Nederlandsch-lnclië en de Marine Utcti Ls die nieiuOe HONIG'S KALFSSOEP DE PAGODE KRONIEK van den DA6. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE COURANT) VAN ZATERDAG 14 MAART 1936. No. 63. door Gep. vice-admiraal G. L. Schorer. Japan en de belangen van Rusland, Amerika en Engeland. Overal verscherpen zich de tegenstellingen. De positie van onze Oost bij een gewapend conflict in het Verre Oosten. Wij moeten en mogen rekenen op de hulp van anderen. De politieke en militaire krachten in Europa. In het voorafgaande artikel werd in het kort aangegeven, hoe snel Japan iri de laatste tientallen jaren zich econo misch staatkundig en militair heeft uit gezet. Herhaaldelijk was het hierdoor in botsing gekomen, of was er wrijving door ontstaan met de andere mogend heden, die hun belangen hebben in Oost-Azië; en het is niet te verwachten, dat hier thans plotseling een eind aan zal komen. Allereerst en allermeest met China, dat reeds in den Chineësch-Japanschen oorlog van 1894—'95 tot eigen verbazing' en schrik gewaar werd, hoe weinig het kon uitrichten tegen den krachtigen greep van den tot dusver verachten buurman en dat, na den overgang van den Keizerlijken in den republikeinschen regeeringsvorm hoe langer hoe meer in een chaotischen toestand geraakte, zijn samenhang verloor en lijdelijk toe moest geven aan de steeds verder gaande eischen van Japan, Ook Rusland. Het Czarenrijk had al lang geleden zijn oostelijke grenzen verlegd naar den Stillen Oceaan, drong in het begin dezer eeuw door in Mants- joerije en dreigde het ook in Korea te zullen doen. De Japanners voelden dit als een gevaar vóór hun eigen belangen, drongen de Russen in den oorlog van 1904'05 terug naar Siberië en nestel den zich zelf langzamerhand in de vrij gekomen plaats. De Sowjet-Unie zette de Czaristische uitbreidingspolitiek op andere wijze voort; rechtstreeks door Buiten-Mongo- lië, vroeger een buitenprovincie van China, onder haar invloed te brengen, indirect door roode propaganda in het meer Zuidelijk gelegen gedeelte van het Chineesche rijk. Hiermee stuit zij tegen Japan, dat bitter weinig voor communis me in China voelt, en al even weinig voor de sterk toegenomen militaire maatregelen en de industrialiseering, die in de laatste jaren in Siberië hebben plaats gevonden. Wladiwestok, de Rus sische Marinebasis aan den Stillen Oceaan op korten afstand van Japan gelegen, is den Japanschen leger- en marinestaven een doorn in het oog. En wat de Vereenigde Staten van Noord-Amerika betreft, hun politiek in Oost-Azië heeft zich herhaaldelijk tegen de Japanners verzet, zij het ook op den duur niet met veel succes. Meer malen is het aan hun tegenstand te dan ken geweest, dat de Japanners zich moesten matigen in de eischen, die zij meenden aan China te kunnen stellen en die van de zelfstandigheid van het Hemelsche Rijk hoe langer hoe minder zouden hebben overgelaten. Met kracht ook kwamen de Ver eenigde Staten op voor de „open deui" in China d.w.z. het recht op gelijke behandeling van alle naties voor hun handel en industrie, in het bijzonder in de z.g, „sferen v.an invloed"" der ver schillende mogendheden. Ongetwijfeld, de Japanners wenschten evenzeer een - - - jjj „open deurin China, maar dan }ioe langer hoe meer alleen voor hen zelf geopend. De Amerikaan zetten aan hun poli tiek kracht, bij door hun vloot in den Stillen Oceaan te concentreeren cn door verbetering van hun marinebasis bij Honolulu op de 'Hawai-eilanden. Nieuwe, uitgebreide vlootplannen zijn aangekondigd en in voorbereiding of uitvoering. Voegt men daarbij, dat zij hun grenzen voor Japansche immigra tie volledig afsloten en dit op een voor de Japanners stuitende