KUNST EN WETENS0NAP.
BUITENLAND.
De plannen
voor een brug over de Zandkreek.
De economische
besprekingen te Genève
fEURS- EN WISSELKOERSEN.
Een conferentie te Kortgene waarop de huidige
stand van zaken is uiteengezet.
EEEIIWSCH-VLAANDEREN O.D.
Een Fransch-Engelsche
resolutie, welke maat
regelen tot verminde
ring der handelsbelem
meringen aanbeveelt.
DUITSCHLAND.
ENGELAND.
Tl
ri
E
'i
F
2
C
2
C
I
I
i
I
c
J
AMSTERDAM, 7 October,
Het eerste getal is de vorige notee
ring, daarop volgt de officieele notee-
ring van heden.
Denemarken Obl.'g, 1926-5 94%94%,
Ajmsterdam 1934-4% 99%99%.
's-Gravenhage 1929-4% 1001
Rotterdam 1926-1930-4 96%—97.
Zeeuws, Hyp. B-4% 91
Cities Service Cy, P. 1958 5 56%57!%.
A Amsterd. Bank 143143%.
C Rott. B,ankver. 131132.
A Twentsche Bank 104102.
Pref, Jurgens A 114113%.
A Ned. Gist- en Spiritusf. 444%450.
A De Schelde N.B. 41%38.
C Am. Smelt en Ref. 63%66.
C Stand. Brands 11%12%.
C North Am. Cy. 2424%.
benedenperceelen (beneden Zierikzee)
werden uitgelaaid. Een en ander be
wijst wel dat de Ierseksche Bank nog
niet versleten is. Men schat den groei op
30-40 kg per 1000, m.a.w. uitgezaaide
oesters van 30 kg wegen nu 60 a 70 kg
per 1000. Naast den grooten groei is de
kwaliteit niet anders dan te roemen en
ze zijn heerlijk van smaak. Tenslotte zijn
de schelpen onberispelijk van kwaliteit
en geheel vrij van de zoo gevreesde en
onder de Zeeqwsche oesters in hevige
mate heerschende schelpenziekten. Wat
ook een groote factor voor belangheb
benden is, is het geringe sterftecijfer. Ja
ren aaneen zijn we een .abnormaal hoog
percentage doode oesters gewend ge
raakt en nu bij deze oesters juist het
omgekeerde. Het bestuur van Vebo (de
vereen'ging tot bevordering van de_oes-
tercultuur) is door de betrokken auto
riteiten in staat gesteld op de bezaaide
perceelen een kijkje te nemen. Deze hee-
ren, die zeker deskundig geacht kunnen
A Born. Sum. H.M. 173170%
A Ned. Wol Mij, 105—102
A J. C. Japan Ln. 48%51%
A Rotterd. Lloyd 7271
A S. M, Nederland 65%66%
A Houth. Alberts 79
C Union Pac. Rr. 103% ex div.-105%
C Int. Nickel Cy. 47%47%
Ned. 1000-4 100%—100%-%
O. Indie 34 1000-4 99%—99%
Duitschl. '30 1000-5% 21%—22%
Engeland 1960-90 4 89%—89%-%
A Koloniale Bank 6665%-66%
A N.I. Hbk. 1000 128%—128
C Ned. H.M, 1000 170—171
A v. Berkels Pat. 51%50%
C Calvé-Delft 73%—73%-%
A C. Suiker Mpij. 138135
A Philips Gem. B. afg. 216%—210-15
C Unilever 151154-52
C Am. Car en Foundry 38%40
C Anaconda Cop, 30%31%-%
C Bethlehem St. 54%55%
C Kennec Copper 39%39%-40
C Un. States Leather 3%3%
C U. States St. C. 56%—57%-%
A Kon. Petr. Mpij, 364%—379-76
C Contin, Oil Cy. 26%27-%
C Phillips Petr. Comp. 3434%
1 C Shell Union O.C. 18%—18%-%
C Tide Water Ass. Oil 15%15%-%
A Ned. Scheepv. U. 78%—78%-79%
A HH.V. Amsterdam 378%—384-88
A Java Cult. Mij. 133135-34%
A N.I. Suiker U. 111—414-12.
A Deli Baiavia 232-234-37.
