BINNENLAND.
ZEELAND.
WEER El WIND.
STOOMWASSCHERIJ „ZEELAND"
NUMMER 139.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
15 JUNI 1935.
EERSTE BLAD.
178e JAARGANG.
5*1513
Een Leelijk Rapport.
Het Uiver-rapport.
Langevielesingel D 197 - Tel. 637
MIDDELBURG.
<éL
SOES.
VLISSINGEM»
MLCHEREN.
#fOir(twU*te SS
MIDDELBUBG5CHE COURANT
sutfionacocwMni
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg,
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r. Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr. Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent.
Zoo is dan eindelijk, een paar dagen
nadat de K.L.M. den 2 X wekelijkschen
dienst met Douglas-toestellen op Bata
via geopend heeft, het 16 April geda
teerde eindrapport van de ministerieele
commissie-Schorer inzake het vliegon
geval met den „Uiver" verschenen.
Een uittreksel ervan waarin alle es-
sentieele punten vermeld zijn, vindt
men hiernevens.
De navolgende vragen interesseeren
ons.
1. De quaestie van den blikseminslag.
2. De mogelijkheid van kwaadwillig
heid of misdaad.
3. De qualiteiten der Douglasmachi-
nes.
4. De verantwoordelijkheid van pilo
ten en, over hun hoofden, van de
K.L.M.
5. De toekomstpositie.
Wat deze punten betreft valt het vol
gende op te merken.
1. Dr. Van der Maas acht bliksemin
slag hoogstwaarschijnlijk niet
de oorzaak; de C.v.O. acht dit echter als
oorzaak niet uitgesloten. Het
hierop betrekking hebbende deel van
het rapport der commissie is ietwat in
't-kan-vriezen-maar-ook-dooien stijl ge
steld.
2. Geen enkele positief feit van
kwaadwilligheid of misdaad kwam ter
kennis van de commissie; deswege re
fereert zij zich aan 's ministers deze ge
dachte ontkennend oordeel. Deze
quaestie blijft dus onopgelost, en is mis
schien ook wel onoplosbaar.
3. De hardnekkige geruchten omtrent
de minder goede vliegeigenschappen der
Douglasmachines onder bepaalde, slech
te omstandigheden worden nu volko
men bevestigd. Het blijkt, dat in
zeer slecht weer, waarmede een lucht
vaartuig evenals een zeevaartuig, op de
„groote luchtvaart" zijnde, te allen
tijde rekening moet hou
den, de Douglas PH-AJU zelfs met
twee man niet te houden was.
Dat is een ernstige vingerwijzing van
den overkant des grafs, immers, hij die
dit in zijn rapport gesteld moet hebben,
was de gezagvoerder van den „Uiver"
die bij Rutbah het leven liet.
Dat de Douglassen ook bij goed weer
soms als zij het dan snelle Pinguins
door de lucht scharrelen, is een alom be
ken^ feit bij diegenen, welke niet enkel
hoera plegen te roepen over een „lekker
zachte en ruime fauteuil" en wat dies
meer zij. Schrijver dezes heeft dat „zwie
pen met het staartje" zelf aan den lijve
gevoeld.
4. Ten aanzien van de piloten wijst dr-
Van der Maas op de waarschijnlijkheid
van vermoeidheid van den vlieger,
de Commissie-Schorer spreekt van t e
weinig ervaring der pilot e n
en dat op een versnelde postvlucht! Dat
de dagbladschrijvers die het: „K.L.M.
safety-first principe onder alle omstan
digheden" vooraan in de vulpen bestor
ven ligt, hun leering uit deze zinsneden
trekken; it can be overdone boys!....
5. Wat de toekomst betreft: wij vliegen
momenteel met eenzelfde soort Dou
glassen een 5K> dag-dienst op Indië. Hoe
safe is dat? Naar verluidt moeten er, na
de ramp met den „Uiver", veranderingen
aan de nieuwe Douglassen zijn aange
bracht. Men spreekt van grootere roe
ren, trimvlakken e.a.
Vast staat, dat ook thans de han
teerbaarheid van een Douglas lang niet
dezelfde is als die der Fokkers. Snel
heid is een mooi ding, maar men kan
het begrijpen dat iemand liever met 'n
veilige tjalk dan met een al te ranke
snelle clipper vaart.
