C
Deze Courant
DE TELEX
BIKUND.
im
WEER EN WIND.
NUMMER 121.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
179c JAARGANG.
Klare Beginselen
De Koningin en de Prinses in de
hoofdstad.
De werkloosheid onder de jeugd.
WIJ ETALEEREN MAANDAG
RAAM GROENMARKTZIJDE
ONS
GOEDKOOPERE
GENRE
ATERIK
De R.K. kerk tegen het Nationaal
Socialisme.
Het vaste lasten ontwerp.
De Alkmaarsche kaasmarkt
bedreigd.
23 MEi 1936.
ifitfl"- -iï. bi
EERSTE BLAD,
i JJrovmcialc
MIDDELBURGSCHE COURANT
dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Sg contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHI COURANT^
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie J39 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Verseniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuiging^» I—
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rabrt-.-v
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regeic
a 75 ct. bg vooruitbetaling Adv. sag
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cox
rant" 10 ct. extra Bewgsnommers 5 ««si
i.
Het heeft z'n voordeelen wanneer een-
liberaal als volkomen quantité négli-
géable beschouwd wordt. Men vindt dan
misschien een welwillender gehoor dan
de man uit een politiek hondenhokje,
waarvan men aanneemt dat-ie nog blaf
fen en bijten kan.
Aan den anderen kant is er moed voor
noodig te getuigen voor beginselen
welke tengevolge van een ongunstigen
wind nu net' niet vooraan zeilen in de
vloot. Maar de overtuigde zal ondanks
alles niet kunnen nalaten te getuigen,
omdat hij het goede en het ware voelt,
omdat hij in gemoede overtuigd is, en
omdat hij met angst en vreeze de ver
keerde ontwikkeling der dingen om zich
henen gade slaat.
Een der mannen al is hij lid van de
Liberale Staatspartij, voorzeker geen
partijman te noemen! die de laatste
jaren met beduchtheid aldus de ontwik
keling van den politieken toestand in
Nederland gade slaat is de Rotter
dammer dr. ir. J. G, J. C. Nieuwenhuis.
In onderscheidene geschriften heeft hij
den laatsten tijd de alarmklok geluid en
kortelings is er weer een geschriftje van
zijn hand verschenen hetwelk door z'n
beknoptheid en helderheid wel de aan
dacht van alle goede Nederlanders ver
dient. Het draagt tot titel „Principieele
Scheidslijnen" en het stelt in een zoo
klaar betoog de ding'en die in de poli
tiek aan de orde zijn, of beter gezegd,
die aan het politieke geharrewar van
deze dagen ten grondslag leggen, den
lezer voor oogen, dat wij niet willen na
laten meer dan gewone aandacht aan
dit geschriftje te besteden.
Er zij daarbij nadrukkelijk op gewe
zen, dat het hier bij lange na niet gaat
om een apologie voor het programma
van de politieke partij waartoe de
schrijver van dat boekje behoort in
tegendeel, het is in beknopten vorm een
omvattende beschouwing van den poli
tieken toestand waarin heel het Neder
landsche volk op dit oog'enblik verkeert,
een poging daarin scherpe economisch-
politieke scheidslijnen te trekken, ten
einde aldus bij te dragen tot het aller
eerst noodige: verheldering van
inzicht, op dat daaruit verbete
ring van den toestand geboren zou
kunnen worden.
n
Dr. ir. Nieuwenhuis vangt zijn betoog
aan met de dunkt ons onbetwistbare en
tot op zekere hoogte althans, verheugen
de stelling: „Alle weldenkende landge-
nooten slaan met groote zorg de ver
brokkeling van het partijwezen gade".
Hij somt de groote, kleine en gansch
niet aan bod gekomen politieke partijen
van 1933 op, noemt dit verschijnsel der
53 een symptoom van „politieke ont
binding in den meest reëelen vorm",
wijst er op, dat deze „voor de extre
mistische elementen een welkome ge
legenheid biedt om hun theorieën ingang
te doen vinden bij hen, die in de huidige
verwarring geen steun meer kunnen vin
den bij partijen, die de teekenen des tijds
niet verstaan en blijven volharden bij
partij-politieke methoden, waarin vele
kiezers het vertrouwen reeds sedert
langen tijd hebben verloren", en stelt
zich dan tot taak „de principiëele
scheidslijnen in Staat en maatschappij
zoo mogelijk nog eens duidelijk te schet
sen".
