GOESCHE COU2ANT£Ü£>
MELK
Nieuwe Kwartaalabonné's.
W.odc
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEEË EN WIND,
GRATIS.
rvolgd l
NUMMER 225.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
24 SEPTEMBER 1935.
EERSTE BLAD.
178e JAARGANG.
LIBERALE STAATSPARTIJ
DE VRIJHEIDSBOND.
Buitengewone algemeene ver
gadering te Amsterdam.
TWEEDE KAMER-VACATURE.
BEZUINIGING BIJ WATERSTAAT.
ENGELSCHE BEWONDERING VOOR
KONINGIN WILHELMINA.
DE VRIJZ.DEMOCRATEN EN DE
NATIONALE VERDEDIGING.
UITVOER VAN
TUINBOUWPRODUCTEN.
Een nieuw laagterecord in
Augustus*
DE STAKING TE TILBURG.
VELE BELGISCHE KINDEREN NAAR
NEDERLAND.
HET GESTRANDE VLIEGTUIG
TE RANGOON.
Dus toch?
met
NATUUR-
B OT E R
KAAS
MELK-
BROOD
INDIJKING VAN HET ZWIN?
Een natuurmonument van den
eersten rang.
Weinig mosselzaad.
Eerste Nederlandsche Coöperatieve
Beetwortelsuikerlabriek.
Middelburg, 24-IX-'35. Maandag: hoog
ste luchttemperatuur 17.8 °C (64 °F);
laagste 12.1 °C (54 °F). Heden 9 h: 13
°C; 12 h: 15.6 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 766 mm;
laagste 764 mm.
Verwachting tot morgenavond;
Matige Z tot Z.W. wind, zwaar be
wolkt of betrokken, waarschijnlijk re
gen, aanvankelijk warmer.
Hoog- en Laagwater te Vlissingea.
Begin der bietencampagne.
Verplaatst.
Aangehouden,
MIDDELBURG.
Vergoeding bijzondere scholen over '32.
De brandweeroefening.
mn er op
ia toch
daarom
Seven als
gevolgd
irexamen
|iddelburg
geheel
/rouwen;
ïen en 5
mnen en
kk 1026,
ver 1030.
heer J.
/oor het
Jmen tot
rafencur-
I.O.
oorwer-
te be-
fter; vul-
lomburg-
ijkerhout,
lep naar
Iter heelt
Ir T e r-
irg.
|rg heeft
A. P.,
len 10
10 of 5
5 of 5
Putte,
|delburg,
S. H.,
jj., Breu-
ïore, P.
Vlis-
I., St.
L, Drie-
B. W.,
W. W.,
Kort-
[Ikcipcllc j
tem, W.
I 3 of
1st niet
Iven ge
ls er in
tan, Ct-
|oen gel-
/ist niet
jest be
ien van
leven,
Ivoorge-
[otseling
restemd
lellende,
dit al-
jen mo-
trtreffen
ien, die
|deur in
pn, zoo-
lek van
sloopen,
familiai-
te ne-
zonder
Bwongen
pro of
cht van
komen
|ijze, die
|Eva en
middag
Sombere
le Calle
gastheer
MIDDELBUBGSCHE COURANT
Oagbfad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Viiseingen 2.30, elders f 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
.-egel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
B?j contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteits-waar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubrs»!
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regel»
a 75 ct. b\j vooruitbetaling Adv. ras-
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cos
rant" 10 ct. extra Bewysnommers 5 cent
De Liberale Staatspartij De Vrijheids
bond heeft op Zaterdag en Zondag te
Amsterdam een buitengewone ,algemee-
ne vergadering gehouden, welke zeer
druk bezocht was en ook bijgewoond
werd door den eere-voorzitter, mr. D.
Fock. De vergadering droeg een huishou
delijk karakter.
In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter het overleden Eerste Kamer
lid mr. Smeenge en mr. Guépin, in le
ven lid van het hoofdbestuur.