C Deli Mij. 1000 275—284%-81.
A Senembah 264%267-57.
C Baltimore en Ohio 19%19%.
C Southern Pac, Cy. 34%35-%.
A Southern Rlw. 17%19'%.
A Amst. Rubb. C. 208%—£09-14
A Deli-Bat. Rubb. 115%—113-15%.
A Hessa Rubber 141%136%-40,
A Serhadjadi S.R. 106%105%-07.
worden, hebben dit volgaarne geaccep
teerd en per motorvaartuig Ye. 60, een.
bezoek gebracht aan de uitgezaaide
Fransche oesters. Unaniem waren ze
enthousiast en meenden ze te moeten
gelooven dat de perceelen op de Iersek
sche Bank nog voldoende voedsel ople
veren om aan gezonde oesters een goe
den groei te garandeeren.
Een andere vraag is of de Fransche
oesters aan het gestelde doel hebben
beantwoord, nl. of ze zaad hebben ge
geven om voort te planten op de Zeeuw-
sche stroomen.
Een deskundige die wekelijksch deze
oesters op larven heeft onderzocht,
meent deze vraag ontkennend te moeten
beantwoorden.
WEMELDINGE. Gevonden voorwer
pen: Een paar waterproofbeenpijpen en
een baco-sleutel. Inlichtingen bij den
Gern. Veldwachter.
(Van onzen correspondent.)
KORTGENE. Maandag vergaderd in
de ,,De Stadswijnkelder" alhier een
commissie uit Ged. Staten van Zeeland,
bestaande uit de heeren mr. Stieger,
Van Bommel van Vloten, vergezeld van
mr. Teilegen, griffier van de Staten en
ir. Van Leeuwen, hoofdingenieur van
den Prov. Waterstaat, met de gemeen
te- en polderbesturen uit Noord Beve
land over de plannen tot overbrugging
van de Zandkreek.
De commissie had gemeend de ge
meenten en polders op Noord-Beveland
mondeling te moeten inlichten omtrent
den stand der voorbereidingen die door
Ged. Staten getroffen zijn.
Ged. St. hadden van te voren aan de ge
meenten, polders en waterschappen van
het eiland een uitvoerig schrijven ge
richt met diverse bijlagen inzake de
overbrugging van de Zandkreek. Daar
bij was o.a. een overzicht van de deel
neming van polders aan het tot stand
komen van de brug, een ontwerp-statu-
ten voor de vereeniging ,,De Noord-Be-
velandsche Brug", gevestigd te Kort
gene, bestaande uit 24 artikels, en een
ontwerp-overeenkomst tusschen de
vereeniging en de provincie Zeeland in
zake den bouw en de financieering van
de brug.
Het zou te ver voeren, den inhoud
van deze stukken weer te geven.
Mr. Stieger opende de vergadering.
Hij deelde mede, dat de Commissaris
der Koningin verhinderd was om aan
wezig te zijn.
„Het is nu geruimen tijd geleden" al
dus de voorz. „dat er besloten is om
alles in het werk te stellen om de brug-
plannen te verwezenlijken Het hoofd
doel van de vergadering is, om te zien,
of hetzelfde enthousiasme er nog is, het
welk op een vorige vergadering zoozeer
tot uiting is gekomen, te meer, daar van
de gemeente- en polderbesturen thans
meer gevraagd wordt, dan indertijd is
toegezegd.
„Alles" aldus spr. „is gedaan om de
polders, die niet toetraden voor het
brugplan te winnen. Door hun niet toe
treding is de aansprakelijkheid voor de
anderen grooter geworden."
Er moet nu een nieuwe regeling ko
men, die van de gemeenten en polders
nog iets meer vraagt.
Ged. Staten hebben van hun kant zich
bereid verklaard aan de prov. Staten
voor te stellen de Provincie een ver
hoogde bijdrage te laten geven. Nu zou
den de gemeenten en polders moeten
volgen. In de vergaderingen van deze
lichamen zullen de verhoogde bijdragen
besproken moeten worden. Spr. drong
aan op de medewerking van allen.
De gemeenten op Noord-Beveland
hebben onvoorwaardelijk hun medewer
king toegezegd, doch met de polders is
dit niet het geval.
