De grijze dame
S>. ty.-nïeuids IV
KRONIEK van den DA&
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
STATEN-DENERAAL
Erdckl zoo goed voor 't leer!
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN VRIJDAG 15 NOVEMBER 1935. No. 270.
henry seton merriman.
guar weer
50 - 35 - 20 et
De A.V.R.O en de N.S.B.
ÏS,
Italiaansch protest Een ge
matigd stuk met een dreigen
den ondertoon De regee
ringen kunnen het slechts voor
kenisgeving aannemen De
militaire successen der Itali
anen Addis Abeba zwetst.
De nota, die de Italiaansche regee-
ring aan de regeeringen van alle landen,
■welke aan de sancties deelnemen, heeft
Jaien overhandigen, is een ietwat won
derlijk stuk. Beproeft Rome er een
fores in de sanctie-muur mee te schie
ten? Rome noemt de sancties onrecht
vaardig en dreigt met tegenmaatregelen.
De regeeringen worden ieder afzonder
lijk voor de actie, die van Genève uit
gaat, verantwoordelijk gesteld. Dat
heeft inderdaad iets van intimidatie.
Maar men zal te Rome toch wel zoo
veel kijk op den huidigen toestand heb
ben, dat men bij voorbaat de onvrucht
baarheid dezer intimidatie besefte?
Trouwens de toon van de nota was niet
bijzonder dreigend. Afgaande daarop
zou eerder mogen worden aangenomen,
dat de Italiaansche regeering de deelne
mers aan de sancties zacht heeft willen
stemmen, hopende daarmee 'n vaster aan
draaien van de sanctie-schroef te kun
nen voorkomen. Het is bijna aandoenlijk,
ais men leest, hoe de Italiaansche re
geering zich beroept op het recht van
verdediging.... tegen de sancties. Ver
dediging dan met vreedzame middelen,
die echter met een verbazingwekkende
vastbarenheid' zullen worden toegepast.
De totale indruk van het stuk is er een
van gematigdheid, met hieren daar een
dreigenden ondertoon. Vermoedelijk
zullen de regeeringen het stuk voor ken
nisgeving aannemen, al moet er formeel
en fatsoenshalve dan wel op geant
woord worden. Voor de situatie van dit
oogenblik is het van weinig belang.
Uit de nota blijkt intusschen duide
lijk. dat men in Italië meer en meer de
uitwerking van de sancties gaat vree
zen. Nu reeds worden er allerhande at-
weermaatregelen, in den vorm van dras
tische bezuinigingen genomen. De groote
vergissing van Mussolini is geweest, dal
hij dit niet voor mogelijk had gehouden.
Wij ontkomen intusschen niet aan den
indruk, dat het niet louter de sancties
zijn, welke de bekrimping in Italië noo-
dig maaken. De financieele positie van
het and is van dien aard, dat bij 't ont
breken van buitenlandsche represaille
maatregelen, evenzeer uiterste zuinig
heid noodig zou zijn geweest. Het Abes
sijnsche avontuur verslindt dag aan dag
schatten gelds. Toen men er mee be
gon. was de bodem van de schatkist
reeds zichtbaar. De taktiek van Mus
solini is die van den man, die met zijn
laatste geld gaat speculeeren in fondsen
die alleen maar in waarde achteruit
lijken te kunnen loopen-
i of dusver hebben de Italianen overi
gens niet te klagen over de militaire
successen hunner expeditie. De opmar-
schen zoowel in 't Noorden als in t
Zuiden van Abessynië schieten de laat
ste dagen sneller op dan kenners van
het land voor mogelijk hadden gehou
den. Daartegenover presteeren de Abes-
sijnen tot dusver bitter weinig. Men
houdt te Addis Abeba vol, dat het terug
wijken op den duur een beproefde tak
tiek zal blijken, daar de gelegenheid voor
een afmattenden guerilla dan ideaal
wordt. Immers de verbindingen, die de
Italiaansche legers met het achterland
moeten onderhouden worden dan heel
kwetsbaar. Met dat al vangt men ech
ter telkens geruchten op over een ont
zaglijken janboel in de Abessijnsche le-
gerteiding. Een uitgewerkt plan, dat toch
voor een doelmatigen guerilla ook nood
zakelijk is, schijnt ten eenenmale te ont
breken. En dan dat gelieg te Addis Abe
ba. Er is daar bijna nog geen enkel be-
door
60).
