=2* GOESCHE COURANT^
WEER ER WIND.
ONDERWIJS.
I ge
iten
gnt-
>mt
lap-
|ere
ten.
Iche
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
22 APRIL 1936.
EERSTE BLAD.
De eerste klap
Steeds meer bijzondere? steeds
minder openbare scholen.
ZEELAND.
MIDDELBURG.
mn*
ssm-
|ent-
fit-
-13,
Jidijs
|6,10
Vi-
libe-
|in -
lac.
ben-
loon
jap-
fche
ran,
teer
de
llfde
iei-
[pe
ters
en
leen
|der
de
Jten
Z.
Z.
lio-
NUMMER 95.
179e JAARGANG.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Pagbiad Voor Middelburg, Goes en agent-
jchep Vlieringen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p, r.
3ij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening nc. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rakdïï
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 3 ragels,
a 75 ct. bjj vooruitbetaling Adv. jtssë
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewgsnommer* 5 earat.
irg
In brandweerkringen is een bekend
spreekwoord: de eerste klap is een
daalder waard.
Dit spreekwoord geldt nergens zoo
zeer als bij de brandweer.
Welnu: aan het uitvoerige verslag in
de Vlissingsche Courant van den te
Vlissingen gewoed hebbenden brand
van 11. Zondagmiddag ontleenen wij het
volgende:
16.45: brand breekt uit
±16.55: de politie komt met den
slangenwagen ter plaatse en
tast, geassisteerd door bur
gers en militairen, met
„het zgn. politiespuitje" den
brand aan.
17.07: de br a n d w e e r wordt ge-
alarmeerend (22 minuten na het
ontdekken van den brand
17.15: de brandweer komt ter
plaatse met motorspuit II.
17.30: de autospuit arriveert met
motorspuit I.
f»
13 Nov. 1932 heeft er in Vlissingen
een ernstige brand gewoed. Doordat er
toevallig een verslaggever van de Nieu
we Rotterdamsche Courant aanwezig
was de Vlissingsche Courant schreef
er een beetje over henen kwam pu
bliekelijk aan het licht, dat des nachts
ongeveer tien voor twaalven deze brand
ontdekt werd, dat omstreeks half een
de brandweer arriveerde en dat toen
„reeds zes panden in lichterlaaie ston
den".
Wij hebben in ons nr. van 18 Nov.
1932 een critische beschouwing aan dit
geval gewijd en er op gewezen, dat er
twee fouten te Vlissingen schuilden:.
„ten eerste het verouderd alarmsysteem
en ten tweede de funeste koppeling van
de alarmeering aan de politie".
Wij schreven toen:.... „brandweer
is geen politiezaak. Een slangenwagen
is op een politiebureau niet op z'n
plaats.... in steden van den omvang
van Middelburg en Vlissingen".... en
verder: „Brandblusschen en brand voor
komen is brandweerzaak en brandweer-
taak. De eerste klap, die een daalder
waard is, moet de brandweer ge
ven"
Naar aanleiding van dezen 'brand
en het lijkt ons niet te gewaagd, te on
derstellen: misschien ook wel een wei
nig naar aanleiding van hetgeen wij
schreven heeft Vlissingens burge
meester in den Raad dier gemeente 25
Nov. '32 een verklaring afgelegd, behel
zende „de urgentie van een herziening
van het alarmsysteem". Wij meenen te
weten, dat de herziening nog even ur
gent is als toen
3 Januari 1933 werd in Zwolle het
groote Dominicaner klooster in de asch
gelegd. Wij wijdden er 6 Jan. d.a.v. een
beschouwing aan. Wij schreven toen
o.a.:
„Wanneer ons goede vaderland
slechts tot den prijs van een Verseput,
een Groninger academie; een Zutphen-
sche Wijnhuistoren, een Dominicaner
klooster bereid is aan zijn plichten op
brandweergebied te voldoen, dan voor
zien wij, dat er in Nederland nog héél
wat zal moeten platbranden, voordat
een bevredigende toestand zal ont
staan En van dien Zwolschen brand
moesten we helaas constateeren.
