MN ZEELANPg
MIDDELBURGSCHE
BINNENLAND.
DE
COURANT
ZEELAND.
WEER EN WIND.
NUMMER 209.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
4 SEPTEMBER 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Kiezersvolk en Kamerleden
ft ft
GOES.
van
het
10
en
.00 h.
yrwtncUtle
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goea en agent-
»chap Vlistingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, lngez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bü contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE COURANT^
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteits<vaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1
regels f 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regeb,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. mal
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer eem-
rant" 10 ct. extra -Bewjjsnommers 5 esni
7.
IV. Stelsel-De Groot.
Van een stelsel-De Groot zou eigen
lijk niet te spreken zijn, indien men er
onder zou willen verstaan; een mathe
matisch uitgewerkt kies -systeem.
Vat men het echer op als een geheel
van logisch doordachte en op elkaar aan
sluitende maatregelen voorwaarden en/
of wetsartikelen, waardoor toch ook
verandering', en wel een zeer ingrijpende
verandering in de huidige wijze van tot
stand komen der vertegenwoordigende
lichamen zou plaats grijpen, dan valt er
wel degelijk van een stelsel-De Groot te
spreken, en in dien zin dient het ook
hier ter sprake te komen.
Ziehier de maatregelen welke deze
auteur tot zuivering en tot verhooging
van het peil van ons politieke leven
heeft aanbevolen (voorzoover zij op 't
onderwerp waarmede wij ons thans be
zig houden, betrekking hebben):
1. Wijziging van art. 1 der Kieswet
waardoor het actieve kiesrecht pas ver
leend wordt aan den 3 0 -jarige
thans is dit den 25-jarige. Naar De
Groots oordeel is de 25-jarige nog te-
zeer van buitenaf gevormd, terwijl z.i.
juist de overgangsjaren van 25 op 30
maken dat zij, die 30 jaar en ouder zijn,
meer een waarlijk eigen oordeel
hebben, gesteund op eigen levenserva
ring.
2. Van de uitoefening van het Kies
recht dienen volgens De Groot te wor
den uitgesloten alle burgers
in dienst van Rijk, 'Provincie of Ge
meente, en militairen in wer-
kelijken dienst, anders dan tijdelijk, vrij
willig of verplicht, krachtens eenige
bestaande wet.
3. Vervallen moet de mogelijkheid om
Kamerlid te zijn en tevens burgerlijke
of militaire landsdienaar op non-actief.
4. Verhooging van de leeftijdsgrens
voor het passieve kiesrecht d.i. dus
voor de mogelijkheid om verkozen te
worden tot 30 jaar voor den
gemeenteraad, 35 jaar voor Provinciale
Staten en Tweede Kamer.
5. Het stellen van bekwaam
heidseischen voor het passieve
kiesrecht; dit is dus niet om kiezer
te zijn, maar om tot volksvertegenwoor
diger verkiesbaar te wezen
Deze eischen aldus nader geformuleerd,
Om lid van den gemeenteraad te kun
nen worden in gemeenten met een inwo
nertal tot 50,000:
1, met vrucht een lagere school door-
loopen hebben;
2. voldoende kennis toonen te bezit
ten v,an de hoofdzaken der gemeente
wet;
idem, voor gemeenten met meer dan
50,000 inwoners;
1. einddiploma verworven heb1 en
eener school voor middelbaar onderwijs
of van een gymnasium of, bij gebreke
daarvan, met voldoenden uitslag een
examen afleggen in de Nederlandsche
en de beginselen der 3 moderne talen,
de geschiedenis van Nederland sedert
het jaar 1800 en voldoende begrip van
het rekenen hebben voor het maken
van eenvoudige becijferingen;
2. ruimere kennis der gemeentewet
bezitten;
3. eenige kennis bezitten omtrent de
belasting-wetgeving in Nederland.
Otn lid van Provinciale Staten te
kunnen worden:
j j; een einddiploma van vijfjarig mid
delbaar^ of van voorbereidend booger
onderwijs, 0f bet met voldoenden uit
slag afleggen van een gelijkwaardig exa
men wat de voornaamste vakken be
treft;
2. grondige kennis der gemeente- en
Provinciale Wetten;
3. grondige kennis onzer Staats-in
richting in haar geheel.
