BEZOEKT DE ZEEUWSCHE
FRUITTENTOONSTELLING
op 3,4 en 5 OCTOBER te GOES
De grijze dame
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE M1DDELBURGSCHE COURANT (W.U. i>£ GÜESCHE CkT.) VAN ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1935. No. 229.
De veehouderij-centrale doet
zaken
HENRY SETON MERRIMAN.
i
FINANCIEEL ECONOMISCH
WEEKOVERZICHT.
Het Italiaan sch-Abessijnsch
conflict en de financieele we-
reldGroote internationale
kapitaalverschuivingen.
Amerika als „safe-loket"
Het buitenland helpt langs
een omweg Roosevelt's werk
verschaffingsprogram finan
cieren.
Het Italiaansch-Abessijnsch conflict en
de daaruit ontstane politieke spanning
in Europa heeft een groote onrust ver
oorzaakt in de financieele wereld, wel
ke voornamelijk tot uiting komt in om
vangrijke internationale kapitaalver
schuivingen. De tijden, waarin dit kapi
taal de richting insloeg naar landen,
waar het de beste vooruitzichten op
rendabele belegging had, zijn reeds lang
voorbij. Men heeft tot zijn schade moe
ten ondervinden, dat daar, waar een
hoog rendement op het geleende kapi
taal kon worden verkregen, risico's aan
wezig waren, waartegen de hooge ren
tevergoeding lang niet opwoog. Men
behoeft slechts te denken aan de aan
zienlijke sommen, die verloren zijn ge
gaan bij de belegging in leeningen van
Zuid-Amerikaansche staten, welke ach
tereenvolgens hun verplichtingen niet
zijn nagekomen en, om dichter bij huis
te blijven, aan de verliezen op Duitsche
leeningen, welker aanlokkelijke (rente
het teloorgaan van een belangrijk deel
der hoofdsom lang niet heeft gecom
penseerd. Deze en nog zoovele andere
dergelijke ervaringen hebben tot gevolg
gehad, dat elke kapitaalbezitter voor
zich in veel sterkere mate dan vroeger
is gaan letten op de soliditeit van zijn
belegging, terwijl rendementsoverwegin
gen ,een hoe langer hoe geringere rol zijn
gaan spelen.
De ervaringen, die met verschillende
valuta's zijn opgedaan, hebben het hun
ne er toe bijgedragen, dat de belegging
zoekende kapitalen van de ééne rich
ting naar de andere werden gestuwd
Hoe betrekkelijk kort is het nog niet ge
leden, dat Nederland en Zwitserland de
vluchthavens waren voor het kapitaal,
dat zich elders niet langer veilig voel
de? Vandaar terug naar Frankrijk, ver
volgens weer naar Engeland, kris-kras
zoekt het internationale kapitaal zijn
weg naar de plaatsen, waar het zich
voor het oogenblik het veiligst gebor
gen acht. Onder de tegenwoordige om
standigheden, nu de politieke verhou
dingen in Europa zulke groote zorgen
baren, is het Amerika, dat voornamelijk
als „safe-loket" in aanmerking komt
Het gaat hierbij uitteraard in veel min
dere mate dan voorheen om kapitalen
die voor vaste belegging op langen ter
mijn in aanmerking komen. De noodza
kelijkheid, om het geld bij onvoorziene
omstandigheden snel te kunnen ver
plaatsen, brengt met zich, dat het zoo
veel mogelijk vlottend wordt gehouden,
hetzij door het op korten termijn op de
geldmarkt uit te zetten, hetzij door 't bij
de banken te deponeeren. Geruimen
tiid hebben de Engelsche banken, resp
de 1-ondensche geldmarkt, van dezen
overvloed aan vlottende middelen ge
profiteerd, waaraan de lage rentestand
in Groot Brittannië niet voor een gering
deel te danken is. Met het wegtrekken
van het kapitaal uit Engeland naar
Amerika ;s de toestand der Londensche
geldmarkt echter zienderoogen aan het
veranderen. Een verscherping van het
politieke conflict, waarbij Groot-Brittan-
nië zoo nauw betrokken is, zal tot een
verdere wijziging der verhoudingen op
de Londensche geldmarkt kunnen leiden.
