Gordijnstoffen
Wat de ministers Gelissen en Deckers
in. Polen zagen en hoorden.
mm wind.
BINNENLAND.
Speciale aanbieding
NUMMER 14.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
17 JANUARI 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG,
De belastingen brachten in 1935
ruim 15 millioen meer op dan
in 1934.
De opbrengst bleef des
ondanks 50 millioen be
neden de raming.
De meening der Eerste Kamer
over 't regeeringsbeleid.
Zie etalage
Hoog- en Laagwater te Wemeltiinge.
Seimvgch*
M DDELdURGSCHE COURANT
Bafc-bUd Voor Middelburg, Goes en agent
schap Yiissingen 2.30, elders 2.50 per
Is.wartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
resje), Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
"Jij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
a** GOESCHE COURANT^
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Ruhrie»
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 rsgals
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. msï
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer coe-
rant" 10 ci »xtra Bewijsnommers 5 cect
m
(Van onzen a-r e d a o t e u r).
Enkele minuten te laat komt de F.D.-
trein uit Berlijn het station Osnabriick
binnenstormen. In het rijtuig voor Den
Haag zitten twee ministers, de excellen
ties Deckers en Gelissen, die met dezen
trein naar het vaderland terugkeeren,
na een reis door Denemarken en Polen,
waarbij zij veel hebben gezien, waar de
Nederlandsche regeering in deze benar
de tijden haar voordeel mee hoopt te
doen. Gisteravond zijn de beide minis
ters van hun voor Nederlandsche de
partementshoofden nog wat ongewone
omzwervingen in Den Haag terugge
keerd en wij zijn beiden tot Osnabriick
tegemoet gereisd, om iets van hen te
vernemen over hun ondervindingen en
indrukken, die zij op deze lange reis
hebben opgedaan.
Op de coupé eerste klasse, waarin i
de ministers tegenover elkaar gezeten
zijn, staat een barsch papiertje met „ge
reserveerd", doch wij mogen op onze
vraag, of de heeren ons even kunnen
te woord staan, den ban verbreken en
dr. Deckers noodigt ons uit even bij hen
te komen zitten. Op de bank ,ligt een
Nederlandsche krant, bewijs dat de. bei
de regeerders zich tijdens hun afwezig
heid van den gang van zaken in het va
derland op de hoogte hebben laten hou
den. En dan spreken we nog niet eens
van de bagage, op de banken en in het
net, waarin de gewichtige papieren en
stukken niet zullen ontbreken. I^aast
dr. Gelissen laat een groote handkof
fer nog net een plaatsje vrij, w,aarop wij
kunnen zitten.
Lange reis.
Onze beide „reisminisfers" hadden 'n
lange reis achter den rug, maar van ver
nioeidheid scheen geen sprake. In den
nacht van Woensdag op Donderdag zijn
zij om 3 uur uit Posznan (Posen) ver
trokken n,aar Berlijn, waar zij Donder
dag tegen den middag aankwamen. Om
ruim half twee ging de sneltrein al weer
uit Berlijn en zoo troffen we de minis
ters dan hier in Osnabriick op weg naar
Den Haag, waar zij om tien uur in den
avond zijn aangekomen. En terwijl de
trein met suizende v.aart door het Duit-
sche land raasde, de Nederlandsche
grens tegemoet, waren de heeren zoo
vriendelijk ons te woord te staan en ons
op onze vragen te antwoorden.
Het verblijf in Polen lag nog versch
in het geheugen en zoowel minister
Deckers als minister Gelissen raakte
schier nief uitgepraat over de ontvangst,
die hun daar bereid was. De Poolsche
regeering had aan de hooge Nederland
sche gasten een salonrijtuig ter beschik-
king gesteld met een conversatieruimte
en slaapgelegenheden, waarin zelfs een
douche niet ontbrak. Op alle reizen en
dit uitgestrekte land waren zij verge
zeld geweest van den Poolschen gezant
in Den Haag, den heer Waclaw Babins-
ki,. die hen op de meest hartelijke
wijze tot gids heeft gediend. Verder
hebben zij alle medewerknig gehad van
den Nederlandschen gezant te War
schau, mr. dr. L. Carsten, en v,an de Ne
derlandsche consuls te Warschau en
Krakau, de heeren P. C. G. Peereboom
en J. L. de Bruyn,
Algemeene indruk.
