Nederland heef' geen
dictator noodig.
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
Druk bezochte vergade
ring van de beweging
Eenheid door Democra
tie, in de hoofdstad.
jubileum en den 60sten verjaardag van
H.M. de Koningin.
Spr. toonde een aantal vlaggetjes aan 'n
touw bevestigd, waardoor men vlaggen-
slingers krijgt, die voor g'evel- en balcon-
versiering zeer aan te bevelen zijn. Daar
naast komt dan alom de verlichting,
waarbij gehoopt wordt van de P.Z.E.M.,
of beter gezegd van de gemeente, een
flinke reductie op den stroomprijs te
kunnen verkrijgen. Ook met aanbevolen
toortsen is veel te bereiken en ook met
kaarsen voor de ramen, al mag men
daarbij het brandgevaar niet onderschat
ten.
Het tweede punt van het programma
noemde spr. het vuurwerk dat de stad-
genooten gaarne zien en dat omwonen
den naar de stad doet trekken.
Vervolgens is er de muziek. De voor
zitter stelt voor te beginnen met het lui
den der klokken, waarschijnlijk gevolgd
door koraalmuziek vanaf den toren; dan
reveilles van verschillende muziekkorp
sen, waaraan dan kinderen met vlaggen
gewapend kunnen medewerken. Het vol
gende zou zijn een carillonbespeling en
dan het zanguurtje. Een cantate wordt
vervaardigd en verzocht zal worden be
paalde coupletten mede te zingen.
Spr. komt dan tot de optochten. Z.i.
moet er in den middag een alleg'orischen
optocht zijn, waaraan de verschillende
buurten kunnen mede doen. Ook zaken
kunnen mededingen naar een prijs.
Des avonds wil het bestuur een licht-
stoet zien -rondtrekken, waaraan men
wijks- of schoolsgewijze zal kunnen
deelnemen.
De voorzitter hoopte dat men ook zal
kunnen komen tot iets, dat betreft de
historie van Middelburg in verband met
het Oranjehuis, al zal het niet van den
omvang als in 1930 kunnen zijn.
In verband met eventueele verlichting
van groote gebouwen als statenzaal, het
hospitaal e.d. zal men zich tot de Ged.
Staten en de gemeente wenden en men
hoopt, dat Vreemdelingenverkeer het
Stadhuis weer zal belichten,
Wat betreft het feest voor de kinde
ren meent het bestuur, dat naast afzon
derlijke feesten in de buurten ook een
algemeen feest plaats voor de kinderen
moet plaats hebben en voor de kleine
re is gedacht sw onthaal op de scho
len, voor de grootere aan een Oranje-
iilm of een tooneelvoorstelling, waartoe
de beide liefhebberijtooneelvereenigin-
gen ,,De Kunstclub" en de „Dilettanten
Vereeniging" reeds haar medewerking
toer?'den.
r.n - ..Ica :*s kinderen
een blijvend souvenir aan te bieder
waarvoor reeds enkele voorbeelden
aanwezig waren.
Onder applaus deed spr. mededeeling
van een voorloopig plan om ook de
ouden van dagen en gebrekkigen een
feestavond te bereiden. Ten slotte
noemde hij de winkelweek en den eta
lagewedstrijd.
Spr. meende, dat men nu in de buurt-
commissies deze zaken eens rustig kan
overdenken, maar gaf nu ook reeds ge
legenheid tot het doen van wenschen of
het maken van opmerkingen. Hiervan
hebben verschillende aanwezigen ge
bruik gemaakt.
Het eerst vroeg mr. v. d. Veur het
woord en bracht hulde mede namens
den heer Littooij, voor het succes dat
bereikt is inzake de samenwerking, spr.
is dankbaar en voldaan. Spr. stelde de
vraag of men er wel rekening mede
houdt, dat waarschijnlijk ook plaatsen
als Vlissingen en Goes op denzelfden
dag feest zullen vieren, dit met het oog
op het bezoek naar buiten.
