twinciKf*
GOISCHE COURANT
binnenland.
weer ei mm.
De burgercofiog In Spanje.
NUMMER 171.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
22 JULI 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Volmaakt verzonnen
gelogen
en
De nood in de bloemisterij.
DOOS 20CT. TUBE 40 EN 60 CT.
In het Zuiden wint de regeering veld, doch
in het Noorden zijn diverse steden in han
den der opstandelingen gevallen.
as?.
W. K.
in We-
Kal-
omp d.
echt-
wed,
87
(V'C,)
24
i-
riet 4
An-
per
alles
rarte
Wit-
y
ELdURGSCHE courant
Dagblad Voor Middelbnrg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentien 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
B|j contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux t Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
1
Het „Utrechtsch Dagblad" heeft zich
naar aanleiding van het gesprek het
welk de heer Anton M. Brouwer, secre
taris van de referendum-commissie van
„De Groene Amsterdammer" met den
heer Mussert, .algemeen leider der N.
S. B. zeide te hebben gehad, tot den
heer Mussert gewend met de vraag, in
hoeverre deze dat gesprek voor zijn re
kening nam.
In verband met de aandacht, welke
wij gisteren aan dat gesprek besteed
den, moet hetgeen de aldus aangeval
lene het U. D, antwoordde hier ook in
zijn geheel volgen.
„Inderdaad heeft de heer Mussert op
den 16en April 1936 den heer Anton
M. Brouwer op diens verzoek te Utrecht
ontvangen, in verband met eene tot den
heer Mussert gerichte uitnoodiging, le
willen deelnemen aan het bewuste re
ferendum. De heer Mussert heeft bij dit
onderhoud den heer Brouwer medege-
deld, dat hij niet voornemns was, aan
deze uitnoodiging gevolg te geven, wel
ke .afwijzing door hem (Mussert) in het
kort is gemotiveerd, waarbij de heer
Mussert als zijne meening te kennen gaf,
dat hij geen medewerking begeerde te
verleenen aan een referendum, dat blij
kens zijn organisatie getuigenis gaf van
eenen marxistischen opzet.
D.aar de heer Brouwer in de weer
gave van dit deel van het gesprek de
namen noemt van de heeren professor
Van Asbeck en mr. Pollema, verzekerde
de heer Mussert ons met nadruk, dat
deze namen in het geheel niet bij dit
deel van het onderhoud in geding zijn
geweest. Die n,amen las hij voor het
eerst in het verslag van het onderhoud.
„Wij hebben het met geen woord over
de heeren V?m Asbeck en Pollema ge
had".
Wat het tweede gedeelte betreft van
't „gesprek" in „De Groene" afgedrukt,
dat gedeelte hetwelk meer in het bij
zonder handelt over de politieke toe
komst v.an ons volk, de Kerk en het
Germaansche volkskarakter, machtigde
de heer Mussert ons tot de mededee-
ling, dat dit stuk in het „gesprek" door
den heer Brouwer van A tot 2 gefan
taseerd is, volmaakt uit den
dtlim gezogen. Met groote
verontwaardiging verzekerde de heer
Mussert ons, d.at alles, wat in dit deel
van het onderhoud gedrukt staat in
„De Groene", van den eersten tot den
laatsten letter verzonnen is.
„Dacht U nu werkelijk, dat ik zóó
stapelgek zou zijn om deze dingen te
zeggen? En meent U heusch, dat ik te
genover een mij volslagen onbekend
persoon als de heer Brouwer voor mij
was ik zag hem nooit te voren 1
mij zou laten verleiden tot het bespre
ken van zulke gewichtige vraagstuk
ken als geestelijkheid en volkskarak
ter? Ziet U mij voor zóó onnoozel aan?"
