GOESCHE COUBANT^
De burgeroorlog
BINNENLAND.
1EEIAND.
LEGER EN VLOOT.
WEER Eli Wlli.
BUITENLAND.
NUMMER 203.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
28 AUGUSTUS 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Kiezersvolk en Kamerleden
MIDDELBURG.
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
SPANJE.
COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goe* en agent-
echap Vlissingen 2.30, elder* 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES; Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten b\j het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rnbrkt
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regel»,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. m?t
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cos-
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
2). -
I. Het rapport der commissie-Drost.
Het st,aat voor ons vast, dat het be
langrijke en doorwrochte rapport het
welk de kiesrechtcommissie van de Li
berale Staatspartij in 1930 uitbracht,
niet die algemeene waardeering ver
kreeg w.aarop het toch zeker recht kon
doen gelden. Maar dit is ook geen won
der: het gaat mank aan hetzelfde euvel,
waaraan zooveel van den Vrijheidsbond
hobbelt: eenerzijds overmaat van dege
lijkheid, andererzijds een zoo goed als
geheel verw,aarloozen van den uiterlij-
ken vorm, zoo al niet wat de zuiverheid
dan toch zeker wat de aantrekkelijkheid
en doorzichtigheid van den stijl betreft.
Men beseft daar klaarblijkelijk nog im
mer niet voldoende, dat vandaag ,aan
den dag' goede wijn wel degelijk bekranst
dient te worden!
Het rapport met zijn volledig ontwerp-
Kieswet grenst aan het onleesbare. En
dat is jammer, want het is een mooi
stuk wer-k, waarin op zichzelf aantrek
kelijke gedachten vervat zijn. Trachten
wij deze er uit te halen.
Doel van het nieuw-ontworpen stel
sel in den vervolge gemakshalve het
stelsel-Drost te noemen is: verster
king van den band tusschen kiezer en
afgevaardigde, met behoud v,an de Even
redige Vertegenwoordiging (E.V.)
Thans „bepalen de kiezers slechts het
aantal zetels, dat iedere partij verkrijgt,
maar worden de personen, die de ze
tels bezetten, bepaald door de partij-or
ganisaties."
Het stelsel-Drost berust nu op de
volgende grondslagen:
1. Het maximum-aantal candidaten
eener lijst zij 5.
2. Alle lijsten van een partij zullen
over heel het land automatisch verbon
den worden.
3. De partijen moeten door de Kies
wet gedrongen worden tot het indienen
van een zoo groot mogelijk aantal ver
schillende lijsten.
4. Op één lijst zal slechts de verkie
zing van één candidaat mogelijk zijln,
gelijkluidende lijsten in aangrenzende
kieskringen als één lijst te beschouwen.
5. Overdracht van stemmen vindt
niet meer plaats, want: „het is vol
komen willekeurig, aan te nemen, dat
een kiezer, die zijn stem heeft uitgc
bracht op candidaat X, indien hij had
geweten, dat ook zonder zijn stem X
zou worden gekozen, zijn stem zou heb
ben willen uitbrengen op den candi
daat.... op wien de stemmen worden
overgedragen."
6. De beteekenis der voorkeurstemmen
moet aanmerkelijk worden vergroot.
7. De „stemmentrekkers" (schijnc,andi-
daten, die mochten zij aangewezen wor
den om zitting te nemen, toch bedanken)
moeten van de lijsten verdwijnen.
8. Algeheele afschaffing der
rangorde is volgens de meerderheid
der commissie ongewenscht; er
moet een „No. 1" van de lijst blijven.,
„aangezien er vele kiezers zijn, die zich
aanhangers v.an een bepaalde staatkun
dige partij gevoelen, maar geen voor
keur hebben voor een bepaalden candi
daat". Dan dient de, door de georgani
seerde kiezers nr. 1 gestelde candidaat,
die stemmen te erlangen, zoo meent de
meerderheid der commissie.
De vorenstaande 8 punten heeft het
Rapport-Drost nu trachten te verwe
zenlijken in een gewijzigde Kieswet
■welke in ontwerp aan het rapport werd
toegevoegd. Enkele der voornaamste
punten daaruit vermelden wij in een
volgend artikel.
(Wordt vervolgd.)
WEER EEN BURGEMEESTERS
KWESTIE.
In Noord-Brabant.
