BINNENLAND.
Het Paaschcongres der
S. D. A. P.
ZEELAND.
WEER EN WIND.
NUMMER 88.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
14 APRIL 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Tegen de dictatuur en het
corporatieve stelsel.
De nationale en internationale
politieke toestand.
I tfrwtttcittl*
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap VHssingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal yWeek-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeeüngen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Si* GOESCHE COURANT^
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni r.g no. 43255 Kantoor te GOES; Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpara.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Robrle.
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regale
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. naiï
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cos»
rant" 10 ct. extra Bewysnommer» 5 carat..
Zaterdagmiddag is het twee-en veer
tigste congres der sociaal-democratische
.arbeiders-partij, dat tijdens de Paasch-
dagen in den Doelen .aan den Coolsingel
te Rotterdam werd gehouden, geopend,
met een rede van den voorzitter, den
heer K. Vorrink, welke rede wij reeds
in ons nummer van Zaterdag opnamen.
Aan de orde waren vervolgens de be
handeling van de jaarverslagen en de
bespreking van het in het afgeloopen
jaar gevoerde beleid.
De heer Franke (Amsterdam) noemde
deelneming van de S.D.A.P. aan een re
geering als noodzakelijk voor verwezen
lijking van het plan van den arbeid.
Mevrouw Wijnands (Maastricht) keur
de af, dat de arbeiderspers steeds op
nieuw de diensten der S.D.A.P. aan de
roomsch-katholieke staatspartij aan
biedt. Zoo lang de r.k. staatspartij on
der den clerus staat, zal zij toch niet
met ons gaan regeeren. Het is beter,
te ageeren voor het plan van den arbeid,
dat de katholieke arbeiders kan bewe
gen, tot ons te komen.
De heer Wiaslander (Utrecht) zeide.
wil men perspectief hebben, dan moe
ten wij tot samenwerking met de ka
tholieken komen. Als wij met de katho
lieken willen samenwerken, moeten wij
goed vaststellen, waar de grenzen lig
gen.
De nationale vlag.
In de Zondagmorgen.voortgezette zit
ting heeft de voorzitter, de heer Vor
rink, op een desbetreffende vraag ge
antwoord, dat de partij geen voorschrif
ten geeft aangaande de vraag, of men
bij bepaalde gelegenheden de nationale
vlag zal uitsteken. Wie de vlag wil
uitsteken op den verjaardag van Prin
ses Juliana, is geen slechter sociaal-de
mocraat, dan wie dit niet wil doen.
Verkiezingen,
Het congres verleende dispensatie
van de leeftijdsgrensbepaling aan den
heer Vliegen om lid van het partijbe
stuur te blijven. De heeren Ankersmit
en van der Veen werden herbenoemd
als hoofdredacteur resp. van „Het Volk"
en „Voorwaarts"..
Het congres heeft vervolgens de on
derscheidene verslagen, van partij, ka
merfracties enz. goedgekeurd.
Ais partijbestuurders zijn herkozen
de heeren Albarda, Drees, Van der
Kieft, Stokvis, In 't Veld en Vliegen en
mevrouw De ViesBruins; dat nieuw
gekozen is de heer Van der Goes van
Naters.
Daarna was het woord aan mr. dr, G.
van den Berg'h, die een resolutie van het
partijbestuur toelichtte over de waarde
en beteekenis der democratie, met ver
werping van dictatuur en 't corporatieve
stelsel. De geestelijke vrijheid, een der
hoogste menschelijke goederen, is slechts
in de democratie veilig, ook met den
vrede tusschen de volkeren is dit het
geval. De dictatuur, de dwingelandij
wordt door de S.D.A.P. om evenvee
redenen verworpen, als waarom zij de
democratie aanvaardt. De dictatuur de
moraliseert. Nog nimmer zijn leugen en
bedrog zoozeer tot systeem geworden,
nog nooit zijn menschelijke vooroordee-
len en dwalingen in zoo vollen omvang
als grondbeginselen aanvaard, aldus
spr. Dientengevolge zijn kerk en gods
dienst waarmede een aantal onzer op
niet al te besten voet hebben gestaan, in
den strijd tegen het nationaal-socialis-
me onze bondgenooten g'eworden, ter
verdediging van recht, menschelijke
waardigheid en van al, dat 't leven hon
geren zin en beteekenis geeft.
