ff FIT IX De grijze dame KRONIEK van den 9AG. ZEELAND. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CR T.) VAN MAANDAG 4 NOVEMBER 1935. No. 260. De sanctie-machine 18 Nov. op volle kracht. Er is hard ge werkt te Genève. Als alles goed gaat zal een geweldig pre- cedênt worden geschapen. Een waarschuwing voor Laval, Vermoedelijk was ze over bodig. HENRY SETON MERRIMAN. WALCHEREN. JUBILEUM A. JANSE. Een hevig gevecht. JUBILEUM JULIANA-SCHOOL. £USD-BE¥ELAHQ. RAAD VAN NISSE. TH0LEN. SPEEL- OF BOUWTERREIN? (Wordt vervolgd) - - -• - - - - r*". - - - De coördinatie-commissie heeft Za terdag te Genève uitgemaakt, dat alle sancties tegen Italië op 18 Nov, (van daag over 14 dagen) in werking moeten zijn getreden. Twee maatregelen heb ben de meeste landen al toegepast het verbod van wapenuitvoer naar Italië en het verbod van credielverleening. Over 14 dagen komen daar dan nog bij: het boycot van alle Italiaansche producten en het verbod, om bepaalde met name genoemde grondstoffen en goederen aan Italië te verkoopen. De door de coördi natie-commissie ingstelde commissie van 18 blijft voorloopig te Genève bijeen, om diverse technische problemen uit den weg te ruimen en de lijst van goederen, die niet aan Italië geleverd mogen wor den, zoo mogelijk uit te breiden. O.a. wil men beproeven dit verbod ook te laten gelden voor petroleum en katoen, twee producten, waarvan landen, die buiten dén Volkenbond staan (de Ver. Staten o.a.) de groote leveranciers zijn. Men hoopt, te dezen aanzien tot een accoord met die landen te kunnen komen. Vooral een verbod van uitvoer van petroleum, waaruit benzine wordt gefabriceerd, zou van veel belang zijn. Men speculeert er intusschen op, dat mocht zulks niet te verwezenlijken zijn, Italië binnen afzien- baren tijd tengevolge van de afsnoering van zijn uitvoer, zoodanig zal verarmen, dat het niet meer in staat zal zijn, de noodige petroleum en andere onontbeer lijke grondstoffen te koopen. Nu reeds moet het een aanzienlijk deel van zijn aankoopen met goud betalen en de goudreserves zijn niet bijster groot meer. Er zijn menschen, die meenen, dat de Volkenbondsmolen eigenlijk veel te lang zaam maalt. Wij gelooven, dat dezen nog steeds vergeten, hoeveel er vast zit aan het boycotten van een grooten staat. De daarvoor noodzakelijke organisatie stampt men maar niet een-twee-drie uit den grond. Het is de eerste maal in de geschiedenis der menschheid, dat dit middel, om een geweldenaar mores te leeren, wort toegepast. Men had voor die toepassing niets anders op papier dan de grondgedachte: art. 16 van het Volkenbondspact. Voor de practijk dien de alles nog uitgewerkt te worden. Wie zich daar goed indenkt, zal erkennen, dat te Genève hard is gewerkt. In vier weken tijds is men met al den voorbe reidenden arbeid klaar gekomen. Zes weken, nadat de Volkenbondsraad Italië als aanvaller brandmerkte, kan de sanc tie-machine in werking treden. Het is meer, dan iemand, die zich de moeilijk heden bewust was, had durven hopen. Er zullen straks zonder twijfel nog strub belingen voorkomen. Men krijgt natuur lijk te stellen met particuliere pogingen, om de verboden te ontduiken en oor logswinst te maken. Ook vermoedelijk met klachten van sommige landen, dat zij, die in hun buitenlandschen handel 't ergst getroffen worden, geen voldoende compensatie van de andere deelnemers krijgen. Voor al deze dingen zullen maat regelen genomen dienen te worden. Na hetgeen reeds te Genève is gepresteerd, valt nauwelijks aan te nemen, dat zulks niet zou lukken. In vervolg van tijd kan dan blijken, dat men met elkaar een pre cedent heeft geschapen, dat van gewel dige beteekenis wordt voor de toekomst van den Volkenbond. Men beschikt dan over