„het oude, oer-oude liedje van een po
litie, die met een tweepijps-slangenwa-
fientje op een grooten uitslaanden brand
m een geweldig gebouw lostrekt....
ongeveer een uur na het ontdekken van
kfng an<^ treec^ m°torspuit in wer-
ft ft
ft
We zouden kunnen volstaan met deze
aan a mgen. Maar laat ons er thans een
posi ïeve raadgeving aan toevoegen.
issingen dient er nu eindelijk zorg
voor te dragen dat het:
le een behoorlijke, snel-werkende
alarmeering voor de brandweer
krijgt, en
jkj* f/k,e brandmelding on_
middellijk en in de eerste
l >ar k°mt- waar zij be
hoort: bij de b r a n d w e e r.
Want wij herhalen het, en het worde
zonder de minste onvriendelijke gezind
heid ten aanzien van de Vlissingsche po
litie gezegd: brandblusschen (in een ge
meente, waar het politiecorps niet over
zooveel personeels-reserve beschikt,-
dat daaruit een volledige po'.itie-
brandweer gevormd kan worden!) is
geen politiezaak, maar uitsluitend
brand weertaak.
Natuurlijk dient de politie voor haar
deel: ordebewaring en later wellicht het
instellen van een onderzoek naa' de
oorzaak van den brand, ook zoo dra
mogelijk gewaarschuwd te worden; na
tuurlijk moet er goede samenwerking
zijn, maar: de brandweer bluscht den
brand!
B1NNEMJ1ND.
NêERLANDS ZUIVEL OP DE
JAARBEURS TE BRUSSEL.
Het Zuivelbureau te 's-Gravenhage
deelt mede:
Met zichtbaar genoegen hebben de
talrijke bezoekers van de Brusselsche
Jaarbeurs in den stand van het Zuivel
bureau de kennismaking met de, nog
uit de dagen der Wereldtentoonstelling
zoo welbekende „Prinses Juliana Hoe
ve" hernieuwd. Een afbeelding dezer
Hoeve met drie struische boerinnen in
fleurige gewaden, die de vaderlandsche
producten: kaas en boter, letterlijk „op
de handen droegen", vormde den ach
tergrond v,an een stand waar ook ver
der, in woord, beeld en natura, de
aandacht op deze voortreffelijke pro
ducten van Nederlandschen bodem werd
gevestigd.
Opschrifteft, in beide landstalen,
vestigden de aandacht op de beteeke
nis van de tentoongestelde producten.
Onze kaas blijkt ook den Belgen goed
te smaken; ongeveer 70,000 bezoekers
proefden de beschuitjes met echte Ne
derlandsche kaas.
Wij spreken de hoop uit, dat dit. bij
onze Zuidelijke buren zal bevorderen
de gedachte: „Nêerlands Zuivel voedt
U goed!"; hiermede zou dan ongetwij
feld een bij uitstek Nederlandsch be
lang worden gediend.
DE WERKGELEGENHEID IN DE
BEETWORTELSUIKERINDUSTRIE.
De derde aflevering van het maand
schrift van het Centraal Bureau voor de
Statistiek bevat een vergelijkend over
zicht van de werkgelegenheid in de
beetwortelsuikerindustrie gedurende de
laatste 19 jaren (perioden loopende van
1 Februari1 Februari), waaraan het
volgende is ontleend:
Het aantal „man-dagen" der losse ar
beiders dat in het eerste jaar van be
doelde periode (1917/18) 610.000 be
droeg, bereikte in 1921/22 zijn maxi
mum (1.550.000). Het jaar daarop volgde
een sterke daling (922.000) waarna het
vervolgens afnam tot 333.000 in 1931/32.
