Vitaminen, Beri-Beri, Scheurbuik en Rachitis. ONDERWIJS. KUNST EN WETENSCHAP. LANDBOUW. hoogd met 2, in het onmiddellijk voor afgaande kalenderjaar hooger is dan 10.' - WALCHEREN. BIGGEKERKE. Maandagmiddag hield de Boerenleenbank alhier haar jaarver gadering onder leiding van den voorzit ter, den heer L. Simonse. Aanwezig wa ren 28 .leden. Uit het verslag van den kassier bleek, dat iets minder was in gelegd dan terugbetaald en dat de winst f 616 bedraagt. Evenals het vorig jaar was ook nu de omzet bevredigend. Tot bestuurslid werd herkozen de heer J. Lampert Pz., tot lid van den Raad van Toezicht de heer J. van Keulen; als plaatsvervangende bestuursleden de heeren W. de Regt en D. Coppoolse. De rentestandaard werd wederom vast gesteld op 3 pet. voor credit en 4^ pet. voor debet. i GAPINGE. De Ned. Heiv. Meisjesver- eeniging ,,'t Rankje" alhier hield in de Ned. Herv. Kerk in tegenwoordigheid van italrijke genoodigden, onder leiding van fnej. Joh. Paauwe, hare jaarlijksche bijeenkomst. De uitgebrachte jaarver slagen getuigden van een gezond en bloeiend vereenigingsleven, terwijl bleek dat de vereqniging er ook financieel goed voor! staat. Verschillende voordrachten en tableaux, benevens een tooneelstuk- je getiteld „Blauw Bloed", werden ten beste gegeven. Een en ander werd door de aanwezigen zeer gewaardeerd, het geen bleek uit het applaus na elk uit gevoerd nummer. De algemeene leiding van den avond w,as, wegens uitstedig- heid van ds. Van Duijn, opgedragen aan den heer C. Langebeeke Czn. Jr. ZUID-BEVELAND. BORSSELE. Zaterdag viel bij het schaatsenrijden de jongeman v. D. uit Rilland, die alhijer logeerde bij den heer M. de R. zood.anig, dat geneeskundi ge huip moest worden ingeroepen. De rijder bleek een diepe wonde te heb ben in het gelaat, langs den neus en in de bovenlip, welke door dr. Folmer werd dichtgenaaid. ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D. CADZAND. Zaterdagavond j.l. hield de vereeniging voor de bevordering van het vreemdelingenverkeer haar gewone jaarvergadering ten huize van A. Masc- lee alhier onder voorzitterschap van den heer C. J. Néeteson. Van de 71 leden, die de vereeniging telt w.o. een tien tal buiten de gemeente wonen waren er 25 aanwezig. Uit het verslag van den secretaris bleek dat in steeds toenemende mate van verschillende zijden gebruik ge maakt wordt van de vereeniging als in lichtingen bureau, waarbij het steeds een genoegen is te kunnen wijzen op het breede, vlakke strand en op de aanwe zigheid van een vijftal nieuwe op de duinen gelegen hotels, voorzien van moderne gemakken. Aangestipt werd, dat de vereeniging was toegetreden tot de. in het vorige jaar opgerichte provinciale V.V.V. Met erkentelijkheid werd gewag gemaakt van de uitbreiding die de „Breskens Maldeghem" v tijdens het zomer seizoen aan haar dienstregeling geeft ten gerieve van de velen, die de kust bezoeken. Een blijde toon in het verslag vormde voorts de herinneringen aan het groote succes, dat de in Aug'us. 1935 gehou den bazaar financieel heeft opgeleverd, een resultaat waardoor de geldmiddelen thans stevig zijn te noemen. Wegens periodieke aftreding werden tot bestuursleden herbenoemd de heeren Becu en A. M. de Roo. terwijl in de plaats van den heer P. Robijn, die we gens leeftijd geen hernieuwing van zijn mandaat wenschte, benoemd werd de heer J. A. Dubois. OUDE VROUW IN REGENBAK VERDRONKEN- SLUIS. Te Sint Anna ter Muiden is de ruim 88-jarige ongehuwde mej. A. ge vonden in den regenbak, welke, zich ach ter haar woning bevond. De toedracht der zaak zou de volgende zijn: Mej. A. woonde alleen in haar huisje doch kreeg 's avonds gezelschap van een nicht. De ze had reeds