*2* GOESCHE COUQANT^ BINNENLAND. BADCOSTUUMS STRANDKLEDING J. F. WOLSKY WEER EN WIND. 7 JUNI 1935. EERSTE BLAD. 178e JAARGANG. Vrijheidsbonders en t Vrij zinnig-Democrat en*) Grote sortering! Lage prijzen! COURANT Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per kwartaal Week-abonn. in Middelburg en Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r. Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr. Uitgeefster Naamlooze Vennootschap ,,De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg. Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17. Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Familieberichten en dankbetuigingen 17 regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek „Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels, a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met „Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent. I. Ons politieke spectrum. Indien we van den politieken toe stand in Nederland, vóór net opkomen van de fascistische gedachte een ietwat algemeen-globaal actueel overzicht wil len schetsen, dan dringt zich de ver gelijking tusschen wat we hier zien,, en een zonlicht-spectrum, aan ons op. In den regenboog toch zien we welis waar achtereenvolgens de kleuren rood, or,anje, geel, groen, blauw en violet, maar er is nergens een scherpe afschei ding tuschen den een en den ander; zij gaan vloeiend in elkaar over. j En zoo is het in de politiek, wanneer men het kiezersvolk als geheel be- schouwt, stellig ook. De ultra-roode anarchisten buiten be-^ schouwing latende, vindt men bv. aan de uiterste linkezijde van het politieke1 spectrum de donker-roode communis ten,, d,an de hard-roode revolutionnaire en onafhankelijke socialisten, vervolgens de breede roode strook der gewone socialisten. Daarop sluit aan het oranje der vrijzinnig-democraten, het geel der vrijheidsbonders en het groen der chris- telijk-historischen. (Hier komt een klei ne moeilijkheid: de merkwaardige poli tieke organisatie van de roomsch-ka- tholieken in Nederland, die binnen de grenzen van de roomsch-katholieke staatspartij bij nadere analyse zoo on geveer een heel politiek-spectrum op zichzelf blijkt te vormen, maakt het moeilijk h,aar een plaats in dit geheel waarvan zij toch zonder twijfel deel uitmaakt te geven). Beschouwen wij echter uitsluitend en voor dit doel dan maar even het niet- roomsche deel van ons volk, dan laat zich ons kleurenspectrum nog voort zetten van het groen der christelijk- historischen via het blauw der anti-revo- lutionn,airen tot het violet der hervormd en staatkundig-gereformeerden. Voor de fascisten is het niet zoo gemakkelijk een kleur of lijn in het spectrum te vinden; zij zelf zouden zeker het liefst wit als de tot eenheid gebundelde sa menvatting van alle kleuren hun toe gewezen zien, maar misschien is het zwart, als 't ontbreken van elke kleur, symbolisch nog wel het beste. Zou nu een uiterst-links lid van de S.D.A.P. niet véél dichter bij de O.S.P. st,aan, dan bij den revisionistischen uitersten rechtervleugel van zijn eigen partij? Zouden sommige geloovig-pro- testantsche leden van den Vrijheids bond niet dichter bij de C.H. staan, dan b.v. bij een uiterst-links staand agnos ticus, waarvoor in den V-B. ook nog plaats is? Zou wederom een uiterst- links georiënteerde vrijzinnig-demo craat niet veel dichter bij de S.D A.P. staan dan zijn uiterst-rechts st,aanden partijgenoot, die in algemeenen zin vrij zinnig of liberaal is, doch door traditie of omstandigheden nu eenmaal V.D B.