GOISCI1E COURANT^
JóéhmtówaiqoedA
IVOROL
Europa, Nederland en de Oorlog.
KERK EN SCHOOL
ZEELAND.
WEER EN WIND.
NUMMER 114.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
14 MEI 1936.
EERSTE BLAD.
179c JAARGANG.
Wij kunnen kuiten den oorlog blijven, als wij
paraat zijn, zegt generaal Van Ermel Scherer.
ONVOORWAARDELIJK
DE ZOMERTIJD.
dat is noodzakelijk
voor het behoud
van gezonde tanden.
Poets dus met
De Nederlandsche tandpasta
Doos 20ct,Tube 40en 60ct.
MIDDEUÜB6.
De luchtbeschermingsoefening.
MIDDELBURG5CHE COURANT
Jagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
itbap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
luartaal Weelf-abonn. in Middelburg en
Goei 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. tnededeelingen 60 ct. p. r.
3ij contr. voor beide veel lager: tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelbnrg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Pnbliciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuiging**; i
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. RnbvW
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv.
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer sw«
rant" 10 ct. extra Bewijsnommer» S «w* -
m
Nederland neemt langs velerlei
weg een sleutelpositie in
Maar wij hebben geen
paraat leger, we bouwen
bet pas op na mobilisatie Er
is schromelijke achterstand!
In de bovenzaal van St. Joris te Mid
delburg heeft de luitenant-generaal b.d.
H. A. F. G. van Ermel Sche
rer voor de leden van het comité
Middelburg en omstreken van de ver
eeniging voor nationale veiligheid en
v,an de algemeene vereeniging van Ne
derlandsche reserve-officieren, afdeeling
Zeeland een rede uitgesproken ov'er
de strategische positie van Nederland in
Europa. De spreker, die van een groote
eruditie ook op algemeen politiek ter
rein blijk gaf, heeft in een boeiend en
doorwrocht betoog voor de pauze een
nuchter overzicht v,an den feitelijken po-
litieken toestand van het oogenblik in
Europa gegeven.
Na terloops gewezen te hebben op de,
destijds ook hier ter stede door den
vice-admiraal jonkheer Schorer behan
delde sleutelpositie die Nederland in
Oost Azië inneemt, en op het groote
strategische belang van Nederfundsch
West- Indië, aan de monding van het
Panama-kanaal gelegen, van w,aar uit
wij in een dreigend conflict met Japan,
de Japansche zeevaart lam zouden kun
nen leggen, wijdde spr. aan de hand van
een politieke kaart, een breede beschou
wing aan den huidigen toestand in Eu
ropa.
Op de sleutelpositie dieNederland
ook in Europa inneemt heeft het comité
voor nationale veiligheid sedert ruim één
jaar steeds de aandacht gevestigd. Dat
óók voor Nederland in Europa dreigen
de gevaren kunnen ontstaan, spreekt
wel duidelijk als men den str,ategisch-po-
litieken toestand van Europa beziet aan
de hand van de kaart.
Bedenkt men dan, dat in dienzelfden
tijd gebeurtenissen hebben plaats geh.ad
als het vastloopen van de ontwapenings
conferentie, de herbewapening van
Duitschland, het Fransch-Russisch mili
taire verdrag, het stranden der Vlootcon-
ferentie (die slechts een zeer matig re
sultaat had, waar Japan buiten bleef), 't
optreden van Japan in China, van Italië
*n Abessynië, waar de langzame werk
wijze van den Volkenbond en het matig
resultaat van sancties, ,als men niet be
reid is tot het uiterste te gaan gebleken
zijn, en ten slotte het opheffen van de
demilitarisatie van het Rijnland, met als
gevolg daarvan den uiteindelijken aan
leg van versterkingen in dat gebied, de
herbewapening van Oostenrijk en de op
heffing van de demilitarisatie der Dar-
denellendan voelt men wel, dat er
in Europa allesbehalve veiligheid en
rust heerschen!
En nu staat vast, dat Engeland niets
liever dan vrede wil, dat Frankrijk, al
streeft het als immer naar de hegemonie
in Europa, geen oorlog wil voeren,
en dat Duitschland de eerste tien, vijf
tien jaren nog niet klaar is voor
een eventueelen oorlog, toch is het even
zeker dat de stof voor ernstige conflic
ten in Europa gewoon opgesta
peld ligt! En ook prestige quaesties
kunnen heel gevaarlijk worden.
