GOESCHi COURANT^
II
KERKNIEUWS.
WEER EN WIND.
ZEELAND.
Met de Nederlandsche
Roode Kruis Ambulance in
Abessynië.
BINNENLAND.
NUMMER 87.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
11 APRIL 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
0m voor bombardementen
gevrijwaard te blijven, ver
richten de doktoren hun
werk in een grot. De
Italianen werken inder
daad rijkelijk met gifgas
sen.
Begrafenis
B. Ch. A. van Renterghem.
De opheffing van het nationale
Crisis-comité.
LANGE DELFT 34 MIDDELBURG
VLISSINGEN.
ZUID-BEVELAND.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN «LD.
Apr.;
.Fientje
[),00 h„
MIDDELBUQGSCHE COURANT
dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bü het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—2
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. neef
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5
MAANDAG (2en Paaschdag) ZAL ONS
BLAD NIET VERSCHIJNEN.
Daar wij Dinsdag vroeger ter perse gaan,
zuilen advertenties voor dien dag niet
laier dan TIEN UUR kunnen worden
aangenomen.
V/i; ontvingen nog een brief van dr.
Van Schhelven, die den 19den Maart te
Kworam geschreven werd, dus na den
bekenden overval op zijn karavaan. Er
schijnt een brief zoek geraakt te zijn,
want over den overval zelf schrijft dr.
Van Schelven niets. Het onderstaande
werd op papier gezet, terwijl de dokter
nog met zijn verwondingen te bed lag:
Eenige dagen voor mijn komst te Kwo
ram werd de Engelsche lambulance al
daar door Italiaansche vliegtuigen ge
bombardeerd; hoewel al hun tenten dui
delijk met roode kruisen gemerkt wa
ren, en op den grond tusschen de ten
ten 'n van neteldoek gemaakt, groot
rood kruis op witten ondergrond, totaal
grool 14 x 15 m gespreid lag.
Als motief werd te Rome opgegeven,
dat eenige dagen te voren, toen de
Engelsche ambulance zich te Alamatö.,
aan den voet van de bergen, waarop
Kworam ligt er door haar op de over
baar heen vliegende vliegtuigen gevuurd
zou zijn. Er zijn werkelijk eenige scho
ten gelost doch niet door de Engel-
schen.
Geen Europeaan zal het toch in zijn
hoofd krijgen, met een gewoon geweer
ie gaan vuren op vliegtuigen! Doch
in dien tijd waren duizenden soldaten,
tezamen met den keizer op weg naar
het Noordfront. Die waren dus overal
rondom de ambulance gelegerd. Wat is
dan gemakkelijker dan te zeggen, dat de
Engelschen gevuurd hebben!
Van deze eerste oogenblikken na het
bombardement der Engelsche ambulan
ce heb ik een serie foto's gezien van een
Russisch journalist. De eerste bom
kwam terecht. juist in het midden
van het in het kamp gespreide „Roode
Kruis De foto laat duidelijk 't rooken-
de gat in het doek zien! Een tweede
kwam terecht in de operatietent, en
doet mij een chaos van instrumenten
zien. En verder de vernielde roode
'kruiê-tenten en in flarden gescheurde
gewonden,
Geen wonder dat men in een Roode
Krtiisient geen Abessijn meer binnen
krijgt. Ze geven er dan de voorkeur aan,
gewoon dood te gaan.
In allen gevalle, bij dit bombardement
had de Engelsche ambulance al haar ten
ten, 3 dimions en veel materiaal ver
speeld; en de Negus heeft haar toen een
grot laten wijzen, boven in de bergen
hoven het meer van. Ashangi. Daar zit
2e nu, heeft zich zoo goed mogelijk in
gericht, en behandelt nog enkele over
gebleven patiënten. Haar inlandsch per
soneel, en 80 man inlanders uit het Ke
nya gebied, ten Zuiden van Ethopië,
heeft ze ontslagen en naar huis gezon
den. Daar onze ambulance verplegers
over had, daar mijn 2de unit niet
meer bestond tengevolge van den over
val hebben wij enkele van onze in-
heemsche verplegers aan de Engelschen
afgestaan.