meermalen het plan geop perd bij haar te blijven slapen, doch de tante weigerde dit. Ook wilde ze niet bij de ouders van de nicht komen in wonen. Als de nicht 's avonds naar huis ging, sloot ze zorgvuldig alle deuren af en nam dan den sleutel mee naar huis, waarna ze den volgenden morgen weer enkele huishoudelijke bezigheden kwam doen omdat de tante moeilijk' ter been was. Zoo ook op den bewusten morgen Het meisje, datzich van geen onraad bewust was, kwam zooals gewoonlijk de melk brengen naar haar tante, doch toen ze in huis kwam, zag noch hoorde ze deze. Nu begon ze overal te zoeken en kwam daarbij ook bij den regenbak waarin ze haar tante ontdekte. Hevig verschrikt waarschuwde zij de buren en als een loopend vuurtje ging de treurige mare door Sint Anna ter Muiden. De vraag houdt nu iedereen bezig, hoe de vrouw, naar buiten gekomen is, terwijl de deuren op slot waren. Men vermoedt, dat ze door het kelderraam is gekropen en daarna naar den waterput is gestrompeld; waarschijnlijk om water te putten en op deze wijze in den put gevallen is. SLUIS. De echtgenoote van den hr. W. alhier had hel ongeluk over den drempel van haar woning uit te glijden met het noodlottig gevolg, dat ze een der beenen op drie plaatsen brak. Op dat oogenblik was zij maar alleen thuis, zoodat niemand om doktershulp kon. Toen deze eindelijk kwam, was het been zoover opgezet dat het niet behandeld kon worden. Naar we vernemen is de vrouw op advies van den dokter naar het hospitaal te Brugge overgebracht. DE WEG SCHOONDIJKE-IJZENDIJKE. Hinderlijk houtgewas. Men" schrijft ons: Naar aanleiding van een dezer dagen vermeld verzoek van den A.N.W.B. om verbetering van het uitzicht in een bocht van den weg Schoondijke-IJzen- dijke even ten noorden van de kruising met de Zevenhofstedenstraat, heeft de wegbëheerder medegedeeld, dat 't hout gewas, hetwelk het uitzicht daar be neemt, groeit op een niet aan de pro vincie toebehoorend perceel. De provincie heeft eenigen tijd geleden getracht dit pefceel te koopen, om daar na het houtge\vas op te ruimen, doch de buitensporige gevraagde prijs deed van dit voornemen afzien. Nu inmiddels in de jongste zitting der Provinciale Staten een nieuw reglement op de we gen en voetpaden is vastgesteld, dat in artikel 24 verbiedt om na 1 Januari 1938 drgelijke beplanting buiten den weg te hebben, staat de opruiming bin nen afzienbaren tijd vast. In afwachting daarvan zal ter plaat se een asverkeersstreep worden aan gebracht. RETRANCHEMENT, De vrijzinnige meisjes- en jongensvereeniging „Helpt Elkander" alhier hield de tweede jaar vergadering in de Ned. Hervormde kerk. Het gebouw was heelemaal gevuld. Nadat de voorzitter ds. Van der Ven iedereen een welkom had toegeroepen, werd het openingswoord gesproken, waarin door hem werd gewezen op het nut van een jeugdgebouw voor de ge meente Retranchement. Daarna volgden de verslagen van den secretaris en pen ningmeester van beide vereenigingen, Prof. dr. G. Grijns uit Wage- ningen voor het Natuurkun dig Gezelschap. Gisteravond heeft prof. dr. G. Grijns in de sociëteit „De Vergenoeging" te Middelburg, voor het Natuurkundig Ge zelschap gesproken over „Vitaminen", 't onderwerp, waarin spr. ongeveer heel zijn wetenschappelijk leven arbeidde. Juist, omdat er zooveel reclame voor de vitaminen gemaakt wordt tegenwoor dig, was een nuchtere beschouwing van dit onderwerp wel wenschelijk. Hoe is men op het denkbeeld van de aanwezigheid der vitaminen gekomen? Via de voedingsleer en de stofwisseling. Een levend wezen is nimmer in statisch evenwicht. Het levend organisme is als een vlam. Alle gepresteerde arbeid en alle verloren gegane stof en energie moeten aangevuld