Dezer dagen is bekend gemaakt, dat
bij Kon, besluit van 15 Augustus met
ingang van 1 September op zijn ver
zoek eervol ontslag is verleend als bur
gemeester der Brab,antsche gemeente
Ossendrecht (2956 inwoners) aan den
heer F. J, v. d. V. Deze was echter ook
burgemeester, tevens gemeente-secreta
ris van Putte (1490 inw.) en blijft dus
als zoodanig in functie.
Dit heeft, naar men ons mededeelt,
zoowel in Ossendrecht als in Putte op
zien gebaard, omdat het verzoek om
ontslag en een d,aaraan voorafgegaan
ziekteverlof verband zouden houden
roet ambtelijke handelingen van den hier
bij betrokkene, die niet door den beuge
konden en die in extenso ter onzer ken
nis zijn gebracht. Met name in Putte
vraagt men zich af, hoe het mogelijk is,
dat Putte met een ,undere maat wordt
gemeten dan Ossendrecht, daar een
burgemeester, die voor de laatste ge
meente n et gehandhaafd kon worden,
wel goed genoeg wordt gevonden voor
eerstgenoemde gemeente, waar zijn
prestige toch ook sterk getaand is.
Voor het gezag wordt dit begrijpelijker
wijs niet bevorderlijk geacht. (N. R. C.)
Zeeland en Rome.
Reclame is in de huidige maatschap
pij noodig. Slechts wie dat beseft, zal
gehoor krijgen, 't zij dat-ie textiel, aard
appelen, tandpasta verkoopt of zich op
politiek terrein beweegt. Ook dit laat
ste kan het thans bslist niet meer zon
der tamtam stellen. Wie dat niet beseft,
zal het wel ingepeperd worden.
Den 6en September a.s. is er een
R. K. Landag te Bergen op Zoom. Ook
de reclametechnische voorbereiding
daarvan is in goede handen, blijkens de
pers-berichten welke men ons regelma
tig ter plaatsing toezendt. Natuurlijk
plaatsen wij die evenmin als het R.K.
Dagblad van Zeeland opwekkingsberich-
ten voor een soc.-dem. of liberalen land
dag zou plaatsen, onderstellen wij.
Maar in het vandaag ontvangen „be
richt", (gericht tegen de N. S. B.), viel
ons een zinsnede op, die toch wel ver
melding verdient. Wij lezen daar nl.:
„Katholieken!! Op 6 September
1936 houdt de R.K. Staatspartij een
Landdag te Bergen op Zoom!! Gij
allen, jong en oud, man en vro.uw,
van eiken rang en stand dient daar
tegenwoordig te zijn om Mussert en
alle N.S.B.-ers duidelijk te maken
dat de R.K. Staatspartij niet wijken
zal voor de N. S. B. Dat wij West-
Brabanders en Zeelanders liever de
stormklok hooren van onze Bis
schoppen, dan het heilgeroep der
N. S. B.
Zeeland, Brabant en
Limburg hooren aan
de R. K. Staatspartij,
de eenige machtige en krachtige
eensgezinde partij van Nederland."
Hier hebben we onze oogen toch wel
even uitgewreven. Niet, zooals een on
deugende lezer misschien denkt, over
die „eensgezindheid" in de R.K. Staats
partij, maar.dat Zeeland zoo
maar eventjes bij de Roomsche provin
ciën van Nederland wordt ingedeeld!
Dat is ons toch wel wat al te bont.
Van de ruim 117,000 uitgebrachte
geldige stemmen (1933) waren er in on
ze provincie ruim 21,000 op de R.K.
Staatspartij, dit is nog niet één-
v ij f d e deel.
Dan is er toch wel een groote mate
van vrijmoedigheid toe noodig om van
deze provincie maar vast te verklaren:
„zij behoort ,aan de Roomsch-Ka-
tholieke Staatspartij!"
Besmettelijke ziekten.
In de week van 16 tot en met 22 Aug.
kwamen in onze provincie 5 gevallen
van roodvonk voor, nl. één in ieder der
gemeenten St. Laurens, Middelburg, St.
Philipsland, Ritthem en Westdorpe.
Afsluiting singel.
Maandagavond tijden de Gondel
vaart in de vest, zal de Singel van de
Seisbuitenbrug af tot 't Zand voor alle
rijverkeer zijn afgesloten. Verleden jaar
was de toestand zoo, dat wij dezer,
maatregel zeer toejuichen. Wij zouden-
daar de groote wenschelijkheid aan wil
len toevoegen, dat men ook geen rijwie
len aan de hand medevoert. Het zal het
rustig aanschouwen der verlichte vaar
tuigjes zeer in hand werken.
