£^eOfS(HECOU)AMT£ün
Militaire staatsgreep in Japan.
BINNENLAND.
WIER EN WIND.
NUMMER 48.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
26 FEBRUARI 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
3000 soldaten hebben vanmorgen te Tokio
de voornaamste regeeringsgebouwenbezet.
Verschillende ministers vermoord. Men
vreest onheilige gebeurtenissen voor het
geheele Verre Oosten.
Groote bezorgdheid in
China.
Twee ministers en een
admiraal vermoord.
Oorlog; met Sovjet-Rus-
land dreigt.
Ook minister Goto ver
moord
Groote spanning in Ned.
Indië.
Bescherming tegen
luchtaanvallen.
ge
iten
„Bri-
MIDDELBURGSCHE COURANT
Goes 18 Ct. p. w. Advertentien 30 ct. per Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstiaat te Middelburg,
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r. Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
3y contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr. Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Familieberichten en dankbetuigingen 1—7
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentien", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent.
heeft vanmorgen in de vroegte 'n
militaire putsch in Japan plaats gehad.
De berichten, die daarover in den loop
raia vandaag werden verspreid, zijn nog
te verward, om zich een juist beeld van
deas toestand te kunnen vormen. Voor
een goed begrip van een en ander her
inneren wij er aan, dat al een paar jaar
ees» soort schisma in de Japansche po
litiek bestaat. De legerleiding, die on
der invloed van nationaal-socialistisch
gezinde jonge officieren staat, wil Ja
pan's macht in het. Verre Oosten met
wapengeweld en niets dan wapengeweld
uitbreiden. De regeering heeft dit stre
ven steeds trachten te remmen. Zij
vTeest, dat Japan wel eens aan het!
kortste eind zou kunnen trekken, wan
neer in het groot geweld zou worden
ontketend (o.a. oorlog met Sovjet-Rus-
landj. Nu zijn er dezer dagen verkiezin
gen gehouden, waarbij die partijen, die
niet veel van het drijven der militairen
moeten hebben, winst behaalden. Zeer
vermoedelijk hangt de heden gepleegde
staatsgreep met den uitslag dezer ver
kiezingen samen. Wellicht vreezen de
heethoofdige militairen, dat hun invloed
allengs beknot zou worden, als zij niet
ingrijpen.
Wijl laten hier thans de diverse be
richten in de volgorde van ontvangst
volgen
Naar uit Tokio wordt vernomen, heeft
daar een militaire putsch plaats gehad.
Veel bijzonderheden zijn evenwel niet
te krijgen, aangezien een scherpe cen
suur is ingesteld op het telegraaf-ver-
keer, terwijl de telefoon-verbindingen
zijn verbroken.
riet gerucht gaat, dat verscheidene
vooraanstaande politieke leiders zijn
vermoord, o.a. de minister van financi
ën, Takahasji. Ook de minister-presi
dent Okada en de minister van binnen
landsche zaken, Goto zouden om het
leven zijn gekomen. Deze geruchten
worden evenwel niet bevestigd.
Naar wordt vernomen, werd de staats
greep uitgevoerd door ongeveer 3000 mi
litairen, geleid door jonge officieren.
De soldaten bezetten de woningen en
de bureaux van den minister-president,
van den minister van binn. zaken, terwijl
ook "t hoofdbureau van politie werd be
zet. De keizerlijke garde heeft opdracht
ontvangen, de opstandelingen tot onder
werping te brengen.
Een bericht van den Japanschen mi
nister van buifenlandsehe zaken aan
den Japanschen consul te Singapore be
vestigt dat de muitende militairen de
woning van den minister-president, het
hoofdbureau van politie, het ministerie
van binnenlandsche zaken en de woning
van den minister van fianciën hebben
bezet. Het ministerie van buitenland-
sche zaken werd, aanvankelijk tenmin
ste, Biet bezet.
Volgens berichten uit Sjanghai (China)
is ae putsch uitgevoerd door 3000 man
van het 3e regiment infanterie van de
Ie divisie, welke te Tokio in garnizoen
ligt. Woensdagochtend bij 't aanbreken
van den dag bezetten zij de bovenge
noemde gebouwen n,a de wacht onscha
delijk te hebben gemaakt. Afdeelingen
van de keizerlijke garde hebben op
dracht ontvangen de muiters uit de door
hen bezette gebouwen te verdrijven, 't
Lot van den minister-president en den
minister van binnenlandsche zaken is
volgens dit bericht nog onzeker. Men
vermoedt dat zij gevangen zijn geno
men of vermoord.