Zoolang Nederland, Nederland blijft
zal de Nis.b. een klein en een vreemd
element blijven in het Nederlandsche
volk, een element dat zichzelf buiten de
eigenlijke volksgemeenschap stelt. Het
Nederlandsche volkslied is, met de Mar
seillaise, het eenige, dat de tyrannij uit
drukkelijk verwerpt.
De S.D.A.P, wijst dus iedere dictatuur
af, °°k die ter bereiking van het so
cialisme en niet alleen, omdat ze die
althans in West Europa als een vol
strekt ondeugdelijk middel beschouwt
maar ook uit beginsel.
Spr, verdedigde dan de rechtsstaats
gedachte tegenover die van den macht
staat, den totalen staat. Iedere overwin
ning van het recht op de macht, in het
nationale en het internationale, is een
stap voorbuit.
Moet ons parlement op corporatieven
(organischen) grondslag worden opge
bouwd? Het fascisme coquetteert met
de corporatieve gedachte. Deze wordt
als iets nieuws voorgesteld, maar ze is
heelemaal niet nieuw,
Wij moeten in het parlement geen
vertegenwoordigers hebben van groeps
belangen. De staatsburger moet zijn stem
uitbrengen als staatsburger, rdel als
boer, als visscher als zeeman of als
militair. Geen verwijt is onjuister, dan
dat ook onze partij groepsbelangen zuu
\oorstaan, aldus spr. Wij verdedigen de
rechten van den arbeid in den ruims ten
zin van dat woord, van hen, die de ovcr-
groote meerderheid van het volk vor
men. Hun belang valt met het algemeen
belang samen.
De tegenwoordige individueele grond
slag van kiesrecht en parlement moet
dus gehandhaafd blijven. Deze grond
slag sluit echter vrijwillige vereeniging
der individuen geenszins uit.
Op de rede van mr. Van den Beigh
volgde een gedachtenwisseling, waaraan
tal van afgevaardigden deelnamen.
Het congres heeft tenslotte een icso-
lutie, welke een samenvatting is van het
door mr. dr. Van den Bergh gespro
kene, aangenomen en amendementen,
wijzigingen beoogende, verworpen.
Voorstellen partijbestuur-
Het congres nam een voorstel tot op
heffing van het instituut der geweste
lijke propagandisten aan, omdat cen
tralisatie van het propaganda-apparaal
wenschelijk is.
Tal van afgevaardigden gaven voorts
opmerkingen ten beste.
Er werd geklaagd, dat er nog geen
climax is bereikt bij de actie voor hei
plan van den arbeid, maar het partijbe-
luur wil nog geen climax. Ware er al
een climax geweest, dan zaten wij nu
in een inzinking. De climax moet wor
den bereikt tegen den tijd der kamer
verkiezingen.
Rede ir. Albarda.
De heer Albarda, voorzitter dei-
Tweede Kamer-fractie, beantwooidde
vervolgens opmerkingen over het be
leid df>r Kamerfractie, enz.
In vroeger tijd zijn de emblemen der
nationale gedachte menigmaal tegen de
partij gebruikt, dit gebruik was een mis
bruik. Ongetwijfeld is de nationale ge
dachte bij ons minder sterk geweest in
den tijd, toen onze beweging- niet mee
mocht tellen in het sociale en nationale
leven. Maar sedert is onze partij een
machtsfactor geworden.
