LANDBOUW.
1
VLISSIHGEN.
ZUID-BEVELAND.
HOORD-BEVELARD.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O.D.
REMSTOEL AANGEVAREN EN
ZWAAR BESCHADIGD.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D»
De bestrijding van
plantenziekten.
hem te danken, dat deze zulk een groo-
te vlucht hebben genomen. De Bond zal
hem daarvoor steeds dankbaar blijven.
De laatste jaren was zijn gezondheid
slecht, maar hij was dankbaar toch nog
te kunnen komen kijken naar de resulta
ten. Het moge voor mevrouw Schorer en
haar kinderen een troost zijn, te weten,
dat de nagedachtenis van den overle
dene steeds in eere zal worden gehou
den.
Namens de vereeniging „Onze Vloot",
sprak de heer Van Bemmelen, die ver
telde, hoe de overledene toen spr. 23
jaar geleden voorzitter werd, reeds een
ijverig aandeel had in het werk, n.l. in
de afdeeling Den Haag. Een jaar later
werd hij lid van het hoofdbestuur, in
1925 lid van het dag. bestuur en in 1929
vice-voorzitter. Spr. heeft toen gelegen
heid gehad hem te leeren waardeeren
als een man van karakter, met veel lief
de voor Koningin en Vaderland en vfcor
de Marine, wat zoo duidelijk bleek uit
zijn woorden na het gebeurde op de „De
Zeven Provinciën". Nog juist twee maan
den geleden liet hij zich naar een ver
gadering brengen en volgde onder he
vige pijnen gedurende 234 uur de dis
cussies.
Nu is zijn stoffelijk overschot aan den
schoot der aarde toevertrouwd. Met hem
is heengegaan een nobele figuur, een
man van karakter. Spr. bracht hem dank
voor alles wat hij voor de vereeniging
heeft gedaan en eindigde met een „Rust
in Vrede".
Bij ontstentenis van den voorzitter
van de Haagsche Burgerwacht, voerde
de heer C. E. van Swieten het woord
aan het graf van hem, die gedurende 12
jaar voorzitter van die burgerwacht is
geweest. Hij heeft het daar lang niet
altijd makkelijk gehad, want de maat
schappelijke en geestelijke stroomingen
destijds zijn ook aan dat instituut niet
zonder meer voorbijgegaan, het is groo-
tendeels aan jhr. Schorer te danken, dat
zij aan de burgerwacht geen schade heb
ben berokkend. Toen zijn gezondheid
hem dwong het voorzitterschap neer te
leggen, heeft men hem tot eere-voorzit-
ter benoemd en zoo zijn de banden in
stand gebleven. Namens de 7000 leden
van de Burgerwacht bracht spr. een
laatsten en eerbiedigen groet aan den
overledene.
Namens een broederschap van vrien
den sprak de heer Gijsberti Hodenpijl.
Hij schetste den overledene als een goed
vaderlander, een ronde Zeeuw, die, lang
gedachtig aan het „Luctor et Emergo",
heeft gestreden tegen zijn lichamelijke
kwalen.
Als laatste spreker buiten de familie,
trad naar voren kapitein-adjudant J. N.
Breunese, die zeide diep ontroerd te zijn
bij dit afscheid van den man, met
wien hij meer dan 15 jaren heeft samen
gewerkt, wat een rijk tijdperk uit zijn
leven was. Hoe opgewekt was de over
ledene ieder jaar, als men voor dag en
douw op was, om de duizenden deelne
mers aan de vierdaagsche, die allen zijn
vrienden waren, uitgeleide te doen. En
nu waren er gisterenmorgen velen van
deze bij zijn woning, om hem daar voor
altijd uitgeleide te doen en hem een laat
sten groet te brengen. Dé overledene
was voor spr. een vaderlijke vriend en
spr. bracht hem daarvoor hartelijk dank.