Em eindelijk was zij bevredigd de
ijdelfceid dezer vrouw, en had zij vol
doende voedsel voor haar eeuwig be-
geeren. Luke had dit voor haar gedaan.
En zij was vlug genoeg om te raden
hoe en waarom, want zij kende Willie
Larr. Zij wist, dat goede schepen wel
in het water gegooid worden terwille
van een som geld. Met de „Croonah"
was dit geschied terwille van haar
de .Croonah", de geduldige, gehoorza
me dienaar, die luisterde naar Luke's
geringste woord, werktuigelijk, verstan
dig welhaast als een dier een trouw
dier, dat in het hart van den zeeman
een plaats innam, door sommige mannen
opengehouden voor hun paarden, door
anderen voor hun vrouw. Niet voor het
eerst was hier een vrouw jaloersch op
een schip. Eva was het op de „Terri
ne Agatha was altijd jaloersch ge
weest op de „Croonah". En nu was dit
schip vernietigd ter wille van haar, en
met zijn schip had Luke niet alleen
weggeworpen zijn ongeëvenaarde repu
tatie als zeeman, maar ook zijn eer en
geweten.
Een misdadiger was hij, een dief, een
moordenaar terwille van Agatha. En
zi,, trouw ,aan haar school," aan haar
opvoeding, was er trotsch op, want zij
richt vandaan gekomen, of het bleek
verzonnen, althans onjuist. Ook al de
mededeelingen omtrent de formidabele
sterkte dejr Abessijnsche legers, zijn
vermoedelijk uit den duim gezogen. Het
millioen man dat onder de wapenen zou
zijn, kan men gerust tot de helft redu-
ceeren en dan schat men vermoedelijk
nog veel te hoog.
Het is een beetje belachelijk al dit ge
zwets uit Addis Abeba. Wij gelooven
nog steeds, dat de Italianen op den
duur een leelijke pijp zullen rooken
Maar aan de veronderstelde militaire
wijsheid der Abessijnen raakt men toch
zoo langzamerhand aan het twijfelen.
Met parapluie en
regenjas probeert
iedereen zich tegen
het barre, gure weer
te wapenen. Denk
er aan, uw ke el
te beschermen
Wybert voorkomt
verkoudheid en keel
ontsteking 1
(Ingez. Med.5
Een waarschuwing in de Radio-
Bode.
In de Radio-Bode, officieel orgaan
van de A.V.R.O. wordt 'n artikel gewijd
aan de verkiezingen voor de geweste
lijke besturen van deze omroepvereeni-
ging. Aan dit artikel is ontleend:
,,Wij kennen de staatkundige gezind
heid van de meeste candidaten niet met
zekerheid en het ligt niet op onzen weg
die te openbaren, omdat wij ons dan
met iets zouden gaan bemoeien, dat in
'n vereeniging als de A.V.R.O. geen pu
blieke zaak mag zijn.
„Wel is het voor ons komen vast te
staan, dat onder de candidaten voor ie
dere provincie, waarin straks gekozen
moet worden, zich inderdaad personen
bevinden, die behoor en tot de NSB
„Er is voorts weinig scherpzinnigheid
voor noodig, om uit het feit, dat er in
alle provincies NSB-candidaten zijn ge
steld, te besluiten tot de gevolgtrekking,
dat hier van een georganiseerd optreden
sprake is."
,,Er bestaat dus inderdaad de kans,
dat er straks 18 NSB-ers tot A.V.R.O.-
bestuurders worden gekozen. Wij komen
nu aan de beantwoording van de vee!
delicater vraag, of in deze mogeliikheid
een A-V.R.O.-belang of een A.V.R.O.-
gevaar ligt.
„De A.V.R.O. vraagt haar leden immers
niet naar hun politieke of godsdienstige
overtuiging'. Zij verwacht, dat haar le
den A.V.R.O.-vrienden zijn, bereid om 't
belang der vereeniging als algemeenen
omroep, waar mogelijk, te dienen. Dat
mag, dat kan, dat moet, los van iedere
politieke of geloofsovertuiging. Zoo zul
len er ook heel wat NSB-ers onder de
A.V.R.O.-leden zijn'.