worden. Herstel van warmteverlies, van georganiseerd weef sel etc. is voortdurend noodig. Uit- en inwendige slijtage moet aangevuld wor den; kortom: in het organisme moet een altijddurende synthese zijn. Voor de aanvulling van dit verbruik is noodig: de voeding. Maar die voeding is nooit precies hetzelfde als de stoffen die het organisme voor de aan vulling noodig heeft: plant of dier moet de soorteigen stoffen uit de aangevoerde stoffen maken. Welke bouwsteenen heeft nu mensch of dier noodig om voor een gezond le ven de soorteigen stoffen uit op te bou wen? waarna de meisjesyrereeniging onder lei ding van mevr. Ljfenhouts enkele zang nummers ten gehoore bracht, gevolgd door enkele voordrachten, welke blij kens het applaus waarmee 'ze werden ontvangen, zeer goed in den smaak vie len. Vooral de „Zingende Notebalk", ge zongen op de bekende wijze van: „toen onze Mops een Mopsje was" had eeti uitbundig succes In de pauze werden de aanwezigen getracteerd, Met een dank woord werd de bijeenkomst gesloten door ds. Van der Ven. Een bijzondere vermelding verdient het aantal begun stigers (134 personen) voor een gemeen te van nog geen 700 inwoners. Wegens ziekte van mej de Munck is tot tijdelijk onderwijzeres aan de Openbare Lagere School te G r o e d e benoemd, mej. M. S. Pauw. aldaar. DE LES DER HISTORIE. Zaterdagmiddag sprak te Middelburg in een vergadering van de afdeeling Walcheren der Unie van Christelijke onderwijzers en onderwijzeressen de hr. A. P. Jungcurt Jr. te 's Gravenhage secretaris der Unie, over: „De les der Historie". Eerst gaf de spreker een overzicht van de organisatie der Christelijke on derwijzers in ons land. Reeds in 1854 was er een vereeniging van christelijke onderwijzers. Het aantal christelijke scholen was toen nog gering, doch het personeel gevoelde behoefte aan onder- lingen steun. Voor een onderwijzeres was in de vereeniging nog geen plaats Eerst in 1876 werd zij toegelaten zij 't ook met een kleine stemmenmeerder- heid. De schoolbesturen hebben de ver eeniging niet met vreugde begroet. Zij zouden wel voor de belangen van het onderwijs en de onderwijzers zorg'en. Was eerst in de Vereeniging van Chr. onderwijzers 't aantal hoofden grooter dan dat der onderwijzers van bijstand, later werd het omgekeerd. Het is te begrijpen, dat de laatsten wilden bre ken met het reglement, dat alleen hoof den lid van 't hoofdbestuur konden zijn. Zij meenden terecht dat hun belangen niet voldoende werden behartigd. Zoo was er o.a. een bepaling, dat alleen hoofden van scholen bij ontslag finan- cieelen onderstand der vereeniging kon den ontvangen en niet de hulponderwij zers. Toen in 1894 een voorstel werd ingediend, dat ook onderwijzers lid van 't hoofdbestuur konden worden, vond dit bij het hoofdbestuur veël tegenkanting. In 't volgende jaar stemde het er mee in maar de onderwijzers moesten min stens 12 jaar lid zijn. Daar vele onder wijzers op ruim 30-jarigen leeftijd des tijds reeds hoofd waren, werd de be- teekenis van het voorstel grooiendeels te niet gedaan. Het een en ander was aanleiding, dat in 1896 opgericht werd de Unie van christelijke onderwijzers en onderwijze ressen ten einde vooral op te treden in die zaken, waarin de groote Vereeniging bleek te kort te schieten. Het kan evenwel niet ontkend wor den, dat deze Vereeniging veel goeds heeft gedaan en nog doet. Zoo zijn op haar initiatief opgericht de vereenigin gen: Barnabus. Johannes Lukas en Ja cobus, alle met een philanthropische strekking voor de Chr. onderwijzers en hun nagelaten betrekkingen. De pas opgerichte Unie streed en strijdt nog' voor de rechtspositie van de onderwijzers, voor zijn behoorlijke zelf standigheid