Groote gevaren spruiten hieruit voort
voor het pond sterling. In de afgeloopen
week kon een verdere koersdaling van
het pond slechts voorkomen worden
door een scherpe controle van het En
gelsche valuta-egalisatiefonds, dat tel
kens door steun-aankoopen heeft inge
grepen, wanneer de druk op het pond
toenam. Mocht het tot een algemeene
vlucht uit het pond sterling komen, dan
zullen de middelen van het valuta-ega
lisatiefonds echter lang niet toereikend
zijn, om het aanbod van ponden op te
vangen. Daarvoor zijn de op de Londen
sche geldmarkt uitstaande buitenland-
sche kapitalen veel te groot,
Welke aanzienlijke bedragen bij de ka
pitaalbewegingen zijn betrokken, Blijkt
wel daaruit, dat in de laatste veertien
dagen meer dan 153 millioen dollar goud
uit Europa naar New York werd ver
scheept, terwijl de goud-invoer in Ame.-
rika sinds het begin van dit jaar meer
dan een milliard dollar heeft bedragen.
Voorloopig weten de Amerikaansche
banken nog geen weg met de overvloe
dige middelen, die hun uit het buiten
land toestroomen. De credietvraag van
het Amerikaansche bedrijfsleven is nog
altijd beperkt, tenminste voor zoover 't
solvabel geachte crediteuren betreft. Zij
zal eerst weder toenemen, indien de
economische opleving van eenigszins
langen duur mocht zijn.
Daarentegen komt de geldruimte goed
te stade aan de Amerikaansche schat
kist, die thans gemakkelijk en op gun
stige voorwaarden in haar geldbehoef-,
ten kan voorzien en die met succes con
versies kan doorvoeren. Op deze wijze
financiert het buitenlandsche kapitaal,
zij het langs een omweg, een deel
van het werkverschaffingsprogram der
Amerikaansche regeering, die bij haar
leeningsoperaties begon te stuiten op 'n
tcenemenden onwil van het Amerikaan
sche publiek, om zijn middelen ter be
schikking van de schatkist te stellen.
Men behoeft slechts te denken aan
de bedenkelijke financiëele politiek der
Amerikaansche regeering, die de staats
schuld reeds tot meer dan dertig milliard
dollar heeft doen stijgen, om te besef
fen, welke gevaren het buitenlandsche
kapitaal ook in de Amerikaansche
vluchthaven kunnen gaan bedreigen.
Hiermede rekening houdend, had men
het heen en weer gooien van het kapi
taal, dat telkens opnieuw met groote
kosten gepaard gaat, reeds lang moede
moeten zijn. Immers onder de tegen
woordige onzekere verhoudingen tast
men volkomen in het duister bij de be
oordeeling van de veiligheid van beleg
gingen, aangezien, wat vandaag goed
lijkt, morgen slecht kan blijken te zijn
en omgekeerd.
700.000 kg spek 8 cents onder
den prijs verkocht.
Het „Handelsblad" heeft vernomen,
dat de veehouderij-centrale dezer dagen
700 ton, oftewel 700.000 kg gezouten
spek heeft verkocht aan de Reichsstelle
für Milcherzengnisse, Oele und Fette te
Berlijn, tegen een prijs, die acht cents
beneden den officieel door de Veehou
derij-centrale vastgestelden exportprijs
ligt.