De heer Mussert m.aakte er ons op
attent, dat het gesprokene zoo onbetee-
kenend was bij het onderhoud, dat de
heer Brouwer tijdens het gesprek niet
een woord er van op-
teekende,
„Al« de heer Brouwer beweert, dat
hij gedurende ons gesprek heeft zitten
schrijven, dan verklaar ik die beweririg
voor gelogen. Volmaakt verzonnen,
zooals dit g,ansche onderhoud over
geestelijkheid en volkskarakter verzon-
nfn vee* meegemaakt, en
f "jUs niet *zoo heel spoedig ver
baasd, maar zóó iels schandelijks als
de heer Brouwer in „De Groene" th.ans
ondernomen heeft, is mij toch nog niel
gepasseerd
De heer Musseri sprak tegenover ons
zijne grenzenlooze verwondering uit, dat
iemand, die zulk een onderhoud machtig
wordt met den leider eener groote be-
weging in den lande, als hier nu door
den heer Brouwer te boek gesteld, met
de publicatie van dat écl/atante stuk
van 16 April tot 18 Juli wacht. Houdt
men een zoo merkwaardig onderhouc
drie maanden lang in portefeuille?
De leider van de N.S.B. vestigde er
voorts de aand.acht op, dat de redactie
van „De Groene Amsterdammer" ten
v eenenmale in verzuim is gebleven om
volgens een goede en bij groote bla
den ook algemeen bestaande usance,
vóór de publicatie een afdruk v.an het
„onderhoud" aan hem (Mussert) toe te
zenden met het verzoek deze proe:
van handteekening te willen voorzien
als „accoord-bevinding."
„Ik heb onlangs nog een interview
toegestaan aan een bon,a-fide Neder-
ïandschen journalist en juist ontving
ik hoewel ik er zelf niel om
had gevraagd een proefdruk vap dit
interview, met verzoek het met mijnen
naam te willen waarmerken „goed
voor afdrukken". Waarom heeft „De
Groene" deze goede journalistieke ge
woonte als het politieke interviews be
treft, niet gevolgd? Of had de redactie
wellicht redenen om dit stuk af te
drukken zonder dat het mij voor
af ter inzage was toegezonden?"
De heer Mussert vervolgde; „En ik
zou met betrekking tot eene uitlating
ten aanzien des heeren Van Asbeck
zelfs uitdrukkelijk tot openbaarmaking
hebben gemachtigd? Ik zeide U reeds:
den naam Van Asbeck las ik voor het
eerst in het gefantaseerde verhaal des
heeren Brouwer. Voor dien tijd kende
ik dien naam in het geheel niet. Ik
machtig U in het Utrechtsch Dagblad
namens mij de verklaring af te leg
gen, dat wat de heer Anton M. Brou
wer in „De Groene Amsterdammer" ,a!s
„gesprek over R.K. geestelijken en
volkskarakter heeft gepubliceerd, van
begin tot einde op loutere fantasie be
rust. Er is dienaangaande niet één
woord tusschen den heer Brouwer en
mij gewisseld. Het its mij ten eenen
male onbegrijpelijk, waar iem.and Sen
moed vandaan haalt, zulke pertinente
onwaarheden te publiceeren."
A
Tot zoover het dementi van den heer
Mussert.
Onzerzijds daarbij een enkele kant-
teekening.
Ten eerste wat den termijn v.an pu
blicatie beltreft. Wij achten dit niet
zoo verbazingwekkend als de heer Mus
sert. Immers: indien niet de indruk van
een Vóór het referendum willen beïn
vloeden der stemming gewekt wilde
worden, dan mocht publicatie in elk
geval niet vóór den afloop 'v.an dat re
ferendum geschieden. En dan achten
wij het, als gisteren gezegd, zeer wel
denkbaar dat de publicatie tenslotte
veroorzaakt is door hetgeen „Volk en
Vaderland" van Vrijdag 10 Juli 1936
over het referendum schreef.