Om handelsbesprekingen te voeren
hadden de beide ministers niet hun
reis ondernomen, doch uitsluitend om
een algemeenen indruk te krijgen van
de wijze, waarop men ginds de crisis
bestrijdt. In Polen was het eerste deel
y.an het verblijf gewijd geweest aan de
industrie en het tweede aan den land
bouw, op welk gebied minister Deckers
vee! interessante dingen had gezien, die
het slot vormden van dezen zoo leer-
zamen tocht.
Voor minister Gelissen was van veel
belang de bezichtiging van het uitge
ef™ 1 Y^^riiegebied van Polen. Oor-
da* D 's ^°'en een agrarisch land,
dat echter thans bezig is zich om té
r» e?1 jn» richting van de industrie,
zooah; dat ook met Nederland het ge-
is. e Poolsche Staatsbank voor
f economie geeft daarbij steun
particulier initiatief en ook
*?°ig ?nZ,e ^mister van nijverheid
een geh,k doel. De Poolsche minister
van handel en industrie is vroeger lei-
er van deze bank geweest en de be-
ha™ éngen' i ,ie minister Gelissen met
t'w,eK°ier keeft waren voor hem van
groot belang. Veel indruk heeft ge-
Zlu u b?Zo®k aan de zink- en
staalfabrieken ,n Opper-Silezië en aan
een reusachtige stikstof- en kunstmest-
fabriek, die genoemd is naar staais-
president Moseicki, van wien een uit
vinding daar wordt toegepast.
Dinsdagavond is het gezelschap ver
trokken van Warschau naar Posznan,
dat gelegen is in het best ontwikkelde
landbouwgebied van geheel Polen. On
der de deelnemers aan deze excursie
waren ook de onderstaatssecretaris van
landbouw en de voorzitter van de Pool
sche landbouwkamer, die heiden van
voorlichting dienden.
De landbouw.
Het eerste bezoek gold een type
kleinbedrijf en het was treffend, hoe
de eigenaar daar zijn hooge gasten ont
ving. Van de boerderij woeien de Pool
sche en de Nederlandsche vlag en on
der een sneeuwbui trad de boer zijn
bezoekers tegemoet met in zijn handen
een schaal met brood en zout, waar
van men eerst iets moest nuttigen. Ba
de landstaal hield de man toen 'n lan
ge redevoering en vervolgens ging men
onder zijn leiding het bedrijf bezichti
gen. Hij had een paar paarden, verder
koeien, varkens en wat pluimvee en al
les zag er goed verzorgd uit. In het
Duitsch kon de boer zich eenigszins
voor de gasten verstaanbaar maken en
bet was aardig zijn meening te hóorch
over de oplossing van de crisis: ha cl
werken en spaarzaam zijn. Hij had van
de crisis geen last, ondanks het feit, dat
hij steeds te zorgen had voor een vrouw
en twaalf kinderen!
Na afloop van dit bezoek is men naar
een typisch grootbedrijf geweest te Glu-
chowo. De eigenaar, graaf Marcel Zol-
towsky, bood op zijn kasteel eerst een
lunch aan, waarna bet bedrijf werd be
zichtigd, hetwelk de graaf geheel in
eigen beheer heeft. Er waren zeven'ig
koeien, vele varkens en paarden, een
eigen electrisch centrale en een smede
rij. De teelt bestaat uit de gewone Pool
sche producten als tarwe en beetwor
telen. De eigenaar is zeer intensief met
de dagelijksche leiding bezig en zijn
echtgenoote speelt een belangrijke rol
in het maatschappelijk leven in 't dom
Stoeterij.
Verder is een bezoek gebracht aan de
stoeterij van den Staat, waar enkele
honderden prachtige paarden worden ge
houden, onder welke het bekende Pool
sche renpaard Faust. Het doel er van is
het Poolsche paardenras op peil te hou
den Daarnaast is er een veebedrijf, waar
uitsluitend Nederlandsch zwartbont vee
wordt gefokt, waarvan men het ras zui
ver houdt, en waarover men zeer tevre
den is. Dan is nog een bezoek gebracht
aan een zeer modern ingerichte suiker
fabriek, waarvan de opzet daarom merk
waardig is, omdat de boeren er tegelijk
zelf de aandeelhouders van zijn. Zij
houdt dus het midden tusschen een spe
culatieve en een coöperatieve fabriek.
En tenslotte is een baconfabriek bezich
tigd, welks inrichting' eveneens aan mo
derne eischen beantwoordde.
