tovwctliU
EL5UBGSCHE COURANT
GOESCHE COURANT^
W.9dc
PI 813
Te Waddinxveen.
BINNENLAND.
KERK EN SCHOOL
ZEELAND.
Tegen. buinspjLte&usn
Tegen, stukl&opje/z
Tégen Veftmoeuolheid
WEER EN WIND.
NUMMER 152.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
30 JUNI 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
WALCHEREN.
De Raad van Nieuw- en St. Joos
land verbiedt het voetballen op
Zondag.
MUMMEMt
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewij snommers 5 cent.
i
Wij hebben er wel eens van gewaagd,
dat men soms op een rare manier tot de
oprichting van bijzondere scholen kwam.
Een heel raar geval is hier wel dat te
Waddinxveen, een dorpje aan de Gou
we, tusschen Boskoop en Gouda.
Het „Lib,. Wbl." vertelt daarvan het
volgende:
„Te Waddinxveen heeft men sinds
zeer lang twee bijzondere protestant-
sche scholen, aangesloten bij het Chr.
Nationaal Schoolonderwijs, en bestuurd
door gereformeerden en hervormden te
zamen, die er ook allen hun kinderen
heenzenden.
Van de acht bestuurders zijn er vier
gereformeerd en vier hervormd.
®it nu zinde den hervormden predi
kant niet lang'er, en hij eischte v ij f be-
stuursplaatsen op, welke eisch niet werd
ingewilligd.
Prompt daarop stichtte hij een eigen
schoolvereeniging, op welker statuten
de koninklijke goedkeuring is gevraagd,
en welke nu een eigen school zal gaan'
stichten.
Maar leerlingen, die reeds op de be
staande bijzondere scholen gaan, zullen
niet kunnen meetellen voor een nieuwe
school.
En dies vaardigde dominee het bevel
«pit, dat de kinderen van zijn aanhangers
de bijzondere scholen zouden verla
ten en tijdelijk toegang zouden vragen
op de openbare scholen.
Deze openbare scholen echter hadden
daarvoor geen ruimte, geen personeel,
geen leermiddelen en geen boeken ge
noeg.
Zij zouden er volslagen door gedésor-
ganiseerd worden, en het gemeentebe
stuur zou voor enorme kosten en on
overkomelijke moeilijkheden worden ge
plaatst.
Het deed er allemaal niets toe: bij de
aanmelding voor de openbare scholen
kwamen er 270 nieuwe leerlingen op
dagen, waarvan er 63 n,aar de bedoeling
der ouders zouden blijven, en de ove
rige 207 bestemd waren om ten spoe
digste te worden overgeheveld naar de
nieuw te stichten school.
Door allerlei invloeden en maatrege
len is men er ten slotte in geslaagd on
geveer 250 van die kinderen nog er
gens onder dak te brengen, en 20 loo-
pen er nog .altijd, verstoken van alle
onderwijs, rond.
Dominee geeft niet toe, en met de
wet in de hand zal hij straks zijn school
krijgen.
Het dorp is in heftige beroering door
deze onverantwoordelijke drijverij, maar
de scheurmakerij zal straks betaald moe
ten worden door Rijk en gemeente.
Wij zullen het er wel over eens zijn:
dit is geen ware schoolvrede, en een
wetgeving, welke deze excessen hono
reert, moet op de helling."
Wij zouden er .aan willen toevoegen:
men schuwt in het kamp van de voor
standers van het bijzonder onderwijs
overheidstoezicht op het recht tot op
richting van zulke scholen als de pest
maar zou dat toch niet duizendmaal
beter werken dan een stelsel hetwelk
zulke schandelijke practijken tolereert?
Toegelaten tot de le klasse van de
Middelbare Handelsschool te Middel
burg: Lineke van Loo, A. W. Beun, J.
Bakker, A. R. de Muynck, Maria van
der Plank, W. P, de Wolf, J. C. Mat-
zinger, allen te Middelburg, H. Meloen
te Krabbendijke, J. D. Walraven te
Nieuw en St. Joosland, J. Ufkes te Oost
en West-Souburg, Jozina van Melle te
Breskens en J. van Melle te Mijdrecht;
en tot de 3e klasse: W. K. van Nieuw-
kerk en W. Langendijk te Krabbendijke
en A. van der Hof le Vlissingen.
Op zijn verzoek is met ingang van
1 October a.s. eervol ontslag verleend
als onderwijzer aan de school met den
Bijbel teArnemuiden aan den hr.
G. van der Louw, zulks wegens de ver
vroegde pensionneering op 60-jarigen
leeftijd.
