$X0VÏUCÏHU
io L water tot nabij het kookpunt
verhit voor twee cent.
KERK EN SCHOOL
ZEELAND.
:N.
BINNENLAND.
komt U altijd klaar.
Op IJsland heet water
van Moeder Matuur.
In Zeeland electrisch
eNook niet duur.
F1 achtstroomtarief
P.Z.E.M.
cent per Kilowattuur
WEER ER mm.
NUMMER 210.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
5 SEPTEMBER 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Kiezersvolk en Kamerleden
Voor 'n meisje van 18 jaar
of voor 'n heer van 70 jaar
GOES.
verlaagd tot
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
on-
|en-
Ma£
r g
Irde,
hel*
iur-
16—
en
DO—
iek-
Inkr.
*i
bm
lieu-
Éhut-
|tell.
De
liwb.
hap,
lelft,
phtb.
aas,
lent.
ang-
pn.";
Oei.
ent.
[.V.
en
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelbnrg, Goes en agent-
ichap Vlitsingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, lngez. mededeelingen 60 ct. p. r.
8ij contr. voor beide veel lager; tar..op aanvr.
sa
GOESCHE COUBANT£££
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—Jfcj.
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriet
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regel*
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. nat
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 caaL
8). -
V. Mr. Wendelaars inzicht Anno 1933.
Van een eigenlijk stelsel-Wendelaar
kan inderdaad niet gesproken worden,
want dat bestaat niet. Toch mag o.i. niet
onvermeld blijven de destijds nog al op
zien barende uitspraak van den toen
nieuwbakken voorzitter der Liberale
Staatspartij in de rede, waarmêe deze
14 Oct. '33 zijn voorzitterschap aan
vaardde, en waarin mr. Wendelaar de
bijl aan den wortel van het algemeen
kiesrecht zelf gelegd heeft, door te
verklaren, dat „in een Staat met zulk
een uitgebreide economische taak a(s
tegenwoordig.... in zoo'n ingewikkeld
raderwerk van overheidsbemoeiing, een
rechtstreeks algemeen kiesrecht niet
past" al zal.„over algemeen te be
grijpen vragen, vooral van geestelijken
aard" de burger zich kunnen uit
spreken en behoort hij dit ook
te kunnen blijven doen."
De voorzitter van de Liberale Staats
partij heeft dus in Oct. '34 doen blijken,
dat hij het rechts t'reeksche
algenjeene kiesrecht niet
meer passend in ons huidig staatsbestel
oordeelde.
VI, Het stelsel-Smeding,
In 1934 heeft schrijver dezer regelen
een eigen ontwerp-kiesstelsel gepubli
ceerd, hetwelk de gelegenheid schiep
om, met volledig behoud van de
E.V., het oude stelsel der 100 districten
weer in te voeren, waarbij dan ieder
district weer zijn „eigen" .afgevaardigde
zou krijgen 4). Tevens was in dat stelsel
een dam opgeworpen tegen de kleine
partijtjes, terwijl het teloor gaan van
stemmen, doordat deze daarop uiftge
bracht werden, en deze kleine partijtjes
later toch niet in de K,amer vertegen
woordigd zouden zijn, aanzienlijk be
perkt werd.
De hoofdpunten van het stelsel-Sme
ding zijn de volgende;
1. Nederland wordt als vanouds weer
in 100 kiesdistricten verdeeld. Er wor
de hierbij gestreefd naar een harmo
nisch afwegen van getals- en loc,ale
geografische belangen. Bv. aldus: elke
provincie krijgt op z'n minst 4 afgevaar
digden. Dat. is dus 44 zetels reeds ver
deeld. De overblijvende 56 te verdeelen
over de grootere en kleinere steden, en,
naar de mate hunner bevolkingsdicht
heid, aan de daarvoor nog in aanmer
king komende provincies. Bv. aldus:
elke provincie welke meer dan 450,000
inwoners telt, krijgt voor elke 100.000
of gedeelte daarvan meer, 1 zetel meer.