Allerlei nieuwe combinaties zijn ver
der mogelijk. Men denke aan den Pool-
schen Corridor in Duitschland, waar al
leen vrijwillige verandering ten gunste
van Duitschland mogelijk zou worden,
als Polen er een uitgang naar de Zwarte
Zee kreeg. Men denke aan uitlatingen
m Joego-Slavië, dat oeconomisch op
Duitschland georiënteerd is, aan het in
gesloten Tsjecho-Slowakije, het ver
minkte Oostenrijk en dito Hongarije, aan
de zeer toevallige en niet bevredigende
grens tusschen Polen en Rusland. Rede
nen te over voor conflicten.
Kan Nederland nu daarbuiten blijven,
vroeg spr. na de pauze. Ja, mits wij er
wat voor over hebben. Aan de hand van
de kaart toont de generaal nu aan, hoe
Nederland met zijn sterke positie ach
ter de groote rivieren en met de vesting
Holland ,als réduit, in Gelderland Oost
van den IJssel en Overijsel en ander
zijds in Noord-Brabant en Limburg ge
legenheid vindt om met zijn veldleger
elke schending van ons grensgebied met
een gevaarlijke flank- en rugstoot te
beantwoorden, en daardoor een operatie
over ons grondgebied uiterst moeilijk
voor den tegenstander te maken. Im
mers deze zal altijd slechts een deel van
zijn strijdmacht, een 3040 divisies ten
hoogste, daartoe kunnen gebruiken en
dan is een Nederlandsch leger van een
tien divisies mits paraat een
niet te verwaarloozen
f ,a c t o r Ook gaat spreker na, hoe
ons grondgebied, indien het ontzien moet
worden, een grooten invloed uitoefent
op de luchtoorlog in West-Europa en
zoowel Engeland als Duitschland voor
belangrijke gedeelten tegen aanvallen
dekt, evenals hoewel in mindere ma
te Frankrijk. Beschouwt men daarbij
de Duitsch-Fr.ansch-Belgische grens, dan
blijkt inderdaad, dat Nederland,, mits
behoorlijk bewapend, een sleutelpositie
inneemt van groot belang voor de hand
having van den vrede in West-Europa.
Maar, aldus spr., om van die sleutel
positie gebruik te maken, moeten wij 'n
leger hebben, dat preventief kan wer
ken.
Ons tegenwoordig leger is gebaseerd
op het Volkenbondsverdrag en op drie
maanden tijd om het leger te vormen.
Minister Colijn heeft het zoo juist ge
zegd: ,,Wij hebben geen leger, wij
beginnen pas er een te vormen bij
mobilisatie!"
Wij moeten dus ons leger opnieuw
gaan opbouwen en dat kan, óf door te
rugkeer tot het oude systeem van vóór
1914 met het groot aantal beroepskader,
hetgeen hooge kosten medebrengt, öf
wel door een opleiding, waarbij reserve
officieren en dienstplichtige onderoffi
cieren opgeleid worden in hun oorlogs-
onderdeelen met de menschen, die zij
zullen commandeeren. Dit eischt een be
langrijke uitbreiding van de lich
ting.
Dit is ook noodig voor de oprichting
van nieuwe onderdeelen om het nieuw
aan te schaffen materiaal te bedienen,
waarvan het defensiefonds het in de
allereerste plaats dringend noodige kan
geven, doch waarmede wij volstrekt nog
niet hebben, wat noodig is om een
eenigszins behoorlijk geoutilleerd leger
te geven.
Uitbreiding van de lichting is dus een
eerste eisch voor een paraat leger. Daar
naast aaanschaffing van het noodige
materieel Dit is de hoofdzaak voor een
preventief leger: we hebben al wel
materieel, en van het allerbeste, maar
we hebben te weinig en onvoldoende
paraat personeel.
Er zijn nu twee zaken, die de aan
dacht van de hoofdzaak afwenden en
gevaar geven de oplossingen te vertroe
belen. Dat is in de èerste plaats de bij
ons legerstelsel tegenwoordig ontbre
kende mobilisatiedekking tegen een
mogelijke strategische over
val 1 i n g, vooral omdat die tegen
woordig met gemotoriseerde troepen
zoo snel kan geshcieden.
