GOESCHE COUCANT
W.9dc
PI6I3
BINNENLAND.
lisr.B.)
J1
NUMMER 183,
TWEE BLADEN.
DINSDAG
6 AUGUSTUS 1935.
EERSTE BLAD.
178e JAARGANG.
Een sensationeel onderhoud met
Anthony Fokker.
WEEP El Will,
HHEPJJPJWSS
In A.
en
den
|j. jd.
jm.
|n 25
jd.,
plaat
h-B.)
oos-
Inck,
I. M.
A.
I. de
psen,
|IJz.)
sing
1
3,20,
1,50,
-17.
(zik
12—
15,
;to-
J mr.
Ival-
Il6,
per-
|oo-
4,
Iren
tar-
-16,
she
L20,
-12,
len
lien
[kg.
23,
1-12,
12,
ten
Irte
[16;
|l4;
rel-
m-
les-
Tiis-
Ire-
|19;
-9;
|ar-
N.
-2;
110.
m-
ae-
M1DDELBUBQSCHE COURANT
dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
ichap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, lngez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bjj contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Mïddelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES; Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bü «het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 11
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriel:
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. me?
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
KONINGIN EN PRINSES
NAAR SCHOTLAND.
Het vertrek uit Den Haag.
H.M. de Koningin en Prinses Julian,a
hebben hedenochtend Den Haag verla
ten om zich via Vlissingen naar Schot
land te begeven waar zij eenigen tijd
zullen doorbrengen. Beide vorstelijke
personen arriveerden omstreeks kwart
voor elf aan het Holl. Spoorstation waar
zij ontvangen werden door den gouver
neur der residentie, luitenant-generaal
jhr. Roëll, en den burgemeester mr. de
Monchy. Na eenige oogenblikken in de
Kon. wachtkamer te hebben vertoefd,
verschenen de Koningin en de Prinses
op het perron waar een salonrijtuig ge
reed stond. Er was veel belangstelling,
zoowel binnen als buiten het station.
De politie, onder leiding van den waar
nemend hoofdcommissaris, den heer
Kramer had een gedeelte van het perron
afgezet. Bij het verschijnen der vorste
lijke personen steeg er een hartelijk
gejuich uit het. publiek op en werd het
Wilhelmus gezongen.
De Koningin en de Prinses werden
tot aan den trein uitgeleide gedaan
door de vorstin Von Erbach en haar
dochter, de prinses Von Erbach.
Toen de vorstelijke personen in den
s,alonwagen hadden plaats genomen,
werd deze door een locomotief naar een
ander spoor gereden, waar gewacht
werd op de aankomst van den boottrein
naar Vlissingen. Toen deze gearriveerd
was, werd de Koninklijke wagon aan
dezen trein gehaakt en onder het ge
juich der aanwezigen aanvaardden de
Koningin en de Prinses haar vacantie-
reis.
Een der groote Engelsche bladen, de
„Daily Telegraph" wijdt een welkomst
woord aan H. M. de Koningin en Prin
ses Juliana, die hun vacantie in Schot
land zullen doorbrengen. Het blad
schrijft o.a.: „Vandaag begroet ons land
buitengewoon welkome gasten. De Ko
ningin der Nederlanden zal voor een
vacantie aan onze kust landen en wij
vertrouwen dat deze haar nieuwe krach
ten zal geven na het jaar van ingespan
nen arbeid dat haar, zoowel buitenge
wone zware verantwoordelijkheden
heeft gebracht als groote persoonlijke
smarten.
De Koningin die in gezelschap is van
Prinses Juliana, zal in een van de mooi
ste streken in Schotland vertoeven, in
eenvoud die aangenaam zal zijn voor
alle vacantiegangers en dubbel aange
naam voor hen die in paleizen wonen.
Het is geen staatsbzoek en het bezoek
wordt ook niet gebracht met eenigerlei
politieke doeleinden, doch wij kunnen
niet nalaten er onze vreugde over uit
te spreken dat het de banden welke
Groot-Brittannië en Nederland vereeni
gen op informeele wijze zal verstevi
gen".
(Zie verder: laatste berichten).
DE REIS VAN IR. MUSSERT NAAR
INDIë.
Antwoord op vragen van het
Tweede Kamerlid Roestam
Op vragen van het communistisch
Tweede Kamerlid Roestam Effendi, in
verband met een reis van den heer
Mussert, algemeen leider der N. S. B.
naar Nederl.-Indië en betreffende het
aan den heer Roestam eventueel toe
staan van een reis naar Nederlandsch-
Indië heeft de minister van koloniën na
der geantwoord
B Alvorens een bezoek te brengen
?an Nederlandsch-Indië, waar de heer
M o Mussert, algemeen leider der
fhans vertoeft, heeft hij er zich
van vergewist, dat de Indische regee-
ring egen zijn toelating en tegen het
hou en van een aantal vergaderingen in
besloten kring geen bezwaar zolf heb_
en.' 00r den gouverneur-gene
raal audiëntie verleend.