Dan waren (volgens de gegevens der
volkstelling-1930) al 83 zetels verdeeld;
de resteerende 17 zouden, eveneens vol-
4). In „De Vrijheid" van 17 April '34
heeft mr. Joh. J. Belinfante o.a, bij
de bespreking van het bewuste ge
schrift, te kennen gegeven, dat hij zelf
„reeds voor jaren.... vrijwel hetzelfde
stelsel heeft aanbevolentoen de
liberale Tweede Kamerfractie onder
leiding van mr. Dresselhuys naar een
middel zocht, om de voordeelen van het
vroegere districtenstelsel met d:e der
evenredige vertegenwoordiging ta com
bineeren." En ook heeft, volgens mr.
Belinfante „de [toenmalige] hoofdredac
teur der Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant, mr. Van der Hoeven, een stelsel
bepleit, dat van dezelfde grondgedach
te uitgaat,"
Het spreekt vanzelf, dat schr. dezes
bovenbedoelde publicaties niet bekend
Yaren- Trouwens, zij moeten jhr. De
Jonge óók onbekend geweest zijn, an
ders zou deze niet hebben kunnen schrij-
Ve-o. Parlementaire stelsel en de
vrijheid van den kiezer" pag. 20): „Te
rugkeer naar het districten-
"1 SjG ware ook o n m o g e-
i ij k door de in de Grondwet voor
geschreven evenredige ver
te g e n w o o r d i g i n g." Deze
stelling, waartegen juist de publicatie
van schr. dezes zich richtte, kon toch
niet neergeschreven worden door
iemand, die met een stelsel-Belinfante
en een stelsel-Van der Hoeven bekend
zou zijn, hetwelk juist de versmelting
van E.V, en D.S. in zich bevatte? Aan
gezien mr. Belinfante niet heeft aange
geven, waar deze stelsels te vinden
zijn, was het schr. dezes niet mogelijk
te vergelijken in hoeverre zij met het
door hem zeiven voorgestelde overeen
stemmen.
Overigens mag het feit, dal drie ver
schillende auteurs onafhankelijk van
elkaar tot eenzelfde denkbeeld kwamen,
er wellicht voor pleiten dat het de
moeite waard zou kunnen zijn van dit
denkbeeld kennis te nemen.
gens statistieke maatstaven, ,aan de
groote steden kunnen komen.
Op grond dezer zetelverdeeling over
de provincies zouden dan zuiver langs
statistieken weg, en zooveel mogelijk
rekening houdende met wat organisch
bijeenhoort, de 100 stemdistricten ge
vormd moeten worden. Dat het eene
district veel meer kiezers zou tellen
dan het andere doet niets ter
z,ake: alle stemmen tellen tóch mee voor
de E.V., naar zoo aanstonds zal blij
ken.
2. In alle districten worden afzonder
lijke candidatenlijsten ingediend, door
elke kiezersgroep partij) één candi-
daat (met 3 plaatsvervangers per dis
trict); deze candidaten moeten hun do
micilie en werkelijke woonplaats bin
nen het district hebben en, gedurende
hun lidmaatschap der K.imer. daar
houden.
3. Het stembiljet bevat zoowel de na
men der p a r t ij als de namen der
candidaten. De kiezer weet dat
hij persoon en p a r t ij tege
lijk stemt.
4. De stemming vindt districtsgewijs
in heel het land op een dag, plaats.
5. Alle stemmen welke op candida
ten van één partij worden uitgebracht,
worden in heel Nederland partijgewijzf
samengeteld.
6. Naar de totaal-aantallen in heel 't
land behaalde stemmen wordt, volgens
een der systemen van E.V., berekend
op hoeveel zetels in het parlement de
p a r t ij recht heeft.
7. Om te bepalen welke distric
ten de aldus bepaalde partijzetels
moeten „leveren", worden de stemcij-
fers welke elke lijst in elk der 100 dis
tricten behaalde partijgewijze gerang
schikt, zóó, dat de districten met het
meeste aantal stemmen boven aan ko
men te staan.
(Wordt vervolgd).
DE BACONKWESTIE.
Vragen van het Tweede Ka
merlid Van der Sluis..
Het lid der Tweede Kamer de heer
Van der Sluis heeft de volgende schrif
telijke vragen gesteld aan den minister
van landbouw en visscherij:
Heeft het de instemming van den mi
nister, dat aan de stilgelegde baconfa-
brieken, alsmede aan die fabrieken,
waaraan minder varkens ter verwerking
zijn toegewezen dan waarvoor was in
geschreven, een vergoeding wordt gege
ven?
