Na de devaluatie van den franc. Devaluatie-humor. BUITENLAND. GRATIS PROEVEN VERKADE ÖE TOESTAND IN ABESSYNIë. BOLIVIA, NIEUW-ZEELAND EN ZWEDEN IN DEN VOLKENBONDSRAAD.. BELGIE. DE BEIDE GEDESERTEERDE SERGEANT-VLIEGERS TERUGGEKEEDD. DE BELGISCHE REGEERING EN DE SPORT. TWEE DOODEN BIJ EEN AUTO ONGELUK. ITALIË. PASSAGIERSVLIEGTUIG TEGEN EEN SCHIP GEVLOGEN. Negen dooden. MILITAIR VLIEGTUIG VERONGELUKT. Vijl dooden. Men vreest in Frankrijk, dat de toestand er weinig beter op zal worden. De regeering moet teveel met allerhande wenschen o.a. van de communis ten rekening houden. Opnieuw willen wij U gratis onze 5 cents chocoladé- reep laten proeven. Op de rollen groote beschuit en thans ook bij Verkade's koeken vindt U tijdelijk een reepenzegelVoor 5 van die zegels geeft Uw winkelier U gratis een 5 cents Verkade's chocolade-reep. 25 lijkheid ook bestaat dat de vuilnisbelt gemaaid wordt, .aangezien het vuil op andermans land overwaait. Wethouder Lombaard merkte op, dat de gemeentewerkman hiermede reeds bezig en haast kl,aar is. De heer Brakman informeerde of alle vuilnis op de vuilnistbelt mag worden gegooid, waarop de V o o r z. ontkennend antwoordde. B. en W. zul len trachten of hierin verbetering kan worden gebracht. i Naar uit Londen wordt gemeld, is het Britsche consulaat te Gore, (West- Abessynië) tot nader order gesloten. De Britsche consul Erskine, heeft de stad verlaten en is naar den Soedan ver trokken. al'HBI Naar verder vernomen wordt, zal het consulaat eerst weer worden geopend, als de toestanden in het land, waar de stammen elkaar thans fel bestrijden, weer normaal zijn geworden. De Volkenbondsvergadering is gister middag overgegaan tot de verkiezing van drie niet-permanente leden van den Raad, in verband met het periodieke af treden van Argentinië, Australië en De nemarken. Bolivia werd gekozen met 49 stemmen, Nieuw-Zeeland en Zweden met 48 stemmen. De beide sergeant-vliegers, die gede serteerd waren om d'enst te nemen in het Spaansche leger, hebben zich gister bij de gendarmerie te Brussel gemeld. Zij verklaarden door een Spaansch wer ver te zijn aangeworven voor het Spaan- sche leger. Zij zijn naar Parijs gegaan waar hun geld werd gegeven om naar .Madrid te gaan, doch aangekomen in de Spaansche hoofdstad werden zij on der verdenking van spionnage gearres teerd. Zij slaagden er evenwel in te ontvluchten. De Belgische regeering heeft besloten zich officieel over de sport te ontfer men. Het vérstrekkende plan, dat dooi de regeering aan de Kamer ter goedkeu ring is voorgelegd, bevat de volgende vier hoofdpunten: 1. Het nationale Belgische comité voor lichamelijke opvoeding en sport zal wor den gereorganiseerd in dier mate, dat de invloedssfeer van de regeering zal wor den uitgebreid in verband met de be antwoording van vragen, welke de sport betreffen; 2. de staatssubsidies aan de sportbon den, welke tot nu toe 250,0'00 francs be droegen, worden tot 3 millioen francs verhoogd; 3. op de gewone begrooting zal een bedrag van 3 millioen worden uitge trokken voor het inrichten van sport complexen en zwembaden in het geheele land; 4. de mogelijkheid van de oprichting van een instituut voor lichaamsoefenin gen in Brussel z,al grondig worden be sproken. Nabij Ninove is een auto met zeven personen in volle vaart tegen een boom gereden. Twee personen werden ge dood, vijf gewond. (Van onzen a-r edacteur), In de omgeving van het gebouw van de Nederlandsche Bank, aan het Rokin te Amsterdam, stonden Maand.ag, den eersten werkdag met een niet meer ge- 60 ,<^Ven ^u,yen' eenige menschen sa- mengegroept. Zij keken echter met groo te interesse naar de wijze waarop eeni- ge heipalen, die gediend hadden