<je Ie divisie had opdracht, ontvangen
naar Mantsjoekwo te vertrekken en de
manschappen waren voorzien van scher
pe patronen in plaats van de losse pa
tronen. welke door het ministerie van
njnnenlandsche zaken worden verstrekt.
Uit Nanking de hoofdstad van China
woral gemeld:
De berichten over den militairen op
stand in Japan hebben in China onrust
gewekt. Men wijst er op dat de vermoe
delijk vermoorde minister van financien
een energiek tegenstander van de hoo-
ge begrnoting van oorlog was en der
halve gehaat bij de radicale elementen
ia hei leger. Men vreest verder in Nan
king, dat deze putsch een voorteeken is
van scherpere militaire maatregelen te
gen China en tegen Sovjet-Rusland.
Tusschen ons en hemel en hel is
slechts het leven en niets is er brozer.
Niets is meer waar dan dat; niets is
verschrikkelijker.
Naar verder wordt vernomen, zijn de
effecten-beurzen van Tokio en Osaka
gesloten.
De Japansche gezant in de Ver. Sta
ten, Saito. verklaarde geen berichten te
hebben ontvangen over de ongeregeld
heden in Japan. De telefonische ver
bindingen tusschen Amerika en Japan
zijn verbroken. De transpacific-dienst
deelt mede, dat het telefoonkantoor te
Tokio geen verbindingen meer tot stand
brengt. Een Japansch beambte te To
kio verklaarde om half elf vanmorgen
(Oost-Aziatische tijd) dat hij niet wist,
wanneer de dienst zou worden hersteld.
De politieke achtergrond van hs'i
gebeurde.
Uit Sjanghai:
Naar wordt vernomen hebben na den
putsch ernstige ongeregeldheden plaats
gehad. In verband hiermede wordt er
hier op gewezen, dat sedert geruimen
tijd de politieke toestand in Japan werd
gekenmerkt door een sterke liberale en
anti-fascistische stro'oming, welke zich
keert tegen het reactionnair conserva
tisme en het nationaal-socialisme van
de legerleiding. Vooral bij de jongste
verkiezing is dit sterk tot uiting geko
men. Het Japansch consulaat te Sjang
hai heeft de Japansche bladen, welke
in China verschijnen, verboden, iets te
berichten over de gebeurtenissen in
Japan.
In Chineesche kringen is men van
meening, dat de opstand een gevolg is
van de oppositie van Japansche staats
lieden tegen de militaire eischen en de
weigering van de regeering, om vier jaar
geleden een oorlog tegen Sovjet-Rus
land te ontketenen, toen de Sovjet-troe
pen in Siberië niet in staat waren, vol
doenden tegenstand te bieden.
Volgens een telegram dat te Singa
pore (Br.-Indië) ontvangen werd van het
Japansche ministerie van buitenlandsche
zaken, wordt officieel bevestigd, dat
minister-president Okada en de minis
ter van financien Takahasji door de
opstandelingen werden vermoord. Ook
admiraal, graaf Saito werd vermoord.
Nader uit Singapore: Het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken
deelt officieel mede, dat hedenochtend
te 5 h 20 min. eenige manschappen van
de Ie divisie, die zonder opdracht han
delden, minister-presidlent Okada, den
minister van financien Takahasji en ad
miraal graaf Saito vermoordden. De in
specteur generaal van de militaire op
leiding werd ernstig gewond. Verder
wordt bericht, dat ook graaf Makino en
generaal Suzuki; grootkamerheer, wer
den aangevallen. Zij wisten evenwel te
ontsnappen. Prins Sijonji generaal Ka-
washunia, de min. van oorlog en Ynasa,
de minister van het keizerlijk huis, zijn
ongedeerd. Verder wordt vernomen, dat
de staat van beleg is afgekondigd. Men
verwacht, dat binnenkort de toestand
zal worden geregeld. De moordenaars
werden geleid door kapitein Monaka.
Uit Nanking: Naar hier wordt verno
men, is men in Japan algemeen van oor
deel, dat thans een oorlog met Sovjet-
Rusland niet meer kan worden verme
den. Het is mogelijk, dat deze oorlog
in het komend voorjaar uitbreekt.