Namens een breeden familiekring
sprak jhr. C. L. Schorer, een neef van
den overledene. Spr. zeide, hoe deze
een strijdfiguur geweest is, niet met de
wapenen, maar met den geest voor ons
Vorstenhuis, voor leger en marine. Ook
moest hij strijden voor zijn eigen ge
zondheid en alleen zijn naaste bloedver
wanten weten wat hij geleden heeft,
vooral zijn echtgenoote,. die alles deed
om zijn lijden te verzachten.
De zoon van den overledene, jhr. mr.
J. W. M. Schorer, heeft mede namens
zijn moeder en verdere familieleden dank
gezegd voor alle hartelijkheid, vriend
schap en liefde, die zij den laatsten tijd
hebben ondervonden en die hen zoo ge
schraagd hebben. Dank bracht spr. aan
den leider van de godsdienstige plech
tigheid, dank aan allen, die het woord
voerden. Deze woorden hebben nog eens
naar voren' gebracht het goede karakter
van sprekers vader. Dat zulk een scha
re van vrienden aanwezig was, is een
bewijs, dat hij veel vriendschap ontving
en ook veel vriendschap gaf, want zijn
voornaamste eigenschappen waren
trouw en eerlijkheid.
Mede namens zijn broer, die ver van
hier is, en zijn tante, die in een zieken
huis vertoeft, bracht spr. een laatsten
groet.
Hierna verlieten allen den doodenak-
ker en maakten velen nog gebruik van
de gelegenheid om mevrouw Schorer
persoonlijk te condoleeren.
GRIJPSKERKE. Woensdagavond kwam
de Burgerwacht in het met de nationa
le kleuren versierde vergaderlokaal in
jaarvergadering bijeen onder voorzitter
schap v,an den hr P. de Kam, welke ver
gadering mede werd bijgewoond door
B. en W. en den instructeur der Burger
wacht, den hr Zwiers, onderofficier te
Middelburg.
De voorz. wees in zijn openingswoord
op de schier alom toenemende verwar
ring, nationaal en internationaal; de ge
vaarlijke theoriën der communisten, S.
D. A. P. en N. S. B., welke pok in ons
land ingang vinden; en de taak der bur
gerwacht, welke allereerst is een pre
ventieve, en zoo noodig wordt een ac
tieve om mede het gezag te helpen hand
haven.
Uit de jaarverslagen bleek, dat er een
actief leven heerscht. Regelmatig wer
den de oefeningen met K.S.O.-geweer
(een 25-tal) gehouden, terwijl dezen win
ter ook door de mobiele colonne regel-
matig is geoefend. Het ledental steeg tot
25. De jaarlijksche wedstrijd werd in
Juni gehouden. De kas sloot met een
batig saldo.
Als bestuurslid werd herkozen de hr
J. G. Rotte en gekozen in de vacature
de Kam, de hr J, H. Louwerse,
De hr Zwiers zette nog een en ander
omtrent doel, taak en optreden der B,
W., alsmede van de onder zijn leiding
gehouden oefeningen nader uiteen, op
wekkende tot meerdere aansluiting en
pal staan voor de rechten en vrijheden
onzes volks, eindigend met declamatie
van enkele toepasselijke gedichten.
De commandant de hr Js. Vlieger
spoorde aan tot steeds grooter plichtsbe
trachting en paraatheid om ten allen
tijde als 't moet te kunnen optreden.
Den burgemeester sprak zijn waar
deering uit voor de wijze waarop door
commandant, bestuur en instructeur ge
tracht wordt het peil der B. W. zoo
hoog mogelijk op te voeren en met suc
ces. Het geeft vertrouwen te weten, dat
een flinke kern van personen zoo noodig
klaar staat orde en rust mede te helpen
handhaven en het wettige gezag te steu
nen. Spr. zeide te weten en te vertrou
wen dat door hem nimmer een vergeefs
beroep zal worden gedaan op de Bur
gerwacht.
In verband met de komende luchtbe-
schermings-oefening voor Zeel.and zal 'n
nadere bespreking worden gehouden in
zake de medewerking der B. W.
Op gezellige en aangename wijze werd
verder het programma afgewisseld door
zang en voordracht.
Met het staande zingen van het Wil
helmus en een driewerf hoera voor
H. M. de Koningin werd de goed ge
slaagde avond geëindigd.
