De burgeroorlog
BUITENLAND.
LAATSTE BERICHTEN.
9EURS- EN WISSELKOERSEN.
Abessijnsche delegatie naar
Geneve.
SPANJE.
BALKAN.
OOSTZEE-LANDEN.
Persstemmen over de
millioenen-nota.
De beste winstkansen
door adverteeren
Dagblad-reclame
Een debat in de Eerste Kamer
over het antwoord op de
Troonrede.
AMSTERDAM, 1 7September.
Het eerste getal is de vorige notee-
ring, daarop volgt de officieele notee
ring van heden.
Denemarken Oblig. 1926-5 88%89%
Amsterdam 1934-4% 100100.
's-Gravenhage 1929-4% 100%100%.
Rotterdam 1926-1930-4% 93%—93%.
Zeeuws. Hyp. B-4% 89
Cities Service Cy. P. 1958 5 45%44%
A Amsterd. Bank 124%—124%,
C Rott. B,ankver. 118117.
A Twentsche üank 84%34%.
A Pref. Jurgens A 104%104%.
A Ned. Gist- en Spiritusf. 386380%.
A De Schelde N.B. 28%—29.
C Am. Smelt en Ref. 48%48%.
C Stand. Brands 9%9%.
C North Am. Cy. 1918%.
De Abessijnsche gezant te Londen,
dr. Martin, zal Zaterdag met Lawrence
Taezaz en Gaston Jeze naar Genève
vertrekken, waar zij Abessynië zullen
vertegenwoordigen op de Volkenbonds
bijeenkomsten, De leiders der Abessijn
sche regeering te Gore zouden in voort
durende verbinding met den Negus staan.
Het is weinig waarschijnlijk, dat de Ne
gus naar Genève zal gaan gedurende de
V olkenbondsvergadering.
Wordt de Abessijnsche dele
gatie niet toegelaten?
De beslissing van den Negus een Abes
sijnsche delegatie naar den Volkenbonds-
vergadreing te zenden zal, naar uit Ge
nève wordt gemeldi, aan het begin van
de zitting een debat uitlokken over het
Italiaansch-Abessijnsch conflict. De ve
rificatie-commissie welker taak tot nu
toe vrijwel protocolair was, zal uit moe
ten maken, of de volmachten van deze
delegatie geldig zijn en dus moeten be
slissen, of deze delegatie tot de verga
ring zal worden toegelaten. Algemeen
neemt men aan, dat de commissie ver
klaren zal, dat er twijfel bestaat ten aan
zien van de volmachten, zoodat de dele
gatie niet tot de vergadering zal kunnen
worden toegelaten.
Successen aan beide zijden.
Beide partijen maken vandaag mel
ding van successen. Volgens berichten
uit Madrid zouden de regeeringstroepen
gisteren een colonne van 400 opstande
lingen ten Zuiden van Oviedo in As-
turië in de pan hebben gehakt. Burgos
verspreidt echter een bericht, dat de
opstandelingen een overwinning bij
Oviedo hebben behaald.
Aan het front in het zuiden schijnen
de opstandelingen gisteren, eenige kilo
meters te zijn opgerukt. Veel verande
ring heeft dit echter niei in den alge-
meenen toestand gebracht,
Recalcitrante priesters. ln het
klooster Betchovo in de Rodopibergen
in Zuid-Bulgarije hebben 150 jonge
priester-weduwnaars eell huwelijks
plechtigheid in het groot gehouden.
Volgens de wetten'van de orthodoxe
kerk mogen priesters slechts eens in
hun leven trouwen, doch de bovenge
noemde 150, jonge weduwnaars, veelal
met jeugdige kinderen, wenschten te
hertrouwen.
Vergezeld van de meisjes van hun
keuze hielden zij een massa-vergadering
in de bergen en besloten de kerkelijke
wetten te trotseeren en te hertrouwen.
Om beurten trouwden zij elkaar.
GAAT GRETA GARBO TROUWEN?
De te Riga (Letland) verschijnende
„Sevodnja" deelt mede, dat Greta
Garbo zich te Riga zou bevinden in ge
zelschap van den Zweedschen graaf
Wachtmeester. Laatstgenoemde zou
voornemens zijn te scheiden en vervol
gens met Greta Garbo in het huwelijk
te treden.