- er werd? Dit zijn slechts enkele voorbeelden, die een ieder, naar verkiezing, met an dere kan vermeerderen. Zij leiden ons tot deze conclusie; de scherpe scheidin gen in de politieke partij-programma's worden tot vloeiende overgangen in het eigenlijke kiezersvolk. En daaruit laat zich een tweede gevolgtrekking maken: het is een zaak van goed politiek be leid er te allen tijde zorg voor te dra gen, dat de partij-formaties ten aanzien van de kleuren-verhoudingen in het po litieke spectrum en van derzelver ver schuivingen zoo opportuun mogelijk zijn. Hiermede zijn we genaderd tot het opschrift boven dit artikel, dat nl. be oogt te stellen de vraag, of de groepee ring van het linksche kiezersvolk tus schen principieel rood (S.D.A.P.) en principieel groen (C.H.) in twee partijen, nl. de vrijzinnig democraten en de vrij heidsbonders, beantwoordt aan dezen •eisch, zoo opportuun mogelijk te zijn? ft Er is nog een tweede quaestie van meer practischen aard, die ook tot eeni- ge bezinning aanleiding geeft. Het is deze: dat onzes inziens het feit of men bij de vrijzinnig-democraten dan wel bij den vrijheidsbbond als lid te boek staat, dan wel bij een verkiezing op een can- didaat van deze of gene partij stemt, lang niet altijd zijn grond vindt in een nauwgezet tegenover elkaar afwegen van de waarde der zuivere beginsel programmapunten, doch dat ook andere, dikwerf vrijwel geheel on-politieke fac toren, hierbij meewerken. Anders gezegd: naast de poliiiek vol- ledig-bewuste vrijheidsbonders en de politiek even volledig-bewuste vrijzin nig-democraten is er, dunkt ons, een vrij groote schare algemeen-ii'berajen, die tengevolge van hoofdzakelijk onpo litieke milieu-invloeden vrij willekeurig over beide partijen verdeeld is.*) Dezul ken passen even goed, of even slecht, in de eene zoowel als in de andere par- tij. Indien echter, zoo kan men nu rede neeren, de Vrijheidsbond en de Vrijzin nig Democratische Bond twee uitingen van aanvankelijk dezelfde liberale ge dachte zijn, die elkaar, zooal stellig niet geheel, dan toch in elk geval wel voor een deel, dekken en overlappen; indien het in vele gevallen weinig meer dan een toevalligheid is, of een in de eerste plaats liberaal man vervolgens Vrij- heidsbonder of vrijzinnig democraat is, zou het dan ook kunnen zijn, dat het Schijnbaar toch zeer wezenlijke ver schil, zooals dat door de wederzijdsche partijleiders en onderscheidene actief aan de partijpolitiek deelnemende kie zers gevoeld wordt, eigenlijk maar een ietwat kunstmatig neergehouden slag boom is, waarvan de gezegde actieve politici zich weliswaar terdege bewust zijn, doch die door de geheele algemeen- liberale sectie van het gansche kiezers volk toch lang niet als zoo onoverkome lijk en ook niet als zoo belangrijk, gezien wordt? De débacle van het liberale kiezers corps, bij de vrijzinnig-democraten even erg als bij de vrijheidsbonders, maakte het in 't openbaar aan de orde stellen van deze vraag tot een eisch. II. Een enquête. Teneinde in dezen tot eenig bruikbaar inzicht te geraken leek ons hier het in stellen van een enquête de aangewezen weg. Een soort referendum onder zoo ongeveer alle eenigszins actief aan het politieke leven deelnemende leden van den Vrijheidsbond en van den Vrijzin- nig-Democratischen Bond was echier wel wat omvangrijk, en zou dit nu wel tot het gestelde doel noodzakelijk zijn? Wij meenden van niet. Wij hebben derhalve deze enquête een hoofdzakelijk provinciaal Zeeuwsch karakter gegeven, doch haar aangevuld door het oordeel in te winnen van een aantal der meest-vooraanstaande en dus in politicis gezaghebbende menschen van beide partijen buiten de provincie. Zoo zijn bv. alle Leden der Staten-Gene- raal, voorzoover zij tot den V.B. of.de V.D. behoorden, in de enquête betrok ken. Bovendien zijn nog, om het opkomen de geslacht ook aan 't woord te laten, een aantal leden van den B.J.L., den Bond van Jonge Liberalen, er in betrok ken. Zooals men wellicht weet, is dit een zelfstandige organisatie van niet al lemaal piepjonge liberalen (tot 35 jaar) die in geen ander dan een vriendschap pelijk organisatorisch verband tot den Vrijheidsbond staat. Óver