„Voor de A.V.R.O. geldt alleen het
vinden van een antwoord op de vraag
of het A.V.R.O.-belang er mee gelisnd
is wanneer vertegenwoordigers van een
beweging met drastische opvattingen
over w'jLgmgen n ret bestel van den
Staat, op georganiseerde wijze de be
was een van die ongelukkige vrouwen,
die niet willen, dat hun minnaars hun
eer boven haar stellen.
Plotseling ontstond een hevig geloei,
ver beneden in het binnenste van het
vaartuig en onmiddellijk daarop wer
den dichte massa's stoom met geweldige
kracht uit ieder valluik gedreven. 1De
binnenvallende zee had de beschotten
tusschen de dekken verpletterd, het wa
ter had de machinekamer bereikt. In 'n
oogwenk w,as Luke zich het gevaar be
wust was de goede zeeman in hem
wakker. Zijn geoefend oor en de stap
van zijn voet op het dek zeiden hem,
dat de schroef stil was.
„Kom", riep hij Agatha toe, „je moet
weg met de volgende boot".
Maar Agatha hood weerstand aan zijn
arm met een vastberadenheid, plotseling
in de plaats getreden van het brutaal
vrijpostige in haar optreden van vroe
ger De vrouw was kalm en onbevreesd.
„Niet zonder jou", was haar ant
woord. „Ik wil het schip niet verlaten,
vóór jij meegaat".
„Ik moet blijven tot het laatst" ze!
hij.
Met een glimlach van bewondering
voor zijn moed keek zij hem aan. Vrou
wen benvnnen den moed in den man, al
deinzen zij er somtijds voor terug. Zij
dacht aan geen gevaar voor een van
hen beiden. Haar vertrouwen in Luke
was onbegrensd, algenoegzaam, zonder
aarzeling.
„Dan blijf ik ook."
Een ondeelbaar oogenblik werd zijn
stuursiuncties pogen te vermeesteren in
de vereeniging Met deze vraag heeft
niemand die de A.V.R.O. werkelijk lief
heeft, de geringste moeite. Het antwoord
cr op, luidt met de grootste stelligheid:
Neen!
.jGeorganiseerde, massale toetreding
van zulke vertegenwoordigers, brengt
onvermijdelijk het gerucht binnenshuis
van de hartstochten, die zich op de poli
tieke kampplaats uitvoeren-
„In het verschijnsel van de georgani
seerde, de plan-bewuste candidaatsstel
ling, kan niemand iets anders zien dan
een voornemen de A.V.R.O. bestuurs
functies, bij uitverkiezing, te gaan ver
vullen, volgens een beleid, dat van bui
ten af is bevolen of beraamd en niet vol
gens dat, hetwelk den functionaris wordt
ingegeven door zijn persoonlijke opvat
ting van hetgeen het A.V.R.O.-belang
vordert.
„Wanneer deze opzet zou slagen, zou
de A.V.R.O. eerlang op houden te zijn,
wat zij altijd geweest is en wat voor
waarde is voor een bloeiend, gezond
harmonisch ontwikkeld en geleid leven:
de algemeene omroep, waarbinnen dui
zenden met uiteenloopende overtuiging
over den zin van leven en dood, over 't
aangezicht der maatschappij en over de
hand van het gezag, geestelijk ongewa
pend, te zamen kunnen leven en arbei
den aan den opbouw en de instandhou
ding van een der gaafste cultureele mo
numenten, die de Nederlandsche maat
schappij zich heeft weten te scheppen.
„Deze uitspraak keert zich tegen geen
enkel staatkundig streven, ook niet te
gen dat van de N.S.B Zij waarschuwt
er voor, dat het wakker roepen van
politieke tegenstellingen welke ook
in een vereeniging als de A.V.R.O.
funest moet werken. Alleen door voor
deze tegenstellingen een camera silentia
te zijn, is de A V.R.O. er in geslaagd
haar tegenwoordige positie te bereiken.
„Er is geen twijfel mogelijk: deze ge
vreesde tegenstellingen zullen er ko
men, wanneer een staatkundige bewe
ging georganiseerd bestuursfuncties ver
overt. Daarom zal het nu aan ieder
A.V.R.O.-lid in de provincies, waar
straks gekozen moet worden, duidelijk
zijn, dat van hem verwacht wordt, dat
hij zich uitspreekt.