Eerst heeft dr. Bierema een uitvoerige
uiteenzetting gegeven van de door de
Liberale Tweede Kamerfractie gevoer
de en te voeren politiek, waarna de
voorzitter van de partij, mr. Wendelaar
het standpunt van het hoofdbestuur ver
tolkt heeft met betrekking tot de taak
van de liberale partij in de naaste toe
komst: hij heeft tevens de plannen ont
vouwd voor een krachtige liberale
actie.
Bij de besprekingen bleek de verga
dering in de in uitzicht gestelde actie
vertrouwen te stellen en overtuigd te
zijn, dat deze zal leiden tot het voeren
van een doelbewuste liberale politiek,
waarbij de tegenwoordige oeconomische
en sociale vraagstukken in het licht van
het liberale beginsel zullen worden be
zien.
De vergadering vereenigde zich met
de door het hoofdbestuur genomen
maatregelen om- op korten termijn te
komen tot verwezenlijking van hetgeen
op het oogenblik onder de liberalen als
dringend noodzakelijk wordt gevoejd en
zij gaf blijk van ernstig te willen mee
werken aan het verlevendigen van de
liberale actie.
In de plaats van prof. mr. C. W. de
Vries, die zijn zetel in het hoofdbestuur
ter beschikking had gesteld voor een
jongere, werd gekozen mr N. A. Stem
pels te Utrecht.
Bij de rondvraag werd uit de vergade
ring ernstig gewaarschuwd tegen de aan
tasting van de geestelijke vrijheid, die
in deze tijden van rasvervolging en oor
logszucht, in landen, waar de liberale
beginselen verlaten zijn, met voeten
is getreden en er werd 'n beroep gedaan
op het Nederlandsche volk om krachtig
tegen elke aantasting van de geestelijke
vrijheid te waken, een beroep, waar
mede de vergadering geestdriftig in
stemde.
Bovenstaand bericht is een com
munique, afkomstig van het hoofdbe
stuur der partij. Als liberaal-gevoelend
Nederlander, lid van de Liberale Staats
partij ,,De Vrijheidsbond", waren wij
uiteraard aanwezig op deze algemeene
vergadering, welke beoogde den in het
moeras geloopen liberalen wagen weer
uit den modder te halen. De partijvoor
zitter heeft echter voor den aanvang
der vergadering nadrukkelijk op het
elke zelfstandige verslag
geving uitsluitende huishoudelijke
karakter der bijeenkomst gewezen,
daaraan toevoegende, dat een commu
nique aan de pers zou verstrekt wor
den.
Wij vonden dit communique reeds gis
teravond in onderscheidene couranten,
doch ons had en heeft het ook thans
nog n iet bereikt. Ons aanvan
kelijk en niet geheel ongegrond
vermoeden, dat we hier met een opzet
telijke nalatigheid vanwege het bestuur
te maken hadden, is bij onderzoek ge
bleken oniuist te zijn; de schuld ligt n-1.
bij het Alg. Ned. Persbureau, hetwelk
het communiqué tijdig ontving, doch
door de groote drukte der sportuitsla
gen helaas heeft nagelaten dit voor een
liberaal blad toch zeker niet onbelang
rijke communique door te zenden.
Overigens; beschouwingen over den
inhoud ervan, noch een toetsing van het
communique aan het vergaderingsver-
Joop zijn ons mogelijk; volstaan wij der
halve met de opmerking, dat onzes in
ziens vergadering ,als communique wel
ietwat ..aan den optimistischen kant"
zijn.
Binnenkort zal de heer J. R. Snoeck
Henkemans, wethouder van Den Haag,
voor het lidmaatschap der Tweede Ka
mer bedanken, in welk geval zal wor
den benoemd verklaard mr. dr. A. A.
van Rhijn, secretaris-generaal van de de
partementen van landbouw en visscherij
en van handel, nijverheid en scheep
vaart. Naar wij vernemen, ligt het in de
bedoeling van den heer Van Rhijn dat
lidmaatschap thans niet te aanvaarden.