en voor salarisverbetering. Dr. A. Kuyper heeft in de wet van 1905 aan de onderwijzers eenige rechts Spr. behandelt de herkomst van de anorganische en organische elementen die de mensch van noode heeft, en de wijze, waarop de voedingsleer de ana lyse van de verschillende diëeten op bouwt; zij riep daartoe de hulp der che mie in. Zoo kwam men, in het laatst der vorige eeuw, tot de bekende voedings tabellen of -rantsoenen met eiwitten, zetmeel en koolhydraten, en de bereke ning der calorieën, voor mannen en voor vrouwen, voor verschillende leeftijden en voor verschillende categorieën. Toen deed men, dit alles uitgevonden hebbende, de merkwaardige ontdekking, dat dieren, chemisch zuiver volgens deze tabellen gevoed, prompt dood gingen. Via de voedingsleer, de physiologische scheikunde en via den medischen kant, nl. het beri-beri onderzoek, belandde men hierna tenslotte bij de vitaminen. De tropische beri-beri openbaarde zich meestal eerst door slapte in de bee- j nen of kortademigheid; hoofdoorzaak: een hartaandoening. Verder spieratropie, waterzucht, e.a. Spr. vertelt, hoe lastig dat soms was; bij wijlen was de helft van ons leger in Indië onbruikbaar door deze ziekte. i Dr. Eykman probeerde, deze materie onderzoekende, door enting, kippen ziek te maken; dit lukte maar de niet inge- ente kippen werden ook ziek! En plot- j seling werden op onverklaarbare wijze alle kippen weer beter. Wat bleek? De- 1 zen dieren was plotseling en geheel toe- j vallig, ongepelde rijst te eten gegeven en daardoor waren ze, toevallig dus, weer genezen. Bij onze mooie witte rijst, zoo bleek toen bij nader onderzoek, is n.l. de zaad- kiem en de zaadhuid altijd verwijderd. Eykman deed toen een 7 van deze verwijderde rijstzemel (dedek) bij de ge pelde rijst en de kippen werden niet meer ziek. Eykman probeerde toen (1896) de werkzame stof uit dit zilver vlies te trekken; ten deele lukte hem dat ook. Spr. heeft toen in Indië dit" werk langs velerlei wegen voortgezet. Vastgesteld werd aldus, dat de beri- beri geen infectieziekte kon wezen; langzamerhand groeide de overtuiging, dat het een ziekte was, voortspruitende uit gebrek aan nog onbekende organi sche stoffen, welke o.a. voorkwamen in het zilvervliesje Van de rijst. Eykman en spr. gaven de stof geen naam; Funck meende dat het een amine was en, om dat het voor 't leven noodig is, noemde hij het vitamin een naam, die nu tot in de keukens gediffundeerd is. Uit een onderzoek in de Javasche ge vangenissen bleek Vorderman, het strekte zich over een 600.000 gevangen uit dat bij de onafgewerkte rijst eten- den vrijwel in 't geheel geen beri-beri voorkwam; de gevangenen die geheel gepelde, dus van het zilvervlies geheel ontdane, rijst kregen, vertoonden daar entegen het hoogste percentage beri- beri. Spr. verhaalt dan van verschillen de, steeds geslaagde, proefnemingen op dit terrein. De samenhang tusschen beri- beri en voedsel is aldus absoluut bewe zen. Nu behandelt spr. de caviae-proeven positie, gegeven welke nog verbeterd is in de wet van 19^0 door ds. J. Th. dè Visser. Mede dank zij de actie van de Unie is ook de zelfstandigheid van den onderwijzer en zijn salarisregeling ver beterd. In de laatste troonrede ië door de re geering gezegd zich te bemoeien met de organisatorische en paedagogische vra gen op onderwijs gebed Bij navraag bleek, dat de eerste voornamelijk het middelbaar onderwijs zouden betreffen Van de tweede is tot dusver nog niets gehoord. Verder wil de regeering, volgens de troonrede voortaan een juiste en diepe re kennis der Ned. Taal en een goede uitspraak ervan. Van dit laatste is de Unie een groote voorstandster. Zij had verder willen gaan dan