Na een diner, aangeboden door de
Poolsche landbouwkamer onder voor
zitterschap van den heer Kajetan Mo-
rawski, is de avond verder doorgebracht
in den met Poolsche en Nederlandsche
vlaggen versierden plantentuin, die als
een van de mooiste van Europa geldt en
waarin vooral op het gebied der tropi
sche flora veel moois te zien is. Voordat
om 3 uur de nachttrein vertrok, heb
ben de beide ministers nog even ver
wijld bij den Nederlandschen consul in
Posznan, dr. B. Jagielski. Bij het vertrek
waren alle autoriteiten, die onze minis
ters vergezeld hadden, aanwezig, even
als de Nederlandsche consuls.
Polen en Nederland.
Natuurlijk vroegen we, hoe de verge
lijking tusschen Polen en Nederland op
dit gebied uitviel. Het is echter zeer
moeilijk hier vergelijkingen te maken
daar in Polen 70 pet. van de bevolking
van den landbouw leeft en hier te lande
maar 23 pet. Men heeft er ook groote
moeilijkheden met den uitvoer net als
wij. De kleine boeren leven zeer sober
en werken hard. Op de groote bedrijven
die bij ons onbekend zijn, heerschen nog
eenigszins feodale toestanden. Zij worden
echter zeer goed beheerd.
In tijden van crisis hangt veel af van
de reserves. Daarvoor zorgt in Polen 't
Landbouw-credietinstituut, dat op groo
te schaal hulp verleent. Toen het vorige
jaar een groote droogte ontreddering
bracht, is de Staat bijgesprongen met
leeningen op langen termijn en tegen
ieder werk dat dé moeite waard is,
brengt tijden van echt or schijnbaar
gemis aan succes...... Het zijn de
moeilijke oogenblikken. Dan is het
zaak, vol te houden!
lage rente. Wat de algemeene crisis be
treft, steunt de Staat door een stelsel
van heffingen aan de grens en men kent
er niet zoon ingewikkelde organisatie
ls hier de crisisdienst is.
Onze ministers hebben den Poolschen
landbouw-autoriteiten te kennen gege
ven, dat ze dit bezoek onder meer hier
om waardeeren, daar het naar hun mee
ning aanleiding kan en zal geven tot een
verbetering van de inzichten, die bij
beide landen nopens de wederkeerige
landbouwtoestanden bestaan, hetgeen
weer kan leiden tot verinniging van de
economische verhoudingen.
Nederlandsch kapitaal,
Hoe minister Gelissen zich die dan
voorstelt? Daar kon de minister geen
antwoord op geven, daar hij thans nog
uitsluitend algemeene denkbeelden heeft
opgedaan, die nog moeten bezinken.
Wel heeft de minister aan de Poolsche
heeren gezegd, dat hij het van belang
acht, om te onderzoeken of het niet mo
gelijk is een samenwerking te creëeren
tusschen Nederlandsch kapitaal en Pool
sche ondernemingsgeest en arbeids
krachten.
Polen heeft gebrek aan kapitaal; wij
moeten wel in de eerste plaats zooveel
mogelijk kapitaal in eigen land plaatsen
ten voordeele van de arbeidsbalans en
de verdere kapitaalvorming, maar voor
zoover het voor onzen arbeidsbalans
niet meer mogelijk is, moeten we voor
ons kapitaal in het buitenland emplooi
zoeken ter verbetering van onze dien-
stenbalans. Met het oog op de toekomst,
die Polen met zijn 33 millioen inwoners
tegemoet gaat, is het van belang dit te
onderzoeken. De Philipsfabrieken in
Warschau met hun 700 Poolsche arbei
ders en geleid door Nederlandsch kapi
taal, zijn daarvan een mooi voorbeeld.
Een volk, zoo besloot minister Gelis
sen dit onderhoud, dat van 1795 tot 1920
politiek èn geografisch verdeeld is ge
weest en ondanks dat zijn eenheid heeft
bewaard, deze weer teruggevonden
heeft en haar nu zoo krachtig manifes
teert in liet Polonia Restituta, zulk een
volk kan alles, wat het ernstig wil. De
gesprekken, die wij beiden zoowel met
den president van de republiek als met
verschillende onzer ambtgenooten heb
ben gevoerd, hebben bij ons de over
tuiging gevestigd, dat de Poolsche re
geering alles doet om de welvaart van
het land te verhoogen.
Naar uit de gisteren verschenen pu
blicatie omtrent de opbrengst der rijks
middelen over December en over het
geheele jaar 1935 blijkt, hebben de be
lastingen het afgeloopen jaar meer op
gebracht dan in 1934.
