MIDDELBURGSCHE
Een burgemeestersquaestie
WEER EN WIND.
Bmmmm.
ZEELAND.
NUMMER 138.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
13 JUNI 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
TABAKSBERICHTEN.
Er is nog niet veel opleving in
ons land.
10 STUKS
Favoric
FAVORIET ROYALES.
10 stuks 25 cents.
DE
COURANT
«fUDDELBURO.
MIDDELdURGSCHE courant
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bcontr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
goesche couqant£!2£
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Wij hebben al meer dan eens betoogd,
dat slechts een niets-ontziende recht
vaardigheid, een recht doen te allen tij
de, overal en zonder aanzien des per-
soons het huidige regeer-systeem kan
redden, de extremisten de wind uit de
zeilen kan nemen.
Het schijnt, dat dit besef min of meer
begint door te dringen of dat nu, zoo
als de N. S. B.-ers wel zullen zeggen,
onder de zweep van Mussert is, zooals
vroeger wel eens gezegd werd dat het
een of ander onder de zweep van Mos
kou gebeurde, zij hier in het midden
gelaten ook al, omdat het er tenslotte
niet toe doet.
Maar in elk geval: als iets niet deugt,
dan deugt het niet. En als nu een N. S
B.-er of een liberaal, een communist of
een Staatkundig-gereformeerde, een r.-
katholiek of een jood of wie dan ook er
mee aankomt, dat doet niets ter zake.
Een misstand is een misstand, ongeacht
wie er op wijst.
Als nu een extremistische partij, van
welken kant van het spectrum dan ook,
een kleinigheid tot een schandaal op
blaast, dan is dat af te keuren. Maar als
een niet-extremistische partij, of de re
geering, een schandaal tot een kleinig
heid tracht te kleineeren, of zelfs dood
te zwijgen dan is dat erger dan af
te keuren: scherp te veroordeelen.
Op de eerste plaats omdat zulks in
strijd is met de hoogste plicht der Over
heid en op de tweede plaats al doet
zulks principieel minder ter zake om
dat dit olie op het vuur der extremis
ten is. En nu keure men „het schan
daal" hetwelk pers en publiek er in zien,
niet af: het lawaai is slechts secundair,
gevolg: het primaire is 't schandalige
zelf, de daad.
Het heeft «r allen schijn van of we mo
menteel met zoo'n quaestie zitten. „Volk
en Vaderland", het weekblad der Mus-
sertianen, bevatte verleden week een
uitvoerig ingezonden stuk, let wel: niet
van een N. S. B.-lid, maar van zekeren
heer P. Metzon, lid der A. R. partij,
waarin deze zijn verontwaardiging, wel
ke hij elders niet luchten kon, in het
blad der N. S. B.-ers luchtte. Minder
prettig mischien maar wanneer men
de brandstof niet in eigen kachel ver
stoken kan, dan ontvlamt zij in buur-
mans oven!
Aan dit stuk ontleenen wij, met eenige
bekorting, het volgende:
„Mijn eerlijkheidsgevoel dwingt mij
om de toestanden, die hier heerschen,
aan de publieke opinie prijs te geven,
daar ik ondervonden heb, dat zelfs de
anti-revolutionnaire partij niet in staat
is of in staat wil zijn, aan ongezonde
toestanden een einde te maken.
Het is reeds vele jaren geleden, dat de
penningmeester van De Groote Armen
der Ned. Herv. Kerk van 's-G raven-
z a n d e, de heer Van der Hout, kwam
te overlijden. Gelden waren toentertijd
onder berusting van mr. J. Brunt, presi
dent-kerkvoogd. Ik was in dien tijd sec
retaris en zou het penningmeesterschap
tijdelijk waarnemen.
De president-kerkvoogd, mr. J. Brunt,
burgemeester van 's-Gravenzande, gaf
mij slechts enkele bescheiden. Vele ja
ren achtereen heb ik getracht de finan
ciën, welke onder berusting waren van
mr. Brunt, los te krijgen, o.a. omdat er
geruchten in het dorp liepen, dat er een
tekort was, dat in de schoenen van den
doode zou worden geschoven.
Iedere inaal had de burgemeester een
nieuwe uitvlucht".