De vermoorde admiraal Saito is 5 keer
minister van marine geweest -twee
keer gouverneur-generaal van Korea;
vervolgens is hij minister-president ge
weest. In 1927 stond hij aan het hoofd
van de Japansche delegatie van de 3-
mogendhedenvlootconferentie te Genè-
ve.
Ook Takahasji is eens minister-pre-
dent geweest en zes keer minister van
financiën.
Peking. Uit Tokio ontvangen be
richten bevestigen dat ook de minister
van binnenlandsche zaken Goto door de
opstandelingen is vermoord.
Batavia (Aneta). De berichten over
den militairen staatsgreep in Japan wor
den in Indië met de. grootste spanning
gevolgd, in verband met de mogelijke
gevolgen voor Oost-Azië. In verband
met de strenge Japansche censuur is
Aneta in de berichtgeving aan de Indi
sche pers hoofdzakelijk aangewezen op
nieuwsbronnen uit China o.a. uit Shang
hai en Hongkong Het laatste uit Kobe
van de factorij der Ned. Hand. Mpij.
naar Batavia doorgekomen telegram be
vestigt den ernst van den toestand en
meldt, dat jonge militairen Takahasji
hebben doodgeschoten.
Aneta trachtte per telefoon berichten
uit Tokio te verkrijgen, doch een der
gelijke door Reuter uit Hongkong met
Tokio beproefde verbinding werd aan
stonds door de Japansche censuur afge
broken.
Nadien werden door den Japanschen
consul-generaal te Batavia telegrafische
berichten uit Tokio ontvangen, dat sol
daten van het Ille regiment de ambts
woningen insloten van den premier, en
van den minister van binnenlandsche
zaken. Voorts omsingelden zij het poli
tiebureau te Tokio en het ministerie van
binnenlandsche zaken De overige de
partementen werden niet omsingeld. In
het telegram aan den consul wordt ver
klaard, dat de toestand minder erg is,
dan aanvankelijk werd vermeld.
Batavia. Aneta heelt een telefo
nische verbinding aangevraagd tussthen
het Aneta-kantaar te Batavia en het
Nederlandsch gezantschap te Tokio. De
ze aanvrage geschiedde speciaal met de
bedoeling', dat Aneta zich voortdurend
van den eventueelen toestand van de
Nederlanders in Japan op de hoogte zou
kunnen houden. De Japansche telefoon
dienst antwoordde echter, op deze aan
vrage onder begeleiding van veront
schuldigingen, dat een „technische sto
ring" het voeren van telefoongesprek
ken verhindert. [!!-Red] Waarschijnlijk
zou de storing twee dagen duren, waar
na weer verbinding te verkrijgen zou
zijn.
De achtergrond van de Putsch
door Duitschen bril bekeken.
Berlijn. Naar het D V.B. uit Tokio
verneemt hebben de activistische krin
gen van leger en vloot, die reeds lang
aandrongen op een aftreden van het
huidige kabinet en de benoeming van 'n
kabinet dat vrij zou zijn van alle irfvloe-
den met uitschakeling van de partijen
thans een omwentelingspoging gewaagd.
Het gevolg hiervan kan thans nog niet
worden beoordeeld; zekere militaire
kringen die veel invloed hebben, ver
langen de leiding in de buitenlandsche
politiek en willen bovendien ingrijpende
binnenlandsche wijzigingen tot stand
brengen. Hiervoor is staatscontrole
van de economie noodzakelijk, alsmede
uitschakeling van den invlofed van het
kapitaal; rechtvaardige verdeeling van
de lasten en ingrijpende hulp van de ar
beidende bevolking.
Het doel van de omwenteling is een
sterke autoritaire regeering, welke zich
aan de spits van een eensgezind aan
eengesloten volk kan plaatsen.
Nieuw kabinet.
NEW-YORK. Volgens hier uit Tokio
ontvangen berichten, is de minister van
marine, admiraal Minio Usumi belast
met de vorming van een nieuw kabinet.
Een Engelsch bericht.
De Japansche ambassade te Londen
heeft een mededeeling van den Japan
schen minister van buitenlandsche za
ken ontvangen, waarin werd bevestigd,
dat te Tokio een militaire staatsgreep
heeft plaats gehad. Hoewel de banken
open blijven, is de beurs geslo
ten. Financieele transacties vinden er
niet plaats. Men verwacht, dat de autori
teiten de situatie weldra meester zullen
zijn en dat binnenkort een nieuwe re
geering zal worden gevormd. Men ver
wacht niet, dat de revolutie zich zal uit
breiden. Te Tokio is het op dit oogen-
blik rustig.