Ten tweede wat het niet fiatteeren
van 't onderhoud door den heer Mus
sert betreft. Dit is niet te verwonderen,
aangèzien het hier niet een i n t e r-
v i e w betreft, maar de weergave
van een onder vier oogen gevoerd en
niet bepaald voor openbaarmaking be
stemd gesprek. Gelijk wij gisteren
ook reeds opmerkten: bij een interview
weet de ondervraagde, dat hetgeen
hij gaat zeggen, gepubliceerd zal wor
den. Een ervaren, bekwaam en fatsoen
lijk journalist z,al als regel ook wel zon
der een fiat erlangd te hebben, zulk een
interview zoo kunnen weergeven dat
ook de geïnterviewde zelf er volkomen
mee accoord gaat.
Hier betrof het echter een info r
matorisch gesprek, waar
van de heer Brouwer zegt aanteekenin-
gen gemaakt te hebben, welke hij, vol
gens zijn zeggen, onmiddellijk na het ge
sprek uitwerkte; voor de nauwkeurige
weergave van het gesprek staat hij,
Brouwer, in. Pas later werd tot open
baarmaking v.an dit direct opgeteekende
doch particuliere gesprek besloten.
Ten derde en tenslotte. Vooralsnog is
het een „ja" van den een tegenover eert
„neen" van den ander.
Wel moet gezegd worden, dat, indien
men zich gedrongen en gerechtigd ge
voelt tot de publiciteit van een niet als
interview bedoeld gesprek, gelijk dit
maal geschiedde, de grootste omzichtig
heid en volstrekte zekerheid van noo
de zijn: men moet, bij wijze van spre
ken, er zijn hand voor in het vuur dur
ven te steken dat men de waarheid, de
geheele waarheid en tittel noch jota
meer dan de waarheid boekstaaft. An
ders is het gevaarlijk niet alleen, maar
ook strijdig met de meest elementaire
begrippen van journalistiek fatsoen.
Wij hebben de redactie van „De Groe
ne gevraagd, wat zij naar aanleiding
v,an het dementi van den heer Mussert
had op te merken. Het antwoord luidde,
dat de heer Brouwer hetgeen hij schreef
van az handhaafde als
volkomen der waarheid
getrouw. Dat hij het niet eerder
publiceerde was, omdat het referendum
niet onder leiding van de redactie
van „De Groene", maar onder een ge
heel onafhankelijke commissie stond
Slechts nadat die commissie gedéchar
geerd en ontbonden, en derzelver secre
taris de heer Brouwer weer privé-per
soon w,as geworden, mocht hij tot deze
publicatie overgaan.
NIEUW TWEEDE KAMERLID.
De heer M, M. Cohen te Amsterdam
heeft dpn voorzitter van het Centraal
Stembureau bericht, dat hij zijn benoe
ming tot lid van de Tweede Kamer in
de vacature, ontstaan door het over
lijden van den heer Th. M. Keteiaar
(v.d.) aanvaardt.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
Ontvangsten eerste halfjaar
weer 5 millioen minder dan
't vorig jaar.
De geschatte ontvangsten der Neder
landsche Spoorwegen (incl. die der ge
ëxploiteerde spoor- en tramwegen) heb
ben in Juni 7,366,388 (v.j, 8,339,000)
bedragen.
De totale ontvangsten van 1 Jan. af
beliepen 44,768,669 (v.j. 49,255,527).
De moeilijkheden waarmede de Neder
landsche bloemisterij te kampen heeft
nemen met den dag toe. Men beproeft
nieuwe cultures of nieuwe methoden,
maar steeds blijft de internationale han
del de klip waarop men strandt.
Was bv. in 1930 de omzet der beide
Aalsmeersche veilingen tezamen nog
ruim 6% millioen, in 1935 haalde men
de 4 millioen niet meer. Over een tijd
vak van vijf jaar liep men meer dan
[9% millioen achteruit. Een evenredige
daling toonen ook de andere bloemen
veilingen in ons land. De uitvoer van af
gesneden bloemen daalde van een kleine
8 millioen in 1931 tot nog' geen 2%
millioen in 1935.