„Het gaat om groote belangen. Men
placht tot dusver niet erg druk te stem
men; klaarblijkelijk omdat men zich met
het algemeen bestuursbeleid wel kon
vereenigen. En niet ten onrechte!
„De mannen en vrouwen, die nu als
bestuurslid fungeeren, mogen met vol
doening wijzen op de prachtige A.V.R.O.,
die zij thans in handen van de leden stel
len; men zal altijd vrij zijn die leden te
kiezen, die men het waardigst keurt de
A.V.R.O-belangen fe behartigen, maar
voor de komende verkiezing dreigt een
gevaar zóó groot, dat een verkiezings
advies gerechtvaardigd wordt.
„Dat advies zegt niets ten nadeele van
welken candidaat ook, die tenslotte toch
allen A.V.R.O,-leden zijn, 't wordt gege
ven in 't belang van de A.V.R.O.; het is
zeer eenvoudig. Bevestigt de aftredende
leden opnieuw in hun functies. Laat de
A.V.R.O. besturen door hen, die toch
werkelijk op resultaten kunnen bogen,
die voor iedereen zicht- en tastbaar zijn".
Mej. H. J, van Voorst Vader, f
Op 88-jarigen leeftijd is te Breda over
leden mej. M. J. van Voorst Vader, die
gedurende meer dan vijftig jaar in het
protestantsch kerkelijke en charitatieve
leven in de baronie van Breda een voor
aanstaande plaats heeft ingenomen.
De overledene is 19 Januari 1847 te
Goes geboren, als dochter van den pre
sident der rechtbank aldaar. Omstreeks
1885 vestigde mej. Van Voorst Vader
zich metterwoon te Ginneken, waar de
achtereenvolgende predikanten in haar
een grooten steun vonden. Niet alleen
echter de Ned, Herv. gemeente te Gin
neken, doch vrijwel iedere tak van het
protestantsch chriselijke geloofsleven
werd door haar op krachige wijze ge
steund. Tot de oprichting van de af-
deeling Breda van het Leger des Heils
gaf zij den stoot door het ten geschenke
geven van het gebouw Irene.
In het kiescollege der Ned. Herv
Kerk te Biezelinge werden herko
zen de heeren J. de Kam en L. Ver
hulst en gekozen in de plaats van A. van
de Velde Az„ de heer A. van de Velde
Hz.
ijzeren wil een wil, die met bedaard
overleg dit plan van verwoesting hac',
gesmeed aan het wankelen gebracht,
„Waarom liet je mij niet weten, dat
je komen zou?" vroeg hij in wanhoop.
„Ik had geen tijd", antwoordde zij,
eigenaardig kortaf, want zij kon hem
niet vertellen, dat een brief van mrs.
Harrington haar laatste, gelijk ver
zonden met dien aan Luke naar Valet-
ta haar tot dit plotseling besluit had
gebracht. Zij kon hem niet verteller.,
dat zij en haar moeder de eerste boot
naar Malta hadden genomen, gedreven
door een duidelijker) hint v.an mrs. Har
rington, als zou Luke haar erfgenaam
zijn, en hoe zij daarop, bedaard, het plan
had beraamd hem te trouwen om het
geld, d.at hij krijgen zou. Op dat oogen
blik zijn arm nog om haar heen ge
slagen was een dergelijke bekentenis
onmogelijk; -de gedachte alleen reeds
deed haar walgen. Een oogenblik z.ag
zij zichzelf, zooals anderen haar hadden
gezien voor sommige vrouwen een
zeer zware straf.
Op datzelfde oogenblik kwam, heel
hard, een man over het dek geloopen
dezelfde kwartiermeester, die zich
met mrs. Ingham-Baker had belast. Hij
w,as een man zonder zenuwen en vol
humor.
„Nog meer dames?" riep hij luid, on
der 't loopen. „Nog meer voor den
wal?"
En, lachend om zijn eigen geestigheid,
liep hij voort lachend dienzelfden on
verschrokken lach, waarmee hij mrs.
DE OPCENTEN OP DE
OMZETBELASTING GESCHRAPT,
De rest van 't wetsontwerp tot
verhooging der belastingen aan
genomen.
