GOESCHE COURANT
W.9dc
PIÖI3
De burgeroorlog in Spanje, j
BINNENLAND.
^mSELBURS,
WEER EN WIND.
NUMMER 172.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Spelling Nr. 79"
ur'
Er valt nog geen peil op de berichten omtrent den
toestand te trekken. Het aantal slachtoffers zou
in de tienduizenden loopen. Afschuwelijke bij
zonderheden over gevechten tg Barcelona.
Ook zonder zon
COESc
23 JULI 1936.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
ichap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
S(j contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap ,,De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17,
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewpnommers 5 cent.
Prof. Slotemaker de Bruine heeft zich
destijds, toen mr, Marchant nog minis
ter van 0. K. en W. was, ,als lid van
dan Ministerraad evenals alle andere
ministers accoord verklaard met de re
geling, welke mr. Marchant toen voor
stelde. D,aarmede werd die regeling van
een ministerieele zaak er een van den
ministerraad in z'n geheel, daarom was
het niet een „examenspelling" van den
sindsdien verguisden heer Mar
chant, maar een v,an regeeringswege
vastgestelde spelling.
Toen laaide te allen kant het verzet
der conservatieven op, het verzet der
genen, die meenden, dat het wezen on
zer schoone moedertale aangetast, ja
verminkt zou worden, wanneer De Vries
en Te Winkel door de spelling-1934 ver
vangen zou worden. Tal van sindsdien
verschenen publicaties hebben het te
gendeel wel bewezen.
Zou de heer Marchant in z'n palj,as-
sige onverstoorbaarheid en slagvaardig
heid dit verzet wel aan zijn ministeri-
eelen laars gelapt hebbentoen Ijij
door prof. Slotemaker de Bruïne ver
vangen werd, juichten de anti-vereen-
voudigers: die zou wel ereis een stokje
voor dien Marchjyitschen waanzin ste
ken!
En eilieve, het had er allen schijn van,
dat het dien kant uit zou gaan. Prof.
Slotemaker vergat, dat hij zich destijds
met het ingevoerde stelsel solidair ver
klaard had. Hij zei; zoo kan het toch
niet. Ik zal die zaak wel eens ter hand
nemen.
Gevolg: onrust. Voorzichtige triomf
lichtjes in de ooghoeken der tegenstan
ders voorzichtig, want ze waren er
toch niet heelemaal gerust op....
En nu staat dan de spelling-1936 in
het Staatsblad. Laten we ons maar aan
de aanduiding van den jaargang houden,
en het Chateau-De Vries en Te Win-
kel-T erpstra-V an Ginniken-Marchant-
Slotemaker de Bruïne maar weglaten,
dat is zoo'n mondvol.
Nemen we eens in oogenschouw wat
deze berg gebaard heeft,
Om te beginnen kunnen de tegen
standers uit gevoelsoverwegingen en
dat is zeker driekwart of meer dus
degenen, die niet taalwetenschappelijk
geschoold zijn, maar die zich enkel er
gerden aan het veranderde woord
beeld (rode visjes i.p.v. roode
vischjes) allerminst verheugd zijn, want
deze regels zijn allemaal en integ
raal overgenomen uit de spelling-1934.
Maar wat is er dan wèl veranderd?
De zgn. buigings-uitgangen, populair
der gezegd: de n-etjes. Daar heeft Prof.
Slotemaker de Bruïne zijn hart aan ver
pand. En hij meent voor dit onderwerp,
waarvoor de eene staatscommissie na
de andere al in tientallen jaren géén be
vredigende oplossing heeft kunnen vin
den, nu wel een bevredigenden uitweg
ontdekt te hebben.
Deze uitweg is: le de invoering van
het begrip „bijzondere taal en bijzondere
stijl";
2e. vervanging van het begrip „be
schaafde Spraakgebruik" door „be
schaafde taal gebruik";
3e. het gebruik van tn-etjes etc. is
niet meer afhankelijk van de vraag, of
men deze ook in de „beschaafde ge
sproken taal" hoort, maar v e r-
P 1 i c h t in staande uitdrukkingen,
bijzondere taal en bijzondere stijl;
4e. een zeer belangrijk punt, waarop
in et commentaar, hetwelk wij tot dus
verre onder oogen kregen, o.i. onvol
doende de aandacht gevestigd werd, is,
inoi i .Ie<^en<le voorschritt-
1934 ten aanzien van den naamvalsuit-
gang-n vervangen is door het, den weg
naar de stelselloosheid en willekeur
openzettende, verlof tot weglating*
de n mag* worden weggelaten, en
dan volgen de uitzonderingen van '34, nu
vermeerderd met de „bijzondere taal
en stijl" en met de o.i. hoogst bedenke
lijke vondst van woorden die een „ken
nelijk mannelijke zelfstandigheid aandui
den";
5e. Dan is bij de voornaamwoordelij
ke aanduiding v.an zelfstandigheden en
den tweeden naamval een heele lange
regel opgesteld, welke wederom Mar
chants beschaafde spraakge-
bruik vervangt door het beschaafde
taal gebruik en overigens zegt,
dat bijv. „De merrie en zijn veu
len ontoelaatbaar is. Hetwelk nogal
wiedes is.
