De grijze dame KRONIEiC van den SAG. BINNENLAND. Je kan zeggen wat je wil, ik gebruik alleen PersiL TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 2 NOVEMBER 1935.. No. 259. IRG rOÊS De regeering zal een vliegtuigfabriek stichten. FINANCIEEL ECONOMISCH WEEKOVERZICHT. fn hun ïr met De financieele zorgen der Bel gische regeering Het „sui kerpotje" is al bijna leegge- snoept Voor het „plan van dèn arbeid" zal geleend moe ten worden De opleving door de devaluatie is een stroovuur gebleken, dat zichzelf spoedig verteerde. Het wordt steeds duidelijker, dat de Belgische regeering niet veel genoegen van de devaluatie van den franc zal be leven. In den beginne leek alles zoo mooi te gaan. Het zakenleven gaf een toeneming der bedrijvigheid te zien, die door de devaluïsten begroet werd als het begin van de algemeene opleving, welke als gevolg van de waardevermin dering van de munt door hen werd te- gemoetgezien. In werkelijkheid blijkt men slechts te doen te hebben gehad met een economisch stroovuurtje, dat zich zelf al spoedig verteerde. Vrees voor het duurder worden van tal van artikelen had de massa der bevolking en ook den handel er toe gebracht, zoo veel mogelijk voorraden in te slaan; met het ophouden van deze vraag was het ook vrijwel gedaan met de economische opleving, vooral sinds zich niet meer de uitwerking doet gevoelen van het druk ke vreemdelingenveerkeer in verband met de Brusselsche wereldtentoonstel ling. Dat de vrees voor een prijsstijging gemotiveerd was, is inmiddels wel ge bleken Ondanks alle pogingen der re geering, om de prijzen laag te houden, toont het indexcijfer een gestadige ver hooging aan. Voor de regeering is deze prijsstijging op zich zelf reeds een lee- lijke misrekening. Zij heeft immers aan alle loon- en pensioentrekkers van den staat voor elke stijging der kosten van het levensonderhoud een dienovereen komstige verhoogipg der uitkeeringen in het vooruitzicht gesteld. Per 1 Octo ber jl. moest reeds een verhooging van 5 pet. worden toegestaan en binnenkort zal vermoedelijk een tweede verhooging aan de orde zijn, daar de prijzen blijven stijgen. De voor deze loonsverhoogingen be- noodigde gelden vallen echter in het niet bij de bedragen, welke de groot- sche plannen der regeering inzake de werkverschaffing vereischen. Naar men weet, was het de bedoeling, deze uit gaven voornamelijk te bestrijden uit de „winst", die tengevolge van de devalu atie op de herschatting van den goud voorraad der Nationale Bank werd ge boekt, en die in totaal 3.7 milliard francs bedroeg. Ook voor allerlei andere doel einden zou dit devaluatie-potje" wor den aangewend. Zoo werd een gedeelte ervan een bedrag dat niet veel be neden een milliard francs moet liggen besteed voor het steunen van de koer sen der 4 pet. Belgische conversie-lee- nmgen; aan de Nationale Bank moest «en aanzienlijk bedrag worden uitge keerd wegens de verplichtingen van de schatkist tegenover de banken enz. Voor de dekking van het tekort over het loo pende jaar zijn eveneens eenige honder den milHoenen noodig, die aan het „sui kerpotje" onttrokken zullen worden. Hoe meer men echter van de suiker snoept, hoe m'nder er overblijft. Nauwelijks een half jaar na de devaluatie begint de bodem van het potje dan ook reeds in zicht te komen, hoewel met het eigen lijke „plan van den arbeid" der regee- ring nog ternauwernood een begin is ge maakt. Het fatale van de politiek der Belgi sche „devaluatie-regeering" is wel, dat men het volk vertrouwd gemaakt heeft met de gedachte, dat een herstel van het land. zonder verdere opofferingen mogelijk zou zijn. Zelfs had de regeering een vermindering der lasten in het voor uitzicht» gesteld. Uit de jongste ver klaringen van den minister-president blijkt wel duidelijk, dat hiervan moeilijk door HENRY SETON MERRIMAN. 