22* GOESCHECOUQANT£££
De oorlog in Oost-Afrika.
WEER El WIND.
NUMMER 242.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
14 OCTOBER 1935.
EERSTE BLAD.
178e JAARGANG.
Belangwekkend
Angstwekkend.
en
De gouverneur van Tigré pleegt verraad
en loopt over naar de Italianen, Mee-
ningsverschil tusschen Frankrijk en Engeland
over de toepassing der economische sancties.
De beraadslagingen te
Genève.
Hoog- en Laagwater te VlissingeK..-
October.
MIDDELdUQGSCHE courant
•3ngbJad Voor Middelburg, Goes en agent
schap VHssingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Adverlentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburgs
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. '13255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bjj het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Het bijwonen van den landdag, welken
de N.S.B. in den nacht van Zaterdag op
Zondag een eind buiten Den Haag heeft
gehouden, heeft ons een hoogst belang
wekkende en tot op zekere hoogte ook
angstwekkende ervaring rijker gemaakt.
Belangwekkend: omdat daar is te
zien geweest een intens levende, uit in
nerlijke stuwkracht (zij het dan g e-
s t e u n d door uiterlijk voor de ontwik
keling gunstige economische toestanden)
hard groeiende volksbeweging'.
Angstwekkend: omdat men zich
afvraagt, of de met goede bedoelingen
bezielde idealistische leiders in staat zul
len zijn de massa, tot wie zij zich richten,
wier steun zij behoeven, in toom te hou
den en op te voeden tot dien hoogen
staat van geestelijk en zedelijk zelfbe
wustzijn, tucht en naastenliefde, welke
toch ook hier voorwaarden zijn voor de
kans op welslagen van een fascistisch
experiment? De leiders zullen wel bona
fide wezen te dezen opzichte wij
vreezen echter met groote vreeze, dat
de eene horde geen steek beter zal
wezen dan de andere....
Enkele critische aanteekeningen mo
gen hier niet achterwege blijven.
In de eerste plaats viel er vopr ons
bij de N-S.B. een groeiend en openlijker
naar voren tredend anti-s emitisme
te constateeren. Het schijnt echter dat
men voor de openlijke erkenning hier
van toch nog wel ietwat beducht is; in
een uittreksel uit de rede van den heer
Roskam, b.v., hetwelk de pers verstrekt
was, had men in een gedeelte op pag. 3.
een uitvoerig' gedeelte hetwelk overi
gens verbatim overeenstemde met het
geen de spreker zeide in de uitdruk
king„het joodsche internationale
marxisme"voor de pers zorgvuldig
het woord „joodsche" weggelaten.
Evenzoo al in het excerpt uit de rede
van ir- Mussert, bij de gelofte-aflegging,
waar de zinsnede: ..„Tot U, zesduizend
mannen en vrouwen vanNederland-
schen sta m".vervangen was
door.... „zesduizend Nederlandsche
mannen en vrouwen".... wat, door een
nationaal-socialistischen leider gezegd,
ook al weer niet precies hetzelfde be-
teekent.
Evenzoo met de opmerking van den
heer Geelkerken, ter introductie van
den graaf de Marchant et d'Ansembourg,
sprekende over het Eerste Kamer-rel
letje tegen diens toelating: „de hee-
ren hebben het daar over het nationale
en de bezwaren worden ingebracht door
individuen, die niet weten waar hun
voorouders rondzwierven, ten tijde dat
kameraad d'Ansembourgs voorouders al
Nederlanders waren!".
Uit deze aanteekeningen, alsmede uit
de onhebbelijkheid van een N.S.B.-er
landdagbezoeker (geen official) tegen een
joodsche collega van schrijver dezes
een jongere collega, dien hij het om z'n
geestes- en karaktereigenschappen tot
een eer rekent onder zijn vrienden te
mogen tellen valt dit toenemende,
althans zich meer openbarend, anti-semi-
tisme o.i- wel vast te stellen. Hetwelk
wij in het algemeen, doch zeer bepaald
voor het land van Spinoza, te betreuren
achten.
tt
Vervolgens: de regie.
Deze was in een woord meesterlijk.
Gelijk de Italianen en de Duitschers,
hebben ook de Nederlandsche fascisten
het begrepen, dat de regie en de sfeer
hoogst belangrijke factoren zijn, welke
terzake kundig aangewend moeten wor
den door een ieder, die met de ziel van
de massa in contact wil komen.