Een te veel aan bloemen en planten
is er niet. Het bedrijf is krachtens re-
geeringsmaatregel gesloten, gestabili
seerd volgens den toestand in 1933. Maar
de prijzen, waartegen de producten van
de hand gaan zijn zoo laag, dat finan-
cieele hulp noodig is. En wat de snijbloe
men betreft: een daling van den door-
sneeprijs der rozen van 4,05 ets. per
stuk in 1929 op 1,62 ets,, per stuk in 1935
bij een minimum-oogst van 120,000,000
rozen per jaar valt buiten het begrip
„aanpassing".
Wanneer de grondloonen terugge
bracht zijn van 24 op 18, dus met
25 pet. dan is een daling van den door-
sneeprijs van seringen, het tweede pro
duct van Aalsmeer van 13,14 ets. per
stuk in 1929 tot 4,92 ets. per stuk in
1935 buiten verhouding en dat, terwijl
per jaar ruim 12,500,000 takken seringen
worden gesneden. De inkomsten zijn te
gering en zoo komen er, terwijl er werk
te over is, meer en meer werkloozen
door het gebrek aan middelen, Het
zwaarst aan den lijve echter voelen de
veilingkweekers, die op export zijn
aangewezen, den nood.
De samenwerkende organisaties heb
ben nu een commissie gevormd, welke 'n
schema opstelde voor de wijze waarop
steun aan de bloemisterij uit het land
bouwcrisisfonds op de meest doeltref
fende wijze zou kunnen worden ver
leend. Zij kwam tot verschillende con
clusies en berekeningen. De commissie
vraagt voor de verschillende cultures de
volg'ende steunbedargen:
Voor de snijrozen 1,464,000; pot
planten 2,210,000; vroege tulpen
357,000; late tulpen 146,250; en voor
de seringen 303,750, of in totaal voor
de geheele Nederlandsche bloemisteri
4,481,000.
Van dezen steun zou ongeveer
1,900,000 ten goede komen aan
Aalsmeer,
OPPERVLAKTE EN INWONERS
VAN NEDERLAND.
Bij de drukkerij Albani te Den Haag
is een door het centraal bureau voor de
statistiek samengesteld overzijcht ver
schenen van de oppervlakte der Neder
landsche gemeenten op 1 Januari 1936
Met de wetten, waarbij gedeelten van
het Zuiderzeegebied, die te voren niet
gemeentelijk waren ingedeeld, aan de
oppervlakte van enkele gemeenten wer
den toegevoegd, is voor zoover opme
ting plaats had, rekening gehouden, ter
wijl de oppervlakten zijn verminderd
met de tot de gemeenten behoorende
wateren, zooals deze bekend zijn ge
worden ter gelegenheid van de volks
telling van 1930.
De totale oppervlakte van het Rijk
bedraagt 3,285,865 ha, over de verschil,
lende provincies verdeeld als volgt: Gel
derland 502,353; Noordbrabant 497,199
Overijssel 336,829; Friesland 332,885; N.
Holland 294,345; Zï-Holland 292,502
Drenthe 266,344; Groningen 229,509
imburg 219,088; Zeeland 178,575 en
Utrecht 136,236.
De gemeenten met meer dan 100,000
inwoners hebben een totale oppervlakte
van 39,640 ha, met 2,267,025 inwoners,
de gemeenten met 50,001 tot 100,000 in
woners 87,520 ha met 906,17-7 inwoners,
de gemeenten met 20,001 tot 50,000 in
woners 147,926 ha met 957,923 inwoners,
de gemeenten met 5001 tot 20,000 inwo
ners 1,482,444 ha met 2,579,973 inwo
ners en de gemeenten met 5000 en min
der inwoners 1,528,335 h,a met 1,763,408
Inwoners,
De kleinste oppervlakte heeft Stad
Vollenhove met 25 ha, de grootste Apel
doorn met 33,961 ha. Beneden de 100
ha zijn nog Valkenburg met 46, Nieuw-
poort met 55, Ammerstol met 60, Urk
met 81 en Schoonhoven met 83 ha; bo
ven de 20,000 ha behalve Apeldoorn, de
gemeenten Ede met 32,932, Emmen met
29,100, Ermelo met 20,929, Ooststelling
werf met 22,544, Opsterland met 23,066
en Weststellingwerf met 22,820 ha. Am
sterdam is groot 14,986, Rotterdam
10,488, 's-Gravenhage 6618, Eindhoven
6443, Groningen 2796, Haarlem 2452 en
Utrecht 2300 ha (dit zijn de plaatsen
met meer dan 100,000 inwoners), Verder
volgen hier nog de resteerende provin
ciale hoofdsteden: Leeuwarden lb67,
Assen 5517, Zwolle 2005, Arnhem 6732,
Middelburg 1371, 's-Hertogenbosch 2234
en Maastricht 3214 ha.