Doch ook voor onze unit werd het in
de tenten wat te gevaarlijk. W(ij z,aten
wel is waar in een nauwe vallei 1 zoo
veel mogelijk onder wat boomen ver
borgen doch hoe licht kan niet het
speurend oog van. een observatievlieg
tuig toevalligerwijze op onze tenten
vallen en dan zijn ook wij verloren.
Zoo zijn dan onze mannen ook op stap
gegaan, en hebben op aanwijzing van
den Negus, bezit genomen van een an
dere grot, op 2 uur afstand van de En
gelschen. Ze is moeilijk bereikbaar, voor
al door gewonden maar lager op den
berg zijn geen geschikte plaatsen te vin
den. Veiligheid boven alles; en toen
daarom een paar dagen later de bom
men hinderlijk-dicht bij ons kamp kwa
men te vallen, hebben we maar snel
besloten en ons heele kamp naar bo
ven overgebracht.
Het transport v,an mijzelf op een
draagbaar langs vaak haast onbegaan-
sare paden en ten slotte onder een
wondermooie waterval door, ging
wel zeer bezwaarlijk, maar 's avonds
was toch alles in veiligheid. Wat geeft
dat een gevoel van rust: vliegmachines
te hooren aankomen bommen te hoo-
ren ontploffen, en dan te weten dat
géén van die bommen je treffen k,an!
Den volgenden dag zijn de doktoren
aegonnen de grot in te richten. Het
achterste deel werd operatiekamer;
daarnaast de apotheek en onze slaap
tenten en vooraan de zieken-iafdeeling.
Den tweeden dag werden ons al di
rect eenige zwaargewonden gebracht,
die kort daarna geopereerd zijn.
Doch intusschen jammerde het bij mij
inwendig, dat mijn opzet, om de ge
wonden met borst- en buikschoten, die
tot nu toe onherroepelijk allen stierven
- eenige hulp te brengen mislukt
was. Door mijne verwonding was het
mij persoonlijk onmogelijk, verder naar
Aladji op te trekken, zooals mijn plan
was, en daar onze eerste operatie-unit
in te richten; en verder had het bom
bardement der Engelsche ambulance
wel bewezen, dat in het algemeen onze
wijze van werken tot mislukking ge
doemd zou zijn, tenzij we bij Aladji een
groote grot zouden kunnen vinden om
in te werken. Doch de andere leden on
zer ambulance hadden langzamerhand
genoeg van de bommen, en verkozen
liever in enze grot te blijven werken.
In de gegeven omstandigheden was
dit ook de beste en de eenige oplossing.
Want we zaten nagenoeg zonder eenig
vervoermiddel. Was de karavaan dr. v.
d. Does Lampe uit Dessié met 67 muil
dieren vertrokken door nalatigheid
der verzorgers en door het slechte
voedsel waren er bij mijn vertrek uit
Kworam nog maar drie over! Vele
muildieren stierven ook door het eten
van door (mosterdgas vergiftigd gras.
De Italianen gebruikten nl. niet slechts
gasbommen, doch zooals ik zelf heb
kunnen constateeren lipten vaak op
t 500 m hoogte een gasmassa tot ont
ploffing komen, die zich als een regen
van millioenen kleine gele droppeltjes
over de gansche omgeving verspreidde.
Die partikeljes zetten zich ook op het
gras af. Zette een Abessijn zich daarop
neder ging hij niet direct van kleede
ren verwisselen dan was hij zeker,
den volgenden dag zich te voelen wie
gen op een onnoemlijk aantal blaren,
die vaak zeer diep invraten en zeer
pijnlijke wonden gaven.
En wee het muildier, dat van dit gras
at! Men zag eerst zijn lippen zwellen,
dan werd het dier onrustig, rende naar
plekken waar water was te vinden
dronk en dronk doch in weerwil van
alles ging het dier in korten tijd onder
heftige koliekpijn te gronde. De heele
omgeving van Quoram w,as verpest door
den stank van honderden rottende ca
davers! Wie had tijd of zin, in den
harden rotsgrond gaten te hakken! En
het is alleen dank zij de stralende
Afrikaansche zon en de droogte van den
bodem dat zich niet tallooze infec
tieziekten bij mensch en dier ontwikke
len!