Aan de - memorie van toelichting no
pens de rijksbegrooting van waterstaat,
wordt ontleend, dat ten opzichte van de
begrooting voor 1935 o.a. de volgende
besparingen zijn verkregen:
Bijdrage calamiteuze polders van 4 op
3 ton gebracht. Winter- en stormschade
van 3 op 2 ton. Bijdrage afwatering Z.
Vlaanderen f 123.000. Voorts zijn eenige
uitgaven, die voor 1935 nog in de be
grooting van waterstaat waren opgeno
men, naar de verkeersfondsbegrooting
overgebracht, o.a. baggerwerken in Sar-
dijngeul en Veergat en werken te Veere
en in de haven aldaar 54.600.
In totaal wordt op de waterstaatsbe-
grooting 600.000 bezuinigd.
„Een koningin vecht om den gulden
te redden". Dit is het opschrift van een
groot artikel over onze Koningin in de
„Daily Mail", geschreven door den heer
Herbert Antcliffe, Haagsch correspon
dent van dat Engelsche blad.
Het is in zeer warme bewoordingen
gesteld. „Zestig millioen onderdanen,
zoo schrijft hij, kennen Koningin Wilhel-
mina als een bewonderenswaardige ko
ningin. Achter haar heeft zij een tradi
tie van eeuwen en de opvoeding door
haar moeder. Doch niet daarom maar
om Haarzelf wordt zij door alle klassen
en partijen bemind en geëerbiedigd.
Haar eenig doel is een moeder voor haar
volk te zijn en zij dwingt eerbied en
liefde af. Niettegenstaande de beperking
van haar autoriteit door de grondwet is
zij min of meer autocraat. Was zij in een
ander tijdperk geboren, of zou zij ge
regeerd hebben over Rusland of Perzic
dan zou Koningin Wilhelmina bijna ze
ker een despoot zijn geweest, maar een
weldoend despoot.
Een typisch voorbeeld; Als jonge
vrouw zou zij- troepen zien vertrekken
om 4 uur 's morgens. Precies op tijd was
de Koningin er met haar hof. Twee mi
nuten later kwam de commandeerende
officier. Met een koelen blik antwoord
de de jonge Koningin op de verontschul
digingen van den commandant, dat zij
geen officier gebruiken kon die twee
minuten te Jaat kwam, de man is v,an
zijn post ontheven.
Er is iets schitterends in deze eenza
me vrouw, met haar dappere levensop
vattingen. Indien zij al vrees voelt, dan
verbergt zij dat met een heldhaftigen
geest. Dit bleek in 1918, toen zij in de
kritieke dagen, in een open rijtuig door
Den Haag reed. Practisch onbewaakt
Doch het volk spande de paar
den van het r ij tuig.
In tegenstelling met de meeste auto
craten geeft zij er de voorkeur aan
sterke mannen om zich te hebben, die
eigen inzichten hebben. Die zij kan over
tuigen of door wie zij overtuigd kan
worden.
Zij spreekt prachtig vreemde talen en
is buiten formeele gelegenheden uiterst
vriendelijk. Kortom, besluit de heer
Herbert Antcliffe: Koningin Wilhelmina
houdt nooit op „every inch" een konin
gin te zijn.
Boven het artikel staat:
De oogen van de wereld zijn thans ge
richt op Koningin Wilhelmina der Ne
derlanden. Zij strijdt voor het behoud
van den gulden. Zij is er van overtuigd
dat noch devaluatie, noch loslating van
den gouden standaard Nederland ten
goede zal komen.
(„Tel.")
De afdeeling Dordrecht van den Vrij
zinnig Democratischen Bond heeft het
volgende voorstel voor den beschrij
vingsbrief voor de algemeene vergade
ring van dien bond ingediend.
