ZEEUWJCH
ZONDAGSBLAD
12 Sept. 1936
J. H. Brinkgreve
Entrop.
PIETJE WAS NIET MEER
ALLEEN!
VLIEGMACHIENTJE.
RAADSELHOEKJE.
OPLOSSING DER RAADSELS
UIT HET VORIGE NUMMER,
VOOR GROTEREN,
VOOR KLEINEREN:
1 e i
villa
Helmond
klomp
ons
d
Helmond.
OM OP TE LOSSEN.
VOOR GROTEREN.
xxxxxxxxx
x
x
VOOR KLEINEREN.
wm
Ivan de provinciale zeeuvsche middelburgsche coupanti
■ff
Valsche schaamte.
S, yan Mariëngaarde.
BRIEFGESCHRIEF
TUSSCHEN
JAN EN JEWANNES.
traie, zouden proberen onderdak
te krijgen in „de Zonneheuvel".
En dat lukte Jaap zou op de divan
gaan.
Al gauw waren allen samen op
streek. De vier nieuwe vriendin
nen hadden er plezier van, dat ze
gedekt hadden vóór haar lange
wandeling en ze daardoor de
nieuwaangekomenen zo'n verras
sende aankomst hadden bereid.
Het werd een heel gezellige bui
tenpartij, waarbij de nichtjes als
gidsen dienden voor wandelingen
en fietstochten. En 't was zó ge
zellig, dat moeder, vader en de
kinderen er op aan drongen, dat
Aat, Bep, Eef en Fie nóg een week
zouden blijven. Geen nieuwe be
woners melden zich meer aan en
Nel, Riet en Jaap hadden nog
nooit zo'n prettige vacantie ge
had. En moeder ook niet, want.,
zij hoefde niets te doen en tóch
werd er gekookt en bleef 't huisje
keurig schoon. Ra, ra, hoe kon
dat
Kleine Pietje, in zijn bedje,
Keek graag 's avonds naar de
maan.
Blij was hij, als hij zijn vriendje,
Keesje Bollewang zag staan
't Was dan, of het lachend ventje
Ook naar onzen Pietje keek.
Juist voor 't eerst zag Piet hem
staan weer
Na een donk're regenweek.
D' and'ren dag ging Piet logeren
Bij zijn Tante in de stad.
Voor het eerst alleen Wat
prettig
Vond het kleine ventje dat
Overdag ging het uitstekend;
Tante was heel lief voor hem.
Maar.des avonds in zijn bedje
Miste Pietje Moeders stem
Dikke waterlanders rolden
Langs zijn beide wangen neer
En hij kon het heus niet
helpen
Moeder riep hij telkens
weer
Tante kwam vlug aangelopen,
Zei: Maar Pietje, heb je pijn
Nee Vertel mij dan eens even
Je verdriet. Wat kan het
zijn
Pietje kan geen woorden vinden,
En hij snikte al maar door
Tante dacht: Och, ik begrijp 't
wel.
'n Beetje heimwee is het,
hoor
En ze zei: Maar, kleine Pietje,
't Is bij mij toch prettig, zeg
Kom, veeg als een flinke jongen
Eén, twee, drie je traantjes
weg
Klaar, Piet Jij moest eig'lijk
lachen.
Kijk eens even naar de
maan
I
Daar zag Piet.... zijn eigen
vriendje,
Keesje Bollewang, heus staan
We spelen „vliegmachientje".
Bestuurder is broer Rien.
De vliegmachine was rustbank,
Maar nu moet je hem zien
Met vleugels oude kleden
Een motor van papier,
Die heel, heel echt kan draaien. -
We hebben een plezier
We vliegen naar.laat 's
kijken
Misschien wel naar de Maan
Maar Moes zegt: Vlieg^niertje,
Vóór jullie zó hoog gaan,
Moet j'even ladenWat,
Moes
Hoort 't Is chocola
Juicht Rien, wat blij En weet je.