ATHLETIEK.
Nieuw wereldrecord 3000 meter
De Olympische winnaar de Fin
Hoeckert, won gisteravond te Stock
holm de 3000 meter hardloopen in den
phenomenalen tijd van 8 min. 14,8 sec,
hetgeen een nieuw wereldrecord betee-
kende. Het oude wereldrecord stond op
naam van den Deen Nielsen met 8 min.
18,4 sec.
Het merkwaardige was, dat niet min
der dan vier loopers binnen het wereld
record van Nielsen arriveerden n.l. de
Fin Maeki, de Zweed Jonsson en de
Duitscher Schaumburg.
Kolfsucces.
Op den Nationalen kolfwedstrijd te
Koog aan de Zaan behaalde het korps
van de „Prins van Oranje", te Goes, be
staande uit de heeren H. J. Molhoek, C.
Sinke en M. Veenes, met 343 den 2en
prijs in de korpswedstrijden sajetballen.
A Born. Sum. H.M. 151%151
A Ned. Wo IMij. 97%—97%
A J, G Japan Ln. 39
A Rotterd. Lloyd 4444
A S. M. Nederland 41%41
A Houth. Alberts 68%65%
C Union Pac, Rr. 83%—83%
C Int. Nickel Cy. 35%34%
Ned. 1000-4 99%—99%
O. Indie 34 1000-4 98%—98%
Duitschl, '30 1000-5% 21%—22
Engeland 1960-90 4 73%—73%
A Koloniale Bnk 4544%
A N.I. Hbk. 1000 106—105
C Ned. H.M 1000 136%—137
A v. Berkels Pat. 35%34%
C Calvé-Delft 58%58%
A C. Suiker Mpij, 117%'
A Philips Gem. B. afg. 162%—161-62.
C Unilever 117116%-%.
C Am. Car en Foundry 28%27%-28.
C Anaconda Cop. 23%23%.
Het „A1 g. Handelsblad" (lib.),
dat uiteenzet, dat bij het eigenlijke te
kort van 36 millioen nog 14 millioen op
geteld moeten worden, welke door
kunstgrepen werden verkregen, hoopt
niettemin, dat de optimistische verwach
tingen van minister Oud in vervulling
zullen gaan.
Indien wij inderdaad op het keerpunt
zijn ook voor de staatsfinanciën, dan zul
len wij de regeering-Colijn niet dank
baar genoeg kunnen zijn, dat zij het
juiste midden heeft weten te vinden tus-
schen bezuiniging en handhaving van de
wenschelijke financieele verzorging van
essentieele belangen. Al moet het ons
van het hart, dat wij op het punt van
defensie in dit opzicht niet gerust zijn.
Ons volk heeft zware offers gebracht in
den vorm van steeds stijgende belastin
gen, maar zijn veerkracht en financieele
elasticiteit zijn zeer groot gebleken; on
ze landaard is over het algemeen zeer
voorzichtig en conservatief in financieele
zaken. Van dezen voorzichtigen aard
hebben de staatsfinanciën sterk geprofi
teerd; de reserves in ons volk hebben
het mogelijk gemaakt de extra-zware
lasten te dragen. Het zal zaak zijn, nu
die reserves zijn aangetast en in sommige
opzichten uitgeput, weer op haar op
bouw aan te sturen. De regeering is zich
daarvan bewust. Zij zal nog meer moeten
woekeren met het beschikbare, en daar
mee in de eerste plaats moeten verzor
gen bij het handhaven van onszelf en
het lenigen van uitersten nood wat in
het totale belang van land en volk het
zwaarste weegt, ook waneer daarvoor
minder essentieele dingen tijdelijk moe
ten wijken.
„Het Vaderland" (lib.) consta
teert, dat het in de financieele paragraaf
van de Troonrede doorklinkende opti
misme door de cijfers van de thans inge
diende rijksbegrooting in zooverre wordt
gerechtvaardigd, dat deze regeering
nog nimmer voor de taak heeft gestaan,
voor zulk een relatief laag tekort dek
king te moeten aanwijzen. Thans is zelfs
een begrooting ingediend, waarbij voor
het eerst geen nieuwe belastingen
worden aangekondigd.
