GOESCHE COURANT^
Wetsontwerp tegen prijsopdrijving.
KERK EN SCHOOL,
LEGER EN VLOOT.
WEER EN WIND.
ZEELAND.
De regeering stelt drastische maatregelen
voor. Burgemeesters krjjgen bevoegdheid
voorraden in bezit te nemen en tegen normale
prijzen te verkoopen.
De nieuwe monetaire politiek.
De middenstandsbonden
zeggen de regeering
steun toe.
Afschaffing van crisis-
heffingen gevraagd.
Ook strenge maatregelen
tegen prijsopdrijving in
Indië.
HIDBELB0RS.
GOES.
-1
instel-
'er het
in een
iur tot
nt aa
door
vast-
direc-
le wij-
noem-
Gast-
esteld.
i het
egroo-
iienst-
er ge-
iet de
ke de
ie ge-
ienbe-
36.
rorde-
op
iet be
te be
te
mwing
telling
radere
er La-
het
m een
te-rei-
er, tot
aarden
t aan-
1-vuil-
d.; W.
jm. 22
niging
a.m. 1
idem
kg-
ne du
1—30,
Legi-
B 15,
extra"
idem
17, id.
Maag-
B 13,
\vran-
"rium-
13—
rzogin
9—12,
piuim-
Win-
0, Af-
00 kg.
idem
Nota-
lem B
Reinet
7—18,
Ster-
10—
Para-
on 11,
Rem-
en 10,
^.ibbe-
;schot-
-Voor
-,Dc
NUMMER 230.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
29 SEPTEMBER 1936. EERSTE BLAD. 179e JAARGANG.
ywittctHte Bi h#
MIDDELBURGSCHE COURANT
£>«gblad Voor Middelburg, Goes en agent-
Kbap Vlissingen 2.30, elders f 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
sy contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bg het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigiagass 1—8
regels 2.10, elke r. ss. 30 ct. Rabriek
..Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 rag*1*1
t 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer co:*
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp, houdende tijdelijke
maatregelen tot het tegengaan van
prijsopdrijving.
In de toelichting wordt gezegd:
In verband met het door de regeering
genomen besluit, den uitvoer van goud
te verbieden, zal zijn rekening te 'hou
den met een beweging in de wisselkoer
sen, die voor den gulden in nederwaart-
sche richting zal gaan. In hoeverre het
prijsniveau daardoor zal worden beïn
vloed is van tevoren niet vast te stellen.
Echter moet men bedacht zijn op de
mogelijkheid, dat dientengevolge minder
scrupuleuze lieden van de onwetendheid
van het publiek zouden gebruik maken,
en, door het opzetten van de prijzen oi
het achterhouden van voorraden, een
normaal verloop van zaken zouden be
moeilijken. In het bijzonder dient er
voor te worden gewaakt, dat niet de
eerste levensbehoeften en noodzakelijke
gebruiksartikelen aan een onevenredige
prijsstijging zouden worden blootgesteld
Daarnevens is het wenschelijk ook de
vergoeding, bedongen voor het verrich
ten van diensten en de huur van on
roerend goed, waar het algemeen be
lang een prijsopdrijving niet gedoogt,
tijdelijk onder controle te stellen.
Het onderhavige wetsontwerp be
oogt dit doel te bereiken door het in
het leven roepen van enkele bepalingen,
welke zich tegen gedragingen als hier
boven geschetst, richten.
Art. 1. geeft den ministers van han
del, nijverheid en scheepvaart en van
landbouw en visscherij de bevoegdheid,
regelend op te treden met betrekking
tot de prijzen, welke, hetzij landelijk,
hetzij plaatselijk, maximaal in den han
del zullen gelden. Deze bevoegdheid
omvat zoowel het in concreto vaststel
len van algemeen geldende maximum
prijzen als bijv. het bedrag of percen
tage, waarmede de prijs den in een
vroeger tijdstip in rekening gebrachten
ten hoogste mag overschrijden.