manier deden, door hen op dit punt gelijk te stellen met Afrikanegers en Chineezen. dan laat het zich begrijpen, dat ae Japansche nationalisten weinig vriend schappelijke gevoelens meer koesteren voor hun verren overbuur aan den Stil len Oceaan. Maar terwijl de Japansche politiek hardnekkig het gestelde doel voor oogen houdt en, tijdelijk tegengehouden of teruggedrongen, steeds weer opnieuw en met vernieuwde kracht doorgaat dat veel-omvattende doel te naderen, maakt de Oost-Azische politiek der Vereenig de Staten een onzelteren indruk. Was reeds bij het verdrag van Washington de positie der Amerikanen verzwakt door de concessie, geen nieuw^ marine- basis te zullen aanleggen, westelijker dan de bestaande basis bij Honolulu in nog grooter mate hebben zij, door toe te stemmen in de onafhankelijkheid der Filippijnen, het toekomstige gebruik van hun eigen machtsmiddelen belem merd en benadeeld, Of en in hoever de Amerikaansche Marine na 1944 haar marinesteunpunten op de Filippijnen zal kunnen blijven aanhouden, zal eerst dan definitief worden geregeld. Het is merkwaardig, dat de wet, waarbij de onafhankelijkheid der Filip pijnen, in te gaan in het jaar 1944 werd vastgelegd, niet te danken is aan den daartoe bij de Filippino's levendig be- staanden wensch, maar wel aan den sterken drang der financieel geïnteres seerden bij de suikercultuur op Cuba en in de Vereenigde Staten zelf. Door de Filippijnen los te maken van de Unie, geraken zij buiten den hóogen bescher- (Ingez. Med.) men den tarieimuur der Vereenigde Sta ten en komt er een eind aan hun zeer succesvolle concurrentie in de Ameri kaansche suikerwereld. Dat hier een economische ineenstorting van de nieu we onafhankelijken op volgen moei is aan weinig twijfel onderhevig en het liar voor üe hanct, dat de Japansche na tionalisten hun gaarne in die omstandig heden de helpende hand zullen toeste ken en eenzelfde „onafhankelijkheid zullen willen garandeeren, a's waarin Mantsjoekwo zich thans verheugen mag Hoe de Amerikaansche politiek haar weg vervolgen zal, moet de toekomst leeren. Verschillende schrijvers hebben gewezen op de betrekkelijk geringe han delsbelangen, die de Amerikanen in China hebben en maakten daaruit de gevolgtrekking, dat het geen zin had. zich daarvoor ernstige moeilijkheden met Japan op den hals te halen; maar daartegenover staat de meening van an deren, dat in de toekomst de Chineesche markt uitnemend geschikt kan worden voor afname der Amerikaansche pro- Hoe de toestand zich vermoe delijk zou ontwikkelen als er een Duitsch-Russische oorlog uitbrak. Onze Russische medewerker, dr. Bo ris Raptschinsky zendt ons een be schouwing over den politieken toestand in Europa, in verband met Hitler s coup de théatre. Hij acht het vrijwel zeker, dat Duitschland te eeniger tijd Rusland zal aanvallen en baseert op die praemissie zijn betoog. Wij meenen er goed aan te doen, als onze meening te kennen te geven, dat het met dien Duitschen aanv,al op Rusland voorloo- pig zoo'n vaart niet zal loopen. Daar voor 't overige de uiteenzetting een glasheldere analyse is van de politieke structuur in ons werelddeel, willen wij haar hier toch onverkort weergeven. Dr. Raptschinsky schrijft dan: Het Russisch-Fransche pact, dat dooi de Fransche Kamer goedgekeurd is, en de bezetting van het Rijnland door Duitschland zullen ongetwijfeld vér strekkende historische gevolgen heb ben. Al draagt de overeenkomst tus- schen Rusland en Frankrijk juridisch gesproken een ander karakter dan he+ bondgenootschap, dat die landen vóór den Wereldoorlog verbond, in wezen is het pact niets anders dan een bondge nootschap en het zal dezelfde militaire gevolgen hebben;. Wij