Geheel afzijdig houden zich een vier
tal polders, waarvan de jaarlijksche bij
dragen een totaal zouden bedragen van
159. Andere polders hebben wel hun
medewerking gegeven, doch enkele
slechts onder zekere voorwaarden. Ver
der was er een drietal polders, dat zich
gezamenlijk met een bijdrage van 191,
bereid verklaarde mee te werken, ge
durende de eerste 20 jaren, doch die
niet genegen zijn, na verloop van die 20
jaren -zich mede aansprakelijk te stel
len voor eventueele tekorten van de
exploitatie.
Dit is wel zeer te betreuren. .Het col
lege van Ged. Staten ziet in de afwij
zende houding van sommige polders een
gevaar voor het plan. Het gevolg van
de houding dezer polders is, dat de me
dewerkende polders en gemeenten zich
tot een grooiere aansprakelijkheid zul
len moeten bereid verklaren.
De heer Van Bommel van Vloten, het
woord nemend, zeide, dat er met alg.
stemmen in principe besloten is om de
brug te leggen. De vorm van exploita
tie hiervoor is onderzocht. Aanvanke
lijk was sprake van een „stichting". Er
is toen een acte van oprichting gemaakt,
doch er rezen juridische vragen. Aan
prof. mr. F. G. Scheltema te Amster
dam is toen hierover een advies ge
vraagd. De conclusie van diens advies
was, dat een stichting niet de aangewe
zen weg is, doch een vereeniging. Deze
vorm is definitief gekozen, zoodat er
voortaan sprake is van de vereeniging
„De Noord-Bevelandsche Brug'
Een bezwaar hiertegen is, dat de ver
eeniging, overeenkomstig de wet van
1855, maar voor ruim 29 jaar geldt.
Ged. Staten zouden liever een blijvende
band willen stichten. Als de bijna 30
jaren om zijn, zou men de bestaansze
kerheid van de vereeniging willen heb
ben.
Daarom is naast de statuten een over
eenkomst ontworpen, waarbij de ge
meenten en polders zich verbinden, om
het lidmaatschap niet te zullen opzeg
gen, en mede te werken aan het voort
bestaan der vereeniging, ook na de bo
venbedoelde periode van 30 jaar.
Nu enkele polders afzien v,an de me
dewerking, krijgen Ged. Staten 51,8
aansprakelijkheid voor hun rekening,
dat is dus 1,8 meer dan de gemeenten
en polders. De financieele belangen en
opofferingen zijn voor de provincie dus
groot; daarom heeft het College zich
ook meer zeggenschap voorbehouden.
In de bestuursformaties is naar ge
lijkheid gestreefd. Voor mogelijk voor
komende verschillen is een beroepsin
stantie in het leven geroepen, waarin
zitting hebben genomen: de Commis
saris der Koningin in Zeeland, de presi
dent van de rechtbank te Middelburg
en de hoofdingieur-directeur van den
Rijkswaterstaat in de provincie Zee
land. Komen er conflicten, dan zullen
deze personen hun oordeel uitspreken.
Bij de financieele bepaling is ongeveer
gevolgd, de verhouding van de provin
cie en gemeenten. De balans en exploi
tatie-rekening van de brug zal door de
vereeniging aan Ged. Staten ter defini
tieve vaststelling verzonden moeten
worden.
Men mag echter niet zeggen, dat de
provincie zich te veel macht toeeigent,
want immers de financieele last rust
ook voor 't grootste deel op dit lichaam.
Gewenscht zou het dus ook zijn, dat
de band van samenbinding langer duurt
dan bijna 30 jaar, en wel zoolang, als de
risico's duren.
Naast de statuten is een overeen
komst ontworpen, waarbij bepaald is,
dat
lo de organen zich verbinden om
niet uit de vereeniging te treden;
2o dat alle polders en gemeenten op
Noord-Beveland besluiten, om toe te
treden tot de op te richten vereeniging;
3o dat ze zich verbinden, om ook na
de eerste 30 jaar de vereeniging te be
stendigen.
Tenslotte is aan de gemeente- en pol
derbesturen toegezonden een overeen
komst inzake den bouw van de brug. De
provincie heeft de voorloopige plannen
der overbrugging laten ontwerpen door
den prov. waterstaat die reeds gerui
men tijd bezig is met de gedetailleerde
uitwerking daarvan. De financiering van
den definitieven bouw zal ook door de
provincie geschieden.