De artikelen 2 en 3 geven overeen
komstige voorschriften ten aanzien van
het verrichten van diensten en het ver
huren van onroerende goederen.
Voor die gevallen waarin voor toe
passing van de artikelen 1, 2 en 3
geen aanleiding bestaat, houdt artikel
4 een algemeen verbod van prijsopdrij
ving in. Het artikel bedoelt uiteraard
niet elke verhooging van prijzen tegen
te gaan, doch wel de zoodanige, welke
niet kan worden aangemerkt als een
noodzakelijk uitvloeisel van den ge
schapen toestand.
Artikel 5 luidt aldus:
a. In de gevallen, ^waarin bij den bur
gemeester eener gemeente gegronde ver
denking bestaat, dat het bepaalde krach
tens artikel 1 of bij artikel 4 wordt over
treden, kan hij de in zijn gemeente aan
wezige, tot den voorraad der betref
fende onderneming behoorende goede
ren van de soort, ten aanzien waarvan
de verdenking van overtreding bestaat,
10kw ee°*ée formaliteit in bezit nemen.
Het bepaalde in het vorig lid vindl
overeenkomstige toepassing ingeval ge
weigerd wordt, tot den voorraad eener
onderneming behoorende goederen te
verkoopen, indien nadl het oordeel van
den burgemeester, hetzij voor de weige
ring geen gegronde redenen begaan
hetzij de weigering in strijd is met het
door deze wet beoogde doel.
c. De op grond van de beice voor
gaande leden in bezit genomen goederen
worden den burgemeester zonder ver
wijl op door hem te bepalen wijze ter
beschikking gesteld ten behoeve van de
bevolking of bepaalde groepen der be
volking van zijn gemeente teg'en prijzen,
welke onderscheidenlijk de krachtens
art. 1 geldende en voor zoover dit
artikel geen toepassing heeft gevonden
de normale prijzen, niet te boven
gaan
d. De schadeloosstelling voor de in
bezit genomen goederen door de ge
meente te betalen, wordt door een door
den gemeenteraad aan te wijzen schat
ter geschat. Zij bedraagt in geen geval
meer dan 90 procent van den hoogsten
prijs, waarvoor de goederen ingevolge
het vorig' lid ter beschikking kunnen
worden gesteld.
e. De burgemeester en de door hem
aan te wijzen ambtenaren zijn te allen
tijde bevoegd, de uitlevering te vorde
ren van de in bezit te nemen goederen.
Zij, alsmede de hen op hun laste verge
zellende personen, hebben te allen tij
de vrijen toegang tot alle plaatsen, waar
redelijkerwijze vermoed kan worden,
dat zich goederen bevinden Wordt hun
de toegang geweigerd of belemmerd, of
wordt hun op aanmelding tot toegang
niet geantwoord, dan verschaffen zij
zich dien desnoods met inroeping van
den sterken arm,
f. In woningen treden de ambtenaren en
de hen vergezellende personen teg'en
den wil van den bewoner niet binnen
dan op bijzonderen of algemeenen schrif
telijken laste van den burgemeester, dan
wel vergezeld van dezen. Van dit bin
nentreden wordt door hen proces-ver
baal opgemaakt, dat binnen vier en
twintig uren aan hem, wiens woning is
binnengetreden, in afschrift wordt me
degedeeld.
g. Tot een inbezitneming wordt niet
overgegaan, tenzij, volgens door ons na
der vast te stellen reg'elen, de in lid
bedoelde schadeloosstelling vooraf
verzekerd
Art, 6 luidt: Hij, die goederen, ten
aanzien waarvan artikel 1 toepassing
heeft gevonden, in het klein te koop
aanbiedt of verkoopt, is verplicht, bij
die goederen op voor het publiek duide
lijk zichtbare wijze den prijs dier goe
deren te vermelden.