de uitkomsten dezer enquête in een volgend artikel. Is het bijvoorbeeld niet merkwaar dig, dat Goes op 13 Raadsleden 3 Vrij heidsbonders telt, doch geen enkelen Vrijzinnig-democraat; Middelburg daar entegen op 17 Raadsleden, slechts 2 Vrijheidsbonders en 2 Vrijzinnig-demo craten? In algemeenen zin stemt dus 23 der Goessche en 23% der Mid delburgsche bevolking liberaal; in Goes, echter zou minder dan 1/3 dezer liberalen vrijzinnig-democraat zijn, in Middelburg daarentegen meer dan de helft. Zonder den invloed van milieu en traditie is dit o.i. niet voldoende verklaarbaar. Onder denzelfden titel verschijnt te gelijkertijd bij de fa. W. J. T h i e m e en Cie. te Zutphen een uitvoeriger publicatie van de hand van schrijver dezes, waarin o.a. tal van meeningen van vooraanstaande politici inzake deze quaestie zijn opgenomen. HET BEZOEK VAN DE KONINGIN AAN ROTTERDAM. In verband met het aangekondigde bezoek van de Koningin aan Rotter dam op Zaterdag 22 Juni a.s. deelt het comité tot huldiging van de nagedach tenis van wijlen Prins Hendrik der Ne derlanden mede, dat het in de bedoeling van de Koningin ligt aanwezig te zijn bij de overdracht aan het gemeentebe stuur van Rotterdam van het door dit comité in de zeevaartschool te plaat J sen borstbeeld van Z. K. H. Prins Hen- j drik. De overdracht zal des middags plaats hebben. Het borstbeeld stelt j «Prins Hendrik voor in admiraalsuniform. Waarheid wekt deugd, Liefde kweekt deugd. DE EERSTE KAMERVERKIEZINGEN. De heer Fleskens maakt een kans. De heer Lockefeer uit Hulsit in de Tweede Kamer? In een bijeenkomst van de Statenclub der r.k. Staatspartij in Noord-Brabant zijn de volgende personen, in een rang orde van voorkeur, c,andidaat gesteld voor de Eerste Kamer. 1. Mr. W. van Lanschot (aftr.) Vugt; 2. Jhr. mr. A. F. van Sasse van IJsselt (aftr.) 's-Bosch; 3. P. J. de Jong (aftr.) Tilburg; 4. H. J. M. Blomjous (aftr.) Tilburg; 5. A. N. Fleskens, lid van de Tweede Kamer, Geldrop; 6. Mr. J, C. A. M. van de Mortel, wethouder, Til burg; 7. Jos. A. S. M. Meijring, 's-Bosch; 8. Ch. Stulemeyer, industrieel, Breda; 9. dr. P. J. H. van Ginneken, industrieel, Bergen op Zoom; 10. ir. L. M. A. van Loon, industrieel, Steenbergen. Naar wij vernemen is deze nominatie zoo opgemaakt, nadat voldoende zeker heid was verkregen, dat het ,aftredend lid de heer A. C. de Bruijn uit Utrecht, een behoorlijke plaats zou worden toe gewezen in de combinatie Utrecht Zeeland. Men is, na nauwkurige berekening der cijfers, tot de overtuiging gekomen, dat 'n vijfde katholieke zetel in de pro vincie Noord-Brabant tot de groote waarschijnlijkheden kan behooren. In dat geval zou dus 't Tweede Ka merlid, de heer A. N. Fleskens, burge meester van Geldrop gekozen worden. Naar wij vernemen is de heer Fles kens inderdaad bereid een benoeming tot Senator te aanvaarden. Zijn opvol ger op 't Binnenhof zou dan zijn het oud Tweede Kamerlid, E. Lockefeer uit Hulst. DE VOORGESTELDE BEZUINIGINGEN OP 'T ONDERWIJS Bezwaren van „Volksonderwijs". Het hoofdbestuur van „Volksonder wijs" heeft zich met 'n adres gericht tot de regeering en de Staten Generaal waarbij het ernstige bedenkingen maakt tegen de verschillende bezuinigingen ten aanzien van de uitgaven van het onderwijs als voorgesteld in het Be- zuinigingsontwerp. Immers, aldus het adres, wordt daardoor nadeel toege bracht aan de geestelijke kracht van ons volk in al zijn geledingen. Verhooging van de leerlingenschaal voor de scholen voor uitgebreid lager onderwijs en voor de kleinste, de zg. één- of tweemansscholen van 't gewoon lager onderwijs zal niet alleen de werk loosheid onder het onderwijzerscorps vergrooten, doch ook het onderwijs zal daardoor moeilijk op het thans bestaande peil gehandhaafd kunnen blij ven. Verder wijst het adres er op dat het voorstel om bijna een derde deel der onderwijzer te