GOESCHE COURANT^
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEER EN WIND.
NUMMER 145.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
22 JUNI 1935.
EERSTE BLAD.
178e JAARGANG.
Tweetalig België en
Nederland.
MIDDELBURG.
SOES.
ÏUSSINGEN.
WALCHEREN.
NIEUWE
KWARTAAL-ABONNé's.
ZUID-BEVELAND.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
By contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
W.odc
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewysnommers 5 cent.
Bij de opening van het Nederlandsche
paviljoen op de Brusselsche wereldten
toonstelling maakten enkele Vlamingen,
werkzaam aan in het Nederlandsch ver
schijnende Belgische bladen, dan wel
correspondenten van bladen in ons land,
ons de opmerking „dat de Nederland
sche autoriteiten eens temeer gebruik
hadden gemaakt van de geboden gele
genheid, ten aanzien van de taalkwestie
't weer precies verkeerd te doen".
Zoo was het toen; 1,1. Maandag maak
te men het echter nog bonter. Toen heb
ben wij onze kritiek te dezen opzichte
in het verslag der opening geuit; thans
is het gebeurde ons aanleiding tot een
meer algemeene beschouwing van het
vraagstuk.
m v«
Als aanleiding en inleiding, dus meer
ter illustratie dan een bepaalde critiek
op deze eene gebeurtenis, een recapitu
latie van het voorgevallene. In de groote
zaal van het Ned. paviljoen zijn een
twee a drie dozijn Nederlandsche jour
nalisten en misschien evenveel Neder
landsche autoriteiten en gedelegeerden
aanwezig; verder een aantal Vlamingen,
redacteuren en/of correspondenten van
bladen in de Nederlandsche taal; enkele
Waalsche Brusselaars, die w 1, en
enkele dito die geen Nederlandsch
verstaan.
Het doel der bijeenkomst is: in de
pers meer bekendheid geven aan de in
zendingen der Nederlandsche industrie;
dat zal dan zijn in 'n 100-tal Nederland
sche bladen (min of meer uitvoerig) en
in misschien een dozijn Fransche cou
ranten (een kort stukje).
Nu het verloop van zaken.
Eerst per luidspreker, 'n goede „Bra-
bancjonne", dan een beroerd „Wilhel
mus". Daarna spreekt mr. Verschuur,
onze commissaris-generaal eerst in het
Nederlandsch, daarop hetzelfde in het
Fransch. Vervolgens steekt („om tijd te
winnen'' heette het) prof. Van Royen
zijn inleiding, waar het eigenlijk op aan
kwam, geheel in het Fransch af.
Daarop gaan we naar de zijzaal met de
inzendingen, waar de exposanten, de
een in vloeiend en de ander in school-
jongens-Fransch, hun explicaties geven.
Wij vroegen toen aan een Brusselschen
Vlaming, die als journalist z'n mannetjes
kende: „hoevelen van de thans hier aan
wezige collega's verstaan geen Neder
landsch?" Antwoord: „Ten hoogste twee
of drie!"
Laat ons nu eens wel wezen, maar dit
is toch een francophilie welke die van
den ergsten franskiljon naar de kroon
steekt!
En die daar komt het op aan
voor het Nederlandsche prestige scha
delijk, voor de praktijk volstrekt over
bodig, en voor den taalstrijd der Vla
mingen in hun eigen land een aanval
in den rug is.
Over het eerste en derde argument
zoo aanstonds; wat het tweede betreft
zij volstaan met de mededeeling, dat op
persconferenties als deze de tekst der
uitgesproken redevoeringen als regel
naderhand gecyclostyleerd den journa
listen wordt uitgereikt; het aldus ver
strekken van den Franschen tekst eener
in het Nederlandsch uitgesproken rede
voering gelijk ook nu in Brussel ge
schiedde is dus volstrekt afdoende.
Tot zoover het geval. Als gezegd: min
der bedoeld dan kritiek op wat enkele
personen deden of zeiden, dan wel als
actueele inleiding tot het nog eens aan
de orde stellen van het probleem der
Belgische tweetaligheid, voorzoo-
ver dit probleem ons Neder
landers aangaat.
Het gegeven is dit: dat de Nederlan
ders en de Vlamingen gebonden zijn
door een der sterkste menschelijke ban
den, die er bestaan: die der moedertaal.