Daartegen zijn noodig de kazematten,
die we thans aan de rivierovergangen
etc. gaan bouwen naar beide kanten,*
naar het Zuiden en naar het Oosten! -
maar ook troepen om de verdediging op
bepaalde punten te voeren. Dit laatste
vraagstuk is moeilijk, omdat de troepen,
die hiervoor ingezet worden, bij de mo
bilisatie van het leger misschien niet
beschikbaar zijn. Er moet dus een afzon
derlijke troepenmacht op een of andere
wijze beschikbaar komen. Die dekking
kan echter altijd maar een paar dagen
stand houden, totdat de tegenstander
sterkere troepen kan inzetten.
Zelfs de beste mobilisatiedekking
heeft dus alleen waarde, als er iets te
dekken valt, als daarachter dus
een leger mobiliseert, dat
na een paar dagen paraat is en dat dus
niet bij mobilisatie nog opgebouwd moet
worden.
De tweede zaak, die de oplossing van
het vraagstuk vertroebelt, is het vlie-
gerg'evaar.
Velen vergeten hierdoor dat, hoe
groot het belang eener goede luchtmacht
zeker is, de hoofdzaak toch blijft: het
leger; zij denken, dat men er met uit
breiding der luchtmacht alleen al komen
kan.
Nu hebben wij natuurlijk bij het leger
een daarmede harmonieerende lucht
macht noodig, voorts jagers voor de ver
dediging van het binnenland, bombarde
menteskaders niet om non-combat
tanten te treffen, maar om bruggen en
spoorwegknooppunten van den vijand te
lijf te gaan. Maar men moet niet verge
Er zijn slechts enkele dingen noo
dig om den wijze gelukkig te doen zijn
maar er is niets, dat een dwaas tevre
den kan maken.
Het is de reden, dat haast alle men
schen ongelukkig zijn.
La Rochefaucould.
ten, dat wij ten aanzien van den strijd
in de lucht zwak staan door de geringe
diepte van ons land in verband met de
enorme snelheid der vliegtuigen, waar
door wij gevaar loopen onze jagers
niet tijdig in de lucht te hebben. Ge
heime vliegvelden in een klein land als
het onze, die natuurlijk in vredestijd
aangelegd moeten zijn, zullen zeker in
een zooveel door buitenlanders over
vlogen land niet geheim zijn. De eenige
maatregel om dekking aan onze vlieg
tuigen te geven, zou zijn vliegvelden
tegen de duinen aan of tegen heuvels,
waarbij men in de duinen en in de heu
vels bergplaatsen voor de vliegtuigen
zal moeten ingraven. Bergen als in
Duitschland gebruikt, hebben wij nu
eenmaal niet Dit alles maakt, dat wij
de hoofdkracht van onze luchtverdedi
ging in het luchtafweer geschut moeten
zoeken, al kunnen wij de jagers niet mis
sen. Het is ook om deze reden dat de
,,J a v a" naar Schiphol verplaatst is.
Het allereerste noodige voor de pre
ventieve werking onzer weermacht blijft
echter een bij mobilisatie paraat leger.
Dit zal ons offers vragen: persoonlijke
en ook finantieele Er is te veel bezui
nigd, ook in een tijd, dat er geld was.
Wij staan voor de keuze: offers bren
gen met de groote kans buiten een oor
log te blijven en in elk geval een ge
wicht in de schaal te leggen, dat de
handhaving van ons zelfstandig volks
bestaan waarborgt, dan wel in onmacht
afwachten, wat er met ons gebeuren zal
enóndergaan zooals meer volkeren
met een roemrijke historie, terwijl het
door een zelfbewuste krachtsontwikke
ling vermeden kon worden.
Na afloop heeft de generaal nog en
kele vragen beantwoord, en o.a. gezegd
dat hijvande gevechtswaar-
de van het Belgische leger
een hoogen indruk had: de
outillage is goed, de Belgische soldaat
van nu is héél wat anders dan die van
1914 en het officierencorps is competent.
Jhr. Beelaerts van Blokland, voorzit
ter van het comité-Middelburg, heeft
den spr. in warme bewoordingen dank
gezegd voor zijn boeiende en overtui
gende voordracht.