tot bi- sis v.an een hulpbrug tijdens den bouw van de nieuwe brug in het verlengde van de Doelenstraat, door middel van een bok uit het water werden getrok ken. Dat was al. Van een oploopje cf zelfs maar v,an belangstelling voor* het groote bankgebouw met zijn getraliede vensters zelf, geen spoor. Dat gemoedelijke Amsterdamsche ta freeltje, van menschen, die naar een werkje, hoe onbelangrijk ook op zich zelf, staan te kijken, teekent de stem ming in de hoofdstad. Het leven ging er gewoon zijn gang, de trams reden als gebruikelijk, de stoplichten en de armzwaaiende agenten bij de kruis punten regelden het verkeer op nor- male wijze, auto s, fietsers en voetg.^n- gers bewogen zich langs de straten als of deze dag er een wa« als iedere an dere. Alleen het onderwerp van de ge sprekken op straat en in de trams week aanmerkelijk af van dat op an dere dagen. Een vliegtuig van de Italiaansche luchtvaartmaatschappij is in de nabijheid van de stad Bengasi in aanraking geko men met de tuigage van een schip en in zee gevallen. Vier leden der bemanning en vijf arbeiders kwamen om het leven, terwijl een telegrafist gewond werd. Het toestel was even tevoren in Bengasi opgestegen, men had in de lucht een defect ontdekt en wilde daarom zoo snel mogelijk terugkeeren. Een Italiaansch militair vliegtuig van het nieuwste type bommenwerper is gistermiddag bij een oefenvlucht 50 km benoorden Rome omlaag gestort. Van de zes inzittenden zijn vijf om het leven gekomen. (Van onzen correspondent.) Parijs, 27 September. De Parijzenaars die hun vacantie lang plegen te rekken, en die daarom pas op het eind van deze maand aan het te rugkomen zijn, hebben op het oogenblik dat ze hun normale leventje weer dach ten te gaan hervatten een onaangename verrassing. Hun munteenheid, de franc, ondergaat een nieuwe amputatie, die hem van de vier sous van vroeger, dien hij sinds Poincaré waard was tot onder de drie sous terugbrengt. Het bericht daarvan, dat voor velen als een don derslag uit een helderen hemel gekomen is, heeft hier aanvankelijk groote ner vositeit gewekt. Dat komt omdat de pers tot voor nog betrekkelijk korten tijd een devaluatie is blijven voorstellen als een van de grootste rampen die Frankrijk maar zou kunnen treffen. Het zou ongetwijfeld verstandiger zijn ge weest er het publiek een beetje meer op voor te bereiden, maar de verkiezingen hadden dezen maatregel zoo ondubbel zinnig veroordeeld, dat de linksche meerderheids-bladen huiverig waren ervan te reppen, terwijl rechts al zijn best deed om als devaluatie noodig worden mocht de tegenwoordige re geering daarvan al het odium te laten. Zoo overviel de beslissing het groote publiek geheel onvoorbereid, en was de zenuwachtige spanning om hetgeen er gebeuren ging die Vrijdagavond en gis teren hier geheerscht heeft buitengewoon groot. Het onbillijke van het geval is dat de groote kapitalisten, die overal hun voel horens hebben, het onvermijdelijke al lang hadden zien aankomen, en dien overeenkomstig hun maatregelen had den genomen. Er zijn sinds maanden groote bedragen aan kapitaal naar het buitenland uitgeweken, en daar ;n bui- tenlandsche munt in banken gedepo neerd. Voor zoover ze in ponden, dol lars en belga's verwisseld waren schij nen ze door de nieuwe muntverzwak king weinig gedeerd te zijn, terwijl zij Nou wordf meneer Trip nog rij ker, oordeelde de conducteur van lijn 11 op het achterbalcon. Eerst gaan ze d,aar een heeleboel goud oppotten en dan wordt de gulden minder waard; nou hebben ze opeens voor veel meer guldens goud in d'r kelders, zonder dat ze d'r iets.voor gedaan hebben. Dat kunsije zou ik ook wel eens willen leeren, grapjaste een heer, ter