Wat 'k stellig ook doen ga
'k Trakteer het lachend ventje,
Het mannetj' in de Maan,
- Klaar zijn we De machine
Blijft nu niet langer staan
Dag, Moeder, dag! we stijgen
Je kunt ons toch nog zien?
Moes wuift en roept; Dag,
jongens
Voorzichtig zijn, hoor Rien!
1. Dortmund. Mond, Munt, Doorn,
tor, duur.
V
L
A
M
L
A
M
A
A
M
E
R
M
A
R
S
3. Het eten is gaar en dus kunnen
we beginnen. (arend).
Heb ik het je al verteld Ik zag
Ans en Toos weer buiten spe
len. (gans).
Toen Moeder zo lang rusten
moest, kwam er eiken dag be
zoek. (merel).
We gaan met de fiets naar
Weesp; echte moppen zullen
we meebrengen. (specht).
4. Venetië, Belgrado, Santander
Amiens.
1. Ezels, die als schraag
doen.
dienst
2. H
3. Een vlieg.
4. Kant, oor; kantoor.
1. Mijn geheel wordt met 9 letters
geschreven en noemt een
plaats in Overijsel.
Een 6, 1, 1, 9 is een deel van je
schoen.
2, 1, 5, 3, 4, 5 is een grote han
delsstad in Europa.
De 6, 8, 7, 5 is een rivier in
Noord-Holland.
Als het weer 6, 1, 4, 2 is, kan
het niet tegelijk koud zijn.
Een 7, 8, 2 is een vis.
2. Verborgen plaatsen in het bui
tenland.
Waarom staan Cor, Nans en
Bep eigenlijk te wachten
Moeder zal To na vier uur zelf
uit school halen.
Oma lag achter in de tuin op
een ruststoel.
Deze jurk is te mooi voor elke
dag.
Behalve de gewone gaven kwam
er dit jaar ook veel geld voor
de armen.
3. Mijn eerste kun j' in
Utrecht vinden,
M|ijn tweede ook in Nederland.
En mijn geheel niet ver van
Elburg,
Dus juist nog aan de
Veluwrand.
4. Kruisraadsel.
Op de beide kruisjeslijnen komt
de naam van een boom, die in
de zomer en nazomer mooie
bessen heeft.
X
X
X -
X
X
X
lo rij een medeklinker.
2o iets, wat niemand graag
heeft.
3. een ander woord voor ge
baar.
4o een plaats in Limburg.
5o t gevraagde woord,
6o een plaats in Noord-Hol
land.
7o een rivier in Italië.
8o iets, dat gewoonlijk dient
ter afsluiting.
9o een medeklinker.
1. Vul deze 9 vakjes in met:
6 E 1 D IR 1 M
maar doe het zó, dat je van links
naar rechts en van boven
naar beneden leest:
lo een viervoetig dier.
2o een plaats in Gelderland.
3o een rivier in de prov.
Utrecht.
2. Welke vogel is omgekeerd een
kleverige stof
3. Mijn broertje kreeg een anderen
hol en werd daardoor een
zwemvogel. Hoe heette mijn
broertje
4. Een aardig, heel licht bloempje,
Dat in de zomer bloeit,
Is meestal in September
Tot vruchtje uitgegroeid.
Het lest de dorst zo dikwijls,
Als j' aan het wand'len bent.
'k Geloof, als j' even nadenkt,
Dat je het vruchtje kent.
De valsche schaamte is een van
de kwaadaardigste vijanden van
het goede, het edele, het ware. Uit
valsche schaamte pleegt de
mensch van zijn prille jeugd tot in
hoogen ouderdom handelingen,
waarvoor hij zich, wonderlijke pa
radox, naderhand soms schaamt.
Welke jongen heeft nooit minder
waardig, ja zelfs weerzinwekkend
kattekwaad bedreven, alleen uit
vrees, anders door zekere kornui
ten voor laf te zullen worden uit
gescholden Hoevelen zijn niet
aan de drank geraakt, doordat ze
zich in hun jongelingsjaren ver
beeldden, dat het kinderachtig
stond een borrel en in successie
vele borrels te weigeren? In aller
hande gedaanten doet de valsche
schaamte zich voor. De hoeveel
heid levensgeluk, welke ze heeft
vernietigd, is ontstellend.
