GOESCHE COURANT -
PI6I3
De Grondwet op de
helling.
KERK EN SCHOOL
WOdc
BINNENLAND.
Koninklijk bezoek aan
Arnhem en Nijmegen.
Grondwetsherziening.
WEER EN WIND.
NUMMER 140.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
16 JUNI 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Ter gelegenheid van de
opening der Waalbrug.
Nieuwe KwartaaSabonnees
De voorstellen van de
commissie-De Wilde.
0. EN W. SOUBURG.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.SO per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
oordeeld, geen lid van de Staten-Gene-
raal kan zijn.
Verder wil men de ministers, die voor
al in deze crisistijden velerlei wetsont
werpen moeten verdedigen, waarin zij
zich slechts ten deele hebben kunnen in
werken, in de gelegenheid stellen zich in
de Kamers door specialisten te laten
bijstaan. Zelfs kunnen deze in plaats van
den minister diens verdediging voeren.
De parlementaire onschendbaarheid
voor ministers en Kamerleden wil men
opheffen ter zake van opruiing of schen
ding van geheimen.
Nu de Grondwet den leden straffeloos
heid waarborgt en er bovendien leden
zijn, die zich principeel door de opge
legde geheimhouding niet gebonden ach-
Men schrijft ons van deskundige zijde:
De herziening der Grondwet vereischt
een vrij omslachtige procedure. Het rap
port van de Staatscommissie (waarvan
men hiernaast het voornaamste vindt
weergegeven) dient slechts als basis
voor de debatten in de Kamer, als de
Regeering ten minste het onveranderd
overneemt.
Wordt het wet, d,an worden de Ka
mers ontbonden en de nieuwe Kamers -
dienen met twee derden der uitgebrach- ten' meent de commissie, dat ook hier
ie stemmen de voorgestelde veranderin- moet worden ingegrepen. Dus eigenlijk
gen aan te nemen, noé een verlengstuk van de bepaling ïn-
Wij zullen de vraag of het wenschelijk ^ke revolutionnaire volksvertegenwoor-
is in dezen tijd de vrij ingewikkelde her- j
ziening te volvoeren, thans in het mid-°°k de -evenredige vertegenwoordi-
den laten. Gezien de verschuivingen in waarop den laatsten tijd nogal cri-
de politieke partijen in de andere landen t\ek 18 gehoord, ontkomt met aan een
is en blijft het een gewaagd experiment, j klfne weging, doch of deze veel effect
Een der meest ingrijpende voorge- ^1 sorteeren, wagen wij te betwijfelen,
stelde veranderingen in de Grondwet is Rest ™g een onderwerp, dat men in
wel deze, dat leden van de Kamer van' dezent ^A,van mctoftrialisatie enz. niet
hun lidmaatschap door den Raad van Sta- ™ee+nt. *e kunncn ""sen. De commissie
te vervallen worden verklaard, indien zij fat niet z°over als som.mléeT? wenschen,
een streven tot uitdrukking brengen, ge. j door+efn Kamer voor het Bedrijfsleven
richt op verandering van de bestaande naast de,E\rst?. en Tweede Kamer m te
rechtsorde met toepassing of bevordering VOel\e.n' d°ch Z'> Wll,W+el °5ga"en aanwl)'
van onwettige middelen. De openkomen- ze? blijvend op het eigen terrein van
de plaats blijft onbezet. Hier Wordt de het bedrijfsleven regelend kunnen op-
Raad van State dus rechter. Geen won- j re en'
der dat eenige leden (o.a. prof. Kranen- Ten slotte wordt nog een kwestie ge-
burg, die men toch zeker niet van re-gegeid, welke ook veel stof heeft opge-
vcdutionnaire gevoelens zal verdenken) worpen. Zooals men zich herinnert heeft
zich tegen dit artikel verzetten. Doch i dl,Coliin eenigen tijd geleden dienst-
o.i. zal wel het zwaarste moeten wegen 1 P"chtigen onder de wapenen gehouden.
Wat het zwaarste is j Hij wilde hiervoor geen wettelijke mach-
Zouden de leden, die wegens hun vragen, omdat deze dienstplichti-
revolutionnaire daden uit de Kamer <se-£en niet °nder de wapenen werden ge
zet worden, zélf zooveel scrupules ma-1 foePen> doch .er bleven. De Kamer was
ken andersdenkenden uit de Regeeringj hierover eenigszms m haar wiek ge-
te weren? j sch°ten en nu wil men m de Grondwet
\Y/" ,ii' °°k opnemen, dat als de regeering
Wij vreezen van niet en een stelsel- dienstplichtigen onder de wapenen
matig afbreken v,an den Staat is een eu- houdti er wettelijke goedkeuring voor 'n
vel, dal hoe langer hoe verder voort-dergelijk besluit noodig is
De Vrede zetelt grootendeels in het
feit, dien uit alle macht te willen.