een machinerie, die tegen eventu- eele toekomstige aanvallers niet eerst meer hoeft te worden opgebouwd, doch vrijwel onmiddellijk in werking kan wor den gesteld. Welk een afschrikwekkende gedachte voor hen, die het geweld een door 50). De dekken waren in volslagen duis ternis, want de vallichten waren bedekt, zelfs die van de machinekamer, en de mannen aan het werk daar beneden in de verstikkende hitte, wisten niet, wat het volgend oogenblik zou brengen. Zij hadden niets waaruit zij konden opma ken, het tijdstip, waarop de cycloon zou losbarsten over het schip. Want de laat ste vijf minuten hadden zij zich met beide handen vastgehouden, iedere se conde verwachtend, te worden geslin gerd tusschen de machinerie. "Nog was er geen ademtocht wind. De duisternis scheen een gele gloed, was minder hevig. Achter de wolk Joen overkwam allen een vreemd ge voel van te worden opgetrokken, en sterke mannen snakten naar adem. Het was slechts een oogenblik. Maar het was een gewaarwording, als werd de atmosfeer opgezogen door de lucht, een ledige ruimte op de oppervlakte van de wateren achterlatend. Plotseling, uitklinkend boven het ge sis van den stoom, als een trompet in den nacht, de stem van den kapitein, Oud u gereed!" riep hij. Luke keek naar beneden, naar de la- ger geplaatste brug. •.Houdt je aan iets vast", riep hij, en bruikbaar en geoorloofd middel vinden voor de verwezenlijking hunner aspira ties. Van de vergadering der coördinatie commissie van Zaterdag j.l. valt nog te vermelden, dat een groot aantal spre kers duidelijk te verstaan heeft gegeven, dat de verzoeningspogingen, die natuur lijk zullen worden voortgezet, nooit een resultaat zullen mogen opleveren, dat in strijd is met den geest van den Volken bond. Dit beteekende een waarschuwing voor Laval. Duidelijk werd den Fran- schen minister te verstaan gegeven, dat hij niet te ver moet gaan met het aan bieden van eventueele concessies aan Mussolini. Vermoedelijk waren deze waarschu wingen echter overbodig. De eischen, die Mussolini stelt, zijn voorshands toch van dien aard, dat er niet eens over te praten valt. De Duce is te ver gegaan met zijn avontuur in Oost-Afrika. De prijs, die hij noodig zou hebben, om het zich nu nog te laten afkoopen, is veel en veel te hoog. Immers zijn positie staat op het spel en wat moet die hemzelf niet waard zijn. Hiermee raken we dan weer aan het fatale van de zaak; er zijn er al zooveel menschen geweest, die zich goden waanden. Welk een tragisch ta fereel leverden altijd de gevolgen van dien waan op. BIGGEKERKE. Zaterdagmiddag heeft het comité ter huldiging van den heer A. Janse, hoofd der Chr. school alhier, die zijn 25-jarig onderwijzersjubileum vierde, in een daartoe belegde samen komst den jubilaris uiting gegeven van zijn groote dankbaarheid voor al den arbeid, dien de heer Janse verrichten mocht voor het Koninkrijk Gods. Hier toe waren namens het comité aanwe zig de heeren prof. Van Vollenhoven, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit als voorzitter, en ds. M. Vreugdenhil van Meliskerke als secretaris-penningmees ter, terwijl verder waren gekomen mr. H. Bijleveld te Amsterdam en de heer A. Bloot van Gorcum, leden van het Comité. Namens het comité sprak prof. Vol lenhoven, die niet den heer Janse wil de huldigen, maar alleen gewagen wilde van zijn arbeid, die spreker zag onder j het licht van het Schriftwoord: „Zoo gij u bekeeren wilt, o Israël, bekeer u tot mij." Hij" herinnerde aan den strijd, dien gevoerd moest worden en g.af den heer Janse de verzekering, dat allen in dien strijd medestreden en dat er van die allen verscheidene zijn vrienden zijn geworden. Prof. Vollenhoven eindig de met den wensch dat de Heere den arbeid