Van de provinciën is het dichtst be
volkt Zuid-Holland met 710,7 inwoners
per vierk. kilometer, d.aarop volgen N -
Holland met 548,5, Utrecht met 331,9,
Limburg met 269,1, Noord-Brabant met
196,1, Groningen met 180,1 Gelderland
met 177,4, Overijssel met 164,3 Zeeland
met 141,7, Friesland met 124,7 en
Drenthe met 89,5. Het gemiddelde voor
het geheele Rijk bedraagt 257,9 (op 7
lanuari 1830 slechts 80,2).
Familieberichten en dankbetuigingen 1—7
regelt 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentien", ten hoogste 6 regeb,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. me!
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer con-
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent
8
Mjote utifte thncfen.
(Ingez. Med.)
Middelburg, 22-VII-'36, Dinsdag hoog
ste lucht temperatuur 22 °C (72 °F);
laagste 14.2 °C (57 °F). Heden 9 h: 16.1
°C; 12 h: 19 °C. 4.5 mm regen. Hoogste
barometerstand te dezer stede, in het
afgeloopen etmaal: 763 mm; laagste 762
mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 764.9 mm
te La Coruna; laagste 752.6 mm te Var-
dö.
Verwachting tot morgenavond!
Zwakke tot matige W. tot Z. wind, tij
delijk opklarend, aanvankelijk weinig o!
geen regen, later in het Westen toene
mende kans op regen, iets warmer.
Zon op: 5 h 06; onder: 21 h 05. Licht
op: 21 h 35. Maan op: 21 h 45; onder:
22 h 06. E.K. 26 Juli.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Juli.
Hoogwater. Laagwater.
Wo. 22 4.35 16.45 10.49 23.26
Do. 23 5.11 17.20 11.20 23.58
Vr. 24 5.47 17.56 11.54 24.32
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Juli.
Hoogwater. Laagwater.
Wo. 22 6.27 18.43 11.56 24.22
Do. 23 6.27 19.16 12.30 24.57
Vr. 24 7.35 19.48 13.06
Russische propaganda.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat hel
radio-station van Moskou in een uitzen
ding in de Spaansche taal de bevolking
van Spanje heeft aangespoord zich te
wapenen en tot het uiterste tegenstand
te bieden aan de opstandelingen.
Verder verluidt, dat aan een beschie
ting van Ceuta (Marokko) een met twee
stukken geschut gewapend Russisch pe-
troleurn-tankschip heeft deelgenomen.
Vandaag de beslissende slag?
Naar te Londen ontvangen berichten
inhouden zou heden een beslissende slag
geslagen worden, n.l. tusschen regee-
ringstroepen, die uit Madrid zijn ver
trokken en opstandelingen-regimenten,
die van twee kanten de hoofdstad na
derden. Een deel dezer regimenten zou
zich gisteravond reeds op 60 km afstand
van Madrid bevonden hebben.