Dit artikel bedoelt de noodige open
baarheid te geven aan de prijzen, welke
voor de te verkoopen goederen in reke
ning worden gebracht.
Artikel 8 luidt:
a. Hij die handelt in strijd met het be
paalde bij of krachtens de artikelen 1,
2, 3 of 4, wordt gestraft met hechtenis
van ten hoogste zes maanden of geld
boete van ten hoogste zesduizend gul
den.
bi Overtreding van het bepaalde bij ar
tikel 6 wordt g'estraft met hechtenis van
ten hoogste een maand of geldboete van
ten hoogste duizend gulden.
Een onderhoud met dr. E. Hel
dring, oud-voorzitter van de
Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Amsterdam.
Evenals dr. Bouman verwacht
hij een opleving en verminde
ring der werkloosheid.
Naar aanleiding van het door de re
geering afgekondigde goud-embargo en
de uiteenzettingen inzake de te volgen
De zachtmoedige verzet zich zelfs
niet in gedachte. Hij is boven haat,
dwaasheid en ijdelheid verheven.
beleid voorzit, zal een aanzienlijke stij
ging van de kosten van het levensonder
houd niet plaats hebben. Het peil van
die kosten zoo zeide dr. Heldring
is immers nergens minder gedaald en
nergens is de speling tusschen het index
cijfer van die kosten en dat der groot-
handelsprijzen grooter dan hier te lande.
Er kan en moet heel wat van die speling
af, voordat een stijging der kosten van
het levensonderhoud gewettigd is. Blij
kens de radiorede van den minister-pre
sident zal de regeering zich met kracht
tegen onnoodige prijsopdrijving door par
ticuliere ondernemers keeren.
Prijsvormende maatregelen van
groot belang.
Van nog meer belang zijn de aange
kondigde prijsvormende maatregelen
welke de regeering zelve zal uitvoeren
en waarop een grondige herziening van
de landbouwcrisisheffingen, toeslagen
en uitkeeringen volgen zal. De rijzing op
de graanmarkt in de laatste maanden
maakt het gemakkelijk, vele drukkende
regelingen zonder schade voor den land
bouw te verzachten, zoo niet af te schaf
fen en tevens een bres te schieten in de
overdreven ambtenarij op dat gebied.
Wat de nijverheid betreft, de grond
stoffen, die zij in overwegende mate
moet invoeren, zijn in guldens duurder
geworden, met het afgewerkte product
op de wereldmarkt is dit echter in ster
kere mate het geval. Zij zal dus over 't
algemeen een gemakkelijker afzet
binnen- en buitenland vinden. Zij zal er
zich wel niet toe laten verleiden, hier
haar prijzer. bovenmatig op te zetten of
haar expoitprijzen te laag te stellen. ïn
het eerste geval zou zij haar eigen gla
zen ingooien door er toe bij te drager
de kosten van hfet levensonderhoud
meer te verhoogen dan wenschelijk is
en in het tweede zou zij represaille:
van het buitenland uitlokken. De mo
tieven voor bijzondere bescherming der
nijverheid in den vorm van contingen
teering zijn in vele gevallen niet meer
aanwezig en in dit verstarrende ver
schijnsel dient zoo spoedig mogelijk ont
spanning teweeggebracht te worden
Compensatie in den vorm van een ver
hooging van invoerrechten is onnoodig
geworden. .Dat een en ander nauwkeu
rig overleg vormt, spreekt vanzelf.
Werkgelegenheid zal zich uit
breiden.