De algemeene vergadering van den
V.D.-Bond, van oordeel, dat de meest
doelmatige bescherming van het Neder
landsche volk is gelegen in de afbraak
van verdedigingsindustrieën en de op
bouw van de internationale rechtsorde,
wenscht dat deze meening in het beleid
der v.d. ministers en kamerfracties tot
uiting zal komen.
In de toelichting op dit voorstel wordt
opgemerkt, dat terwijl in de troonrede
voorstellen tot het heffen van eenige
bijzondere maatregelen inzake de mid
delen tot verdediging van het Koninkrijk
worden aangekondigd het, juist nu, noo-
dig is voet bij stuk te houden.
Volgens voorstellers moeten de vrij
zinnig democraten alleen meewerken
aan de toepassing van menschwaard;ge
middelen, die tot doel hebben de aan
randers van het recht levend en onge
schonden voor den rechter te brengen.
Wat de hoop is voor de jeugd, is
de herinnering voor den ouderdom.
Zij verwijzen naar het levenswerk van
prof. van Vollenhoven en wijzen elke
combinatie met anderen inzake 't ver-
leenen van steun aan binnen- of buiten-
landsche geweldenaren af.
De uitvoercijfers van den tuinbouw-
export in Augustus bewijzen weder, dat
de exportmogelijkheden in die maand
buitengewoon ongunstig zijn geweest, 't
Totale gewicht van den export van
groenten en fruit bedroeg in die maand
54,199,000 kg tegenover 61,911,000 in
dezelfde maand van 1934, terwijl in 1929
gedurende de maand Aug. 118,338,000
kg werd verzonden. Het totale gewicht
van den Nederlandschen export van
groenten, fruit en aardappelen is dus in
vergelijking met het vorig jaar met ruim
12 verminderd en bereikte een nieuw
laagterecord.
Nog veel meer verontrustend is de
achteruitgang van de totale waarde van
den Augustus-export. In 1935 bedroeg
dit cijfer f 3,727,000, in 1934 f 4,701,000
tegenover in 1929 f 12,929,000. In verge
lijking tot het vorig jaar dus een daling
van ruim 20 pet., in 1930 56 pet. en in
verhouding tot 1929 zelfs een daling van
ruim 71 pet.
De burgemeester van Tilburg mr. dr.
Vonk de Both is thans weer als bemid
delaar in het stakingsconflict opgetre
den, De burgemeester heeft met het co
mité besprekingen gevoerd, als resultaat
daarvan heeft de burgemeester een aan
tal punten geformuleerd en aan het lei
ding gevend comité overhandigd. De af
gevaardigden der stakers zijn Maandag
avond door het comité bijeengeroepen
om deze punten te bespreken. In de mid
dagvergadering heeft het comité den
stakers medegedeeld, dat het de beslis
sing over het al dan niet voortzetten der
staking in ieder geval geheel aan de sta
kers zelf zal overlaten. Over' de resulta
ten van de bemiddelingspoging van den
burgemeester zal men door de stakers
laten stemmen.
Het Handelsblad verneemt dat vele
vooraanstaande families te Brussel, naar
het voorbeeld van koning Leopold, den
laatsten tijd hun kinderen naar Neder
land hebben gezonden, waar zij een
grondige kennis van de taal moeten op
doen.
Naar wij vernemen, heeft de K.N.I.L.
M. uit Rangoon een telegram ontvangen,
waarin wordt medegedeeld, dat de PH
AKV, een van de drie De Havilland-
vliegtuigen, dat Donderdag j.l. op weg
van Akyab naar Rangoon een noodlan
ding heeft moeten maken, gisteren te
Rangoon is geland. Het staat nog niet
vast, wanneer de drie toestellen verder
zullen vliegen.