Ook het Utrechtsch Dagblad (lib.)
acht kentering ingetreden. De eerste
indruk, dien dit staatsstuk wekte, was
gelijk aan dien, welken de Troonrede
op het blad maakte: Een hoopvol ge
luid.
Moge dit staatsstuk dan eenige fiscale,
teleurstellingen en vraagteekens inhou
den, deze worden toch goeddeels ge
neutraliseerd door het aangenaam voor
uitzicht, dat van verdere belastingver-
hooging naar het zich thans laat aan
zien geen sprake zal zijn,.
De Standaard (a.r.) daarentegën
acht de, situatie nog steeds zeer zorge
lijk. De vermindering van de uitkeerin-
gen aan de gemeenten uit het Werk
loosheidssubsidie-fonds en van den on
derstand aan noodlijdende gemeenten
zijn onaangename verrassingen. Het blad
hoopt intusschen, dat de werkelijkheid
zal mogen beantwoorden aan het opti
mistisch geluid, dat in de algemeene be
schouwingen van minister Oud door
klinkt.
Ook de Nederlander (c.h.) is
nog niet bijster hoopvol gestemd. Over
de maatregelen met betrekking tot de
gemeentefinanciën (Werkloosheidssub
sidiefonds en onderstand noodlijdende
gemeenten) zegt het blad, dat een en
ander er kwaad schijnt uit te zien voor
de gemeenten. De verstrekking' vani
voorschotten tegen matige rente aan
noodlijdende gemeenten acht het blad
niet fraai.
Zij beteekent, dat ook hier weer g
wone uitgaven worden overgebracht
naar den kapitaalsdienst, ditmaal inzon
derheid naar dien van de gemeenten.
Het is voorwaar geen wonder, dat de
regeering aan het slot van haar Nota
verklaart ten volle overtuigd te zijn,
,,dat de bestaande begrootingstoestand
heel wat gebreken vertoont".
De Maasbode (r.k.) die heel veel
bedenkelijks ontwaart, zijn alles bijeen
genomen de cijfers toch nog meegevallen.
Zouden wij inderdaad, zooals sommi
gen meenen, het ergste geleden hebben,
dan :s er wel reden voor zorg, maar kan
met moed aan wederopbouw, met name
aan een- hernieuwd bedrijfsleven, wor
den begonnen. Al zijn wij dan geslagen,
verslagen is iiederland niet en het word*
tijd, dat ons volk zich daarvan door
...___!ÜEL_i
C Kennec Copper 29%29.
C Un. States Leather 3%3%.
C U. States Si C. 43%—42%-%.
A Kon. Petr. Mpij. 300%—299-300.
C Contin. Oil Cy. 18%—18%-%.
C Philips Petr. Comp. 24%<24%.
C Shell Union O.C. 12%—12%-%.
C Tide Water Ass. Oil 10%10%-=
A Ned. Scheepv. U. 55%—54%-%.
A H.V. Amsterdam 285—281%-83.
A Java Cult. Mij. 110%108.
A N.l Suiker U. 90%—88%
A Deli Batavia 179%179
C Deli Mij. 1000 246—242%
A Senembah 228228%
C Baltimore Ohio 15%15%
C Southern Pac. Cy. 25%24%-%
A Southern Rlw. 13%13%
A Amts Rubb. C. 143% 144%-44
A Deli-Bat. Rubb. 71%—71%
A Hessa Rubber 98%97
A Serbadjadi S.R 66%66%
dringt en zich niet overgeeft aan een
bodemloos en perspectiefloos pessimis
me.
De Volkskrant (rad. r.k.)
oordeelt meer schijn dan wezen in de
begrooting aanwezig.
Plachten in den goeden tijd ministers
van financiën pessimistisch te zijn de
joyeuze Kolkman maakte daarop een
uitzondering in dezen slechten tijd
nu het nog slechts weinigen vergund is
lichtpunten te zien, legt de huidige mi
nister van financiën een onbegrijpelijk
optimisme aan den dag.
Terwijl hij erkent in de afgeloopen
jaren voortdurend te hebben moeten
vechten met dalende inkomsten en stij
gende behoeften; terwijl hij in de nage
noeg vier jaren dat zijn bewind reeds
duurt een tekort van in ronde cijfers
200 millioen heeft te boeken, spreekt
hij nu ineens van voorteekenen dat een
keerpunt nabij is.