vervangen door zg'n. „kweekelingen" eveneens nadeelig voor het peil van het onderwijs geacht moet worden. Ten krachtigste verzet het adres zicfT tegen de in uitzicht gestelde voortgaande opheffing van openbare scholen met meer dan 60 leerlingen in kleine gemeenten. Het hoofdbestuur verzet zich niet te gen het verleenen van een voorloopig pensioen aan 60-jarigen onderwijzers, terwijl het voorts geen overwegende be zwaren heeft tegen een nagenoeg tijde lijk stopzetten van de onderwijzersop leiding, waarbij het evenwel aandringt op overgangsmaatregelen. Tenslotte wordt in het adres het voornemen bestreden om alle lagere dagnijverheidsscholen waarvan de cur sus langer dan twee jaren duurt, gelei delijk om te zetten in scholen met een cursusduur van twee jaren DE VASTGELOOPEN TRANSFER ONDERHANDELINGEN. Het Ned. Corlrespondentiebureau meldt nader Om te verhinderen, dat een Donder dagavond in de dagbladen verschenen minder juist bericht over het afbre ken van de transfer-onderhandelingén met Duitschland, de oorzaak wordt van onjuiste voorstellingen omtrent het ver loop van zaken, wordt ons nog het vol gende medegedeeld. Het principieele punt, dat tot de moeilijkheden en daarmede tot het op schorten der onderhandelingen, heeft gevoerd, heeft de Nederlandsche dele gatie in het geheel niet op het laatste oogenblik verrast; het was tijdens het vergelijken van de door de Nederland sche en door de Duitsche zijde opge- jujp-yi£.- TcZn. Zj2. ^fasé zciéze. z<- \Jtagez. Med.) stelde verdragsteksten reeds Zondag avond aan den dag getreden, daar uit den Duitschen tekst bleek, dat een eisch werd gesteld .waarover tijdens de mondelinge onderhandelingen niet was gesproken. Maandag, Dinsdag Woensdag is over dit punt uitvoerig gedelibereerd. De leider van de delegatie, mr. Ries, had van zijn chef, den minister van fi nanciën, reeds tien dagen geleden om reden van ambtelijken aard, opdracht gekregen, om in elk geval op 6 Juni weer in Den Haag terug te zijn. Indien de onderhandelingen, die dan drie we ken zouden hebben geduurd, nog niet geëindigd zouden zijn, zouden zijn in Den Haag moeten worden voortgezet. Dit werd dan ook reeds tien dagen ge leden aan de Duitsche delegatie mede gedeeld, die alle mogelijke medewer king verleende om de onderhavige zaak nog voor 6 Juni te doen afloopen Zulks zou dan ook het geval zijn ge weest, indien de delegatie het om trent het bekende, principieele punt eens hadden kunnen worden. Had de leider van de delegatie op grond van zijn overtuiging, dat dit con cept-verdrag niet behoorde te worden geparafeerd, gemeend, dat onderhan delingen over het bekende punt, dat drie dagen lang van alle kanten door de beide partijen was besproken en voorzien, nog zouden baten, zonder in strijd te komen met de Nederlandsche waardigheid, dan zou hij dit om een spoorkaartje zeker niet hebben gela ten en gemakkelijk den minister van financiën telefonisch verlof hebben kunnen vragen, nog langer in Berlijn te blijven. RENTEVERLAGING TWEEDE HYPOTHECAIRE VOORSCHOTTEN De minister van sociale zaken heef ,aan de gemeentebesturen de volgende circulaire gericht betreffende rentever' laging van tweede hypothecaire voor schotten. Ten einde ook voor de woningen waarvoor uwerzijds tweede hypothecai re geldleeningen zijn verstrekt, tot de noodzakelijke verlaging der huren te kunnen komen, is de regeering bereid den rentevoet der uit 's Rijks kas ver leende voorschotten tot 4 pet. te veria gen. Het voordeel van deze renteverlaging moet echter geheel voor huurverlaging voor de desbetreffende woningen wor den .aangewend. Van dezen eisch kon worden afgezien indien de huur reeds zoodanig is verlaagd, dat deze niet meer toereikend is tot betaling van de exploitatie-uitgaven. Bij inwilliging van verzoeken om renteverlaging moet uw college een be drag vaststellen, waarboven de huur niet