De meening der commissie over de
verantwoordelijkheid voor het ongeval,
zoomede een aantal opmerkingen, waar
toe het onderzoek heeft geleid en die
voor de toekomst van nut kunnen zijn,
werden in een ,afzonderlijk
rapport neergelegd zoo staat er nog
in den aanvang van het verslag der C.
v. O. te lezen.
Deze splitsing doet wel eigenaardig
aan. Indien de C. v. O. en de minister
die tot publicatie van het verslag be
sloot, hadden kunnen bevroeden hoezeer
deze zinsnede den indruk moest
wekken, dat deze meening en deze op
merkingen niet teveel d,aglicht konden
verdragen, dan zouden zij ze zeker
nietverdonkeremaand hebben.
Maar ook zonder dat is het een lee
lijk rapport.... voor de Douglassen en
voor de K. L. M.
De conclusies vanjlr,
ir. Van der Maas en het g e-
heele rapport van
de ministerieele commissie ge
publiceerd Oorzaken van 't
ongeval: slecht weer, min
der gunstige vlieg
eigenschappen der
Douglas-toestellen, en mogelijk
te weinig ervaring
en of vermoeidheid
van den vlieger.
Van het „Verslag van het onderzoek,
ingesteld ingevolge het schrijven van den
minister van waterstaat van 7 Febru
ari 1935, naar de oorzaken van het on
geval met het vliegtuig „Uiver" der K.
L. M. in den n,acht van 19 op 20 Dec.
1934 nabij Rutbah Wélls volgt hier ,een
samenvatting.
Het oordeel der commissie van onder
zoek is gegrondvest op de rapporten
van dr. ir. Van der Maas, van de K.
L. M„ en op getuigenverhoor. Behalve
den waarnemenden directeur van den
Luchtvaartdienst, den directeur van den
Rijksstudiedienst en dr. ir. Van der
Maas zijn als getuigen gehoord de hee-
ren A. Plesman, I. A. Aler, P. Guilo-
nard, P. B. Behage, M. C. Moes, de pi
loten de H.H. L. Sillevis, J. J. E. Dui-
melaar, K. D. Parmentier en G. J.
Geyssendorffer; verder kap. Versteegh,
dr. Brouwer, en de weduwen der twee
omgekomen piloten, mevrouw Beekman
en mevrouw Van Steenbergen.
Schriftelijke meteorologische inlich
tingen kreeg de commissie van onder
zoek van het Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut, v,an dr. H. G. Cannegieter,
verder van dr. P. G. J. Duker, prof. dr.
W. J. de Haas, off. M.S.D. A. A. Q.
Kramer, dr. W. C. Beekman, den hr.
H. Luca en dr. R. R. Rochat.
De oorzaak.
Met afdoende bewijskr a c h t
de oorzaken van het ongeval aan te wij
zen is der commissie niet mogelijk
gebleken. Het eenige wat nagenoeg
met zekerheid kan worden vastge
steld is, dat het ongeluk geschiedde ten
gevolge van de buitengewoon slechte
weersomstandigheden. De overige oor
zaken kunnen slechts als waarschijnlijk -
leden worden aangenomen.
Verloop v- h. ongeval
Op grond van het door de commissie
zeer geprezen rapport-Van der Maas
wordt dan het waarschijnlijk verloop van
het ongeval, in verband met den me-
teorologischen toestand, gereconstrueerd.
Boven [het pijpleidingstation] H 3 en
Rutbah Wells woedde dien nacht een
zware bui. „Uiver" en bui verplaatsten
zich van West naar Oost, de eerste on
geveer 225 km/h, de tweede ongeveer 35
km/h. De piloot moet doelbewust
van achteren in de bui op ge
vlogen z ij n. Als redenen neemt het
rapport aan öf dat de piloot niet
terug wilde, teneinde aan
het reisschema vast te hou
den, of dat hij terugkeeren bezwaar
lijker achtte dan doorvliegen. Voor deze
laatste mogelijkheid worden aanvaard
bare beweeggronden aangevoerd. De
commissie is evenwel van oordeel, dat
een besluit om achter de bui te
b 1 ij v e n meer zekerheid geboden zou
hebben.
Het verslag vervolgt dan met de me-
dedeeling [dit zal dan het z.g.n. „Rap
port Beekman" met vernietigende kri
tiek zijn, waarvan sprake was. Red
M. C.] dat op een vorigen tocht naar
Caïro reeds gebleken was, dat men het
toestel, wat den koers betreft
in zeer ongunstig weer zei f s
met twee man niet steeds
houden kon en daarbij veel
hoogte verloor.