2. Dat het lidmaatschap der NSB
voor de overheidsdienaren hier te lande
verboden is een verbod, dat niet voor
Nederlandsch-Indië geldt siu;t niet
in, dat de aanwezigheid van een propa
gandist der N. S. B. onder de bestaan
de omstandigheden gevaarlijk moet wor
den geacht voor de openbare rust en
orde daar te lande.
3. en 4, De door den steller der vra
gen voor zich zelf gewenschte bewe
gingsvrijheid bij een eventueel bezoek
aan Nederlandsch-Indië kan niet wor
den gewaarborgd, vermits zijn aanwezig
heid daar te lande door de Indische re
geering geacht wordt gevaar te zullen
opleveren voor de openbare rust en
orde.
Over de jongste rampen van
de K, L.. M. Het publiek
heeft een groote schuld op zich
geladen. Funeste invloed
van de Melbourne-race. Ge
bruik van Douglastoestellen
verantwoord, mits aan bepaal
de voorwaarden is voldaan.
Reputatie is in de aviatiek een
précair bezit.
Naar aanleiding van de jongste vlieg
tuigrampen, welke de Koninklijke
Luchtvaart Maatschappij hebben getrof
fen, heeft een verslaggever van het Al
gemeen Nederlandsch Persbureau een
onderhoud gehad met den beroemden
vliegtuigbouwer Anthony Fok
ker, die, vóór zijn vertrek naar Ame
rika, korten tijd in Nederland vertoeft.
In dit onderhoud, waarin ook de on
dergang van de „Uiver" en de „Leeuwe
rik" ter sprake gebracht, gaf de
heer Fokker in de eerste plaats als zijn
overtuiging te kennen, dat wat de oor
zaak van deze en andere rampen be
treft, het publiek een groote schuld op
zich geladen heeft.
Op de vraag van den verslaggever,
zich hierover nader te willen uitspre
ken, zeide de heer Fokker, dat vooral
het reizend publiek te vlug klaar staat
met critiek als niet, door bijzondere
omstandigheden, de vliediensten func-
tioneeren met de regelmaat van het
spoorwegverkeer. Het gevolg
is, dat de maatschappij-
en in onderlinge con
currentie de regelma
tigheid van hun dien
sten tot het uiterste
trachten op te voeren
en daarbij noodzakelij-
kerwijze grooter risi-
co's moeten aanvaarden.
Deze mentaliteit heeft zeer zeker in
vloed op de mate van voorzichtigheid
bij de uitoefening van het luchtvaarbe-
drijf. De eerzucht der pi
loten, van wie velen tengevolge van
de recordvluchten gelooven, hun repu
tatie te moeten ophouden, alsmede hun
wil om er, ondanks alles, „door te ko
men", zijn oorzaak, dat ook de jongere
piloten tegenover hun directies niet
voor hun oudere collega's onder willen
doen, om niet het odium van onbe
kwaamheid op zich te laden.
Daarnaast heeft zoo vervolgde de
heer Fokker de publieke opinie den
laatsten tijd vooral tengevolge van het
resultaat van de Mèlbourne-race een
f'u nesten invloed uitgeoefend
op de beoordeeling van de risico's, met
name bij het opvoeren van de snelheid.
De ramp van de „Uiver" is daar
van een direct uitvloei1-
s e 1 geweest. Het gold hier een ver
snelde postvlucht, die een recordvlucht
zou moeten worden en door het
nemen van een te groot
risico bij ongunstige weersomstan
digheden mislukt is. Van eenig myste
rie bij deze ramp is geen sprake ge-
weesp.
Mag hieruit geconcludeerd wor
den, dat volgens Uw opinie de Melbour
ne-race geen waarde voor de luchtvaart
in het algemeen heeft gehad aldus
de vraag van den verslaggever.
Ik blijf bij mijn standpunt, ant
woordde de heer Fokker, dat niet
tegenstaande de Melbourne-race een
enorme propagandistische waarde voor
de luchtvaart heeft gehad, zij een zeer
gevaarvolle onderneming is geweest,
welke evenzoo goed op een fiasco voor
de luchtvaart had kunnen uitloopen,
zooals deelnemers en insiders onom
wonden moeten toegeven. Dit is
dan ook de reden ge
weest dat ik deelname
van de F 3 6 aan dien
wedstrijd heb verhin
derd. Het succes van de Melbourne-
race heeft in leidende Nederlandsche
luchtvaartkringen een menta
liteit teweeggebracht,
welke niet in overeen
stemming is met de ver-
antwoordelijkheid, die
voorop dient te staan,
willen wij onze vooraanstaande positie
in het wereldluchtverkeer handhaven.