De inzender schetst dan hoe hij ten
slotte meende zich tot den subs.-officier
van justitie, mr. Van Asch van Wijk, te
moeten wenden. Deze zeide: „U be
schuldigt mr. J. Brunt dus van verduis
tering?" Waarop ik antwoordde: ,^ik
weet niet of dit nu verduistering of an
ders genoemd moet worden, maar als
een arme drommel slechts de helft ge
daan had wat hij gedaan heeft, zou de
ze reeds lang zijn opgeborgen.
Mr. van Asch van Wijk droeg een on
derzoek op aan den maréchaussée De
Koning (die enkele maanden geleden is
overleden). Hoewel de burgemeester
aanvankelijk een zeer hoogen toon aan
sloeg, schijnt hij erg klein geworden te
zijn toen de maréchaussée's hem mede
deelden, dat indien hij het geld niet kon
toonen, hij verplicht was den burge
meester mee te nemen.
De burgemeester verzocht een dag
uitstel (tot Zaterdagavond); hij zou dan
zorgen dat het geld aanwezig was.
De Koning gaf hem dit uitstel. Den
volgenden dag is geconstateerd, dat de
burgemeester in de richting van Den
Haag was vertrokken, naar men aan
neemt om het geld te halen bij een fa
milielid, die directeur moet zijn van de
Boerenleenbank. Zaterdags toonde de
burgemeester 9000 in contanten. Toen
De Koning hem mededeelde, dat er nog
2000 ontbraken, zeide hij: „Neen, dat
klopt, want ik heb van De Groote Ar
men 2000 geleend aan de Herv. Kerk".
Het was toen nog niet bekend, dat het
tekort geen 11.000, doch 17.6 8 3
was.
De Koning is toen onmiddellijk naar
den penningmeester gegaan om te con
troleeren, of de opgave van den burge
meester inderdaad klopte. De penning
meester deelde mede, dat inderdaad
2000 geleend waren van De Groote
Armen. Na lang aandringen deelde de
penningmeester echter mede, dat de
overboeking dènzelfden dag was ge
schied.
Gebleken was, dat het tekort nog
grooter was.
De burgemeester heeft toen eerst
14.000 gestort bij het bestuur van de
Ned. Herv. Kerk, terwijl in Januari 1935
1285 en in September 1934 2400
werd gestort.
De president-kerkvoogd mr. J. Brunt
werd naar aanleiding van de onregelma
tigheden geschorst als president
kerkvoogd.
Op de daaropvolgende publicatie van
een open brief is verder niets gebeurd
en de burgemeester bleef burgemeester
en hij werd ook niet ontheven als direc
teur van het Gem. Electriciteitsbedrijf.
Mijn zoons en ik, zoo vervolgt de in
zender, waren van meening, dat dit in
strijd was met gezonde Nederlandsche
opvattingen. Mijn zoon publiceerde daar
op een open brief betreffende mr. J
Brunt. Deze brief werd persoonlijk aan
den burgemeester overhandigd en ver
volgens door het geheele dorp verspreid.
Toen echter na de publicatie nog niets
gebeurde, hebben wij ons tot de Dr. Kuy-
per-stichting gewend, om te voorkomen,
dat een dergelijke burgemeester zou
worden herbenoemd. De herbenoeming
moest het vorige jaar (1935) geschieden.
De Dr. Kuyper-stichting antwoordde op
26 April 1935 als volgt:
Hier volgt dan de fotografische repro
ductie van den brief, luidende:
„Naar aanleiding van ons gesprek van
eenigen tijd geleden heb ik, zooals u
weet, een brief geschreven aan den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken. De
Minister meldt mij thans, dat hij de zaak
van den burgemeester van 's-Graven
zande nog eens nauwkeurig heeft onder
zocht. Dit onderzoek heeft hem niet tot
de overtuiging kunnen brengen, dat hij
zijn medewerking tot de herbenoeming
behoort te onthouden. Hiermede is de
zaak dus voorloopig afgedaan."
De hr. Metzon vervolgt dan:
„Ik vraag me af, waar de eerlijke fie
re Hollander gevonden moet worden? Ik
voor mij heb altijd gemeend, dat deze te
vinden zou zijn in de Anti-Revolutionai
re Partij. Hoewel ik steeds lid ben en
ook mijn zoon hier niet uit wil gaan of
men moest hem royeeren, loof ik de be
weging, die dergelijke ongezonde toe
standen aan snijdt.
Ik heb n.l. bij verschillende A.R. bla
den, o.a. „De Standaard", getracht deze
aangelegenheid gepubliceerd te krijgen,
doch ik kreeg, evenals bij minister De
Wilde, nul op request. Ook „De Rotter
dammer" zond mij bericht, dat mijn open
brief aan minister De Wilde niet kon
worden opgenomen.