De Spaansche regeering heeft gister
avond opnieuw door de radio laten ver
kondigen, dat zij den toestand meester
zou zijn. Dat is opnieuw echter niet hee-
lemaal in overeenstemming met de wer
kelijkheid. Wel lijkt het waarschijnlijk,
dat ze den strijd over een paar dagen
zal hebben gewonnen. Voor zoover uit
de nog steeds tamelijk tegenstrijdige be
richten, valt op te maken, is inderdaad
een vrij belangrijk deel van het leger de
regeering trouw gebleven, terwijl de
vloot en de luchtmacht vermoedelijk
vrijwel geheel aan haar zijde staan,. Dat
maakt de positie der opstandelingen ta
melijk hopeloos, temeer daar de strijd
bare arbeidersklasse van wapenen is
voorzien en hardnekkig aan den strijd
deelneemt.
Het zwaartepunt van den burgeroor
log schijnt zich gisteren naar het Noor
den verlegd te hebben. De opstandelin
gen maakten zich meester van enkele
steden in de Noordelijke provincies, o.a.
van San Sebastiaan, Valladolid en Sa-
ragossa. Volgens een mededeeling der
rebellen is van het noorden uit een groo
te troepenmacht naar Madrid opgetrok-
ké'n. In de omgeving van Madrid zijn
loopgraven en versterkingen aangelegd.
Wat de toestand in het Zuiden betreft,
daar zouden de regeeringstroepen en de
gewapende leden van het Volksfront gis
teren successen behaald hebben. O.a.
schijnt Sevilla hun in han'den gevallen te
zijn. Verschrikelijk gevochten is er weer
in de buurt van Gibraltar. Aan beide
zijden zouden hier honderden slachtof
fers zijn gevallen.
Volgens een telegram uit Madrid is
daar gisteren in een der kazernes ge
vochten. De rebellen moesten het loodje
leggen. Later vond men in een kamer
de lijken van 17 officieren; of ze waren
afgemaakt dan wel zelfmoord hadden ge
pleegd, schijnt niet met zekerheid vast
gesteld te kunnen worden.
Een van de voornaamste bolwerken
der opstandelingen is de havenstad Al-
geciras aan de Middellandsche Zee,
waar verdedigingswerken zijn opgewor
pen. Vermoedelijk zal dit bolwerk door
oorlogsbodems van zee uit worden ge
bombardeerd.
De meeste schepen der vloot lagen gis
ter in de haven van Tanger (Marokko).
Communisten voerden het bevel, daar de
officieren, die aan den opstand hadden
willen deelnemen gevangen zijn gezet.
Ceuta van zee uit gebombardeerd.
Uit Oran wordt gemeld:
Vier schepen der regeering hebben
Ceuta (Marokko) gebombardeerd. Er
ontstond een waar gevecht tusschen de
batterijen der stad en de schepen. De
laatste moesten tenslotte terugtrekken.
Zij voeren de Britsche wateren binnen,
doch een Britsch patrouillevaartuig ver
zocht hun, de territoriale wateren te ver
laten.
Saragossa en Alcazar en Toledo
met bombardementen bedreigd.
Vanochtend vroeg werd gemeld: Ka
pitein Sampil is te Madrid opgestegen,
teneinde de opstandige centra te Sara
gossa te bombardeeren. Andere vliegtui
gen zijn van Madrid vertrokken om Al
cazar te bombardeeren, alsmede Toledo,
waar een compagnie cadetten aan het
muiten is geslagen.
Uit Barcelona wordt gemeld, dat het
radio-station aldaar om half tien aan den
generaal, die het bevel voert over de
vijfde brigade te Saragossa, de mededee
ling heeft gericht, dat de stad gebombar
deerd zal worden, indien zij zich niet
onmiddellijk aan de autoriteiten over
geeft.
Meer dan 200 dooden te Malaga.
Volgens Engelschen en Amerikanen,
die te Gibraltar aan boord van den Brit-
schen torpedojager „Shamrock" uit Ma
laga zijn aangekomen, zouden in laatst
genoemde stad meer dan 200 personen
gedood en verscheidene duizenden ge
wond zijn. Het bloed vloeide in stroo
men door de straten, die bezaaid lagen
met lijken.