Spr. meende goed te doen er eens op
te wijzen hoe aan perceelen die een kap
boven de voordeur hebben, goed slin
gers van dennen- of sparrengroen kun
nen worden aangebracht. Bij verlichting
met kaarsen of op andere wijze
voor de ramen, acht spr. het aan
brengen van Oranje strikjes aan gordij
nen een mooie bijversiering. Wat be
treft een vuurwerk, meende spr. dat
men dit alleen moet geven als het goed
kan zijn en dan wordt het z.i. nog al
duur. Wat betreft een historisch feit
weergeven wees spr. er evenals de heer
De Graaf reeds had gedaan, op, dat de
vorige maal de deelnemers hun kosten
zelf droegen, maar dit zal nu voor zeer
velen moeilijker zijn door de tijdsom
standigheden.
De heer De Graaf meende in zijn ant
woord dat het geen groote historische
optocht zal worden, maar een kleine
herdenking. Vuurwerk acht hij een der
groote attracties voor een flink bezoek
aan de stad.
Op een vraag van den heer Wolters
zeide spr., dat het programma, als alles
door kan gaan voor een dag zeker wei
wat vol is, of men dan tot een twee-
daagsch feest zal kunnen komen, moet
nader overwogen worden. Dit zal ook
met B. en W. besproken kunnen wor
den en het zou wel aardig zijn als de
verlichting minstens twee avonden kon
branden, maar daarbij komt ook de
vraag of de P.Z.E.M. of de gemeente
voldoende reductie op de prijzen van
den stroom zullen kunnen geven.
Van de verder nog gemaakte opmer
kingen teekenen wij aan, dat de heer
Helder bezwaren zag tegen het houden
van een winkelweek en etalagewed
strijd, dit zal de winkeliers weer geld
kosten, dat zij anders voor het feest
kunnen toekennen en zij zelf zullen min
der gelegenheid hebben het feest mede
te vieren.
De heer Cappon daarentegen was wei
voor zulkeen onderdeel van het feest,
maar had bezwaar tegen het doen over
komen van speciale étaleurs, die an
ders niet bij een firma zijn verbonden,
voor de wedstrijdenetalage.
De heer Segboer vroeg of geen reke
ning is gehouden met kerkdiensten.
De voorziter zeide, dat de verschil
lende kerkgenootschappen zeker zal
worden gevraagd of zij op den dag zelf
daartoe overgaan. Ook zal naar aanlei
ding van een andere vraag rekening
worden gehouden met uitzending van
het huwelijk zelf.
Ook is reeds overwogen of dit even
tueel zou kunnen gebeuren door een in
stallatie van Philips als in 1930 in den
Stadhuistoren was geplaatst.
De heer Mazure meende te moeten
waarschuwen tegen een standaardvlag
voor vele huizen, want juist het verschil
van thans geeft een feestelijk aanzien.
De heer v. d. Veur meende nog enkele
financieele bezwaren tegen een twee-
daagsch feest naar voren te moeten
brengen, ook voor de gemeente in den
vorm van loonen enz., maar kon in den
loop der discussie ook verzekeren, dat
B. en W. zeker een en ander welwillend
en belangstellend zullen overwegen.
Aan 'n vertegenwoordiger van Nieuw-
Middelburg werden de bezwaren ge
noemd, die in '30 bestonden tegen 't niet
laten doortrekken van den historischen
optocht door dat stadsdeel. Met dat deel
wordt anders wel degelijk rekening
gehouden, zie o.a. de reveille op
12 September.
Tenslotte ontspon zich nog eenige dis
cussie over de vraag hoelang men moet
door laten betalen. Besloten werd ten
slotte hierin iedere buurtcommissie vrij
te laten, doch wel werd het advies gege
ven, al is het minder per keer, dit ook
na het huwelijksfeest door te zetten en
alles te doen om blijvende buurtcommis-
sies te vormen.
Natuurlijk zijn nog meer vragen en
opmerkingen gemaakt, doch daarvan
zullen de afgevaardigden zeker in hun
buurten rapport uitbrengen.
