mmmmn, ZEELÜND* WEEB El WIND. :n NUMMER 102. TWEE BLADEN. WOENSDAG 1 MEI 1935. EERSTE BLAD. 178e JAARGANG. NEDERLANDS PAVILJOEN OP DE BRUSSELSCHE TENTOONSTELLING. Iris Snit 90 jaar. mm als sselied uitla- aar 't kerk- ns het aan onge- voor- ïn wa- ïr tegen in de geo- kelijke in de men- m F 6. Bree- £amp- leutel, asting- N 289. Q 240. lsgang Dam Z. raat O K 212. erssin- Buk- Hes- cheer- ang R er, L s, KL choen, geket- 27, Be- mpou- Hon- E 29. :rsche- sleutel, Bosje ir. Poli- Senaar- leijerse Lam- Kerk- Hof- g. Con- Ischap .uit- Lan- Potten- ereeni- t. ir Con- Markt eniging Schut- ig „De el„Jan anje, 8 LD.A-P. w ittcUiU gp $etvw0eh# MIDDELBURGSCHE COURANT Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent- schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per kwartaal Week-abonn. in Middelburg en Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r. cohtr. voor beide veel lager; tar. op aanvr. GOESCHE COUBANT£££ Uitgeefster Naamlooze Vennootschap ,,De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg. Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17. Aangesloten bij bet Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Familieberichten en dankbetuigingen 11 regefa 2.10, elke r. na. 30 ct. Rubriek „Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regel; a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. me' „Brieven" of „Bevragen bureau dezer coo- rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent. Denemarken, was het eerste pa viljoen, dat na den dag der officieele opening van de Brusselsche wereldten-, toonstelling door het Belgisch vorsten paar, zijn deuren ontsloot. Het was het eerste en het zal misschien, naar zijn be- langwekkenden inhoud, een der beste zijn. Maar Nederland heeft ook hard ge werkt, en ook wij zijn voor een ten toonstelling althans heel vroeg klaar gekomen. Twee dagen na den officieelen aanvangsdatum, dat is wel ongelooflijk kwiek in tentoonstellingszin. In Barce lona, zoo vertelde me gisteren een vak broeder, die daar geweest was, waren enkele paviljoens op den dag der slui ting nog niet klaar! Het Nederlandsche paviljoen is al tijd betrekkelijk dan bescheiden van omvang, maar z'n architectuur doet het goed, beter, naar mijn smaak, dan des tijds in Antwerpen, Daar waren de py lonen wat gewild vierkant-modern; hier is de kerktoren met op z'n kop een soor tement fontein of boeket van stalen ban den een uitstekende vondst, die het Ne derlandsche karakter onderstreept zon der in een dorpskerktoren-imitatie te vervallen. De klok in den toren 1 o o j t, en de beiaardmuziek uit de Philips-galm- gaten (Raadhuistoren van Amsterdam, door Vincent bespeeld en op grammo foonplaten opgenomen) is zoo goed als ze maar wezen kan. Dat is nog niet volmaakt, maar niettemin apprecia- bel. Beter dan bij een soortgelijke proef neming destijds op den Middelburgschen Raadhuistoren. Gistermiddag hebben we met mekaar het Nederlandsche paviljoen geopend. We, dat is, achter den tafel; oud-minister Verschuur, thans Nederlandsch regee- ringscommissaris; minister Steenberghe. namens onze regeering; minister Isackcr, Belgisch minister van economische za ken, burgemeester Adolphe Max en nog enkele andere hooge functionarissen; vervolgens in de zaal; autoriteiten, Ne derlandsch en Belgisch; inzenders, pets en verdere genoodigden. De openingsplechtigheid zelf was, om het kindje nu maar eens bij den naam te noemen, stierlijk vervelend. Bijna an derhalfuur naar redevoeringen te