De laatste 4 jaren (19321936) bedroeg
het respect. 480.000, 498.000, 428.000 en
421.000.
Het aan de losse arbeiders uitgekeer-
Voortschrijden en knielen beduidt
den weg der verwachting gaan.
paard met vermindering van uitvoer,
belangrijk grooter dan in 1934 (ruim
25.000 tot of circa 42 pet.) Dit is uiter
aard in het oog te houden bij de werk
gelegenheid in de fabrieken-raffinade-
rijen.
De loonen der vaste arbeiders en die
van het (vaste en tijdelijke) kantoor
personeel beliepen in de periode 1 Febr.
19351 Febr. 1936 in totaal respect,
rond 1.320.000 en 189.000, zoodat
aan het gezamenlijke personeel der
beetwortelsuikerfabrieken (met inbe
grip dus van de 1.512.000 voor losse
arbeiders) in die periode een bedrag
van rond 3.021.000 aan loon werd uit
gekeerd, dit is ruim 75.000 (2.4 pet.)
minder dan in de vorige periode.
Blijkens de onderwijsstatistiek van 't
Centraal Bureau voor de Statistiek be
droeg het aantal scholen voor gewoon
lager onderwijs op 31 Dec. 1935: 7.175,
Tegenover het vorig jaar beteekent dit
een vermindering met 77 scholen (ver
mindering in 1934: 265 scholen). De
vermindering van het getal scholen is
ontstaan uit een afneming der bijzonde
re scholen met 4 en van de openbare
met 73.
Het vaantal leerlingen bedroeg op den
teldatum 1.142.112. Tegenover het vorig
jaar is het met 7,182 gedaald, d.i. met
0,6 terwijl in 1934 een afneming met
26.622 leerlingen, d.i. met 2,3 kon
worden vastgesteld. In 1933 bedroeg de
afneming 2 pet. Bij het openbaar on
derwijs verminderde het aantal leerlin
gen met 11.784 (3 pet.: in 1934; 4,8 pet.;
in 1933 3,9 pet.), het aantal leerlingen
bij het bijzonder onderwijs steeg met
4.602 (0,6; in 1934 0,9 pet.; in 1933 0,9
pet.). Het .aantal leerlingen der Protes-
tantsch-Christelijke scholen steeg met
0,1 pet. (in 1934 1,7 pet.; in 1933 1,8
pet.), dat der Roomsch-Katholieke met
1 pet. (in 1934 0,3 pet.; in 1933 0,3
pet.) en dat der overige bijzondere
scholen verminderde met 0,8 pet. (in
1934 1.3 pet.; in 1933 0,04 pet.).
Het aantal hoofden en onderwijzers
bedroeg op den teldatum 31.184. Tegen
over het vorig jaar beteekent dit een
daling met 1.337 (1934: 3.017).
De numerieke verhoudingen der rich
tingen bij het gewoon lager onderwijs
laten zich in de navolgende percentages
scholen leerlingen
1934 1935 1934 1935
(in 1934 8,9 pet., in 1934 3,4 pet., in
1933 -|- 5,4 pet.), Het aantal hoofden en
onderwijzers bedroeg op den teldatum
3.735, Een toeneming van 75 (1934: 50)
Binnenkort zal mr. dr. A. B. G, M.
van Rijckevorsel, commissaris der Ko
ningin in Noord-Brabant, in den adel
stand worden verheven met het praedi-
caat jonkheer.
uitdrukken:
Openbaar
Prot.-Christ.
38.7 38,2
26,5 26,6
32.8 33,2
2,— 2,-
61,3 61,8
34,
25,5
38,9
1,6
66,-
33,2
25.7
39,5
1,6
66.8
de loonbedrag beliep in de achtereen
volgende genoemde jaren (1917/18, 1921/ Roomsch-Kath.