O. EN W. SOUBURG. Maandagavond
kwam de afd. Souburg van den Chris-
telijken Metaalbewerkersbond in fees
telijke vergadering bijeen ter viering' van
haar 20-jarig bestaan
De voo)zifter, de heer L. Vader open
de de zeer druk bezochte vergadering
op de gebruikelijke wijze en sprak een
kort welkomstwoord, in het bijzonder
tot de leden A. Davidse en H. A. v. d-
Putte, die van de oprichting af lid zijn
geweest, mitsgaders tot den heer A.
Poortvliet, die 10 jaar penningmeester
was,.
De vice-voorzitter feliciteert den voor
zitter, die 10 jaar voorzitter is geweest.
Daarna verkreeg de heer A. Marke
ring, hoofdbestuurder 't woord om een
rede uit te spreken. Spr. schetste het
voorrecht in ons land een Chr. Vakorga
nisatie te mogen bezitten, in onderscheid
aan sommige andere landen. De
christelijke organisatie is een zegen
voor ons volk geweest. Spr. sprak na
mens het hoofdbestuur een woord van
gelukwensch tot de afd. en haar leden
en wekte op om g'etrouw te blijven aan
de organisatie.
De mandoline-vereeniging Apollo"
uit Vlissingen, dir. de heer Pi. C, Oor
schot, welke kosteloos haar welwillende
medewerking verleende, vergastte de
vergaderingen daarna op keurige wijze
op eenige muzieknummers.
Een voordracht en een samenspraak
„Stotteraars in soorten" vielen zeer in
den smaak.
De bondsvoorzitter de heer Hordijk^
sprak over de moeilijkheden van dezen
tijd, welke met Gods hulp zullen over
wonnen worden,. Spr. wees op de na-
deelen van revolutionaire acties en wek
te op in het geloof te volharden.
HANSWEERT. De 14-jarige M. Steu-
tel kwam zoo ongelukkig te vallen dat
hij zijn arm even boven de pols brak. De
jongen werd direct naar het ziekenhuis
te Goes vervoerd alwaar de arm gezet
is.
LADE LICHTER.
HANSWEERT, Maandagmiddag werd
een bezoeker in het café van den heef
P. K. even alleen gelaten. Hij maakte
van de gelegenheid gebruik om de lade
te lichten en er met den inhoud vandoor
te gaan. In zijn haast om weg te komen
liet hij zijn overjas echter liggen. De
marechaussee stelt een onderzoek in
naar den dader,
Gisterenavond is alhier een buurt-
vereeniging opgericht welke men den
naam ,,Ons Belang" heeft gegeven. Tot
voorzitter werd benoemd de heer A. S.
de Visser.
RAAD VAN WEMELDINGE.
De begrooting 1937 goedge
keurd.
WEMELDINGE. Dinsdagavond vjer-
gaderde de Raad, Afwezig de hr. P.
Smit. Voorzitter de heer P. J. Keijzer,
burgemeester.
De v o o r z memoreerde de verlo
ving van Prinses Juliana met Prins
Bernhard en hebben namens den Raad
en de ingezetenen dezer gemeente tele
grammen van gelukwensch verzonden
aan het verloofde paar en aan H. M.
de Koningin. Naar aanleiding van een
ingekomen adres van M. Minnaard stel
den B. en W. voor het recht voor het
gebruik van gemeente-grond als staan
plaats voor een patates-friteswagen te
bepalen op 2.50 per kwartaal, met
behoud van de bevoegdheid van dit col
lege om van ondernemers uit andere ge
meenten de gewone veroedingg te vor
deren. De heeren De Jonge en Ruissen
verklaarden zich voor het alleenrecht
ten behoeve van den adressant, ten ein
de te helpen bevorderen, dat hij zal
trachten in eigen levensonderhoud en
dat van zijn gezin te voorzien, en om
te voorkomen, dat hij op de steunver-
leening zal zijn aangewezen. De voor
zitter deelde mede, dat B. en W. dit
standpunt niet deelen, althans willen zij
andere neringdoenden uit de gemeente
niet weren; wel zijn zij bereid om adres
sant zoo veel mogelijk ter wille te zijn.