Het probleem is dit: wat moet Neder
land als staat en als volk, wat moet de
Nederlander individueel, doen en laten
met het oog op de instandhouding en
versterking van dezen dierbaren band
Dit probleem heeft, als bekend, een
staatkundigen en een cultureelen kant;
volgens sommigen zelfs is de cultureele
oplossing van het probleem slechts langs
staatkundigen weg te verwezenlijken.
Wat hiervan ook zij: Nederland als
staat en de Nederlander als staatsbur
ger zal zich met dien staatkundigen
kant van de zaak, onzes bedunkens,
nimmer daadwerkelijk mogen bezig hou
den; de status quo hebben wij te aan
vaarden, en daarmede wordt de staat
kundige zijde van het probleem een in
terne Belgische aangelegenheid, welke
door de Belgische staatsburgers onder
ling uitgevochten moet worden.
Het is echter niet zoo, dat het staat
kundig en het cultureel aspect van de
ze zaak gehéél los van elkaar te den
ken zijn. En hoewel onzes inziens de
Nederlander zich angstvallig, zoo m 't
openbaar als in het verborgen, zal heb
ben te hoeden voor elke daadwerkelijke
rechtstreeksche of zelfs maar zijdelmg-
sche bemoeienis met hen, die streven
naar eenigerlei verandering van den
staatkundigen toestand in België, dit
ontheft Nederland en den Nederlander
niet van zijn plicht om alles te doen,
wat bevorderlijk kan zijn aan het cul
tureele aspect van de zaak.
Doen wij Nederlanders zulks, dan zul
len wij daardoor een, weliswaar niet
rechtstreekschen en ook niet een be
paaldelijk daarop gerichten, maar desal
niettemin, grooten invloed op de ont
wikkeling van den taalkundigen toe
stand in België kunnen uitoefenen.
Zulks te doen is een cultureele plicht,
aan onze stamverwantschap met de
Vlamingen ontsproten.
w
Elke medewerking aan of bevordering
van omwentelingsgezind streven wijzen
wij dus van de hand. Dit voorop staan
de, stellen wij nadrukkelijk vast, dat op
den Nederlandschen staat, op elk zijner
officieele of officieuze vertegenwoordi
gers in België, en op eiken Nederlander
die de grens onzer Zuiderburen over
schrijdt, de dure plicht rust zich bewust
taal- en stamverwant van den Vlaming
te toonen, door met alle kracht
mede te helpen de formeel of theore
tisch reeds tamelijk ver aanvaarde twee
taligheid ook tot een levende werke
lijkheid te maken.
Dit moet in tweederlei opzicht dan
geschieden: positief en negatief. Positief
door, omdat wij zeiven Nederlanders
zijn, in dit officieel volledig tweetalige
land Nederlandsch te spreken en te
schrijven tot aan de uiterste grenzen,
die de praktijk en de wellevendheid ver
oorloven. Negatief, door slechts dan
Fransch te spreken, wanneer men bij de
wederpartij niet tegenover onwil of on
welwillendheid, doch tegenover klaar
blijkelijke onmacht komt te staan. Dan
kan men in theorie natuurlijk zeer wel
stellen, dat met name waar het auto
riteiten betreft men in een tweetalig
land toch „eigenlijk" wel twee talen zou
behooren te kennen en te spreken, maar
dan doch ook uitsluitend dan
eischen praktijk en wellevendheid zich
in een voor de wederpartij verstaanbare
taal uit te drukken, zoo men die althans
zelve voldoende beheerscht öm zich er
verstaanbaar in te maken
Een verheugend voorbeeld van juist
inzicht, een voorbeeld, dat zelfs onder
de gegeven omstandigheden als moe
dig mocht gelden, heeft onze gezant bij
het Brusselsche hof, jhr. Tjarda van
Starkenborch Stachouwer, verleden jaar
omstreeks Pinksteren gegeven. Wij za
ten toen in Brussel aan een maaltijd,
waar de Nederlanders en de Vlamingen
of Nederlandsch verstaande Walen ze
ker vér in de minderheid waren.
Niet alleen, doordat er vele Walen, maar
ook doordat er bovendien nog een 60 a
70 Engelschen aanzaten. De tafelpresi
dent en minister Forthomme verstonden
geen of zoo goed als geen Nederlandsch.