GAPINGE. De Geref. Meisjesvereeni-
ging „Monica" alhier hield in de Ger.
kerk in tegenwoordigheid van talrijke
genoodigden, onder leiding van mej. S.
Louwerse, haar jaarlijksche bijeenkomst.
De uitgebrachte jaarverslagen getuigden
van een gezond en bloeiend vereenigings
leven, terwijl bleek, dat de vereeniging
er ook finantieel goed voor staat. Ver
schillende voordrachten, samenspraken
en tableaux werden op verdienstelijke
wijze uitgevoerd. Een en ander werd
door de aanwezigen zeer gewaardeerd.
RAAD VAN MELISKERKE.
Korte metten.
MELISKERKE. Woensdag vergaderde
de Raad, onder voorzitterschap van bur
gemeester J. J. de Keyzer, voltallig.
Van Ged. Staten was bericht ingeko
men dat de begrooting 1936 definitief
is goedgekeurd evenals de heffing van
75 opcenten op de gemeentefondsbelas-
ting.
Ter iafel kwam een verzoek van L.
W. Krijger en anderen om den Molen
weg te bestraten.
De Voorz. zeide, dat dit de
vierde keer is, dat in een kort tijdsbe
stek dit verzoek den Raad werd voor
gelegd; B. en W. stelden daarom voor
het zonder discussie voor kennisgeving
aan te nemen; nieuwe gezichtspunten
niet worden aangevoerd, v,an alle Kan
ten is deze zaak de vorige keeren beke
ken. Er werd een actie gevoerd die een
bedenkelijk karakter heeft tegenover 't
gezag. Ook in hoogere instantie bij Ged.
Staten is deze zaak voor geweest zon
der resultaat. Het is beter nu direct bij
stemming uit te maken of B. en W. deze
materie goed bekijken.
De heeren Spruijt enFrancke
protesteerden geen bespreking te kun
nen houden.
De Voorz, zette zijn meening
nader uiteen, waarna het voorstel van
B. en W, werd aangenomen. Voor de
heeren Jakobsen, Wisse, Dekker, de
Buck en Huijsman; tegen Spruijt en
Francke.
In de Commissie voor Plaatselijk
Schooltoezicht werd herbenoemd de
heer H. Koppej/m. Tot lid van het Bur
gerlijk Armbestuur werd herkozen de hr
J. de Korte, Gzn.
Verder werd vastgesteld een veror
dening betreffende vrijstelling van ver
lichting van motorrijtuigen, voertuigen,
enz. in de bebouwde kom, mits zij bij een
brandende lantaarn staan.
De Boaz-school krijgt op verzoek van
haar bestuur een voorschot toegezegd
voor 1936, groot in totaal f 628.
De heeren Wisse, Huijsman
en S p r u ij t vroegen nadere inlich
tingen over opsnoeien en vernieuwen
van houtgewas op de begraafplaats.
De Voorz. gaf de verlangde in
lichtingen.
De heer Francke vroeg verbe
tering van een weg achter het „Hof Me-
Iiskerke" in werkverschaffing, w,at werd
goedgevonden.
RAAD VAN RITTHEM.
RITTHEM. Woensdag vergaderde de
Raad onder voorzitterschap van r bur
gemeester P. W. ter Haar. Afwezig wa
ren de heeren A. Tange en L. Osté.
De gewoonte getrouw hield de burge
meester in de eerste vergadering in '36
een nieuwjaarsrede. Aan deze rede ont
kenen wij o.a. het volgende: De finan-
cieele toestand der gemeente over het
afgeloopen jaar was gunstig dank zij de
toepassing van ingrijpende bezuinigin
gen en, den bouw van het gemaal voor
den Polder Walcheren. Evenals in 1934
werd wederom in 1935 de werkloosheid
in werkverschaffing zonder rijkssubsidie
bestreden. Nuttig werk werd verricht
met het bezanden van de binnenwegen.
Herbestrating vond plaats in den Zuid-
weg, den Dorpsweg bij het fort Ram-
mekens en in den kom der gemeente.