van den heer Janse ook verder mocht zegenen en dat er meer met hem gaan medestrijden den grooten strijd te gen den geest der eeuwen. Hiern,a overhandigde hij den jubilaris namens het comité een aantal boekwer ken, waaronder de commentaar van Calvijn en de Kerkgeschiedenis van Mjiiller. De heer Janse dankte met een enkel woord en wees er op, dat hij al zijn ,ar- beid had willen doen in Christus. Ds Vreugdenhil overhandigde daarop een album met de namen dergenen, die hadden medegewerkt. Mede gaven van hun belangstelling blijk de afdeeling v,an „Patrimonium", waarvan de heer Janse voorzitter is, na mens welke sprak de heer Z. Roelse, en de Zeeuwsche Bond van Jongelingsver- eenigingen op Geref. Grondslag, waar van de jubilaris eerelid is, namens welke sprak de heer J. de Smit, afdeelings-se- cretaris. Voorts waren aanwezig de heeren Bir terwijl hij sprak barstte de cycloon los op het schip. Het is slechts te vergelij ken met een heel harde slag. Langzaam begon het schip te slingeren en scheen nooit meer te zullen ophouden. HOOFDSTUK VIII. Het scheen of de zee met kracht werd naar boven gestuwd, om dan in woeden de razernij neer te storten op het ont redderd schip. En in iedere golf, die met luid gekraak ineenstortte over de verschansingen was wilde hartstocht. In het geloei van den storm werd een zwak geluid van knetterend hout ver nomen. Het dek helde dertig graden. De booten, die aan bakboordzijde aan hun davids hingen, waren onzichtbaar; zij waren onder water. Richtte de „Croo- nah" zich plotseling op als oud mandwerk zouden zij worden uiteenge rafeld. De beide mannen op de beneden brug stonden op de railing, met den rug te gen het dek als tegen een muur. Het knetterend geluid als van brekend luci fershout, scheen v,an boven te komen. Carr keek omhoog en zag den kapi tein en Luke aan het stuurrad. Het stuurhuis was ineengestort als een kaar tenhuisje, en eenvoudig weggeblazen met een van de stuurlieden. De andere lag neergesmakt aan het uiteinde van de nauwe brug. Een oogenblik trok de duisternis op en zagen de langstlevenden een nood za, hoofd der Chr. school te Aagtekerke, namens de vereeniging van Chr. onder wijzers op Walcheren en verschillende anderen, onder wie burgemeester Bos- selaar van Aagtekerke, ds. Tunderman van Vrouwepolder en ds. Visser van Domburg. O. EN W. SOUBURG. Vrijdag en Za terdag is het 25-jarig bestaan der Juli ana school gevierd. Vrijdagmorgen werd begonnen met een onthaal der school kinderen in „Rehoboth" waarvan de zaal keurig versierd was in de kleuren groen, zilver en oranje. Een groot por tret in lijst van wijlen ds, L. C. Terne den, de voornaamste stuwkracht bij het stichten der school met een groenen krans er onder vormde een stille hulde aan de nagedachtenis van den harden werker. Dat de ongeveer 190 schoolkin deren in een opgewekte stemming ver keerden spreekt vanzelf. Eenige fraaie films. echt voor kinderen, vertoond door den heer A, Kruithof bracht hen vaak in extase. Den heer G. de Ru hoofd der Julianaschool werd door de kinde ren een fraaie koekkoekklok aangebo den ter gelegenheid van zijn 30-jarig hu welijk, eenige dagen geleden. Welk ge schenk door hem onder dank werd aan vaard. Als aandenken aan het schoolju- bileum kreeg ieder kind een fraaie fo to van zijn klas mede naar huis. Des avonds tusschen 7 en 8 uur werd in de Ned. Herv. Kerk een herdenkings bijeenkomst gehouden, waar als spreker optrad ds. L. C- Spijkerboer. Spr. schetste niet de geboorte en den groei van de Juliana-school, doch de beteekenis van het bijzonder Christelijk onderwijs en de wijze, waarop dit ge geven moet worden. De Chr, school ver beelde zich nimmer, aldus spr., dat on derwijs volgens de Wet plus godsdienst