Het is gegaan, zooals 't zich gister
middag bij den aanvang der beraadsla
gingen reeds liet aanzien: uit hei wets
ontwerp tot heffing van 20 opcenten c.p
de omzet-belasting, op de zegel- en re
gistratie-rechten, op de successie-rech
ten en op de dividend- en tantième-be
lasting zijn de eersten geschrapt, waar
na de Tweede Kamer de rest aanvaard
de.
Na de in ons vorig nummer reeds ge
melde sprekers voerde de heer Ker
sten (st. geref.) het woord. Spr. acht
te een nieuwe heffing, in totaal van 26
millioen, van de verarmde bevolking niet
verantwoord.
De heer B i e r e m a (lib.) zag niet het
verband tusschen deze belastingverhoo-
ging en de werkloosheidbestrijding. Al
le kosten en lasten moeten juist wor
den verlaagd, wil de regeering haar doel
bereiken. Spr.'s fractie zal tegen stem
men.
De heer Vervoorn (plattel.) mo
tiveerde zijn stem tegen het ontwerp.
De heer Schouten (a.r.) achtte
zich niet gerechtigd, tegen te stemmen,
nu de regeering zoo welwillend is t.o.
v. de voorgestelde verhooging der omzet
belasting. In 't algemeen kan spr. in de
toekomst óiet met belastingverhooging'
meegaan; het moet worden gezocht in
vermindering der uitgaven.
De heer Sneevliet (rev. soc.j
betoogde, dat veel te licht wordt omge
sprongen met de belangen der werk-
loozen, die niet mogen worden vastge
koppeld aan belasting-verhooging.
De heer Westerman (nat. her
stel) zegde, dat de bezuinigings-politiek
niet met de noodige kracht is gevoegd.
Dc heer Oud, minister van finan
ciën, zegde dat werkloozenzorg van
oudsher gemeentezorg geweest is, waar
uit niet volgt dat elke gemeente alie
kosten heeft te betalen. Spr. schetste
het doel der oprichting van het werk-
looshcidssubsidiefonds. Zal de regeering
haar sociale taak blijven vervullen, dan
zijn versterking van de middelen van
dat fonds en verhooging van heffingen
noodig en gerechtvaardigd.
Spr. was bereid tot overleg ter schrap
ping van de verhooging der omzetbe
lasting. Dan echter kunnen de bier- en
gedistilleerdaccijns niet verlaagd wor
den.
De heer De Visser (comm.)
verdedigde een amendement om arbei-
Behalve, dat onze premie iets
schoons van blijvende waarde moest
wezen, stelden wij nog een eisch: zij
moest een specifiek en algemeen
Zeeuwsch karakter dragen.
Dat was niet zoo heel gemakkelijk!
Want kiest men bv. een figuur in
Zeeuwsche dracht, dan is het aantal
mogelijkheden groot en een Wal-
chersche is er geen Cadzandsche, een
Zuid-Bevelandsche geen Axelsche
En een stads- of een dorpsgezicht is
ook altijd maar één plekje, niet héél
Zeeland.
Er was dan maar één oplossing: een
kaart van de provincieMaar
dat is toch geen algemeen begeerde,
blijvende wandversiering -voor huis
kamer of salon!
Wat dan? Jawij hebben ge
tracht een oplossing te vinden.
derscoöperaties vrij te stellen van ver
hooging der dividend- en tantièmebelas
ting.
De minister ontried het.
Het amendement werd verworpen met
72 tegen 7 stemmen (voor de commu
nisten, Sneevliet (rev. soc.), v. Houten
(chr. dem.), Vervoorn (plattel.1 en Arts
(k.d.)
Nadat minister Oud de verhooging der
omzetbelasting had teruggenomen, werd
het wetsontwerp aangenomen met 56 te
gen 24 stemmen (tegen de lib., comm.,
staatk- ger„ Sneevliet (rev, soc.), Wes
terman (na£. herstel), Vervoorn fnlattel.)
en 9 r.k.
Begrooting van bünnenland-
sche zaken.
Aan de orde was vervolgens de be-
grooting van het dep. van Binnenl. za
ken voor 1936
De heer Vervoorn (plattel.) was
o.a. tegen samenvoeging van gemeenten,
De heer Westerman (nat. herstel)
was voorstander van inperking der auto
nomie van de gemeenten.