luis teren die, het zij door minder goede acoustiek, het zij door het ontbreken van luidsprekers, zoowat niemand ver stond, dat is al een corvee. Maar wanneer daar dan nog bijkomt dat de Nederlandsche commissa ris-generaal en de minister, die de N e- derlandsche regeering vertegen woordigt, bij de opening van het N e- derlandsche paviljoen in een grondwettig tweetalig land, meenen aan de dwaze Nederlandsche zucht tot po- lyglottisme of overdreven hoffelijkheids- betoon te moeten voldoen door hun bei de redevoeringen eerst in de gemeen schappelijke taal en daarna nog eens in haar geheel in 't Fransch te moeten op lepelen, inplaats van ruggegraat te too- nen en daar in het Nederlandsch alléén te spreken, dan wordt het wel èrg ver velend. Minister van Isacker, een Vlaming, «•Prak alléén in onze taal; burgemeester Max van Brussel daarentegen, die met eemgen goeden wil naar mij verzekerd wel Vlaamsch kan spreken, richtte zich uitsluitend in het Fransch tot zijn hoorders, Hoe dwaas dit alles is, voornamelijk van onze Nederlandsche verte genwoordigers, blijkt onmiddellijk wan neer men de zaak omkeert. Zou een commissaire-général Qf een minister van Frankrijk het ooit in z'n hoofd ha len, vanwege de Belgische tweetaligheid, m Brussel z n redevoering in het Fransch en in het Nederlandsch te houden? Wel nu dan! a e <4' Maar aan al zulke corveeën komt een emd en na het laatste zeer dankbare ap plaus instemming met opluchting ge lijkelijk vermengd zeker ging men rondgangen maken. Gok van binnen is het Nederla uLch paviboen in velerlei opzicht pn'jzen. De architectuur is ook hier goed er het baksteenen bassin met visschen in hei midden van de groo- tejial doet het uitstekend. Schiphol heeft een mooie makette ge zonden. Zeeuwen zullen goed doen den door Wim Abele ven alleraardigst ver zorgden stand van de Vlissinger haven (rechts van den ingang) niet voorbij te loopen. Heel interessant is de stand van de P.T.T., rechts achter in de zaal. Met in- genieuziteit en geduld heeft men daar de heer Pater vertelde me; geheel in eigen werkplaatsen een reusachtige makette-grafiek gemaakt, die door een stelsel van oplichtende lampjes de groo- te uitgebreidheid en de ontzaglijke sne'- heid van het moderne kabel-, radio-te'.e- graaf en radiotelefoonverkeer aangeeft. Men late niet na een bezoek te bren gen aan het stemmige eerezaaltje vooraan recht, onder den toren. Daar hangen o-a. de in brons gegoten maskers van de 8 Neder'anders, die den Nobel prijs ontvingen, e e Wat de totaalindruk betreft: wij ko men op deze tentoonstelling nog nader terug. Zij is ook nog niet zóóver gereed, dat men zijn bezoek eraan nog niet wal zou kunnen uitstellen. Maar de Wereldtentoonstelling-Brus sel 1935 is waarlijk geweldig; zij over treft onzes bedunkens de indrukwek kende Antwerpsche van 1930. Dat het een attractie van je welste zal worden voor dezen zomer daarvan kan men verzekerd zijn! UITZENDING VOOR NED.-INDIë. Ter gelegenheid van den verjaardag van Prinses Juliana, heeft de Phohi een speciaal feestprogramma voor Indië uit gezonden. Na eers inleiding van den omroeper werden nationale liederen uit vroegeren en lateren tijd ten gehoore gebracht, waarna de heer D. Hans een toespraak hield over het onderwerp; „Van Juliana van Stolberg tot Juliana van Oranje". Het muzikale gedeelte werd verder nog afgewisseld door het verslag van den Zondag gespeelden hockey-wed- strijd NederlandDuitschland. Na een slotwoord werd de uitzending met het Wilhelmus