Tot onderwijzeres aan de Chr,
school te Vrouwenpolder is be
noemd mej. A. J. Vroon, thans tijdelijk
te Othene gem. Zaamslag,
Aan de school voor Maatschap
pelijk Werk te Amsterdam slaagden
voor het eindexamen de dames G. Ba-
rentsen, N, Bisschop, I., Kl°os'ferm,an,
C v. d. Mersch, C. Mieras en H. van de
Velde.
Aan de R.K. Kweekschool te Et-
ten slaagde voor het eindexamen mej.
M. P. Suij te Kruiningen.
COMITé VAN WAAKZAAMHEID VAN
ANTI-NATIONAAL-SOCIALISTISCHE
INTELLECTUEELEN.
Dezer dagen is te Amsterdam opge
richt een „Comité van waakzaamheid
van anti-nationaal-socialistische intel-
lectueelen" dat de volgende beginselver
klaring heeft aangenomen:
Nu de in het buitenland nog steeds
veldwinnende nationaal-socialistische
beweging ook ons land meer en meer
bedreigt, hebben een groep Nederland
sche intellectueelen, (geleerden, kunste
naars, artsen, advocaten, ingenieurs,
leeraren enz.) daarbij het initiatief van
hun Fransche, Belgische en Engelsche
beroepsgenooten opnemend, de volgen
de verklaring onderteekend:
De Nederlandsche intellectueelen, zich
vereenigend, ongeacht hun politieke
overtuiging, van oordeel, dat het natio-
naal-socialisme en alle andere groepee
ringen van denzelfden aard een ernstig
gevaar beteekenen voor de vrijheid van
onderzoek en meeningsuiting en daar
mede voor de ontwikkeling van maat
schappij, cultuur en wetenschap, beslui
ten een comité van waakzaamheid te
stichten, als centrum van alle intellectu
eelen, die zich het gevaar van het natio-
naal-socialisme bewust zijn en het wil
len bestrijden;
en bevestigen hun besluit om geza
menlijk op te komen voor de verdediging
der geestelijke vrijheid en tegen het na-
tionaal-socialisme, dat dit essentieele
cultuurgebied belaagt.
De volgende personen hebben de ver
klaring o.a. onderteekend:
Prof. dr. H. Bolkestein, prof. mr. W,
A. Bonger, dr. Menno ter Braak, prof.
dr. Titus Brandsma, prof. dr. Gerard B.
Brom, prof. dr. F. J. J. Buytendijk, An-
thonie Donker, Anton van Duinkerken,
prof. dr. D. van Embden, Jan Engelman,
dr. O. Noordenbos, E. du Perron, mgr dr.
H. Poels, dr. W. van Ravesteyn, Henri-
ëtte Roland Holst, dr. Jan Romein, Jan
Greshoff, Caspar Hoeweler, prof. dr. J,
J. Salverda de Grave, jnr. dr. N. van
Suchtelen, prof. dr. C. G. N. de Vooys
prof. C. W. de Vries, dr. F. Wibaut.
Zij hebben zich geconstitueerd, tot een
centraal comité. Bij de samenstelling is
gestreefd naar een vertegenwoordiging
van alle richtingen, maar uiteraard is
deze vertegenwoordiging thans nog niet
volledig. Het ligt in de bedoeling zoo
spoedig mogelijk over te gaan tot het op
richten van plaatselijke sub-comité's, die
zich tot taak zullen stellen de waak
zaamheidsactie ten opzichte van wat het
centrale comité als het meest dreigend
gevaar beschouwt zoo energiek mogelijk
te voeren.
Het centrale comité stelt zich verder
voor, zijn doel te bereiken door een za
kelijke bestrijding van het bedoelde ge
vaar:
a. door publicaties in de pers, het uit
geven van brochures en zoo moge
lijk een periodiek;
b. door het vormen van leesclubs, vak-
en studiegroepen;
c. door het houden van vergaderin
gen;
d. door samenwerking, zoo mogelijk
met groepeeringen, die hetzelfde of
een verwant doel nastreven;
e. door alle andere wettige middelen,
die de actie voornoemd ten goede
kunnen komen.
Als secretarissen van het comité fun-
geeren dr. Menno ter Braak en A. C.
Oerlemans, arts (Hoofdweg 318, Amster
dam-W).
DE HERTOG VAN KENT
IN ONS LAND.
Vrijdag zal prins George, de hertog
van Kent (jongste broer van den En-
gelschen koning) per vliegtuig in ons
land arriveeren (op Waalhaven). Z. K.