Aan directe belastingen (inkomsten,
vermogens etc.) is ruim 8 millioen
meer ontvangen; aan overige middelen
(omzet belasting, accijnzen, etc.) 7 mil
lioen. In het afgeloopen jaar is totaal
ontvangen aan directe belastingen ruim
99 millioen, aan indirecte 366 mil
lioen.
De ramingen zijn voor beide middelen
echter belangrijk hooger geweesk De
verwachtingen voor de directe belastin
gen waren 116 millioen, voor de overi
ge middelen 398 millioen. Zij zijn daar
dus resp. 17 millioen en ruim 31
millioen onder gebleven.
Wat de onderdeelen der rijksmiddelen
over 1935 betreft, de inkomstenbelas
ting, die 6.650.457 meer opbracht dan
het vorige jaar, heeft ruim twaalf mil
lioen teleurgesteld. De vermogensbelas
ting bleef ruim drie millioen onder de
verwachting van 19 millioen, de belas
ting op de doode hand 1 millioen on
der de raming van rond drie millioen.
Bij de accijnzen valt op, dat de rech
ten op suiker bijna vier millioen zijn
meegevallen. Daar staat echter tegen
over, dat de andere accijnzen (behalve
die op zout, die een onbelangrijke toe
neming toonen), onder de raming bleven.
Het meest viel tegen de accijns op ge
distilleerd 2.612.651), gevolgd door
den accijns op bier, die 1.553.764 min
der opbracht dan verwacht was
Een aanzienlijken achterstand heeft
opnieuw de omzetbelasting, die 81
millioen had moeten opbrengen, doch
slechts 61 millioen opleverde. Dus on
danks de toeneming sedert 1934 met
ruim 6 V* millioen een tekort van meer
dan 2014 millioen!
De inkomsten voor het gemeente
fonds vielen eveneens tegen en wel on
geveer 3 millioen. Zij brachten echter
vijf millioen meer op dan in het vorige
jaar.
De raming van het werkloosheic.ssub-
sidiefonds werd op bijna zeven ton na
gehaald. De opbrengst was 5014 mil
lioen.
Ten slotte het verkeersfonds, da', to
taal 857.073 onder de raming bleef
Dat dit bedrag onder het millioen blijft,
is te danken aan de rijwielbelasting, die
meer dan vier ton meevjel Want de mo
torrijtuigenbelasting kwam ten opzichte
van de raming over het geheele jaar
ruim 1 millioen te kort. (Tel.)
Op krachtige gezagshandhaving
tegen extremistische partijen
aangedrongen. Voor- en te
genstanders der aanpassingspo
litiek.
Verschenen is het voorloopig verslag
der Eerste Kamer over de in December
door de Tweede goedgekeurde Rijksbe-
grooting 1936.
„Sommige leden" waren'slécht te spre
ken over de oplossing van de Juli-crisis
en wenschten het kabinet-Colijn niet
meer een lang leven toe. Daarbij werd
gevraagd, hoe lang het kabinet-Colijn
nog onvoltallig zal blijven, dat minister
Colijn twee departementen blijft be-
beeren, achtten deze leden onjuist.
Eenige andere leden namen de r.k.
fractie in verdediging en bestreden de
meening, dat deze de verantwoordelijk
heid zou dragen voor het ontstaan van
de crisis, met name ontkenden zij, dat de
r.k. fractie de onrust op monetair ge
bied zou hebben veroorzaakt. Echter
zouden enkele van deze leden een spoe
dig aftreden van dit babinet betreuren.
Vele leden hebben het overigens voor
de regeering opgenomen en betoogden
o.m., dat dit kabinet steun vindt in de
waarschijnlijkheid, dat een nieuwe cri
sis nog ernstiger monetaire gevolgen zou
hebben dan die van Juli 1935.
De ondubbelzinnige af
keuring door den minis
ter-president uitgespro
ken over het stelsel der
evenredige vertegenwoor
diging, had de instemming
van verscheidene leden.
Dit stelsel heeft inder
daad hoogst nadeelig ge
werkt op de politieke en
parlementaire verhoudin
gen in ons land.
Ten aanzien van de gezagshandhaving
werd o.m. een verblijdende vooruitgang
geconstateerd in vergelijking met vorige
perioden. Dit geldt voor het verbod van
particuliere weercorpsen en de beteuge
ling van de ongebreidelde drukpersvrij
heid, alsook voor de krachtige houding
van den minister Van Binnenlandsche
Zaken tegenover die groote gemeenten,
welker besturen van lichtzinnigheid op
financieel gebied hebben blijk gegeven.