Aanrijding door eigen schuld.
Gistermiddag is de wielrijder ,M., uit
Arnemuiden, die op den Blauwendijk bij
de Stationsbrug tusschen van beide
richtingen komende auto's heen reed en
daarbij nog rechts in plaats van links
achterop kwam, aangereden en gevallen
en met verwondingen en een lichte her
senschudding naar het gasthuis ver
voerd. De man krijgt bovendien nog
proces verbaal wegens overtreding der
verkeersregelen. De remmen der bij het
ongeval betrokken auto's bleken bij on
derzoek in orde te zijn.
Een krachtige wil bepaalt de weers
gesteldheid der ziel voor den dag en
het uur en hij weet ondanks alle
schommeling altijd weer op „schoon"
te wijzen.
ARNEMUIDEN. Bij het verplaatsen
van een met vias geladen wagen reed
deze wagen onverwachts door, met het
gevolg dat M., woonachtig te Klevers-
kerke, deze circa 2000 kg zwaren wagen
over de teenen van een zijner voeten
kreeg. Gevolg drie verwondde teenen,
pijn, bloed, en geneeskundige hulp wel
ke verleend werd door den waarnemend
arts A. I. Vos.
Bij gunstig weder zal de Muziek-
ver. „Arne s Genoegen" Zaterdagavond
te 8 uur een concert geven op het
Marktplein aldaar. Het uit te voeren
program zal hoofdzakelijk gewijd zijn
aan den a.s,. jaardag van H. M. de Ko
ningin. Terwijl Maandagavond a.s. even
eens ter gelegenheid van Koninginne
dag een muzikale rondwandeling ge
maakt zal worden.
OOSTKAPELLE. In een Woensdag al
hier gehouden vergadering van de afdee-
iing Bijzondere Vrijwillige Landstorm,
werd besloten op 19 September a.s. te
Oostkapelle schietwedstrijden te hou
den voor de afdeelingn B. V. L. v,an het
district Walcheren.
Deze wedstrijden zullen plaats hebben
op een weide van den heer K. Coppool-
se, gelegen aan den Aagtekerkschen
weg, tegenover de buitenplaats „Molen
wijk."
SCHORE. Bij het passeeren van de
spoorbrug te Vlake, kwam de gezag
voerder D. van het motorschip „Hydra"
tegen het roode seinbord invaren, op
het moment dat een sleep in de brug-
opening was. Om een aanvaring nog te
voorkomen, liet D. het anker vallen on
geveer ter plaatse waar zulks is verbo
den aangezien daar diverse kabels in
het kanaal zijn gelegd. Zeer zeker zal
D. deze handelwijze voor de justitie
moeten verantwoorden. Persoonlijke
ongelukken deden zich niet voor.
RAAD VAN 's-HEER ARENDSKERKE.
Begrooting 1937 aangeboden.
Kleine belastingverlaging.
Toestand financieel gun
stig. Onderwijzeres be
noemd.
's-HEER ARENDSKERKE. De Raad
dezer gemeente kwam Vrijdagmorgen in
openbare vergadering bijeen onder voor
zitterschap van burgemeester E 1 e n-
b a a s. Afwezig de heer Lindenbergh.
De v o o rz. deelde o.a. mede, dat B. en
W. in beroep zijn gegaan tegen de hef
fingen op het gebouwd, waartoe in de
vorige vergadering besloten werd.
Bij het voorstel van B. en W. om de
kascontrole van den gemeente-ontvan
ger op te dragen aan het Verificatiebu
reau der Ver. van Ned. Gemeenten,
merkte de v o o r z. op, dat ook de ont
vanger, bij wijze van ruggesteun, een
dergelijke controle gewenscht acht. B.
en W. willen een driemaandelijksche
controle aanvragen, kostende 110 per
jaar.
De hr. v. d. Dries merkte op, dat
het zoo ook altijd goed gegaan is. Hij
gevoelt er niet veel voor. De personen
zijn toch vertrouwd!
De v o o r z, wees er op, dat er geen
kwestie van wantrouwen is, maar het
geeft ruggesteun en iedereen kan een
kleine vergissing begaan.
De heer S n o o d ij k had gedacht, dat
het de bedoeling was het gecombineerd
te doen met het B. A.