De berichten over den dood van Goto
worden niet bevestigd.
De minister van buitenlandsche zaken
Hirota en de onderstaatssecretaris van
dit ministerie zouden naar luid der be
richten, ongedeerd zijn.
Aanvankelijk had de staatsgreep zon
der wanordelijkheden plaats, doch later
werd in de stad geplunderd en zijn en
kele branden gesticht. In welingelichte
kringen twijfelt men er niet aan, of de
zaak werd op touw gezet door de ver
eeniging van jonge officieren. Vernomen
wordt, dat de opstandelingen van mi
trailleurs gebruik maakten.
Het schijnt, dat de vreemdelingen niet
in gevaar verkeeren.
De chef der politie vermoord.
De Bank van Japan heeft haar loket
ten, volgens uit Londen ontvangen be
richten, gesloten. Het is echter rustig
in Tokio. De straten zijn er met soldaten
gevuld.
Ook de chef der politie te Tokio is
door de opstandelingen gedood. Bij den
opstand hebben de officieren gebruik ge
maakt van mitrailleurs.
Over den toestand in Japan worden
hier overigens slechts weinig directe be
richten ontvangen. De telegrafische en
telefonische verbindingen zijn verbro
ken; de Japansche ambassade heeft
over een militaire Putsch te Tokio nog
geen officieele mededeeling ontvangen.
PROF, DR. L. BOUMAN. f
Op ruim 66-jarigen leeftijd is gisteren
avond te Utrecht na een ziekbed van
ongeveer 4 maanden overleden prof. dr.
L. Bouman, hoogleeraar in de psychia
trie en neurologie aan de Utrechtsche
Universiteit.
Blijkens het voorloopig verslag der
Eerste Kamer over het ontwerp van
wet tot bescherming van de bevolking
tegen luchtaanvallen betreurden vele"
leden de late indiening er van. Zij wa
ren van oordeel, dat de hoogst gewich
tige aangelegènheid, dewelke het hier
geldt, reeds lang wettelijk had moeten
zijn geregeld,
Eenig'e leden hadden ernstig bezwaar
tegen de voorgestelde regeling, omdat
zij de geestelijke gevolgen, welke de
tenuitvoerlegging er van zal teweeg
brengen verderfelijk achten.
De mogelijkheid, aan de burgerlijke
bevolking tegen rde onmetelijke geva
ren van luchtaanvallen noemenswaar
dige bescherming te verschaffen, achtten
zij zoo gering, dat de onverdedigbaar
heid van een land in den modernen oor
log, bovenal van een land met een zoo
gering oppervlak als het onze, bij ten
uitvoerlegging van de ontworpen bepa
lingen geenszins wordt verholpen.
Vele leden betoogden, dat de tech
niek van het afweergeschut zeer wel in
staat is in samenwerking met vliegtui
gen een vliegeskader te weren. Zij be
toogden voorts dat, hoe meer bescher
ming tegen de hedendaagsche oorlogs-
practijk wordt uitgevonden, hoe beter
zulks moet worden geacht. Intusschen
verheelden sommigen hunner de vrees
niet, dat uit de toepassing van de ont
worpen maatregelen heel wat admini
stratieve omslag zou voortvloeien.
Ten aanzien van de beschermde kel
ders, die onder groote gebouwen zullen
worden ingericht, heeft, zoo betoogden
enkele leden de regeering verklaard,
dat het niet zeker is, of zij voldoende
beveiliging zullen bieden. Dien twijfel
achtten zij alleszins begrijpelijk, gezien
de noodzakelijkheid, betonnen afdekkin
gen aan te brengen van meters dikte en
gelet op de wellicht onoplosbare moei
lijkheden bij de luchtverversching. Is,
zoo vroegen zij, derhalve de kans niet
groot, dat deze schuilplaatsen voor de
genen die ze betrekken, in stede van
bescherming vergrooting van onheil zul
len opleveren?
Ook zouden de hier aan het woord
zijnde leden gaarne vernemen, hoe de
minister van binnenlandsche zaken zich
voorstelt, de bescherming door open
bare schuilkelders te verkrijgen, inzon
derheid in de grootere gemeenten, en
met name, hoevele personen één schuil
kelder zou moeten opnemen, per hoe-
vele inwoners der gemeente men een
kelder zal dienen te bouwen en op wel
ke kosten per stuk dit ongeveer zou
komen te staan. Die kosten zoo meen
den deze leden, behoort in ieder geval
het rijk te dragen.