22, 1922/23, 1931/32 en volgende 4 jaren) j Overig bijz.
resp. 1.620.000; 7.721.000; 4.144.000;j Totaal bijz.
1.334.000; 1.881.000; 1.933.000; 1.597,000 Zooals uit dezen staat blijkt, zet zich
en 1.512.000. de verschuiving van het openbaar naar
Het aantal fabrieken, waar een cam-het bijzonder onderwijs nog steeds
pagne geweest is (in 1917-18 een 23-tal, j voort. In het bijzonder het aandeel der
dat met eenige schommeling terug liep j Roomsch-Katholieke scholen in hetjeer-
tot 12 in 1932-33), bedroeg in 1935-36,lingent,al is wederom grooter geworden,
evenals in de beide daaraan voorafgaan- j Ondanks de vermindering van het aan-
de jaren, 13 op een totaal van 18. De 5 tal leerlingen der gezamenlijke scholen
overige fabrieken (waaronder twee, i voor gewoon lager onderwijs is het ge-
welke in handen van sloopers zijn over- middeld aantal leerlingen per school
gegaan) waren sedert resp. 5, 7, 7, lij bij alle richtingen iets gestegen,
en 14 jaren buiten bedrijf. j Als gevolg van de afvloeiing van on-
De werkgelegenheid was in 1935/36 i derwijzers steeg het gemiddeld aantal
kleiner dan in de voorafgaande jaren i leerlingen per leerkracht bij alle rich-
(met uitzondering dan van het bijzonder tingen.
ongunstige jaar 1931/32), hoewel het] Bij het uitgebreid lager onderwijs be-
verschil met '1934/35 slechts gering was-droeg het aantal scholen op 31 Deo,
Bij laatstgenoemd jaar vergeleken daal- j 1935: 778. Een vermindering met 3
de het aantal campagnedagen met 17 of scholen (1934: 17). Deze daling van het
2,4 pet., het aantal „man-dagen" der j aantal scholen is onrtstaan door ver-
losse arbeiders met bijna 7,700 of 1,8 mindering van 't aantal openbare scho-
pct. Het totaal aantal vaste arbeiders, Jen.
dat een weinig grooter was dan in het Het aantal leerlingen beliep op den
vorige jaar, beliep ongeveer 1,110. Ge- i teldatum 90.340. Tegenover hét. vorig
middeld per fabriek verschilde de duur j jaar is het met 3.486 gestegen, d.i. met
der campagne niet noemenswaard van 4 pct<i terwijl in 1934 een .accres met
dien in 1934/35 (resp. ongeveer 54 en 55 4 g51i d.i. met 5,9 pet. kon worden
dag). Volgens voorloopige cijfers was waargenomen. In 1933 bedroeg het ac-
de met bieten beteelde oppervlakte 3,3 crcs 9 pct. Het uitgebreid lager onder
pet. kleiner dan in 1934 en de bieten- i wijs vertoont dus het beeld van ver
oogst thans ongeveer 11 pct. minder.] traagden groei. Bij het openbaar onder
De invoer van beetwortelen zoowel als; wijs nam het aantal leerlingen met 1190
de uitvoer daalden in zeer sterke mate, f toe (3,2 pct., in 1934 5 pct., in 1933 7.4
bij 1934 vergeleken (de uitvoer was pct.), terwijl het bij het bijzonder onder-
practisch gesproken in 1935 nihil), ter- i
wijl het invoersurplus, al was het groo- i
ter dan in eerstgenoemd jaar, betrekke-1
lijk gering bleef. Het invoersaldo van
ruwe suiker was, als gevolg van de
sterke stijging van den invoer, ge-
wijs steeg met. 2,296 (4,6 pct., in 1934
6,6 pct., in 1933 10,2 pct.). Het aantal
leerlingen der Protesten tsch-Christelij-
ke scholen vermeerderde met 3,6 pct
(in 1934 5,3 pct., in 1933 11,6 pct.), dat
der Roomsch-Katholieke met 5,7 pct.