Erasmus.
vreet. Een verlengstuk van deze bepa
ling is eigenlijk de beperking van de
drukpersvrijheid. Thans wordt aan het
bekende artikel van de grondwet, dat
niemand voorafgaand verlof noodig heeft
om door de drukpers gedachten of ge
voelens te openbaren, behoudens ieders
verantwoordelijkheid volgens de wet, j
een nieuwe bepaling toegevoegd, luiden- i
de: de wet kan regels stellen, volgens
Doch het is alles nog rapport en de
Kamer kan er nog in den breede over
spreken.
Het inkomen der Kroon.
Voorzoover wij kunnen nag,aan zijn wij
de eenige courant geweest, welke het
welke een bepaalde uitgave wegens na-destl»ds heeft bestaan te wijzen op de
der bij de wet te omschrijven grove in- wenschelijkheid, dat de Prins-gemaal
breuk op de openbare orde tijdelijk kanvan Koningin en Kroonprinses n grond-
worden verboden. Ook hier vaagheid.i wettelijk eigen inkomen hadden Het
Wat is een „bepaalde" uitgave, wat is j stemt tot voldoening dat nu ook de Com-
„grove" inbreuk? Tegenstelling met de missie tot herziening der Grondwet „het
oorspronkelijke bepaling kunnen wij ech- een ,e ac, d m Grondwe
ter niet ontdekken. „Voorafgaand ver-1 feeJaarlijksch mkomen wordt verze-
lof" slaat op hetgeen men nog wil pu-kerd >aa? gemaal van een regeeren-
bliceeren, de nieuwe bepaling betreftde Koningin, alsmede aan den gemaa
een verbod, als er reeds is gepubliceerd.; va? een Prinses, vermoedelijk troonop-
Een verbod dus o.a. voor revolution- volgster en dat de commissie in oyer-
raire organen, die er steeds op uit zijn weging geeft, hierin thans te voorzien
tweedracht te zaaien en verdachtmakin-1 redenen, die <a.i. voor eze voor-
gen de wereld in te zenden. Hier zal de zlcnmÊ pleiten, hebben wij destijds ui -
vrees voor een verbod gunstig kunnen eel)ëezethet is met noodig deze thans
werken. Doch wat is een „bepaalde" *e herhalen,
uitgave? Van een „bepaalde" persoon,
van een „bepaalde" politieke richting??
Wij vreezen dat de toepassing in de
practijk van dit artikel hoe goed ook
bedoeld veel moeilijkheden zou kun
nen geven.
Of de Kamer accoord zal gaan met de
vermindering van de z.g. schadeloosstel
ling van 5000.— op 4000.Voor
velen is deze schadeloosstelling zuiver
loon geworden, juist voor velen, die zich
met hand en tand tegen loonsverlaging
verzetten. Ook het pensioen wil men
thans verminderen tot 120 per jaar en
totaal op zijn hoogst 2400.(van 150
per jaar en op zijn hoogst 3000.Ook
het inkomen van de Kroon wordt ver
laagd van 1.200.000 tot 1.000.000.—.
De wijziging in deze inkomsten (zoo
wel van de Kroon als de Kamer) moes
ten vroeger door middel van de proce
dure van Grondwetsherziening worden
tot stand gebracht. Hiervan ziet men
thans het bezwaar in, zoodat men voor
stelt eventueele herziening voortaan op
eenvoudiger wijze te bewerkstelligen, nl.
door een wet, welke met de grondwet
telijke meerderheid (2/3 van de stem
men) moet worden aangenomen.
Nu men toch de Kamerleden wegens
revolutionnaire daden weg wil kunnen
werken, wil men tevens het peil ietwat
verhoogen, door tevens in de Grondwet
op te nemen, dat hij die wegens het be
gaan van een ernstig feit tot een vrij
heidsstraf van meer dan een jaar is ver-
Ds. Van Empel wil allen 65-jarigen
predikanten emeritaat verleenen.