wijl hij met zijn kleine oogjes knipper de. Tja, ging de conducteur verder. Straks krijgen we misschien een gul den, die voor meer dan 100 procent gedekt is. K,an dat nou eigenlijk wel, voegde hij er aan toe in rechfmatigen twijfel omtrent zijn eigen monetaire deskundigheid. p°ud, goud, kwam een ander tus- schenbeide. Ze zeggen nu wel dat we van den gouden standaard af zijn, m.aar hebbie tevoren goud gezien? Ik kan me niet meer herinneren, dat ik een gouden tientje in mijn vingers gehad heb. Zoo zijn er meer, schamperde de conducteur. Colijn heb gezegd, dat we maar rustig onze gang moeten blijven gaan. Nou i k zal wel blijve rijje, als ze me niet op wachtgeld zette. Maar ik bin al zooveel gekort, dat ze me wel eens opslag moge geve. Ja, alles wordt straks misschien duur der, mengde zich de eerste heer weer in het gesprek. En d'r is al zoo aange past! die den Zwitserschen franc of den Hol- landschen gulden gekozen hebben er al evenzeer bekaaid afkomen. We staan dus voor een „Umwerting aller Wer- ten" die vérstrekkende gevolgen zal hebben, en veelal het contrast tusschen rijken en armen nog grooter zal maken dan het reeds was. Er bestaat na het gebeurde een ver klaarbaar streven, er de regeering een ernstig verwijt van te maken, dat ze tot dezen maatregel is overgegaan, na tot het laatst te hebben volgehouden dat ze dat niet zou doen. In de ministeri- eele verklaring die de heer Léon Blum begin Juni in de Kamers heeft voorge lezen werd met onmiskenbare zelfinge nomenheid verklaard, dat dit kabinet niet met dergelijke „oneerlijke" dingen aankomen zou, en die houding is de re geering blijven aannemen, óók toen ze zich er zelf al rekenschap van moet hebben gegeven dat ze haar woord niet houden kón. De leening, waarvoor zoo veel reclame gemaakt was, en waarop het inschrijven als een daad van vader landsliefde en democratische gevoelens was voorgesteld, zoodat dan ook alle mogelijke arbeiders-organisaties er flin ke bedragen van genomen hebben, is pas enkele dagen geleden gesloten. De genen die hebben ingeschreven lijden thans groote schade, zooals allen die ef fecten bezitten die een vaste rente ge ven, en in hun misnoegen daarover steken ze niet onder stoelen of banken dat ze zich als slachtoffers beschouwen van een ware oplichting. Omdat er on der die inschrijvers zooveel „kleine luyden" zijn heerscht er dan ook een algemeene verslagenheid. Nu moet ter verdediging van Blum en zijn medeministers worden aangevoerd dat ze nog lang gehoopt hebben er zon der nieuwe muntverzwakking af te kun nen komen, en er waren in het ministe rie zelf zooveel tegenstanders daarvan, dat toen Vrijdag de ministerraad begon het volstrekt nog niet zeker was dat tot devaluatie zoi: worden besloten,. Aleen is het onbegrijpelijk, dat niet alle machthebbers van het oogenblik hebben ingezien, dat de politiek die zij volgden noodzakelijkerwijze hiertoe leiden moést. De enorme opdrijving van de staatsuitgaven van de laatste maanden, waarvoor geen nieuwe baten gezocht werden anders dan in het steeds,, maar weer vergrooten van de schuld die de staat bij de Banque de France had, en tegen welker toenemen die bank, na de wijzigingen in de samenstelling van zijn bestuur gebracht, zich niet meer ver zetten kon, liet geen anderen uitweg meer. Wegens haar Volksfront-karakter aarzelend om zich tegen de telkens nieuwe eischen van de menigte te ver zetten heeft het kabinet zelf deze nieu we amputatie van den franc onver mijdelijk gemaakt. Daarom is er vooral in gematigde krin gen een s'orm van verontwaardiging opgestoken tegen de voorstelling, die Blum :n zijn uitingen van gisteren tegen de journalisten van de gevallen beslis sing