Na de voltooiing zal de vereeniging de
brug in eigendom en exploitatie van de
provincie hebben over te nemen.
Spr. sprak tot slot een woord over
de toekomst. Komt de brug er?
Hierop kan geen antwoord gegeven
worden.
Als alle voorgestelde regelingen aan
genomen worden, dan staat men toch
nog voor groote bezwaren.
Prov. St. zullen bv. het 51,8 pet. van
de aansprakelijkheid goed moeten keu
ren, wat denkelijk wel niet het grootste
bezwaar zal zijn.
Dan is er de rentevoet van het te
leenen geld. Er is van uitgegaan, dat
de leening' gesloten kan worden a 3%
pet. De rentevoet is echter momenteel
hooger dan dit percentage.
Spr. zag ook moeilijkheden in de ge
beurtenissen met den gulden, waardoor
ijzer, hout en cement hooger in prijs
zullen worden. De raming zou dan over
schreden worden. Het gaat er om, of de
meevallers die er ook zijn hooger
zullen zijn, dan de prijsstijging..
De verandering van veerrechten in
tolheffing is mogelijk ook een struikel
blok, Wel is waar, is er overeenstem
ming' met het Ambacht Kortgene, doch de
omzetting kan alleen gebeuren bij een
wet, die speciaal gemaakt zal moeten
worden. Men weet nog niet, of Den Haag
hierin zal meewerken.
De heer Van Bommel van Vloten be
sloot zijn rede, met den raad te geven,
om het voorstel van Ged. St. te steu
nen. Er kan dan in de najaarszitting
over gesproken worden (applaus).
De voorz. vroeg, of het enthousiasme,
hetwelk de vorige vergadering ken
merkte, nog aanwezig was (applaus).
De voorz. vroeg daarna, of de ge
meente en polderbesturen bereid zijn, de
voorstellen van Ged. St. te verdedigen
in hun vergaderingen (applaus).
De voorz. beloofde daarna, namens
Ged. St., alles in het werk te stellen, om
Noord-Beveland uit zijn isolement te
verlossen. De grootste stoot moet ech
ter va nhet eiland zelf komen.
De heer Van Dis te Kolijnsplaat sprak
er over, wat te doen, als de tollen over
al vrij moeten zijn.
De heer Van Bommel van Vloten ant
woordde hierop, dat, wanneer de brug
tolvrij gemaakt zou worden, er plm.
f 50,000 per jaar minder inkomsten zou
den zijn. Deze mindere ontvangst, zou
dan ten laste komen aan de provincie
en de gemeenten en polders van Noord-
Beveland. Reeds in een vorige verga
dering is uiteengezet, dat dit een voor
deel voor het eiland zou zijn, want de
gemeenschap van de streek brengt deze
f 50,000 op aan tolheffing,. Daar de pro
vincie en het eiland beiden voor de
helft van de kosten staan, beteekent
dit, dat Noord-Beveland f 25000 voor
uit, en de provincie f 25000 achteruit
zou gaan.
De voorz. vroeg daarna, of de polder
besturen mee zullen werken nu de ver
hoogde aansprakelijkheid er is (applaus).
De heer Van Dis te Kolijnsplaat vroeg
om zooveel mogelijk het werk te laten
uitvoeren door werkkrachten uit Noord-
Beveland.
Van Leeuwen antwoordde hierop,
dat daar zooveel mogelijk rekening mee
gehouden wordti. Reeds thans werken
personen van het eiland afkomstig aan
de voorbereiding der plannen. Bij den
bouw zullen zooveel mogelijk werkloo-
zen uit Noord-Beveland te werk gesteld
worden.
De heer Zuijdweg van Kats vroeg, wat
er zal gebeuren, als de polders über
haupt niet meewerken.
De1 voorz. antwoordt hierop, dat zoo
WISSELKOERSEN.
Amsterdam, officieel.
