GOESCHE COURANT
Nouveautés
Wollen-
Zijden
Stoffen.
S. WIENER Co„
W-Ode
PIÖI3
Prinses Juliana en Prins Bernhard
in de hoofdstad.
Kiezersvolk en .Kamerleden
WEER EN WIND.
BINNENLAND.
NUMMER 221.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
18 SEPTEMBER 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Het nationale huwelijks
geschenk.
ELBURGSCHE COURANT
•Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
tchap Vlissingen f 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
r*gel, ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
18w caatr. voor beide veel lager; tar. 'op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij bet Bureau voor Pubiiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—Si
regels f 2.10, elke r. na. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer COT>
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent.
13).
(Slot).
In districten waar een partij veel
kiezers heeft, kan zij het zich veroorlo
ven, met speciale wenschen van de een
of andere kiezersgroep rekening te hou
den; zij k,an dan twee candidatenlijsten
indienen, hé.lgeen het effect voor de
partij niet vermindert.
Dit stelsel is in zijn uitvoering zeer
eenvoudig; al zouden in elk district alle
partijen meedoen, dan zou het aantal
candidaten in een district toch zeer
veel lager zijn dan bij het tegenwoordi
ge stelsel. Het stembiljet beyat immers
geen lijsten, maar slechts namen, die
bijv. bij loting in volgorde worden ge
plaatst; de kiezer zal hieruit gemakke-
kelijk zijn keuze kunnen doen.
Zooals uit het vorenstaande kan blij
ken, kan de uitslag van de verkiezing
bij dit systeem zijn dat het aantal geko
zenen iets beneden de 100 blijft of daar
enkele boven uit gaat. De heer Keestra
acht het, terecht, zeer wel mogelijk di
te vermijden, m,aar beter vindt hij het,
in de Grondwet te bepalen, dat het aan
tal Kamerleden ongeveer 100 moet zijiu.
In andere landen wijzigt het aantal ge
kozenen zich ook telkens.
In een vervolg-artikel betoogt de heer
Keestra ten ,aanzien van dit stelsel dan
o.a. nog dat het een goede gelegenheid
verschaft om versnippering van het kie
zerscorps te bestrijden, door te bepalen,
dat per 15 of minder verbonden lijsten
.minstens éénmaal de kiesdeeler behaald
moet worden.
Komt men per 15 of minder lijsten
niet tot dat stemmenaantab dan tellen
de stemmen op die lijsten verder niet
mee. Dat vóór de stemming moet wor
den opgegeten, welke 15 of minder can
didatenlijsten men wil doen samenstel
len, om in die combinatie aanspraak te
krijgen op één of meer zetels, spreekt
-vanzelf.
Bovendien worden in het stelsel Kee-
stra als ongeldig beschouwd de stem
men op een HJstengroep voor het ge-
heele land uitgebracht, die in totaal niet
minstens driemaal den kiesdeeler uit
maken.
„Hieruit volgt, dat elke partij, om in
de Kamer vertegenwoordigd te zijn,
zich aan twee metingen moet onderwer
pen; blijft zij op een lijstengroep van
ten hoogste 15 lijsten beneden de m,aat
van den kiesdeeler, dan verkleint dit
tevens haar kans op drie zetels over
alle verbonden lijsten te zamen, waar
door haar kans om in de Kamer verte
genwoordigd te worden, in het gedrang
komt.
De grootere partijen kunnen zich op
eenvoudige wijze tegen dit gevaar voor
stemmenverlies wapenen door een juis
te samenvoeging der lijsten in groepen
van 15 of minder te bevorderen. Kleine
partijen, die bijna uitsluitend in enke
le centra haar aanhang hebben, en
daar drie of meer zetels kunnen winneu,
zullen er dan geen belang bij hebben,
candidaten elders te stellen ter verza
meling van verspreid wonende kiezers,
te minder als zij daardoor eens kans op
verlies van waarborgsommen zouden
maken.
Wanneer de Kamer hierdoor eenige
zetels (van splinterpartijtjes) beneden
de 100 zou blijven dan lijkt den auteur
dat geen schade voor het landsbelang
en evenmin voor ons parlementaire
stelsel."