Regie, organisatie, tucht en orde
het was alles in orde. En het was leer
zaam, hoogst leerzaam. Het had leerzaam
kunnen zijn vpor de nog steeds slapende
verstokte individualisten en rustig-dut-
tende partij-bonzen van die niet-fascis-
tische, en niet-marxistische partijen, die,
gesteund door hun pers en doordat zij
nog in den zadel zitten, meenen dat al
les zoo goed gaat, en zoo goed zal b 1 ij-
v e n gaan.
Maar intusschen marcheert de N.S.B.,
met steeds zwaarder wordenden tred,
en in groeiende getale. Of men het hoo-
ren wil, of niet.
t
En tenslotte: de zin diezer dingen voor
de toekomst?
Overwegende, wat wij zagen en hoor
den en waarnamen van het geheel, en ge
Familieberichten en dankbetuigingen 1—
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriet
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bü vooruitbetaling Adv. mos
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer coa
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cant,
steund door wat de niet willens en we
tens blinden en dooven de laatste jaren
van de N S.B. in Nederland te zien kre
gen, werden wij bevestigd in onze over
tuiging welken zin heeft het toch,
dat te verbloemen? dat deze bewe
ging een macht aan het worden is, waar
mede men nu reeds terdege rekening' te
houden heeft, en steeds meer zal hebben.
Een macht, welke door de huidige po
litieke partijen en door het grootste deel
der Nederlandsche pers schromelijk
onderschat wordt.
En dat is dom, oliedom.
Dat is hoogst gevaarlijke struisvogel
politiek.
Bij deze betooging hadden de mannen
moeten zitten, die in de politiek en in
hun couranten leiding geven, of veron
dersteld worden te geven aan de publie
ke opinie. De leiders onzer politieke
partijen, de hoofdredacteuren van ,,N.
Rotterdammer" en „Maasbode", „Han
delsblad" en „Tijd", „Standaard' en „Ne
derlander", ja zelfs van de Arbeiders
pers, zoo hij toegelaten was geweest,
hadden hier moeten wezen. Zij waren
den zeker, als wij, onder den indruk ge
komen van deze massale nachtelijke be
tooging, van het levende enthousiasme
van deze volksmassa, die alle aanzich
ten van het Nederlandsche volk verte
genwoordigde, die opging in de veree
ring van den leider, hunnen leider, van
den man, die wantoestanden zal oprui
men, die de idealen van recht en ge
rechtigheid weer ingang zal doen vin
den, die. enfin, lees u Musserts rede
en die zijner voorafgaande sprekers
maar door.
Maar neen, wij houden vol, het beter
te weten. Wij houden ons aan detail-
critiek. Wij loopen met zout om op slak- j
jes en groote N. S. B.-slakken te leggen.
En wij gaan door, van hoog tot laag ten
aanzien van de N. S. B. de eene stom
miteit op de andere te stapelen, aldus
maar steeds meer brand
stof aandragende voor
Musserts vuren
Het zal ons zuur, heel zuur opbreken.
Nederland zal niet wakker worden,
voor en aleer het te laat is.. Dan zal het
tot de ontdekking komen, dat al het
geruststellende courantengepraat- en ge
scheld op de N. S. B. toch niet zoo met
de werkelijkheid overeenstemde, als men
dacht,
Groot, heel groot is de schuld die de
politieke leiders van vandaag en vati
gisteren dragen, en met den dag neemt
die schuld toe. Wij zonderen niemand
uit, van Colijn af tot de buiten-parlemen
taire leiders van vrijwel alle partijen
toe.
Geen economische opleving zal Ne
derland voor toeneming der nationaal-
socialistische tendenzen kunnen behoe
den. Er is slechts één middel voor dege
nen, die de N. S'. B. als een gev,aa%
voor Nederland zien, om deze beweging
den kop in te drukken: haar de levens
sappen onttrekken. Dat wil zeggen: in
alle opzichten volstrekt en krachtig vol
doen aan al datgene, waarin de N. S, B.
in den grond der zaakgelijk heeft.
Een forsche, eerlijke, krachtige, zeer
krachtige regeering, die, niets en nie
mand ontziende, steunt op het recht en
de rechtvaardigheid, kan een dam op
werpen voor de zuigkracht van de N,
S. B., kan Nederland voor het fascisms
of nationaal-sociali«me behoeden, kan
de geestelijke vrijheid,
welke ons Nederlanders in het algemeen
en ons liberalen in het bijzonder zoo na
aan het hart ligt, in stand houden.
Maar dat is ook de e e n i g e mo
gelijkheid. Gaat d4 zaak door, zooals 't
nu gaat.... dan zullen wij eens uit on
zen gezapigheidsdroom ontwaken, om
met schrik te ontdekken, dat we de
touwtjes niet meer in handen heb
ben.