Om tot lid van de Staten-Generaal
benoemd te kunnen worden:
1. School-diploma of examen als on
der 1 voor Provinciale Staten;
2. grojidige kennis onzer Staats-in-
richting, van de Grondwet en van ons
belastingstelsel;
3. niet al te elementaire kennis der
staathuishoudkunde, vooral wat betreft
de voor- en nadeelen van vrijhandel en
bescherming in het internationaal ver
keer, en de rol dien goud en geld in
dat verkeer vervullen;
4. voldoende begrip van de land- en
volkenkunde van Nederlandsch Oost
Indië;
5. voldoende kennis van de algemee-
ne geschiedenis sedert het jaar 1800.
De Groot is in zijn publicatie van
oordeel, dat wij nu reeds over een toe
reikend groot aantal Nederlanders be
schikken die aan de gestelde eischen
van ontwikkeling voor elk der genoemde
functies voldoen.
Schr. is „natuurlijk niet naief genoeg
om te meenen, dat na deze verbetering
onzer Kieswet de wereld meteen uit de
ellende gered zou zijn", maar wel meent
hij „dat de door hem aanbevolen ver
betering. het begin van alles behoort
te zijn, en dat alsdan ons eigen land de
omstandigheden zou hebben geschapen
waaronder, meer dan th,ans, onze be
kwaamste mannen allicht weder meer
lust zullen toonen, tot het beschikbaar
stellen van hun gaven voor het vervul
len van bestuursfuncties". „Voor alles,
zoo besluit schr., eischt besturen alge-
meene ontwikkeling."
(Wordt vervolg'd).
KONINGIN EN PRINSES NNAR DEN
RUIGENHOEK.
Het ligt in het voornemen van H. M.
de Koningin en de Prinses om op 10 of
11 dezer van Het Loo naar de residentie
terug te keeren en voor eenigen tijd den
„Ruigenhoek" te betrekken.
MARECHAUSSEE EN
RIJKSVELDWACHT.
Geen samenvoeging.
Van de plannen tot samenvoeging van
het wapen der Kon. marechaussee en
de rijksveldwacht tot één op militaire
leest geschoeid rijkspolitiecorps, waar
bij het wapen der maréchaussee zijn
zuiver militair karakter zou verliezen
komt niets.
Het Departement van Defensie wil
van een opheffing van het wapen der
Kon. marechaussee in zijn tegenwoordi-
gen vorm niets weten; het stelt prijs op
het behoud van een rijkspolitiecorps,
met een zuiver militair karakter. In
plaats van opheffing, zijn er integendeel
plannen tot verhooging van de sterkte
van het wapen der marechaussee.
Men wil de parketdiensten bij recht
banken en gerechtshoven op dragen aan
de marechaussee, zooals thans o.a. te
Zutphen reeds het geval is.
Een reorganisatie van de grensbewa
king wordt overwogen.
HET BESLUIT TOT UITZETTING
VAN DE VIER NEDERLANDERS TE
BERLIJN.
Acht dagen uitstel.
In het geval van de vier Nederlanders
te Berlijn, die bevel hadden gekregen
Duitschland te verlaten, is gistermiddag
zoo meldt de Berlijnsche correspondent
der N.R.Crt., een verandering ingetre
den. De termijn van uitzetting was, ge
lijk bekend, met 48 uur verlengd. Wil
den de betrokkenen zich daaraan hou
den dan moesten zij gisternacht voor 12
uur over de grens zijn. De laatste gele
genheid daartoe bood de trein, die gis
termiddag om 1.42 van station
Friedrichstrasse is vertrokken. De hee-
ren Peters en de Heer hebben niet in
dezen trein plaatsgenomen. Laatst ge
noemden gaven in den loop van den
middag te kennen, dat zij reden hadden
om nog met de mogelijkheid van een
verandering rekening te houden.
De dentist Hes, die van de bovenge
noemde mogelijkheid geheel onkundig
was, heeft den trein genomen. Toen hij
reeds een goed eind op weg was, kreeg
zijn echtgenoote de telefonische mede-
deeling van de politie, dat hem een
nieuw uitstel van acht dagen was ver
leend.
Mevrouw Hes heeft er van afgezien
haar man door middel van een telegram
naar een tusschenstation vooralsnog te
rug te roepen. Volgens mededeeling van
het Duitsche ministerie van buitenland-
sche zaken aan het Nederlandsche ge
zantschap, heeft de politie het nieuwe,
uiterlijk achtdaagsche, uitstel verleend,
teneinde den betrokkenen, die nog geen
gelegenheid hebben gehad hun zaken te
regelen, daartoe de mogelijkheid te bie
den.