onderwijs en gebed, is Christelijk onder wijs. Op de Chr. school moet de jeugd wor den geplaatst in de Vreeze Gods; daar is de meester, met de kinderen. Klein voor God. Het goede verband wordt er gezien als gave van God, de ijver wordt er geprikkeld, zonder dat de eerzucht wordt gestreeld. De geschiedenis wordt daar verteld, niet als een spel van men- schelijke krachten maar als leiding Gods. Van de Chr. school mag Christelijke op voeding worden verwacht, opvoeding van het kind dat door God in zijn ver bond is opgenomen. Om 8,15 werd een samenkomst van genoodigden, leden der Vereeniging en ouders van kinderen gehouden in Reho both. Nadat de heer A. Boogaart de vergadering op de gebruikelijke wijze geopend had, bracht hij in herinnering was ds. L. C- Terneden voor 't C.V.O, had gedaan. Verder deed hij mededeeling van ver scheidene brieven met gelukwenschen; dat de heer P. Polderman nog het eenige bestuurslid is van de oprichting der ver eeniging af; dat de heer De Ru 40 jaar bij het onderwijs is, waarvan 25 jaar als hoofd en 10 jaar te Souburg aan de Juli anaschool. De secretaris, die een uitvoe rig overzicht over de laatste 25 jaar uit bracht, deelde o.a. mede, dat de heer W. P. Calliber op 1 Nov. 1910 als hoofd werd aangesteld, in diens plaats kwam op 1 Oct. 1921 de heer A. Ballast, In 1925 werd deze opgevolgd door den heer G. de Ru. Van ae gelegenheid om de vereeniging te complimenteeren, maakte o.a. gebruik jhr. H. A. v. Doorn, burgemeester.Ds. P. J. Steinz, inspecteur van het C.V.O.sprak hier na een woord van gelukwensch, in zijn toespraak ge wagende van de prettige verhouding tus schen hem en de onderwijskrachten. Ds. Spijkerboer sprak als voorzitter van den kerkeraad. Hierna hield de heer J. van Soelen, voorz. der feestcommissie, een toespraak. Vervolgens aanbieding: bloe men, een couvert met lijst, vermeldende (Ing. Med.j lottig schouwspel. Een van de booten aan stuurboordzijde, nog slechts aan een zijde aan de david bevestigd, werd door den wind als een vlag recht overeind gehouden boven het dek. Reeds klauter den twee mannen naar de bovenste brug om de plaats in te nemen van de stuurlieden die dood waren. Afgelost, sleepte Luke zich nu over den grond naar den ladder, die van het boven naar het benedendek voerde. En kele oogenblikken later zag men hem met een bijl hakken naar de touwen, waarmee de boot nog vastzat aan de david, Het waren er vier, want het was een zware boot, door een takel gehou den. Twee tegelijk sneed hij door: de andere lieten onmiddellijk los. De boot verdween zijwaarts als een wegrollen de hoed en viel met geplas in de schui mende zee. De „Croonah" voelde zich blijkbaar verlicht. Zij richtte zich iets op naar loefzijde, maar haar railing aan lijzijde] was nog onder water. Beneden in de S spuitgaten, tusschen verwarde touwen' en versplinterd hout, werden, verschei- j dene donkere gedaanten, die meer op bundels vuile lompen d,an op iets an- j ders geleken, hupeloos heen en weer! geslingerd. Doode en verdronken man- nen waren het. Reeds waren de Euro-; peesche matrozen aan het werk, som- migen hakten weg al wat nutteloos was, j anderen trachtten de doodelijk ver- schrikte M,aleiers weg te sleepen naar een plaats, waar het betrekkelijk veilig was. Luke Fitz Henry nam het bevel de namen van 7 nieuwe leden; een ge denkalbum; 7 nieuwe leuningstoelen voor de bestuurskamer en ten slotte in vergulde lijst de beeltenis van Prinses Juliana, waarna allen opstonden én spon taan zongen het bekende „Mijn schild ende betrouwen". Verder werd de avond doorgebracht onder genot van verver- schingen, afgewisseld door zang en leu ke samenspraken. Ook Zaterdag was „Rehoboth" weder om overvol bezet door genoodigden, oud-leerlingen en ouders van school gaande kinderen en werd deze avond op dezelfde aangename wijze doorgebracht als Vrijdagavond, waarmede het 25-jarig jubileumfeest der Julianaschool geëin digd was. ARNEMUIDEN. Onder leiding van den heer C. Schroevers vergaderde de B.V.L. afdeeling Arnemuiden in de openbare school. In verband met den 70sten verjaardag van generaal Duymaer van Twist op 9 Nov. a.s. zijn de heeren C. Schroevers en C. Boone Izn. afgevaardigd om de af deeling op dien dag te vertegenwoordi gen óp den te den Haag te houden toog- dag ter eere van dezen verjaardag'. Wegens gebrek aan een geschikt lo kaliteit kon de klankfilm niet vertoond worden. Dezen winter zal nog een ver gadering gehouden worden waar dan overste Bierman aanwezig zal zijn. DOMBURG. De afdeeling Domburg van den Ned. Chr. landarbeidersbond hield Zaterdag' haar eerste winterverga dering onder leiding van den heer J. van Rotten. Tot afgevaardigde voor den besturen bond werd benoemd de heer L. Bas- tiaanse; tot afgevaardigden voor het district Walcheren de heeren J. van Rotten, C. Geertse en C. Minderhoud. Na de pauze hield de voorzitter een lezing, getiteld: „De nieuwe maatschap pij". OOSTKAPELLE. Ongeveer vier weken geleden is op de hofstede van de wed. P. Melis alhier, komen aanloopen een ongeveer 1 Vu jarige, zwart bonte vaars. Tot op heden heeft de eigenaar van dit beest zich nog niet aangemeld. De eige naar van dit beest kan zijn eigendom te gen betaling van de gemaakte onkosten terug bekomen. WESTKAPELLE. De collecte voor het plaatselijk crisis-comité heeft al hier opgebracht f 73. WOLPHAARTSDIJK. Hiertoe uitge- noodigd door de Vereen. T.A.V.E.N.U. g,af professor A. W. Davold, illusionist en telepaath te Rotterdam Vrijdagavond een gastvoorstelling voor de ieden der vereeniging. Verder Zaterdagmiddag voor de jeugd en Zaterdagavond een volksvoorstelling telkens in de groote zaal van T.A.V.E.N.U.. die steeds ge heel gevuld was. Sterke staaltjes wer den vertoond: goocheltoeren en telepa- tische experimenten. De talrijke belang stellenden hebben volop genoten. over deze mannen, zooals zijn plicht was en werkte zelf mee met een onver schrokkenheid, die ongeëvenaard was. Slechts door teekens kon hij met zijn kapitein van gedachten wisselen, spre ken was onmogelijk, Het was een zee- mansstrijd. Ieder deed wat hem voor de veiligheid van het schip bevorder lijk scheen. De „Croonah" was volko men uitgerust voor mooi weer voor gepoetst koper en gedweilde dekken en gespannen zeilen maar voor slecht weer met name voor een cycloon was zij, gevaarlijkerwijze, van niet vol doende manschappen voorzien. De hal ve scheepsbemannning aan inboorlingen was verlamd van angst, velen waren ge dood, anderen verdronken, louter uit onbekwaamheid voor hun werk. De overige officieren van het schip hadden hun handen meer dan vol. De dokter was beneden in de kajuit om ringd door een verw.arde menigte gil lende vrouwen en doodsbleeke mannen; de machinisten stonden op wacht op hun gevaarlijke posten, in het hart van het schip. Carr keerde zich om en klauterde langs de ijzeren ladder naar het boven ste dek. Hij was half en half matroos en geheel Engelschman. Bovendien, hij kwam van Harrow4, waar een zekere bulhondenboed wordt bijgebracht. Luke, zwoegend, h,alf verblind door schuim en zout water, ontdekte dadelijk, dat er een krachtig man naast hem aan het werk was. Tot hun middel in het water, met grenzenloos gevaar voor hun NISSE. Vrijdag vergaderde de Raad, onder voorzitterschap van den burge meester A. van der Poest Clement, vol tallig. De gemeentebegrooting 1936 werd be handeld en voorloopig vastgesteld in ontvangst en uitgaaf op 22107, met 'n post van onvoorziene uitgaven van 