De v o o r z. merkte op, dat dit ook
gevraagd is, doch het zou geen verschil
maken. Voor elk B. A. zal het 30 bij
halfjaarlijksche controle kosten.
De hr. v. d. Dries deelde mede, dat
dit nog in het B. A. behandeld zal wor
den. Hij persoonlijk is er niet voor. Na
het incident met den ontvanger, wordt
reeds zoo nauwgezet gecontroleerd, dat
nogmaals een controle hem overbodige
weelde schijnt. Wat de controle der ge
meente betreft, hoorde spr., dat ook de
ontvanger die op prijs stelt en daarom
kan hij er aan medewerken.
Weth. P h i 1 i p s e heeft ook huiverig
gestaan tegen weer een nieuwe uitgave.
Maar de plicht der gemeente in deze
woog bij hem zwaarder. Vooral nu ook
in een naburige gemeente weer het be
lang van een scherpere controle geble
ken is.
De voorzitter wees er op dat dit
voorstel reeds in de pen was, voordat
van bedoelde gemeente iets bekend was.
Men mag vooral niet denken, dat hier
een kwestie van wantrouwen bestaat
Weth, P h i 1 i p s e merkte op, dat dit
geval voor zijn persoon slechts den door
slag' gaf.
Het voorstel werd hierna z.h.st. aan
genomen,
Nadat diverse pensioengrondslagen
waren vastgesteld, werd besloten aan de
Kroon ontheffing te vragen van de ver
plichting om ambtenaren te benoemen
capitulanten, als zijnde voor deze ge
meente niet van belang.
'Hierna werd de gem. rek. 1935 voor-
loopig vastgesteld op 123,187 in uit
gaven en 110,150 in ontvangst; kapi-
taaldienst 56,190 in ontvangst en
f 55,230 in uitgaaf, nadat de heer V. d.
Dries verklaard had, dat deze rekening
in orde was bevonden,
Bij de goedkeuring der rekeningen B.
A. 1935 merkte de v o o r z. op, dat de
Armbesturen voor 25 jaar, van 1928 af,
vast zitten aan een jaarlijksche subsidie
van f 100 aan het Gasthuis te Goes.
De hr. Rentmeester meende,
dat men daar niet aan vast zit, Hij
vraagt zich af, of het B.A. recht had
daartoe te beslissen.
De v o o r z. achtte dit een vraag',
maar zoo er al geen wettelijke verplich
ting zou zijn, dan toch wel een moreele.
De rekeningen werden daarna vastge
steld, voor 's H. Arendskerke op f 22,436
batig slot f 7053 en voor 's Heer Hen
drikskinderen op f 4292, batig slot
f 13%.
Bij de aanbieding der gemeentebe-
grooting 1937 merkte de v o o r z. op,
dat het gelukkig geen moeite kostte,
deze in elkaar te zetten, hoewel het
rijk weer .1 3000.meer tot zich trekt.
Op de begrooting is o.a. uitgetrokken:
6000 voor werkverschaffing, 8000
voor steunverleening, 800 voor kas-
toeslagen, 4000 subs, werkloozenkas-
sen. De begrooting sluit met 114.503.
Benut is een batig slot van '34 groot
11.790. Voor andere jaren is nu nog
ter beschikking aan batige sloten
20.037. De post onvoorzien bedraagt
3070.
De v o o r z. wees er op, dat men
slechts een paar duizend gulden van het
Rijk terug' krijgt van den 17000, die
voor de werkloozen uitgetrokken wor
den. Gelijk uit de cijfers blijkt mag de
toestand van de gemeente echter gunstig
genoemd worden.
Het voorstel om de opcenten op de
gemeentefondsbelasting van 60 op 55 en
op de pers. belasting van 160 op 145
te brengen werd aangeomen. De v o o r z.
merkte daarbij op, dat dit voor de be
lastingbetalers een verlichting van totaal
plm. 2000 beteekent.
Bij de benoeming eener onderwijzeres
aan de lagere school te Nieuwdorp,
wees de v o o r z. op de vele moeilijk
heden, die aan het opstellen van deze
aanbeveling vooraf gingen. Het is z.i.
hard noodig, dat de kleine gemeenten
ontheven worden van de verplichting
om wachtgelders te benoemen. Spr.
deelde daarna mede, over de candidate
enkel goede inlichtingen ontvangen te
hebben.
Benoemd werd hierna mej. W. J. v a n
Kesselen te Vlissingen, met
de verplichting, dat zij te N i e u w-
d o r p zal moeten wonen.