Kan de minister mededeelen of deze
vergoeding alleen aan de desbetreffende
fabrikanten, dan wel ook aan de in die
fabrieken werkzame arbeiders ten goe
de zal komen?
Als de in de eerste vraag bedoelde
vergoeding de instemming van den mi
nister heeft, acht hij het dan juist, dat
de toekenning daarvan buiten hem om
geschiedt en dat anderen, op kosten van
het landbouw-crisisfonds en dus op kos
ten van de consumenten of van de boe
ren, de hoogte van de vergoeding vast
stellen?
Zoo neen, is de minister dan bereid
de noodige maatregelen te treffen om
het gebeurde bij de laatste inschrijving
in de toekomst onmogelijk te maken?
Heden herdenkt ds. J. C. v. d.
Hoeven te 's-Gravenhage, em. predi
kant der Ned. Herv. Kerk, den dag
waarop hij voor 50$aar het predikambt
aanvaardde.
De jubilaris ging in 1886 n.aar W i 1-
helminadorp tot 1889.
Wijlen de heer J, A. Foudraine
te Rotterdam legateerde aan de Diaconie
der Ned. - Herv. Gem. te C o 1 ij n s-
plaat een bedrag v.an f 2063,71.
Miorgen hoopt ds|. P. Fagel, de
nieuw beroepen predikant der Ned.
Herv. gemeente te V e e r e« en Ie
Kleverskerke, welke gemeente
zooals men weet thans bij Veere is ge-
konjen, des namiddags zijn intrede te
doen na des morgens bevestigd te zijn.
De beide diensten zullen in overleg met
den kerkeraad van Kleverskerke in de
Groote Kerk te Veere plaats vinden.
Aan de christelijke instelling voor
opvoeding en onderwijs „Rhodestein"
te Doorn is tot onderwijzeres benoemd
mej. K. A, E. Goedheer te W o 1
phaartsdijk.
Nieuwe levensmoed, meer werkzaam
heid, mger energie, meer haat aan het
middelmatige, een levenwekkende
gisting, wat meer poëzie.dit vormt
de drijvende kracht van het ideaal.
H. P. G. Quack.
Verdoovende middelen?
De controle op de binnenkomenden
uit België, is op het oogenblik zeer
scherp. Niet ,alleen aan de grens maar
tot Rilland toe was Vrijdag een keten
van kommiezen opgesteld, die alle Zee
land binnenkomende auto's en passa
giers controleerden. Een en ander schijnt
verband te houden met smokkelen van
verdoovende middelen.
in WITKAM's Geschenkenhuis
(Ingez. Med.)
NED. BOND VAN GEMEENTE
AMBTENAREN.
Een bezoek aan Goes,
Vrijdagavond tegen zes uur arriveer
den een deel van den Bond van Ge
meenteambtenaren, die te Middelburg
vergaderd had, in een drietal autobus
sen te Goes, zulks na een schitterend
geslaagden tocht naar Schouwen.
Precies zes uur had ten stadhuize een
officieele ontvangst plaats door het
Goesche Gemeentebestuur, dat voltallig
aanwezig was.
Burgemeester Van Dusseldorp druk
te zijn waardeering uit over dit bezoek
en over de wijze waarop de bond haar
doel nastreeft. Na nog meer vriendelijke
woorden aan den bond gewijd te hebben
besloot spr. met allen welkom in Goes
te heeten.
De voorzitter van den.bond, den heer
J. Kamman, zegde dank voor de har
telijke ontvangst en de waardeerende
woorden en besloot met zijn beste wen-
schen voor de toekomst van Goes.
Nadat nu een verversching was aan
geboden, en velen der heeren het stad
huis hadden bezichtigd, vereenigden een
zeventigtal leden zich aan een diner in
Centraal. Ook over dit deel van het
programma in Zuid-Beveland waren de
heeren vol lof.
Goes zeehaven.
Dezer dagen voer door de Goesche
haven een zeeschoener uit Wales, met
anthraciet voor de fa. W. Faasse en zn.
Nog grooter bijzonderheid was de aan
komst van een rijdende kraan, die dooi
de ,,N.V), De Wit's Bergings- en
Transportbedrijf" vervoerd werd, en
die eveneens bestemd bleek voor ge
noemde firma. Er ging twee dagen mede
heen voor het 34 ton wegende gevaarte
op den wal geplaatst was.