49). Aan tafel was de kapitein opv,allend stil; hij at weinig en stond al spoedig op. Zooals gewoonlijk, waren ook de of ficieren niet spraakzaam. Alleen Luke Fitz Henry scheen, zooals men zich ook later nog herinnerde,, in Bijzonder opge wekte stemming. Na het diner kwam een bemoeial, in de gedaante van een intelligent, jong koffieplanter, die een aneroïde barome ter rijk was met dat instrument en een doodelijk verschrikt gezicht, de rookka- juit binnen. De naald was afgeweken naar een gedeelte van de wijzerplaat, tot dusver door den jeugdigen intelli- tfenten planter slechts beschouwd als versiering, en niet voor praktisch ge bruik bestemd. Ouderen en wijzeren dan hij, zeiden, dat hij het instrument opbergen en moest er niets van aan de dames zegg'en. Toen gingen zij door roet rooken, maar zij waren zich bewust daar juist een barometer te hebben ge zien, waar wel weinig menschen gaar ne naar zullen kijken. In een hoek van de kajuit werd het word „cycloon" gefluisterd, waarop men een generaal, met witten knevel, hcorde brommen: „Vervl jonge dwaas!" en nijdig deed hij een trek aan zijn sigaar. sprake kan zijn. Voor 1935 wordt thans een begrootingstekort geraamd van 200 millioen francs, de voortdurende stijging der kosten van het levensonderhoud en de hiermede verband houdende ver meerdering der staatsuitgaven zal dit vermoedelijk echter nog wel grooter maken- Ten aanzien van de begrooting voor 1936 verklaarde de heer Van Zee land, dat deze ,.op drastische wijze" in evenwicht zal worden gebracht. Dit laat ste beteekent vermoedelijk, dat tot een verhooging der belastingen zal worden overgegaan, zooals we reeds eerder op deze plaats voorspelden. In elk geval t ligt er wel in opgesloten, dat de deva- luatie voor de staatsfinanciën niet de verwachte verbetering heeft opgeleverd, Men heeft hierbij dan nog rekening te houden met de omstandigheid, dat de regeeringsuitgaven voor bestrijding der werkloosheid niet onder de gewone begrooting vallen. De buitengewone be grooting voorziet in een uitgave van c.a. 3V< milliard francs voor openbare werken, die over 3J4 jaar verdeeld zul len worden. Aangezien het „devaluatie potje" weldra uitgeput zal zijn, zal de regeering voor de financiering' van deze uitgaven leeningen moeten zien te plaat sen. De Belgische oud-minister Sap, die, zooals men weet. al bijzonder slecht te spreken is over de financiëele gestie der regeering, heeft berekend, dat vóór Juni 1937 het devaluatie-fonds geheel en al verdwenen zal zijn en dat daarbij nog tenminste 5 milliard francs zal moeten worden geleend, Hoe de Belgische regeeving dit klaar zal spelen, is moeilijk te zien- De deva luatie, gevolgd door de feitelijk gedwon gen conversie van de Belgische dollar- leeningen. die ondanks de steunaankoo- pen der reg'eering ca 8 pet. lager notee- ren dan de koers, waarop de conversie werd doorgevoerd, heeft het vertrouwen dermate geschokt, dat slechts tegen onereuze voorwaarden nieuw geld te verkrijgen zal zijn. De vrees voor een nieuwe amputatie van den franc speelt bij de terughouding, die zoowel het Bel gische publiek als de buitenlandsche be leggers ten aanzien van Belgische fond sen aan den dag leggen, ongetwijfeld een g'roote rol. Verklaringen der regeering, dat er geen sprake is van een nieuwe deva luatie kunnen deze vrees niet weg nemen, zoolang men ziet, dat het met de Belgische staatsfinanciën bergaf waarts gaat. Terecht heeft oud-minister Sap, sprekende over de vooruitzichten van de regeeringspolitiek, er op gewe zen, dat de regeering alleen in haar taak kan slagen, indien er een alge meene wederopleving in de geheele we reld ontstaat. In dat geval zou zij ech ter ook geslaagd zijn zonder devaluatie en zonder gedwongen conversie van staatsschuld- Mocht de algemeene op leving, waarop de regeering speculeert, uitblijven, dan zal de toestand in Bel gië zoowel op financiëel als economisch gebied juist Tengevolge van de devalua tie erger zijn dan ooit te voren. HET OPTREDEN DER JUSTITIE TEGEN DE N.S.B. „Volk en Vaderland" weer verschenen. Het weekblad „Volk en Vaderland" is gisteren in verkleind formaat en met slechts vier bladzijden, verschenen. Daarvoor heeft men dus een anderen, onbekenden drukker gevonden. Onder den