weten natuurlijk niet, of er naast den gepubliceerden tekst ook geheime bepalingen bestaan, zooals bij de mees te militaire overeenkomsten het geval is. Dit is overigens van betrekkelijk weinig beteekenis, omdat de ontwikke ling der gebeurtenissen van dien aard is, dat beide landen, ook zonder het be staan v.an dergelijke bepalingen, op el kaar aangewezen zijn. De wijze, waar op maarschalk Toechatsjewsky, de ver moedelijke Russische opperbevelhebber, bij een eventueelen oorlog met Duitsch land, in Frankrijk ontvangen is, de be sprekingen, die hij met de Fransche mi litaire leiders gevoerd heeft, wijzen in deze richting. De tegenwoordige situatie vertoont dus opvallende overeenkomsten met die van vóór den Wereldoorlog. De bewa pening van Duitschland drijft Frankrijk en Rusland naar elkaar toe, terwijl de toenadering tusschen deze twee landen Duitschland dwingt, zijn bewapeningen op te voeren Het pact verplicht Frankrijk tot daad werkelijke militaire hulp alleen in be paalde gevallen. Dat is echter v.an wei nig beteekenis, evenmin als wij eenige waarde aan de remmende kracht van de overige bepalingen kunnen hechten. Komt het tot een botsing tuschen Duitschland en Rusland, dan is een nieuwe wereldoorlog, wellicht in nog veel grootere afmetingen dan die van 1914(1918, onvermijldelijk: een oorlog tusschen Duitschland en Rusland kan niet gelocaliseerd worden, alle pogingen in deze richting zijn gedoemd op een mislukking uit te loopen. Overigens zou Frankrijk, ook zonder het beslaan van het pact, genoodzaakt zijn Rusland te hulp te snellen, omdat dit door de overwegingen v,an eigen vei ligheid geëischt zou worden, terwijl de vroeger gesloten overeenkomsten Frankrijk tot een ingrijpen zouden noodzaken. Zooals de lezer weet, grenzen Duitsch land en Rusland nu nergens aan elkaar. Wil Duitschland Rusland aanvallen, dan moet het zich door een ander land een weg banen. In welke richting Duitsch land besloten heeft te gaan fwant ieder een begrijpt, dat de Duitsche generale Door MARJORIE BOWEN. 8). Er was een eigenschap in hem, welke hem deed heerschen over zijn omgeving, hoe ruim of indrukwekkend deze ook mocht zijn en madame de Bellegarde bedacht hoe weinig menschen deze ei genschap hadden de meeste werden geheel in beslag genomen of te niet ge daan door hun positie, indien die niet zeer gewoon was. Magnes Farryner zeide eenvoudig: Het is erg vormelijk en stijf, maar ik houd ervan. Zij stonden zij aan zij in den zonne schijn, klisterende naar de vele kleine fonteintjes, genietende van den sterken geur van het bloembed, die vermengd was met fijne kruidige odeuren van de oranjeboomen. Madame de Bellegarde dacht: Als ikmaar eens hier stond met dien anderen man.... Zij beproefde zelfs, in een vreemde wanhoop, zich wijs te maken dat het Timothy Carless was naast haar en deze inbeelding maakte haar plotseli-/ vroolijk en opgewekt. Zij scheen haar eigen persoonlijkheid te verliezen door voor te geven dat hij de zijne had verloren; zij wendde zich van hem af en keek inplaats daarvan naar zijn schaduw op den grond, welke er zoo weinig anders zou hebben uit gezien dan de schaduw van haar gelief staf de plannen voor alle eveptueele aanvallen klaar heeft, dat is nu eenmaal de taak van eiken generalen staf, daar voor bestaan die instellingen) is natuur lijk onbekend, maar verschillende aan wijzingen kunnen ons helpen die route te raden. Het doel v,an een eventueel aanval van Duitschland op Rusland is de vruchtbare Oekrajine, die Berlijn tot een Duitsch wingewest en tot een kolo nisatiegebied voor Duitsche boeren schijnt te willen maken. Zijn de Russische legers volkomen verslagen, dan zal Berlijn geheel Zuid- Rusland