In deskundige kringen, aldus het blad,
acht men dezen prijs abnormaal laag,
waarvoor de volgende argumenten wor
den aangevoerd:
De Centrale heeft, met uitsluiting van
alle anderen, al het voor uitvoer be
schikbare spek in handen. Iedere expor
teur krijgt maandelijks, berekend naar
rato van zijn vroegeren omzet, een spek-
uitvoer-contingent van de Centrale toe
gewezen. Regelmatig krijgen de expor
teurs bericht, tegen welken prijs zij spek
naar Duitschland mogen verkoopen (niet
lager en niet hooger). De exporteurs
zenden de door hen in Duitschland ge
plaatste orders in bij de Centrale, die
dan voor de uitvoering daarvan zorg
draagt en vervolgens aan de exporteurs
de hun toekomende commissie uitbe
taalt.
De thans door de Centrale ten aanzien
van den spekuitvoer naar Duitschland
aan de' exporteurs opgelegde prijs be
draagt acht cents per kg méér dan de
Centrale zélf heeft bedongen bij den
verkoop van bovengenoemde partij van
700,000 kg. Dit maakt dus voor deze par
tij in totaal een nadeelig verschil van
56.000.
Te meer verwondert men zich in vak
kringen over den lagen prijs, door de
Centrale gemaakt, aangezien Duitsch
land bij de gewone exporteurs zeer grif
kooper is voor een prijs van 50 cents
per kg.
Men is geneigd, om aan te nemen, dat
de gewraakte handeling der Centrale er
op is gericht, de Duitsche importeurs in
de toekomst af te houden van de Ne-
derlandsche exporteurs m.a.w. om die
importeurs naar zich toe te halen, waar
door de Centrale dan in staat zal zijn,
om haar bestaansrecht kunstmatig te de-
monstreeren.
Verder verneemt het blad nog, dat de
directie der Centrale aan de bestuursle
den van dit lichaam d.d. 21 September
j.l. een brief heeft gezonden, waarin hun
werd medegedeeld, dat zij er in is „g e-
slaag d", om 700.000 kg spek naar
Duitschland te verkoopen voor acht
cents beneden den officieelen prijs.
„Hoewel wij uit den aard der zaak niet
in staat zijn, om een en ander op vol
ledige juistheid te toetsen, hebben
wij niettemin alle reden, om aan te ne
men, dat de hoofdzaak overeenstemt met
de feiten. Wat thans noodig is, is vóór
alles: officieel licht en volledig licht, het
zouten en wat daaraan vastzit, inbegre
pen.
Het mag ten slotte verwondering ba
ren, dat de Centrale nog geen commu
niqué heeft uitgegeven over haar „ge-
slaagde" koopmansdaad...."
DE KAASPRIJZEN LOOPEN
OMHOOG.
De kaasmarkt te Alkmaar vertoonde
gister een zeer ongewoon beeld. Door
het oploopen van de kaasprijzen in de
laatste weken, was het bij den handel
en bij de producenten een tasten naar
den prijs. De markt opende met een
vraagprijs van 40 met als gevolg, dat
de markt een uur stil lag en niet ver-!
kocht werd. Pas tegen half twaalf werd
de markt williger en werd verkocht
voor f 28. Ook deze prijs kon zich niet
handhaven, zoodat de gemiddelde prijs
daalde tot f 25, Deze prijs w,as echter
nog f 2,50 hooger dan vorige week en
f 4,50 hooger dan voor 14 dagen. Op 19
Juli was de hoogste prijs nog slechts
f 13,50, en toen bedroeg de gemiddel
de prijs f 10,50. i
De toestand is voor de producenten
belangrijk gunstiger geworden. D e
thans geldende prijzen;
laten zelfs een loonend'
b e d r ij f toe, hetgeen voor het
platteland, waar de financieele toestand
nijpt, verheugend is. Als oorzaak van 't
oploopen van de prijzen werd genoemd
de strengere toepassing van de produc
tieregeling, de droogte van dezen zo
mer en het feit, dat plotseling vorige
week Duitschland het contingent met 50
pet. verhoogde, waartoe in tien dagen
6000 kilo kaas naar Duitschland kon
worden uitgevoerd.