Ds. M. van Empel te Middelburg en
voorzitter van den Bond van Ned. Pre
dikanten, heeft den classicalen verga
deringen der Ned. Herv. Kerk voorge
steld, de Synode te verzoeken, in art
6 van het reglement op de vacatures
alinea 3 in haar geheel te schrappen en
als nieuwe alinea 3 toe te voegen:
„Indien een predikant niet binnen een
jaar na het bereiken van zijn 65ste jaar
of het vervullen van zijn 40ste dienstjaar
aanvraag om emeritaat heeft ingediend
verleent het provinciaal kerkbestuur, na
het classicaal bestuur van het ressort
gehoord en zich de in het vorige lid ver
melde bescheiden verschaft te hebben
hem ongevraagd emeritaat, met ingang
van het kwartaal op dat jaar volgende
voor predikanten, die bij het in werking
treden van het in het vorige lid bepaal
de, reeds hun 65ste jaar bereikt of hun
40ste dienstjaar vervuld hadden, gaat
het in het vorige lid vermelde jaar in op
den dag van die inwerkingtreding."
Ned, Herv, Kerk.
Ph. A. Warners cand. te Doetime'hem
heeft het beroep naar Serooskerke (W.
(toez.) aangenomen.
Arnhem en Nijmegen zijn heden in
eesttooi. Vandaag hebben H.M. de Ko
ningin en H..K.H. Prinses Juliana een
officieel bezoek aan deze steden ge-
iracht in verband met de gereedkoming
en ingebruikneming van de Waalbrug,
dat een vaste oeververbinding over den
Hjn en de Waal heeft mogelijk gemaakt.
Jet koninklijk bezoek is gepaard gegaan
met spontane huldebetuigingen aan de
vorstelijke bezoekers die overal met
groot enthousiasme werden begroet.
Vanmorgen half elf arriveerden de Ko
ningin en de Prinses per auto van het
Loo komende te Arnhem. Allereerst
werd een rijtoer door verschillende wij
ten van de stad gemaakt De belangstel
ling van het publiek langs de route was
bijzonder groot. Op tal van plaatsen wer
den bloemen aangeboden. Nadat de Ko
ningin de troepen van het Arnhemsche
garnizoen had geïnspecteerd, vond op het
Velperplein een zanghulde door onge
veer 4000 Abnhemsche schoolkinderen
plaats.
De vorstelijke bezoekers reden ver
volgens naar de Rijnbrug. Te voet bega
ven de Koningin en de Prinses zich, be
geleid o.a. door den minister van wa
terstaat jhr. mr. Van Lidth de Jeude,
naar de overzijde van den Rijn, waar
men in de auto's «tapte om over den
nieuwen brug naar Nijmegen te rijden.
De opening der Waalbrug.
Zoowel te Elden, Eist als Lent werden
huldebetuigingen gebracht. Het was
daardoor ongeveer twaalf uur toen de
koninklijke auto bij de Waalbrug te Nij
megen arriveerde. De Koningin werd
hier opgewacht door den minister van
waterstaat, die vooruit naar Nijmegen
was gereden, met een gedeelte van zijn
staf. Na bezichtiging van de brug na
men de vorstinnen plaats op een podi
um dat aan de Nijmeegsche zijde v,an
de brug was opgericht. Een groot aan
tal genoodigden had zich van tevoren
hier verzameld.
De minister van waterstaat, jhr.
Van Lidth de Jeude sprak de openings
rede uit. Na een historisch overzicht
van de behoefte aan een goede oever
verbinding te hebben gegeven, gaf spr.
een uitvoerige uiteenzetting van de tot
standkoming van de Waalbrug.
H. M. de Koningin, begeleid door den
minister van waterstaat, begaf zich hier
na weer op de brug en knipte 't koord
door, dat de overgang over het nieuwe
bouwwerk afsloot.
H. M. de Koningin keerde vervol
gens terug naar de genoodigden waar
eerst de Commissaris der Koningin in
de provincie Gelderland, mr. S. baron
van Heemstra een rede hield, waarin hij
namens het provinciaal bestuur uiting
gaf aan zijn gevoelens van groote er
kentelijkheid voor het tot stand bren
gen van dit bouwwerk. Tenslotte hield
de burgemeester van Nijmegen, de heer
J. A. H. Steinweg, een korte toespraak
Namens het gemeentebestuur van Nij
megen bood spr. als. herinnering aan de
zen hisforischen dag aan de Koningin en
aan de Prinses, den zilveren legpenning
aan, die de commissie-Waalbrug 1936
heeft laten slaan, teneinde de beteeke-
nis van de ononderbroken verbinding
vast te leggen. Verschillende leden van
de burgerij-commissie en het Waalbrug
comité werden aan de Koningin voor
gesteld, waarbij H. M. nog een album
met een groot aantal foto's, betrekking
hebbend op den bouw van de Waal
brug, werd overhandigd.