Het voorstel van B. en W., in stemming
gebracht, werd aangenomen met 4 te
gen 2 stemmen, die van De Jonge en
Ruissen.
Van de diaconie der Ned. Herv. Ge
meente was een schrijven ontvangen,
dat bijgedragen zal worden in de kosten
van verpleging van de 5 voor rekening
der gemeente verpleegde krankzinni
gen, over 1936. Besloten werd de Ned.
Herv. Diaconie hiervoor dank te betui
gen.
Aangeboden werd de begrooting van
het B. A. voor 1937.
Met wijziging van de op 21 December
1925 vastgestelde pensioenregeling voor
de wijkverpleegster werd besloten deze
in verband met hte aan belanghebbende
verleende eervol ontslag te doen ingaan
op 1 Januari 1937. Op een vraag van
den heer Ruissen of hiervoor ook pre
mie is betaald, deelde de V o o r z. me
de, dat hare diensten niet vielen onder
de bepalingen der pensioenwet. Tevens
werd medegedeeld, dat een nieuwe re
geling betreffende den verplegingsdienst
in voorbereiding is.
De verordening, regelende de eischen
van benoembaarheid en de bezoldiging
van den gemeente-veldwachter, werd in
verband met een ontvangen aanschrij
ving gewijzigd.
Goedgekeurd werd een besluit van 't
B. A. tot wijziging der begrooting 1936
van dat bestuur.
In behandeling kwam hierop de ge
meente-begrooting voro den dienst 1937.
Voorgelezen werd het rapport van de
commissie van onderzoek, waaruit
bleek, dat deze commissie adviseerde
de begrooting vast te stellen op een to
taal bedrag in otvang en uitgaaf van
68436 gewonen dienst en 950 kapi-
taaldienst. Na een vraag van den hr.
Ruissen, of op de begrooting ook
voorkomt een post voor een te houden
ontwikkelingscursus voor jeugdige werk-
loozen, waarop door den Voorzitter
werd geantwoord, dat een post, als door
den hr. Ruissen bedoeld, niet is uitge
trokken op grond van de minder gun
stige resultaten van een vroegeren cur
sus, werd de begrooting met alg. stem
men vastgesteld.
Na een wijziging der begrooting, dienst
1936, bespreekt de hr. Ruissen de
wenschelijkheid, om enkele verbeterin
gen aan de straten aan te brengen, waar
op de V o o r z. zeide, dat hiervoor reeds
een plan van uitvoering bestaat, behou
dens een geval, hetwelk B. en W. an
ders zien, dan den hr. Ruisseni
RAAD VAN BIERVLIET.
Steun aan het Zeeuwsch-Vlaam-
sche Borgstellingsfonds.
BIERVLIET. Dinsdag vergaderde de
Raad, onder voorzitterschap v.an burge
meester A. P. Kostense, voltallig.
De V o o r z. memoreerde de ver
loving van H. K. H. Prinses Juliana en
deelde mede, dat namens de gemeente
een telegram v.an gelukwensch was ge
zonden aan de Koninklijke familie.
Verder deelde hij mede, dat ontheffing
was verleend voor het onderwijs in
lichamelijke oefening voor school B te
Driewegen, doch niet voor school A in
de kom.
De rekening 1935 werd voorloopig
vastgesteld; gewonen dienst, inkomsten
f 71067, uitgaven f 63036, batig sldt
f 8031; kapitaaldienst, ontvangsten
f 1407; uitgaven f 1280;" batig slot 127.
Op voorstel van B. en W. were be
sloten aan de kroon ontheffing te vra
gen van het bepaalde in art. 12 van het
capitulantenregelment
Aangenomen werd het voorstel van
B. en W. tot het verleenen var. een
bijdiage van f 8 in het tekort over 1935
van de Kath, Middelbare Schoolver-
eeniging te Hulst, welke school in 1935
door 1 leerling uit Biervliet werd be
zocht.