De kaasvoorraad is dan ook sterk in
ons land verminderd. Indien de thans-
gemaakte prijzen zich handhaven, dan!
komt ook de geheele melkregeling in de
war aangezien de productiebeperking
dan niet meer mogelijk zal zijn. Veel
hangt er in dezen af van het kwantum
waarop het nieuwe contingent voor
Duitschland en Frankrijk gesteld za!
worden, want over beide landen heerscht
nog onzekerheid. Het feit, dat Italië
thans groote hoeveelheden melkpoeder
betrekt, is bovendien mede oorzaak
van de verminderde kaasproductie.
DE BOTER ACCIJNS. 'D
Hoewel de Leeuwarder Commissieno-
teering wederom is vastgesteld op 58
cents per kilo (de export-prijs), is de
crisis-accijns op de binnenlandsche con
sumptie ook deze week op 95 cents per
kilo vastgesteld. De 10 a 15 centen, die
er reeds vorige week af hadden moeten
gaan, zijn er dus ook deze week op ge
bleven. (Hld.)
NA DE STAKING TE TILBURG
Grooter werkloosheid
De Volkskrt. meldt, dat er voor enkele
honderden arbeiders geen werk meer be
schikbaar is in de Tilburgsche textiel
fabrieken en zij zich, voor zoover zij
georganiseerd zijn, als werkloos bij de
besturen der organisaties hebben aan
gemeld.
Met de opheffing van de staking is
dus het leed niet ten einde. Nu zitten
vele gezinnen met de brokken, door dé
stakingsleiders geslagen. Bij den R.-K.
Textielarbeidersbond Sint Lambertus
wiens hoofdbestuur zooveel te hooren
moest krijgen over zijn besluit om in de
loonsverlaging te berusten en derhalve
niet te staken werden reeds meer
dan 250 werkloozen ingeschreven.
door
19).
Dc graaf trad binnen en stelde de vcr-
wachtingen, blijkbaar in mrs. Ingham-
Baker s moederhart gekoesterd, bitter
teleur. Hi; zette zich niet in postuur, of-
beaekte zijn verblinde oogen, toen die
op Agatha rusten- Hij kwam eenvoudig
nader met zijn ernstigsten glimlach, en
uitte de gebruDeliik». 1 deefde gelegen-
i_ i - -- v^of -itfu-ri,.. T-.
- Pelden prijs. Baker was
iota, „..^roeting van
den graaf, wat door de gastvrouw met
een zonderling lachje werd opgemerkt.
Aan tafel zat mrs, Ingham-Baker te
genover den graaf, die gepreoccupeerd
en eenigszins afgetrokken scheen. Haar
aandacht was verdeeld tusschen een bij
voorbaat apprecieeren va"1 mrs. Harring
ton's kok en een duidelijke bewondering
voor haar eigen dochter,
„Agatha had juist gezegd", bemerkte
de corpulente dame, tusschen de kapjes
der kaarsen glurend, „dat wij graaf de
Lloseta in zulk een langen tijd niet ge
zien hadden. Was dat niet gisteren,
lieve?"
Agatha stemde toe.
„Het verlies", antwoordde de graaf,
„was aan mijn zijde.-''Maar het is meer
dan goed gemaakt door het bericht, dat
(Ingee. Med.)
mijn korte afwezigheid werd opgemerkt.
Ik ben buitenslands geweest".
Mrs. Harrington aan 't eind van de
tafel keek onderzoekend op en enkele
droppels soep vielen hoorbaar van haar
opgeheven lepel.
„In Spanje?" vroeg zij.
„In Spanje".
HOOFDSTUK IX.
Geknipt voor partners.
Een wijs man heeft van Cipriani de
_1oseta gezegd, dcH, -ware hij geen graaf
geweest, hij stellig een groot musicus
zou zijn geworden. Hij had dat eigenaar
dig gemak in het bespelen van ieder in
strument, dat somtijds gegeven is aan
muzikale personen, ter vergoeding van
ïun gebrek aan stem.