H. zal op 4 Juli a.s. een Britsche schil
derijen-tentoonstelling te Amsterdam
openen. Naar wij vernemen heeft de
hertog verder gevolg gegeven aan een
uitnoodiging van H. M. de Koningin,
om op Zaterdag a.s, bij H.M. op Het Loo
te dineeren en aldaar te overnachten.
Zondagmorgen zal prins George zich
van Het Loo naar Schiphol begeven,
om vandaar per eigen vliegtuig naar
Engeland terug' te keeren.
BEZWAREN TEGEN DE
REISBEL ASTIN G.
Het bestuur van het verbond van
Ned. Werkgevers heeft, naar aanleiding
van het wetsontwerp betreffende heffing
van 'n reisbelasting, in een adres van de
Twede Kamer nog eens met bijzonderen
nadruk gewezen op het bezwaar, dat
Gelukkig, wien het gegeven is, in
ruimen kring voor velen veel te zijn!
Maar gelukkig eveneens, wien het
zichzelf geven een woord des levens
werd, ook in kleinen kring.
deze belastng zal opleveren voor het
bedrijfsleven.
Adressant verzoekt zakenreizen, zoo-
al niet geheel van belasting vrij te stel
len, dan toch daarop van toepassing te
verklaren het jaarlijksch maximum van
f 10, dat ook voor zg. beroepsreizigers
is voorzien. Dit is z.i. wel het uiterste
offer, dat van het bedrijfsleven in deze
tijden gevergd kan worden.
DE SCHEEPVAART OP Z.-AMERIKA,
Naar wij vernemen, heeft de regeering
aan de B.E.N.A.S. (behartiging van na
tionale scheepvaartbelangen) opgedra
gen, onderhandelingen te voeren met de
combinatie Muller Co. en de Kon,
Ned. Stoomboot Mij. over overeenkom
sten, welke zullen leiden tot voortzet
ting van de scheepvaart op Zuid-Ameri-
ka, die momenteel op den rug ligt.
ARNEMUIDEN. De burgemeester
maakt bekend dat Maandag j.l. als ge
vonden is gedeponeerd een zoo goed als
nieuw heerenrijwiel gemerkt „Benzo"
NIEUW EN ST. JOOSLAND. Maan
dag vergaderde de Raad, onder voorzit
terschap van den burgemeester, voltal
lig. In verband met een wijziging van
het percentage, w.aarin de gemeente
subsidie ontvangt in de kosten van
werkverschaffing en steunverleening
werd de begrooting van 1935 gewijzigd
Nadeelig verschil voor de gemeente
f 1100. Op verlangen van de regeerings-
commissie voor de gemeentebegrooting
is het bedrag van f 7000 geraamd in de
begrooting 1936 voor steunverleening
en werkverschaffing, teruggebracht op
f 4500.
B. en W. stelden voor de politiever
ordening zoodanig te wijzigen dat het
verboden is op Zondag te voetballen.
Het is hun gebleken dat in een paar
gemeenten een dergelijk verbod bestaat
en dat bij overtreding de schuldigen
ook gestraft worden. De heer D e G o f-
f a u zegde dat hij vroeger reeds heeft
gezegd dat een dergelijk verbod moge
lijk is, doch dat toen de Voorzitter dit
niet mogelijk achtte. Hij ziet hierin Gods
hand. De V o o r z. zegde, dat hij vroe
ger wist dat overtredingen van een der
gelijk verbod niet gestraft werden, doch
dat nu in enkele gemeenten tot in hoog
ste instantie wel gestraft is. De heer
De Kater vroeg, of er klachten zijn
ingekomen over het voetballen op Zon
dag, waarop de V o o r z. antwoordde,
dat dit een politiezaak is. De heer D e
Kater achtte dit verbod een aan
tasting van de vrijheden hij zou ieder
daarin willen vrijlaten. Hij haalde een
artikel aan uit een dagblad waarin o.a.
gesproken word't van „voetballen ter
verheerlijking' Gods". Hij vond dit de
grootst mogelijke spotternij. De heer
De G o f f a u zegde, dat het vierde'
gebod hem het voetballen op Zondag
verbiedt. De heer V anStrien
meende,, dat het voorbeeld van den heer
De Kater uit de courant niet als basis
genomen kan worden, hij achtte dit
overdreven. Hij ziet hier een taak voor
de Overheid, hoewel hij er zich wel van
bewust is dat hier iemands vrijheid
wordt aangetast. De V o o r z. zegde dat
deze kwestie van principieelen aard en
dus een teer onderwerp is. Het voorstel
van B. en W. werd daarna in stemming
gebracht en aangenomen met 4 tegen 3
stemmen. Vóór stemden de heeren Van
Strien, De Goffau, Verlare en Van
Eenennaam, tegen de heeren De Kater,
Klompe en Eikenhout.