XI. De Regeeringsvoorstellen.
Ten aanzien van kieswet en kies
recht zijn de regeeringsvoorstellen wel
zeer sober al openen zij op een punt
toch wel perspectief.
De voorstellen der regeering omvat
ten:
1. In het huidige artikel 82 gw.: „De
Tweede Kamer bestaat uit honderd le
den, gekozen op den grondslag van
evenredige vertegenwoordiging" de laat
ste twee woorden te vervangen door.
„evenredige vertegenwoordiging binnen
door de wet te stellen grenzen." Blijkens
de toelichting beoogt deze aanvulling
„den gewonen wetgever iets meer arm
slag te geven bij de uitwerking
van het evenredig kiesrecht in dien zi'.j,
dat hij niet verplicht zal zijn, de wis
kundige evenredigheid zoo dicht moge
lijk te benaderen."
Onzes bedunkens is deze toevoeging
overbodig, nademaal „op den grondslag
van" toch weinig anders kan beduiden
dan „een of ander stelsel hetwelk rede
lijkerwijze geacht moet worden de idee
der E.V, te belichamen." Wiskun
dige E'.V. is onuitvoerbaar
daarover zijn allen het eens; elk stel
sel hetwelk de idee der E.V. uitwerkt
en die uitwerking zal uiteraard in
een wet moeten geschieden staat
„op den grondslag van" doch is niette
min geen „volmaakte E.V." En u e-
perkt de wet de idee der E.
Vdan is de E.V. geen E.V. meer
2. Opname in de Grondwet van de
mogelijkheid v,an het vervallen verklaren
van heft Kamerlidmaatschap van den
revolutionairen afgevaardigde, ni
„indien zij een streven tot uitdrukking
brengen, gericht op verandering van
de bestaande rechtsorde met toepassing
of bevordering van onwettige midde
len."
Met het vorenstaande mag geacht
worden een overzicht gegeven tc zijn
van het voornaamste, hetwelk den laat-
sten tijd ten aanzien van een principiëele
verandering in de wijze van 't tot stand
komen onzer Volksvertegenwoordiging,
geschreven, aanbevolen en voorgesteld
werd.
Wellicht vinden wij binnenkort gele
genheid de belangrijkste punten der on
derscheidene voorstellen, stelsels en sy
stemen eens onderling te vergelijken;
te overwegen, wat misschien de gevol
gen van de invoering van dit of van
dat denkbeeld zouden zijn, en of dat,
onzes bedunkens, aanbeveling zou ver
dienen.
Het is misschien beter, daartoe eerst
wat op adem te komen, want, hoe uiter
mate belangrijk de werking der
verschillende kieswetten en systemen
van vertegenwoordiging ook is, de ma
terie zelf, het mechanisme, is taai en
droog.
Het moeizame kolendelven is echter
van noode, zal men des winters zijn
kachel behagelijk kunnen stoken!
c
Het défilé.
Bij het défilé, gistermiddag in het
Stadion te Aïmsterdam gehouden voor
Prinses Juliana, Prins Bernhard, H. M.
de Koningin, Prinses Armgard en Prins
Aschwin, was schier elke mogelijke be
volkingsgroep vertegenwoordigd. Meer
dan honderdduizend personen uit Am
sterdam en uit de omstreken van de
hoofdstad hebben daarmee u'ting gege
ven aan hun trouw en verknochtheid
aan het vorstenhuis. De vorstelijke per
sonen in de eere-loge, toonden onon
derbroken een levendige belangstelling
voor het voorbijtrekkende défue. Prin
ses Juliana en Prins Bernhard waren g's-
teren de hoofdpersonen en al werd dc
draagster der Kroon niet in de toejui
chingen vergeten, de grootste aandacht
van hen, die in het défilé langs de Ko
ninklijke loge trokken, was er toch op
gericht een glimp op te vangen van het
verloofde paar.
Enthousiaste groepen bleven soms
staan juichen en moesten tot doorloo-
pen worden aangemaand opdat het tem
po van den opmarsch niet zou wo?den
verstoord.