Waar en hoe de schr. deze scheids
lijnen trekt, daarover in een enkele vol
gende artikelen.
Nijgh en Van Ditmar, Rotterdam.
krijgt dag en nacht uit alle
oorden der wereld het nieuws
toegezonden per
vol-automatische
verreschrijfmachine
Abonneert U op de courant, die U
het wereldnieuws snel en accuraat
in uw huis brengt.
Gisteravond; te half zeven arriveerde
Prinses Juliana per auto uit Den Haag'
te Amsterdam voor het jaarlijksche be
zoek van H.M,. de Koningin en de Prin
ses aan de hoofdstad De Prinses reed
naar het Centraal Station, waar zij den
trein uit Apeldoorn afwachtte, waarmede
de Koningin aankwam. Ter begroeting
waren o.a. aanwezig, de burgemeester
van Amsterdam dr. W. de Vlugt, Schout
bij nacht T. L. Kruys, commandant der
marine te Willemsoord en de commissa
ris der Koningin in Noord-Holland. De
Koningin en de Prinses werden bloemen
aangeboden.
De vorstinnen namen plaats in een
met twee paarden bespannen calèche
voor de rit van het station naar het Pa
leis op den Dam. Honderden hadden zich
langs den weg geschaard om van de
aankomst getuige te zijn. Op het Dam
rak stonden ruim 5000 schoolkinderen
met vlaggen opgesteld. Kort voor de
aankomst van den Kon. stoet betrokken
de matrozen van Hr. Ms. „Gelderland"
voor het Paleis de eerewacht.
Op het Damrak werden H.M de Ko
ningin en de Prinses enthousiast en har
telijk toegejuicht door de duizenden
kinderen, die met hun vlaggen zwaaiden.
Vriendelijk wuifden de beide vorstelijke
personen de kinderen toe.
Het was ruim zeven uur toen de stoet
de Dam opreed. Tromgeroffel weer
klonk, het carillon deed (de plechtige
tonen van het „Wilhelmus" hooren
duizenden zongen de Koningin en de
Prinses het volkslied toe. Vriendelijk
buigend en wuivend dankten zij voor
de enthousiaste begroeting.
Enkele oogenblikken later verschenen
HM. en de Prinses op het balcon, luide
en langdurig toegejuicht door de me
nigte.
De Prinses naar het hospitaal
kerkschip „De Hoop",
Hedenmorgen bracht Prinses Juliana
een bezoek aan het hospitaal kerkschip
„De Hoop" dat gemeerd ligt aan de
Ruyterkade te Amsterdam.
H.K.H, die beschermvrouw is der
Ned. vereenig'ing ten behoeve van zee
lieden van elke nationaliteit, werd aan
boord van het slanke witte scheepje
ontvangen door den voorzitter der ver-
eeniging mr. G. Vissering. De vice-voor-
zitter, de heer H. de Booy heeft de Prin
ses in tegenwoordigheid der bemanning,
die aan dek geschaard stond, toege
sproken. De heer De Booy schetste het
leven van den visscher aan boord.
Voorts richtte spr,. een hartelijk woord
tot de bemanning die nog vandaag dë
reis naar zee zal aanvaarden.
Vervolgens werd een bezoek ge
bracht aan het vooronder, waar de ge
bruikelijke kerkdienst plaats had voor
het vertrek. Ds. Luteyn was voorganger
bij dezen dienst. Na afloop werd de
Prinses uitgeleide gedaan door eenige
leden van het bestuur.
Een nieuw schrijven van den
minister, waarin het „twee op
een"-stelsel onder de aandacht
der gemeente-besturen wordt
gebracht.
In het laatst van het vorig jaar heeft
de minister v,an sociale zaken de pro
vinciale besturen verzocht aan de ge
meentebesturen in overweging te geven,
het noodige te doen teneinde te komen
tot de instelling van plaatselijke commis
sies, welke het opnemen van jongeren
in het bedrijfsleven zouden kunnen be
vorderen.
Nu het den minister gebleken is, dat
het niet eenvoudig is^ aan te geven,
welke soorten van werkzaamheden zich
in het bijzonder ervoor leenen, om als
z.g. onbenutte arbeid te worden be
schouwd, heeft de minister in een nieuw
schrijven ,aan de provinciale besturen
met een zestal voorbeelden aangegeven,
wat als z.g. onbenutten arbeid kan wor
den aangemerkt, waarbij hij er echter op
wijst, dat overleg tusschen de afdeeling
werkverschaffing v,an zijn betrokken de
partement en de betrokken gemeentelijke
commissies steeds wenschelijk is, ten
einde te vermijden, dat werkloosheids
bestrijding werkloosheidsverplaatsing
worde.