Aangenomen werd het voorslei v.an B.
en W. om aan M. Vermue een tegemoet
koming van f 15 per jaar en per leer
ling te verleenen in de kosten _van
schoolbezoek van zijn twee leerplichtige
kinderen, daar de school op meer dan
5 km van de R. K. bijzondere school is
gelegen.
Ingekomen was een verzoek v.au de
stichting „Zeeuwsch-Vlaamsch Borg-
stelHngsfonds" om een bijdrage uit de
gemeentekas van 10 cent per inwoner
in het kapitaal, voor één keer dus, en
voorts voor een termijn van 5 jaar een
bijdrage v.an 3 cent per inwoner per jaar.
De meerderheid van B. en W, s'elde
voor dit verzoek in te willigen.
De V o o r z. verdedigde het warm.
Waar aan verschillende categorieën in de
maatschappij op de een of andere ma
nier zooveel steun wordt verleend, is
het zeker op zijn plaats deze stichting
te helpen, om den kleinen handeldrijven -
den en industriëelen middenstand
eenigszins te steunen. Het Rijk betaalt
40 pet. der eventueele verliezen en ook
aan de Provincie zal een bijdrage wor
den gevraagd.
De heer Du F o s s kon er niet
voor gevoelen, hoofdzakelijk, omdat hij
niet de zekerheid heeft, dat ook de al
lerkleinsten steun zouden krijgen, bijv.
werklooze arbeiders, die een winkeltje
hebben. Waar deze in een andere hoe
danigheid steun trekken, kon de v o o r-
z i t t e r niet de verzekering geven, dat
winkeliers, die zuiver uit hun bedrijf
moeten leven, niet zouden voorgaan.
Veel zal ook afhangen van de vraag,
over welke fondsen de stichting zal
komen te beschikken, wat weer afhan
kelijk is van de meer of mindere mede
werking der betrokken instanties, vnl.
de gemeentebesturen. Het voorstel
werd met 5 stemmen aangenomen. De
heer Du Fossé stemde tegen, terwijl
wethouder Michielsen zich van stem
ming onthield.
Ten slotte werd een nieuwe school
geldverordening vastgesteld. Voortaan
zal niet meer het zuiver inkomen het
bedrag bepalen, maar zal rekening ge
houden worden met de algemeene
draagkracht van den schoolgeldplichtige
af te leiden uit de vermengde hoofdsom
van de gemeentefondsbelasting en de
vermogingsbelasting, of de grondslag
huurwaarde van de personeele belas
ting.
Enkele bezwaarschriften tegen de
hondenbelasting werden aangehouden.
SLUIS. In het bericht over de ont
slagname van zuster Van den Oever;
staat „Wit-gele kruis". Dat moest zijn:
Groene Kruis.
SLUIS. De lanbouwer W. alhier had
het ongeluk de voorvork van zijn fiets
te breken, waardoor hij tegen den grond
sloeg en een hersenschudding opliep.
Gelukkig voor hem was opname in het
ziekenhuis niet noodzakelijk en mocht
hij thuis verpleegd worden.
In de groote zalen van Krasnapolsky
te Amsterdam heeft de Nederlandsche
beweging voor Eenheid door Democra
tie gisteren een zeer drukbezochte ver
gadering gehouden, waar pastoor W.
Nolet, dr. P. H. Ritter jr. en ds. G. A.
de Ridder het woord hebben gevoerd,
waarbij de sprekers herhaaldelijk zijn
onderbroken door een krachtig en lang
durig applaus.
Na een korte inleiding van den heer
M. M. Duykers, voorzitter der afdeeling
Amsterdam, was het woord aan pastoor
Nolet, uit Amsterdam.