Intusschen vielen dagelijks groote hoe
veelheden bommen, óók rondom onze
grot, zoodat we soms wel den indruk
kregen, alsof de Italianen werkelijk op
zoek waren naar Roode Kruisen!
Veel heb ik van ons medisch werk
niet meer kunnen meemaken, daar ik na
enkele dagen bericht kreeg van den Ne
gus, dat hij voor mijn transport een Po-
tez-vliegtuig uit Addis had laten over
komen. Het vliegtuig kwam ook, en
stond gereed mij op te nemen doch
hoe toch van dit transport niets kwam
vertel ik een volgende maal.
Liefde is wat de zeilen zijn bij een
schip; zij doet ons zacht voortglijden
op 's levens wateren.
Donderdag heeft ds. M. Hoffman,
gekomen uit Krabbendijke zijn
intree-predikatie gehouden als predi
kant bij de Geref. gemeente van Moer-
capelle. Ds. Hoffman sprak naar aan
leiding van Jeremia 39 vers 1618. On
der de aanwezigen bevonden zich ds
G. H.' Kersten uit Rotterdam, welke
Woensdag ds. Hoffman bevestigd heeft.
In beide diensten was het kerkgebouw
overvol.
Onder zeer groote belangstelling,
vooral uit marine-kringen, is gistermid
dag op Nieuw Eik-en-Duinen te Den
Haag, het stoffelijk overschot van den
heer B. Ch. A. van Renterghem, ge-
pensionneerd luitenant ter zee, oud-di
recteur van den Provincialen Stoom
vaartdienst op de Westerschelde ter
aarde besteld.
Onder de talrijke aanwezigen bevon
den zich de vice-admiraals, graaf van
den Bosch, lid van het hoog militair
gerechtshof, Sluijs en Hoogh en voorts
vele gepensionneerde marine-officieren
vrienden van den ontslapene. Ook wa
ren aanwezig de directeur van den Pro
vincialen Stoomvaartdienst op de Wes
terschelde, de heer G. J. de Jonge, de
oud-burgemeester van Goes, de heer
G. A, Hajenius. Het dagelijksch bestuur
van de Nederlandsche centrale vereeni
ging tot bestrijding der tuberculose, van
welke vereeniging de overledene admini
strateur is geweest, was vertegenwoor
digd door de doctoren Hefting en Van
Gils.
In de aula heeft de oud-marine-offi-
cier jhr. Elias, namens vele vrienden
uit de marine, uiting gegeven aan de
groote smart die allen, die den overle
dene gekend hebben, thans ondervin
den.
Spreker schetste den heer Van Ren
terghem als een goed kameraad, die een
hoogstaand karakter bezat en wiens
voornaamste eigenschappen waarheid
en trouw waren. Zijn vrienden zullen
zijn nagedachtenis in hooge eere houde
Dr. Hefting heeft namens de Neder
landsche Centrale Vereeniging tot be
strijding der tuberculose, met een ko
woord afscheid genomen van hem, d
ongeveer tien jaar als .administrateur
op zeer verdienstelijke wijze de ver
eeniging gediend heeft.
Aan de groeve dankte een familiei
voor de belangstelling.
Een circulaire van minister de
Wilde aan de burgemeesters.
In verband met de opheffing op 1
Mei van het Natioriaal Crisis-Comité,
heeft de minister van binnenlandsche
zaken een uitvoerige circulaire ,aan de
burgemeesters gezonden, waaraan het
volgende is ontleend:
Het Nationaal Crisiscèmité verleende
in het algemeen hulp in drie vormen nl.
hulp ineens en ondersteuning door ar
menzorg aanvullende hulp in natura; ten
tweede: credietsteun in den vorm van
voorschotten; ten derde: giften om zelf
standigheid te helpen handhaven en al-
zoo armlastigheid te voorkomen.
Met het volgende geeft de minister
aanwijzingen, volgens welke de aanpas
sing behoort te geschieden.
Steun in natura.