L,arigs den Ritthemschen straatweg wer
den eenvoudige plantsoenen aangelgd.
Van de gemeentegebouwen werd het
slachthuis verbeterd terwijl aldaar een
koelinstallatie werd ingebouwd. Spr.
eindigde zijn rede met allen dank te zeg
gen voor de aangename samenwerking
gedurende het afgeloopen jaar en deed
een beroep op ieders medewerking voor
1936.
Wethouder P. J. de Pagter dankte
den burgemeester namens B. en W, en
de hr. H. M. v. d. Putte namens den
Raad voor de gesproken woorden.
Van den ambachtsheer, ir. C. L. M.
Lambrechtsen van Ritthem was bericht
ingekomen, dat hij van het aanbod der
gemeente om het geheele plantrecht van
haar over te nemen geen gebruik
wenschte te maken en dus het plant
recht aan zich wil behouden. Voortaan
zal hij dus wederom zorg dragen voor
het onderhoud van de boomen in de
Dorpsstraat en den Achterweg.
Het verzoek van de Vereeniging voor
Chr. Lager Onderwijs te Ritthem om de
vergoeding voor 1935 en een voorschot
op de vergoeding voor 1936 kan nog
niet worden ingewilligd. Besloten werd
dit verzoek alsnog aan te houden.
De hondenbelasting brengt dit jaar
f 93 op tegen f 105 het vorige jaar.
Ter verfraaiing van den Ritthemscher.
straatweg zijn in het afgeloopen jaar op
een viertal plaatsen langs dien weg een
voudige plantsoenen aat gelegd. B. en
W. kwamen nu met het voorstel om een
tweetal banken aan te brengen en een
liguster haag. De kosten zullen voor het
aanschaffen van banken hoogstens 40
bedragen. De voorz. achtte een twee
tal banken voornamelijk gewenscht ten
behoeve van de ouden van dagen, die
in den zomer hun dagelijksche wande
ling van Souburg naar Ritthem maken
en die tot op heden toe geen enkele
plaats om te rusten hebben. Besloten
werd tot aanschaffing van de banken.
Betreffende een liguster haag zal nog
nadere prijsopgave worden gevraagd.
Een verzoek van aangelanden van
den Westhoekweg en een gedeelte van
den Louiseweg om voormelde wegen
nadat deze behoorlijk zijn verhard en
begrind zijn over een lengte van 1230 m.
en een breedte van 2V3 m van gemeen
tewege in beheer en onderhoud over te
nemen, werd onder bepaalde voorwaar
den ingewilligd. Definitief is onlangs op
meting van de gronden langs den Rit
themschen straatweg geschied. Door den
opzichter van de Verb.eteringswerken
werd in het 'voorjaar van 1934 aan B.
en W. medegedeeld, dat de opmeting
vanwege het kadaster waarschijnlijk
November d.a.v. zou plaats hebben.
Zulks is evenwel niet in 1934 maar een
jaar later geschied-,
Het kwam B. en W. billijk voor, dat
de verkoopers van de perceelen zullen
schadeloos gesteld in dien zin dat 4 34
pet. wordt vastgesteld voor rentever
lies, kosten van dijkgeschot en grondbe
lasting. Aldus besloten.
BOND VAN JONGE LIBERALEN.
De algemeene vergadering van de af
deeling Vlissingen van den Bond van
Jonge Liberalen heeft het bestuur als
volgt samengesteld: de heer H. P. G.
J. van Nahuijs, voorzitter; mej. D. C.
Siegers, secretaresse, Droogdok 5; mej.
T. v. d. Slikke, penningmeesteresse.
Er werd een propaganda-commissie
benoemd, waarin zitting hebben: mej. T.
v. d. Slikke, voorzitster; mevr. G. van
BovenWoudstra; en mej. A. Hinter-
tür.
Een werkprogram en een reglement
voor de afdeeling werden vastgesteld.
Voorts is besloten de ledenwerving
krachtig ter hand te nemen. In het bij
zonder zal de propaganda-commissie
haar aandacht schenken aan het wer
ven buiten den bond van abonné's op
„De Jonge Liberaal", en .propaganda-
rissen" voor het „Jong-Liberaal Propa-
gandafonds". Na de vergadering volgde
een clubavond, waarin de heer J. L.