Desalniettemin heeft onze gezant na
een enkele volkomen op zijn plaats zijn-
den wellevendheidszin in het Fransch
een flinke tafelrede gehouden, ge
heel in de taal der Nederlanders en
Vlamingen. En indien Koning Leopold
daar aanwezig geweest zou zijn, dan zou
Z.M. onzen gezant in even vloeiend en
even zuiver Nederlandsch van antwoord
gediend hebben.
Houdt men d i t voor oogen, dan weet
de Nederlander die in België komt,
voortaan wat hem te dezen opzichte te
doen staat. Zijn plicht is dan het echte
Nederlandsche prat-gaan op (wel eens
vermeend polyglottisme te vervangen
door het bewustzijn, dat wij aan eigen
waardigheid zoowel als aan de stamver
wante Vlamingen verplicht zijn altijd en
tot aan de uiterste grenzen van het
Vlaamsche taalgebied, in de eerste
plaats Nederlander te zijn, en Neder
landsch te spreken.
Niemand voelt de reinheid en de
liefde van de hen omgevenden zoo in
stinctief als kinderen, en niemand ziet
de fouten en belachelijkheden van
volwassenen zoo onmiddellijk als de
jeugd.
PRINSES JULIANA TE
's GRAVELAND.
Prinses Juliana verblijft eenige dagen
te 's-Graveland (in het Gooi) op huize
„Sperwerhof", waar jhr. mr. W. F.
Röell haar gastheer is, meldt de „Gooi
en Eemlander." Woensdagavond woon
de de Prinses een diner bij op „Schee-
penburgh" t,en huize van de familie
Dedel. Ook na haar bezoek aan Schip
hol is de Prinses gistermiddag naar 's
Graveland teruggekeerd en heeft gis
teravond op „Boeckestein" een feest
bijgewoond, door jhr. J. A. Röell gege
ven.
Hedenavond zal de Prinses aan een
feestdisch op „Sperwerhof" aanzitten.
Alle feestelijkheden hebben plaats ter
eere van het a.s. huwelijk van jhr. mr
C. Dedel, Kamerheer van H. M. de
Koningin met de gewezen hofdame A.
M. baronesse Bentinck.
DE BELGISCHE KONINGSKINDEREN.
Naar de Msb. verneemt, zullen de oud
ste twiee kinderen van het Belgische
Koningspaar, die, zoo,als men weet, de
zen zomer eenigen tijd in ons land zul
len vertoeven om het Nederlandsch te
leeren spreken, Maandag a.s. te Noord
wijk aankomen.
Met het oog op het strandverblijf
van de kinderen is men thans bezig te
gen de duinhelling, welke onmiddellijk
grenst aan het Zuiderbad te Noordwijk
aan Zee ter zijde v,an Katwijk een ge
bouwtje op te treMcèn.
DE GEMEENTERAADS
VERKIEZINGEN.
Het Volk publiceert een winst- en ver
liesrekening van de uitslagen in 434 ge
meenten, welk aantal thans bekend is:
A onf r7C*\t>\si.
Partijen: 1931 1935 Winst Verl.
S.D.A.P946 1047 101
R.K. St.p891 861 30
Anti-Rev889 850 39
Christ. Hist. 659 629 30
Vrijheidsbond 545 427 118
Vrijz.-Dem251 206 45
C.P.H35 62 27
C.D.U6 47 41
Herv. Ger22 19 3
Staatk. Ger. 97 109 12
Kath. Dem3 17 14
R.S.A.P6 16 10
Nat. Herstel 14 14
Plattelanders 25 7 18
Overige partijen 685 750 65
Totaal 5060 5061
Geslaagd voor het te 's-Graven-
hage gehouden examen voor de be
noembaarheid tot rijksklerk eerste klas
se ter Griffie van of ten Parkette bij
een Burgerlijk Gerecht, de heer W. F.
Wiessner, rijksklerk 2e klasse ter Grif
fie der Arrondissements-Rechtbank te
Middelburg.
Muziekuitvoering.
Het leek er in den loop der week niet
erg op, dat men Zondag een uitvoering
in de Abdij zou kunnen geven. Het weer
heeft zich gisteren echter zeer verbe
terd en dit doet de hoop herleven, dat
de verleden week uitgestelde uitvoering
van het Middelburgsch Muziekkorps,
morgen van 12 tot 1 plaats zal kunnen
hebben.
VERKEER.