gegeven heeft. Het heet d.aarin, dat men te doen heeft met een „alignement een internationale aanpassing van de munteenheden aan elkaar en als bewijs daarvan wordt de overeenkomst geci teerd, die met de Engelsche en Ameri- k.aansche regeeringen is aangegaan en die blijkt uit de gemeenschappelijke verklaring, gisteren bekend gemaakt. Maar wie die verklaring op de keper beschouwt, kijkt al gauw door deze verklaring heen. Gold het een „aligne ment" dan moesten Engeland en de Ver. St,aten zich verbinden hun eigen munt op de tegenwoordige waarde te houden en die niet verder te verzwakken. Een dergelijke verplichting hebben die la den in het geheel echter niet aangegaan en ze bepalen zich ertoe in vrij vage be woordingen te beloven, dat ze het Fransch experiment niet zullen belem meren, voor zoover de zorg voor hun De rest van het gesprek ging voor me verloren, omdat de tram juist den Dam bereikt had. De sprekers waren al aardig dicht bij het gevaarlijke terrein der poli tiek aangeland en ik vond het maar be ter, hen daarin niet te volgen. Zoo normaal als het stadsbeeld overal elders was, zoo duidelijk was op het Damrak te merken, dat er iets bijzon ders aan de hand was. Van een paniek stemming was geen sprake. Het Was meer nieuwsgierigheid, die velen voor de verschillende banken en bankjes deed samendrommen. Een beeld, dat aan den na-oorlogstijd deed herinneren met zijn straathandel in vreemde valuta's, doch in wezen daarvan verschillend, doordat toen zaken werden gedaan, terwijl er nu meer werd gediscussieerd. Tot zaken doen kwam men nu niet veel. Wel liep er zoo nu en dan eens iemand een der banken binnen, nieuws gierig nagestaard door het publiek op het trottoir, doch wat ze daarbinnen de den, bleef voor het meerendeel der be langstellenden verborgen. Groepjes vormden zich om de menschen die den indruk wekten, er veel van te weten. Je zult eens zien, voorspelde een heertje met een wiebelend lorgnetje op zijn neus, hoe het pond straks zal stij gen. Alles wordt duurder, als je van het buitenland iets hebben wilt. En dan moeten de prijzen ook hier omhoog. Maar het wordt alles toch beter, zeggen zeEen juffrouw mengde zich bedeesd in het gesprek. eigen belangen dat toelaat. DJ bewijst dat in strijd met alle beweringen, we wel degelijk te doen hebben met een Fransche devaluatie, die onvermijdelijk geworden was, maar die in 't geheel geen internationaal karakter vertoond. Zooveel over den aard van den geno men maatregel. Iedereen vraagt zich thans natuurlijk vol ongerustheid af, welke gevolgen hij zal hebben. Die ge volgen zijn v,an beteekenis op tweeërlei gebied: het financ'eele en het politieke. Financieel gesproken brengt de deva luatie aan den Franschen .s'aat de ge bruikelijke verlichting, ten koste van zijn schuldeischers. Maar vrijwel alle competente beoordeelaars zijn het er over eens, dat die verlichting onvol doende is om het rijk uit zijn financieele moeilijkheden te helpen. Men schat het bedrag dat de Fransche Staat aan de Banque de France schuld'g is op meer d,an dertig milliard francs. De meerwaar de van 25 a 30 pet, die uit de muntver zwakking voortvloeit zal op zijn hoogst een bedrag van zestien milliard opleve ren. Daarvan moet tien milliard gereser veerd blijven voor een fonds dat die nen moet om den fr.anc op zijn nieuwe waarde te handhaven. Er blijft dus maar een zestal milliarden voor schuldderv'ng over en dat is betrekkelijk maar een heel klein beetje. Daarbij komt dat voor het land, voor de particulieren, voor de productie, voor den buitenlandschen handel de voordee- len die een goedkoopere franc brengt beperkt zullen blijven. Om de commu nisten met de devaluatie te verzoenen