De minister van sociale zaken vraagt
in hetzelfde schrijven door bemiddeling
van de provinciale besturen de aandacht
der gemeentebestauren voor een bepaald
stelsel, dat kan medewerken tot plaat
sing van jonge werkloozen, te weten 't
Ongewone slimheid is dikwijls niets
anders dan ongewone gewetenloos
heid.
m
stelsel van „twee op een", dat in Den
Haag bij den gemeentelijken telefoon
dienst en andere gemeentebedrijven en
ook reeds elders met succes wordt toe
gepast. Het stelsel komt in groote lijnen
hierop neer, dat de arbeid van jonge
mannen van 14 tot en met 21 jaar, niet
door een wordt verricht, doch door twee.
In de gemeente Den Haag is dit bij de
gemeentebedrijven aldus uitgewerkt,
dat 's-morgens een deel v,an de jongens
aan den arbeid is geplaatst en 's middags
een ander deel. Het is in de praktijk
gebleken, dat het technisch in vele ge- j
vallen mogelijk is, dit systeem toe te
passen, zonder dat dit voor het bedrijf
als zoodanig, ook uit financieel oogpunt I
overwegende bezwaren behoeft op te j
leveren.
De toepassing van het hierbedoelde
stelsel in enkele andere bedrijven ge
schiedt als volgt:
Ook bij „Werkspoor" te Aimsterdam
wordt het hierbedoelde stelsel in prak
tijk gebracht. In December 1935 is men
begonnen voor de jongens van 14 en 15
jaar twee jongens in plaats v,an een aan
te nemen, waarvan ieder halve dagen
werkt. In totaal zijn op deze manier
thans 36 jongens werkzaam, te weten
koperslagers, smeden, bankwerkers,
draaiers en ketelmakers. Plannen be
staan om het aantal jongens op den duur
uit te breiden. In den vrijen tijd volgen
de jongens lessen aan de school, uit
gaande van het bedrijf.
Nu de praktijk heeft aangetoond, dat
dit stelsel technisch en sociaal-econo
misch, zonder al te veel bezwaren kan
worden toegepast, waarbij wordt uitge
gaan van een normale belooning' (de
jongemenschen die halve dagen werken
ontvangen de helft van het normale
loon) moet zegt de minister ge
poogd worden dit systeem, dai bij goe
de en uitgebreide toepassing vele jonge
menschen weer in het arbeidsproces zal
opnemen, op ruimere schaal ingang te
doen vinden en dit niet alleen in bedrij
ven van de overheid, doch zeer zeker
ook in particuliere bedrijven.
In dit verband wijst de minister erop,
dat het niet in de bedoeling ligt het
hierbedoelde stelsel ook in te voeren
voor die jongens, die tot nu toe heele
dagen werken, doch slechts bij plaatsing
van nieuwe jonge krachten. Om concur
rentie te voorkomen verdient het aan
beveling, dat de invoering' zooveel mo
gelijk gelijktijdig door de voornaamste
werkgevers in een gemeente geschiedt.
Naar het inzicht des ministers moet
het stelsel gebaseerd zijn, eenerzijds op
de vrijwillige medewerking, zoowel van
de werkgevers <als van de jonge men
schen zelf. Verder dient ervoor te wor
den zorggedragen, dat in de gemeenten
waar men dit stelsel wil toepassen, bij
het orgaan der arbeidsbemiddeling een
voortdurende goed opgezette registra
tie van alle jonge mannelijke werkloozen
plaats vindt, dus ook van hen, die in
gevolge het 2 op 1 stelsel aan het werk
zijn gegaan De plaatsing dient dan ook
te geschieden door bemiddeling van het
orgaan der arbeidsbemiddeling.
Nadat de minister van sociale zaken
in zijn circulaire uiteenzet, hoe z.i. de
gemeentelijke actie in deze aangelegen
heid 't vruchtdragendste ware te organi-
seeren, nl. door samenwerking in een
plaatselijke commissie van gemeente
lijke organen en vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers ter plaatse,
merkt hij op, dat hij toepassing van het
stelsel, voor wat betreft de sociale ver
zekering, wellicht eenige extra kosten
kunnen ontstaan. De minister verklaart
zich echter bereid zoo hem dit wordt
gevraagd, deze kosten voor gemeen
schappelijke rekening van rijk en ge
meente te nemen.