Heden. Gister
Londen 9.20% 9.24
Berlijn 75.75 75.75
Parijs 8.78% 8.80
Brussel 31.60 31.75
p Zwitserland 43.45 43.40
"Kopenhagen 41.10 41.25
Stockholm 47.50 47.65
Oslo 46.30 46.50
New York 1.88% 1.88%
Prolongatie 2% 3
Part. disconto 2% 2%-%
Daggeld 1 1
Registerm,arken 39 40%
Crediet Sperrmarken 15% 15%
Effecten Sperrmarken 14 14%
Reismarken 51 %T 54
Bankpapier 38% 40%
ex één polder of één gemeente zich te
rugtrekt, Ged. St. zich dan onherroepe
lijk zullen terugtrekken; de brug komt
er dan niet.
De heer Bom van Kolijnsplaat dacht
evenwel, dat de polders wel mee zul
len werken. De bewoners van het eiland
verkeeren nl. in de meening, dat de brug
er komt. Daarom zal men er ook aan
meehelpen.
Ir. Van Leeuwen toonde daarna een
teekening van de brug, welke de rondie
door de zaal doet. Het is een brug met
in het midden een beweegbaar gedeelte.
De voorz. vroeg daarna aandacht voor
art. 9 der statuten.
In dat art.'kel staat te lezen, dat het
bestuur der vereeniging bestaat uit 4 le
den, waarbij 2 benoemd worden door
Ged. Staten, één wordt gekozen door
de gezamenlijke vertegenwoordigers der
gemeenten en één door de vertegenwoor
digers van polders- en waterschapsbe
sturen.
De Voorz. stelde voor, dat de burge
meester van Kortgene, als vertegen
woordiger der gemeenten zal op'redcn
en de voorzitter van den polder Oud- en
Nieuw Noord-Beveland, de grootste pol
der van het e land, voor de gezamelijke
polders. De heer P. Zuijdweg is voor
zitter van genoemde polders.
De voorstellen werden na een opmer
king van den heer Versprille, die door
den heer Van Bommel van Vloten werd
weerlegd, met applaus aangenomen.
De Voorz. sprak den wensch uit, dat
de besluiten van de gemeenteraden en
polderbesturen voor 17 Oct. a.s. in het
bezit van Ged. Staten zullen zijn opda!
ze in de najaarszitting behandeld kun
nen worden.
De heer Yan Bommel van Vloten
vroeg, of het gewenscht zou zijn, dat 't
college uit Ged, Staten de polderverga
deringen bijwoonde.
De heer Van der Heyde te Wissen-
kerke achtte dit wel noodig, daar er on
der de ingelanden van de polders rond
Wissenkerke zwakke broeders zijn.
De heer Th. Wolse te Kortgene sloot
zich aan bij die woorden, want ook de
polders rond Kortgene vertoonen in dit
opzicht zwakke plekken.
De poldervergaderingen zullen Maan
dag a.s, plaats hebben, waarop de ver
tegenwoordigers van Ged. Staten aan
wezig zullen zijn.
De Voorz. heeft met het grootste ge
noegen geconstateerd, dat het enthousi
asme er nog steeds is, en hoopte, da"
de brug door Noord-Beveland gehoopt,
en door geheel Zeeland gewenscht, er
binnen afzienbaren tijd zal komen.
Spr. hoopte op succes tegen Maandag,
a.s.
BIERVLIET. Dinsdagavond werden de
verschillende vexdotingen gehouden,
verbonden aan den bazaar voor de voet-
balvereeniging. De eerste prijs, een rij
wiel, viel op no,. 813.
't Geheele verloop van den bazaar is
in alle opzichten gunstig geweest. De
bruto-opbrengst bedraagt ruim f 800,
zoodat de vereeniging uit de financieel
moeilijkheden is, een resultaat, dat niet
velen hadden durven verwachten.
Beursthennometer van Woensdag.
Markt
Koninkl.
H.V.A. -
Schepen
Rubber -
Unilever -
(Wettig
Amerika
Obl. Markt
Suiker
Tabak
Philips
gedeponeerd.
Nieuwe aanwinsten der Openb, Leeszaal
en Bibliotheek te Middelburg.
Russe, Ellen. Lofzang der aarde.
Szekely-Lulofs, M. H., De hongertocht.
Vries, Th, de, Stiefmoeder aarde,
Gervais, A., Aesculaap in China.