Deze zal verstrekt moeten worden
door de organen van particuliere ker
kelijke en burgerlijke armenzorg. Ten
opzichte v.an
Credietsteun
wijst de minister op de zoogenaamde
borgpjtellingsfondsen welke samenwer
ken met hulp- en voorschotbanken
waarbij gemeentebesturen de noodige
medewerking dienen te verleenen. Over
den opzet en de werkwijze dezer fond
sen wordt overleg gepleegd met den
minister van handel, nijverheid ïn
scheepvaart. Volgens dezen minister is
het gewenscht, dat deze fondsen op den
grondslag der districten der 36 Kamers
van Koophandel worden opgericht.
Voor den arbeidersstand zouden ar-
beidersborgstellingsfondsen van groot
nut zijn ter verstrekking van consump
tief crediet nl. tot aanschaffing van
huisraad, betaling van ziektekosten enz.
Verstrekking van giften ineens,
Het betreft hier opheffende armenzorg
van personen uit allerlei maatschappe-
lijken kring neringdoenden, intellec-
tueelen, zgn. nieuwe armen, enz. wier
zelfstandigheid door een gift ineens be
houden kan blijven. Veelal gaat het be-
noodigde bedrag de krachten van één
instelling te boven en is samenwerking
hier geboden. De circulaire ,acht het
Waar zijn de tijden, dat de Brillen duur waren
I' Dat was vóór de crisis. In de crisis zijn het crisisprijzen bij
LEO HELDER
ZIEKENFONDSLEDEN DE SPECIALE PRIJZEN
(Ingez. Med.).
met het oog op het wegvallen van den
steun der nationale crisiscomité's ge
wenscht in de betrokken gemeenten
„commissies van samenwerking voor bij
zondere nooden" op te richten. Daar dit
in vele gemeenten evenwel niet voldoen
de zou zijn, wordt een „nationaal fonds
voor bijzondere nooden" opgericht voor
eventueele aanvullende steun. Het ini
tiatief tot oprichting eener commissie
van samenwerking zal van de burge
meesters dienen uit te gaan, In gemeen
ten, waar een armenraad is gevestigd,
van dezen.
Het bestuur van het nationaal fonds
zal de oprichting van commissies van
samenwerking kunnen aanmoedigen en
voor werkwijze enz. richtlijnen kunnen
aangeven en voor steunverleening aan
de commissies van samenwerking voor
waarden kunnen stellen.
DE VERLAGING VAN BOTERPRIJS.
Gaat morgen in.
In verband met de verlaging van de
heffing op boter van f 1,10 tot f 1 per
kg bleek ons uit een ter inzag'e ver
strekt schrijven van de Nederlandsche
Zuivel Centrale, afd. Zuivelcontrole te
Den Haag, dat deze verlaging op morgen,
12 April, ingaat en dus heden nog geen
invloed op den boterprijs heeft
LANDBOUW EN MAATSCHAPPIJ EN
DE COMMISSIE VAN LOON,
Het hoofdbestuur van „Landbouw en
Maatschappij" verneemt, dat het dezer
dagen verschenen bericht, dat de com
missie Van Loon van het stelsel van
„Landbouw en Maatschappij" niets
moet hebben, geheel uit de lucht gegre
pen is.
Middelburg, ll-IV-'36, Vrijdag: hoog
ste luchttemperatuur 11.3 °C (53 °F);
laagste 5.4 °C (42 °F). Heden 9 h: 7 °C;
12 h: 9.3 °C. 0.2 mm regen of neerslag.
Hoogste barometerstand te dezer stede,
in het afgeloopen etmaal: 767 mm; laag
ste 759 mm.
Verwachting tot morgenavond:
Meest matige tijdelijk wellicht toene
mende Noordelijke tot N.O. wind, ge
deeltelijk bewolkt, weinig of geen neer
slag, kans op nachtvorst, weinig veran
dering in temperatuur overdag.
Zon op: 5 h 13; onder: 18 h 50. Licht
op: 19 h 20. Maan onder: 6 h 46.
Zo. 12 April. Zon op: 5 h 11; onder:
18 h 52. Licht op: 19 h 22. Maan op:
12h 15; onder: 7 h 34.