Natuurlijk zijn, bij een zoo snelle ex
pansie met nieuw materieel en perso
neel tevens fouten gemaakt, zooals de
ze bij elke snelle ontwikkeling van een
bedrijf allicht voorkomen.
Hoe luidt Uw oordeel over de
Douglastoestellen in het algemeen
vroeg de verslaggever.
Het gezicht is als het ware het eti-
quet van den mensch, maar het
wijst niet altijd den waren inhoud
aan.
Ik kan op deze vraag antwoor
den, aldus de heer Fokker, dat de
Douglasvliegtuigen tot het beste mate
rieel behooren, dat thans voor het
luchtverkeer beschikbaar is. Dit- is wel
bewezen door de ervaring, die men in
Amerika met de Douglas heeft opge
daan. In Amerika zijn met ongeveer 70
Douglasmachines reeds meer dan tien
millioen km afgelegd; dagelijks worden
er 80.000 km mee gevlogen. Bij dit al
les heeft zich bij, mist slechts een
ongeval van ernstigen aard voorgedaan
en dit was louter te wijten aan foutie
ve directieven aan den piloot door de
grondorganisatie.
De grootere snelheid en de economie
van de Douglastoestellen zijn bereikt
door aërodynamische verbeteringen,
door toepassing van
twee motoren inplaats
van drie, alsmede door h o o-
gere belasting en opvoering
van de motorprestaties. Hierbij kon
echter niet vermeden worden, dat ze
kere concessies zijn gedaan aan de
veiligheid.
Ik stel voorop, zoo verklaarde de
heer Fokker verder, dat het gebruik
van Douglasvliegtuigen volkomen ver
antwoord is, wanneer de in deze toe
stellen in te bouwen motoren een vol
doenden graad van betrouwbaarheid
hebben, de piloten zich door voldoende
training aan de bijzondere eigenschap
pen hebben aangepast en deze
vliegtuigen over trajec
ten vliegen, waarbij in
geval van het uitvallen
van een der motoren niet
al te lang op de kracht
van den overbl ij venden
motor gevlogen moet
wórden.
Wat de rampen met de „Leeuwerik"
en de „Gaai" overigens betreft, staat
het voor mij vast, dat deze in geen ge
val aan de kwaliteit van deze vlieg
tuigen te wijten zijn geweest, terwijl 't
ongeval met de „Maraboe" een gevolg
is geweest van een mislukten start ten
gevolge van ongeschikt terrein.
Op de vraag, zijn oordeel te willen
formuleeren inzake de ramp met de F
22 „Kwikstaart", zeide de heer Fokker,
dat deze ramp óf aan een technische
storing óf aan een bedieningsfout toe te
schrijven is. Het onderzoek zal dit moe
ten uitwijzen. Het benzine-systeem en de
installatie zijn geheel volgens de aan
wijzing en onder toezicht van den tech-
nischen dienst der K. L. M. uitgevoerd.
Deze installatie heeft gedurende de
proef- en overnamevluchten zonder
storing gefunctionneerd.
Na het ongeluk zijn met een zuster-
toestel zulks ter controle nog
maals proeven genomen, welke of
schoon zij op zichzelf bevredigend uit
vielen tot het resultaat hebben ge
leid dat, behalve het installeeren van
pompen van grootere capaciteit, zoo
als deze door de Fokker
fabriek bij de aan de
Zweedsche lijn gelever
de F 22 werden inge
bouwd, het systeem zoodanig wordt
gewijzigd, dat bij het gebruik van de
handpomp (welke als reserve dient)
niet overgeschakeld behoeft te worden
en zóó mede de mogelijkheid van een
bedieningsfout voor de toekomst wordt
uitgeschakeld.
De luchtvaart zoo eindigde de heer
Fokker het onderhoud kan alleen ge
diend worden door een systematische,
weloverwogen, geleidelijke ontwikke
ling, zoowel van materieel als perso
neel. De laatste zes maanden hebben
helaas maar al te éclatant bewezen, ge
lijk ik reeds vroeger heb verklaard, dat
reputatie in de aviatiek een te précair
bezit is om haar in gevaar te brengen
door topprestaties te willen bereiken,
waarbij de marge tusschen catastrophe
en succes zeer gering is.