Tewaterlating van een mijn veger.
Donderdag is op de scheepswerf van
P. Smit Jr. te Rotterdam een mijnve-
ger te water gelaten.
De tewaterlating werd bijgewoond
door vice-admir,aal A. Vos.
Dit schip is het eerste van een serie
van acht mijnvegers, bestemd voor de
Koninklijke marine.
Vier hiervan worden gebouwd bij de
machinefabriek en scheepswerf van P.
Smit Jr., waarvan er thans, behalve het
te water gelaten schip één op «tapel
staat.
De overige vier worden gebouwd bij
N.V, Werf Gusto, vh, firma A. F. Smul
ders te Schiedam, waarvan er twee op
stapel staan.
Middelburg, 28-VIII-136. Donderdag:
hoogste lucht temperatuur 22.8 °C (73
°F); laagste 14.2 °C (57 °F). Heden 9 h:
15.7 °C; 12 h: 22.5 °C. 0,1 mm regen of
neerslag. Hoogste barometerstand te de
zer stede, in het afgeloopen etmaal: 772
mm; laagste 770 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 772.3 mm
te Hannover; laagste 751.8 mm te Vardö.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige O. tot Z. wind,
helder tot licht bewolkt, droog weer, iets
warmer.
Zon op: 6 h 05; onder: 19 h 56. Licht
op: 20 h 26. Maan op: 17 h 44. V.M. 1
Sept.
a
Hoog- en Laag water te Vlissingen i
Augustus.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 28 10.45 23.21 4.32 17.14
Za. 29 11.50 24.23 5.51 18.25
Zo. 30 12.44 6.49 19.17
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Augustus.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 28 12.17 24.51 5.29 13.12
Za. 29 13.34 6.54 19.24
Zo. 30 2.04 14.32 7.54 20.17
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij
VAN DEN KANT DER
REGEERING.
Een decreet inzake de militie.
President Azana heeft een decreet uit
gevaardigd volgens hetwelk miliciens
van het volksfront tot onderofficier kun
nen worden benoemd wegens dappere
daden tijdens den strijd. Na het einde
van den burgeroorlog kunnen zij met be
houd van hun rang in het leger treden.
Indien zij op het slagveld bevorderd
worden tot officier, dan moeten zij om in
het leger te kunnen treden, een cursus
volgen aan een militaire school. De ge
wone miliciens kunnen na den burger
oorlog in de guardia civile, de guardia
de asalto of in een ander corps treden,
of, zij kunnen deel uitmaken van een
vrijwilligerscorps, dat in het leven zal
worden geroepen. De vrijwilligers zullen
gedurende den veldtocht het leger niet
kunnen verlaten. Ingeval van ongehoor
zaamheid zullen zij weggezonden wor
den. Voor het geval zij gewond worden,
geldt voor hen de gewone regeling welke
bij het leger bestaat. Indien zij sneu
velen zullen hun erfgenamen de soldij
van een strijder blijven ontvangen.
Om een rang te krijgen, of toegelaten
te worden tot de guardia civile of
guardia de asalto, moeten de miliciens
minstens de helft van den veldtocht
hebben meegemaakt.
Verder voorziet het decreet in straf
fen tegen het opdrijven van den levens-
middelenprijs, met een boete welke 100
maal de waarde kan bedragen met inbe-
slag name en sluiting van den winkel.
Activiteit der vliegtuigen.
In een officieel communiqué wordt
meegedeeld, dat vliegtuigen der regee-
ring gisteren de militaire gebouwen en
fascistische concentraties te Huesca
hebben gebombardeerd.
De strijd bij Irun.
Een speciale vertegenwoordiger van
Havas meldt dat gistermiddag om vijf
uur de strijd aan het Irunfront hervat is.
De regeeringsmitrailleurs veegden de
helling van den berg Uriarte aan den
Spaanschen oever van de Bidassoa,
welke door rebellen bezet was, schoon.
Onmiddelijk daarop begon de regeerings-
artillerie de opstandelingen te bombar
deeren.
Te San Sebastian is de dag kalm ver-
loopen; men heeft van hier belangrijke
versterkingen naar Irun gezonden.
De verliezen van den laatsten grooten
slag bij Irun zouden zijn 400 gedoode
opstandelingen, 200 gesneuvelde loyalen.
Naar te Londen wordt vernomen is
de aanval van de nationalisten op Irun
afgeslagen.
Volgens berichten uit particuliere