Spr. heeft dikwijls getroffen het groo
te onderscheid tusschen de socialisti
sche partij van ons land en de socialisti
sche partijen van de andere landen van
Europa. Er is geen andere socialistische
partij, die het volkslied ook niet als haar
lied, de nationale vlag ook niet als haar
vlag beschouwt. De omstandigheden in
ons land zijn een erfenis uit het verle
den en het is goed, dit te erkennen.
Ons volk heeft echter in zijn geschie
denis groote geestelijke goederen ver
worven, welke wij geroepen zijn, thans
te verdedigen.
Spr. betoogde voorts, dat de Kanier-
fractie zich ook nog bij de behandeling
van het defensiefonds gesteld heeft op
het program van de nationale ontwa
pening, al waren er onder haar, wien dit
niet gemakkelijk is gevallen.
Onze fractie heeft eenparig erkend,
dat zij niet het recht had, eigenmachtig
af te wijken van het programpunt der
partij, aldus spr.. Wel heeft zij overwe
gingen tot uitdrukking gebracht, ont
leend aan de tegenwoordige? internati
onale omstandigheden.
Tegen het kabinet-Colijn hebben wij
zoo krachtig mogelijk verzet gevoerd.
Wij moeten onszelf zijn en blijven, zoo
zeide spr.
Maar als er een samenwerking kan
tot stand komen tusschen de socialisti
sche en de katholieke arbeiders op een
program, dat met onze doeleinden
strookt en niet vernederend voor ons is,
zal dit een uitkomst zijn en een zegen
voor het Nederlandsche volk, want een
andere weg is er in de eerste twintig
jaar voor dat volk niet te zien.
Het jaarlifksche congres blijfit
behouden.
Bij den aanvang van de zitting van
Maandag werd medegedeeld, dat het
voorstel van het partijbestuur, om voor
taan het partijcongres om de twee ja
ren te houden met 1002 tegen 902 stem-
Eén goed voorbeeld doet meer dan
duizend goede woorden.
men (en 28 stemmen van onwaarde) is
verworpen.
Wie beslist over deelneming
?an regeering?
Ir. Albarda heeft vervolgens een
voorstel van het partijbestuur verde
digd om de beslissing over de vraag, of
de partij zal deelnemen aan een regee
ring, van een buitengewoon partijcon
gres te verleggen haar den partijraad.
Mr. Waslander (Utrecht) diende na
mens Amsterdam, den Haag en Utrecht
een voorstel van orde in, om het partij
bestuur uit te noodigen, zijn voorstel
terug te nemen en voor het volgende
congres een voorstel in te dienen, tot
wijziging van de samenstelling van den
partijraad.
links en van rechts krijgt ondanks de
werkloosheid geen vat op de arbeiders.
Spr, besloot met een peroratie, waar
in hij allen opwekte, tot de sociaal-de
mocratie te komen.
Het congres applaudiseerde na ir. Al-
barda's rede langdurig, verhief zich van
zijn zetels en zong de internationale,
gevolgd door een driewerf „vrijheid."
Daarna sluiting.
PROVINCIALE BONDSVERGADERING
VAN HET N. J. V.
Paaschmaandag werd, gewoonte ge
trouw, de Prov. Bondsdag gehouden van
het N. J, V. in Zeeland, ditmaal te Mid
delburg.
Om ruim 9.30 uur werd de vergade-
ring, welke bezocht was door 325 per-
Breekt^ voor het volgende SOnen, op de gebruikelijke wijze geopend
i. j j jjom|3Urg| voorzitter van
de Prov. Commissie.
De heer K. C. W. v. d. Maden bracht,
als secretaris van de Prov. Commissie,
het jaarverslag uit, dat getuigde van
groei. Er zijn in Zeeland 60 afdeelingen,
verdeeld over 8 ringen met een leden
tal van 1100. Naast het werk van de
Jongemannen-vereenigingen is het werk
der jongensclubs. Ook hier is groei te
bespeuren, in een jaar is men gestegen
met 200 personen,
De heer C. Duvekot Cz. bracht ver
slag uit als penningmeester, het saldo
steeg tot 221.