Gevraagd werd ten slotte, of krach
tens de ontworpen regeling ook in het
Middelburg, 26-II-'36. Dinsdag hoog
ste luchttemperatuur 3.8 °C (381^
°F); laagste 2.9 °C (37 °F). Heden 9 h:
3.7 °C; 12 h: 4 °C. 1 mm regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal; 764 mm;
laagste 761 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 769.3 mm
te Haparanda; laagste 739.7 mm te Vest-
manoër.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige, later wellicht toe
nemende, Westelijke tot Zuidwestelijke
wind, betrokken tot zwaar bewolkt,
aanvankelijk weinig of geen, later toene
mende kans op neerslag, zachter.
Zon op: 6 h 57; onder: 17 h 30. Licht
op: 18 00. Maan op: 7 h 53; onder: 23 h
20. E.K.: 29 Februari.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Februari.
Hoogwater. Laagwater.
Wo. 26 3.27 15.56 10.13 22.18
Do. 27 4.15 16.45 10.56 23.05
Vr. 28 5.02 17.35 11.45 23.57
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
Februari.
Hoogwater.
Wo. 26 S 5.32 17.55
Do. 27 6.15 18.40
Vr. 28 6.57 19.26
Laagwater.
11.09 23.27
11.55
0.15 12.43
mmnw—m—
oog wordt gevat de bescherming van de
bevolking' tegen de bacteriologische
krijgvoering, indien deze eveneens bij
luchtaanvallen wordt toegepast; zoo
neen, waarom dit wordt nagelaten, en
zoo ja, welke maatregelen de regeering
te dezer zake denkt te nemen.
HOOIPRIJZEN ZIJN VEEL TE LAAG.
Het Tweede Kamerlid Vervoorn heeft
aan den minister van landbouw en vis-
scherij gevraagd maatregelen te nemen
den prijs van hooi, die sedert de jaren
1910 van 17 tot 7 per 500 kg is ge
daald, op een loonend peil te brengen.
Hij vraagt voorts een uitvoerpremie voor
hooi in te stellen, daar bij de hooiperse-
rijen de werkloosheid tengevolge van
den verminderden uitvoer steeds groo-
ter is geworden,
EEN NEDERLANDSCHE
GOUVERNANTE VOOR DE
BELGISCHE PRINSJES.
De benoeming wordt aangekondigd
van mej. De Jong uit Heemstede als gou
vernante van de Belgische koninklijke
prinsjes. Mej. De Jóng is de dochter van
een onderwijzer en 23 jaar oud.
Achterhoede-gevechtje,
Het is nu eenmaal het lot van dege
nen, die het wel eens durven wagen
iets omtrent het bijzonder onderwijs te
zeggen of te schrijven, als min of meer
baarlijke liberale deugnieten afgeschil
derd of beschouwd te worden. Zij die
nen dat op den koop toe te nemen, want
tegenover degenen, die stellen dat het
eenig mogelijke behoorlijke onderwijs
slechts is of kan 'zijn het „bijzonder"
onderwijs met zijn leus van „de school
aan de ouders" (doch door de gemeen
schap te betalen, zonder financieele
zeggenschap van dip gemeenschap)
dient degene, die van oordeel is, dat
ook een goed openbaar on
der w ij s denkbaar en aanvaard
baar is, ja zelfs ten goede zou kunnen
komen aan de volkseenheid, toch eens
een enkele maal van dat inzicht getui
genis af te kunnen leggen, zonder dat
hij of zij daardoor eigenlijk gezeid tot
een min of meer ,aarts-achterlijken stum
per gestempeld behoeft te worden
al wordt dat. dan niet met zooveel woor
den gezegd.
Wij hebben nu zoo'n schermutselink-
je met „De Zeeuw" gehad. Op enkele
cijfers komen wij nog nader terug. Ten
aanzien van een bepaald punt moeten
wij echter, ter voorkoming van misver
stand, een opmerking maken.
Wij hebben ons verzet, en wij zullen
ons blijven verzetten, tegen de voor
stelling van zaken, welke „De Zeeuw"
ingang poogt te doen vinden, dat e n-
kel en alleen hcogere mo
tieven in den schoolstrijd en bij 't op
richten van bijzondere scholen gegol
den hebben. Maar: dat mag men nu
niet zoo uitleggen, alsof wij van oordeel