Met name dus niet alleen schijnt
de catastrofale daling in de opbrengst
der middelen tot staan gekomen, zoo
dat verwacht mag worden dat op het
stuk van inkomsten zekere stabiliteit
is bereikt.
Moge de minister zich niet vergissen:
vergete hij niet dat de door hem zoo
gewenschte verdere aanpassing, zich
uitende in de dulling van loonen en sa
larissen, onmiddellijk haar terugslag
vindt in de opbr.engst der belastingen,
indirecte en directe.
De Residentiebode (r.k.)
concludeerde daarentegen:
Al zit er ook in deze Millioenennota
nog stof voor t,al van vragen ten opzich
te der toekomst, we mogen tevreden
zijn over het ruimer verschiet, dat zich
opent, Met de voortdurende verlaging
der inkomsten en verhoogingen der uit
gaven is het gelukkig uit, We mogen het
lager niveau waarop we zijn aangeland
niet prettig vinden, daar valt niet meer
aan te ontkomen, er moes nu eenmaal
veel afgebroken worden, Laten we ho
pen, dat na dit keerpunt de tijd van op
bouw weer gekomen is. Het optimisme
van minister Oud, dat nog wel niet door
allen gedeeld zal worden, zal toch wel
stimuleeren tot meer vertrouwen.
„Het Volk" (s.d.) spreekt van het
bankroet der aanpassing. Het noemt de
millioenen-nota ditmaal een curieus stuk.
Wat de cijfers zelf betreft, ziet het er
treurig uit. Er wordt wel veel over pers
pectieven in geredekaveld, maar in y*e-
zen wordt er geen enkel perspectief in
geopend, dat ook maar eenigermate re
delijke hoop geeft op verbetering van
den uitermate slechten toestand der
rijksfinanciën, zoolang de tegenwoordige
regeeringspolitiek wordt gehandhaafd.
Voor zoover er op een enkel punt eenige
verlichting voor 's rijks schatkist voorge
spiegeld wordt, geschiedt dit nog door
een rijkstekort op de nog veel zwaarder
gedrukte gemeenten af te schuiven. Een
verderfelijke en volstrekt ongeoorloofde
methode, daarbij ten eenen male in strijd
met de herhaalde regeeringsverzekering,
dat financiën van rijk en gemeenten één
zijn voor 's lands oeconomischen toe
stand.
Het blad concludeert tenslotte, dat aan
de huidige regeerings-politiek, „waaron
der het land bezwijkt", ten allerspoedig
ste een eind moet worden gemaakt.
„De Telegraaf" (neutraal)
schrijft onder het hoofd „Voorurfgang
o.m.:
Het voornaamste feit is in onze oogen
dat het vertrouwen en vóór alles hel
zelfvertrouwen van ons volk in vergelij
king met September 1935 in sterke mate
is hersteld. Een verbetering in de feite
lijke situatie, die hand in hand gaat met
een grooter vertrouwen in de toekomst,
ziedaar ook de voornaamste indrukken,
welke een beschouwing van de jongste
Millioenennota achterlaat.
worden
verkregen.
De loopbaan van talrijke groote
kooplieden, die hun succes aan de
danken, bewijst het
WISSELKOERSEN.
Amsterdam, of fideel.
Heden. Gisten
Londen 7,46% 7,45%
Berlijn 59,26 59,26
Parijs 9,70 9,70
Brussel 24,89 24,88
Zwitserland 48,00 48.
Kopenhagen 33,32 33,30
Stockholm 38,50 38,47
Oslo 37,50 37,47%
New York 1,47% 1,47%
Praag 6,10 6,10
Prolongatie 1 1
Benrsthermometer van Donderdag.
IObl.Markt
Tabak
Rubber
Unilever
Schepen
Markt
(Wettig
Amerika
Koninkl,
- H.V.A.
Philips
gedeponeerd.
VREEMDELINGEN.
Niettegenstaande het reeds de derde
Donderdag is in September was het he
den midden op den dag nog druk te
Middelburg.