besloten. FINANCIEELE VERHOUDING TUSSCHEN RIJK EN GEMEENTEN. Nadere raming van de midde len van het gemeentefonds la ger dan de oorspronkelijke ra ming. De minister van financiën heeft aan de gemeentebesturen mededeelingen verstrekt inzake de vaststelling der voorloopige uitkeering uit het gemeen tefonds. De opbrengst van de middelen van het gemeentefonds zal naar de thans bekende ramingscijfers niet toelaten, dat voor deze uitkeering een bedrag van 59.200.000, als oorspronkelijk geraamd, beschikbaar wordt gesteld. De nadere raming geeft aan, dat voor deze uitkee ring beschikbaar zal zijn 54.825.000, zijnde 92.61 pet. van 59.200.000. In verband hiermede is de voorloopi ge uitkeering aan de gemeenten be.- paald op 92.61 pet. van het bedrag. Ten gevolge hiervan heeft het bedrag der garantie-uitkeering uiteraard een ver hooging ondergaan, of is de inhouding tengevolge van de limietbepaling ver laagd. CONTINGENTEERING VAN HARING. De Ned. Visscherijcentrale maakt be kend, dat ingevolge van K. B. van 25 April j.l. voor het tijdvak van zes maan den, aanvangende heden en eindigende 1 October a.s., de invoer van versche haring en voor pekel- en steurharing, alsmede de aanvoer van versche haring is verboden, voor zoover deze meer bedraagt dan 40 ten honderd van het netto gewicht, dat gemiddeld in de maanden Mei tot en met October 1932, 1933 en 1934 is in- of aangevoerd. Sloe- haring is onder deze contingenteering begrepen. De invoer is slechts toege staan, indien daarbij wordt overgelegd een door of vanwege den minister van Economische Zaken afgegeven vergun ning. ALGEMEEN NEDERLANDSCH PERSBUREAU. Aan het Algemeen Nederlandsch Persbureau, Stichting van de Vereeni ging van Uitgevers van Dagbladen „De Nederlandsche Dagbladpers" zijn met in gang van 1 Juni 1935 benoemd; tot re dacteur-verslaggever de heeren mr. W. A M. v. d. Kallen, chef-redacteur van *ift dagblad van Arnhem, F. J. H. M. Muller, oud-redacteur van De Maasbo de; tot redacteur-buitenland de heer J. L. Rodrigues, lid van de redactie van het persbureau Vaz Dias; tot verslagge- Er is een grens, waarbij de liefde ophoudt te bestaan, en eigen-liefde haar plaats inneemt. ver de heer J. C. Posch, thans als zoo danig werkzaam aan het persbureau Vaz Dias; tot flnancieel-redacteur de heer T. Douwes, oud-financieel-redacteur van het persbureau Vaz Dias. DE DREIGENDE STAKING BIJ DE MIJNEN. De minister van waterstaat heeft gis teren op zijn departement een langdurige bespreking gehad met den chef van het Staatstoezicht op de mijnen ter overwe ging van middelen, om alsnog een con flict in het mijnbedrijf te voorkomen. In het Herstellingsoord „Dennen heuvel" te Ossendrecht werden in 1934 49 patiënten verpleegd. Het totaal aantal verpleegdagen bedroeg 2202. Federatie van werkgevers in het landbouwbedrijf. Woensdag is te Dordrecht in een ver gadering van afgevaardigden van land bouwers van de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche eilanden en West Noord- Brabant een federatie van werkgevers- groepen opgericht, zulks in verband met de verlaagde steunnormen voor de land bouwproducten en de bezwaren verbon den aan verlaging van de arbeidsloonen. Waterschappen. Bij Kon. besluit zijn benoemd: a. met ingang van 27 April j.l. tot voorzitter van het bestuur der waterkeering van h^t calamiteuze waterschap Oud- en Jong-Breskens I. P. Becu, te Breskens; b. tot dijkgraaf van den Herdijkte-Zwar- tepolder J. de Putter te Cadzand. Heden is, de heer Arie Smit te 