Besloten werd in 1936 wederom een
zomerdag te houden, ditmaal in de dui
nen van Cadzand, de Prov. Commissie
zal de dagindeeling nader regelen. Het
ligt in de bedoeling, evenals in 1935,
met een flinke groep Zeeland naar de
congres een kabinetscrisis uit, dan wil
de spr. het partijbestuur gemachtigd
zien, om na overleg met den partijraad
te beslissen over deelneming aan eei
regeering.
Ir. Albarda verklaarde, dat het partij
bestuur de bepalingen omtrent de sa
menstelling van den partijraad aan een
onderzoek zal onderwerpen en voor het
volgende congres voorstellen in dit ver
band zal indienen-, maar het congres ne
me nu het partijbcstuursvoorstel aan
Er komt dan op het volgende congres 'n
definitieve regeling, aldus ir. Albarda.
Bij handopsteken verwierp het con
gres het voorstel van orde, waarna het
partijbesluursvoorstel w'ard aangeno
men; de amendementen waren hierme
de vervallen.
Landsverdediging en ontwapening.
Middelburg, 14-IV-'36, Zaterdag, Zon
dag en Maandag: hoogste luchttem
peratuur 11.4 °C (53 °F); laagste 2.8 °C
(37 °F). Heden 9 h: 5.5 °C; 12 h: 8.2 °C.
.9 Vï mm neerslag. Hoogste barometer
stand te dezer stede, in het afgeloopen
etmaal: 759 mm; laagste 754 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 774.3 mm
te Vestmanoer; laagste 745,4 mm te
Bladvanskuk.
Verwachting tot morgenavond;
Zwakke tot matige wind uit W, tot
N. richtingen, half tot zwaar bewolkt of
betrokken met kans op regen of hagel-
buitjes in het Noorden, in het Zuiden ge
deeltelijk bewolkt met weinig of geen
neerslag, waarschijnlijk nachtvorst, wei
nig verandering in temperatuur overdag.
t»
e
Zon op: 5 h 06; onder: 18 h 55. Licht
op: 19 h 25. Maan op: 1 h 42; onder:
9 h 45. L.K, 14 April.
Hoog- en Laagwater te VHssingen.
April.
Hoogwater. Laagwater.
14 5.47 18.13 12.14
15 6.56 19 25 0.45 13,18
16 8.16 20.51 1.59 14.43
Di.
Wo.
Do.
Hoog-
en
Di.
Wo.
Do.
14
15
16
Laagwater te
April.
Hoogwater.
7.27 19.54
8.27 20.58
9.41 22.21
Wemeldinge.
Laagwater.
0.50 13.19
144 14.22
2.55 15,45
z.o.agNevew
Ir. Albarda verdedigde vervolgens n I Bondsvergadering te*Dcn Haag op 20
voorstel van het partijbestuur aan hetl 2\ Mei te trekken,
congres om, constateerende, dat in del j-je voorzjtter deed mededeeling van
partij twijfel gebleken is omtrent de een schrijven van het Prov. Comité van
vraag, of het programpunt der nationale de Centrale voor werkloozenzorg, waar-
ontwapening in den zin, waarin dit m|-n bekend gemaakt worden de plannen
1921 is bedoeld, ongewijzigd kan wor- voor het gste werkkamp bij Ginneken.