B. en W. stelden vervolgens voor de
politieverordening te wijzigen zoodat 't
verboden is te venten zonder vergun
ning ook langs de wegen. Tot nu toe
was er een leemte in de verordening,
waardoor niet geweerd kon worden dat
iemand op een particulier erf langs den
openbaren weg waren te koop aanbood.
Teneinde ontduiking te voorkomen,
stelden B. en W, nu voor de verorde
ning op dat punt duidelijker te maken.
Met algemeene stemmen aangenomen.
Naar aanleiding van een verzoek van
den heer Verlare in de vorige verga
dering stelden B, en W. voor het ambts
gebed voor de raadsvergaderingen in te
stellen. De V o o r z. zegde, dat deze
gemeente de eenige kleine gemeente op
Walcheren is, waar het ambtsgebed nog
niet bestaat. Hij wilde met deze sobere
toelichting volstaan en hoopte op in
voering. De heer De Goffau zeide:
wanneer dit voorstel alleen gedaan
wordt omdat wij de eenige kleine ge
meente zijn waar het nog niet bestaat
zou ik het afkeurenswaardig vinden.
De heer V anEenennaam juichte
het voorstel toe,, het heeft zijn volle
sympathie. De heer D e K a t e r zegde
dat het ook hem is opgevallen dat de
V o o r z. sprak van de eenige gemeen
te op Walcheren. Omdat men het daar
doet moet het dus hier ook maar. Hij
vond dit voorstel niet noodzakelijk. De
V o o r z. merkte op, dat dit niet de
basis van het voorstel is. Het voorstel
van B. en W, werd hierop in stemming
gebracht Voor de heeren Van Strien,
Verlare en Van Eenennaam, tegen de
heeren Klompe, De Kater en Eiken
hout, blanco de heer De Goffau. Aan
gezien de stemmen staakten werd het
voorstel aangehouden tot de volgende
vergadering.
Omtrent een terrein voor een nieu
we begraafplaats zeide de V o o r z.
dat B. en W. hiermee bezig zijn, doch
hij achtte het ongewenscht hierop in te
gaan in openbare vergadering.
Van het ministerie van sociale zaken
was bericht ingekomen dat deze ge
meente in aanmerking komt voor extra
steun aan werkloozen.
Bij de rondvraag zegde de heer E i-
k e n h o u t, dat hij graag zou zien dat
de notulen in afschrift aan de Raadsle
den werden gezonden. De V o o r z.
wijst op de kosten die hieraan verbon
den zijn. B. en W. zullen in een volgen
de vergadering hieromtrent nader advi-
seeren. De V o o r z. wees er nog op,
dat de stukken, ook de notulen, voor
de Raadsleden ter inzage liggen op de
secretarie.
De heer V anEenennaam
vroeg of het niet mogelijk zou zijn in de
toekomst weer vleesch in blik en goed-
koope margarine voor de werkloozen
beschikbaar te stellen.
De V o o r z. antwoordde, dat het
vleesch in blik is aangevraagd en dat
voor goedkoope margarine te weinig ge
gadigden zijn, omdat een zeker kwan
tum per week moet worden afgenomen.
Dit hangt af van de grootte van het ge
zin.
Naar aanleiding van een vraag van
den heer D e K a t e r in de vorige ver
gadering, deelde de V o o r z. mede dat
het Polderbestuur niet tevreden w,as
over de prestatie van de arbeiders bij
het dezen winter uitgevoerde werkver
schaffingsobject aan den Boomdijk. De
zer dagen was spr. een geval ter oore
gekomen dat een werklooze uit deze
gemeente hem passend werk tegen een
zeer behoorlijk loon had geweigerd, t
geen hij diep treurig noemde en waar
tegen hij zeer streng zal optreden. De
heer D e K a t e r merkte nog op dat
bij het werkverschaffingsobject aan den
Boomdijk toch een opzichter was, zoo
dat de schuld niet alleen op de werk
loozen valt.
HAGELSLAG.
De fruitoogst te Nieuwjand
vernield.
Onder de gemeente Nieuw- en St.
Joosland ging het onweer van Maan
dagmiddag gepaard met bijzonder zwa-
ren hagelslag en deze hagel heeft aan
de groenten en speciaal ook aan het
fruit zeer groote schade toegebracht, 't
Fruit is goeddeels als verloren te be
schouwen. Voor de fruittelers een ramp.