m,ag stijgen. Ten genoege van uw college zal bij de rentebetaling moeten worden aangetoond, dat niet meer huur is bedongen, dan uwerzijds is toege staan. Ik vertrouw, dat uw college nauw lettend zal toezien, dat de geste'de voorwaarden worden nagekomen. Van de toegestane Renteverlagingen ontvang ik gaarne mededeeling, opdat het noodige kan worden gedaan tot ver laging voor de rente betreffende Rijks voorschotten. DE MOEILIJKHEDEN MET DEN BOTERUITVOER NAAR DUITSCHLAND. De heer Lovink heeft aan den minis ter van oeconomische zaken de volgen de vragen gesteld: 1. Is het den minister bekend, dat alle leden van den bond van coöpera tieve zuivelverkoopvereenigingen, die tot dusverre maandelijks ongeveer 500,000 kg boter naar Duitschland ver zonden, dien uitvoer noodgedwongen hebben moeten staken, doordat het ri sico, aan de betalingen verbonden, te groot was? 2. Is de minister niet van oordeel, dat het noodzakelijk is, aangezien andere landen dien Hollandschen aanvoer overnemen, dat alles in het werk moet gesteld worden om de bezwaren der ex porteurs te ondervangen? 3. Is de minister bereid, met het oog op den noodtoestand in den landbouw hiertoe ten spoedigste het noodige te verrichten en tijdelijk een garantiere- MAANDAG (2EN PINKSTER DAG) ZAL ONS BLAD NIET VERSCHIJNEN. Daar wij Dinsdag vroeger ter perse gaan, zullen advertentiës voor de courant van dien dag niet later dan 10 UUR v.m. kunnen worden aangenomen. Ontvangen de nieuwste alsmede complete MIDDELBURG (Ingez. Med.) Middelburg, 7-VI-'35. Donderdag: hoogste luchttemperatuur 18.1 °C (64 °F); laagste 13.6 °C (56 °F). Heden 9 h: 16.5 °C; 12 h: 18.7 °C. 0.2 mm re gen of neerslag. Hoogste barometerstand te dezer stede, in het afgeloopen et maal: 764 mm; laagste 761 mm. Hoogste barometerstand in het Euro- peesche waarnemingsgebied: 769.0 mm te Weenen; laagste 739.1 mm te Va- Jentia. Verwachting tot morgenavond: Matige tot krachtige, Z. tot Z.W. wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring, waarschijnlijk regenbuien met kans op onweer, aanvankelijk iets warmer. Zon op: 4 h 42; onder: 21 h 15. Licht op: 21 h 45. Maan op: 10 h 57; onder: 24 h 48. E.K.9 Juni. ft Hoog- en Laagwater te Vlissingen. Westkapelle is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere is 38 min. later (S Springtij.) Juni. Vr. Za. Zo. Hoogwater. 6.12 18.25 6.57 19.11 7.49 20.04 Laagwatei. 12.12 24.50 12.53 1.39 13.49 Vr. Za. Zo. Hoog- en Laagwater te Wemeldinge. Juni. Hoogwater. Laagwatei 8.00 20.18 1.12 13.22 8.41 20.59 1.49 14.03 9.27 21.44 2.37 15.00 7 8 9 geling te treffen als bestaan heeft van 27 September 1934 tot 13 Februari '35? OUD-MINISTER MARCHANT GEVORMD. In de huiskapel van Z. H. Exc. Mgr. J, D. J. Aengenent heeft mr. H. P. Mar- chant, oud-minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, uit de han den van den Bisschop van Haarlem het heilig sacrament des Vormsels ontvan- gen. De oud-minister heeft dezer dagen ook zijn opwachting gemaakt bij Z. H. Exc. den Aartsbisschop van Utrecht, die den grijzen staatsman hartelijk had geluk gewenscht toen het verrassend bericht over de bekeering in de bla den was verschenen. BEVOORDEELING VAN PLAATSELIJKE BELANGEN. De Nijverheidsraad heelt bezwa ren tegen de desbetreffende be palingen in de bestekken van gemeenten. De Nijverheidsraad heeft ter kennis van den minister van binnenlandsche zaken gebracht dat gemeentebesturen, hoe langer hoe meer er toe over gaan om in bestekken voor aanbestedingen van werken of bij het plaatsen van or ders voorwaarden te stellen waardoor plaatselijke belangen worden bevoor deeld. Zoo wordt in sommige gevallen voorgeschreven om de bij de uitvoering van werken benoodigde materialen van in de gemeente wonende handelaren of fabrikanten te betrekken om of het

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1935 | | pagina 1