Gulbranssen, T„ Winden waaien om
de rotsen.
Merritt, A., De poppen van Madame
Maudilip.
Rachmanowa, Alja, Fabriek van nieu
we menschen,
Szekely, L., Van oerwoud tot plantage.
Dix, J. F. Ch., Het kweeken en verzor
gen van bloembollen voor kamer, kas en
tuin.
Hertog, M. M. den, Ankeren in God.
Hoitingh, J. H., Aanleg, beplanting en
onderhoud van kleine villatuinen.
Mareé, P. en B. Prinsen Geerligs, Wij
vliegen.
MeulenNulle, L. W. van der, Kant.
Schoonderbeek, G„ Het kweeken en
verzorgen van bloemen en planten in de
woning.
Schelven, A. van, Tusschen bommen
en roovers.
In de tweede commissie van de Vol
kenbondsvergadering welke economi
sche- en financieele kwesties behandeltt
hebben gister de Deensche en Noorsche
vertegenwoordigers de verwachting
uitgesproken, dat een verlaging der
tolmuren het gevolg zal zijn van de
monetaire overeenkomst tusschen de
drie mogendheden en dat andere landen
het voorbeeld zullen volgen.
Aan het einde van deze economische
en financieele discussies hebben de de
legaties van Frankrijk en Engeland een
gemeenschappelijke resolutie bij het bu
reau der commissie ingediend:
In deze resolutie wordt gezegd dat de
verklaringen van de regeeringen van
Frankrijk, de Ver. Staten en Engeland
van 26 Sept. jl. en de directe adhaesie-
betuigingen daarop van verscheidene
staten, in overeenstemming is met de
aanbevelingen van de economische
Volkenbondscommissie.
De resolutie overweegt dat een over
eenstemmende financieele politiek wel
ke beoogt:
le een duurzaam evenwicht te her
stellen tusschen oeconomien der ver
schillende landen;
2, hechter grondslagen te vormen
voor de stabiliteit der oeconomische
betrekkingen, en
3. de internationale handel te begun
stigen,
op doeltreffende wijze bij zou dragen
tot de consolideering van den vrede,
het herstel der internationale orde, de
ontwikkeling der wereldwelvaart en de
verbetering van het levenspeil der vol
ken.
Verder bevestigt de resolutie den al-
gemeenen wensch van de Volkenbonds
staten voort te gaan met de verwezen
lijking dezer doelstellingen en noodigt
aile Staten, zoowel de niet-Volken-
bondsstaten als die welke tot den Vol
kenbond behooren, uit, te dien einde
hun volledige samenwerking te verlee-
nen. De resolutie beveelt dringend aan
de belanghebbende Staten als essenti-
eele voorwaarde voor een uiteindelijk,
succes aan:
le. Zonder eenig verwijl een actie te
organiseeren om de vastberaden en
voortdurende toepassing der bovenaan
gehaalde politiek te verzekeren;
2e. de buitensporige hinderpalen tot
den internationalen handel en het in
ternationale verkeer uit den weg te
ruimen en in het bijzonder
3e. de tegenwoordige stelsels en con-
tingenteeringen en deviezencontrole te
verzwakken en zoo spoedig mogelijk af
te schaffen.
Het lijdt geen twijfel, dat deze resolu
tie vandaag of morgen wordt aangeno
men.
Drievoudige moord. Te Réichen-
bach, in het Eulergebergte, is de 25-ja-
rige Egbert Brauer Dinsdagmorgen in
de woning van de familie Eckert door
gedrongen, Hij heeft daar, na een korte
woordenwisseling, het echtpaar Eckert
en hun 17-jarige dochter Hertha dood
geschoten en daarna kelfmoord ge
pleegd.
De vader had zijn dochler den om
gang met Brauer verboden.
De hertogin van Kent in blijde ver
wachting. Officieel wordt meege
deeld, dat de hertogin van Kent alle af
spraken voor de uitoefening van soci
ale functies heeft afgzegd en dit najaar
geen openbare functies meer zal waar
nemen.
Zooals reeds eerder is gemeld, mag
prins Eduard, het zoontje van den her
tog en de hertogin van Kent, dat 9 Oc
tober 1935 geboren is, over eenige
maanden een brdertje of zusje verwach
ten.