In het besluit tot uitzetting brengt dit
geen verandering.
Wees waar en de waarheid zal U
bevrijden van valsche verzinsels en
ijdele verontschuldigingen.
DE MIDDERNACHTZENDING IN
ZEELAND,
Men schrijft ons:
Gistermiddag vergaderden een aantal
personen uit verschillende deelen der
provincie Zeeland in het Militair Te
huis te Middelburg ter bespreking van
de vraag hoe de arbeid der Middernacht
zending in Zeeland weer tot nieuw leven
te brengen.
De heer J. N. van Munster, lid van het
Hoofdbestuur te Arnhem heeft er het
woord gevoerd.
Na het overlijden van den heer Best
te Middelburg die de ziel van het werk
der vereen, in Zeeland was, is er een
verslapping ingetreden, aldus spr. Nu zijn
er menschen die het werk der Midder
nachtzending in een provincie als Zee
land niet noodig achten en dit willen be
perken tot de groote steden. Uit zijn er
varing uit den mobilisatietijd weet spr.
echter, juist omdat hij ook toen in Zee
land werkte dat het met de zedelijkheid
in dit gewest niet zoo gunstig is als men
het wel doet voorkomen.
Nu kan het woord middernachtzending
verwarrend werken. We moeten meer
den nadruk leggen op het woord zen
ding dan op „middernacht". Het is een
onderdeel der inwendige zending. Hier
bij herinnerde spr. aan de strijd van
mannen als Pierson, Keuchenius, De Sa-
vornin Lohman, Kuyper e.a. tegen de ge
reglementeerde ontucht, die nu gelukkig
is afgeschaft. In dien strijd moest het
publiek worden bewerkt door het nach
telijk posten. Er werd in den nacht ge
tuigd tegen deze zonde.
Hierdoor is veel resultaat bereikt. We
hebben gekregen het verbod van het
houden van huizen van ontucht en het
onderzoek naar het vaderschap. De ar
beid van de middernachtzending is nu
meer geworden een arbeid tot verheffing
van de volkszeden.
Dit is ook nu wel zeer noodig. Goed
en kwaad hebben in sommige kringen
stuivertje gewisseld. Volgens de groote
liberale pers zijn de menschen braaf en
wijzen we op excessen dan worden we
zedelijkheidsapostelen of -maniakken ge
noemd, menschen met een zwarte ziel
Maar de minister van binnenlandsche za
ken wees er vorig jaar niet ten onrechte
in een circulaire op de gevaren van de
gemengde baden en de excessen in som
mige badplaatsen. De groote liberale
pers stak ook daarmede den draak. Maar
niemand minder dan de inspecteur der
Volksgezondheid, dn Veegens, wees in
een vergadering te Hilversum op aller
lei ergerlijke feiten in de gemengde ba
den.
Verder heeft de vereeniging een taak
tegenover het toenemende Neo-Malthu-
sianisme, dat niet alleen een ontaarding
van het huwelijk brengt, maar tot ge
volg heeft dat nu ook de gelegenheid
voor sexueelen omgang voor ongehuw-
den in de hand wordt gewerkt, waardoor
de onzedelijkheid wordt bevorderd, voor
al in dezen tijd waarin zoovelen door
werkloosheid enz. niet kunnen huwen.
De Neo-Malthusiaansche Bond neemt
jaarlijks met duizenden leden toe. Over
al worden consultatiebureaux gesticht.
Daartegenover gaat de eenige Prot. Chr.
vereeniging, die den strijd daartegen
aanbindt, in ledental achteruit. Verslapt
ons volk? Gaan we de verkeerde rich
ting uit?
Spr. noemde verder den strijd tegen
het papieren gevaar: de pornografie. Er
is zelfs het Wetenschappelijk Humani
tair Comité, dat de homo-sexualiteit ver
dedigt. Om Gods wil moeten de Christe
nen tegen dit alles strijden. Ook in Zee
land moet daarom het werk der Mid
dernachtzending worden voortgezet.
Na een breedvoerige bespreking werd
een propagandacommissie benoemd, die
de alg. vergadering van de Ned. Midder-
nachtzendingsvereen., die te Middelburg
zal worden gehouden, zal voorbereiden
en daarna zal trachten in Zeeland weer
een prov. afd. van genoemde vereeniging
te vormen.
WALBURG.