De graaf sprak als iemand, die zingen
con, maar zijn keel was zwak, en zoo
verloor de wereld een groot zanger.
Over de meeste instrumenten sprak hij
met nauwverholen minachting. Maar van
de viool zei hij niets. Hij was er dan man
niet naar, om het gesprek te brengen op
onderwerpen, die hemzelf tot middel
punt zouden hebben gemaakt.
Altijd vergezelde hem de viool naar
Grosvenor Gardens, als mrs. Harring
ton hem, op haar bevelende wijze, te
dineeren vroeg. Mrs- Harrington accom
pagneerde hem gaarne op de piano. Haar
muziek was van de orde om te accom-
pagneeren. Zij was gevoelloos en cor
rect. Mogelijk zijn er onder ons wel, die
vrienden hebben van deze orde, die,
evenals mrs. Harrington's muziek, op
zichzelf noch belangwekkend, noch aan
genaam zijn.
De piano stond in het kleine salon en
daarheen begaven zich de graaf en mrs-
Harrington, nadat de heeren zich weer
bij de dames hadden gevoegd. In de
groote ontvangkamer, daaraangrenzend.
was Luke zoo gelukkig een plaats te
veroveren naast Agatha heel dicht
naast haar, en ver van mrs. Ingham-
Baker, die een dutje deed na het diner
in een grooten fauteuil.
Hij wist niet precies, hoe dit zoo ge
schikt was het scheen vanzelf te ko
men. Vermoedelijk wist Agatha het.
Mrs. Harrington sloeg een accoord
aan en begon het voorspel van een
stuk, dat zij beiden goed kenden.
„Waarom heb je mij niet verteld, dat
je naar Spanje ging?" vroeg zij wat
kortaf, quasi door haar spel.
„Had ik geweten, dat het u interes
seerde", mompelde de Lloseta, terwijl
hij zijn strijkstok spande. Er was een
zonderlinge schittering in zijn oog. De
schittering, die men ziet in het oog van
een hond, die afgeranseld is en die den
wijzen vertelt, dat eenmaal de beurt
aan den hond komt.
„Ik stel altijd belang", zeide de grij
ze dame Langzaam, „in Spanje en
zelfs in Malorca."
Zij sprak den Spaanschen naam van
het eiland uit met dat zacht rollen in
de keel, dat slechts enkele Engelschen
zich kunnen eigen maken.
De Lloseta was gereed* en tuurde met
opgeheven strijkstok, langs haar grijs
hoofd, naar de muziek. Zij keek hem
aan, over haar schouder heen, met die
wreede uitdrukking in haar oogen, als
die van een kat, belust op martelen-
neiging ook wel onder menschen voor
komend. En het was een wijs besluit
der Voorzienigheid, aan deze vrouw in
't grijs verleden geen kind te schenken:
weerloos zou het door sarren tot wan
hoop zijn gebracht.
De Spanjaard legde zijn tooverstok
tegen de snaren, het aan haar overla
tend hem te volgen. Met een liefkozen
de beweging van zijn kin drukte hij de
viool tegen zijn kraag en na enkele
oogenblikken scheen slechts de stem
van zijn instrument voor hem te be
staan. Er zijn enkele musici, die de
viool kunnen doen spreken haar een
geschiedenis kunnen doen vertellen;'
geen vroolijk verhaal, veeleer een ge
schiedenis, zooals honden ons soms ver
tellen een geschiedenis die heel lo
gisch schijnt, volkomen duidelijk voor
den verteller, doch voor ons slechts ten
deele begrijpelijk, zooals een verhaal,
dat ons in een onbekende taal wordt j
gedaan.