de spelling Mar- chant. Vervolgens wees de heer Juncurt op de groote werkeloosheid onder de onderwijzers, n.l, 10,000 waaronder 3000 wachtgelders. Dit jaar werden de gelederen der werkloozen weer met 3000 personen vermeerderd. Percents gewijze is er geen beroep behalve het diamantvak, waar de werkeloosheid zoo groot is. Waar moet het heen? De regeering moest de opleiding eeni ge jaren stopzetten, totdat het surplus op was zooals in Zuid-Afrika met suc ces is geschied. De regeering past toch ook bij het leger deze methode toe? Werden andere werkloozen door de regeering ondersteund, de onderwijzers zonder betrekking worden aan hun lot overgelaten Tal van onderwijzers heb ben als kweekeling met acte een of twee klassen voor hun rekening. Wel doet de V.O.J.O. wat voor hen, doch deze belooning is verre van voldoende. Is alzoo het verleden van de onder wijzersorganisatie een goede les, in het heden moet met alle macht gestreden worden tot behoud en verbetering, op dat de toekomst hoopvol tegemoet kan worden gezien De Unie van Chr. onder wijzers zal daarom op den ingeslagen weg blijven voortvaren. In Denken en Leven", Tweemaand. wijsgeerig tijdschrift, treffen wij een stu die aan van mr. A. Meerkamp van Emb- den over Gustav. Meyrinks „Der Golem" beschouwd van het standpunt der Hege- liaansche wijsbegeerte. Men schrijft ons: Te Utrecht zijn onder leiding van den heer T. Knottenbelt te Vorden, de ver tegenwoordigers bijeen gekomen van De Samenwerkende Pluimveehouders Ver eenigingen „Waterland" de vereeniging voor Broederijen en Pluimveefokbedrij- ven in Nederland (V B.N.) het Lande lijk Verbond van Pluimveehouders (L.V. P.) de Landelijke vereeniging van Piep kuikenfokkers, de Alg. Neutrale Pluim veeteelt Vereeniging (A.N.P.V.) het Friesche Comité van Actie, het Drentsch-Groningsch Comité van Actie en het Oostelijk Comité van Actie, ten einde de noodzakelijkheid om voor vol ledige vergoeding der graanrechten voor de Pluimvee- en eendenhouders te werken, te bespreken. Daar werd be sloten tot de oprichting van een defini tief Centraal Landelijk Comité van Ac tie, waarin vertegenwoordigers van de genoemde organisaties en comité's en van den Noor Axel Holst en van Fröhlich; de caviae vertoonden na voeding met ongepelde granen de merkwaardige scheurbui k-verschijnselen, terwijl duiven en kippen, bij hetzelfde voedsel, gezond bleven. Door toevoeging van sla of paardebloemen of groene kool of ci troenen of sinaasappelen of nog enkele bessen genazen zij die caviae weer, maar k o o k t e n zij deze toevoegsels, dan waren ze weer onwerkzaam. Er is ook een vorm van scheurbuik bij jonge kinderen, die met gesteriliseer de melk kunstmatig gevoed worden. De methode van behandeling is dan: toevoer van de noodzakelijke stoffen, door si naasappelsap of citroensap etc., of, zoo mogelijk, door gebruik van gepasteuri seerde melk. Spr. memoreert de kunstmelk-proe- ven van Lunin, Pekelharing, Hopkins e.a. Na de behandeling der in water oplos bare B en C vitaminen bespreekt prof. Grijns het in vet oplosbare vitamin A, voerkomende in botervet, levertraan en meest dierlijke rindere vetten. To* 1920 hield men het anti-neuritisch vita min van Eykman en spr. voor iden tiek met Malcolm en Funcks in water oplosbaar vitamin B. Met botervet en levertraan genazen onderzoekers een epidemische oogziekte bij kinderen, ge lijk aan die, optredende bij ratten welke men ge"&rek aan A-vit,amin liet_ lijden Chronisch gebrek aan A-vitamin doet steenen in blaas, nieren en soms de le ver ontstaan, gebrek aan B-vitamin (gist) geeft groeibelemmering te zien. Het anti-neuritisch vitamin B wordt echter door verhitting in stoom tot 120 het