den gehandhaafd, aan het partijbestuur De heer j Ventevogel deelde mede,
zonder op een beslissing vooruit te loo-1 zjcb een commissie heeft gevormd,
pen, te verzoeken, een commissie l.e I welke het bestuur van de Ernst-Sillen-
benoemen. om dit punt en de ermede I Hoeve bij het 10-jarig bestaan van de
samenhangende vraagstukken te onder-1 fjoeve een zuiveringsinstallatie voor
zoeken, en zoo tijdig rapport uit te I drinkwater wilde aanbieden. Dit kost
brengen, d,at daarmee bij het ontwerpen I 2000. Spr. wekte de deelnemers van
en vaststellen van het verkiezingspi^)-1 den Bondsdag en de leden in de Provin
cie op, deze actie te steunen, door het
koopen van bonnen
De vergadering werd hierop geschorst
tot half twee. Na heropening met het
zingen van het Bondslied door de 600
aanwezigen, had het Pijperscorps „Juli
ana", afdeeling van de C.J.M.V. van
num-
gram voor 1937 rekening kan worden
gehouden.
Het congres nam dit voorstel na eetiig
debat aan.
Maandagmiddag heeft ir. Albarda
een inleiding over den internationalen I Middelburg gelegenheid enkele
en n,ationalen politieken toestand ge-1 niers ten gehoore te brengen,
houden. Spr. herinnerde aan een betoog I De voorzitter verwelkomde dan den
waarmee de Negus van Abessynië zich I heer C. Tabak, algemeen secretaris van
tot den Volkenbond heeft gewend, ver-I het N.J.V., die sprak over „Onze bood-
klarende, dat morgen een ander land I schap mijn taak". Spr. begon met te
kan overkomen, wat heden met t zijne I zeggen, dat het een feestdag was voor
geschiedt, nu de collectieve veiligheid I de 20.000 jongemannen van het N. J. V.
niet verzekerd blijkt. Zoo is ook ons I In elke provincie werd een Bondsdag
land blootgesteld aan het oorlogsgevaar. I gehouden, waarheen de jongemannen
Hitiers „Mein Kampf" getuigt ervan,! met blijdschap in hun hart en tot dank
dat het nationaal-socialisme Duitsch-1 hunner ouders trekken. Zij mogen in
land den aanvalsoorlog wil doen aan-l deze moeilijke tijden danken voor een
vaarden. De auteur van dit boek is die-1 groeiende en bloeiende Protestantsche
tator van Duitschland geworden. De I Chr. Jeugdbeweging. Wanneer spr, voor
uitvoering van zijn afschuwelijk program I Zeeland eenige cijfers mocht noemen,
is in vollen gang. Dadelijk na zijn op-1 dan ziet hij ook daar groei, in 1925 wa
treden is de herbewapening aangevan-1 ren er 39 afdeelingen, 37 jongensclubs en
gen. Het Rijnland is wederrechtelijk be-12380 leden en in 1936 resp. 60, 55 en
zet. Von Ribbentrop's bezoeken aan 1 2090. Spr. is dankbaar, doch hij moet
Londen beoogen, Engeland van Frank-1 constateeren, dat in 40 gemeenten van
rijk af te trekken. Op verschillende ma-1 Zeeland niets aan jeugdwerk wordt ge-
nieren helpt Duitschland Italië door de I daan.
wereld als aanvaller van Abessynië be-1 Men heeft een boodschap aan de
stempeld. Zoo gaat de vrede als een sle-l jeugd van het Vaderland. Men wil voor
de op een helling steeds meer op den I hen zijn een levend getuigenis, een weg
■afgrond aan. I wijzer op den levensweg. De boodschap
Doordat de collectieve veiligheid niet lis, dat Jezus Christus is, de Redder dei-
is verzekerd, heeft Japan, China en Ita-J Wereld, dat men zich gevoelt schepse-
lië Abessynië durven aanvallen. Hadde I len van één God, zonen van één volk
Hitier de pacifistische gezindheid der I kinderen van één tijd. In die gemeen-
Westersche mogendheden niet gekend, I schappelijke boodschap leeft, de per
hij had het Rijnland niet bezet. Zoo I soonlijke taak. Het is volgens spr. een
blijkt, dat het pacifisme niet negatief I groot gebeuren, wanneer jongemen-
moet zijn, maar dat het een machtsap-1 schen hun taak zien. Deze taak bestaat
paraat moet scheppen, dat, zoo noodig, I in de eerste plaats dat zij zich zullen
een aanvaller tot rede kan brengen. De voorbereiden voor het toekomende le-
democratische volkeren moeten schouder I ven in huisgezin, gemeente en maat-
,aan schouder staan in den strijd tusschen j schappij en in de tweede plaats in de sa
het recht en geweld. Tusschen deze vol-1 menwerking welke tot uiting komt in
keren zijn de sociaal-democraten hetl den arbeid van Zondagsschool en Jon
verbindende element. I gensclubs.