Wij hebben destijds in een hoofdar
tikel „De eenzame Oranjeboom"
gewezen op de noodzakelijkheid van
grondwetswijziging ter voorziening in
de leemte, dat de prins-gemaal van Ko
ningin of Kroonprinses der Nederlanden
geen eigen inkomen uit de schatkist
heeft.»
In de Troonrede van dit jaar is grond
wetswijziging in uitzicht gesteld, zor.dcr
dat daarbij ondubbelzinnig is aangege
ven welke wijzigingsvoorstellen ge
daan zullen worden. Wij hebben daarop
het vermoeden en de hoop geuit, dat
deze belangrijke quaestie dan ook aan
de orde zou komen, In dit licht bezien
is nu wel zeer merkwaardig een uitla
ting van den heer Herbert Antcliffe,
Haagsch Correspondent van de Engel
sche „Daily Mail", in een zeer waar
deerend artikel over onze Koningin, in
en voor zijn courant geschreven. De
heer Antcliffe, die well-informed"
pleegt te zijn, schrijft dan nl. ten aan
zien van koningin Wilhelmina o.a.: „De
Koningin is zeer rijk en zeer edelmoe
dig, Toch is haar inkomen sterk vermin
derd zij staat veel af voor crisis doel
einden en heeft een deel van haar staats-
inkomen teruggegeven. Zij gaat zelfs
nog verder: in de grondwetswij-
zi£ing, d ie opkomst is wenscht
zij een vermindering van
haar inkomen vastgelegd te
z i e n,"
Indien dit juist is, dan komt dit hoofd
stuk van de Grondwet dus op de helling,
en dan mag zeker verwacht worden, dat
ook aan de opgemelde vraag de aan
dacht geschonken wordt, die zij ver
dient.
'7#J
(Ingez. Med.)
Naar aanleiding van het bericht over
het verzoek van den burgemeester van
Retranchement aan de regee
ring om het Zwin (verder) in te dijken,
ten bate van een modernen verkeersweg
langs de kust van Zeeuwsch-Vlaanderen,
vestigt het Hbl. de aandacht op een me-
dedeeling, voorkomende in het verslag
der te 's-Gravenhage op 10 Februari j.l.
gehouden wintervergadering van de Ne
derlandsche Entomologische Vereeni
ging.
Dr. Th. C. Oudemans uit Putten sprak
daar naar aanleiding van een tot dusver
wat Europa betreft nog alleen in Enge
land gevonden rups (Goniodoma limo-
niella Stt., die zich verpopt in den
uiterst harden resistenten stengel van de
Lamsoor, waar de rups door een zelfge
maakt gaatje in is gekropen) over de
vindplaats: Het Zwin, hetwelk voor een
deel op Nederlandsch, voor het grootste
gedeelte op Belgisch gebied ligt. Het
Zwin, dat in de 13de en 14de eeuw, den
zeeweg vormde naar Brugge en daarna
verzandde, is ingedijkt, behalve een ge
deelte Noordelijk en Westelijk van
grenspaal 367. Dat gebied staat in open
verbinding met de Noordzee en onder
gaat derhalve den invloed van eb en
vloed. Toen dr. Oudemans dit gedeelte
voor de eerste maal bezocht, kwam hij
sterk onder de bekoring van de mil-
millioenen daar staande planten van
Statice, Limonium L (Lemoenkruid of
Lamsoor). Ruim vijftig bunders waren
er mee bedekt.
Aan het slot zijner mededeeling
uitte hij den wensch, dat de Belgische
entomologen het hunne zouden doen om
het Zwin als natuurmonument van den
eersten rang intact te bewaren. Hij me
moreerde daarbij, dat de koning van
België vlak bij dit eenzame gebied een
villa heeft laten bouwen, waar hij meer
malen 's jaars vertoeft, waaruit blijkt
dat de jonge monarch een werkelijke
liefde heeft voor de natuur.
Het bestuur der Nederlandsche Ver
eeniging tot Behoud van Natuurmonu
menten zal ongetwijfeld daar het er
om gaat een natuurmonument van den
eersten rang in stand te doen blijven
op den gang van zaken een wakend oog
houden, aldus besluit het blad.