Nadat het rapport nu den vermoede-
lijken vorm van de botsing met de aar
de, als gevolg van het vorenstaande,
vermeldt, zegt het, dat de meest voor
de hand ligende onderstelling is, dat het
den piloten niet mogelijk is geweest zich
voldoende aan den invloed van [bij zul
ke buien voorkomende] dalende lucht-
stroomen te onttrekken, dat zij de be
sturing met het verticale roer zijn kwijt
geraakt en dat er niet aan landen te
denken viel, zoodat ze met een eigen
snelheid van tenminste 225 km/h den
grond raakten. Onderscheidene aanwij
zingen zijn er voor de commissie, dat
men het toestel niet meer
op voldoende wijze kon
besturen.
Men moet in zijn jeugd zoo moge
lijk een stok snijden, waarop men in
zijn ouderdom kan steunen.
Blikseminslag?
De onderstelling, dat de piloten door
blikseminslag verdoofd of gedood zijn
en dat het toestel aldus onbestuurd naar
omlaag ging, acht de commissie moge
lijk, althans niet met zekerheid uitge
sloten, doch wel onwaarschijn-
1 ij k.
Kwaadwilligheid
Van kwaadwilligheid of misdaad
kwam geen enkel positief feit ter kennis
van de commissie.
Conclusie der Commissie
Als hoofdoorzaak moet worden
aangezien het buitengewoon ongunstige
weer, waarin het vliegtuig zich bevond.
Waarschijnlijk hebben tot het onge
luk b ij gedragen de minder gun
stige vliegeigenschappen
van het toestel in zeer slechte
weersgesteldheid en de nog geringe
p r a k t ij k, die de piloten met het toe
stel verkregen hadden.
De mogelijkheid van blikseminslag en
dientengevolge van plotselinge verdoo-
ving of dood van de piloten is als oor
zaak van het ongeval evenwel niet uit
gesloten. ji
De commissié' vereenigt zich dus in
hoofdzaak met de door dr. Van der
Maas in zijn rapport neergelegde conclu
sies, luidende:
Conclusies-Van der Maas.
1. De oorzaak van het ongeval is
hoogstwaarschijnlijk niet gelegen in
brand, breuk of blikseminslag in de
lucht, zoomin als in storingen van tech-
nischen aard.
2. Het moet waarschijnlijk worden ge
acht, dat de zeer ongunstige weersom
standigheden tezamen met minder
gunstige vliegeigenschap
pen van het toestel in zware re-
mous en vermoeidheid van den
vlieger geleid hebben tot de botsing
met den grond, die de catastrophe ten
gevolge had.
PRINSES JULIANA IN FRIESLAND.
Op een rijtoer door het Oostelijk ge
deelte van de provincie Friesland is
Prinses Juliana gister enthousiast door
de bevolking ontvangen. Hoewel het be
zoek een onofficieel karakter droeg, wa
ren de bewoners van de plaatsen waar
de Prinses passeerde niet die meening
toegedaan en hébben Prinses Juliana
een hartelijke ontvangst bereid. Overal
werd gevlagd. In Nijega had men vloer-
kleeden over den weg gelegd om zoo zijn
aanhankelijkheid te betuigen.
Heden ging de weg over Franeker en
Harlingen over den Afsluitdijk naar Am
sterdam.
HET WERKFONDS.
Minister Gelissen voorzitter.
Naar de Msb. verneemt, moet het in
de bedoeling liggen, dat minister Gelis
sen voorzitter wordt van het Werk
fonds. Door deze benoeming zou een
van meer dan een zijde geuite wensch
in vervulling gaan.
Middelburg
Tarief per kilo en per stuk.
(Ingez. Med.)
ZWAAR ONWEER BOVEN
MIDDELBURG.
Gisteravond te ongeveer 10 uur begon
het te regenen en in de verte hevig te
weerlichten. Het werd spoedig duidelijk
dat Middelburg een hevig onweer te
wachten stond. Korten tijd later kwam
de bui door en het lichten was niet van
de lucht. Vele zwaren slagen volgden el
kaar op en de regen werd in een r.eer-
stroomende watermassa.