voorloopige, comité van Actie zitting zullen hebben. Het Actie-comité voor W-. Zeeuw.sch- Vlaanderen zal nog uitgenoodigd wor den een vertegenwoordiger te benoe men. Verwacht mag worden, dat de groo te massa der Pluimveehouders en van hen, die op eenigerlei wijze belang heb ben bij een bloeiende pluimveehouderij zich nog meer dan tot nu toe achter de ze beweging zal scharen. Het secretariaat van het Landelijk Comité van Rctie blijft voorloopig ge vestigd bij mevr. J. SchiltVan Bork te Groenekan (U.) De rups van den Bastaardsatijnvlinder. De Plantenziektenkundigen Dienst te Wageningen schrijft ons: Deze rups, die acht jaar geleden voor al in het Zuiden van ons land zoo veel schade heeft aangericht is thans op ve le plaatsen weer onrustbarend in aantal toegenomen. De winternesten dezer rupsen vindt men aan de uiteinden der takjes van laan- en fruitboomen, in heggen, en struiken. Kleine nesten kunnen gemakkelijk voor dorre blaadjes worden aangezien, de grootere, die zoo groot zijn als een kindervuist vallen gemakkelijker op. In elk nest bevinden zich 100 tot 200 (soms zelfs 500 en meer) rupsjes, die meestal begin April uit de nesten komen en dan de knoppen en later de bladeren van boomen en struiken opeten, waardoor de vruchtzetting onmogelijk wordt. Voor de gezondheid van den mensch zijn de rupsen niet ongevaarlijk, de haren kun nen ernstige oogontstekingen en pijnlij ke prikkeling der huid veroorzaken. Het optreden van een nieuwe plaag mOet zooveel mogelijk worden voorko men, hetgeen plaatselijk zeer goed mo gelijk is. Ieder, die boomen bezit, kan daartoe medewerken door de nesten thans uit de boomen te verwijderen door ze uit te knippen of af te stroopen en ze te verbranden. jdet is zeer wenschelijk dat de nesten, die zich in boomen langs wegen bevin den althans in de nabijheid van wonin gen eveneens worden verwijderd, ten einde schade en overlast voor de aan- wonenden te voorkomen. Waar vele rupsennesten aanwezig zijn, verdient het wellicht aanbeveling te wèl onwerkzaam gemaakt; het groei-be- vorderend B-vitamin echter niet en bij ultra-violet licht is het weer net andersom. De eene stof voorkomt de neuritis de ander bevordert den groei. Men noemt ze Pellagra-preventing en Beri-beri-preventing of PP en BP- vitamin (in de Anglikaansche litteratuurj of B, en B2 (in de Nederl. en Duitsche). Behalve de besprokene is er nog een E-vitamin, hetwelk spr. hedenavond niet uitvoerig behandelt; t is het vrucht baarheids- of anti-steriliteits-vitamin. Ten aanzien van de nomenclatuur merkt spr. nog op, dat A, D en E be- hooren tot de in vet-oplosbare, het in; 5 soorten uiteenvallende B-complex om vat de in water-oplosbare, plus het C „f anti-scorbutisch vitamin. Spr. deelt nu nog een en ander medé omtrent de chemie der vitaminen; de structuur van een en ander heeft men reeds kunnen vaststellen, zoo van ca- rotine en vi*amin A. het een heeft men "reeds synthetisch kunnen maken, het ander niet. Hoe ver men met de ontle ding van de structuur en de synthetische vervaardiging der verschillende andere vitaminen is, schetst spr. tenslotte nog in het kort. Naar aanleiding van 't gesDrokene werden eenige vragen gesteld en uitvoe rid beantwoord. Pluimveehouders en graanrechten. Vervolgens behandelt spr. het anti- rachitis vitamin D, o.a. voorkomende in levertraan; met Röntgenfoto s van kunst matig ziek gemaakte en later weer van rachitis herstelde ratten-poot-skeletten, werd dit verduidelijkt. Zonlicht en hoog- teZonbetraling van rachitische individu- ën werkt genezend; later bleek zelfs, dat bestraling van het voedsel aldus reeds voldoende was.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1936 | | pagina 6