De tijd voor een bezonken oordeel
is er nog niet.
Daarom slechts een algemeene indruk.
Die is: de berg heeft eenen muis ge
baard. En niet een lief muisje, maar een
leelijk, misvormd, kreupel ding, dat ons
ontzettend veel last z,al veroorzaken.
De juiste weg ware indertijd geweest:
een royale invoering van de vereenvou
digde spelling zooals die door de ver
eeniging der Kollewijnianers al jaren
lang werd voorgestaan. Indien een flin
ke regeering die met één slag had" in
gevoerd en de dagbladpers haar had
overgenomen dan was er binnen de
zes weken geen taalprobleem in Ne
derland meer geweest.
Een heel goede weg was ook nog ge
weest de volledige en onmiddellijke in
voering, als bovengenoemd, van de spel
ling-1934. Al moet vastgesteld worden,
dat deze enkele leelijke kenmerken van
het compromis droeg: zij w,as minder
goed dan de integrale-Kollewijn, terwijl
de concessies in geen enkel opzicht bij
droegen tot het meer aanvaardbaar ma
ken van deze spelling i.p.v. de zuivere
Kollewijnsche. Het is Marchants psycho
logische fout geweest, te onderstellen en
te verwachten, dat hij door deze conces
sies den populairen tegenstand bij voor
baat verminderen zou.
De stap terug op het stelsel-1934
maakt het inmiddels veel erger. De eeu-
voud en de gaafheid raken steeds meer
zoek, en, wat veel erger is: o o k de
eenheid.
Bij het doorwerken van March,ants
spelling zou er over een paar jaar wer
kelijk wel meer eenheid ontstaan zijn.
Nu ontstaat die nimmer, aangezien de
regeling in zichzelve de ele
menten der verdeeldheid be
vat en deze als het ware legaliseert,
door ten eerste de weglating van naam
valsuitgangen facultatief te stellen i.p.v.
imperatief, en ten tweede naast het be
grip van staande uitdrukkingen op
zich zelf al ietwat" onwis ook nog
de bijzondere taal en den bijzónderen
stijl te stellen.
Hiermede is het hek van den dam:
het zal dezen christelijk-historischen be
windsman dra blijken, dat hij in plaats
van te regelen, de willekeur, de anar
chie heeft voorbereid.
Marchants werk was verre van vol
maakt. Maar het had iets draaglijks kun
nen opleveren. Daarom aanvaardde de
Ver. tot vereenvoudiging van onze
schrijftaal zijn stelsel. Maar Slotemaker
heeft de eenheid weer leelijk in gevaar
gebracht. Hij had nog beter gedaan de
oude De Vries en Te Winkel volledig
eere te herstellen dan dit broddelwerk
te leveren.
aanleiding, om niet optimistisch over
de gevolgen te zijn. Overal is en wordt
nog steeds gevochten. Spanje moet een
hel zijn.
De slachting te Barcelona.
Dat blijkt ook uit het verhaal van een
Reuter-coi*espondent over den strijd te
Barcelona, waar de opstand vrij spoedig
onderdrukt kon worden.
Volgens zijn mededeelingen, culmi
neerde de wanorde in een reeks zeer
bloedige straatgevechten, waarin de lo
yale troepen, bijgestaan door gewapende
burgers, man tegen man streden. Vooral
in de wijk Espana moet de slachting af
schuwelijk zijn geweest. Op een gegeven
oogenblik lagen de lijken opgestapeld op
de trappen van het station der onder-
grondsche spoorlijn.