's- Gravenhage, de stichter v,an de Kon. Mij. „De Schelde" te Vlissingen 90 jaar geworden. Arie Smit werd te Ridderkerk gebo ren als zoon van den bekenden scheeps bouwer Jan Smit; en is al op zijn 15de jaar in zijns vaders zaak gekomen. Hier omheen speelt naar de N. R. C. meldt, een typische gebeurtenis. Na de lagere school, w,as de jonge Arie op een kost school in Rhenen geplaatst. De institu- teur achtte het op zeker oogenblik ge raden zijn vader te waarschuwen, dat hij een goed hoofd en wetenschappeiij- ken aanleg had. Dit was voor vader Smit voldoende om dadelijk te beslui ten, dat hij hem d,an in de zaak moest hebben en zoo geschiedde het ook op staanden voet. Arie kwam dus in den scheepsbouw en in de beste school daarvoor. Hij leer de al jong teekenen en zelfstandig ont werpen en vooral ook leerde hij, wat geheel met zijn aanleg overeenkwam, vroeg op eigen beenen staan, voor zich zelf oordeelen en handelen. Het bedrijf had niets van een instelling voor jonge dames, maar was integendeel tamelijk hard en ruw, de patroons' werkten even hard mee als hun arbeiders, het was een school voor arbeidszin en de vor ming van vastberaden karakters. De jonge Arie had het in zich er zoo een te worden en hij is het geworden. Het toeval bracht hem te Vlissingen. Toen hij daar eens moest zijn, kwam hij op de gedachte op de ongebruikt lig gende marinewerf een filiaal van de fa briek te Slikkerveer te stichten. Er be stond in Vlissingen niets van dien aard en ,als de schepen, van de „Zeeland" het een of ander te repareeren hadden, moesten zij naar Glasgow oversteken, ook al was het voor een bagatel. Arie Smit zag in, dat er dus voor een reparatiewerf te Vlissingen wat moest te verdienen zijn en hij vroeg dan ook de oude werkte Vlissingen in pacht om er een reparatiewerf van te maken. Prins Hendrik, „de Zeevaarder", pro motor van de „Zeeland", ondersteunde dit plan. Maar het kwam anders. De chef van het materieel der marine B. J. Ti- deman was al eenigen tijd zoekende naar iemand, die te Vlissingen een werf met machinefabriek wilde stich ten, waarin men een middel zag om het achterop geraakte Vlissingen te steu nen en weer vooruit te brengen. Hij hoorde van Arie Smit's plan, bracht hem in contact met den koning die zijn steun toezegde en zoo kwam Arie Smit ertoe in plaats van, zooals aanvankelijk zijn bedoeling was geweest, een repara tiewerf op kleine schaal, een groote scheepsbouwwerf met machinefabriek „de Schelde" zou zij heeten, op te zet ten. Voorwaarde was, dat het een Ne derlandsche onderneming met Neder landsch geld zou zijn. Daar zorgde hij voor, hij stak er zelf een aanzienlijk be drag in en in 1875 kwam ..de Schelde" tot stand. Eer het zoover w,as had Arie Smit veel tegenwerking te overwinnen gehad. Men zag te Amsterdam en Rot terdam het opkomen van een nieuwen concurrent, die de gemoedelijke en voor de schatkist blijkbaar niet altijd even voordeeMge, verdeeling van de orders ging verstoren, met leede oogen aan en ook in de Kamer, waar de twpe groot ste steden door hun sterke groepen af gevaardigden een groot woord meespra ken, was er genoeg tegenstand te over winnen, Arie Smit was echter van te genstand niet bang, hij zette door, ook toen in den eersten tijd de zaken bij „de Schelde" nu juist niet te best gin gen en hij mocht het genoegen smaken binnen betrekkelijk korten tijd over 'n werf en machinefabriek te beschikken, die andere bedrijven ten voorbeeld was. Aan de 3 ha van de werf had hij niet