Spr. besprak vervolgens den groei der I Dandbaar is spr. voor de uitbreiding
S.D.A.P. in ons land, blijkende uit de Ivan het werk in deze provincie, dank
staten- en raadsverkiezingen. De ver-1 baar is hij voor het offer dat jongeman
kiezingsuitslagen hebben het. bewijs ge-1 nen in dezen tijd weten te brengen, want
leverd, dat de N.S.B. ons niet heeft kun-1 niet minder dan 10.000 heeft het dank
nen verzwakken. Het extremisme van 1 offer opgebracht.
(Ingez. Med.)
Na deze rede liet „Juliana" zich nog
maals hooren en werd de vergadering
opnieuw geschorst tot 5 uur. Op de
avondvergadering en het afscheid van
ds. J. J. Homburg komen wij nader te
rug.
Anti Rev. Partijdag voor Zeeland
Heden Dinsdag werd te Goes een A.
R. Partijdag voor Zeeland gehouden on
der voorzitterschap van den heer J. A.
Dominicus te Wemeldinge.
Aan het jaarverslag van den heer P.
G. Laernoes te Vlissir.gen ontleenen we
het volgende:
Het jaar 1935 was een belangrijk jaar.
Er hadden Statenverkiezingen plaats,
maar deze verkiezingen- stonden bijna
uitsluitend in het teeken der regeerings-
politiek, zoodat de verkiezingsstrijd
wel zeer werd vertroebeld. Provinciale
aangelegenheden werden nauwelijks be
handeld. Het aantal geldige stemmen
liep vergeleken met 1931 met 5.7 pet.
op. Het A. R. stemmental, 20486 in 1931,
kon dus gestegen zijn tot 21.654. Het
kwam echter niet hooger dan 20.294,
wat een tekort is van 1360, verdeeld
over de Verschillende centrales als
volgt:
Middelburg 406, VHssingen 563,
Goes 585, Hulst 143, terwijl Zierikzee
een winst had van 146, Tholen van 62
en Sluis van 114.
Ook in Zeeland leverde de Vrijheids
bond het grootste aantal stemmen aan
de N. S. B. De Vrijz. democraten zijn er
goed afgekomen. De Vrij R. K. lijst heeft
geen noemenswaardige schade aan de
R. K. Staatspartij berokkend, terwijl de
A. R. partij nog al wat heeft moeten af
staan aan de S. G. P. en ook een klein
aantal stemmen naar de N.S.B. kan zijn
overgegaan. Gezien de felle actie van de
N.S.B. kunnen we dankbaar zijn dat de
A.R. Partij zich zoo heeft weten te
handhaven.
DE „GRAF ZEPPELIN" BOVEN ONS
GEWEST.
Het Duitsche luchtschip „Graf Zeppe
lin" is vannacht, op weg naar Zuid-Ame-
rika, Zeeland gepasseerd. Men had geen
vergunning gekregen om over FrankrijK
te vliegen. Vandaar zette het gevaarte
koers over ons land.
Om 12 uur was de „Graf Zeppelin'
boven Roosendaal. Het luchtschip koos
zijn weg langs den spoorweg. Telkens
richtte het groote zoeklichten omlaag.
Om even voor half een, was het in de