Verhagen, vice voorzitter van het hoofd
bestuur, sprak over „Plaatsbepa
ling van het liberalisme
in dezen tij d". Spr. koos tot uit
gangspunt de rede, die Henry Asselin,
voorzitter van de Buitenlandsche Pers-
vereeniging in Nederland, aan het j.l.
Zaterdag gehouden diner ter gelegen
heid van het 10-jarig bestaan dier ver
eeniging heeft gehouden en waarin hij,
wijzende op Spinoza, opmerkte „dat
men hier leeft in een land, waar de ge
dachte geen beperkingen kent, in een
land, waar, zooals Descartes zeide, de
atmosfeer gunstig is voor den arbeid
van den geest'. Dat is het zuiverste
liberalisme.
Spr. vroeg zich af, of een plaatsbepa
ling v,an het liberalisme in Nederland
mogelijk is. Eigenlijk moest spr. deze
vraag ontkennend beantwoorden, want
het liberalisme heeft als een zuurdeesem
ons volksleven doortrokken. Het libera
lisme openbaart zich overal en al vindt
men den specifieken neerslag in de libe
rale beweging van ouderen en jongeren,
het is nochtans „zonder bekende woon-
of verblijfplaats." De gemiddelde Ne
derlander is liberaal, indien men om
met prof. Huizinga te spreken het
woord „liberaal", in zijn oorspronkelijke
beteekenis hersteld en los van alle ge
voelsnuances, die een eeuw van partij
conflict er aan gehecht heeft, weer kon
gebruiken in den zin van „dat w,at een
vrij man waardig is."
N.S.B. en communisten alleen voeren
den hopeloozen strijd tegen de gepant
serde ziel van ons vrije volk, vrij in zijn
hoogste gebondenheid aan geweten en
verantwoordelijkheidsgevoel, dat waar
lijk bv. geen beperking van de drukpers
vrijheid van noode heeft, (w,aartegen c
B.J.L. zich bij voorbaat principieeluit
spreekt) en dat met afschuw vervuld is
van „beschavingsoorlogen" in den trant
van die, welke het fascistische Italii
thans voert onder den zegen van den
Nederlander Mussert.
Spr. behandelt de geschiedenis van 't
liberalisme in Nederland, om te conclu-
deeren, dat de jongeren tot taak hebben
onze staatkundige verhoudingen te zui
veren en door ons volk aan zichzelf te
doen ontdekken, het te brengen tot de
erkentenis, dat de strijd met de blanke
wapenen van den geest slechts wordl
gevoerd tusschen liberalisme, conserva
tisme en socialisme, waarbij het libera
lisme de rol heeft te spelen van een
waarachtig vooruitstrevend beginsel op
staatkundig, economisch en sociaal ter
rein.
Op deze causerie volgde een levendi
ge gedachtenwisseling.
'S H. ARENDSKERKE. Te dezer
plaatse bestaat al sedert een tiental ja
ren een vereeniging tot instandhou
ding eener Qhristelijke Bewaarschool.
'lot dusver werd school gehouden in
een houten gebouwtje. Dat zag er uit
wendig tamelijk goed uit en was inwen
dig gezellig ingericht, doch aangezien
het een „houten" gebouw is, en dus
aanvankelijk slechts voor korten duur
bestemd' was, komen hieraan steeds
meer onderhoudskosten.
Het bestuur besloot onlangs, met
goedvinden der algemeene ledenverga
dering, pogingen in het werk te stellen
om te komen tot het stichten van ee
steenen gebouw, plaats biedende voor'
een 30 a 40 kinderen, en eenigszins naar
de daarvoor gestelde eischen ingericht.
In de dezer dagen gehouden ledenver
gadering werd nu medegedeeld, dat
thans reeds een kapitaal van 2800
door een aantal ingezetenen van ons
dorp is toegezegd, deels renteloos en
deels tegen een rente van 2 pet.