Ma. 13 April. Zon op: 5 h 9; onder:
18 h 54. Licht op: 19 h 24. Maan op:
l"'h 03; onder: 8 h 35. L.K. 14 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
April.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 11 3.38 15.59 10.11 22.23
Zo. 12 4.18 16.35 10.42 23 06
Ma. 13 4.57 17.18 11.21 23.49
Hoog-
Za.
Zo.
Ma.
en
11
12
13
Laagwater te
April.
Hoogwater.
5.31 17.53
6.06 18.27
6.42 19.06
Wemeldinge.
Laagwater.
11.15 23.29
1148
0.08 12.27
Oneerlijk ambtenaar.
De politie heeft aangehouden en aan
de justitie te Middelburg "voorgeleid 'n
rijksambtenaar, die in het afgeloopen
jaar verschillende ingezetenen dezer ge
meente en ook van Souburg en Koude-
kerke onder valsche voorwendsels geld
heeft afhandig gemaakt en daarv,an goe
den sier gemaakt.
Recidivist aangehouden.
Te Vlissingen had een oude bekende
van politie en justitie in een hotel gelo
geerd zonder te betalen en tevens had
hij een predikant opgelicht. Thans is hij
aangehouden en aan de justitie voorge
leid.
De man is reeds eerder veroordeeld
wegens majesteitsschennis en tegen hem
was in kerkelijke bladen gewaarschuwd
omdat hij ook elders trachtte predikan
ten op te lichten.
ONGELUK MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
KAPELLE. Vrijdagmiddag werd het
negen-jarig zoontje van den boom-
kweeker V. C. alhier door een
vrachtauto overreden.
Dr. Pfeiffer en zuster Kuyper waren
spoedig op de plaats van het ongeluk.
Geconstateerd moest worden dat de
dood onmiddellijk was ingetreden.
De verslagenheid van ouders en be
volking was groot.
Den chauffeur J. B. van Kapelle trof
geen schuld.
Volksonderwijs.
KRABBENDIJKE. Donderdagavond
vergaderde onder voorzitterschap van
den heer C. Tollenaar de afd.
Krabbendijke van Volksonderwijs in de
openbare school.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren C. v. Weele en A. J. Guiran,
wegens uitbreiding van het bestuur dat
thans uit 7 leden bestaat werden geko
zen de heeren F. Hammer en F. J. v. d.
Bout.
Als afgevaardigde naar de buitenge
wone vergadering werd gekozen de hr
F. Hammer plaatsvervanger L. M. Mar-
kusse.
DR, J, G. KLINKENBERG f.
YERSEKE. Hedenmorgen is alhier op
69 jarigen leeftijd overleden dr. J. G.
Klinkenberg, gedurende 41 jaar ge
meente geneesheer, alhier. Eenige we
ken geleden werd dr. Klinkenberg
op het dorp door een fietsenden bak
kersjongen aangereden, hierdoor liep hij
een mankement aan het been op. Later
ontstond trombose, waaraan hij nu is
overleden. Een tragisch gebeuren, daar
mevrouw Klinkenberg eenige maan
den geleden, na een auto-ongeluk haar
overkomen eenige weken later stierf.
Half Decembsr verleden jaar werd hier
een nieuwe dokter benoemd, daar toen
dr. Klinkenberg zijn ontslag had ge
nomen. De dokter was hier algemeen
bemind en geeerd wat bij zijn afscheid
duidelijk is gebleken.
De oesitércultuur voorheen en thans.
IERSEKE. Een tot voor korte jaren
zeer gunstig bekend staand oesterper
ceel, dat tot 1 April 11. een jaarlijksche
pacht deed van 820, werd op de
laatst gehouden verpachting van oester-
perceelen gegund voor 16 per jaar.
Deze week werd ditzelfde perceel ver
handeld voor een pakje sigaartjes ter
waarde van f 0.30!
OOSTBURG. Voor den op 1 Mei a s.
aan te vangen nieuwen cursus aan de'
Ambachtsschool alhier hebben zich 29
leerlingen aangegeven,,
De oudheidskamer alhier is verrijkt
met een groot aantal medailles, alle be
haald door de schietvereeniging „PrcH
sident Steijn", die hier voor den we
reldoorlog bestond, opgericht in 1902.