Op een vraag inzake de werkgelegen
heid deed dr. Heldring uitkomen, dat
deze zich tengevolge van den stijgenden
afzet zal uitbreiden. De onderneming?
geest zal geprikkeld worden, De uit
putting van de voorraden en de kans op
betere zaken zal den invoer slimuleeren
monetaire politiek, welke in aansluiting! en den handel verlevendigen. De schat-
hierop Maandagochtend door den minis-1 kist zal profiteeren van hoogere op-
ter-president, dr. H. Colijn, in zijn radio- brengsten van invoerrechten en later
rede zijn gegeven, heeft een redacteur
van het A.N.P., dr, E. Heldring, oud
voorzitter van de Kamer van Koophan
del en Fabrieken voor Amsterdam, ge
vraagd zijn inzichten hieromtrent ken
baar te willen maken,
Dr. Heldring bracht in de eerste plaats
naar voren, dat, ook al kan men met den
minister-president van meening verschil
len, dat de aanpassing onder het oude
regime voldoenden voortgang maakte om
het bedrijfsleven zonder te groote won
den in de effen banen van de kostenpari-
teit met het buitenland te brengen, het
zeker is dat het tijdelijk verlaten van
den gouden standaard onder de gege
ven omstandigheden onvermijdelijk was
en in het belang des lands is.
Er behoeft geen vrees voor gekoes
terd te^ worden zoo voegde de zegs
man hieraan toe dat de zwevende
waarde van den gulden en andere valu
ta s door een wedijver naar de laagste
valuta gevolgd zal worden. De egalisa
tie-fondsen, welke den regeeringen daar
toe ten dienste zullen staan ook de
onze zullen het hun mogelijk maken,
hun klaarblijkelijke bedoeling, groote
fluctuaties te voorkomen, ten uitvoer te
leggen. Aldus kan ook de Nederland
sche maatregel aangezien worden voor
een stap in de richting van de stabili
satie van wisselkoersen, die voorwaar
de voor het wereldherstel is, maar waar
voor ook nog andere belangrijke dingen
op het gebied van het vrijere goederen
verkeer en saneering van zwakke
staatsfinanciën in het buitenland ge
schieden moeten.Met dat al zoo besloot dr. Heldring
Mits de stemming rustig blijft en goed] het onderhoud zijn dit slechts eenige
van die van de directe belastingen, ter
wijl de werkloosheidsbestrijding en de
subsidies aan bedrijven minder geld
zullen vragen. Daarentegen moeten hoo-
ge drukkende belastingen verlaagd wor
den, wil men een welvaartspolitiek,
waartoe thans de gelegenheid bestaat,
volgen. Desondanks zal het eerste stre
ven op budgetair evenwicht gericht
moeten zijn, onontbeerlijk voor de hand
having van het vertrouwen in den toe
stand.
De realiseering van deze verwachtin
gen kan echter in de kiem gesmoord
worden door verzwaring' der arbeids
voorwaarden, welke den producent,
thans gelijk gesteld, weer bij den bui-
tenlandschen mededinger ten achter
doen staan. Daarmede zou de bodem
aan een verbetering op economisch ge
bied ontvallen.
De gevolgen voor Indië.
Dr. Heldring zeide voorts, dat Indië
als uitvoerland met de daling van den
gulden gebaat zal zijn. Evenmin als in
het moederland moet men zich echter
gouden bergen beloven. Aan het teveel
aan suiker en aan de bescherming van
bietsuiker in Europa verandert de
nieuwe toestand niets en het is de
vraag, hoe de prijzen op de wereld
markt van de artikelen, waarvan Indië
de voornaamste producent is, op de da
ling zullen reageeren, terwijl het niet
uitgesloten is, dat na de zeer drastische
daling der productiekosten daar
stijging ervan plaats vindt
een
overdenkingen. Het is niet mogelijk, zich
en detail den toekomstigen loop van za
ken voor te stellen, maar ik zie geen
grond voor pessimisme, al treden wij
geen definitief stadium in.
Door de vereeniging van grootwinkel
bedrijf in levensmiddelen werd aan den
minister van handel, nijverheid en
scheepvaart het volgende schrijven ge
zonden:'
„Namens de vereeniging van groot
winkelbedrijf in levensmiddelen, waar
bij nagenoeg alle filiaalwinkels in levens
middelen zijn aangesloten, hebben on-
dergeteekenden de eer, U.E. hierbij een
besluit mede te deelen, waartoe hare
ledenvergadering is gekomen.