De ergste dag was Zondag, toen er bij
het vallen van de duisternis minstens 300
dooden waren. Het vuren duurde den
geheelen dag onafgebroken voort. Er
werd van machinegeweren en artillerie
gebruik gemaakt. Bij een poging om de
rebellen er uit te verdrijven werd een
hotel met granaten bestookt. Het geronk
der vliegtuigen werd aanhoudend ge
hoord en de ziekenhuizen werden met ge
wonden overstroomd. Na de overwin
ning der communistische strijdkrachten
trokken troepen anarchisten en commu
nisten door de stad, die elke kerk, elk
klooster of kerkelijk gebouw plunderden
en in brand staken. Niet minder dan 20
kerken en kloosters werden met den
grond gelijk gemaakt of ernstig bescha
digd. Slechts de beroemde kathedraal
4.11W XXX UV XXV/V^X UV/XXJIXV w V XXXVXVÖI t j
Oorlogsschepen hebben gistermiddagbleef intact. In een seminarie werden
het vuur geopend op opstandelingen- I verscheidene priesters ter dood gebracht
Men krijgt zoo langzamerhand den
indruk, dat de beide partijen, die in
Spanje om de macht strijden, zelf niet
meer weten, waar ze in de meerderheid
of in de minderheid zijn. De tegenstrij
digheid der berichten neemt nog eerder
toe dan af. Gisteravond heeft de regee
ring te Madrid meegedeeld, dat de re-
geeringstroepen verscheiden steden, o.a.
Toledo, Guadalajara en Almeria hebben
heroverd, terwijl een troep gewapende
mijnwerkers uit Asturië de stad San Se-
bastiaan, in het noorden, dicht bij de
Fransche grens moet hebben ingeno
men. Hoe voorzichtig men moet zijn met
zijn geloof in dergelijke berichten moge
blijken uit het feit, dat Sevilla zich nog
in handen der opstandelingen bevindt,
hoewel de regeering reeds tweemaal de
inneming dier stad verkondigde.
Volgens een bericht uit Barcelono
heeft gisteren een eskader bommenwer
pers de stad Saragossa gebombardeerd.
Over de uitwerking er van is niets be
kend, maar de opstandelingen hier heb
ben zich nog niet overgegeven. Verder
zouden van zee uit, de havensteden Al-
geciras en La Linea met granaten zijn
bestookt. Over de gevolgen daarvan
verneemt men evenmin bijzonderheden.
Berichten uit Zuid-Frankrijk houden
in, dat bij gevechten rondom San Se-
bastiaan generaal Mola gesneuveld zou
zijn. Als dat waar is, hebben de rebel
len een leelijk verlies geleden. Mola
was de belangrijkste leider van den op
stand in de noordelijke provincies
vliegtuigen die boven de rots van Gi
braltar vlogen, men kon duidelijk zien
hoe de granaten in de lucht tot ont
ploffing kwamen. Scherven vielen vlak
op Gibraltar. Voor zoo ver bekend is
werd niemand gewond.
Het radio-station van Sevilla, dat de
opstandelingen nog steeds bezetten,
deelde gisteravond mede, dat drie oor
logsschepen van de regeering, welke
Cadiz bombardeerden, door vliegtuigen
van de rebellen tot zinken zouden zijn
gebracht.
In Madrid moet het gisteren ook weer
onrustig zijn geweest. Op verschillende
plaatsen in de hoofdstad zouden straat
gevechten hebben plaats gehad. De re
geering is er toe overgegaan, ook jon
ge vrouwen van wapens te voorzien, om
de orde te helpen handhaven.
Aantal slachtoffers ontstellend
groot?
Het te Bordeaux (Z.-Frankrijk) ver
schijnende blad „Petite Gironde" be
weert berichten ontvangen te hebben,
volgens welke het aantal slachtoffers van
den burgeroorlog ontstellend groot zou
zijn, n.l. reeds 20.000 a 25.000. Dit ver
schrikkelijke cijfer lijkt ons voorshands
wel wat overdreven, al bestaat er alle
Later trok een menigte in overwinnings
roes door de straten der stad, gekleed in
de gewaden der kerkelijke autoriteiten.
Na de gevechten van Zondag en Maan
dag lagen de straten bezaaid met lijken
en gedoode paarden.
De opstandelingen gaven zich pas over
nadat zij aanzienlijke verliezen hadden
geleden.
Veiligheid der buitenlanders
niet langer gewaarborgd.
De Amerikaansche consuls te Barce
lona en Malaga hebben het staatsdepar-
tement ervan in kennis gesteld, dat zij
van de lokale overheid mededeeling heb
ben gekregen, dat deze de veiligheid der
vreemdelingen niet langer kon waarbor
gen.