Na afloop der openingsplechtigheid
vertrokken de Koningin en Prinses en
thousiast toegejuicht door een groote
menigte naar het station. Daar stonc
het koninklijk rijtuig gereed waarin de
vorstinnen de lunch gebruikten.
Nadat de hooge gasten de brug hac
den verlaten legde het verkeer beslag
op de brug. Van de Lentsche zijde ver
scheen een stroom verkeersmiddelen
honderden auto''« en motorrijwielen,
wielrijders, wandelaars en ruiters trok
ken in triomf over de nieuwe oeverver
binding de stad binnen.
Te half drie vanmiddag vertrokken
de Kóningin en de Prinses voor een rij
toer door de stad. Overal waren de
straten en huizen rijk versierd en gaf
de bevolking uiting aan haar dankbaar
heid voor het hooge bezoek.
Ook nadat het koninklijk gezelschap
met den trein naar 's-Hertogenbosch
vertrokken was bleef de feeststemming
in de stad heerschen.
Te kwart over vier zou de minister
van waterstaat in het Concertgebouw 'n
receptie houden, bij welke gelegenheid
ïem door den burgemeester van Nijme
gen de Waalbrug-plaquette ter hand zou
worden gesteld.
Zij, die zich met ingang van 1 Juli
a.s. op ons blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum verschij
nende nummers
GRATIS,
Bij Kon. besluit van 24 Januari j.l.
werd een commissie ingesteld, welke
tot taak kreeg voorstellen tot grond
wetswijziging te doen in verband met
bepaalde wenschen, welke de laatste
jaren naar voren zijn gekomen (beteu
geling van het misbruik der drukpers
vrijheid e. d.) De commissie bestond uit
de heeren: mr. J. A, de Wilde, minister
van Binnenlandsche Zaken, voorzitter;
mr. J. R. H. van Schaik, minister van
Justitie, tweede voorzitter; prof. mr. P
J. M. Aalberse (R.K.), ir. J. W. Albar-
da (s.d.a.p.), mr. A. M. Joekes (v.d.), J.
Schouten (a.r.), jhr. mr. D. J. de Geer
(c.h.) en dr. S. E. B. Bierema (v.b.) Ver
der namen er nog zes deskundigen op
het gebied van het staatsrecht zitting in
Binnen vijf maanden heeft de commis
sie zich van haar omvangrijke taak ge
kweten. Het rapport, dat zij opstelde,
is thans gepubliceerd. De volgende
voorstellen worden gedaan:
Drukpersvrijheid
Ten einde misbruik van de drukpers
vrijheid tegen te gaan wordt voorge
steld de mogelijkheid in onze wetgeving
te openen om het verschijnen van be
paalde bladen en andere schrifturen die
een grove inbreuk zouden maken op de
openbare orde, tijdelijk te verbieden.
Het inkomen van de kroon.
Voorgesteld wordt, dat de bedragen,
vastgesteld voor het inkomen der
Kroon, gewijzigd zullen kunnen worden
bij een wet, waarvan het ontwerp in el
ke Kamer met een meerderheid van
twee derden van het aantal leden dier
Kamer wordt aangenomen.
(Tot nog toe moest voor het aanbren
gen van een wijziging het apparaat van
een grondwetsherziening in werking
worden gesteld.)
Het jaarlijksche inkomen van den
Koning of Koningin, thans 1.200.000
wil de commissie brengen op 1.000.000
De commissie acht het verder een
leemte, dat in de grondwet geen jaar-
lijksch inkomen wordt verzekerd aan
den gemaal van een regeerende Konin
gin, alsmede aan den gemaal eener Prin
ses vermoedelijk troonopvolgster. Zij
geeft in overweging, hierin bij deze ge
legenheid te voorzien. Het inkomen van
den Prins-gemaal uit 's Rijks kas wil de
commissie gesteld zien op 200,000.
Vergoeding Tweede-Kamerleden
De schadeloosstelling voor leden der
Tweede Kamer wil men met 1000.
verlagen tot 4000.per jaar. Het pen
sioen dient volgens de commissie ge
bracht te worden van 150.op
120.per jaar tot een maximum van
2400.p. j. (thans 3000.