Ie. Hare leden zullen ondersteuning
verleenen tot verwezenlijking van de
gedachten door den minister-president
in zijn radiorede van gistermorgen ont
wikkeld.
2e. Hare leden zullen bevorderen dat
de rust onder de bevolking wordt ge
handhaafd, door aan haar filiaalhouders
instructies te geven, om bovenmatige
inkoopen tegen te gaan,
3e. Hare leden zullen bevorderen, dat
geen onredelijke prijsverhooging in een
harer winkels plaats vindt.
Dit besluit werd genomen in de ver
onderstelling, dat de regeering binnen
den kortst mogelijken termijn maatrege
len zal treffen, opdat de bestaande hef
fingen, accijnzen en andere crisismaat
regelen op levensmiddelen toegepast,
zich zullen aanpassen aan de gewijzigde
omstandigheden. De vereeniging vleit
zich met de hoop, dat de regeering het
contact met haar zal willen behouden,
voor het geval de regeering meent, be
langrijke wijzigingen in de bestaande
maximumprijzen te moeten vast stellen."
Soortgelijke adressen zonden de Chr.
Middenstandsbond en de Centrale Bond
van Ned. Verbruikscoöperaties de re
geering toe.
De dagelijksche besturen van den Ne-
derlandschen Slagershond en den R.K.
Hanzebond van Slagerspatroons hebben
zich op het standpunt geplaatst dat de
slagersbonden de gevraagde medewer
king tot het tegengaan van prijsopdrij
ving zeer zeker dienen te verleenen. De
slager zal echter genoodzaakt zijn de
vleeschprijzen toch te verhoogen, tenzij
de regeering hem de helpende hand
biedt door de crisishelfingen op rund- en
varkensvlee *ch af te schaffen of op te
gehqrten. Dgze heffingen drukken thans
zeer zwaar pp het slagersbedrijf, wijl de
Yeepyij?mi de laatste dagen sterk zijn
gestegen.
De gouvérnêur-generaal van Ned. In
dië heeft aan alle gewestelijke bestuurs
hoofden machtiging verleend, tot zoo-
noodige in-bezit-neming van producten
bij ongemotiveerde prijsopdrijving over
te gaan, op grond van artikel 88 der ont
eigeningsordonnantie. Ze zal reeds wor
den toegepast indien de prijzen voor le
vensmiddelen, grondstoffen voor levens
middelen en huishoudelijke artikelen
meer dan vijf procent omhoog gaan.
Voor de bevolking bestaat geen en
kele reden tot ongerustheid, daar in
Ned.-Indië groote voorraden van primai
re levensmiddelen liggen opgeschuurd.
Geref, Gem,
Tweetal te Temeuzen ds. M. Heijkoop
te' Utrecht en ds. H. Ligtenberg te
Lisse.
Te 's Gravenhage slaagde voor het
machinisten examen diploma B theore
tisch gedeelte de heer K. Brouwer te
Middelburg, leerling van de de
Ruijterschool te Vlissingen.
Hr. Ms. >,DE RUYTER OP 3 OCTOBER
IN DIENST.
Bij Kon. besluit is bepaald dat Hr. Ms.
kruiser „De Ruyter" op 3 October 1936
in dienst zal worden gesteld, met
dien datum het bevel over dien bodem
opgedragen aan den kapitein ter zee A.
C. van der Sande Lacoste.
Middelburg, 29-IX-'36. Maandag: hoog
ste luchttemperatuur 15.2 °C (59 °F);
laagste 7.1 °C (45 °F). Heden 9 h: 9.1 °C;
12 h: 13.5 °C. 0,1 mm regen of neerslag.