Met de booten van den Prov. Stoom-
bootdienst zijn hedenmorgen 1080 pas
sagiers en 52 auto's van Breskens naar
Vlissingen overgezet.
Hedenmiddag vergaderde de Eerste
Kamer. Aan de orde was het ontwerp-
adres van antwoord op de Troonrede.
Voorgesteld werd het als volgt te la
ten luiden:
„Mevrouw,
1. De Eerste Kamer van de Staten-
Generaal deelt levendig in de vreugde
door Uwe Majesteit te midden van de
volksvertegenwoordiging uitgesproken,
over het voorgenomen huwelijk van de
Kroonprinses, een gebeuren van zoo bij
zondere beteekenis voor het Nederland-
sche volk,
2. Zij heeft van uwer Majesteits me-
dedeelingen, betreffende sommige tak
ken van nijverhid, de bemoeienis der
overheid met het economisch leven, den
toestand der openbare geldmiddelen, de
bestrijding van de werkloosheid, de be
trekkingen met andere mogendheden,
de gedragslijn der regeering bij het be
stuur der buitenlandsche betrekkingen
en den economischen en financieelen
toestand in de overzeesche gewesten
met groote belangstelling kennis geno
men, daar bij met Uwe Majesteit dank
baar erkennende, dat, ondanks den zor-
gelijjcen tijd, het Nederlandsche volk
gedurende het afgeloopen jaar zijne
geestkracht heeft weten te behouden.
3. Het heeft de volle aandacKl der
Kamer, dat ontwerpen van wet zullen
worden aanhangig gemaakt, strekkende
tot het openen van de mogelijkheid tot
het verbindend en onverbindend verkla
ren van bepalingen uit collectieve ar
beidsovereenkomsten, tot herziening van
het burgerlijk kinderrecht, tot het ge
ven van eenige voorschriften omtrent
stichtingen, tot wijziging van eenige be
palingen van de lager-onderwijswet 1920
en van de dienstplichtwet, tot bestrij
ding van de lintbebouwing, tot verbete
ring der tertiaire wegen, tot overneming
van een bedrag van 25 millioen aan Ne-
derlandsch-Indische schuld, zoomede in
zake de electriciteitsvoorziening.
4. Van ganscher harte stemt de Ka
mer in met Uwer Majesteits bede, dat
de almachtige God ons sterkte en wijs
heid moge schenken bij het volbrengen
dr taak, die voor ons ligt."
De heer De Marchant et
d'Ansembourg (n.s.b.) zeide, dat
het adres de eenige -gelegenheid is,
waarbij de Kamer zich rechtstreeks tot
de kroon richt inzake het politiek be
leid. Doch het adres is zonder inhoud en
beteekenis, is een formaliteit. De Mar
xisten negeeren de Troonrede, doch zijn
eigenlijk consequent. De Kroon wordt
tot een leeg symbool gemaakt, er wordt
een muur gebouwd tusschen kroon en
volk. Bij deze gelegenheid behoorde de
meening van het volk te worden weer
gegeven in (tegenstelling met die van het
kabinet, dat regeert tegen den wensch
van het volk". De opvattingen van de
Kamer over den politieken toestand en
het regeerbeleid worden nu niet weer
gegeven. Dit is beschamend voor het
parlement en vernederend voor de
kroon, al moge men spreken van een
gegroeide traditie. Slechts de vierde ali
nea is voor de n.s.b, aanleiding, haar
stem niet aan het ontwerp te onthou
den.
De heer B r i t (a.r.) zeide, dat voor
een politiek debat de aanwezigheid der
ministers noodig zou zijn. Er had dan
een uitnoodiging aan de ministers moe
ten zijn uitgegaan, hier tegenwoordig te
zijn. Van deze gelegenheid moest zei
de de heer Marchant gebruik worden
gemaakt om de nooden van het volk
kenbaar te maken.
De heer Moltmaker (s.d.): Toen
die de vorige week aan de orde waren,
was hij er niet bij, zeker in Neurenberg.
De heer B r i t vervolgde, dat de
opvatting, dat we ons rechtstreeks tot
de Koningin zouden moeten wenden,
hoewel die niet kan antwoorden, is ver
ouderd. Volgens de grondwet is de
kroon onschendbaar en zijn de ministers
verantwoordelijk. Debat over de troon
rede moet met hen gevoerd worden.