genoeg, hij breidde het terrein aanstonds niet zonder veel kosten en moeiten uit, de oppervlakte van de fabriek groeide mettertijd tot 25 ha. Om de zaken op gang te brengen, had hij personeel van zijn vaders fabriek meegenomen, wat er meer noodig was moest gaandeweg ter pla,atse zelf gevormd worden. Men kan zich denken, dat er tegenover zulke moeilijkheden, zelfvertrouwen, volhar ding en doorzettingsvermogen noodig waren om te slagen. Maar Arie Smit bezat deze dan ook in hooge mate en hij is geslaagd. De directie van „de Schelde" heeft hij nooit gevoerd, maar als gedelegeerd commissaris was hij meer. De feitelijke leiding lag in zijn hand en dat hij haar met beleid vuil inzicht gevoerd heeft, daarvan is de groei van „de Schelde" het beste be wijs. Op 6 Augustus 1921 heeft de minister van oorlog en marine een borstbeeld van hem, dat in het gebouw van „de Scheldeis geplaatst, onthuld. Burgemeester van Vlissingen. De heer Arie Smit w,us autodidact in den besten zin van het woord en in 'de eerste plaats man van de daad. Politiek lag hem van huis uit in het minst niet. Evenwel is hij gedurende vrij langen tijd ook in de politiek geweest. In de eerste plaats in de gemeentepolitiek. Toen 'i op een gegeven oogenblik te Vlissingen niet al te best ging werd hij, dien men als een flink en doortastend man had leeren kennen, aangezocht burgemees ter te worden. Hij nam aan. Negen jaar van 1879 tot 1888 is hij burgemeester van Vlissingen geweest. Het is een pe riode van grooten vooruitgang voor de gemeente geworden. Toen hij zijn ambt aanvaardde had hij 9500 inwonersj toen hij aftrad waren het er 22.500', een_ groei, die het gemeentebestuur werk genoeg gaf. Arie Smit bestuurde de gemeente, of zij zijn eigen zaak was. D,ut hij daar bij wel eens in botsing kwam met hoo- gere machten laat zich denken, want hij was, als hij van zijn goed recht over tuigd was, de onbuigzaamheid zelf. En tot op den huidigen dag heeft hij dan ook heel wat te vertellen van zijn con flicten met de Gedeputeerden die van hem blijkbaar dikwijls niet al te veel begrepen, en wier bezwaren tegen dit of dat voor hem menigmaal slechts „for malisme" waren. Hij pakte soms zoo fel aan, dat de minister van binnen- landsche zaken het noodig vond hem tot wat meer soepelheid aan te sporen. En menigmaal heeft hij in die dagen op het punt gestaan er zijn burgemees tersambt maar aan te geven. Doch als hij dit te kennen gaf, wilde men toch altijd liever, dat hij bleef. Een man met zoo'n temperament was uit den aard der zaak ook niet onver deeld bemind onder de Vlissingsche burgerij. Velen hadden me zijn „Teeu- wenklauw" weinig op, maar toen hij tenslotte, wegens familieomstandighe den en ingevolge een belofte aan zijn moeder gedaan, dan toch ontslag nam en naar Rotterdam verhuisde was het leedwezen onder de bevolking alge meen, omdat men alles wel beschouwd wel inzag, dat men een uiterst flink, ver standig en eerlijk burgervader ging mis sen, die met hart en ziel voor de 'ge meente gewerkt had. Nog in zijn Zeeuw- schen tijd is Arie Smit behalve lid van de Staten voor de eerste maal (van '86 '88) lid van de Tweede Kamer voor Middelburg geweest. Hij nam dit (ter wijl hij ook nog altijd „de Schelde" te besturen had) erbij op zich omcTat hij het noodig vond persoonlijk op het Binnen hof voor de belangen van zijn gemeen- Middelburg, l-V-'35. Dinsdag: hoogste luchttemperatuur 13.8 °C (57 °F); laagste 5.6 °C (42 °F. Heden 9 h: 8.3 °C; 12 h: 11.2 °C. Geen regen of neer