De houding van den graaf onder het j
spelen was kalm, rechtop, niet zich
krommend in edelen waanzin, met rol
lende oogen, want dat zijn teekenen
v,an een wanhopig pogen, aangewend
door den man, die de geschiedenis heeft
Opnieuw aanvallen op den gul
den Een schijnbare anomalie:
vraag naar obligaties bij dalen
den guldenskoers. Vaste stem
ming op de aandeelenmarkt -
Verscherping der rubberrestric
tie.
De discussies in de Tweede Kamer
brachten aanvankelijk op valutagebied
niet die klaarheid, die een onmisbare
voorwaarde vormt voor het herstel van
het vertrouwen in den gulden. Reeds
onmiddellijk leverde de beurs en de
buitenlandsche wisselmarkt ongu.nstig
commentaar op de passage in de eerste
rede van dr. Colijn, betrekking hebben
de op de valuta-politiek. Er waren er,
die in het vele voorbehoud, dat de mi-
nister-president ten aanzien van de mo
gelijkheid tot handhaving van de tegen
woordige goudwaarde maakte,- een aan
wijzing zagen van een op handen zijnde
devaluatie. Maar ook zij, die ervan
overtuigd zijn, dat de regeering haar
standpunt met betrekking tot de valuta
niet heeft veranderd, betreurden 't, dat
de woorden van dr. Colijn geen grooter
vertrouwen in eigen kunnen weerspie
gelden. Kapitaalvlucht op groote
schaal moge, t wanneer zij tenminste
geruimen tijd aanhoudt onvermijdelijk
tot devaluatie leiden; het gaat er ech
ter om, aan die kapitaalvlucht tijdig paal
en perk te stellen, door de diepere oor
zaak ervan weg te nemen. Zij is immers
maar niet uit zichzelf ontstaan, doch is
het uitvloeisel van de vrees, dat het tol
devaluatie zal komen- Door zelf beducht
heid te toonen, gaf de regeering aan die
vrees nieuw voedsel. Het directe gevolg
van de verklaring van dr. Colijn was dar*
ook een hervatting van de koopbeweging
van buitenlandsche valuta's, waardoor
de dollar opnieuw boven het goud-uif-
voerpunt steeg en weer een belangrijk,
bedrag aan goud moest worden afge
staan.
De rede, die de premier gister hield
gehoord, en tevergeefs tracht haar zelf
weer te geven. Ook Luke scheen mee
gesleept, zelfs Agatha was overtroffen.
Na een kleine poging om zijn aandacht
weer tot haar te bepalen, liet Zij hem
met rust, wachtend tot hij terug zou
keeren tot haar. Zelf luisterde zij nu
ook naar de muziek, maar die scheen
haar niet te bereiken. Klank stijgt/ en
reeds was deze boven Agatha Ingham
Baker's hoofd.
Toen het stuk uit was, koos mrs. Har
rington een ander. „Ben ie niet over
gestoken. naar Malorca?" vroeg zij
zacht, om niet in de andere kamer te
worden gehoord.
„Neen", antwoordde hij, „ik stak niet
over naar Malorca." Hij deed een st,ap
achterwaarts om een stoel te verzetten,
die hem hinderde, en hierdoor werd
het haar onmogelijk het gesprek te ver
volgen, zonder haar stem te verheffen.
Eensklpas stond zij op, legde de mu
ziek ter zijde en sprak: „Ik ben te
moe om voort te gaan. Je moet Agatha
vragen, haar te accompagneeren. Zij
speelt prachtig. Haar moeder heeft mij
da+ verteld."
Even nog bleef mrs. Harrington staan
en keek in de andere kamer, waar Luke
en Agatha in geanimeerd gesprek sche
nen gewikkeld.
„Ik heb het druk gehad den Laatst en
tijd'\ zeide zij op den gebruikelijken
conversatietoon. „Misschien is het je
opgevallen, dat ik deze kamers opnieuw
heb laten schilderen?"
j.i (Wordt vervolgd