Spr. is er niet tegen, aan het ant
woord een meer subjectief karakter te
geven, doch spr. heeft zich bij de reeds
jarenlang bestaande traditie neergelegd.
Dat de Tweede Kamer om redenen van
practijk het adres heeft afgeschaft, ia
voor de Eerste Kamer geen reden, dit
te volgen, ze is geen copy van de Twee
de Kamer.
Van ouds heeft de Eerste Kamer ook
de uiterste soberheid in het adres van
antwoord steeds betracht en zich van
politieke beschouwingen bij deze gele
genheid onthouden. De plechtige aan
bieding en in ontvangstneming van het
adres door de Koningin zijn geen zinloo-
ze formaliteiten, evenmin als de plechti
ge opening der zitting van de Staten-Ge-
neraal, ze berusten op een nationale
traditie.
De heer M e n d e 1 s (.d.) zeide,
dat de soc.-democraten reedis vroeger
hun standpunt hebben uiteengezet, en
zich sindsdien tot een korte verklaring,
bepaalden. Het reglement van orde
schrijft het zenden van een adres van
antwoord niet voor. De leden zijn vrij
om al of niet hun ,adhaesie er aan te
betuigen. Beperkte men zich tot een
notificatie der ontvangst van de troon
rede zonder het uitspreken van eenig
oordeel, dan was de staatsrechtelijke
beteekenis van het adres voor de soc,
dem. al zeer gering. Dan ware de aan
bieding van een antwoord niet in over
eenstemming met de waardigheid van
de Kroon. De soc. dem. wilden ook geen
politieke beschouwingen over het regee-
ringsprogram. Nauwelijks en zonder dat
de Tweede Kamer haar opinie heeft
gegeven, behoort de Eerste geen politie
ke beschouwingen over het program
der regeering te houden. Nu de Tweede
Kamer het adres heeft afgeschaft, moet
de Eerste volstaan met het berichten-
der ontvangst van de troonrede.
Waar haalt de heer De Marchant de
enormiteit uit staatsrechtelijk opzicht
vandaan, dat de Kamers persoonlijk con
tact zouden hebben met de Kroon? Die
is onschendbaar, de Kamers hebben,
zich te wenden tot de ministers.
De heer De Marchant et
d'A nsembourg: Ik heb niet ge
sproken van een persoonlijk contact,,
wel van rechtstreeksch contact.
De heer M e n d e 1 s: De Kamer
moet zich staatsrechtelijk van een ant
woord onthouden.
Spr, is het met het traditie-argument
van ten heer Briët niet eens. Trouwen*
de Tweede Kamer begaat ook niet elk
jaar een onbeleefdheid. De soc. dem.
blijven op hun standpunt staan.
Het onfwerp-adres werd zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
VERSTEKELING.
Te Vlissingen is hedenmorgen een Ne
derlander, die zich verstopt had in het
Amerikaansche stoomschip Schohaire
op weg van Antwerpen naar Charles-
town aan wal g'ezet. Van het reisje naar
de nieuwe wereld kwam dus niets.
LABOUR NIET MEER TEGEN
HERBEWAPENING
De News Chronicle meldt, dat ver
wacht werd, dat vandaag in de speciale
bijeenkomst van den uitvoerenden raad
der Engelsche Arbeiderspartij zou wor
den voorgesteld de oppositie tegen het
herbewapeningsplan der Engelsche re
geering te laten varen, op voorwaarde,
dat de regeering de collectieve veiligheid
zal bepleiten, dat geen Europeesche re
geling zonder Sowjet-Rusland zal
worden tot stand gebracht en dat voor
zorgsmaatregelen zullen worden geno
men tegen buitensporige w.nsten op de
vervaardiging van wapenen.
DE JAPANSCHE BEGROOTING.
Leger en vloot slokken meer
dan de helft op.
Het Japansche ministerie van finan
ciën publiceerde heden de begrootings-
cijfers voor de verschillende ministeries.
In het geheel wordt 1.338 millioen yen
gevraagd, waarvan voor t leger 486 mil
lioen en voor de vloot 340 millioen. Te
zamen 826 millioen, dus meer dan de
helft van de geheele begrooting.