Dat geldt allen politieken partijen.
Dat geldt den „demo-liberalen", in
bijzonder.
Mogen wij toch in vredesnaam -
neen, in v r ij h e i d s n a a m! tot
zelfbezinning, en kort en goed daarop,
tot daden komen!
Anders
De Abessijnen hebben in de afgeloo-
pen week eenige malen melding gemaakt
van het overloopen van inlandsche troe
pen uit het Italiaansche naar het Abes-
sijnsche leger. Tot dusver is niet komen
vast te staan of dit met de werkelijkheid
overeen komt. Wel staat echter vast, dat
een van de voornaamste Abessijnsche
stamhoofden, Ras Koeksa, die gouver
neur is van de provincie Tigré, Vrijdag
j.l, verraad heeft gepleegd en zijn dien
sten aan de Italianen heeft aangeboden.
Ras Koeksa stamt uit een familie, die
gelieerd is aan het voormalige keizerlij
ke huis in Abessynië, dat door dat van
den tegenwoordigen Negus werd ver
drongen. Een oude veete is dus de oor
zaak van dit verraad. Sommige berich
ten willen, dat het aantal manschappen,
dat met Ras Koeksa overliep, 12.000 be
draagt. Vermoedelijk echter zijn het er
niet meer dan 2000 a 2500. Een deel van
zijn onderaanvoerders heeft althans ge
weigerd zijn voorbeeld te volgen.
Naar uit Rome gemeld wordt, treft
Mussolini voorbereidingen om Ras Koek
sa als keizer, althans over een deel van
Abessynië, uit te roepen. Men verwacht
in de Italiaansche hoofdstad, dat andere
vooraanstaande stamhoofden spoedig t
voorbeeld van Ras Koeksa zullen volgen,
waardoor Italië vasten voet zou krijgen
in den geheelen buitengordel van Abes
synië. Het is een open geheim, dat Ita
liaansche agenten in deze streek ijverig
propaganda hebben gevoerd.
Er is voor het overige weer niet veel
nieuws uit Oost-Afrika, althans niet veel
betrouwbaar nieuws. De volgende be-
berichten geven wij onder voorbehoud
weer:
Uit Harrar wordt gemeld, dat de chef
der Somalis, Samatarri, met 2000 aan
hangers naar Abessynië is overgeloopen.
Ook zouden talrijke inlandsche soldaten
uit Somaliland uit de Italiaansche gele
deren zijn gedeserteerd.
Het luchtafweergeschut in Harrar, dat
het hoofdkwartier is van het zuidelijk
front der Abessijnen, zal versterkt wor
den met een groot aantal kanonnen, die
geplaatst worden op gecamoufleerde
plekken in de heuvels. Men hoopt met
dit geschut van korten afstand op de
Italiaansche vliegtuigen, wanneer deze
laag vliegen, te kunnen schieten.
Tegengesproken wordt, dat een Itali
aansche voorpost zich op slechts 60 km
van Harrar zou bevinden.
Uit Jigjigga wordt gemeld, dat hier
dagelijks duizenden Abessijnsche solda
ten voorbij trekken, die zich op weg be
geven naar het front van Ogaden. De
krijgslieden zijn goed gehumeurd en wor
den vergezeld door talrijke vrouwen.
De mobilisatie in de omgeving van
Harrar is bijna voltooid. Aan het front
van Ogaden hadden slechts enkele scher
mutselingen plaats, maar de groote Ita
liaansche aanval wordt elk oogenblik
verwacht.
Naar uit Addis Abeba wordt gemeld,
zijn 36 Abessijnen levend begraven toen
Gerlogoebi door elf Italiaansche vliegtui
gen werd gebombardeerd.
De Abessijnen hébben een zevental
Somalihoofdlieden als spionnen doodge
schoten toen men Italiaansche munt op
hen vond. Naar wordt gemeld, zijn bij
het bombardement door Italiaansche
vliegtuigen van de dorpen aan de grens
van de provincie Danakil vele slachtof
fers gevallen.
Militaire voorbereidingen in
Aden.
Een aantal te Addis Abeba wonende
Arabieren wilde de Arabische vrouwen
en kinderen uit veiligheidsoverwegingen
naar Aden sturen. De Britsche autoritei
ten hebben echter geweigerd hen toe te
laten.
In Aden worden uitgebreide militaire
maatregelen genomen. Op de hoogten,
die de stad en de haven omringen, wordt
luchtafweergeschut opgesteld. De in
Aden woonachtige vrouwen en kinderen
zouden de stad reeds moeten hebben
verlaten.