De vervolging tegen de redactie van
„Volk en Vaderland" had eveneens hun
instemming.
Intusschen werd betreurd, dat nog
steeds niet een verscherping van de wet
tot regeling en beperking' der uitoefening
van het recht van vereeniging en ver
gadering in overweging wordt genomen,
en dat, met terzijdestelling van het rap
port der staatscommissie-Kooien, 't we
ren van revolutionnairen uit vertegen
woordigende colleges is verschoven tot
het onzekere tijdstip, waarop een voor
genomen grondwetsherziening haar be
slag zou hebben gekregen.
Deze leden bepleitten
voorts een verbod van
de Communistische Part ij
Holland.
Van andere zijde werd
eveneens aangedrongen
jop krachtige gezagshand
j having, met name tegen
extremistische part ij en,
S. MEI i Co.
MIDDELBURG
(Ingez. Med
Middelburg, 17-I-'36. Donderdag: hoog
ste luchttemperatuur 4.1 C (39 °F);
laagste 1.1 °C (34 °F). Heden 9 h: 3.2
°CT 12 h: 3 °C. 12 mm regen. Hoog
ste barometerstand te dezer stede, in
het afgeloopen etmaal: 754 mm; laagste
741 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 759.6 mm
te Reval; laagste 737.5 mm te Parijs.
Verwachting tot morgenavond:
Meest matige, tijdelijk wellicht krach
tige wind uit N. richtingen, half tot zwaar
bewolkt of betrokken, sneeuw- en regen
buien, temperatuur om het vriespunt tot
lichte dooi.
Zon op: 8 h 03; onder: 16 h 18. Licht
op: 16 h 48. Maan op: 2 h 35; onder;
10 h 59. N.M. 24 Jan.
Hoog- en Laagwatcr te Vlissingen.
Januari.
Vr.
Za.
Zo.
17
18
19
ioogwater.
6.34 19.09
7.28 20.11
8.41 21.30
.Laagwfe -
0.25 13.08
1.22 14.06
2.26 15.14
Vr.
Za.
Zo.
17
18
19
Januari.
Hoogwater.
8.10 20.40
9.00 21.42
10.12 23.04
Laagwex*.
1.36 14.07
2.32 15.04
3.33 16.10
die gaarne van onze volks-
vr ij heden prof ij t trekken,
doch in landen waar zij
tot de macht gekomen
zijn, elke afwij kende mee
ning met geweld onder-
drukke n. Ook bepleitte men uit
breiding van het uniformverbod tot alle
partijvlaggen.
Eenige leden, die een kentering ten
goede in de waardeering van onze weer
macht zagen, uitten daarover hun vreug
de en prezen in dit verband de s.d.a.p.
en een deel der vrijzinnig-democraten
om hun veranderde houding. De plannen
der regeering tot versterking der weer
macht hadden hun warmen bijval.
Na een aantal bezwaren tegen de aan
passingspolitiek der regeering te heb
ben opgesomd, hielden verscheiden le
den een warm pleidooi voor het plan
van den arbeid, dat bij de af deeling fi
nanciën werd voortgezet, maar waarte
gen prompt van verschillende andere
zijden de bekende bezwaren naar vo
ren werden gebracht.
Ook vmi andere dan s.d.-zijde werd
getwijfeld aan de doeltreffendheid van
de regeeringspolitiek, waarbij tevens en
kele opmerkingen over devaluatie wer
den gemaakt.
Maar verscheidene andere leden
schaarden zich achter de regeering en
vestigden de aandacht op de groote
moeilijkheden, waarvoor de regeering
staat. De maatschappij, eenmaal armer
geworden, moet „het verlies nemen'
Tracht het volk daaraan te ontkomen
door middelen als devaluatie, Planwirt-
schaft, ordening en dergelijke, dan moet
de aanpassing ten slotte toch komen en
met veel noodlottiger gevolgen. Zij
waardeeren hoogelijk in de regeering,
daf zij haar populariteit in de waag
schaal stelt door het voeren van een op
dat inzicht gegronde politiek. De op
lossing van de structuurcrisis is h. i. niet
alleen een nationaal probleem, doch
heeft ook haar internationale zijde, en
men prees het in den leider van dit ka
binet, dat hij zulks bij herhaling op den
voorgrond stelt en daarnaar handelt. Zij
waarschuwden echter voor het onder
nemen van experimenten op het gebied
van vaste lasten.