Naarmate de mensch ouder
wordt, meent hij meestal minder
last van het eigenaardige kwaad
te hebben. Men hoort nog al eens
verkondigen, dat de valsche
schaamte eigenlijk uitsluitend een
bedenkelijke gezellin van de jeugd
cn de jongelingschap is. Niets zal
bij strenge zelfcontrole minder
waar blijken dan dat. De volwas
sene, de mensch van middelbaren
leeftijd, die zijn eigen daden en
uitingen critisch beschouwt, weet,
hoe ook hij zich niet zelden met
haar afgeeft, hoe hij voortdurend
voor haar glibberige verleidings
kunst op zijn hoede moet zijn.
Het is vaak zoo moeilijk haar in
haar ware gedaante te herkennen,
omdat ze zich in listige vermom
mingen pleegt voor te doen. Elk
mensch heeft een zekere mate van
zelfrespect noodig om. te kunnen
leven, en daarvan maakt onze im-
moreele juffer herhaaldelijk mis
bruik. Ze fluistert haar slachtoffer
een keur van drogredenen in het
oor, zoo dringend en aanhoudend,
dat zijn geestelijk gezichtsvermo
gen van streek raakt en de waar
heid niet meer van het verdichtsel
onderscheidt. Verschijnsels als:
boven zijn stand leven, veel pra
ten, over van alles en nog wat cri
tisch oordeelen, zijn veelal op
valsche schaamte terug te bren
gen. Degene, die aan een van deze
kwalen lijdende is, schaamt zich er
ten onrechte voor, de tering naar
de nering te zetten of vreest, dat,
'als hij niet voortdurend aan 't
woord is, men hem voor een hal
ven imbeciel zal verslijten.
Hoe moeilijk is het niet voor
veel oudere menschen, om een
kleine vergissing tegenover jonge
re te erkennen. Ze gaan, als 't
maar even kan, een heel weefwerk
van leugens ophangen, om het
foutje er achter te verbergen. Tot
in het groteske soms. Dat is mis
schien potsierlijk, zoolang er geen
onrecht uit voorvloeit, maar ook
hier geldt: van kwaad tot erger.
De mensch krijgt er tenslotte zoo'n
handigheid in, zich op een denk
beeldig voetstuk te plaatsen, dat
hij 't voortdurend hooger meent te
moeten optrekken. Onvermijdelijk
gaat dat samen met een steeds er
ger wordende zelfverblinding. Het
slachtoffer moet niet alleen zijn
medemenschen doch ook zichzelf
een rad voor de oogen gaan
draaien. De werkelijkheid zou hem
anders ondragelijk worden. Het
gaat hem als den bluffenden Zon-
dagsvisscher, die een gevangen
snoek van een half pond voor zijn
kennissen tot twee of drie laat uit
dijen, zoo hardnekkig, dat hij 't
ten langen leste zelf gelooft.
Treurspelen komen uit een derge
lijke geestesgesteldheid voor. Als
het wankele bouwsel ineenstort,
loopt de mensch, die er op stond,
het gevaar voor zijn geheele ver
dere leven, geknakt te worden.
Middelburg, September 1936
Goeie vriend Jan
'k Za nie in den breêjen mi
schrieve over aol d ongerechtigeid,
die d'er in den lesten tied, dichte-
bie en ver af, an 't licht is gekom-
me. 't Za goed zien om aoles noe
mer an de rechbanken over te
laeten: die zul aoles wè prontjes
uuzoeke en recht doe. De straffen
zü zeker vó vee toet afschrik zien.
Mè kiek, daemee za da soort
kwaed nie vö goed uugeroeid
öore. Mè 't zou toch nae mien
mêenienge vee geminnezeerd kun
nen óore, as die misselijken oóg
moed is groötendeels uut onze
saemenlevienge gebanne wier. Die
briengt er toch vee toe om te le
ven boven ulder stand, toet uut-
gaeven boven ulder inkommen en
daedeur vanself toet 't m,aeken
van schuld en nog al erreger.
toet misdaed.