AANBRENGEN VAN
STRAATNAMEN.
De nieuw in te voeren huisnumme
ring maakt het noodzakelijk, dat alle
straten en wegen in de gemeente door
naamborden worden aangeduid. Bij een
door de afdeeling Bevolking gehouden
controle is gebleken, dat verschillen
de straten en wegen niet van een aan
duiding van den den naam zijn voorzien,
terwijl andere straatnaamborden op
verkeerde punten zijn aangebracht en
verplaatst zullen moeten worden. Voor
een en ander vragen B. en W. een cre-
diet aan van 364, zijnde het bedrag
der door gemeentewerken opgemaakte
raming.
Huurvrlaging.
De commissie van financiën vereenigt
zich met het voorstel tot huurverlaging
van het woningcomplex Bagijnhof van
de Algemeene Woningbouwvereeniging.
I antwoord op een vraag deelen B.
en W. mede, dat aflossing van de door
de gemeente verstrekte leeningen pro
resto nog groot f 80,000 en f 23.500 in
den vorm van 60-jarige annuiteiten, niet
in den nieuwen exploitatie-opzet is op
genomen.
Uitkeering aan de R.K, School.
Zooals bekend werd het voorstel van
B. en W. om in eens f 16,800 uit te
keeren aan het bestuur der R.K. school
op verzoek van B. en W. zelf aan ffj-
houden om alsnog te kunnen nagaan of
aan de inwilliging van dit verzoek be
paalde voorwaarden zouden behooren
te worden verbonden. Na bestudeering
van een in de vakpers verschenen ar
tikel over deze kwestie zijn B, en W.
tot de conclusie gekomen dat het stel
len van voorwaarden niet noodzakelijk
en overbodig is.
Crediet voor advies ter zake
Godshuizen.
In aansluiting met de door den bur
gemeester, namens B. en W. in de
Raadsvergadering van 22 Juli bij de
bespreking var> het verbouwingsplan
voor het Gasthuis gedane mededeeling,
deelen B. en W. mede, dat zij zich na
der hebben gewend tot de directie van
het Centraal 'Adviesbureau voor pu
bliekrecht en administratie te 's-Gra-
venhage met betrekking tot een aan dat
bureau te geven opdracht omtrent het
uitbrengen van advies over de vraag of
uit een oogpunt van doelmatigheid, het
tegenwoordige beheer der Godshuizen
onder een afzonderlijk Bestuur aanbeve
ling verdient dan wel rechtstreeksch
gemeentelijk beheer moet worden voor
gestaan.
Daarbij stelden B. en W. tevens in
uitzicht het verleenen van opdracht tot
advies omtrent de meest gewenschte re
geling der rechtspositie van het perso
neel der Godshuizen in verband met de
bepalingen der Ambtenarenwet. Het bu
reau heeft zich bereid verklaard die
beide opdrachten te aanvaarden, onder
vermelding, dat de kosten der beide
rapporten vermoedelijk eene som van
f 200 niet te boven zullen gaan. B. en
W. stellen den Raad voor een crediet
ten beloope van 200 te verstrekken,
waarna zij tot verleening der definitieve
opdrachten zullen kunnen overgaan.
Geen herclassiiicatie voor personeele
belasting.
Bij de behandeling der gemeente-be-
grooting 1936 verklaarden B. en W. zich
bereid een door den heer Paul als wen-
schelijk aanbevolen herclassificatie voor
de personeele belasting in overweging
te nemen. Bij schrijven van 14 Mei
heeft de heer Paul op verzoek medege
deeld, een indeeling in de 4e, inplaats
van in de 5e klasse, te bedoelen. Te
dier zake wonnen B. en W. inlichtingen
in bij Ged. Staten. Tevens vroegen zij
aan den Inspecteur der directe belas
tingen hoeveel personeele belasting in
hoofdsom (volledig) alhier minder zou
opbrengen bij eventueele indeeling in
de vierde klasse. Bij een en ander bleek,
dat de gemeente een nadeel van
19.800 zou lijden.
Bij een nadere bespreking met den
inspecteur bleek o.a. dat in Middelburg
geleidelijk tal van oude en groote pan
den na herschatting in aanslag zijn ver
laagd en de belasting-opbrengst toch
reeds uit dien hoofde neiging tot daling
vertoont, mede tengevolge van lagere
schattingen voor meubilair (antiek en
dgl.), minder dienstpersoneel en waar-
de-daling van motorrijtuigen. Bovendien
gaat het Rijk na of sommige gemeenten
niet in een h o o g e r e klasse kunnen
worden geplaatst, zoodat in casu een
eventueele klasseverlaging niet veel
kans van slagen zou hebben.