Ten einde eèn zekere eenheid in de
toepassing te verkrijgen en tevens om
moeilijkheden te voorkomen, is het noo
dig', dat, wanneer een plaatselijke com
missie door haar activiteit of op andere
wijze een voorstel inzake de toepassing*
van het stelsel aan het gemeentebestuur
doet. B. en W. zich met de afdeeling W.
en S. van het departement van sociale
zaken verstaan.
Het doel van de plaatselijke commis
sie, zooals de minister deze ziet, zou
aldus kunnen worden omschreven, dat
zij tot taak heeft actief bezig te zijn voor
de uitbreiding van de werkgelegenheid
FA
I
L. BURG B 20-21
MIDDELBURG
(Ingez. Meu
voor ionge werkloozen onder meer be
staande in:
a. het vinden van leiders van bedrij
ven, die bereid zijn het 2 op 1 stelsel in
hun onderneming toe te passen,
b. hel opnemen van jongeren in het
bedrijfsleven voor het verrichten van
onbenutten arbeid,
c. het zoeken van andere wegen en
middelen die er toe kunnen leiden, de
werkloosheid onder de jeugd te vermin
deren.
BEURSV ACANTIE,
De minister van financiën heeft be
paald dat op 30 Mei, alle Zaterdagen
in de maanden Juni, Juli en Augustus,
alsmede 31 Augustus 1936, de beurzen
voor den geld- en fondsenhandel zullen
zijn gesloten.
ARABISCHE PRINS SCHENKT DE
KONINGIN VIER PAARDEN.
Aan H.M, de Koningin en H-K.H.
Prinses Juliana zijn door den kroonprins
van het Saoedi-Arabische koninkrijk,
Z.K.H. Emir Sa'oed, ten geschenke ge
geven een viertal Arabische paarden, als
herinnering aan het bezoek, dat de
kroonprins in Juni 1935 aan ons l.and
heeft gebracht.
Deze paarden zijn reeds aangekomen
en bevinden zich thans in de koninklijke
stallen op Het Loo.
Zij, die aan deze beweging in
belangrijke mate steun verlee-
nen, kunnen niet tot de heilige
sacramenten worden toegelaten.
De volgende officieele mededeeling zal
morgen, Zondag, in alle r.k. kerken in
Nederland worden voorgelezen:
De aartsbisschop, de bisschoppen van
Nederland aan de hun toevertrouwde ge
loovigen, zaligheid in den Heere!
Beminde geloovigen. Voor ruim twee
jaar hebben wij in een herderlijk schrij
ven gewaarschuwd tegen de gevaarlijke
stroomingen van onzen tijd, vooral op
staatkundig gebied. Ofschoon ons schrij
ven duidelijk genoeg was, hebben som
migen door gewrongen uitleg daarvan
misbruik gemaakt.
Het feit, dat de gevaren, waarop wij
toen wezen, duidelijker aan het licht zijn
getreden, maakt het ons tot plicht nog
maals het woord tot u te richten.
Wij blijven heilig overtuigd, dat de
Kerk in ons vaderland in hooge mate
geschaad en dat zelfs haar heilzame wer
king grootendeels onmogelijk zou ge
maakt worden, als de beweging van het
nationaal-socialisme de overhand zou
krijgen.
Daarom verklaren wij, als herders
uwer zielen, die diep onze verantwoor
delijkheid gevoelen, dat zij, die aan deze
partij in belangrijke mate steun ver-
leenen, niet tot de Heilige Sacramenten
kunnen worden toegelaten.
De volgzaamheid, dierbare geloovigen,
die gij zoo dikwijls in moeilijke omstan
digheden betoond hebt, doet ons ver
trouwen, dat gij ook nu naar het woord
van uw bisschoppen zult luisteren.
En zal dit, ons herderlijk schrijven, op
Zondag 24 Mei a.s. in alle tot onze kerk
provincies behoorende kerken, alsmede
in de kapellen, waarover een rector is
aangesteld, onder de vastgestelde heilige
diensten op de gebruikelijke wijze wor
den voorgelezen.
Gegeven te Utrecht, den 6den Mei
1936.