Als slot van onze geregelde berichten
over het verkeer willen wij thans nog
melden, dat gisteren 36 personen be
keurd zijn wegens overtredingen van de
verkeersregelen.
Grootendeels zijn 'dit personen, die
geen richting aangeven; een veel voor
komende fout is ook het geen voorrang
geven aan rechts of wel rechts passeeren
bij het inhalen.
Het blijkt, dat men vooral het rechts
voorrang geven niet altijd begrijpt eh
daarom willen wij trachten het met een
tweetal voorbeelden nog eens duidelijk
te maken. Als men op de Markt rijdt van
de Vlasmarkt naar de Gortstraat en er
komt een voertuig of rijwiel van de Pot-
tenmarkt, dan heeft dit voorrang, want
het is rechts van u. Rijdt men over de
Markt komende uit de richting Gort
straat langs de Gravenstraat naar de
Burg en er komt ander verkeer uit de
Langedelft de Markt op, dan is dit rechts
van u en heeft 't dus ook voorrang.
Dat wij voorloopig, heel bijzondere
gevallen daar gelaten, geen opgave
meer doen over het aantal verbalen, be-
teekent geenszins dat de politie het toe
zicht zal verslappen. Zij zal niet rusten
oordat zij een behoorlijk verkeer in de
stad heeft bereikt.
NIET DE JUISTE PLAATS.
Bij de politie kwam bericht in van
vermissing van een paraplui, die de eige
naar aan een boom op het Molenwater
had opgehangen tijdens de paarden
markt.
De politie heeft assistentie ver
leend tot beslechting van een familie
ruzie in een woning in de Beliinkstraat.
De Schippers Vereen. „Schuttevaer",
Bij den voorzitter van de afdeeling
Middelburg van „Schuttevaer" is be
richt ingekomen, dat de algemeene ver
gadering volgend jaar alhier zal plaats
hebben.
De Terwelstraat.
De Terwelstraat, die steeds zoo ont
sierd werd door de groote leelijke op
slagplaats voor kisten van de veilings-
ver., zal een aanmerkelijk beter aanzien
krijgen.
Dat is reeds nu te constateeren, nu die
opslagplaats afgebroken en een open
ruimte geworden is. En straks, als daar
ter plaatse het koelhuis verrezen is, zal
de Terwelstraat nog wel geen „schilder-
achtigen" aanblik leveren, maar de ban,
die de kistenbergplaats, die geweldige
stalen kooi, er op scheen te drukken,
zal toch opgeheven zijn.
Toch gesnapt.
In Februari is ingebroken in de
Oranjeschool en werden geldbusjes ge
ledigd. Thans is de politie er in ge
slaagd de daders, drie jongemannen aan
te houden, die een volledige bekentenis
hebben afgelegd.
DE BEZOLDIGING VAN HET
GEMEENTEPERSONEEL.
Bij raadpleging van de salarisregelin
gen in andere gemeenten, is de reeds
bestaande meening van B. en W. beves
tigd, dat de jaarwedden der ambtena
ren te Vlissingen genoemd kunnen wor
den aan den lagen kant te zijn, terwijl
men niet vergeten mag, dat de bezoldi
gingen van ambtenaren en werklieden
sedert 1 Januari 1933 aanmerkelijk zijn
verminderd.
B. en W. willen dan ook de bestaan
de regeling voor de ambtenaren onge
wijzigd handhaven, ook bij vergelijking
met de salarissen der Rijksambtenaren.
De Commissie voor georganiseerd heeft
zich hiermede vereenigd onder voor
waarde, dat dit alleen voor 1935 zou gel
den en dat in den loop van dit jaar eene
nieuwe regeling onder de oogen zou
worden gezien- op den grondslag van
een door de organisaties ingediende ont
werp. B, en W. meenden, dat zij niet tot
het doen van beloften gerechtigd waren
aan den vooravond van de benoeming
van wethouders voor de volgende zit
tingsperiode.
Uitvoerig staan B. en W. stil bij de tf-
deeling politie, terzake waarvan zij nog
enkele concessies van de hoogere macht
ten hebben weten te behalen. Ten aan
zien van de loonen der werklieden heb
ben de organisaties zich, overtuigd van
den ernst der tijden, bereid verklaard
mede te werken tot een verlagng van de
thans geldende loonen met 1 per week.
VEERE- De heer P. W. van Beveren,
alhier, is benoemd tot agent van het Ver
koopkantoor te Bergen op Zoom van het
Rijksmosselmonopolie.