kop van het orgaan wordt met en kele regels van de inbeslagneming van de pers te Utrecht, waarop de vorige nummers gedrukt zijn, melding gemaakt Volgens de „Tel." zou het blad bij zes onbekende drukkers zijn klaar gemaakt. De fluisterraar hoorde de opmerking niet en ging door met het geven van inlichtingen over atmosferische stoor nissen. Plotseling sprong de stafofficier op. „Als wij gedoemd zijn een cycloon over „Als wit gedoemd zijn een cycloon over ons te zien losbarsten, geloof ik, dat wij ons als mannen weten te gedragen en, zoo noodig, als mannen te sterven! Maar laten wij niet, als 'n troep school meisjes in de hoeken zitten te fluiste ren. Wij staan onder de hoede van pui ke mannen, en al. wat wij te doen heb ben is gehoorzamen aan het regle ment en voor den d.mijnheer! onthouden, dat wij Engelschen zijn!" Hierop verliet de generaal de rookka- juit en het eerste w,at zijn oog trof, was Luke Fitz Henry, vlug, scherpzinnig en bovennatuurlijk kalm, bevel voerend over een groep Maleiers, die hard aan het werk waren om de dekzeilen in tè halen. Streng en stilzwijgend, zooals hij reeds vóór dezen, den dood in het aan gezicht had gezien, bleef de witharige soldaat toekijken. Hij was v,an het In dische leger. Hij had de zwarte man gevoerd tot overwinning, en tot den dood, en hij kende de gevoelige Aziati sche organisatie door en door. Hij zag, dat het goed was; en niet voor de eer ste maal viel hem op de schaapachtige afhankelijkheid, waarmee de zwarte mannen zich scharen om hun bftnken aanvoerder, en waarmee zij zijn gelaat gadeslaan, om daarnaar te richten hun eigen uitdrukking, houding), zelfs hun Naar de N. R. C. verneemt, heeft de regeering besloten over te gaan tot stich ting van een nieuwe vliegtuigfabriek. Men zal zich herinneren, dat deze kwestie aanhangig gemaakt is bij het Werkfonds door de N.V. Vliegtuigenfa- briek Fokker, daarbij gesteund door de K.L.M. De heer Fokker had om voor schot van het kapitaal gevraagd, noodig voor de stichting van een nieuwe fa briek. Om de onderneming rendabel te maken, moesLen dan alle orders van de regeering en de K.L M. in deze fabriek worden geconcentreerd. Het Werkfonds heeft deze vraag om advies gezonden aan de interdeparte mentale commissie Van Doorninck, die een gunstig advies heeft uitgebracht Slechts een minderheid was tegen. De regeering, zoo luiden thans de in lichtingen, heeft weliswaar niet besloten tot een eenheidsfabriek, zooals de aan vrager wenschte, maar tot stichting, sa men met enkele industrieelen, van een gemengd bedrijf, waaraan de vorm zal worden gegeven van een naamlooze ven nootschap. De helft der aandeelen plus één zal de Regeering aan zich houden. De overige zullen ter beschikking gesteld worden o.m. van de N.V. Viiegtuigenfabriek Fok ker, maar naar verluidt, zouden ook an deren in het kapitaal kunnen deelnemen. De N.V. zal niet alleen fungeeren als productiebedrijf, maar ook als inkoop centrale, die de orders distribueeren zal over de onafhankelijke industrieën voor zoover aanwezig. Het is n.l. niet aan te nemen, dat alle ondernemingen die in ons land en in Indië bestaan, naast het gemengde vliegtuigbedrijf, levensmoge lijkheid zullen behouden. Besluiten omtrent plaats en directie van de fabriek zijn nog niet genomen. Wat de plaats betreft wordt Schelling- woude opnieuw genoemd. Gunstige invloed van de econo mische verbetering in Amerika Dividendverwachtingen voor de Kon. Petroleum Verder koersherstel op de beleggings- markt. De prijzen voor koloniale producten hebben zich in het algemeen goed ge houden. De rubbermarkt gaf zelfs een aanmerkelijke verbetering te zien, voor namelijk verband houdend met een ver mindering van de Engelsche rubber- voorraden, Voor een deel is deze ook al weer een gevolg van den oorlogstoe stand er moet nl. een groote partij rub ber via Duitschland naar Italië zijn ver scheept, maar daarnaast wordt toch ook melding gemaakt van grootere orders van de zijde van verbruikers. Evenals op de meeste andere marktgebieden heeft men ook