Slot van Alfonso bewaakt.
Volgens berichten in de Tsjecho-Slo-
waaksche bladen wordt het slot „Koe-
ningswart" in Bohemen, waar de ex-ko
ning van Spanje vertoeft, bewaakt door
de politie, opdat geen vreemdelingen het
kasteel kunnen binnenkomen. Het plaat
selijk telegraafbureau werkt met meer
personeel, daar telegrammen voor Al
fonso binnenkomen uit alle deelen van
de wereld. Naar verluidt- zou de ex-ko
ning vertrouwelijke rapporten over de
gebeurtenissen in Spanje krijgen.
HET VERBOD VAN WEERKORPSEN.
Aan de memorie van antwoord op het
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
inzake het wetsontwerp houdende voor
zieningen omtrent weerkorpsen, is het
volgende ontleend:
Onjuist is de stelling, als zou de voor
gestelde regeling geheel gericht zijn te
gen een bepaalde bevolkingsgroep, te
weten, de nationaal-socialistische be
weging in Nederland. Het wetsontwerp
heeft ten doel de 'orde en het staatsge
zag tegenover elk en een iegelijk te*
handhaven. Het heeft daarbij geenerlei
bepaalde bevolkingsgroep in het bijzon
der op het oog.
De zg. weerafdeelingen dier beweging
kunnen niet op één lijn worden gesteld
met de vrijwillige burgerwachten en den
bijzonderen vrijwilligen landstorm. Deze
laatste organisaties bezitten een a-poli
tiek karakter en zijn uitsluitend opge
richt tot steun aan het wettig gezag.
Beide karaktertrekken ontbraken bij de
weerafdeelingen.
DE EIERENUITVOER NAAR
DUITSCHLAND.
De maximumprijzen met ruim
20 pet. verhoogd.
De maximumprijzen voor den uitvoer
van eieren naar Duitschland zijn met
ingang van vandaag belangrijk gewij
zigd en als volgt vastgesteld:
B. eieren 4.10 p. 100 (voorheen 3.20)
A. eieren 4.40 p, 100 (voorheen 3.50)
S. eieren 4.70 p. 100 (voorheen 3.80)
In verband hiermede is de monopolie-
bijslag van 0.10, die de regeering gaf
bij export, vervangen door een heffing
van 0.80 per 100 eieren.
Wij merken hierbij op, dat deze prijs-
verhooging van ruim 20 pet. een even
redige achteruitgang van den eierenex-
pört naar Duitschland beteekent, daar,
zooals bekend, hier voor een geldcon-
tingent is vastgesteld, dat thans dus eer
der uitgeput zal zijn. (N.R.C.)
BARON VAN GEEN'S 70STE
VERJAARDAG,
De „Volendam" van de Holland- Ame-
rika-lijn is gisteravond van een 15-daag-
sche cruise naar Madeira te Rotterdam
teruggekeerd. Tot de kruisvaarders be
hoorde ook de oud-particulier secretaris
van H M. de Koningin, A. baron van
Geen, die tijdens de reis zijn 70sten ver
jaardag vierde. Bij die gelegenheid is
baron van Geen begiftigd met het groot
kruis in de huisorde van Oranje-Nassau.
Op den feestdag ontving de jubilaris
na het verlaten van de haven van Tene-
riffe een particulier telegram van de
Koningin en de Prinses, waarin de vor
stinnen hem gelukwenschten en H.M.
mededeeling deed van de onderscheiding'.
Toen de kapitein van het schip aan 't
diner het telegram voorlas volgde een
spontaan gezongen Wilhelmus en een
leve de Koningin en de Prinses,
Italië.
Alleen reeds door de inwerking van
lucht en licht, geeft AMlLDA-zonne-
bruincrême, Uw gelaat, hals en armen
een prachtig sportief bruine teint.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
(Ingez. Med.)
Muziekuitvoering.
Op het programma van de muziekuit
voering op het Molenwater te geven
door het Middelburgsch Muziekkorps,
treffen wij o.a. aan „Verliebte Schelme"
van Wilh. Poppe en een concert-gavotte
voor twee piccolo's, voor te dragen door
de heeren A. Lampert en E. de Looff.
DE VIERING VAN DEN
KONINGINNEDAG.