B. en W. moeten dan ook mededee-
len, dat zij, hoezeer ook den zwaren be
lastingdruk voor de ingezetenen be-
Middelburg, 4-IX-'36. Donderdag: hoog
ste luchttemperatuur 25.6 °C (78 °F);
laagste 16,5 °C (62 °F). Heden 9 h: 17.6
°C; 12 h: 21.5 °C. 0,3 mm regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 759 mm;
laagste 757 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 764.1 mm
te Sarna en Stensele; laagste 747.4 mm
te Stornoway.
Verwachting tot morgenavond;
Matige, aanvankelijk tijdelijk toene
mende Z. tot W. wind, zwaar bewolkt
met opklaringen, waarschijnlijk regen
buien, iets kouder.
Zon op: 6 h 16; onder: 19 h 40. Licht
op: 20 h 10. Maan op: 19 h 23; onder:
10 h 23. L.K. 8 Sept.
September.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 4 S 3.48 16.03 10.11 22,49
Za. 5 4.29 16.49 10.58 23.35
Zo. 6 5.17 17.36 11.44 24.22
Hoog- en Laagwater te Wemeldingei
September.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 4 S 5.51 18.09 11.13 23.42
Za. 5 6.32 18.50 12.04 24.33
Zo. 6 7.16 19.32 12.53
Hoog- en Laagwater te Vlissingeni
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere .38 min. later,
(S springtij.)
treurende, die noodzakelijkerwijze uit
de hooge kosten van werkloozenzorg
voortvloeien, toch, gelet op de precaire
financieele omstandigheden der ge
meente, geen vrijheid kunnen vinden om
een voorstel in dien geest van het denk-
beeld-Pziul te doen.
De heer Paul verklaarde zich in deze
omstandigheden van het doen van een
eigen voorstel te zullen onthouden.
Redden van drenkelingen.
Bij het Donderdag gehouden examen,
vanwege den Nederlandschen Bond tot
het redden van drenkelingen, slaagden
voor het voorbereidend diploma de da
mes A. Geldof, A. de Klerk, A. J. Sin-
ke en S. de Wolf en de heeren R. van
Roo en A. Verhulst.
Voor diploma A slaagden de dames
I. Bosschaart, C. Labruyerre, D. Poer-
stamper en M. de Voogd en de heeren
G. Eijkelenboom, P. Jacobson, J. D. Ju
lianus en P. de Kam (Grijpskerke).
Voor diploma B slaagden de dames
M. Boel en H. de Konink.
De opleiding van deze personen be
rustte bij den hoofdleider, den heer A.
C. Julianus en de technische leiders, de
heeren J. Meijer, C. Merk, P. de Ruijter
en J. de Pagter.
De examens werden afgenomen in de
Gemeentelijke Zweminrichting.
De collecte voor hei „Fonds voor
Bijzondere Nooden" bracht deze week
f 46,41 op.
Concert „Hosanna."
Wegens het niet doorgaan van het
concert in 't Bellamypark te Vlissingen,
gaf de Harmonie „Hosanna" hier gis
teren onverwacht een volksconcert op
de Groote Markt. Waarschijnlijk door
dat hieraan te we'nig bekendheid kon
gegeven worden was de belangstelling
slechts zeer matig. Hetgeen zoowel voor
de Harmonie als de afwezigen jammer
was, want het concert stond op hoog
peil. Zoo werden o.a. de drie nummers
gegeven waarmede „Hosanna" op het
concours te Leerdam zulk een succes
geoogst heeft nl. „Tancrad", van Rosin-
ni, „Tibere", ouverture dramatique van
Popy en de ouverture „Martha" van
Flotow,
Aan de weergave van deze nummers
werd inderdaad de grootste zorg be
steed. Dit was Harmonie op zijn best.
Mooi van klank, het juiste tempo en 'n
uitgesproken voordracht. De ouverture
van Popy, met. haar vele wisselende
stemmingen teere melodieën en massale
klankvolume's, viel ons daarbij nog in
't bijzonder op.
„Hosanna" bleek één met haar direc
teur, den heer Govaarts, 't geen de pres
tatie ongetwijfeld zoo hoog opvoerde..