Ik vraag mij af, wat er van een land
terecht moet komen, dat over menschen
(die leidende functies bekleeden) be
schikt met dergelijke opvattingen."
Tot zoover de heer Metzon.
De Nieuwe Rotterdamsche Courant,
waarin wij het gaarne prijzen dat zij deze
zaak wèl heeft durven aanpakken, heeft
getracht inlichtingen omtrent dit geval
in te winnen, doch van bevoegde zijde
den indruk gekregen, dat men zich aan
het hierbij betrokken departement op
het standpunt stelt, dat inlichtingen
slechts aan de Staten-Generaal zouden
kunnen worden verstrekt.
De N.R.C. betreurt dit en het blad
vindt thans geen vrijheid, de overneming
van het stuk van den heer Metzon uit
„Volk en Vaderland" langer op te hou
den. Het blad spreekt daarbij de hoop
uit, die wij mede koesteren, dat eventu-
eele inlichtingen aan de Staten-Generaal
van bevredigender aard zullen kunnen
zijn dan het antwoord was van den mi
nister van binnenlandsche zaken op de
vragen van het Tweede Kamerlid Van
dar Heide inzake het eervol ontslag van
De omgang met een egoïst is daar
om zoo verderfelijk, wijl het zelfbe
houd ons op den duur dwingt in zijn
fout te vervallen.
den vorigen burgemeester van Ambt-
Hardenberg.
t
Het schijnt toch ook verder in onze
vaderlandsche pers door te dringen dat
we er slechts zóó zullen kunnen komen!
Middelburg, 13-VI-!36, Vrijdag: hoog-
Een wonderbaarlijke sigaar. j fte 1 u cht temperatuur 22.6 °c (73 °F);
umprAAnT xt j laagste 12.6 C (55 F). Heden 9 h: 17.1
AMERSFOORT. - Nog nimmer werd oCf 12 h; 20 oC 01 mm regen o{ neer_
een sigaar in zoo korten tijd popu air v sjag Hoogste barometerstand te dezer
als de Favoriet Royales. De PrlJs 1S_ j® stede, in het afgeloopen etmaal: 764
flagrante Jppanspraak,. v d e kwal»- j jnm. jaagste 762 mm.
teit: slecbf *a® j Hoogste barometerstand in het Euro-
zoo'n ljf|! JmÊÈÈmi' f peesche waarnemingsgebied: 768.8 te
M1* Vardöj laagste 751.2 mm te Isafjord.
£8e Verwachting tot morgenavond:
Meest zwakke O. tot Z, wind, gedeel
telijk bewolkt, in het Oosten weinig of
geen regen, in het Westen eenige kans
op regen. Warmer,
Volgens me dedeeling van het centraal
bureau voor de statistiek was, blijkens
de over het le kwartaal van 1936 no
pens de industrie ten dienste staande
rapporten de ontwikkeling van de be
drijvigheid verre van gelijkmatig.
In vrij wat f,abrieken was een zekere
opleving merkbaar. Zelfs mag men voor
eenige bedrijfstakken, waar zulke tee
kenen zich meer voordeden dan in an
dere, wel zeggen, dat 1936 zich beter
heeft ingezet dan zijn voorganger. Tot
eenzelfde conclusie kan men echter
voor vele andere bedrijfstakken be
zwaarlijk komen. Ondernemingen, waar
de bedrijvigheid ongunstig afstak bij een
jaar geleden, waren nog lang niet zeld
zaam, terwijl voorts in menige f,abriek
het verschil met het vorige jaar te klein
was, om van voor- of achteruitgang te
kunnen spreken. Andere meer globale
gegevens leiden meerendeels ook tot
weinig opwekkende beschouwingen.
Zoo lagen ed cijfers, aangevende het
aantal werkloosheidsdagen in procen
ten, voor alle industriegroepen bijeen
genomen nog weer iets boven de over
eenkomstige van het vorige jaar. Het
gemiddelde bedroeg thans 39,2 tegen
resp. 37,3 en 31,2 in het le kwartaal
van 1935 en 1934. De stijging ten op
zichte van het vorige jaar (nl. met bijna
2 punten) was echter kleiner dan die
(nl. met ruim 6 punten), welke in 1935
ten opzichte van 1934 te boeken viel.