Volgen de onderteekeningen: dr. J. de
Jong, aartsbisschop van Utrecht; P. A.
W. Hopmans, bisschop van Breda; A. F.
Diepen, bisschop van 's-Hertogenbosch;
dr. J. H. G. Lemmens, bisschop van
Roermond; J. P. Huybers, bisschop van
Haarlem.
Middelburg, 23-V-'36. Vrijdag: hoogste
luchttemperatuur 17 °C; (63 °F); laagste
7.9 °C (46 °F). Heden 9 h: 10 °C; 12 h:
12 °C. Geen regen of neerslag. Hoogste
barometerstand te dezer stede, in het
afgeloopen etmaal: 760 mm; laagste 758
mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 768.0 mm te
Vestmanoer; laagste 751.0 mm te Mar
seille.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige N. tot N.O. wind,
betrokken tot zwaar bewolkt, waar
schijnlijk eenige regen, weinig verande
ring in temperatuur.
Zon op: 4 h 56; onder: 20 h 58. Licht
op: 21 h 28. Maan op: 6 h 59; onder 23
h 56.
Zondag 24 Mei. Zon op: 4 h 54; onder
21 h 00. Licht op: 21 h 30. Maan op: 20
h 15; onder: 24 h 27. E.K. 28 Mei.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Mei.
Hoogwater. Laagwater.
Za.
Zo.
Ma.
23
24
25
3.38 16.05
4.29 16.53
5.16 17.42
10.09 22.41
10.56 23.30
11.39 24.14
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Mei.
Za.
Zo.
Ma.
23
24
25
Hoogwater.
5.40 17.10
6.27 18.54
7.11 19.38
Laagwater.
11.10 23.42
12.01 24.32
12.46
Drastische verlaging van huren
gevraagd.
Het bestuur van het N.V.V. heeft zich
in verband met het ontwerp van wet,
houdende bijzondere maatregelen ter
verkrijging van verlaging van sommige
vaste lasten en van huren, met een ad
vies tot de Tweede Kamer gewend.
In dit adres wordt te kennen gegeven,
dat naar de meening van het bestuur een
algemeene en diepingrijpende verlaging
van de woninghuren, alsmede van de
vaste lasten, die mede de hoogte van
deze huren bepalen, in het kader van de
thans gevolgde economische politiek on
afwijsbaar is, zoowel uit een oogpunt
van billijkheid tegenover de zwaar ge
troffen arbeidersbevolking als ook ter
wille van een consequent economisch
beleid; en dat de thans voorgestelde
maatregelen niet tot een dusdanige alge
meene en diepingrijpende huurdaling
zullen leiden.
Het N.V.V.-bestuur verzoekt derhalve
de Tweede Kamer, 't daarheen te willen
leiden, dat in het onderhavige wetsont
werp:
a. een algemeene huurverlaging van
20 gerekend naar de huurwaarde van
1 Januari 1931, dwingend wordt voorge
schreven;
b. een nog verder gaande verlaging
van de huren in bepaalde deelen des
lands mogelijk wordt gemaakt;
c. in elk geval de kosten, verschuldigd
bij indiening van een verzoek tot huur
verlaging ad 1,te komen te ver
vallen;
d. de rente voor eerste hypotheken
op 4 Yi pet. en die voor volgende hypo
theken op 5% pet. maximaal wordt vast
gesteld;
e. de huurder de mogelijkheid behoudt,
om ook gedurende het tijdvak, voor het
welk hem huurverlaging is toegewezen,
de huurovereenkomst op te zeggen;
f. de behandeling van verzoeken tot
huurverlaging niet wordt opgedragen
aan den kantonrechter met twee bijzit
ters, doch aan speciaal tot dit doel in het
leven te roepen huurcommissies, naar
het voorbeeld van de vroegere huurcom-
missiewet.
Besloten tot oprichting van een
kaasbeurs.
De lage kaasprijzen en de daarmee in
onmiddellijke verband staande slechte
bedrijfsuitkomsten in het veehoudersbe-
drijf in Noord-Holland zijn de laatste
jaren meer dan eens oorzaak geweest
van een actie tegen de Alkmaarsche
kaasmarkt en voor een Alkmaarsche
kaasbeurs. De kaasproducenten onder
schatten weliswaar de waarde van de
markt niet, maar zij meenen, dat de
hooge vervoerkosten der kaas naar de