En noe da 'k 't over den oog-
moed die wortel van aolderande
kwaed, wi 'k 't ook nog wel is
over 'n ander soort, die 'k al êel
aetelijk vinde, Sommige joenge
menschen, die wat oöger geklom-
me bin as ulder vaoder en moeder,
kun vö die eenvoudige menschjes
gin êerbied mir 'n Timmermans
knecht en z'n vrouwe, of dierge-
lieke menschen, d'er bienae ge
brek vö wille lie om ulder joen
toch mè te laete leêre. En dat eit
'n flienk gedae; 't moet toet z'n
êere gezeid oöre. Mè noe dat 'n
daedeur 'n eel goed baontje ei
kunne kriege, noe wilt 'n z'n
ouwers op z'n best mir anzie. Ie
schaemt er z'n eige voo, as z' is
overslag bie 'm ankomme, as 'n
deftige verzite eit. En voraol z'n
vrouwe, die van 'n bitje óogere
komaf is zou dan die ouwentjes wè
weg wille kieke. Begriep goed,
Jan, zoo bin ze gelukkig nie aole-
maele, óor. Dae bin d'er die nooit
zü vergete, wa z' an die goeie
braove vaoder te danken en
moederdag is vor ulder 'n eilige
dag. En ook bie sommigste vrou-
weliengen ei je dien stienkenden
oógmoed. Jennie t was vroeger
Jaontje) schaemt er eige vö d'r
moeder, omdat die zö ouwerwesch
toegetaekeld is en êelemaele nie
deftig kan doe. As z' is 'n ienkelde
keer mit 't ouwe mensch op stap
moet, dan gae zfe opgedirkt en
wel mit d'er twee guus 'n paer
passen voruut en dat ouwerwesche
schepsel mag achteran sloffe, wan
de daome zou vö gin geld van de
waereld wille, dat één van der
vriendinnen, Fiti of Lili of Mimi of
Titi, zou dienke, dat dat vrommes
d'er moeder is. En 't is mè b'roerd,
da groötemoeder in de trem neffen
de guus gae zitte. Alleênig tegen
over de kondukteur schient de
daome d'er eige nie zö te senêeren
vö d'r moeder, wan 't ouwe
mensch mag vö 't eêle stelletje be-
taele. Vö zuk sóórt daomes neem
'k m'n pette nie af, Jan.
En dan ei je tegenwoordig ook
nog den óogmoed van diegene, die
d er mer op uut bin om te laete
zien, da ze sterk en rap bin.
'k Wier d'er in den lesten tied
wel is 'n bitje draoierig van op m'n
maege, as die menschen in de
kranten zö ziekelijk in d' oógte
gestoke wiere. 'k Ao daerom toch
ook wel is neigienge, óor, om te
lachen om den dwaezen oógmoed,
die d'er deu gekweêkt óort, mè 'k
moe zeie, da kompassie mit aol
diegene, die besmet oöre deu de
sportverdwaezienge, beter op z'n
plekke is. Mè je zou d'er werentig
om kunne jule, dat er noe a bin,
die 'n ridderorde aode wille gee
an da vrommes, dat aoles op aoles
zet om d'er leerliengen zöo verre
te kriegen, dat er van ulder zwem-
tied nog is 'n tiende van 'n secon
de afgeknepen óort. A je zöo iet
leest, dan dienk je toch bie j'n eige,
dat 't mè gelukkig is, dat de Kone-
ginne nie verjaert in den tied, dat
de blaeren van de boömen valle,
Mè duvelsch bin 'k op de sport,
die levensgevaerelijk is. En in di
verband noeme 'k 't vlak uut mis-
daedig, dat dae pas in Iengeland
'n vrommes moederziel alleênig
naer Ammerikao gevlogen is. En 't
is dubbel misdaedig, omda ze moe
der is van 'n joentje van zeven
jaer. 't Schreeuwt ten emel, dat de
regêerienge, dat nie belet eit. En
'k noeme 't ook 'n groöt schandaol,
dat de krante dat „moedige''
vrommes zö priest in plekke van
eur d'er moederplichten voo
t'ouwen. Da z'in Ammerikao stae-
pelzot waere, toen ze 't mensch
zaege, spreek vanself, Mè 't top
punt van dwaeseid was toch wè,
dat da vrommes gevroge wier d'er
naeme te zetten in biebels, die
sommigste bie ulder aode, omda
ze net uu kerreke kwaeme, Joen,
Jan, wa zü die biebels noe 'n
waerde gekregen 'k G'loove
daerom toch, dat er vee menschen
bin, die 'n biebel dae van voren
'n dierbaerder naeme in staet. Af-
fijn, dat mensch eit d'er zin, al eit
't toch nog mè weinig geschild, of
dat arlozietje van dien vlieger, da
z' in plekke van 'n kurnientje of
zö iet, meegenomen eit, ao dur nog
bienae laete verongelukke.