Hoewel wij van ongelukken door het
hemelvuur niet vernamen, zijn de gevol
gen van den ongekend hevigen regenval
onze regenmeter registreerde het tot
nu toe na één bui hier niet voorgekomen
record van 35 mm wel enrst:g
te noemen. In verschillende stadsdeelen
ftc&e.
a
"de.
'mee.
(Ingez. Med.)
konden de riolen de watermassa niet
verzwelgen. Zoo stonden de Lange Gee-
re en omgeving als van oudsher blank
en drong het water verschillende huizen
binnen, uit een waarvan men een oude
vrouw moest wegdragen. Ter hoogte
van de Papestraat ontstond een verzak
king in den grond, en vlak daarbij spoot
het water uit den grond, zoodat aan een
waterleidingbreuk werd gedacht, dit
bleek echter niet zoo te zijn. Ook uit St.
Sebastiaanstraat kreeg de politie be
richt van een overstrooming, waardoor
in de huizen en o.a, in dat van een ijs
cofabrikant schade was aangericht. De
brandweer is gewaarschuwd en die heeft
zich naar de bedreigde punten begeven
met een motorspuit om hulp te verlee-
nen.
In verschillende huizen in andere
stadsdeelen heeft het water, dat van
buiten af binnendrong of wel doordat
de dakgooten overliepen of lek waren
of werden, heel wat schade aangericht.
HET VERKEER.
In aansluiting aan het bericht in het
tweede blad, kunnen wij nog melden,
dat gisteren aan 198 bestuurders van
bespannen voertuigen of handkarren
waarschuwingen zijn gegeven o.a. we
gens het niet voldoende naar rechts uit
wijken, niet of niet tijdig aangeven, dat
men van richting zal veranderen, plaat
sen van handwagens op een wijze, dat
het verkeer belemmerd wordt, geen
voorrang verleenen aan rechts, geen
stopteeken geven, links van een bocht
rijden, en niet behoorlijk in de rij gaan
staan bij 't open zijn van de Kanaalbrug.
ABDIJ-UITVOERING.
Morgenmiddag van 12 tot 1 geeft het
Middelburgsch Muziekkorps de tweede
uitvoering in dit seizoen in de Abdij.
Het zal wel niet meer noodig zijn tot
een bezoek op te wekken en er aan te
herinneren, dat deze uitvoeringen zullen
moeten worden gestaakt, als de op
brengst der collecten de kosten niet
dekken.
De Cactustentoonstelling.
Donderdagavond werd de Middel
burgsche Cactustentoonstelling door den
voorzitter der vereeniging, den heer
Meiier, gesloten. Ruim 600 menschen
hebben deze expositie bezocht en ze
mag dus geslaagd genoemd worden. We
moeten, zoo zeide de heer Koers, na
mens de commissie van voorbereiding,
allereerst de pers danken; zij heeft zeer
veel en nuttig werk voor ons gedaan.
De dames, die thee schonken en de jon
gelui, die musiceerden, werden met klei
ne geschenken bedacht voor het aange-,
name, dat zij den bezoekers boden. A.s.
Woensdagavond zullen op de kleine bo
venzaal der Sociëteit „De Vergenoe
ging" die dames en heeren bijeenkomen,
welke besloten hebben een kring van de
Nederlandsche vereeniging „Succulen-
ta" op te richten.
OLIEBOLLENDAG.
Ten bate van het plaatselijk
Crisis-comité,
De burgemeester van Goes, mr. Van
Dusseldorp, verzocht ons opname van
het volgende:
„Kort geleden deed ik een beroep op
den weldadigheidszin van de Goesche
burgerij ten behoeve van een algemeen
nationaal sociaal doel.
Thans voldoe ik gaarne aan het tot mij
gerichte verzoek, om Uw aandacht te
vestigen op den oliebollendag van Dins
dag a.s-, ten bate van het plaatselijk
crisiscomité, waarvan dus de financieels
resultaten ten goede zullen komen aan
de meest behoeftigen in onze eigen ge
meente alleen. Tegen geringen prijs wor
den, op verschillende punten der ge
meente, U oliebollen aangeboden door
dames, die hare recette zullen afdragen
aan het plaatselijk crisiscomité.