Het bestuur van de vereenig'ing „Uit
het Volk-Voor het Volk" heeft voortge-
werkt aan een programma voor de her
denking van den 56sten verjaardag van
H.M. de Koningin op Maandag 31 Augs.
Wij zijn in de gelegenheid mede te
deelen, dat van half acht tot 8 uur des
morgens het Middelburgsch Muziek
korps koraalmuziek van den Langen Jan
af ten gehoore zal brengen; van 12 tot
1 uur bespeelt de heer Ferwerda het
carillon van dien toren en laat vader-
landsche liederen hooren. Des avonds
van half acht tot half negen geeft het
Middelburgsch Muziekkorps een con
cert op de Markt, van half negen tot 10
uur heeft in de vest tusschen Seis- en
Langevielebrug een gondelvaart met
kano's plaats, georganiseerd door de
kano-vereeniging Triton. Te 10 uur
heeft een fakkeloptocht plaats, die van
't Zand vertrekt en die om kwart voor
Middelburg, 23-VII-'36. Woensdag hoog
ste luchttemperatuur 22 °C (72 °F);
laagste 14.9 °C (59 °F). Heden 9 h: 16.1
°C; 12 h: 18.5 °C. 0.2 mm regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 763 mm;
laagste 760 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 766.6 mm
te Vardoe; laagste 743.0 mm te Black-
sod.
Verwachting tot morgenavond:
Krachtige tot matige Z. tot W. wind,
betrokken tot zwaar bewolkt, waar
schijnlijk regenbuien, aanvankelijk wei
nig verandering in temperatuur, later
wellicht iets koeler.
Zon op: 5 h 08; onder: 21 h 04. Licht
op: 21 h 34. Maan op: 10 h 53; onder: 22
h 21. E.K.: 26 Juli.
Hoog-
en
Laagwater
Juli.
te Vlissingen:
Hoogwater.
Laagwater.
Do.
23
5.11 17.20
11.20 23.58
Vr.
24
5.47 17.56
11.54 24.32
Za.
25
6.24 18.34
12.31
Hoog-
en
Laagwater te
Wemeldinge:
Juli.
Hoogwater.
Laagwater.
Do.
23
6.27 19.16
12.30 24.57
Vr.
24
7.35 19.48
13.06
Za.
25
8.08 20.21
1.29 13.41
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij)
elf eindigt op de Markt, waar het Mid
delburgsch Muziekkorps dan tot half
twaalf nog vaderlandsche liederen ten
gehoore zal brengen.
MINISTER DE WILDE IN ZEELAND
Hedenmorgen vertoefde de ministei
van binnenlandsche zaken, mr. J. A. de
Wilde alhier en bracht hedenmorgen in
gezelschap van den -Cop/missaris der
Koningin en den griffier der Staten 'n
bezoek aan de Kon. Mij. De Schelde te
Vlissingen en hedenmiddag aan de kin
derkolonie op Westhove.
Nieuwe toren-muziek.
Heden worden de volgende nieuwe
wijsjes op het carillon gezet:
Heel uur: „Ich bete an die Macht der
Liebe" en .half uur: „Alle Vogel sind
schon da".
De wekelijksche collecte van de
Commissie van bijstand heeft 48 op
gebracht.
Woonwagenbewoner gearresteerd.
De politie verleende gisteren mede
werking aan de militaire politie van
Vlissingen bij de arrestatie van een hier
ter stede verblijvende woonwagenbewo
ner.
Wegens verboden parkeeren in
de Singelstraat werd procesverbaal op
gemaakt tegen E, V. te N. en St, Joos-
land.
De liedjeszanger W. G. H,, dia
Goes op zijn zang vergastte zonder
daartoe vergunning te hebben, werd
deswege bekeurd.
NAAR EEN WELTKONGRESS
En een vergeetachtige Middel
burgsche,.
Het Zuid-Bevelandsch a Capella
koor, directeur de heer J. W. Tammin-
ga, viel de eer te beurt, dat het werd
uitgenoodigd om op te treden op het
Weltkongress für Freizeit und Erho-
burg, dat te Hamburg van 23 tot 30 Juli
gehouden wordt.
Daar eenige Goesche leden niet mee
konden gaan was aan een drietal Mid
delburgsche dames medewerking ge
vraagd, die deze gaarne verleenden.
Gistermorgen, met den eersten trein uit
Goes, zou het gezelschap vertrekken,
en ook de hoofdstedelingen waren met
de eerste gelegenheid gearriveerd, be
halve één hunner. Algemeene conster-