LUCHTBESCHERMINGSDIENST.
Zaterdag een proef met de
alarmeering.
Het Hoofd Luchtbeschermingsdienst
maakt bekend, dat a.s. Zaterdagmiddag
tusschen 2,30 en 4,00 uur ter beproeving
de signalen „Luchtalarm" en „Luchtge
vaar geweken" zullen worden gegeven.
Het eerste zal bestaan in het laten
loeien van sirenen en het in werking
brengen van enkele stoomfluiten gedu
rende 2 tijd ruimten van 3 tot 5 minuten
achtereen met een tusschentijd van 2
min.; terwijl laatst vermeld signaal za'
aangegeven worden door het luiden van
kerkklokken.
Bij de a.s. luchtbeschermingsoefening
voor Zeeland op 16 Mei a.s zullen deze
signalen ook over de stad weerklinken.
Het ligt echter in 't voornemen er alsdan
nog aan te verbinden een waarschuwing
(voor de aangesloten inwoners) middels
de radio-centrale alhier.
In een bericht over e enigen tijd hopen
we nog nader op de oefening van 16 Mei
a.s. terug te komen om enkele aanwij
zingen te verstrekken over de algeheeie
verduistering en de medewerking daar
toe door de inwoners van MioSelburg.
Auto in de sloot.
Op den Nieuwe Vlissingschen weg is
een auto van de Zeeuwsche Kolenmaat
schappij tc Middelburg, Maandag bij het
uitwijken voor een anderen auto geslipt
en in een sloot terecht gekomen. De be
stuurder had geen letsel bekomen, en
de wagen was slechts licht beschadigd.
Waarschuwing.
De burgemeester van Goes verzoekt
ons opname van het volgende:
„Herhaaldelijk komt het voor,, dat
personen of corporaties inzamelingen
van gelden org'aniseeren zonder voor
zien te zijn van een vergunning van bur
gemeester en wethouders.
In het belang van het publiek vesti
gen wij er de aandacht op, dat voor a
deze inzamelingen, waaronder mede
worden verstaan verkoop van voorwer
pen van geringe waarde (zooals bloemp
jes of speldjes), aanbieden van onge
adresseerde circulaires, inteekenlijsten
voedsel- en steunbons èn soortgelijke
stukken, een vergunning noodig is van
B. en W.
Aanvraagformulieren zijn kosteloos
verkrijgbaar ter secretarie en aan het
politiebureau".
IlffOBEÏElÊRD.
COöP. ALG. VEE-ASSURANTIE.
Dinsdag werd in het Slot-Oostende te
Goes de gewone jaarvergadering gehou
den van de coöp. algem. veeassurantie
voor Zuid-Beveland G.A. gevestigd te
Heinkenszand. De voorzitter de heer J
de Baar Cz. te Lewedorp, opende met
eenige woorden ter nagedachtenis aan
den overleden oud-directeur, wijlen den
heer J. v. d, Dries. De rekeningen en
balansen der drie afdeelingen over het
jaar 1935 werden als volgt goedgekeurd
Afd. paarden in ontvang op 8217
in uitgaaf op 7755, batig slot 462,
De balans in actief en passief op
11363.
Afd. Rundvee in ontvang op 4979 in
uitgaaf op 4751 batig slot 227. De
balans in actief en passief op 3437.
Afd. veulenverzekering in ontvang op
525 in uitgaaf op 206, batig slot 45
De balans in actief en passief op 1381
Uit het jaarverslag van den secretaris
valt het volgende te memoreeren. Het
ledental bedroeg op 31 Dec. 1935 van de
afd. paarden 165, afd. rundvee 170 en
afd. veulenverz. 22. In het afgeloopen
jaar waren verzekerd 566 paarden en
veulens, voor een totale waarde van
130860, 862 koeien en runders verze
kerde waarde 82849.