en Kaukasië van Rusland los maken. De ötoot zal dus in zuidelijke richtingen gaan, in de richting van ie Zwarte Zee. De weg daarheen leidt door Polen, of door Roemenië. Polen, heeft verklaard, dat het noch Russische, noch Duitsche legers zal laten passee- ren. Indien deze verklaring ernstig ge meend is en Duitschland besluit Polen ongemoeid te laten, dan zal het zich door Roemenië een weg moeten banen Daarvoor zal het eerst Tsjecho-Slovakije onder den voet moeten loopen. Overi gens is het lot van die republiek in elk geval bezegeld. Zelfs indien Duitsch land besluit een andere route te kie zen, zal het toch eerst Tsjecho-Slovakije bezetten, omdat het zal willen voorko men, dat de Russische luchtvloot v,an 't Tsjechische grondgebied een uitvals- poort zal maken voor het bombardeeren van de Duitsche steden. De kans, dat Duitschland zich dwars door Tsjecho-Slovakije en Roemenië 'n weg zou bannen is echter minder waar schijnlijk, omdat het een omweg is. Waarschijnlijker is, dat Polen als door- tochtland gekozen zal worden. Weigert Polen de Duitschers door te laten, dan is Frankrijk, krachtens de bepalingen van het Fransch-Poolsche bondgenoot schap, verplicht, Polen te hulp te snel len, waardoor het dus bij den oorlog be trokken wordt, Het is echter mogelijk dat Pnien zich tot een symbolisch verzet zal beperken. Polen ziet zich geplaatst tusschen twee machtige tegenstanders. Onder dergelij ke omstandigheden zal het moeilijk zijn neutraliteit kunnen behouden, het zal of het wil of niet in den strijd betrokken worden en voor een der tegenstanders partii moeten kiezen. Gezien de sterke anti-rRussische gezindheid, die bij de tegenwoordige Poolsche regeerders overheerscht, en de aanlokkelijke .aan biedingen dopr Duitschland van ge deelten van de Oekrajine (riemen van andersmans leer kosten niets), is de veronderstelling gerechtvaardigd, dat Po'en voor den aandrang van Berlijn zou zwichten Er is nog een weg die naar Rusland 'eidt, nl. over de Oost-Zee-staten naar Petersburg en Moskou. Dat is echter een der minst waarschijnlijke routes: bet gaat immers om de Oekrajine en niet >->m Centraal Rusland of het Noorden. Trouwens, de bereidwilligheid van Ber lijn, met de staatjes in het Noord-Oos ten van Duitschland overeenkomsten i.e sluiten, wettigt de veronderstelling, dat de Duitsche generale staf in die richting geen grootsche militaire operaties voor bereidt. Petersburg kan zonder veel moeite veroverd worden, zonder dat de randstaten aangevallen worden de Duitsche vloot is zóó sterk dat de ge ringe Russische izeekrachten er niet tegen opgewassen ziin. Dat begrijpt ie dereen in Rusland. De Russische vloot zal zich dan door het nieuwe kanaal naar de IJszee terugtrekken, We zien dus, dat Frankrijk ook zon der het sluiten van het pact met de Sov- iet-Unie niet neutraal had kunnen blij ven, omdat de bondgenootschappen met de geweest zou zijn. Dit ie werkelijk een plaats om ge lukkig in te zijn, niet waar? vroeg zij. Dat is wat er aan hapert gelooft ge niet dat ik hier een menigte gelukkige menschen moest hebben? Neen, kwam zijn antwoord. Ik zou hier liever één of twee gelukkige men schen zien dan een menigte. Ik ben zelf volmaakt gelukkig, ant woordde madame de Bellegarde snel. Ik zou me schamen iets anders toe te geven maar ik kan deze plaats niet vullen, wel? Zij aan zij beklommen ze de zonnige treden, welke leidden naar de dichte, purperen schaduwen van de met win gerd bedekte terrassen; zij voelde dat zij met dezen man veel intiemer was geworden dan zij bedoeld had, maar dit scheen onvermijdelijk; het leek juist alsof hij haar reeds lang gekend had, ofschoon hij nog slechts zoo kort tot haar kennissen