De vergadering was goed bezocht, o.a.
door een g'root aantal hoofd- en subal
terne officieren van land- en zeemacht
uit Middelburg en Vlissingen.
Uitsluitend verkrijgbaar in de oranje-bandbuisjes van
70 tabl. 70 ets. en oranjezakjês van 2 tab!, a 10 ets.
(Ingez. Med.)
Bij de Dinsdag gehouden verkie
zing voor een gemachtigde in het kies
college der Ned. Herv. kerk te R i 1 -
1 a n d-B a t h in de vacature van wijlen
den heer M. N. v. d. Linde, werden 48
stemmen uitgebracht. Hiervan verkre
gen J. v. d. Boomgaard en A. Goeree
elk 19, H. Prevo 5, C. Lobbezoo Wz. 4
en I. Lindenberg 1 stem. Zoodat een
nieuwe vrije stemming moet plaats heb
ben.
Het Provinciaal Kerkbestuur van
Zeeland heeft na examen toegelaten
tot de Evangeliebediening in de Ned.
Herv. kerk, den hr. H. L. Goudt cand.
aan de universiteit te Utrecht en wo
nende te Barendrecht.
Aan de Technische Hoogeschool te
Delft slaagde voor het ingenieursexa
men voor werktuigkundig ingenieur de
heer J. F. Wemelsfelder te K 1 o e t i n-
ge.
Alvorens naar bed te gaan heden
avond zette men de klok 1 uur vooruit,
DE TAAK VAN DEN
LUCHTBESCHERMINGSDIENST,
Dr. E, L. Krugers Dagneaux te Goes
schrijft ons:
Op vele plaatsen en in vele kringen
heerscht nog misverstand over de taak
van de Luchtbeschermingsdiensten. De
ze onwetendheid manifesteert zich niet
alleen in onverschilligheid, maar, wat
nog veel erger is, ook door tegenwer
king.
De luchtbescherming beoogt de gevol
gen van een luchtbombardement voor
de burgerbevolking zoo gering mogelijk
te maken. Tegen een (on-)menschelijke
,actie is hei. een zuiver passieve be
scherming. In tegenstelling met de ac
tieve luchtbescherming, die door de mi
litaire autoriteiten, o.a. met jachtvlieg
tuigen en afweergeschut wordt uitge
oefend, is de luchtbeschermingsdienst in
handen van de burgemeesters gesteld.
Het kan niet genoeg gezegd worden,
dat de luchtbeschermingsdienst niets te
maken heeft met welke militaire instel
ling ook. Evenals een boer of villabe
woner alle maatregelen zal nemen om
zijn bezit te beschermen als hij weet, dat
er inbrekersbenden in de buurt zijn, zoo
zal elke burger, welke verantwoordelijk
heidsgevoel bezit, zich op de hoogte
moeten stellen van alle maatregelen, die
men kan nemen om zijn huis en familie
te beschermen tegen de gevaren, die ons
uit de lucht kunnen bedreigen.
Uit het conflict in Abessynië hebben
we kunnen leeren, w,at een machtige rol
het luchtwapen daar weer gespeeld
heeft. Ondanks alle verdragen werden
daar met de regelmaat van een klok om
het uur bommen geworpen. De materi-
eele schade was d,aar gering, doch de
demoraliseerende werking was groot ge
noeg om dit vol te houden. Hoeveel te
verschrikkelijker zal de rol van 't lucht
wapen zijn bij een eventueelen Euro-
peeschen oorlog. En al zou Nederland
buiten oorlog blijven, dan moeten wij,
vooral hier in het Zuiden, ,altijd reke
ning houden met een bombardement-bij-
vergissing, doordat de vlieger zich ver
keerd oriënteert.
De kosten voor bescherming zijn niet
zoo groot als men wel denkt. Het is een
absoluut verkeerd idee, dat iedereen
zijn gasmasker en gasdichte kleeding zal
moeten hebben, kinderen en dieren in
cluis. De kans op gasbommen is volgens
deskundigen tamelijk gering. Voor het
vergassen van heele steden zijn zeer
groote luchtvloten noodig. Verder zal
het effect in ons winderig en vochtig
klimaat daarbij nog zeer gering zijn. Van
den kan van 'n vijand bekeken is alleen
het werpen van zeer vele lichte bri
sant- en brandbommen effectief.