Evenredig kiesrecht..
Het evenredig kiesrecht wenscht de
commissie niet te wijzigen; alleen wil
men den gewonen wetgever iets meer
armslag geven bij de uitwerking, in dien
zin, dat hij niet verplicht zal zijn, de
wiskundige evenredigheid zoo dicht
mogelijk te benaderen.
Geen corporatieve kamers.
Instelling van een Kamer voor het
bedrijfsleven naast de Eerste en Twee
de Kamer wordt door de commissie af
gewezen. Wel is de commissie van
meening, dat goede gronden zijn aan te
voeren voor het nader aanwijzen van
een weg in de grondwet voor organen,
die, blijvend op het eigen terrein van
het bedrijfsleven', regelend zullen kun
nen optreden.
Revolutionnaire vertegen
woordigers.
Een volksvertegenwoordiger die on
wettige middelen en wegen aanprijst of
bevordert moet men zijn lidmaatschap
kunnen ontnemen. De opengevallen
Middelburg, 16-VI-'36, Maandag: hoog
ste luchttemperatuur 20.6 °C (53 °F);
laagste 11.4 °C (69 °F). Heden 9 h:
13.7 12 h: 18 °C. 0.2 mm regen of
neerslag. Hoogste barometerstand te de
zer stede, in het afgeloopen etmaal: 766
mm; laagste 761 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 766.4 mm
te Parijs; laagste 752.1 mm te Malinhead.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige Z.W. tot Z. wind,
gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen re
gen, iets warmer overdag.
Zon op: 4 h 39; onder: 21 h 22. Licht
op: 21 h 52. Maan op: 2 h 11; onder:
18 h 36. N.M. 19 Juni.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Juni.
Di.
Wo.
Do.
Hoog-
Di.
Wo.
Do.
Hoogwater.
16 11.34 24.00
17 12.36 24.58
18 S 13.31
en Laagwater te
Juni.
Hoogwater.
16 13.22
17 1.50 14.30
18 2.53 15.29
Laagwater.
5.36 17.58
6.36 19.01
7.33 19.58
Wemeldinge:
Laagwater.
6.29 19.03
7.32 20.07
8.32 21.03
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Ve.ere 38 min. later.
(S springtij.)
plaatsen zullen niet vervuld kunnen
worden. Verder wordt voorgesteld de
parlementaire onschendbaarheid van
ministers en Kamerleden op te heffen
ter zake van opruiing óf schending van
geheimen.
Minister en Kamerlid.
Het ministerschap en het Kamerlid
maatschap wil de commissie onver-
eenigbaar verklaren, maar tevens wil zij
bepalen ,dat een minister, bij een ver
kiezing tot lid der Staten-Generaal ge
kozen, ten hoogste drie maanden na zijn
toelating het ambt van minister en het
lidmaatschap der Staten-Generaal ver
eenigen kan.
„LEERDAM" BLIJFT DOORWERKEN.
Na vele en langdurige onderhandelin
gen is men tot overeenstemming geko
men inzake het voortbestaan van de
glasfabriek te Leerdam. De fabriek zal
kunnen blijven werken. Er zijn reeds 100
arbeiders meer te werk gesteld dan de
vorige week. In .den loop van deze
week zal dit aantal nog worden ver
meerderd, in afwachting van verdere
uitbreiding.
TE WEINIG WERKVERSCHAFFING?
Het N.V.V. heeft den minister van so
ciale zaken een telegram van den vol
genden inhoud gezonden:
„De voortdurend verder gaande be
perking der tewerkstelling in de werk
verschaffingen leidt tot steeds toene
mende verarming in de gezinnen der
werkloozen. In tal van gemeenten zijn
voldoende werkobjecten voorradig, om
op veel ruimere schaal werkloozen te
werk te stellen.
Het bestuur van het N.V.V. dringt er
dan ook ten sterkste bij Uwe Excellen
tie op aan, daartoe ten spoedigste de
noodige maatregelen te treffen.
Bij Kon. besluit is met ingang
van 1 Juli benoemd tot geneeskundige
bij de arbeidsinspectie dr. W. van Gul
den, arts te Scherpenzeel, hem is de
gemeente Breda als standplaats aange
wezen.
Abonnementen en Advertentiën voor
dit blad worden aangenomen door
den Agent M. DE WITTE,
Marnixplein, West-Souburg.