Men schrijft ons uit Bruinisse:
In tegenstelling met verleden jaar,
moet, nu de zaadbanken op de Zeeuw-
sche Stroomen weder voor de visscherij
zijn opengesteld, worden geconstateerd,
dat dit jaar op die banken geen mossel
zaad van beteekenis is gevallen. Dit is
natuurlijk min of meer een teleurstel
ling, daar men nu weer meer zal zijn aan
gewezen op zaad uit de Waddenzee,
daai het zaad dat door de Belgische vis-
schers van de Belgische kust wordt aan
gevoerd voor de meesten toch te prijzig
is.
In de in het Hotel Rotterdam te T e r-
neuzen gehouden vergadering van de
Eerste Ned. Coöp'. Beetwortelsuikerfa
briek te Sas van Gent, werden als be
stuursleden herkozen de heeren M. de
Putter te Terneuzen, C. van Acker te
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 768.6 mm
te La Coruna; laagste 745.0 mm te Karl-
stadt.
Zon op: 6 h 49; onder: 18 h 55. Licht
op: 19 h 25. Maan op: 3 h 18; onder:
17 h 31. N.M. 27 Sept.
September.
Hoogwater. Laagwater,
Di. 24 12.37 6.38 19.06
Wo. 25 1.04 13.16 7.20 19.46
Do. 26 1.42 13.46 7.56 20.22
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge
Di. 24
Wo. 25
Do. 26
September.
Hoogwater.
1.55 14.21
2.44 15.04
3.25 15.38
Laagwater,
7.43 20.06
8 29 20.46
9.05 21.19
Zij, die zich met ingang van
1 October a.s. op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien da
tum verschijnende nummers
Sas van Gent en J. Ramondt te Schoon-
dijke,terwijl in de vacature van den heer
P. Lindenbergh, werd gekozen de heer
A. Lindenbergh te Wemeldinge.
Blijkens mededeelingen, zou de bie
tencampagne, behoudens onvoorziene
omstandigheden, in het begin van Octo
ber ingezet worden.
De Coöp. Suikerfabriek zou n.l. 3 Oc
tober met de werkzaamheden beginnen,
terwijl de suikerfabriek Sas van Gent
den zevenden October aan den slag zou
gaan.
Met ingang van 1 October a.s. wordt
de Rijksveldwachter J. L. Nab te Zuid-
dorpe verplaatst naar Buren.
De justitie te Dordrecht heeft ter be
schikking van de justitie te Middelburg
gesteld zekeren G. J. v. B., 41 jaar,
schipper, wonende te Rotterdam, die er
van verdacht wordt zich te hebben
schuldig gemaakt aan diefstal van een
rijwiel te Terneuzen.
B. en W. leggen de berekening over
van hetgeen aan de Bijzondere scholen
moet worden vergoed over het jaar
1932: Ulo school Singelstraat 3603 en
2947 voor vakanderwijzers; Ulo school
Heerengracht 1884 en 492; L.O.
scholen Singelstraat 3876 en 312;
Heerengracht 2940 en 156; Zuidsin
gel 3325 en 234; Gravenstraat
3725 en 312; Wal 3344 en 312;
Verwerijstraat 1381. Deze laatste
school krijgt geen vergoeding voor vak
onderwijzers.
Naar aanleiding van ons bericht over
de Zaterdag gehouden brandweer
oefening vernemen wij nader, dat bij het
onderzoek van de motorspuit gebleken
is, dat verschillende vrij groote stukken
cement tusschen de kleppen waren ge
komen en dus het niet behoorlijk func-
tionneeren het gevolg moet zijn van
het ledig pompen van het bassin in den
tuin van St. Joris, waarvan de vloer
pas met cement bewerkt was. Wat de
burgerijspuit betreft, is ons nader ge-