hierbij blijkbaar met een wisselwerking te doen; de verbe tering der statistische positie onver schillig of deze aan oorlogsorders dan wel aan andere omstandigheden toe te schrijven is, geeft aanleiding tot het aanvullen van voorraden, terwijl men tot dusverre meestal „mondjesmaat had gekocht. De sterke uitbreiding van de Amerikaansche automobielproductie is aan de opleving op de rubbermarkt natuurlijk niet vreemd. Ook in andere opzichten belooft de verbetering van den economischen toe stand in de Ver. Staten een gunstige uit werking op de ontwikkeling in andere landen te zullen hebben. Zoo is het wel opmerkelijk, dat de uitvoer uit ons land naar Amerika van rond 17 millioen in de eerste negen maanden van 1934 is gestegen tot 24 J4 millioen in dezelfde gevoelens. „Een uitstekend man", mompelde de generaal in zichzelf. Hij stond daar onversaagd, alleen, terwijl het schip werd beroofd van ie der zeil, terwijl de dekken werden vrij gemaakt van alle kluisters, die de pas sagier eigenlijk tot een last maken op zee. Er was geen geroep, geen verwar ring, geen teeken van vrees. In onge- loofelijk korten tijd lagen de breede dekken naakt en kaal, waren alle losse dingen weggeborgen of vastgesjord en stond de „Croonah" tot haar grooten strijd gereed. En al dien tijd groeide aan de horizon een cirkelboog van zwarte wolken. Vol komen windstilte: zonderling duidelijk steeg, snel kloppend, van uit de machine kamer, het bonsen en pompen van de zuigerstangen. Halfweg de meridiaan stond de wolknebog. Er waren stre pen in strepen van geel op zwart- Heel in de verte, Noordwaarts, on het punt van contact met den horizon, steeg een enkele waterhoos, aN een zwarte pilaar op van zee tot lucht. Bewoners van koude en gematigde luchtstreken zouden gedacht hebben, dat bet einde der wereld n,abij was. Mannen die dood stil stonden, voelden de zweetdroppels tappelings langs hun oore.n loopen. De lucht, die in de longen kwam, scheen de kracht niet te hebben ze uit te zet ten. .AanhoudenJ en drukkend was het verlangen naar dieper ademhalen. Een kwartiermeester bracht den gene raal een boodschap, dat hij naar bene Daar kan niemand mij van af brengen. 27 jaar ben ik huisvrouw. 27 jaar, dus reeds meer dan een kwart eeuw, bleef Persil mij trouw met haar niet te evenaren kwaliteit. En dat wil wat zeggen! Ik gebruik Persil voor alles. Voor de groote wasch, voor wol- en fijngoed en tevens voor de hygiënische be handeling van ontelbare dingen in mijn huishouding. Er bestaat voor mij geen ander waschmiddel dan Persil. Ostermann A Co*S Handel-Mij. N.V. Amsterdam - Fabrieken te Jutphaas b. Utrecht. periode van dit jaar. De uitvoer van plantaardige oliën alleen al steeg van 0.3 tot 7.7 millioen. De verbetering in de positie van deze bedrijfstak hier te lande is dan ook niet in de laatste plaats aan deze Amerikaansche vraag' te danken. Het prijsverloop op de Amerikaan sche petroleummarkt was langen tijd ten achter gebleven bij de gunstige ont wikkeling in de meeste andere bedrij ven. Eerst in de laatste week is meld'ng gemaakt van een prijsverbetering, zoo wel voor ruwe petroleum als voor 'ben zine. De prijsverhooging is uitgegaan van Californië, waar eindelijk overeen stemming bereikt schijnt te zijn met de onafhankelijke producenten inzake een beperking der productie, nadat in Augustus een recordproductie de prij zen er gehalveerd had. Dat de positie der petroleumindustrie in de Ver. Staten in het laatste kwar taal toch wel geleidelijk verbeterd is, blijkt uit het kwartaalsrapport van de Shell Union Oil Corp., de Amerikaan sche dochtermij. van de Koninklijke Shellgroep. De bruto-bedrijfswinst is van 10.8 millioen dollar in het voorafgaan de kwartaal en in de dienovereenkom stige periode van het vorige jaar geste gen tot 12.96 millioen dollar; de netto winst bedraagt 3.88 millioen dollar te gen 1.48 millioen dollar vorig jaar en 1.65 millioen dollar in het tweede kwar taal van dit jaar. Aangezien het eerste den gaan of anders op de lagere brug komen moest. Hij kon