Voorts is een kenmerkend verschil
met verleden jaar, dat, terwijl toen na
genoeg alle bedrijfsgroepen, welke de
werkloosheidsstatistiek onderscheidt, irï
de stijging een /aandeel hadden, dit thans
met verschillende (w.o. de zoo belang
rijke metaal- en textielindustrieën) niet
het geval was. Intusschen mag gelijk
bekend, tusschen den omvang van de
werkloosheid en de productie geen on
voorwaardelijk verband worden gelegd.
Daarbij dient o.a. vooral te worden ge
dacht aan de rol, welke de nog immer
voortschrijdende rationalisatie en
mechanisatie bij het huidige zorgwek
kende overschot van werkkrachten
speelt. Door de gaandeweg sterk toe
genomen mechanisaitie der productie
is in vele bedrijfstakken de vraag naar
volwassen mannen geslonken en wordt
daar meer dan voorheen gewerkt met
vrouwelijk of jeugdig mannelijk perso
neel.
De totale uitvoer v,an fabrikaten be
liep in dit kwartaal 21 millioen kg en
4 millioen gulden minder dan in dat
tijdvak van 1935.
Vergeleken met den gemiddelden uit
voer in hetzelfde tijdvak gedurende de
laatste 5 voorafgaandè jaren gaf het le
kwartaal een achteruitgang te zien
met 74 millioen kg en 37 millioen gul
den en wanneer wij om het verschil
sterker te laten uitkomen hieraan
nog toevoegen, dat er bv. ten opzichte
van 1930 (966 millioen kg ad 290 milli
oen gulden) een achterstand valt te
boeken van 195 millioen kg en 201 mil
lioen gulden, dan is het duidelijk, hoe
zeer onze industrieële export door de
velerlei remmende factoren in het^ al
gemeen aan beteekenis heeft moeten
inboeten, zij het met niet onbelangrijke
verschillen tusschen de artikelen.
OOK DE KATWIJKSCHE VISSCHERS
GAAN IN STAKING.
De Katwijksche vischers, werkzaam
op IJmuider atoomtrawlers, hebben gis
termiddag onder leiding van den heer
T. Broek uit IJmuiden, vergaderd ter
bepaling van hun houding in verband
met het visscherijconflicf' te IJmuiden.
Ongeveer zeventig personen waren aan
wezig. De voorzitter schetste den slech
ten financieelen toestand van de vis-
féF-
rengehfgf|l|||p^ë2^ tijd. Uit i|
gaar proeft U de lichtgeurigj
tabak. U kunt ze zonder hir
heelen dag rooken. Vraagt A
lier.
Nog nimmer
korten tijd p
Royales. De
spraak met
voor 10
heid: he
bied va;
proeft
tgfar in zóó
Br Favoriet
JÉpante tegen-
f. slechts 25 cent
pt#on hoedanig-
vc op sigarenge-
it iedere sigaar
^«nge Havana-tabak,
hinder den geheelen
Ij&fi Uwen winkelier,
erd een sigaar in zóó
populair als de Favoriet
prijs is in flagrante tegen-
jde kwaliteit: slechts 25 cent
arèn van zoo n hoedanigheid:
heFWTlft wonder op sigarengebied van
dezen tijd. Uit iedere sigaar proeft U de
lichtgeurige Havana-tabak. U kunt ze
zonder hinder den geheelen dag rooken.
Vraagt Uwen winkelier.
(Ingez. Med.)
schers op de stoomtrawlers en zeide
dat van het loon geen cent meer ,af kon.
Men wil blijven varen op de oude
voorwaarden, maar de loonsverlaging
aanvaardt men niet.
De vergaderingp laatste zich unaniem
achter het comité van actie.
DE WERKLOOSHEID.
De directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en jarbeids-
bemiddeiing deelt mede, dat in de week
van 25 tot en met 30 Mei 1936 het aan
tal leden van ingevolge het werkloos
heidsbesluit 1917 gesubsidieerde ver-
eenigingen bedroeg 536,000, waarvan
75,500 landarbeiders.. In de maanden
Mei tot en met November worden geen
gegevens aangaande de werkloosheid
van landarbeiders ontvangen.
Van de overigen verzekerden waren
geheel werkloos: 29,2 pet.; (in de vo
rige verslagweek (4 tot en met 9 Mei
1936) 29,6 pet.; in de overeenkomstige
verslagweek van 1935 27,8 pet.; in de
overeenkomstige verslagweek v,an 1934
23,4 pet,
In deze percentages zijn geen gege
vens verwerkt betreffende hen, die n
gedeelte van de week werkloos waren.