Veel heeft het Comité noodig, groot
is de behoefte in menig gezin. Dit wetend
zal ongetwijfeld bij een ieder, die zoo
bevoorrecht is dat hij of zij niet op Cri
sis-comité of steunverleening is aange
wezen, de begeerte bestaan om dezen
oliebollendag te doen slagen en zoo
doende, ditmaal op aangename wijze, be
hulpzaam te zijn in het lenigen van den
nood der medeburgers.
Laat een ieder a.s. Dinsdag meermalen
Middelburg, 15-VI-'35. Vrijdag: hoog
ste luchttemperatuur 21.5 °C (71 °F);
laagste 12.8 °C (55 °F). Heden 9 h: 14
°C; 12 h: 15.5 °C. 35 mm regen. Hoogste
barometerstand te dezer stede, in het
afgeloopen etmaal: 764 mm; laagste 760
mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 766.4 mm
te La Coruna; laagste 750.4 mm te Ma-
linhead.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige Z. tot W. wind,
zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring,
aanvankelijk kans op regen oi onweer,
weinig verandering in temperatuur.
Zon op: 4 h 39; onder: 21 h 21. Licht
op: 21 h 51. Maan op: 20 h 36; onder:
2 h 53.
Zondag 16 Juni. Zon op: 4 h 39; onder:
21 h 22. Licht op: 21 h 52. Maan op:
21 h 38; onder: 3 h 39. V.M. 16 Juni.
Hoog- en I.aagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere is 38 min. later
(S Springtij.)
Juni.
Hoogwater.
Za. 15 13.15
Zo. 16 1.31 14.01
Ma. 17 2.20 14.43
Hoog- en Laagwater te
Juni.
Hoogwater.
Za.
Zo.
Ma.
15
16
17
2.35 15.05
3.24 15.57
4.12 16.43
Laagwater.
7.19 19.38
8.02 20.29
8.46 21.15
Wemeldinge,
Laagwater.
8.18 20.41
9.01 21.29
9.48 22.14
zijn dubbeltje voor de 2 oliebollen of
feren of wenscht men zich tegen indi
gestie te vrijwaren, zich bepalen tot het
storten van meer dubbeltjes voor een
zakje met twee stuks oliebollen. Laat
Uw menu thans besluiten met oliebollen,
eet deze desnoods op straat; in ieder ge
val koop oliebol en. Hoofdzaak is, dat
het Crisiscomité verrast wordt met een
goede bijdrage.
Uwe meest behoeftige mede-gemeen
tenaren zullen dan in ruimere mate dan
tot nu toe het geval was, voorzien kun
nen worden van het allernoodzakelijk
ste".
Naar wij vernemen hebben de Calvé-
fabrieken, voor den oliebollendag 150
kg olie beschikbaar gesteld.
De scherpe hoek.
Gistermiddag vond opnieuw een bot
sing plaats op den scherpen hoek Kam
perfoeliestraatZonnebloemstraat. Een
wielrijder reed tegen den auto van den
hr. J. P. P. op. Daar de hr. P. vrijwel op
dezelfde plaats stopte, liep het ongeval
voor den wielrijder af met een van vo
ren vernield rijwiel. De auto kwam ten
opzichte van den wielrijder van rechts,
doch bevond zich, bij het passeeren van
een links staanden ,auto, op 't midden
van de straat.
Voor de oliebollen.
Naar men ons meldt zal „Euphonia",
Maandagavond een muzikale wandeling
door de stad maken, ter opwekking
„meer oliebollen te eten".
Morgenmiddag van 12 tot 1 geeft
„Ons Genoegen" een uitvoering van ge
wijde muziek op de achterplaats van de
Willem III kazerne.
Heden herdenkt de heer P. Ree
den dag, waarop hij vóór 25 jaar com
mandant werd bij de Stoomvaart Mij.
Zeeland.
RAAD VAN RITTHEM.
De begrooting opnieuw onder
handen genomen Bezuini
gingen.
RITTHEM. Woensdag vergaderde de
Raad onder voorzitterschap van Burge
meester P. W. ter Haar. Aanwezig alle
leden.
V,an Ged. Staten was de begrooting
van het dienstjaar 1935 teruggezonden,
aangezien de toenemende financieele
moeilijkheden voornamelijk als gevolg
van het sterk terugloopen van de uit-
keering per inwoner uit het gemeente
fonds enz., het noodig maken onver
wijld bijzondere maatregelen te tref
fen opdat aan de dreigende verslechte
ring van den financieelen toestand het