slag. Hoogste barometerstand te dezer stede, in het afgeloopen etmaal: 773 mm; laagste 770 mm. Hoogste barometerstand in het Euro- peesche waarnemingsgebied: 770.4 mm te Blaavanshuk; laagste 755.4 mm te V. Manoer. Verwachting tot morgenavond: Zwakke tot matige, N.O. tot Z.O. wind, licht tot half bewolkt, weinig of geen neerslag, waarschijnlijk nachtvorst, over dag iets zachter. - Zon op: 4 h 33; onder: 19 h 23. Licht op: 19 h 53. Maan op: 3 h 24; onder: 18 h 04. N.M. 2 Mei. a Hoog- en Laagwater te Vlissingen. Westkapelle is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere is 38 min. later (S Springtij.) Mei. Hoogwater. Laagwater. Wo. 1 12.09 6.16 18.29 Do. 2 0.23 12.52 7.02 19.14 Vr. 3 1.05 13.34 7.47 20.00 Hoog- en Laagwater te Wemeldinge. Mei. Hoogwater. Laagwater. Wo. 1 1.31 14.01 7.12 19.37 Do. 2 2.19 14.49 7.59 20.22 Vr. 3 3.05 15.35 8.44 21.06 te op 13 ktreen Ten tweeden ma lé kwam hij, ia in 1880 door niet herkie zing uitgevallen te zijn, in 1891 in de Kamer. Nu voor Ridderkerk. Hij is et- toen tot 1897 deel van blijven uitmaken. SOES, Onze stadgenoot J. Zwartepoorte vond dezer dagen onder Nisse een kin- derluchtballonneije, dat, volgens aan hangend kaartje, afkomstig was uit Ael- ter (België) en het verzoek bevatte dit terug te zenden. Julianadag. De 26ste jaardag van prinses Juliana is door Goes op opgewekte wijze ge vierd. Er werd van de openbare en van vele particuliere gebouwen gevlagd en om 8 uur zette het carillon den dag in met het Wilhelmus en eenige andere melodiëen uit „Valerius Gedenckclank Des middags liet het carillon zich we derom hooren. Intusschen begon des morgens in Schuttershof de vertooning der Juliana- film voor de schoolkinderen. De hela? stelling voor de vertooningen was zoo groot, dat alle vijf keer de Schouwburg zaal geheel gevuld was. De vertoonin gen voor de jeugd werden ingeleid met een korte toespraak der schoolhoofden en het zingen van het Wilhelmus. De voorstelling des avonds, die o.a. bijge woond werd door burgemeester en wet- houderSj. werd geopend met een toe spraak van den voorzitter der Oranje- vereeniging, den heer Van Ballegoyen de Jong. De Oranjefilm bood voor den regel- matigen bioscoopbezoekei- weinig nieuws- Uitgezonderd eenige jeugdfoto's van de prinses, was zij vrijwel geheel samenge steld uit brokstukken van journaals. Niettemin was het wel interessant deze verschillende opnamen in juiste volgor de verzameld, nog eens op het witte doek te zien. Met aandacht werden de vertooningen dan ook gevolgd. Om acht uur gaf „Euphonia" een con cert op de Markt, waarvoor eveneens veel belangstelling besitotad. Heb pro gramma, dat onder leiding van den hr. P. de Rooy, voortreffelijk werd uitge voerd, droeg een nationaal karakter. Als een geheel een dag, die, in ver gelijking met andere jaren, wel een bij zonder karakter als „Julianadag" droeg. „Jan Ongeluk." De jonge tooneelvereeniging „De Schouwspelers' voerden Dinsdagavond in de Prins van Oranje het blijspel „Jan Ongeluk" van O. Blumenthal en G. Ka- delburg op. De belangstelling was matig. Ongetwijfeld mede in verband met de viering van den Julianadag. „Jan Ongeluk" is een vlot stuk, met tal van geestige wendingen en onver wachte situaties, zoodat de aandacht steeds geboeid blijft. De Schouwspelers kunnen met voldoening op deze uitvoe ring terugzien. De regisseur, die zelf op zeer goede wijze de titel rol vervulde, had zijn medespelers

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1935 | | pagina 1