Wel een bewijs, dat de bewaarschool,
in de ledenvergadering omgedoopt tot
„Christelijke Kleuterschool'' zich in me
dewerking mag verheugen. Met nog een
bedrag als eerste hypotheek op het ge
bouw, zal het wel gelukken om binnen
afzienbaren tijd de bedoelde school te
stichten.
's-GRAVENPOLDER. Alhier werden
in den nacht van Dinsdag op Woensdag
j.l. uit een kippenhok 14 jonge witte kip
pen ontvreemd. Zij, die meenen eenige
aanwijzing omtrent de(n) dader(s) te
kunnen geven, worden verzocht mede-
deeling te doen aan den burgemeester.
KRUININGEN. In het Zondagsschool
lokaal werd Donderdagavond het 25-
jarig bestaan der Méisjesvereeniging
„Philadelphia" gevierd, Ds. Mortier
opende dezen avond met te laten zin-
g'en Psalm 85 en met gebed.
Het welkomswoord werd gesproken
door mevr. Mortier, die dank bracht aan
den heer Fran<;oys voor het opmaken
van een feestgedicht,
Ds. Mortier sprak een feestrede uit.
Mevr. Sickesz hield een voordracht over
het Meisjesverbond.
Zeer veel oud-leden en belangstellen
den waren aanwezig, waarvan zelfs ve
len van buiten de gemeente.
BORSSELE. Woensdagavond verga
derde de kolenvereeniging alhier. Ér
waren slecht 2 inschrijvingsbiljetten in
gekomen voor de levering van de be-
noodigde kolen. De laagste inschrijver
was de firma Wibaut te Vlissingen aan
wie de levering werd gegund van 125
ton Westfaalsche eierbriketten a
f 11,25 per ton en 35 ton stukkolen
RheinPreussen 80 a 90 persent grof
a 10,01 per ton, alles franco voor den
wal te Borssele. Het vervoer van de ha
ven naar de leden der vereeniging werd
gegund voor 4.24 per 100 hl aan Wal-
hout en Van Liere, het uitlossen aan F.
Walhout voor 4.95 per 100 hl.
COLIJNSPLAAT. De voorzitter van
„Het Groene Kruis" heeft een gift van
10 ontvangen als blijk van dankbaar
heid van een der leden voor de ruime
uitbetaling door de afdeeling „Zieken-
huisverpleging". Er was bij verzocht dit
bedrag te storten in de kas van de af
deeling „T.b.c.-bestrijding".
TERNEÜZEN. Tijdens het binnenva
ren van de nieuwe sluis alhier is het
Grieksche stoomschip „Antonios Micha-
los" in aanraking gekomen met het Wes
telijk beveiligingswerk der buitensluis,
waardoor een aldaar staande remstoel
zwaar beschadigd werd.
Op last van de haven-autoriteiten was
het schip op het kanaal vastgemeerd in
afwachting van een in te stellen onder
zoek naar de aangebrachte schade. Bij
laag water heeft dit onderzoek plaats
gehad, waarna een cautie is gevraagd
van 30.000. Zoodra de borg gesteld is,
zal de „Antonios Michalos" die op weg
is van Huelva naar Gent, de reis kun
nen voortzetten.
Het schip zelf bekwam oogenschijnlijk
geen averij. De scheepvaart ondervindt
geenerlei stagnatie.
TERNEÜZEN Nadat een cautie van
f 30,000 is gesteld, is het Grieksche
stoomschip „Antonios Michalos", dat
zooals we reeds meldden, aanzienlijke
schade aan het beveiligingswerk der
buitensluis alhier had toegebracht en
daarom aan de ketting was gelegd, naar
Gent vertrokken.
Smokkelscheepje aangehouden,
TERNEÜZEN. Het recherchevaartuig
„Albatros" gheeft alhier binnengebracht
een Belgisch motorvaartuigje, eigenaar
Ed. Bei aan boord waarvan zich een
drietal personen bevonden welke ver
moedelijk op frauduleuze wijze, goede
ren trachtten te vervoeren. Na een kort
oponthoud is het scheepje naar Vlissin
gen gesleept.