Bij 1062 organen der openbare ar
beidsbemiddeling stonden op 30 Mei in
totaal 409,922 werkzoekenden inge
schreven, onder wie 388,361 mannen.
Van deze werkzoekenden waren er
392,797 werkloos, onder wie 376,133
mannen.
Zon op: 4 h 40.
op 21 h 51. Maan op
23.
Zo.
21 h 21
21;
onder: 21 h 21. Licht
n op 1 h 02; onder: 14
14 Juni. Zon op: 4 h 39; onder:
21. Licht op: 21 h 51. Maan op: 1 h
onder: 15 h 47. N.M. 19 Juni.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Juni.
Za. 13
Zo. 14
Ma. 15
Hoog-
Za.
Zo.
Ma.
en
13
14
15
Hoogwater.
8.17 20.36
9.22 21.46
10.30 22.56
Laagwater te
Juni.
Hoogwater.
9.52 22.15
10.56 23.24
12.06 24.36
Laagwater.
2.20 14.35
3.23 15.45
4.33 16.56
Wemeldinge:
Laagwater,
3.15 15.44
4.19 16.52
5.28 18.00
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij.)
DE WERKLOOSHEID.
In Mei met bijna 17 pet. ge
daald.
Overzicht van den stand der werk
loosheid in het district der Arbeids
beurs te Middelburg per 31 Mei. De ge
tallen tusschen haakjes géven den stand
op 30 April aan.
Middelburg 887 (935); Vlissingen 660
(770); Aagtekerke 10 (14); Arnemuiden
191 (196); Baarland 24 (35); Biggekerke
11 (13); Borsselen 28 (29); Colijnsplaat
16 (84); Domburg 35 (43); Driewegen 12
(13); Ellewoutsdijk 15 (23); Goes 253
(250); 's Gravenpolder 29 (54); Grijps-
kerke 10 (14); 's H. Abtskerke 3 (3); 's
H. Arendskerke 51 (79); 's Heerenhoek
45 (60); Heinkenszand 44 (60); Hoede-
kenskerke 31 (46); Ierseke 238 (230);
Kapelle 26 (57); Kats 2 (15); Kattendijke
0 (1); Kloetinge 13 (13); Kortgene 27
(12); Koudekerke 91 (93); Krabbendijke
27 (32); Kruiningen 85 (113); Meliskerke
11 (12); Nieuwland 17 (21); Nisse 3 (6);
Oostkapelle 27 (28); Oudelande 26 (34);
Ovezande 26 (43); Rilland-Bath 2 (13);
Ritthem 6 (16); Schore 0 (18); Seroos-
kerke 18 (20); St. Laurens 4 (7); Sou
burg 183 (209); Veere 12 (22); Vrouwen
polder 7 (10); Waarde 7 (19); Wemel
dinge 42 (48); Westkapelle 193 (242);
Wissenkerke 67 (102); Wolphaartsdijk
36 (35); Zoutelande 17 (27).
In totaal stonden per 31 Mei als
werkzoekende ingeschreven 3569 per
sonen tegen 4299 op 30 April.
ABDIJCONCERT.
Voor de tweede uitvoering in dit sei
zoen, morgenmiddag te geven door het
Middelburgsch Muziekkorps, omvat 't
programma weer verschillende gaarne
gehoorde nummers voor orkest en de
heer E. A. Polvliet zal de aanwezigen
doen genieten van een solo voor cornet
a piston.
Zooals uit het verslag over 1935 bleek,
worden ook deze uitvoeringen reeds
bedreigd met opheffing omdat de col
lecten maar nauwelijks^ de onkosten
dekken. Voor hen, die deze concerte5n
op prijs stellen en dat zijn er gelukkig
nog zeer velen, een /aanwijzing om de
bussen niet zonder meer te passeeren
of te overwegen of men zijn penningske
ook wat kan verhoogen.
De minister van financiën maakt
bekend, dat ten behoeve van 's rijks
schatkist is ontvangen wegens over vo
rige jaren te weinig betaalde belasting
naar inkomen en/of vermogen (gewetens-
geld) bij den ontvanger der directe
belastingen alhier f 750.
#nspectie werkverschaffing.
De inplaats van ir. Stevens tot inspec
teur van de werkverschaffing voor Zee-