heeft de regeering hun moeten beloven dat een zgn. „glijdende loonschaal" zal worden ingevoerd, volgens welke de loo- nen telkens zullen moeten worden aan gepast aan de kosten van het levenson derhoud. Die kosten waren reeds stij gende en een verder stijgen zal wat de regeering ook op dit punt aan maatre gelen moge nemen zeer moeilijk zijn te gen te gaan. De fabrikanten die alle uit het buitenland afkomstige grondstoffen duurder zullen moeten .betalen, zullen ook hun arbeidsloonen voortdurend om hoog zien gaan. Op die manier blijft er weinig of niets geen voordeel over in den strijd tegen de buitenlandsche con currentie op de wereldmarkt. Met een devaluatie behoort een verlaging van de belastingdruk samen te gaan en die wordt ons dan ook nu al beloofd. Maar aan den anderen kant kondigt de regee ring allerlei maatregelen aan om dege nen te hulp te komen, die economisch de schade van de nieuwe waardevermin dering van de franc niet lijden kunnen. Ze zal de burgerlijke en militaire pen sioenen van de minst-bedeelden ver- hoogen, ze zal een compensatie zoeken voor de kleine kapitalisten, hier zoo tal rijk die staatsrente bezitten. Dit geld moet wel op de een of andere wijze ge vonden worden en wie moet het anders opbrengen dan de belastingbetaler? Juist omdat na een devaluatie een ge zonde financieele gestie en een eerlijk sluitende begrooting volstrekt noodza kelijk zijn, wil ze de gewenschte voor deden opleveren is het een feitelijke on mogelijkheid een belastingverlichting van eenige beteekenis toe te staan. Ook hierbij is dus niets dan teleurstelling te wachten en men heeft rekening te hou den met een nog steeds voortgaande stij ging van alle kosten die op het budget van den particulier drukken. Op grond van dit alles zijn er hier ve len, die verwachten dat de devaluatie tenslotte niets op zal leveren en dat we binnen afzienbaren tijd weer voor de zelfde moeilijkheden zullen komen te staan. Ze oordeelen dat om een verlich ting van beteekenis te krijgen de franc nog veel lager gesteld zal moeten wor den. De bekende economist Rist heeft in vertrouwelijke gesprekken het cijfer van 50 genoemd inplaats van op zijn hoogst 35, zooals geworden is. En ze voorspellen dat een nieuwe amputatie op den duur niet vermeden zal kunnen worden. Voorspelling, die Ja, maar ze hadden het veel eer der moeten doen, antwoordde de des kundige. Nou, eerst zeggen ze dat er niks aan de pet is en een dag later laten ze de gulden vallen. Dat vind ik niet in den haak, critiseerde een ander. Voor het Plan van den Arbeid heb ben ze geen geld, betoogde een politi cus, en nu komen ze in eens met 300 millioen voor een egalisatiefonds of hoe dat heeten mag. Daar hebben ze nu wél geld voor. Als het maar voor het kapi taal is. Hoeveel wordt de gulden nu, vroeg de juffrouw weer. Zeventig cent of vijf en zeventig? Dat hangt er van af, orakelde de deskundige weer. Colijn kan verschillen de dingen doen. Hij kan de gulden zwe vende houden, hij kan hem aan het pond vastkoppelen en hij kan ook een nieuw goudpeil vaststellen. Kan -ie dat zoo maar doen, ver zuchtte de juffrouw met ontzag in haar stem, daarmede pogende te verbergen dat ze van al die ingewikkelde manipu laties maar wenig begreep. Toen kwamen er opeens noteeringen op een bord bij een der banken te staan en aller belangstelling concen-1 treerde zich op den jongeman met het krijtje in de hand. Londen, dat tevoren 7,46 had genoteerd, kwam nu te staan op f 9,329,36. Dat was de chèque-no- teering, Voor bankpapier werden groo te marges genomen, die duidden op een (Ingez. Med.) te ernstiger is, cmdat ze de neiging heeft den terugkeer te verhinderen van de uitgeweken