De berichten, over een slachting
bij Adoea zijn onjuist.
Reuter meldt uit Asmara, dat zijn cor
respondent, na zich in verbinding te heb
ben gesteld met verscheidene menschen,
zoowel generaals als soldaten, en na een
bezoek aan de hospitalen, van meening
is, dat de berichten nopens enorme ver
liezen aan Italiaansche zijde te Adoea
v,an allen grond ontbloot zijn.
Te Adi Oegri had het hospitaal slechts
één doode en enkele gewonden; andere
hospitalen geven gelijke rapporten.
Italiaansch admiraal zendt En-
gelsche onderscheiding terug.
Admiraal Giuliano Pini heeft de me
daille, die hem verleend was als onder
scheiding voor zijn hulp bij de verdedi
ging van Britsch-Somaliland tegen een
inboorlingenopstand in 1902-1904, terug
gezonden n.aar Engeland uit protes* te
gen de houding, die thans door Enge
land in het Italiaansch-Abessijnsche con
flict wordt aangenomen.
De Italiaansche opmarsch in 't
Noorden,
Men meldt uit Djiboeti aan de bladen
dat de Italiaansche troepen in het dis
trict Adoea den opmarsch naar Makaie
hebben voortgezet. Een derde colonne
•rekt thans snel op naar het district
Aoussa.
Generaal de Bono, de opperbevelheb
ber der Italiaansche troepen, is te Adoea
aangekomen, waar hij persoonlijk op
plechtige wijze het monument heeft in
gewijd ter eere van de Italiaansche hel
den van 1896. De generaal heeft eer^be
zoek gebracht aan het district Adigrat,
w,aar hij een enthousiast onthaal zou
hebben gevonden.
Het verraad van Ras Koeksa,
Uit Asmara worden bijzonderheden
gemeld over de onderwerping van Ras
Koeksa. Koeksa was, toen hij zich bij de
Italiaansche linie meldde, gekleed als
divisiegeneraal van het Albessijnsche le
ger; hij werd vergezeld van 1500 gewa
pende mannen. Tegenover generaal San-
tini verklaarde hij niet beschouwd te
willen worden als krijgsgevangene, maar
dat hij tegen het Abessijnsche leger wil
de strijden ten behoeve v,an de bescha
ving. Hij vroeg naar het hoofdkwartier
te worden overgebracht om hulde
mogen brengen aan generaal de Bono.
Andere leiders, die hem vergezelden,
onderwierpen zich eveneens. Ras Koeksa
deelde mede, dat 6400 gewapende man
schappen te Makaie wachten en bereid
zijn. zich eveneens te onderwerpen.
Zijn neef Ras Seyoem trok volgens
zijn zeggen met 40.000 man op naar
Oost-Tigre om hem te verplichten tegen
de Italianen te strijden, terwijl de Negus
er bij hem op aan had gedrongen zich
naar Addis Abeba te begeven. Daarom
h.ad hij zich gehaast zich aan Italiaan
sche zijde te scharen, omdat hij steeds
zeer groote sympathie voor de Italianen
heeft gehad.
De coördinatie-commissie heeft Zater
dag en Zondag het vraagstuk der finan-
cieele en economische sancties bespro
ken. Tot een resultaat is men nog nie1
gekomen. De kwestie is erg gecompli
ceerd. Voor sommige landen zou de toe
passing dezer sancties bijzonder nadee-
lig zijn. Men kan er dus niet buiten, voor
dezen zekere schadeloosstellingen te
zoeken.
Meeningsverschlllen tusschen
Engeland en Frankrijk.
Bovendien laten zich de meeningsver
schillen tusschen Engeland en Frankrijk
weer gelden. In principe is men het over
het volgende eens: lo. dat de Volken
bondsstaten den uitvoer van bepaalde
grondstoffen en in het bijzonder steen
kolen, petroleum en smeerolie naar Ita
lië zullen verbieden, en 2o. dat de Vol
kenbondsstaten den invoer van waren
uit Italië in hun land verbieden. Niet is
men het echter eens over de wijze van
uitvoering van dit beginsel.