Spr. zeide o.a.:
In weinig landen is de democratie zoo
hecht in de traditie gegrond als in ons
land. Wij zijn van ouds het land van de
vrijheid. Onze heldenstrijd tegen Spanje
had tot inzet de volksvrijheid, en wan
neer iemand de volksvrijheid heeft wil
len hooghouden dan is het geweest Wil
lem van Oranje. Het is een traditie van
ons vorstenhuis, om te pogen het even
wicht tusschen de bevolkingsgroepen te
handhaven of tot stand te brengen.
Daarom vinden wij elkaar vandaag
practisch bij alle verschil in de begin
selen, in het streven van eenheid door.
democratie.
Wij nemen onder de volkeren van de
wereld nog altijd met eere onze plaats
in. Willen wij die behouden, dan moe
ten wij voortbouwen op onze traditie
en wij moeten ook in moeilijke tijden
ons zeiven zijn. Wij moeten bij alle ver
scheidenheid eensgezind de moeilijkhe
den het hoofd bieden. Vandaag zijn de
tijden slecht. Wij hebben een maal ge
probeerd om aan slechte tijden te ont
komen, door onszelf uit te leveren aan
een vreemde macht (aan Frankrijk, bij
na 1 Vi eeuw geleden). De toestand is
er slechts te erger door geworden, en
het herstel kwam, toen wij ons bezon
nen op onze volksvrijheid en wij weer
eensgezind stonden om den eersten
Oranje-souverein.
Degenen, die ons eens dictatuur wil
len opdringen van uiterst links, of van
uiterst rechts, handelen tegen den Ne
derlandsche volksaard, de Nederland
sche traditie, het Nederlandsche volks
belang.
Slechts door de eenheid in verscheiden
heid zal het Nederlandsche volk schoon
zijn en krachtig.
Rede dr, P, H. Ritter.
De volgende spreker was dr. P. H,
Ritter. Hij deed uitkomen, dat de ver
eeniging Eenheid door Democratie zich
bevindt op het standpunt der vrije mee-
ningsuiting.
Onze nationaal-socialistische landge-
nooten wekken de voorstelling, alsof zij
en zij alleen den Augius-stal, die onze
samenleving in vele opzichten vertoont,
van misbruiken willen schoonvegen en
hunne tegenstanders niet anders beoogen
dan alle schandalen en fouten goed te
praten, die er ook onder het huidige
regime voorkomen.
Het is niet de taak der democratie zich
te voegen naar hun figuur, maar naar
de eigen figuur.
Het is niet hare roeping een vermolmd
gebouw te stutten, maar zelve de leiding
in handen te nemen. Er is ongetwijfeld
meer leiding noodig in onze samenleving.
Maar de samenleving heeft hier geen
fascistische experimenten noodig. De de
mocratie is mans genoeg om het zelf te
doen.
Verantwoordelijkheid is een zedelijk,
geen machtsbegrip, en daarom verwerpt
de parlementaire democratie de autori
taire verantwoordelijkheid, omdat zij met
het redelijk karakter van 't verantwoór-
delijkheidsbegrip niet laten spelen. Spr.
trok die vergelijking door in hare toe
passelijkheid op de verhouding tusschen
staat en volk, en concludeerde, dat de
nationaal-socialistische verantwoorde
lijkheidsidee volkomen vreemd is aan
aard en oorsprong van de Nederland
sche nationaliteit. In de fouten, die ge
maakt zijn door de parlementaire demo
cratie ligt geenerlei rechtvaardigings
grond, om hier een systeem te vestigen,
dat te eenenmale vreemd is aan den
volksaard.
Het misleidende van het nationaal-
socialisme in Nederland ligt hierin, dat
zijn machtspositie onevenredig is aan de
motieven, waardoor massa's harer leden,
tot haar zijn gekomen. Het is een partij
van het georganiseerd verzet, maar als
het haar eenmaal mocht gelukken in de
gelegenheid te komen de Führer-gedach-
te te verwezenlijken, dan zal zij zich
vele van haar huidige volgelingen zien
ontvallen.