had behoord; en dit maakte haar kinderlijke, kleine inbeel ding gemakkelijker dat hij Timothy Carless was, dat zij alleen met Timothy Carless wandelde op de gronden van Ruzè de Bellegarde,. Hij zeide: Als men werkelijk gelukkig was hier zou dat niet heerlijk zijn. Dit was zoozeer haar eigen voortdu rende gedachte, dat zij zich niet de moeite gaf te antwoorden, maar instem de met een lach. De wingerd, gesteund door een licht latwerk en kort geschoren, hing boven de andere staten, die als doortochtsland zouden dienen, Frankrijk zouden dwin gen in té grijpen. Bovendien zijn al die staten leden van den Volkenbond; de staten, die bij den Bond aangesloten zijn, zouden dus verplicht zijn den aan gevallene te hulp te snellen, en bij een oorlog in Europa zou die hulp niet be perkt kunnen blijven tot maatregelen als tegenover Italië, Trouwens, zelfbe houd zou Frankrijk dwingen tot het ver- leenen van daadwerkelijke hulp aan de aangevallen staten Indien het plan van den Duitschen generalen staf met suc ces bekroond werd en de Oekrajine tot een Duitsch wingewest gemaakt, zou Duitschland zóó machtig worden, dat hét een overheerschende positie in de wereld zou krijgen, elk verzet tegen den wil van Berlijn zou dan on denkbaar zijn Wil Frankrijk geen vazal van Duitschland worden, dan moet het zich tegen de veroveringsplannen van Berlijn verzetten. Dezelfde overwegin gen gelden ook voor Engeland, zij het in mindere mate. Het is dus duidelijk, dat een aanval van Duitschland op Oost- Europa onvermijdelijk tot een algemee- nen oorlog zou leiden, waarbij vrijwel alle landen betrokken zouden worden. In Berlijn begrijpt men heel goed, dat Frankrijk niet afzijdig zal kunnen blij ven, dat een oorlog tusschen Duitsch land en Rusland onvermijdelijk tot een oorlog tusschen Duitschland en Frankrijk zal leiden. Duitschland moest zich dus in zijn rug dekken. Dat is de oorzaak van de bezetting' yan de gedemilitairi- seerde zone. Het publiek hecht te veel waarde aan het onderbrengen van Duit sche garnizoenen in die streek In wer kelijkheid zijn die garnizoenen van on dergeschikte beteekenis Indien het al leen om die garnizoenen ging dan hoefde Duitschland de bestaande overeenkom sten niet te overtreden: met de tegen woordige technische middelen is de be zetting van die streek in een paar uur door te zetten. Dc eigenlijke bedoeling van Duitsch land is anders: het wil langs zijn grens vestingen bouwen, een gordel van beton opwerpen, minstens even sterk als de Fransche versterkingen aan den over kant van de grens. Zijn die Duitsche versterkingen klaar, dan kan een be trekkelijk klein Duitsch leger met suc ces weerstand bieden aan de aanvallen van het Fransche leger. Duitschland hoeft dan niets te vreezen en kan zijn hoofdmacht naar hét Oosten sturen. Het gaat dus niet zoo zeer om die garnizoenen (daarbij wordt alleen de Duitsche ijdel- heid en de liefde voor uniformen, parades e.d, gestreeld) als om de vestingen die Duitschland aan de Fransche grens zal oprichten. De opstelling van de figuren op het schaakbord neemt vaste vormen aan. Wij kunnen ons reeds een beeld vormen van de verhouding der krachten. Het spel zou elk oogenblik kunnen beginnen. Voor de menschheid en de beschaving is het te hopen, dat er een middel gevonden wordt om die „schaakpartij" te voor komen De schaafde wereld wordt an ders door 'n catastrophe bedreigd grooter dan alle rampen, die de geschiedenis ooit gekend heeft. Dat is voorshands nog de vraag, aangezien de „Locarno-mogendheden" van p'an schijnen, Hitier de belofte te ontfutselen, van een „betonnen gordel' in het Rijnland af te zien. Red. M. C. hun hoofden en vormde een donker uit zicht naar voren zoo