Hoogste barometerstand te dezer stede,
in het afgeloopen etmaal: 768 mm; laag
ste 763 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 771.9 mm
te Malinhead; laagste 753.8 mm te Ingö.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke W. tot N. wind, nevelig tot
licht bewolkt, weinig of geen neerslag,
weinig verandering in temperatuur.
N
Zon op: 6 h 58; onder: 18 h 41. Licht
op: 19 h 11. Maan op: 17 h 41; onder:
4 h 57. V.M. 30 Sept.
Laagwater.
7.07 19.35
7.45 20.17
8.25 20.59
Wemeldinger
Laagwater.
8.15 20.31
8.51 21.10
9.28 21.48
Hoog- en Laagwater te Vlissingen)
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min, later
(S springtij
September.
Hoogwater.
Di.
29
12.59
Wo.
30
1.27 13.34
October.
Do.
1
2.01 14.15
Hoog-
en
Laagwater te
September.
Hoogwater.
Di.
29
2.31 14.54
Wo.
30
3.20 15.36
October,
Do.
1
4.02 16.20
BUURT COMMISSIES.
De bewoners van de Heerenstraat ver
gaderden gisteravond in de bovenzaal
van café-restaurant „De Gouden Zon'
teneinde te komen tot de oprichting
van een buurtcommiss e.
Het bestuur werd als volgt samenge
steld: G. van Nederveen, voorzitter; M.
P. Bijl, secretaris en W. Verdonck, pen
ningmeester.
Na aangename en vlotte besprekingen
werd besloten om te trachten door al-
gemeene medewerking te komen tot een
waardig deelnemen en medewerken aan
de door de Vereenig ng „Uit het Volk-
Voor het Volk" te organiseeren feesten,;
In de z,aal „den Boer" in de Gist*
straat werd opgericht de buurtvereeni-
giing Verwerijstraat, Oostkerkplein,
Nieuwe Oostgrsche straat en Bastiop. 't
Bestuur werd a'-§ volgt samengesteld:
de heeren J. Boone en W. L, Calliber,
/als 1ste en 2e voorzitter; P. v.. Schoon-
acker en W, Glerum le en 2e secr., J;
Stevense èfl C. M. de Rijke le en 2e
penningm. en mej. A. Vinke en de heer
L, de Koning. i
Voorts werd een damescomité geko
zen bestaande iiil de dames Plpegaert,
Riemers, De Rijke, RijkSë en Vinkë
Met algemeene stemmen besloot de
vergadering 25 pet. van de ontvangen
gelden beschikbaar te stellen voor „Uit
het Volk'Voor het Volk". De wijze van
feestvieren, z/al Hoor het bestuur nader
worden onder de oogen gezien.
Maandagavond kwam op initiatief van
eenige bewoners van Blauwendijk en
Stationsstraat in hotel Van Heijl bijeen
een vergadering van bewoners van die
straten, waarin werd besloten tot het
oprichten van een buurtcommissie.
Een bestuur werd gekozen en als volgt
samengesteld: C. Barentsen, voorzitter;
jhr. mr. Tj. A. J. W. Schorer, secretaris;
J. J. Meijboom, penningmeester; J. Kui
ler en L. HeijmaniS, commissarissen.
Weer terecht.
Het 15-jarig meisje C. D. T., dat vo
rige week de ouderlijke woning verlaten
had, is door de politie te Rilland Bath
opgespoord en weer onder het ouderlijk
gezag gesteld.
Nieuwe buurtvereenigingen.
De Wijngaardstraat heeft een buurt-
vereeniging opgericht, In het bestuur
hebben o.a. zitting de heeren: A. Bur-
ber, voorzitter, P. I. Rosier, secreta
ris en C. Reyerse penningmeester.
Ook de Beestenmarkt kreeg een
buurtvereeniging. Bestuursdeden zijn
o.a. de heeren M. W. van de Weert,