Deze rijdende kraan, die een vlucht
heeft van 1614 m., is de eerste aan de
Goesche haven.
Aan het zwemplekje.
Op de klacht van een moeder stelde
de politie een onderzoek in naar de ge
dragingen van een paar opgeschoten
jongens aan het z.g. zwemplekje. (niet
te verwarren met de zwemgelegenheid
aan 't Sas). Het gevolg was, dat twee
jongens een proces-verbaal kregen.
Bestuurswisseling G. V. en A. V. Goes
Op een dezer dagen gehouden alge-
meene vergadering van. de Goesche
Voetbal en Athletiekvereeniging Goes
nam de heer W. G. Koning ontslag als
voorzitter. De heer Koning zette uiteen,
dat de regeeringsbemoeiingen in den
zaadhandel hem zooveel beslommerin
gen geven en zooveel reizen noodig
maakten, dat hem geen tijd overbleef
om zijn functie in Goes behoorlijk te
vervullen. De heer Koning, die zeide lid
te blijven van Goes en Goes, zooveel
hem mogelijk was, te zullen blijven steu
nen, besloot met zijn leedwezen over
zijn ontslagname uit te drukken.
Van verschillende zijden werd den heer
2
(Ingez. Med.)
Koning dank gebracht voor al hetgeen
hij voor Goes deed.
Bij acclamatie werd hierna de heer
H. van Benthem tot voorzitter benoemd.
Er bestaat weer de gelegenheid tot
aangifte voor 'leerling der Rijksland-
bouwwinterschool alhier. Aangezien
een richtige uitoefening van het land
bouwbedrijf bijna niet meer mogelijk is
zonder een goede dosis theoretische
kennis van alles wat hiermede verband
houdt, meenen wij goed te doen hierop
de aandacht te vestigen.
Een rijwielbelastingplaatjedief gepakt.
KOUDEKERKE. Donderdag is van
een onbeheerd staand rijwiel in den La-
geweg een belastingplaatje gestolen.
Van dezen diefstal werd onmiddellijk
aangifte gedaan bij de politie en hoewel
de gemeente-veldwachter van 't Zand
geen enkele aanwijzing had, is het hem
na ernstig ingesteld onderzoek mogen
gelukken, den dader te vatten en tot
bekentenis te brengen.
Het is een leurder, G. genaamd,
woonachtig te Wemeldinge.
IERSEKE. Vrijdagmorgen zijn van en
kele pannenboeren, die hun fiets op den
dijk onder Kattendijke hadden laten
staan, de rijwielplaatjes ontvreemd. Voor
de meesten hunner, die arme mertschen
zijn een gevoelig verlies.
KLOETINGE. Maandag a.s. hoopt het
muziekgezelschap „Excelsior" onder
leiding van Jac. den Toonder een con
cert te geven op de tent. Aanvang 8
Middelburg 5-IX-'36, Vrijdag hoogste
luchttemperatuur 22.2 °C; (72 °F); laag
ste 16.2 °C (61 °F). Heden 9 h: 16.7 °C;
12 h: 18 °C. 2 mm regen. Hoogste baro
meterstand te dezer stede, in het afge-
loopen etmaal: 762 mm; laagste 758 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 766.3 mm
te Jan Mayen; laagste 743.8 mm te
Aberdeen.
Verwachting tot morgenavond:
Matige, tijdelijk wellicht krachtige
Z.W. tot W. ol N.W, wind, meest zwaar
bewolkt met tijdelijke opklaringen, waar
schijnlijk regenbuien, aanvankelijk iets
kouder.
Zon op
op: 20 h
11 h 50:
Zondag
onder 19
op: 20 h
Sept.
6 h 18; onder: 19 h 38. Licht
08. Maan op: 20 h 52; onder:
6 September: Zon op: 6 h 20;
h 35. Licht op: 20 h 05. Maan
29; onder: 13 h 13. L.K.: 8
Za.
Zo.
Ma.
5
6
7
September.
Hoogwater.
4.29 16.49
5.17 17.36
6.05 18.25
Laagwater.
10.58 23.35
11.44 24.22
12.34
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Za.
Zo.
Ma.
5
6
7
September.
Hoogwater.
6.32 18.50
7.16 19.32
7.59 20.16
Laagwater.
12.04 24.33
12.53
1.22 13.42
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij