22* GOESCHE COURANTE
BINNENLAND,
WEE! ii WIND,
ZEELAND,
NUMMER 260.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
4 NOVEMBER 1935.
EERSTE BLAD.
178e JAARGANG.
Inzake Z. V. L en Z. L L.
Wie niet hoeren wilenz.
MIDDELBURG.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
'~J£*
Het is morgen voor de luchtvaart in
Zeeland 'n belangrijke dag: voor 't eerst
vergadert dan, in Goes, de g e h e e 1 e
schare van Zeeuwsche luchtvaartbelang
stellenden als leden van één provinciale
Zeeuwsche vereeniging voor Luchtvaart.
Wij waren steeds van oordeel, dat zeer
in het bijzonder de provincie Zeeland,
door haar geografische gesteldheid, voor
beschikt is om vooraan te staan en voor
aan te gaan in de ontwikkeling van het
binnenlandsche luchtverkeer; anderer-
zijds waren wij van oordeel, dat een
hechte, sterk levende en één geheel vor
mende provinciale Zeeuwsche lucht-
vaartorganisatie een leidende en stuwen
de kracht in de ontwikkeling van het
luchtverkeer van en naar en in Zeeland
kan vormen. Over het een en het ander
denken wij vandaag aan den dag precies
net zoo als in Augustus van dit jaar, als
verleden en voorverleden jaar, en daar
om verheugt ons deze verwezenlijking
van de eenheid in de organisatie der
Zeeuwsche luchtvaartbelangstelling ten
zeerste; onze beste wenschen vergezel
len de Zeeuwsche Vereeniging voor
Luchtvaart op haar verderen levensweg.
De Z. V. L. zal een breede taak heb
ben te vervullen. Zooals de Koninklijke
Nederlandsche Vereeniging voor Lucht
vaart een hooge, en een hoog gezagheb
bende, vereeniging van nationalen aard
is, zoo zal de Z.V.L. het gezaghebbende
provinciale lichaam moeten blijven. De
factoren daartoe zijn zeker aanwezig.
Haar taak moet o.i. wezen: leiding ge
ven bij de spontane ontwikkeling van
heel de luchtvaart naar en in en over
Zeeland, op alle gebieden en terreinen;
contact houden met de particuliere vlie
gerij, de zweefvliegerij, de jeugd; stuwend
werken bij de ontwikkeling van het
vliegverkeer, zoo nationaal als interna
tionaal; coördineerend optreden tenein
de tot een zoo goed mogelijke regeling
te geraken voor de plaats der verdere
Zeeuwsche vliegvelden die er immers
over vijf a tien jaren zeker in veel groo
teren getale dan thans in onze provincie
zullen zijn! Kortom: een juiste opvat
ting van haar taak kan en zal de Z.V.L.
een belangrijke plaats in het provinciale
leven doen innemen.
Een vraag doet zich hier voor: hoe
moet de verhouding wezen van de Z.V.L.
tot de K.L.M.?
Onzes inziens past hierop maar één
antwoord: volkomen onafhan-
kelijk en daarnaast op
recht vriendschappelijk.
Volkomen onafhankelijk', de vrije en
zelfstandige organisatie der Zeeuwsche
luchtvaartbelangstelling mag voor nie-
mands karretje gespannen, mag door nie
mand op sleeptouw genomen worden. Zij
moet, indien haars inziens de Zeeuwsche
luchtvaartbelangen dit eischen, volko
men vrijheid van oordeel en vrijheid van
spreken hebben, tegenover wien dan
ook.
Oprecht vriendschappelijk: de Zeeuw
sche Vereeniging voor Luchtvaart be-
behoeft en behoort nimmer uit het oog
te verliezen, dat haar ontstaan in hoofd
zaak te danken is geweest aan den sti
mulus, welke de K.L.M. door de aanvan
kelijk zoo succesvolle exploitatie van de
Zeeuwsche Lucht Lijn aan de luchtvaart
gezindheid der Zeeuwen gegeven heeft;
de Z.V.L. mag er zich tevens van bewust
zijn dat hoe ook in een verdere toe
komst de ontwikkeling van het binnen
landsche luchtverkeer moge wezen
de K.L.M. zonder eenigen twijfel in de
voor ons liggende jaren een hoogst be-
Jangrijke, ja zeker wel een domineeren-
de factor ook in dat binnenlandsche
luchtverkeer zal blijven.
Het zal dus zaak van wijs beleid zijn,
indien de Z.V.L. met de K.L.M., als tot
dusverre, op een oprecht vriendschap-
pelijken voet zal blijven verkeeren
evengoed als het vermoedelijk in omge
keerden zin blijk van juist inzicht van
de K.L.M. zal geven indien de K.L.M.
met de ge-unificeerde georganiseerde
Zeeuwsche luchtvaartbelangstelling, d. i.
de Z.V.L., op vriendschappelijken voet
blijft staan; bijvoorbeeld door blijk te
geven prijs op de adviezen der Z.V.L.
te stellen in zaken, de Zeeuwsche lucht
vaart rakende.
Wij schreven hierboven, inzake de
Z.L.L.:.... ,,de aanvankelijk zoo
succesvolle exploitatie"Helaas is
dat juist.
Het gaat momenteel namelijk niet
8 e d met de Zeeuwsche Lucht Lijn.
En daar moet hier eens een hartig
woordje van gezegd worden. Het is niet
onze zaak hier reclame voor een be
paald middel van vervoer te maken
zelfs niet, als dat vervoermiddel ons zoo
na aan het hart ligt als de luchtvaart.
Reclame behoort elders in dit blad ge
maakt te worden gelijk de K.L.M.
dat dan ook verstaat en doet.
Hier mag echter wel eens alarm ge
slagen worden, wanneer er een gevaar
dreigt.
En er dreigt momenteel gevaar.
Voor de Z.L.L.
Omdat het er niet goed mee gaat.
Verleden jaar October bv. vervoerde
de Z.L.L.enkel van Vlissingen uit
(Haamstede levert als regel meer pas
sagiers op!): 316 passagiers; dit jaar wa
ren het er.150 En dat waar de al-
gemeene strekking van het luchtpassa-
giersvervoer is: enorme toename!
Als gezegd: dat gaat niet goed.
De oorzaken: wij zien er vier. Te we
ten: 1. de ongelukken van dezen zomer
(niet op de Zeeuwsche lijn echter); 2.
te weinig publiciteit; 3. concurrentie van
andere vervoermiddelen; 4. doorwerken
van de algemeene crisis.
Wat deze vier punten betreft: ad 1.
een inzinking van vervoer na een onge
luk is normaal; een diepe depressie na
een serie schokkende ongelukken is ver
klaarbaar, maar: herstel kan nim
mer uitblijvèn. Vooral wanneer
men beseft, hoe ook de K.L.M. leering
uit het voorgevallene getrokken blijkt
te hebben, dan is er geen enkele reden
om van het luchtverkeersmiddel geen of
minder gebruik te maken. Navigare ne-
cesse est. Ad 2: daar komt verbetering
in. Ad 3: tariefsverlaging van de spoor
wegen, inleggen van vroegere treinen,
doen uiteraard der K.L.M. concurrentie
aan. Daar staat tegenover dat zij het in
snelheid en comfort nog steeds wint
al zijn de tijden van aankomst en ver
trek, door de Zeeuwsche klimatologische
factoren, des winters minder gunstig. Ad
4: De tarieven van de K.L.M. zijn daaren
tegen zeer billijk., met name voor de
regelmatige vliegpassagiers, die van tien-
vluchtenboekjes gebruik maken. Van
Vlissingen uit kost een luchtreis naar
Haamstede aldus slechts 2,80, naar
Rotterdam 5.80 en naar Amsterdam
8,20. Dat is bepaald niet duur.
Waarom wij hier ter plaatse aldus het
pleit voor de Z.L.L. voeren?
Omdat, gelijk wij altijd betoogd heb
ben, de Z.L.L. van groot belang
voor Zeeland is, en in de toekomst nog
meer zal worden. Omdat het dus een
Zeeuwsch belang is, de Z.L.L. in
stand te houden en tot bloei te brengen.
En: omdat nu eenmaal een luchtlijn
zonder passagiers niet geëxploiteerd kan
worden zoomin als een spoorlijn of
een busdienst daarom zouden wij hier
ter plaatse aan de vergadering van mor
gen de vraag willen stellen: kunnen daar
ook maatregelen beraamd worden, die
meê kunnen helpen om te zorgen, dat
onze Zeeuwsche Lucht Lijn behouden
blijft?
Eenzaamheid is te dragen met den
kloeken wil van den dapperen mensch.
de vraag, of de gewezen hoofdcommis
saris zich aan een strafbare handeling
had schuldig gemaakt en of wat de fa
milie Van Vredenburch voor de com
missie van ,arbiters niet had kunnen be
wijzen, niet toch was geschied. De heer
Van 't Sant had in ieder geval het te
gendeel evenmin aannemelijk gemaakt,
ofschoon dat in dit civiele geding ook
niet van hem geëischt werd. In een
strafrechterlijk onderzoek, waarbij de
justitie zelf een enquête n.aar de feiten
instelt, i,n ^tegenstelling tot een arbi
trage-commissie, die te beslissen krijgt
over de feiten, welke haar door de par
tijen worden voorgelegd, kan op deze
vraag een meer afdoend antwoord wor
den gegeven. De minister van justitie
heeft eenigen tijd geleden medegedeeld,
dat een dergelijk onderzoek zou worden
ingesteld. Sindsdien heeft men echter
over deze zaak niets meer vernomen.
In de Tweede Kamer is nu ongerust
heid dienaangaande tot uiting gekomen.
Met name waren sommige leden be
ducht, dat deze zaak in den doofpot zou
v/orden gestopt, waarvoor reeds eerder
vrees had bestaan.
Van betrouwbare zijde vernemen wij
nu, dat deze vrees geheel ongegrond is.
Er schijnt geen sprake van te zijn, dat
de zaak wordt verdoezeld, en onze in
lichtingen wijzen er op, dat wel degelijk
door de justitie de noodige aandacht er
aan wordt besteed. De zaak is echter
nog steeds in instructie, daar zij zeer
ingewikkeld is en de gegevens tamelijk
vaag waren.
Het feit, dat het voornaamste bewijs
stuk volgens de mededeeling van den
heer Van 't Sant indertijd met goed
vinden van beide partijen verbrand is,
bemoeilijkt het onderzoek in hooge ma
te. Eerlang hoopt de justitie er even
wel mee gereed te komen, waarna de
vraag aan de orde zal worden gesteld
of er aanleiding tot een strafvervolging
bestaat.
HET BORSTBEELD VAN
PRINS HENDRIK.
Gipsmodel van het beeld aan
het loodswezen geschonken.
Het gipsmodel van het bronzen borst
beeld van wijlen Prins Hendrik der Ne
derlanden. dat in Juni j.l. door een co
mité van oud-leerlingen ter plaatsing in
de zeevaartschool te Rotterdam aan het
gemeentebestuur werd overgedragen, is
geschonken aan het loodswezen. Het
beeld zal worden geplaatst in het wacht
lokaal van de loodsen te Hoek van Hol
land-
DE AFFAIRE—VAN 'T SANT.
In het voorl. verslag van de Tweede
Kamer op de begrooting van justitie
is o.m. aangeroerd de zaak van den
vroegeren hoofdcommissaris van politie
te 's-Gravenhage, den heer F. van 't
Sant, over wiens handelingen ten aan
zien van een v.an de familie Van Vre
denburch ontvangen geldsom indertijd
allerlei geruchten de ronde deden. Men
zal zich herinneren, dat een commissie
van arbiters, bestaande uit bekende en
hoogstaande Nederlanders, na een lang
durig onderzoek tot de uitspraak is ge
komen, dat de familie Van Vredenburch
niet heeft kunnen bewijzen, dat de heer
Van 't Sant een zeker bedrag, hetwelk
hij van de familie had gekregen om uit
te betalen aan een dame, die uit hoofde
van haar betrekkingen met een van de
leden der familie v. V. een vordering
op deze zou hebbeni, ten eigen bate
had aangewend. u
Onbeantwoord bleef daarbij evenwel kan komen.
VOLKSONDERWIJS.
Bijbelsche geschiedenis op de
lagere school?
In de Zaterdag en Zondag te Amster
dam gehouden vergadering v,an „Volks
onderwijs" kwam o.a. in behandeling 't
rapport van het hoofdbestuur, uitge
bracht naar aanleiding van een onder
zoek in de afdeelingen naar de al of niet
wenschelijkheid van het geven v,an on
derwijs in de bijbelsche geschiedenis op
de openbare scholen. Van de door het
H.B. ingestelde enquête hebben wij des
tijds melding gemaakt.
De voorzitter, de heer De Vrij, heeft
het rapport nader toegelicht. Degenen,
die zich tegen het bijbelsche geschiede
nis als leervak op de openbare school
verklaarden, zoo zeide hij, hebben dit
niet gedaan op principieele gronden. De
voorstanders zijn dit over het ,algemeen
uit het oogpunt van de cultureele en
opvoedende waarde van de bijbelsche
geschiedenis, die niet aan het kind mag
worden onthouden. Slechts weinigen er
kenden de waarde ervan niet. De wei
nige tegenstanders vreezen, d,at aan het
karakter van de openbare school ge
weld aangedaan zal worden, dat Gij—
belsch onderwijs van godsdienstonder
wijs niet te scheiden is en de bijbel in
een bepaalde richting (orthodoxe of vrij
zinnige) uitgelegd zal worden. Spr. be
toogde hiertegen, d,at men dit bezwaar
niet zal ontmoeten als men het kind
weet te geven, wat het behoeft, en niet
meer; het geven van les in bijbelsche
geschiedenis is zeer wel mogelijk, zon
der iemand in zijn godsdienstige gevoe
lens te kwetsen.
Daartoe zal men echter aan de onder
wijzers, die dit onderricht geven, zeke
re eischen van bevoegdheid moeten
stellen, die waarborg geven, dat zij niet
in conflict met welke godsdienstige
richting ook komen, maar dat zij de kin
deren die objectieve kennis van de bij-
bijbelsche geschiedenis bijbrengen, die
men als beschaafd mensch niet kan ont
beren.
De tegenstanders zijn niet tegen de
bijbelsche geschiedenis of godsdienst
onderwijs op de openbare school, maar
willen dit. door predikanten gegeven
zien. Dezen aldus spr. mogen zich
dit als gezegd beschouwen.
Het bijbelonderwijs, aldus spr., wordt
bijna door allen begeerd, die antwoord
op de vragen hebben gevonden, maar
de kerkelijke verdeeldheid is het belet
sel, waardoor dit onderwijs, zoo nuttig
en noodig geoordeeld, niet tot zijn recht
Verdere gevolgtrekkingen kon het
hoofdbestuur uit het ingesteld onderzoek
niet maken; het kan dan ook in deze
materie geen vaste lijn aangeven noch
bepaalde stappen doen.
De Voorzitter voegde hier nog aan
toe dat het terugkeeren van het onder
richt in de Bijbelsche geschiedenis op
de lagere school alleen gewenscht is, ails
het gegeven wordt volgens een nieuw
en gezond paedagogisch inzicht.
Spr. meende, dat het onderzoek niet
vergeefs is geweest, als het bijdraagt
tot de erkenning van de groote Gods
dienstige en cultureele waarde van het
onderwijs in de Bijbelsche geschiedenis.
„Volksonderwijs" zal nu nog niet naar
wetswijziging op het gebied, dat in be
spreking is, streven, omdat eerst nog
vele vooroordeelen uit den weg geruimd
moeten worden.
Bij de uitvoerige gedachtenwisseling
werd o.m. naar voren gebracht dat het
onderwijs in de Bijbelsche geschiedenis
op de openbare school een splijtzwam
zou brengen en derhalve in strijd is met
het meest essentiëele karakter der
openbare school.
Met vrijwel algemeene stemmen werd
tenslotte besloten het rapport voor ken
nisgeving aan te nemen.
Het bevredigingsrapport.
Verder kwam o.a. 'aan de orde het
rapport dat is uitgebracht door de
Volksonderwijsbevredigingscommissie.
De conclusies waartoe de commissie
is gekomen luiden:
le. Met alle kracht moet gepoogc
worden, de openbare school (algemee
ne volksschool) te behouden en haar po
sitie te versterken.
2e. Dit pogen kan gepaard gaan met
het mogelijk maken van een behoorlijke
verzorging van het nief-openbaar onder
wijs.
3e. Handhavende het beginsel van de
financieele gelijkstelling en de grond
wettelijk gewaarborgde vrijheid van het
onderwijs, moet aangedrongen worden
op wijziging in de organieke wet, waar
door:
a. de voorwaarden, waaronder de
stichting van bijz. scholen mogelijk is,
verzwaard worden;
b. een werkelijke gelijkstelling, en
daardoor een ware schoolvrede, wordt
verkregen.
4e, De houding van „Volksonderwijs"
ten aanzien van het principe der finan-
ciëele gelijkstelling dient voorloopig niet
gewijzigd te worden.
Van de vergadering ging algemeene
aandrang uit, om dit rapport in een
buitengewone algemeene vergadering
van het komende voorjaar te behande
len.
Als men U aanraadt tegen ongeregelde
stoelgang een laxeermiddel te gebrui
ken, en U slaat deze raad in de wind,
zult U zeker de onaangename gevolgen
daarvan ondervinden. De voor Uw ge
wondheid nadelige gevolgen kunnen voor
komen worden door bijtijds de bekende
ISTIZIN-TABLETTEN te gebruiken.
ISTIZIN-TABLETTEN werken prompt,
zonder schadelijke nevenwerkingen.
(Ingez. Med.)
rr*t-~-.e--""-.ïtx«s^;-4L»iaeStr5ea<MS»itóSitEB®S*i'l
Middelburg, 4-XI-'35. Zaterdag en
Zondag hoogste lucht temperatuur 16.6
°C (62 °F); laagste 10.5 °C (51 °F). He
den 9 h: 11.2 °C; 12 h: 12.5 °C. Zater
dag-Zondag 0.1 mm, Zondag-Maandag
0.4 mm regen of neerslag. Hoogste baro
meterstand te dezer stede, in het afge-
loopen etmaal'. 766 mm; laagste 756 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 779.0 mm
te Riga; laagste 741.8 mm te Scilly.
Verwachting tot morgenavond:
Meest matige Z.O. tot Z. wind, gedeel
telijk bewolkt, wellicht eenige regen,
weinig verandering in temperatuur.
Zon op: 7 h 01; onder: 16 h 26. Licht
op: 16 h 56. Maan op: 13 h 40; onder: 23
h 55. V.M.: 10 November.
Hoog- eu Laagwsier ts Viissinge»
November.
Hoogwater.
Ma. 4 6.21 19.13
Di. 5 7.40 20.35
Wo. 6 9.03 21.50
Hoog- en Laag water te Wemeidiogf
November.
Hoogwater.
8.00 20.42
9.14 22.03
10.39 23.23
Ma.
Di.
Wo.
4
5
6
Laagwater.
0.17 12.57
1.29 14.20
3.01 15.48
Laagwater
1.24 13.52
2.36
4.06
15.14
16.40
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
A.s. Vrijdagavond vergadert de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor de
Zeeuwsche Eilanden reeds weer. Voor
de openbare vergadering vermeldt de
agenda de benoeming van eene commis
sie tot onderzoek van de geloofsbrieven
der bij de periodieke aftreding te kie
zen leden en opnieuw het voorstel van
het bureau inzake de quaestie van de
indijking van het „Zwin". Het bureau
zal trachten vóór de vergadering een
plaatselijk onderzoek in te stellen, als
dan kan het voorstel verder worden be
handeld.
Een aanrijding.
Zaterdagavond reed een jongen "in
vollen vaart door de op dat uur drukke
Gravenstraat. Hij reed een winkelende
juffrouw aan die kwam te vallen, even
als de jongen zelf. De juffrouw had zich
dermate bezeerd dat medische hulp
moest worden ingeroepen. De jongen is
doorgereden. De commissaris van politie
verzoekt hem zich op het bureau te ver
voegen.
Paard op den hol.
Tengevolge van het breken van een
onderdeel van den wagen, sloeg heden
morgen op den Dam een paard, dat ge
spannen was voor een wagen van Van
Gend en Loos op den hol en rende door
de Korte en de Lange Delft, en over de
Markt de Noordstraat in, waar het ter
hoogte van de Roomsche Kerk kwam te
vallen. Hier grepen twee mannen van
den Reinigsdienst het paard, en hielden
het zenuwachtige dier in bedwang,
waarna het naar den stal kon worden
geleid.
Wonder boven wonder is alles zonder
ongelukken afgeloopen.
De Teleiooncel.
Hedenmorgen heeft men het funda
ment voor de telefooncel op de Markt
van de eerste naar de tweede vastge
stelde plaats overgebracht en daarna is
men begonnen met het opstellen van de
cel zelf.
De Rijwielplaatjes.
De politie heeft procesverbaal opge
maakt tegen een persoon, die een rij
wielplaatje wegnam.
Maar ook Ier zake overtreding van
een nieuw verbod, waarbij de rijwiel
plaatjes een rol van beteekenis spelen,
is procesverbaal opgemaakt, nml. hef
beneden den wettelijken prijs verkoo-
pen van plaatje. De dader daarvan werd
ontdekt tijdens het onderzoeken van het
eerst bedoelde feit door een andei per
soon.
Mishandelingen.
De politie had twee klachten wegens
mishandeling aan te hooren. Een er van
was een gevolg van een buurentwist,
waarbij een vrouw de dupe werd, bij de
andere ging het om een jongen, die het
N.S.B.-insigne droeg en die een klap
kreeg van iemand, die blijkbaar met die
richting niet symphatiseert.
Baldadigheid.
De politie hield aan en bracht naar
het bureau over jongens, die zich onle
dig hielden met het laten leeg loopen
van rijwielbanden. Na een standje te
hebben gekregen werden de belhamels
aan de ouders terug gebracht.
Wie zijn fiets is dat?
Aan het bureau van politie bevindt
zich een zoo goed als nieuw heerenrij
wiel, merk Stokvis, dat verleden week
voor een perceel op de Markt is blijven
staan. Daar intusschen ook een rijwiel
in de omgeving vermist werd, is de mo
gelijkheid van een vergissing niet uitge
sloten en verzoekt de Commissaris van
Politie den eigenaar van het Stokvisrij
wiel zich aan het bureau bekend te ma
ken.
Oppassen.
Een persoon, die Zaterdagavond met
zijn rijwiel aan de hand langs het hulp
pad bij de Veersche brug liep, is daar in
een put gevallen. Hoewel hij nog ai toe
getakeld was, wist hij zich zelf uit den
put te werken.