Bij inschrijving werden verkocht we
gens afkeuring of opruiming: 21 paar
mmk
Middelburg, 22-IV-'36. Dinsdag hoog
ste luchttemperatuur 10.2 °C (50 °F);
aagste 4.2 °C (39 °F). Heden 9 h: 5.7
C; 12 h: 8 °C. 1.8 mm regen. Hoogste
barometerstand te dezer stede, in het
afgeloopen etmaal: 755 mm; laagste 747
mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied :762.6 mm
te La Coruna; laagste 743.9 mm te Karls
ruhe.
Verwachting tot morgenavnds
Matige tot krachtige, later afnemende
wind, uit N. richtingen, afnemende be
wolking, wellicht nog enkele regen- of
ïagelbuien, aanvankelijk kouder.
Zon op: 4 h 49; onder: 19 h 09. Licht
op: 19 h 39. Maan op: 4 h 46; onder: 21
1 09. E. K.: 28 April.
Hoog-
en
Wo. 22
Do. 23 S
Vr. 24
Hoog- en
Wo.
Do.
Vr.
22
23 S
24
Laagwater te
April.
Hoogwater.
1.17 13.46
1.59 14.29
2.45 15.18
Laagwater te
April.
Hoogwater.
3.21 15.51
4.06 16.37
4.51 17.24
Vlissingen.
Laagwater.
8.02 20.13
8.43 20.57
9.28 21 49
Wemeldinge.
Laagwater.
8.53 21.16
9.35 22.00
10 23 22.54
(Ingez. Med.)
-iajwaeéö
den en veulens, met een verzekerde
waarde van 5300 waarvan werd uit
gekeerd 80 pct. of 4240.
In de afd. rundvee werden 22 stuks
verkocht, met een verzekerde waarde
van 2997 waarvan werd vergoed
eveneens 80 pct of een bedrag van
2397.
Als bestuurslid werd met acclamatie
herkozen de heer M. Vermue .Jz. te Le
wedorp.
DE FRANSCHE ZAAI-OESTERS
GEARRIVEERD.
Thans is dan eindelijk de Nederland
sche motorboot „Cilence" van Rotter
dam gearriveerd met de door de Neder
landsche regeering aangekochte Fran-
sche oesters. Ruim 4.000.000 stuks wa
ren aan boord. Oesters v,an 2030 en
40 kg per 1000. Laten we de wensch
uitspreken dat deze mooie oesters veel
zaad mogen geven en de Zeeuwsche
oestercultuur wederom mogen voorzien
van een jong gezond product.
Met de kreeftenvangst gaat het
niet best. Dit komt vooral door het
koude stormachtige weer van de laat
ste week. De schade toegebracht aan de.
korven is wel niet groot, maar toch
komt alles in het ongereede. De prijs
is 10 ets per kg gezakt en bedraagt nu.
1,40 per kg.
ZEUWSOa-VLMHDEREI 0.0.
Klap van een paard tegen het lijf
gekregen.
HOEK. Maandagmorgen was de land
bouwer V. alhier met zijn paarden aan
het werk toen een van hen plotseling
schichtig werd en naar V. sloeg. Hij trof
hem tegen het onderlijf, waarna V. ker
mende van pijn ineenzakte. Op medisch
advies is de ongelukkige naar het zie
kenhuis te Terneuzen overgebracht. Zijn
toestand is redelijk wel.
(De Zeeuw).
In de examen-commissie Nijver
heidsonderwijs, akte N VI enz. voor het
jaar 1936, zijn o.m. tot leden benoemd,
de heeren ir. Joh. Cramer, J. F. Guge-
lot, F. G. Matzing'er, F. P. Roest en J.
Vader, allen te Vlissingen.
Aan de universiteit te Groningen
slaagde voor het doctoraalexamen wis-
en natuurkunde, hoofdvak scheikunde,
de heer A. J. Staverman.