De Garnalenvisscherij,
VEERE. In de op 20 dezer te Bres-
kens onder voorzitterschap van burge
meester Van Zuijen gehouden vergade
ring van de pas door den Commissaris
der Koningin opgerichte Provinciale
Visschersvereeniging, waarvan lid zijn
de gemeenten Vlissingen, Veere, Arne-
muiden en Breskens, benevens de gar-
nalenvisschers uit die plaatsen, werd o.
m. besloten té trachten de Nederland-
Zij, die zich met ingang van
1 JULI a.s. op ons blad abonnee-
ren, ontvangen de tot DIEN DA
TUM VERSCHIJNENDE NUM
MERS
GRATIS.
Middelburg, 22-VI-'35. Vrijdag: hoog
ste lucht temperatuur 19.6 °C (67 °F);
laagste 15.9 °C (61 °F). Heden 9 h: 17.7
°C; 12 h: 22 °C. 0.2 mm regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 770 mm;
laagste 769 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 771.1 mm
te Karlstadt; laagste 740.3 mm te Reyk
javik.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind uit O. rich
tingen, helder tot licht of half bewolkt,
droog warm weer, behoudens geringe
kans op onweer.
Zon op: 4 h 39; onder: 21 h 24. Licht
op: 21 h 54. Maan op: 24 h 20; onder:
11 h 44.
Zondag 23 Juni. Zon op: 4 h 39; onder:
21 h 24. Licht op 21 h 54. Maan op: 24
h 06; onder: 13 h 08. L.K. 23 Juni.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburfl
23 mSn. vroeger; Veere is 38 min. later,
(S Springtij.)
Juni.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 22 6.14 18.30 12.27
Zo, 23 7.06 19.23. 1.16 13.22
Ma. 24 8.05 20.24 2.13 14.26
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
Juni.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 22 S 8.06 20.26 1.19 13.35
Zo. 23 8.53 21.12 2.13 14.32
Ma. 24 9.45 22.07 3.09 15.36
sche pers te animeeren voor de garna-
lenconsumptie, die weliswaar in den
laatsten tijd in het binnenland is toe
genomen, doch niettemin ver beneden
het gemiddelde is gebleven.
Alleen zij, die in contact staan met
de garnalenvisschers, of in plaatsen
wonen, waar deze hoogst interessante
visscherij wordt beoefend, weten van
nabij onder welke lasten de garnalen
visschers gebukt gaan en hoe moeilijk
zij een afzetgebied in het buitenland
vinden tengevolge van contingenteering
en nadeelige economische verhoudingen
tusschen de landen onderling.
Indien de garnalenconsumptie in het
binnenland derhalve toenam, zou de
nood eenigermate gelenigd kunnen wor
den. Ongekend maakt nu eenmaal on
bemind, en indien wij een voorbeeld
namen aan onze zuidelijke buren, dan
zou het met onze visscherij niet zoo
slecht gaan als thans.
De contributie voor de gemeenten
bedraagt drie gulden 's jaars, voor de
visschers één gulden 's jaars per schip.
KAPELLE. De Vereeniging van Oud
leerlingen van de Tuinbouwwintercur-
sussen te Kapelle kwam gisteravond
bijeen om een bezoek te brengen aan
het aardbeienveld proefveld, hetwelk
door den heer M. EversdijkRottier
was aangelegd met medewerking en on
der toezicht van een daartoe gevormde
commissie uit het bestuur der vereeni
ging van oud-leerlingen.
Nog voor de pluk gaat beginnen wil
de men de aanvankelijke resultaten zien
Er waren bedden vrij van onkruid, twee
met het onkruid, 2 geselecteerde plan
ten van den hr Vogelaar van Krabben-
dijke en 2 willekeurig genomen plan
ten. De geselecteerden waren goed; op
de andere planten werd mozaiek aan
getroffen en ook bladvlekziekte. De
geselecteerde waren ook sterker ont
wikkeld. De voorzitter, de heer W.
Glas verstrekte nadere inlichtingen
over den aard en bestrijding van de
voorkomende ziekten onder de aard
beien. De heer M. Eversdijk zegde een
nauwgezette bewerking bij het oogsten
der vruchten toe, om de resultaten na
der mee te kunnen deelen.
Verder werden bezichtigd de boom
gaarden van de firma D. J. van der