SCHOONDIJKE. Woensdag had al
hier de jaarvergadering plaats van het
Groene Kruis. Uit het verslag over hef
afgeloopen jaar bleek, dat een ruim ge
bruik werd gemaakt van de artikelen
uit het magazijn en vooral, dat de zus
ter veel en goed werk verrichtte. De
rekening werd goedgekeurd tot een be
drag van 1902 aan inkomsten en uit
gaven. T.B.C. f 852. De begrooting werd
vastgesteld op een bedrag van 1897.
Bij de bestuursverkiezing werden de
heeren F. A. van Rosevelt en I. H. Zon-
nevijlle herkozen. In de plaats van dea
heer A. P. Haartsen, die geen herkiezing
wenschte, werd gekozen de heer J. P
van Bortel Quaak.
Lezing ir. Droogje®dijk..
I.
Woensdagavond heeft te Biggekerke,
op verzoek van de landbouwvereeniging
atd. der Z. L. M. aldaar ir. C. J, Droo-
gendijk, rijkslandbouwconsulent te Goes
gesproken over de bestrijding vam plan
tenziekten.
Plantenziekten hebben een oorzaak,
die niet altijd bekend is. Vooral in dit
laatste geval is dé bestrijding soms
moeilijk. Ziekten met onbekende oor
zaak zijn bijv. de virus- of degeueratie-
ziekten der aardappels, zooals bladrob
topbont en stippelstreep.
De ziekten kunnen ook veroorzaakt
worden door abnormale bodemtoestan
den bijv. een tekort aan een bepaalde
plantenvoedende stof, als kali. Ook
blijkt in den iaatsten tijd, dat de plan
ten behalve de gebruikelijke stoffen
die men als bemesting geeft, ook nog
wel kleine hoeveelheden andere stof
fen noodig hebben, die soms ontbre
ken. Bij het ontbreken hiervan kunne»,
dan ziekteverschijnselen optreden: bijv.
hartrot bij bieten wordt teweeggebracht
door boriumgebrek.
Ook kan toevoeging van bepaalde
stoffen aan den grond ziekten veroor
zaken, bijv. Chili kan soms wat veel
perchloraat bevatten, waardoor men
zieke gewassen krijgt, speciaal bij gra
nen. Een teveel aan chloor, zooals bij
bemesting met sommige kalimeststoffei»
wordt gegeven, kan bij aardappels be
schadiging geven.
Ook kan door een langdurig toege
paste verkeerde bemesting de reactie
van den grond verkeerd zijn. Eigenlijk
wordt dan de grond ziek gemaakt en
spreekt men van bodemziekten. Voor
beelden hiervan zijn de Veenkoloniale
haverziekte en de Hooghalensche ziek
te. In deze gevallen moet een andere
bemesting den grond weer gezond ma
ken. Soms helpen ook chemische mid
delen wel voor het gewas al blijft de
grond dan zelf ziek. Zoo wordt bij Vee»-
koloniale haverziekte met succes ge
bruik gemaakt van mangaansulfaat.
Vele plantenziekten worden veroor
zaakt door lagere organismen, hoofd
zakelijk draadzwammen, soms ook
splijtzwammen of bacteriën. Het blijkt,
dat verschillende rassen van eenzelfde v
gewas soms in uiteenloopende mate
vatbaar zijn voor bepaalde ziekten. Ja,
dat sommige rassen geheel onvatbaar
zijn. Het kweeken van onvatbare rassen
is eigenlijk het mooiste en meest doel
treffend middel om van de ziekte af le
komen. Een voorbeeld hiervan is het
kweeken van onvatbare rassen voor de
aardapoelwratziekte.
Er zijn ook wel pogingen in het werk
gesteld om rassen kunstmatig behoorlijk
resistent te maken door enting zooals
dat wel bij ziekten van mensch en dier
geschiedt. De hiermede genomen proe
ven verkeeren echter nog in het begin
stadium.
Aardappelziekten. Het aantal ziek
ten bij aardappels, zoowel in knollen
als loof is buitengewoon groot; bladroU