Ook haar agitatorische kracht is niet
in overeenstemming met haar onduide
lijk beginsel. Zij wekt actie zonder om
lijnd beginsel. Het typische kenmerk
van een afbrekende, revolutionnaire
groep. Dat zij thans, nu ieder welgezin
de Nederlander op vermaan van de na
tionale regeering bezig is door kalmte
de verontrustende gevolgen af te wen
den, waartoe de gewijzigde muntpolitiek
aanleiding kan geven, van de benardheid
van het oogenblik misbruik maakt om
de gemoederen in opstand te brengen,
achtte spr. niet minder dan staatsgevaar
lijk, (Spr. doelde hier op een pamflet, dat
gister en eergister in vele plaatsen door
de N.S.B. is verspreid en waarin de re
geering van alles en nog wat wordt ver
weten.)
Spr. ging daarna over tot de nationale
taak van de democratie en besprak in
verband daarmede de verhouding tot
Duitschland. Wij wenschen met Duitsch-
land in vrede en goede nabuurschap te
leven, wij wenschen de Duitsche vlag te
respecteeren, wanneer die van Duitsche
diplomatieke gebouwen, van Duitsche
schepen, waait. Maar wij weten ook, dat
in die Duitsche vlag een symbool voor
komt, dat aan vele goede Nederlandsche
staatsburgers met reden ergernis geeft.
Wij willen daarom een buitenlandsche
vlag niet misbruiken in dienst van bin-
nenlandsche bedoelingen. Dat de N.S.B.
dat gedaan heeft, verdient scherpe af
keuring.
Als de democratie een is, en zich be
wust is van haar constructieve taak, dan
kunnen wij de gevaren afwenden, die ons
bedreigen.
Rede ds. De Ridder,
Tenslotte was het woord aan ds. G.
A. de Ridder.
Het nationaal-socialisme hier te lan
de en het onderscheidt zich daarbij;
niet van hetgeen soortgelijke bewegin
gen elders doen, aldus ving spr. zijn
rede aan, spitst den politieken strijd toe
op de tegenstelling democratie of lei
dersprincipe.
Onder het begrip democratie vat men
dan samen alle staatkundige principes,
die zich stellen op den grondslag van
het. in West-Europa sinds lang aan
vaarde parlementarisme, ook die welke
zichzelf voorheen allerminst bij uitstek
als „democratisch" beschouwen of door
anderen als zoodanig werden erkend.
Hoe grof deze tegenstelling, op zich
zelf moge zijn, zij heeft dit eene, groote
voordeel, dat zij ook de aanhangers van
het parlementaire stelsel dwingt tot
nieuwe bezinning op de „democratie".
Het communisme, tot voor kort door
velen geidealiseerd als democratie in
haar zuiverste gestalte, en uiterste con
sequentie, wordt thans onderkend als
de principieele tegenstelling van West-
Europeesche democratie en daarom
door de aanhangers der democratische
gedachte afgewezen.
De beweging Eenheid door Democra
tie is op het juiste oogenblik in het le
ven getreden: Zij ziet gezonde demo
cratie, dat is de democratie, die aan de
verscheiden inzichten, onder ons volk
bestaan recht wil doen wedervaren, als
voorwaarde voor het elkander vinden
in hooger eenheid.
Die democratie is voor haar dan
echter niet enkel een staatkundige leu
ze, zij gaaft zich vele uitdrukking aan
een diep besef van de onschendbare
waarde der persoonlijkheid en van de
onderlinge volksverbondenheid, welke
alleen daaraan kan ontspringen, Qie de
mocratie is van de hoogste geestelijke
en zedelijke waarde, haar ongerept ook
voor komende geslachten van Neder
landers te bewaren, een eisch, waarvoor
geen offer te zwaar mag zijn.
Nederland heeft allerminst een dicta
tor noodig, noch een gelijkschakeling
van bovenaf: het zal zijn eenheid vinden
langs denzelfden weg waarlangs het
dien in moeilijke tijden immer nog ge
vonden heeft.