Tegen een voltreffer van een brisant
bom is weinig bestand, maar tegen de
scherfwerking is men in daarvoor inge
richte kelders tamelijk veilig. Brandbom
men, welke met zeer hooge temperatu
ren (tot 3000 gr. Celsius) verbranden,
kan men alleen met droog zand be
strijden.
Ieder zorge voor zich voor een schuil
plaats voor zijn gezin, weinig brandbare
voorwerpen op zolder en een goede
verduistering voor 's avonds. Het zal de
taak van den luchtbeschermingsdienst
zijn de bevolking hiermede zooveel mo
gelijk te helpen en voor te lichten. Te
vens zorgt deze voor een uitkijk- en
alarmeeringsdienst en voor de organisa
tie van de hulpdiensten. Alleen deze
hulpdiensten zullen gasmaskers en gas
dichte kleeding noodig hebben. De po
litie, de brandweer, de ontsmettingsploe-
gen en de geneeskundige dienst toch
zullen ter plaatse moeten optreden. Zij
alleen en niemand anders.
Laat ieder voor zich a.s. Zaterdag nog
eens nagaan:
1. waar en hoe hij een schuilplaats kan
inrichten;
2. hoe de gevolgen van een eventuee
len brandbom tot een minimum te beper
ken zijn;.
3. tot wien hij zich bij gevaar of on
geval zou moeten wenden;
4. of zijn verduistering voor 100 pet.
effectief is, en ten slotte, hoe hij den
luchtbeschermingsdienst in zijn woon
plaats het beste kan steunen.
DE „HINDENBURG" WEER BOVEN
ONS GEWEST.
Het nieuwe Duitsche luchtschip „Hin
denburg" is vannacht op de thuisreis van
Amerika tusschen 1 en 2 uur Zeelanc
lingez. Med.
Middelburg, 14-V-'36. Woensdag: hoog
ste luchttemperatuur 20.5 °C (69 °F);
laagste 11 °C (52 °F). Heden 9 h: 13.5
C; 12 h: 17.2 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 767 mm;
laagste 765 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 773.8 mm
te Vardoe; laagste 746.3 mm te Vestma-
noer.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind uit Zuidelijke
richtingen, gedeeltelijk bewolkt, weinig
of geen regen, iets warmer.
f»
Zon op: 4 h 08; onder: 19 h 45. Licht
op: 20 h 15. Maan op: 1 h 02; onder:
11 h 30. L.K. 14 Mei.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Mei.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 14 6.41 19.00 0.34 12.55
Vr. 15 8.50 21.13 2.38 15.06
Za. 16 10.03 22.24 3.57 16.32
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Mei.
Hoogwater. Laagwater.
Di. 14 8.12 20.35 1.30 14.01
Vr. 15 10.17 22.46 3.32 16.12
Za. 16 11.32 24.02 4.50 17.38
gepasseerd om via Eindhoven en Keulen
naar Friedrichshafen te koersen, waar
het vanochtend zes uur aankwam.
Teneinde op Zaterdag a.s. misverstand
te voorkomen wordt alsnog ter kennis
gebr.acht vooral ook voor hen, die bij
de luchtbeschermingsorganisatie zijn in
gedeeld dat het signaal „Luchtalarm
geëindigd" (klokken luiden) in werkelijk
heid tot gevolg heeft, dat de bevolking
welke op het signaal „Luchtalarm" in de
schuilkelders of andere beschermende
ruimten zijn gegaan, alsdan deze
ruimten weder zal kunnen verlaten.
Echter blijft na 't signaal „Luchtalarm
geëindigd" het luchtgevaar nog bestaan
tot het einde der oefeningen (resp. tot
16,40 uur en 23,15 uur), zoodat de op
Zaterdag a.s. van 14,40 uur en 21,40 uur
af gereedgestelde hulpdiensten ook niet
vóór het einde der oefeningen (16,40 uur
en 23,15 uur) hun posten mogen verlaten.
Ook zal de algeheele verduistering
daarna nog tot het einde der avond
oefening (23,15 uur) moeten voortduren
en behoort derhalve uitstraling van licht