[Wij teekenen bij dit hoogst sensatio-
neele interview van een der meest ter
zake deskundigen van heel de wereld
slechts aan, dat hetgeen de heer Fok
ker hier zegt, van az volkomen over
eenstemt met hetgeen wij, èn over de
ontstane hoera-mentaliteit, èn over het
gebruik van de Douglastoestellen, reeds
dadelijk na de rampen van „Kwikstaart",
„Maraboe" en „Gaai" hebben geschre
ven. Men zie ook hetgeen hier nog
volgt. Red. M. C.]
Een Zwitsersch oordeel over de
ramp van de „Gaai".
In het in Genève verschijnend inter
nationale luchtvaartinformatieblad „In-
teravia", geeft een van de oudste en
meest ervaren Zwitsersche vliegers,
Pillichody van de „Alpar", die eiken
centimeter van zijn geboorteland op zijn
duim kent, het volgende persoonlijke
oordeel over de oorzaken van den on
dergang van het K.L.M. Douglas-vlieg-
tuig de „Gaai".
Aan de vertaling van zijn artikel in de
„Maasbode" is het volgende ontleend:
„Aangezien ik sedert 1920 onder alle
denkbare weersgesteldheden boven de
Mesocco-vallei heb gevlogen, heb ik na
tuurlijk over het ongeluk met het K.L.M.-
vliegtuig in die vallei, ernstig nagedacht.
Mijn persoonlijke meening is, dat het
vliegen met snelle en groote vliegtuigen
in nauwe valleien, omgeven door hooge
bergen, buitengewoon riskant is. Het is
iets, waaraan vliegers, die groote erva
ring ten aanzien van de klimatologische
en meteorologische condities in de Al
pen hebben, zich nauWelijks zullen wa
gen. De Mesocco-val'ei is nauw en diep.
Een vlieger, die laag in deze „kloof"
vliegt, heeft niet de beschikking over
een natuurlijken horizon, welke zelfs ge
heel ontbreekt. Een niet ervaren berg
landvlieger, die over de Alpen vliegt, is
hierbij dan ook ernstig in het nadeel.
„De Douglas beschikt over een zeer
groote snelheid. Zijn stijgvermogen en
hoogtegrens aten niets te wenschen
over, terwijl het langzame landen door
remklappen mogelijk wordt gemaakt.
Wanneer de Douglas echter op volle
snelheid vliegt, reageert het toestel na
tuurlijk langzamer op de besturing; het
bezit aanzienlijke inertie en kan niet
snel manoeuvreeren. Deze eigenschap
pen zijn goed bij rechtuit vliegen, zij zijn
echter een nadeel in noodgevallen, wan
neer de vlieger in Alpenvalleien scherpe
bochten moet maken. Als hierbij regen
buien en storm komen, wordt de toe
stand catastrophaal".
De schr. schildert dan de ongunstige
weersomstandigheden en vervolgt:
„We kunnen aannemen dat de Neder
landsche vlieger, vóór hij het Taliedo
vliegveld in Milaan verliet, op de hoogte
was van de weersgesteldheid, die hij zou
ontmoeten. Mogelijk was het weer tot
aan de Zwiisersche grens goed of zelfs
heel gunstig. De eerste Alpentoppen
waren vermoedelijk voor het meeren-
deel vrij van wolken. Het wolkendek
reikie echter zeer hoog; de bestuurder
van een Italiaansche vliegtuig, dat onge
veer terzelfder tijd als de Douglas Mi
laan verliet om naar Zürich te vliegen,
doch terugkeerde, schatte, dat de wol
ken tot 7Q00 meter hoogte reikten-
Waarom dus nog hooger stijgen als lager
alles normaal schijnt te zijn? Dit moet
de onjuiste gedachtengang van den on-
fortuinlijken Nederlandschen vlieger zijn
geweest. In een geval als dit, wanneer
hoog vliegen onmogelijk is, met het oog
op het gevaar van ijsvorming en wolken-
remous, staat den vlieger slechts één
ding te doen en dat is terug te
keeren naar de plaats van
v e r t r e k".
„Het besluit om onder de wolken te
gaan vliegen bracht als consequentie een
heele serie van gevaren mee, die aan
het Alpenvliegen inhaerent zijn. Bellin-
zona was waarschijnlijk reeds gepas
seerd en de wolken hingen om de toppen.