Te omstreeks half zes moest het dé
filé worden geëindigd. Meer dan
de helft der vereenigin-
gen hebben door gebrek
aan t ij d niet .actief aan
het défilé kunnen deel
nemen. De groote katholieke, jood-
sche en gereformeerde groepen, het N.
J. V., de NCRV, de AVRO en de KRO,
alsmede vele Oranjevereenigingen wer
den daardoor uitgesloten.
Toen te omstreeks half zes de laatste
groep in het Stadion de eeretribune was
voorbijgetrokken zette de muziek een
„lang zullen ze leven" in, dat door de
menigte werd meegezongen en door een
machtig hoera werd gevolgd.
De Prinses, de Prins en de Koningin
zegden inmiddels de organisatoren van
deze grootsche huldiging hartelijk dank,
waarop het muziekcorps het Wilhelmus
inzette, dat plechtig door allen werd
meegezongen.
De vorstelijke personen stapten weer-
in de auto's, die daarop door de Ma
rathonpoort 't, Stadion uitreden. Buiten
wachtten nog vele vereenigingen die de
koninklijke familie hartelijk toejuichten.
De hofauto's reden weer terug naar het
paleis op den Daro. Kort na aankomst
aldaar verscheen het verloofde paar
op het balcon onder hoera-geroep
van de vele duizenden die zich op het
plein verdrongen.
Het vertrek uit Amsterdam.
Even voor zeven uur vertrokken de
moeder en de broer van Prins Bernhard,
Prinses Armgard en Prins Aschwin. Zij
verlieten het paleis aan de achterzijde,
om zich per auto naar het buiten van
jhr, Röell te 's Graveland te begeven,.
Kort daarop verlieten Prinses Juliana
en Prins Bernhard het paleis. De marine
kapel zette het „Wilhelmus" in, dat ech
ter werd overstemd door de toejuichin
gen. Vriendelijk wuivend dankten de
vorstelijke verloofden voor de ovaties,
H.M, de Koningin, die met een hofdame
in de volgende auto had plaats genomen,
glimalchte groette vriendelijk terug.
De auto's kozen over Haarlem en
Leiden den terugtocht naar Den Haag.
In de doroen tusschen de hoofdstad en
de residentie was het veel drukker dan
des morgens Muziekkorpsen, vereeni
gingen enz. stonden overal opgesteld
om Koningin, Prinses en Prins hulde te
brengen. De terugreis naar het paleis
Noordemde duurde zoodoende weer dan
2 uur. Ook voor het paleis bevond zich
weder een groote menigte.
in
en
MIDDELBURG.
(Ingez. Med.)
Koninklijk bezoek aan Apel
doorn.
Zaterdag a.s/. zullen Prinses Juliana
en Prins Bernhard een bezoek aan Apel
doorn brengen. Het vorstelijk paar zal
een rijtoer door 3e stad maken.
Te Utrecht heeft de eerste vergade
ring plaats gevonden van het comité, dat
zich ten doel stelt ter gelegenheid van
het a.s huwelijk van Prinses Juliana en
Prins Bernhard namens het geheeie Ne
derlandsche volk een huwelijksgeschenk
aan te bieden.
Teneinde de volledige medewerking'
van alle deelen des lands te bereiken
werd Maandag tot ed Commissarissen der
Koningin in alle provinciën het tele
grafisch verzoek gericht de oprichting
van provinciale sub-comité's te willen
bevorderen. De voorzitters van deze co-
mité's hebben wederom zitting in het
algemeen comité. Op deze wijze mag
worden verwacht dat de zoo noodige
eenheid van doel en handelen zal wor
den bereikt.
In de constitueerende vergadering zijn
aangewezen als voorzitter: mr. A. J. A.
A baron van Heemsrta, oud-gouverneur
van Suriname, als secretarissen: mr. U.
W. Hazelhoff Roelfzema en mr. E, de
Visser. Het secretariaat blijft tot nader
bericht gevestigd: Velperbinnensingel
no. 1 te Arnhem,. Als penningmeester:
mr. H. Waller, directeur Rotterdamsche
Bankvereeniging te Utrecht.