niet blijven staan waar hij w,as. De kapitein zeide, dat de cycloon ieder oogenblik kon losbarsten. De oude soldaat knikte en begaf zi'h naar de lager gelegen brug. IHij was daar nog niet lang, toen Carr zich bij hem voegde, een mackintosh over zijn ,arm. De beide mannen knikten. De ge neraal hield wel van Carr. Hij was een Harroviaan, evenals Carr, en de zoon van den generaal was te Harrow. „Blijft ge op dek?" vroeg hij. „Dat zou ik denken! Ik laat mij nie' als een rat in een val verdrinken!" ant woordde Carr, nog joviaal en dapper. Luke kwam op de brug en nam zijn plaats in aan de zijde van den kapitein. Niemand sprak. i Van den verwijderden horizon van het Noorden, waar de waterhoos nog was kwam een langgerekt gekreun aandrijven over het water. Een groene streep was er op de zwarte oppervlak te van den Oceaan, donkergroen, met witte vlekken; hij verspreidde zich over de zee, kwam naar hen toe. Luke keer de zich om en zeide een enkel woord tegen den kwartiermeester. De man ging naar het stuurhuisje, haalde er drie lange zwarte oliejassen twee voor den kapitein en Luke, de andere voor i hemzelf. Het gekreun als van een gepijnigd dier, werd herhaald. Het scheen verder j af. Toen blijkbaar uit de lucht een geluid als het ontsnappen van stoom uit een locomotief. halfjaar sloot met een netto-winst van 0.52 millioen dollar hebben de eerste negen maanden van dit jaar een netto winst opgeleverd van 4.41 millioen doi- lard tegen slechts 0.5 nfillioen dollar in het overeenkomstige tijdvak van 1934. De betrekkelijk gunstige resultaten, die het Amerikaansche bedrijf tot dus verre kon boeken, maar vooral ook de verwachting van een verdere verbete ring in het laatste kwartaal als gevolg van de thans ingetreden prijsstijging hebben tot een opleving van de belang stelling voor aandeelen Koninklijke Pe troleum geleid. Er doen daarbij geruch ten de ronde, volgens welke de Ko ninklijke in Januari a.s. weer zou over gaan tot uitkeering van een interim-di vidend, nadat sinds verscheiden jaren geen interim-uitkeering had plaats ge had. Men wilde zelfs weten, dat dit in terim-dividend 4 pet. zal bedragen en dat dan een slot-uitkeering van o pet. verwacht zou mogen worden. Onnoodig te zeggen, dat al dergelijke geruchten nog praematuur zijn; in de komende drie maanden kan veel ten goede, maar ook ten kwade veranderen en van de resultaten over het geheele jaar zal het toch afhangen, of al dan niet tot hervatting van de interim-uit keering kan worden overgegaan. Op zich zelf is het echter een heuglijk verschijn sel, dat weer de mogelijkheid van een interim-dividend onder de oogen kan worden gezien. De belangstelling voor industrieele Luke zeide iets tot den kapitein, en wees met zijn rechterhand. Fluisterend beraadslaagden zij te samen en de kapi tein gaf een teeken aan de twee stuurlui bewegingloos in het stuurhuis. Ziacht liepen de goed gesmeerde ket tingen, en langzaam kroop de groote zwarte voorsteven van de „Croonah" rond den horizon, wijzend naar zee, weg van het land. Ceylon lag achter hen in. de duisternis, die bijna was ,als de nacht. Ver boven het dek, op de kleine brug, stonden de kapitein en Luke, zij aan zij. Hun met goud omboorde petten hadden zij tegen Zuidwesters verwisseld. De omtrek van hun zwarte gedaanten was nog juist te onderscheiden tegen de lucht. Recht voor zich in de gele stre pen, keken zij uit over de gevlekte zee. En geen zuchtje bewoog de atmosfeer v,an lood. Naar beneden kijkend, over de bree de dekken, zou men ojj^ het eerste ge zicht denken, dat zij verlaten waren, maar als het oog aan de duisternis was gewend, ontdekten men hier en daar mannen, staande ,a!s schaduwen op bun post wachtend. Alle vallichten waren van dubbele teerkleeden voor zien. Sommigen nog versterkt door lat ten kruiselings over het grove linnen gebonden. Al wat door het sterfelijk brein kon worden uitgedacht, had de sterfelijke hand verricht. De rest moest aan God overgelaten. (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1935 | | pagina 5