Een open vallei. De vlieger stuurt op
dien pas af, die voor hem veiligheid be-
teekent. Hoe verder hij komt, hoe nau
wer de vallei wordt. De bodem van de
vallei wordt zichtbaar. Het begint te
regenen, gepaard met laag drijvende
wolken, rechts en links zwaar begroei
de, steile bergflanken, de toppen der
bergen bevinden zich reeds in de wol
ken. De wind jaagt door de vallei en
het vliegtuig ontmoet de eerste buien.
De toestand is hoogst ernstig. De vlie
ger is zich het gevaarlijke er v,an be
wust, beschrijft een bocht en probeert
terug te vliegen om zoo uit deze val
te komen. Hij neemt zijn besluit echter
te laat. Aan alle kanten, zelfs daar waar
hij vandaan kwam, ziet hij zich door
wolken en mist omgeven. Hij keert op
nieuw terug in de hoop een uitweg te
vinden. Doch hij is ingesloten, het viieg-
tuig beschrijft scherpe bochten. Hij moet
nu zoo langzaam mogelijk vliegen met
de remklappen heelemaal uit. De mo
toren zijn sterk in toeren verminderd.
Mogelijk is het nog doenlijk een nood-
- landing te maken. Dan plotseling ge-
Heer lijk
Prachtig
Moor de mooiste reis
en vacantie kunnen grondig
bedorven worden, wanneer
Uw stoelgang niet regel
matig is. Door verandering
van lucht en voedsel wordt
de stoelgang maar al te
gauw gestoord. Zorgt dus voor een
betrouwbaar laxeermiddel. Dat is
Istizin-tabletten verwekken geen kramp
en zijn onschadelijk voor darm en nieren.
(ïngez. Med.)
Middelburg, 6-VIII-'35. Maandag hoog
ste luchttemperatuur 25.2 °C (77
laagste 13.2 °C (55 °F). Heden 9 h: 18
°C; 12 h: 22.7 °C. Geen regen of
neerslag. Hoogste barometerstand te de
zer stede, in het afgeloopen etmaal: 777
mm; laagste 774 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 772.8 mm
te Valentia; laagste 752.1 mm te Isafjord
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind uit N. rich
tingen, licht tot half bewolkt, droog
weer, weinig verandering in tempera
tuur.
Zon op: 5 h 28; onder: 20 h 43. Licht
op: 21 h 13. Maan op: 13 h 27; onder:
22 h 24. E. K.: 7 Augustus.
Augustus.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Hoogwater. Laagwater
Di. 6 6.12 18.27 12.23
Wo. 7 6.55 19.11 1-03 13.09
Do. 8 7.47 20.09 1.50 14.03
Hoog- en Laagwater te Wemelding*
Di.
Wo.
Do.
6
7
8
Augustus.
Hoogwater
7.57 20.11
8.37 20.49
9.23 21.41
Laagwste>
1.24 13.35
2.03 14.18
2.48 15.08
schiedt de ramp met een vliegtuig, dat
van bestuurdersstandpunt bezien, wer
kelijk uitmuntend was gehanteerd. Alle
experts zullen echter toegeven, dat on
der de omstandigheden niets gedaan
kon worden om het neerstorten van het
toestel te voorkomen.
De Zwitsersche expert besluit: „Men
zou nog langer over deze tragedie kun
nen uitweiden, de conclusie zal dezelf
de blijven: de bestuurder zat zoo in de
klem, dat deze toestand elk snel ver
keersvliegtuig noodlottig zou zijn gewor
den. Blijven vliegen over het hoogge
bergte? Natuurlijk! Maar dan uitgerust
met betere kennis van de weerscondi-
ties en nu en dan een vlucht opgeven
en terugkeeren!"
De hoera-stemming redivivus.,
Het gaat al weer snel den goeden
kant uit met de even verderfelijke als
onwaardige en onverantwoorde hoera-
journalistiek. Ziehier een tuiltje stekels
en doorns of moeten we zeggen: ma
deliefjes en honigbekjes? uit de „Te
legraaf" van hedenochtend:
„De Koetilang loopt een dag in
10,800 km in drie dagen Sportieve
passagiers hielpen Van Veenendaal naar
krachten."
„Van Veenendaal, die aanvankelijk
een dag verloren had ten gevolge van
slecht weer, is er n a e e n r e-
cordreis in geslaagd, precies
binnen den vastgestel-
den schematijd binnen te ko
men en het verlies in te halen."
Met uitgestrekte hand en eindelijk
na lange dagen weer met een glimlach
om de lippen, gaat de directeur Ples-
man naar zijn trouwen piloot.
Even staan de mannen hand in hand
en kijken elkaar in de oogen. Veel
woorden behoeven zij niet te spreken,
maar hun handdruk zegt meer dan lan
ge volzinnen.
Directeur Plesman is gelukkig dat de