ver als men kon zien; de ijverig gesnoeide duiventrossen begonnen purper te worden; aan weers zijden verrezen de gladde, zich kron kelende wingerdstammen als de zuilen van deze weelderige galerij. Madame de Bellegarde voelde het smachten der hitte zelfs door dit ge welf van bladeren; zij sloot haar para sol en liep langzaam. Denkt u hier te blijven? vroeg hij plotseling. Ja. Ik ook. Dit vermaakte haar. In het „Cheval Blanc?" Voelt ge u daar niet als verbannen? In het geheel niet. Daarenboven, zooals ik u zeide, heb ik een bepaald plan uit te voeren in Touraine, Zij kon haar inbeelding niet langer volhouden; hij was klaarblijkelijk niet Timothy. Zij wendde zich om en keek naar hem met meer belangstelling dan zij zich bewust was, want zij wilde gaar ne weten waarom hij zulk een levendi- gen indruk op haar maakte. Zij beschouwde zijn verschijning, Een groote, zware man, beslist don ker, behalve waar zijn dicht haar grij zende was, met openhartige trekken en griize oogen, welke ongewoon vlüg en helder waren, een man tegelijk eenvou dig en verfijnd; madame de Bellegarde dvf hij leek op miss Stalling, het zelfde type van mensch en zij begon warmer voor hem te voelen als gevolg van deze geliikenis, en onder den drang van dit gevoel van genegenheid voor dezen knappen, beminnelijken m,an, zei de zij: Als u werkelijk blijft in Touraine hoop ik dat u hier zult komen zoo dik wijls u wilt Hij staakte zijn wandeling en, verwon derd bleef ook zij 6tqan; door het diepe dichte gewelf van den wingerd trilden sprankjes goud over hen beiden. Meent u dat? vroeg hij. Zeker, natuurlijk. Zij werd verle gen door zijn ernst; zij meende dat ziV donker gelaat bleek werd, maar over reedde zich dat het een speling was van de dichte schaduw. Omdat Tiet heel veel voor mij be- teekent, voegde hij er plotseling bij, de wenkbrauwen lichtelijk fronsende. Toen hij zich aldus verklaarde, met die roerende en edele oprechtheid, was madame de Bellegarde zich bewust van een schok, welke haar opmerkzaam naar hem deed kijken, terwij! haar hart hevig klopte. Hij had haar lief; hij wilde dat zij be greep dat hij haar lief had 1 hij die vreemdeling. Zij was verbaasd, onaangenaam ge troffen. Met inspanning wandelde zij lang zaam verder. Als u mij toestaat nu en dan te komen., zal ik u niet lasctig zijn, zeide hij nederig. Madame de Bellegarde zweeg nog; voelde zich nu bedroefd, zelfs een wei nig beschaamd. Hij had gesproken over een doel waarvoor hij in Touraine bleef; nu wil de hij dat zij inzag, dat zij dit doel was. Hij was teruggekeerd tot de Loire om haar hij had hier op haar terugkomst gewacht, hij was vriendelijk geweest met miss Stalling omdat miss Stalling haar vriendin was. Zij zag dit alles even duidelijk als hij bedoelde dat zij het zien zou en, lang zaam voortwandelende, zweeg zij toch nog. Het was dus niet geheel en al verbeel ding geweest toen zij zich had gezien, hier wandelende met een minnaar; dat was zijn beteekenis, daarom was hij zoo levendig, veranderde hij zoo de om geving voor haar; hij was een minnaar. Ja, kom alsjebleft, zeide zij. Ik zie hier heel weinig menschen ik zou graag willen dat u een van die weinigen waart. Zij lachte hem ernstig toe; zij hoorde niet zijn beleefd antwoord, want ham- gedachte was: ik zal dien brief schrij ven als deze man mij kan liefhebben I dan is er kans. Op dit oogenblik was Magnus Fer- ryner voor haar eenvoudig de man, die haar had getoond, dat zij nog bemind kon worden. Zij zetten hun wandeling vóórt onder den gesnoeiden wingerd en babbelden losjes over de geschiedenis, van Ruzè de Bellegarde. (Wordt Vervolgd}

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1936 | | pagina 5