De heer Boon (lib.) betwijfelde, of
de bescherming van werkwilligen bij sta
kingen wel steeds voldoende is.
De heer v. Houten (chr. dem.) ge
loofde, dat er onder de leden der bur
gerwachten wel zijn, die sympathiseeren
met de N.S.B.
Spr. komt op tegen de houding van
den minister inzake de autonomie dei-
gemeenten, en bepleitte samenvoeging
van zeer kleine gemeenten.
De heer Drop (v.d.) bepleitte verla
ging van de lasten der binnenvaart.
De heer Ysselmuiden (r.k.) wees
op de moeilijkheid voor vele gemeenten
om een sluitende begrooting te krijgen;
de minister houde daar meer rekening
mede.
De heer Duymaer v. Twist (a.r.)
wees op de behoeften der binnenscheep
vaart. De bijz. vrijw. landstorm is vrij
van fascistische en militaristische ten-
denzen.
S.C H:0 E N c R M E Groote doos 10 ets. Extra groote doos 15 ets.
(Ingez. Med.)
is®***».»!.*»
Ingham-Baker langs den ladder naar be
neden had gestuurd, haar dood tege
moet. Toen hij Luke en Agatha zag,
samen onder de lamp, bleef hij staan en
riep
„De kapitein schreeuwt om u als de
duivel! Machinekamer is vol. Nu.is 't
met het oude schip gedaan, mijnheer.'
„In orde, ik weet het", was Luke's
antwoord en de man ging verder, luid
keels roepend onder het loopen.
Eensklaps een hevig trillen van dë
„Croonah". Haastig keek Luke rond,
snelde naar de railing en wierp vluchtig
een blik over de geheele lengte van 't
schip. Toen, weer terug naar Agatha,
doch voor hij haar kon bereiken, rolde
de stoomboot naar stuux-boordzijde. Het
was of het dek zich tusschen hen ver
hief. Een oogenblik stond Agatha bo
ven hem, toen, half loopend, half val
lend, langs de korte steilte, wierp zij
zich in zijn armen. Luke, met één voet
tegen de railing, want het dek helde
dertig graden, stond voor haar gereed.
Handig ving hij haar op en de wind die
huilend om het dekhuis gierde, s oeg
hem naar de lange haren voor het ge
zicht.
Zij veranderde zelfs niet van kleur.
Agatha Ingham-Baker had in zich de
kern van een goede en sterke vrouw.
Vast drukte zij zich aan de borst van
haar minnea1-, tot hem opziend met een
vertrouwen, dat door niets aan het
wankelen ken gebracht. Zoo stonden zij
gedurende een eeuwigheid van drie se
conden, terwijl de „Croonah" scheen te
aarzelen in evenwicht op den rand.
Toen langzaam een weinig draaiend,
gleed de groote stoomboot achteruit.
Een afgrijselijk geluijl van klokkend
water werd gehoord. De „Croonah" was
vlot, doch slechts voor enkele seconden.
Er was geen tijd meer om nog een boot
neer te laten, en allen aan boord wisten
dat. Velen waren er niet meer over,
want alle passagiers hadden het schip
verlaten de stokers, de machinisten
Middenscheeps stond de kapitein, om
ringd door zijn officieren en enkele
Europeesche matrozen - getrouw tot
het einde. Eén boot was er nog, voor
aan, half onder water daar was geen
sprake van. Dus stonden zij te wachten,
tot het schip onder hen zou wegzinken-
In de verte, op de onstuimige zee, :iu
grijs in het licht van een grauwe dage
raad, naderden twee booten, die hun la
ding menschen op Burling hadden aan
land gebracht.
„Welnu, jongens!" riep de kapitein,
„als een van je allen lust voelt over
boord te gaan ga dan je gang."
Eén man deed langzaam zijn jas uit.
Hij bukte zich en maate zijn schoenen
los, terwijl de anderen naar hem keken.
Hij scheen er uren voor noodig te heb
ben. De boeg van de groote stoomboot
was bijna begraven in de schuimende
golven, de achtersteven stak hoog in Ie
lucht, schroef en roer lagen bloot.
(Wordt vervolgd)»