Kiek, Jan, al is da vrommes noe
nog zö vornaem en a kan ze nog
zö goed vliege en paerdrie en al
ei z' op de leeuwejacht geweest en
ook slangen geschote, toch k
vee meer eerbied vor 'n moeder,
die 's aevens zelf d'er kleine guus
lekkertjes onder de dekens stopt,
omda ze zö ouwerwesch is om te
dienken, dat 'n ander dat nie zö
goed kan as zie. En as die moeder
daernae nog 'n êele stuit kousen
gae stoppe van d'r guus of iet
diergelieks dan dael ze daedeur
eêlemaele nie in m'n achtienge,
öor. Juust die eenvoudige ouwer-
wessche moeders verdiene groöte
vereêrienge op moederdag. Laete
m'n ook ope, dat op dien dag kom
passie uugaet nae d' erreme guus,
die v/el 'n moeder ebbe, oor, mè
die, o schande, der eige overaol
mee bemoeit b'alleven mit der
guus. 't Bin erreme guus, wan z'
gebrek an moederliefde.
A je zeif, dat m'n geschrief over
den oógmoed an mekaore angt as
droög zand en da 'k mer 'n fiele-
zoof bin van de kouwe grond, dan
spreek 'k dat nie tegen, öor. 'k
Zwiege d'er dan noe ook mer over.
Mè 'k ao toch nog wat anders.
Ei jie wè geleze van die nieu
we rechter, die zelf is 'n stuitje in
de gevangenisse gieng zitte om
daedeur begrip te kriegen van
de straffe, die d'n mee op zou el-
lepe leie. Dat liekent êel braof,
mè nae mien meênienge is 't glad
abbuus, wan tien tegen één za die
man, as z'n is 'n paer weken ge
zeten eit, dienke, dat 't êelemaele
nie zö erg is om opgeslote t'ooren,
en gin wonder, wan zoö te zit
ten is eêlemaele nie pienelijk, wan
ie gaet mit eere in de gevangenis-
se en ie komt er in d'oögen van
sommigste menschen, en meschien
ook wel in z'n eige, mi nog groö-
ter eëre. uut. En van den eêsten
dag, dat 'n zit, kan 'n al aftelle. En
over z'n uusouwen oeft 'n z'n eige
nie te bekommeren. En wat be-
griept noe toch die man deu die
weken te zitten van 'n gevangenis
straffe van 10 of meer jaeren of
levenslang. Za d'n ook mer iet van
de schande voele van diegene, die
uut de gevangenisse komme in ul
der ouwe omgevienge, wae ze
vroeger êer en anzien aodè? Kan
'n deu da stuitje in de gevangenis
se d' erremoe verstae, waetoe dat
't gezin van 'n misjlaediger kan
vervalle? Nêe, de beteêkenisse
van de straffe za d'n vee beter
kunne leere deu dikkels de ge
vangenissen te bezoeken en te
zien, oedat de gevangene lichae-
melijk, mè voraol geêstelijk lie.
Laet 'n dae naegae de langzaeme
geêstelijke verwordienge, die 'n