Eenerzijds drongen de Engelschen er
op aan, dat reeds onmiddellijk verklaard
zou worden, dat de regeeringen tot een
invoerverbod van alle Italiaansche wa
ren zouden moeten overgaan. Eden be
toogde, dat een dergelijk invoerverbod,
waarop geen enkele uitzondering zou
mogen worden toegestaan, gemakkelijk
terstond uit te voeren zou zijn en van
zelf ook den uitvoer van grondstoffen
en andere waren naar Italië zou bemoei
lijken, daar Italië bij gebrek aan uitvoer
artikelen om financieele redenen onmo
gelijk groote hoeveelheden uit het bui
tenland zou kunnen invoeren. Eden ver
klaarde, dat de Engelsche regeering ook
voorstander is van een verbod van uit
voer van grondstoffen naar Italië, doch
hij vreest dat over dit punt niet een
spoedige overeenstemming te verkrijgen
zal zijn daar verschillende leden, die ojj
het oogenblik de voornaamste expor
teurs van grondstoffen naar Italië zijn,
compensaties in den vorm van andere
afzetgebieden voor die grondstoffen zul-
(Ingez. Med.)
Middelburg, 14-X-'35. Zaterdag en
Zondag hoogste lucht temperatuur 16.2
°C (61 °F); laagste 8 7 °C (47 °F). He
den 9 h: 10.7 °C; 12 h: 15.7 °C. Geen
regen of neerslag. Hoogste barometer
stand te dezer stede, in het afgeloopen
etmaal: 772 mm; laagste 768 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 772.1 mm
te La Coruna; laagste 742.5 mm te Jan
Mayen.
Verwachting tot morgenavond:
Matige tot zwakke wind uit W.-rich-
tingen, zwaar oi half bewolkt, weinig of
geen neerslag, weinig verandering in
temperatuur,
i'A -
Zon op: 6 h 23; onder: 17 h 08. Licht
op: 17 h 38. Maan op: 17 h 48; onder: 9
h 43. L.K.: 19 October.
Hoogwater.
Ma. 14 S 2.02 14.18
Di. 15 2.47 15.03
Wo. 16 3.34 15.56
Laagwater,
8.28 21.03
9.17 21.49
10.09 22.33
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
Ma. 14 S
Di. 15
Wo. 16
October.
Hoogwater.
4.09 16.26
4.52 17.07
5.36 17.52
Laagwater.
9.31 21.56
10.22 22.46
11.14 23.38
len verlangen, opdat zij niet in grootere
mate dan andere staten de schade van
deze sanctiemaatregelen te dragen zou
den hebben. Eden vreesde, dat over dit
onderwerp nog moeilijke en tijdroovende
beraadslagingen noodig zouden zijn en
drong er dus op aan, dat men met het
uitvaardigen van een invoerverbod van
waren uit Italië zou wachten totdat over
eenstemming over het verbod van uit
voer van grondstoffen naar Italië ver
kregen zou zijn.
Tegenover dit Engelsche standpunt be
toogden de Franschen, dat het verbieden
van den uitvoer van grondstoffen zoo
buitengewoon belangrijk voor het succes
van de sanctiemaatregelen was, dat deze
kwestie niet tot later mag worden aan
gehouden. De Franschen drongen er dus
op aan, dat beide denkbeelden tegelij
kertijd in toepassing zouden worden ge
bracht.
Overeenstemming werd niet bereikt.
De discussies zouden vandaag worden
voortgezet. De indruk, die men uit een
en ander krijgt, is, dat de Franschen van
plan zijn, de zaak zoo mogelijk op de
lange baan te schuiven.
De financieele maatregelen.
De financieele deskundigen van de
sanctieconferentie hebben Zondagmid
dag beraadslaagd over een ontwerpreso
lutie voor financieele sancties. Men is
het eens geworden over een tekst welke
vandaag zou worden voorgelegd aan de
coördinatie-commissie. Later zal de tekst
der resolutie worden gepubliceerd. In
Engelsche kringen veronderstelt men,
dat de financieele sanctiemaatregelen
reeds morgen van kracht zullen worden
verklaard. Ze zouden neerkomen op een
vrijwel algeheel verbod van credietver-
leening aan Italië. Uitgezonderd slechts
kleine leeningen aan particulieren op
korten termijn.
Wil Mussolini onderhandelen?
Naar de Romeinsche correspondent
van de „Daily Telegraph" meldt is men
in goed ingelichte kringen meer en meer
geneigd te gelooven, dat Mussolini be
reid is onderhandelingen te voeren ter
bijlegging van het conflict met Abessy
nië. Men wijst er op, dat juist hierom de
overwinning van Adoea van zoo groot
belang is.
Naar Zondagavond te Londen verluid
de, zou een commissie naar Engeland
worden gezonden, waardoor men nog
versterkt is in de verwachting, dat de
Duce een einde wil maken aan het ge
schil.
Generaal Enzio Garibaldi, kleinzoon
van den bevrijder van Italië en leider