1177. Als standplaats voor woonwagens werd aangewezen de grasvlakte tus schen de nieuwe en oude bocht in den Grintweg naar Heinkenszand. Deze zal beplant worden met wilgenboomen. Aan 't B.A. zal gevraagd worden den kolentoeslag voor werklooze gezinnen ter hand te nemen. Men schrijft ons uit Tholen: Tot vreugde van het overgroote deel der Thoolsche burgerij werd vernomen, dat Ged. Staten van Zeeland hun goed keuring hadden onthouden aan hei Raadsbesluit tot verkoop van het speel terrein voor bouwgrond. Het is overbekend, dat zeer weinigen, buiten eenige belanghebbenden dan, met bebouwing van het speelterrein ingeno men waren. Alle Raadsleden zijn, gezien hun acti viteit, wel bezield geweest met goede bedoelingen. Wie onzer zou daaraan twijfelen? Maar het mag toch wel eenige verwondering wekken, dat de meerder heid van Tholen's Raad tot verkoop van den bewusten grond besloot. In het algemeen is een beschouwing door derden, over een minder aangena me plaatselijke aangelegenheid, die de aandacht va nautoriteiten vraagt, niet gewenscht. Dit onderwerp zou dan ook niet zijn aangesneden, ware het niet, dat de overtuiging zich had opgedrongen, dat deze grondverkoop thans in een sfeer is gekomen van onuitgesproken ja- louzie. De mentaliteit van de verschil lende bevolkingsgroepen in de gemeente Tholen is daar borg voor. Stille machten hebben gewerkt het speelterrein op te ruimen, ten koste van alles. Daar tegenover staan anderen die hebben getracht deze ontruiming te voor komen. Tholen heeft wel meer een tijd gekend, dat gemeentezaken door stille machten werden beheerscht. Het is te wenschen dat de goede stad Tholèn voor herhaling van zulk gedoe gespaard moge blijven. Een kort historisch overzicht moge oorzaak en gevolg van dezen grondver koop een weinig nader belichten. Ongeveer een twintigtal jaren geleden werd in de omgeving van het thans be staande speelterrein „De School met den Bijbel" gesticht. Niet lang daarna nam de schooljeugd, tot ergernis van vele inge zetenen, een gedeelte van de gemeente wandeling aldaar als speelplaats in bezit. Later verkreeg de schooljeugd, door wel ken maatregel laten we hier buiten be schouwing, de beschikking over het ver nielde gedeelte van de wandeling. Boo- men en heesiers, kortom, alles werd ge rooid, gedachtig aan het spreekwoord., „Opgeruimd staat netjes". Om te kun- leven, hakten zij te z,amen begaven zij zich naar den voorsteven om den hoofd officier en zijn dappere manschappen te helpen, met het weghakken van de fok- kemast en van de overblijfselen der boo ten. Zonder ophouden werkten deze on verschrokken mannen gedurende de lan ge uren v,an den nacht en weinig hier passende, praktische bijzonderheden met bepaalde tusschenpoozen brach ten de stewards hun voedsel, terwijl twee mannen telkens spiritualiën uit deelden. Langzaam, voet voor voet, zet ten zij het schip rechtop door den weer- spannigen voorsteven voor den wind te bri ngen, en ondertusschen klopten snel de machines, ondertusschen schepten v 1 durend de zwarte stokers kolen in de ovens, ondertusschen hielden steeds de machinisten wacht over hun ketels. Het begon te dagen op een ontzag wekkende zee- De wind nam af, de nacht was voorbij en de gevreesde baai had weer haar duizenden levens ge- ëischt, want een cycloon veegt het vaar tuig eenvoudig schoon als het schrift van een lei. De „Croonah" was het mikpunt geweest van een cycloon, heviger dan sinds menschen-heugenis was voorgeko men. Luke klauterde terug naar de brug, waar de kapitein stond, zooals hij den geheelen nacht had gestaan, bewe gingloos. Zuiver bekwaamheid en een groote ondervinding had de „Croonah" gered.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1935 | | pagina 5