Men hoopt door een schadevergoeding
van de zijde van het rijk,, de gevolgen,
die voor de toch reeds zoo lijdende be
drijven funest zijn, eenigszins verzacht
te krijgen.
RAAD VAN ZOUTELANDE.
Schade door het delven van
de sprink in werkverschaffing
Moet vergoeding worden ge
geven Een nieuwe bouw
verordening,
ZOUTELANDE, Maandag vergaderde
de Raad onder voorzitterschap van den
heer D. Kodde, burgemeester, voltallig.
Op voorstel v,an B. en W. werd be
sloten, de vergoeding ingevolge artikel
101 der Lager Onderwijswet 1920 over
1934 aan de Vereeniging School met
den Bijbel alhier, vast te stellen op
I n s trooi bussen 1 g.ld -60 en 4-5 ct.
(Ingez. Med.)
Middelburg, 30-VI-'36. Maandag: hóóg
ste luchttemperatuur 25 °C (77 °F);
laagste 16.1 °C (61 °F). Heden 9 h: 17.7
°C; 12 h: 20.8 °C. 10 mm regen. Hoog
ste barometerstand te dezer stede, in
het afgeloopen etmaal: 761 mm. laagste
756 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 764.2 mm
te Nordöyan; laagste 751.6 mm té
Shields.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige Z.W. tot Z. of Z.O.
wind, half tot zwaar bewolkt, tijdelijk
opklarend, waarschijnlijk enkeie regen
buien met kans op onweer, iets warmer
overdag.
Zon op: 4 h 43; onder: 21 h 23. Licht
op: 21 h 53. Maan op: 17 h 43; onder:
1 h 12. V.M. 4 Juli.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Juni.
Hoogwater. Laagwater.
Di. 30 11.11 23.26 5.00 17.22
Juli.
Wo.' 1 12.01 24.24 5.59 18.21
Do. 2 12.47 6.49 19.18
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Juni.
Hoogwater. Laagwater.
Di. 30 12.43 5.55 18.31
Juli.
Wo. 1 1.03 13.42 7.02 19,28
Do. 2 2.04 14.33 7.56 20.23
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij.)
f 8,34 per leerling, in totaal voor 121
leerlingen op f 1009.
Het voorschot ingevolge het artikel
101 der L. O.-wet 1920 aan de Vereeni
ging School met den Bijbel werd voor
1936 vastgesteld op f 820.
Ingekomen was een verzoek van den
heer F. de Wolf en 18 anderen, om ver
goeding van de schade, ontstaan door
het delven van de sprink in werkver
schaffing. Volgens de voorwaarden van
de overeenkomst tuschen den Polder
Walcheren en de gemeente, inz,ake het
delven der sprink, is de gemeente aan
sprakelijk voor meer dan normale scha
de, ontstaan door het delven. Het was
aan B. en W. volgens den V o o r z.
nog niet recht duidelijk, wat onder
meer dan normale schade moet worden
verstaan. Daarom stelden B. en W. voor
om het verzoek in hun handen te stel
len om advies en om te onderhandelen
met den Polder Walcheren,
De heer V e r h a g e was tegen 't
geven van schadevergoeding. Als men
land met sprink koopt, weet men, dat
dergelijke dingen te wachten staan.
De heer De Wolf vond, dat het
met de werkverschaffing te ver gaat.
De boeren worden gedupeerd om de
werkloozen aan het werk te houden, 't
Viel spr. ook tegen, dat B, en W. niet
met een uitvoerig advies zijn gekomen,
daar het. verzoekschrift toch tijdig was
ingediend. Spr, had ook principieel be
zwaar tegen het vernietigen der ge
wassen. Hij stelt voor het verzoekschrift
thans te behandelen en wilde een com
missie benoemen, om de schade vast te
stellen.
De heer Maas steunde dit voor
stel.
De heer - K 1 e i n e p i e r was van
meening, dat het delfwerk wel beter
uitgevoerd had kunnen worden. Men
had de modder bijv. met planken meer
bij elkaar kunnen houden, waardoor
minder veldvruchten zouden zijn ver
nield.
De heer Maas wilde de schade
vergoeding geven, omdat terwille van
voordeel voor de gemeente, dit delfwerk
nu in werkverschaffing wordt uitge
voerd, waardoor de aangelanden echter
geschaad worden.
De wethouders Stroo en Kop-
p e j a n waren tegen het geven van
schadevergoeding.
De V o o r z. vond het wel bi