kapitalen, die alleen te rugkomen als in een land waarlijk ver trouwen bestaat voor de toekomst en die zoo noodig is om-te komen tot de verlaging van den rentevoet, welke nor maliter een van de gunstige gevolgen van een muntverzwakking behoort te zijn Uit een politiek opzicht is de toestand niet veel bemoedigender, want ook hierin zijn we allerminst zeker van een periode van rust en zekerheid. De wij ze waarop de devaluatie heeft plaats gehad, heeft de positie van de regee ring ongetwijfeld verzwakt. Men weet dat ze in dit opzicht innerlijk verdeeld was en dat met namen de radicale mi nisters er in het geheel niet voor waren. Dit zal de oppositie in de Kamers ver sterken en men kan verwachten, dat de aanvallen op het kabinet van de zijde van de gematigde groepen, die het tot dusver slechts hebben geduld, in aantal en gevaarlijkheid sterk zullen toenemen. Niemand voorspelt het ministerie-Blum neg" een lang leven. Dat beduidt nieuwe onrust, nieuwe onzekerheid, en de kans op botsingen, wanneer de arbeiders zich bij het heengaan van hun idool niet goedschiks zullen neerleggen. Voor zoover de onmiddellijke toe komst betreft, verwacht men dat er nog geen ongelukken zullen gebeuren. De Kamer zal Blum onaangename waarhe den zeggen, maar ze zal de wetsvoor stellen tenslotte toch wel aannemen. Ook de Senaat, waar de oppositie nog ernstiger belooft te worden, zal daar om toch naar alle waarschijnlijkheid de verantwoordelijkheid niet aandurven, de verwarring nog te vergrooten door op dit oogenblik een politieke crisis te veroorzaken. Voor het oogenblik meent men dus dat het ministerie het nog wel houden zal. Maar dit is dan toch slechts uitstel van executie, en wanneer de normale zittingen van het Parlement weer beginnen, eind October of begin November, voorziet men algemeen, dat een nieuwe ministerieele combinatie zal moeten optreden om de groeiende moeilijkheden de baas te worden. Of die daarin slagen zal is 'n vraag', die zich thans nog niet laat beantwoorden. De toestand is te verward en onzeker, dan dat het mogelijk zou zijn wat ver der voor zich uit te zien. Maar vrolijk laat de toekomst zich allerminst en dit verklaart de ongerustheid, die men hier in de meest uiteenloopende kringen con- stateeren kan. onzekeren toestand. De handel aarzel-^ de nog, dat bleek overduidelijk. En ook het publiek verkeerde in onzekerheid. Zakboekjes werden voor den dag ge haald. Berekeningen werden gemaakt, Het pond is met 25 pet. gestegen, concludeerde een vlugge rekenaar. Is dan nu de gulden maar 75 meer waard, vroeg een angstige huisvader. Dat hoeft nog heelemaal niet, stel de een ander gerust. De prijzen hoeven nog niet zooveel omhoog te gaan. Alles kan nog best zoo blijven. In den loop van den dag daalden de koersen der vreemde valuta's nog iets, als om dezen spreker ook op interna tionaal monetair gebied gelijk te geven- Zoo was ook de stemming in de win kels en de groote magazijnen er geen van groote opgewondenheid. Nergens was iets te merken van paniekachtige inkoopen. De prijzen bleven overal ge lijk, Een juwelier plakte op zijn winkel ruit een briefje met de aanmaning nu nog te koopen voor de oude prijzen Dat was de eenige aanwijzing in het zakenleven van den middenstand, dat er iets bijzonders aan de hand was. Over het algemeen heeft het rustige woord van dr. Colijn, des morgens voor de radio uitgesproken, in de hoofdstad weerklank gevonden, zooals overal el ders in den lande. Men heeft zonder op winding de gebeurtenissen over zich heen laten gaan. Er is vertrouwen en dat stelt in staat, de grootste-moeilijk heden gezamenlijk te overwinnen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1936 | | pagina 7