Over den aard die het aan te bieden
huwelijksgeschenk zal' aannemen wordt
nog met het Prinselijk paar overleg ge
pleegd.
De vorstelijk* personen nemen op het balcon van het paleis op den Dam de hulde der menigte in ontvangst.
V.l.n.r. i H. M. de Koningin; het vorstelijke verloofde paar; Prinses Armgard en Prins Aschwin
Middelburg, 18-IX-'36. Donderdag hoog
ste luchttemperatuur 18.8 °C (66 °F);
laagste 13.9 °C (57 °F). Heden 9 h: 13 9
°C; 12 h: 15.5 °C. 0.2 mm regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 771
mm; laagste 768 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 775.9 mm
te Memel; laagste 748.3 mm te Jan
Mayen.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige Z.O. tot Z.W. wind,
nevelig tot hall of zwaar bewolkt, wei
nig of geen regen, weinig verandering in
temperatuur.
Zon op: 6 h 40; onder: 19 h 07. Licht
op: 19 h 37. Maan op: 9 h 50; onder: 19
h 26. E.K.: 23 September.
Vr.
Za.
Zo.
18 S
19
20
Hoog- en
Vr.
Za.
Zo.
18 S
19
20
September.
Hoogwater.
3.38 15.46
4.10 16.19
4.40 16.53
Laagwater te
September,
Hoogwater.
5.34 17.45
6.04 18.14
6.34 18.45
Laagwater.
9.52 22.23
10.23 22.53
10.53 23.21
Wemeldinget
Laagwater.
10.57 23.20
11.32 23.52
12.03 24.23
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij.)
DE KONINGIN NAAR DE
MANOEUVRES.
Naar men aan de N.R.C. meldt uit
Brabant zal de Koningin de groote ma
noeuvres van 22 tot 24 September tus
schen Roosendaal en Breda bijwonen.
ORANJE EN ORANJE BLIJFT
ORANJE.
In het wapen van het Vorstenhuis
Lippe, domineeren de kleuren geel en
rood. Deze vermengende, krijgt men
Oranje.
Oranje vereenigt met Oranje blijft
Oranje. i
PRINS BERNHARD LID VAN DEN
A. N. W. B.
„De Kampioen" van deze week bevat
een mededeeling van den bondsvoorzit
ter, den heer Edo J. Bergsma, d.at in de
lijst der candidaat-leden van den Kon.
Ned. Toeristenbond A. N. W. B, de le
zers een naam zullen vinden, die in en
kele dagen in den lande een prettige
bekendheid verwierf, zooals slechts zeer
zelden het geval is. Het is de naam van
Prins Bernhard von LippeBiesterfeld,
den verloofde onzer Kroonprinses.
AANMAAK VAN GASMASKERS.
Bedrijvigheid bij Hevea,
Naar de N. R. Crt, verneemt zal het
personeel van de Hevea-rubberfabrie
ken, te Doorwerth een niet onbelang
rijke uitbreiding ondergaan, zulks in
verband met verhoogde activiteit in de
afdeeling voor de aanmaak van gas
maskers ten behoeve van het rijk. Tot
dusver werden voor het rijk per dag 360
gasmaskers aangemaakt. Met ingang
van Maandag a.s. zal de productie wor
den opgevoerd tot 500 stuks per dag.
BELASTING VAN NALATEN
SCHAPPEN VAN NEDERLANDERS IN
HET BUITENLAND.
De vaste commissie voor belastingen,
in wier handen werd gesteld het wets
ontwerp inzake belasting van nalaten
schappen van Nederlanders, die het rijk
metterwoon hebben verlaten en van
door zoodanige Nederlanders gedane
schenkingen, heeft over dat ontwerp met
den minister van financiën schriftelijk
overleg gepleegd.
De commissie kan zich met de strek
king van het ontwerp vereenigen. Z|
ontveinst zich niet, dat tegen een rege
ling als de voorgestelde in de practijk
bezwaren zullen rijzen. Zij is echter van
oordeel, dat dit niet van het tot stand
brengen van een zoodanige regeling mag
weerhouden, wijl het goede daarvan die
bezwaren ongetwijfeld in beteekenis zal
blijken te overtreffen.