IiO$I£iC mt den DAG. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE COURANT) VAN DINSDAG 2 APRIL 1935. No. 78. m HET DRAMA OP WALCHEREN. MIDDELBORgs. WALCHEREN. PERSKRONIEK. •i - Toenadering tusschen Enge land en Rusland. Eden heelt het wantrouwen der Sovjets overwonnen. Naar een om singeling van Duitschland Polen nog steeds de onzekere factor. Engeland's commis voyageur in poli tiek, de Lord Grootzegelbewaarder Anthony Eden, heeft zijn bezoek aan Moskou achter den rug. Zondagavond verliet hij de Russische metropool: met den sneltrein, die hem naar Warschau de Poolsche hoofdstad, moest brengen. Hij is daar inmiddels al aangekomen. In een bericht uit Warschau heette het gister, dat men hem daar niet met zoo veel staatsie zou inhalen als te Mos kou het geval is geweest. De Polen willen het kalmpjes aan doen. Dat is niet zonder eenige pikanterie. Blijkbaar kan men het te Warschau niet al te goed zetten, dat de Sovjets zooveel werk van Eden's bezoek hebben ge maakt; al de feesten, diners, en gala- tooneelvoorstellingen, die te zijner eere in overvloedigheid werden gegeven, schijnen een eenigszins prikkelende uit werking op het politieke Poolsche ge moed te hebben uitgeoefend. Dat is trouwens niet heelemaal onbegrijpelijk. In hun hart koesteren de Polen nog steeds niet bepaald vriendschappelijke gevoelens voor de Russen, al werden de politieke betrekkingen, naar 't uiter lijk, het laatste jaar aanzienlijk beter. Het moet hun daarom een beetje de oogen uitgestoken hebben, dat de spe ciale afgezant van Engeland met zoo veel praal door de bolsjewistische machthebbers gefêteerd werd, En zulks temeer, nu gebleken is, dat de van huis uil conservatieve Engelsch- man het ook in politicis uitstekend met zijn communistische gastheeren heeft kunnen vinden. De berichten over de besprekingen, die Eden met Litwinof, den volkscommissaris van buitenland- sche zaken en vervolgens met den dic tator van het proletariaat Stalin zelf, heeft gevoerd, ademden van den begin ne af aan een zekeren optimistischen geest. En het officieele communiqué, dat Zondagavond werd uitgegeven, deelt mede, dat men tot een algeheele overeenstemming is gekomen, wat in dit geval meer dan een frase moet hee- ten.Het beteekent n.l., dat de Russen over hun wantrouwen jegens Engeland zijn heengekomen. Van den eersten dag van haar be staan af, heeft de Sovjetregeering in de Engelschen haar groote vijanden meenen te moeten zien. De betrekkin gen tusschen de beide landen zijn steeds door argwaan beheerscht. Nog tot voor eenige dagen gaf Moskou blij ken van deze wantrouwende gezind heid. Thans echter kan men in de Sov jet-pers artikelen lezen, waaruit on verholen blijdschap opklinkt. Het lijdt niet den minsten twijfel: er is den Sov jets een steen van het hart gerold, ze voelen zich ontzaglijk opgelucht: hun is de overtuiging geworden, dat Enge land thans werkelijk en eerlijk bereid is met Rusland samen te werken ,,tot bevestiging van den vrede". Men moet erkenen, dat het knap werk van Eden is geweest, de Russen zoo totaal van hun argwaan te bevrijden, al valt ge makkelijk te raden, met welke midde len hij dat klaar speelde: de Engelsch- man heeft Litwinof en Stalin o.a. ver teld van de ervaringen, welke hij en Sir John Simon bij de besprekingen met Hitier opdeden. Dat moet het ijs ge-( broken hebben. De gemeenschappelijke' vrees voor Duitschland's herbewape ning is het, welke Rusland en Enge land nu tot elkaar brengt. Te Berlijn zal men met zeer gemeng Oorspronkelijke detective-roman door J. P. BALJé. 13) - Ik bracht den wagen op gang en we stoven de Aagje Dekenstraat in. ,,Sta straks even stil", zei Jack onder het rijden, „op een moment, dat er wei nig menschen in de buurt zijn". Ik knikte. Aan het begin van den Vlis- singschen Weg, die naar Middelburg leidt, stopte ik. Vóór noch achter ons waren auto's te zien op dat moment. „Trek nu vlug dat jasje aan en zet de pet op", beval de detective", ik zal even je wenkbrauwen aanstippen. Voor een grondige vermomming is geen tijd. Denk er straks alleen aan, dat je je gezicht niet laat zien, als ik met iemand spreek". „Het wordt steeds raadselachtiger", protesteerde ik weer, toen de kleine metamorphose geschied was, en ik op verzoek van Jack O'Neill in een kalm gangetje naar Middelburg reed, „wat be teekent toch deze bespottelijke come- die?" „Dat weet ik zélf niet",^ grijnsde hij. ,,'t K,an heel goed zijn, ï*at het niets beteekent." Telkens keek hij om, alsof hij achter ons iets verwachtte. Nu en dan wierp hij een blik op z'n horloge, en ik hoor de hem bjrtnensmonds vloeken. de gevoelens het resultaat vernomen hebben. Het béteekent tenslotte, dat Engeland zijn politieke bemiddelaars rol voorloopig opgeeft en van plan schijnt zich aan te sluiten bij het stre ven, dat op een omsingeling van Duitschland moet uitloopen. Men hoort reeds, dat binnenkort het voorgestelde pact tot garandeering van de grenzen in het Oosten (het Oost-Locarno) tot stand zal komen zonder Duitschland. Londen zou er zijn goedkeuring aan hechten. Deelnemers zouden zijn: Fran krijk, Rusland, de Baltische landen (Estland, Letland en Litauen) en Tsje- cho-Slovakije, die mekaar dan dus we- derkeerigen bijstand moeten beloven voor 't geval van schending der gren zen, (welke schending men alleen van de zijde van Duitschland meent te kunnen verwachten). Een onzekere fac tor bij dit alles speelt Polen nog altijd, dat van de Oost-Locarno-idee niet veel wil weten, aangezien het daarvan o.a. te veel Russischen invloed in zijn bui- tenlandsche politiek vreest. Eden is nu echter te Warschau, om te trachten de Polen tot andere gedachten te bren gen. Mocht hij daar werkelijk in slagen, dan werd de positie van Duitschland weinig benijdenswaardig. Het zou dan vrijwel alleen komen te staan: slechts verzekerd van de sympathie van Hon garije en Bulgarije. Douanekaarten voor België. Zooals onze lezers zullen weten, mo gen de rijwiel-douanekaarten voor Bel gië, welke vroeger in tal van grens plaatsen verkrijgbaar waren, daar, op grond van nieuwe voorschriften der Bel gische regeering, niet meer verkocht worden. De A.N.W.B., Toeristenbond voor Ne derland, heeft thans de gelegenheid opengesteld, dat niet-leden bij genoem den Bond voor slechts 0.40 (plus 0.06 porti, indien de kaart moet worden toe gezonden) zulk een, voor het geheele jaar 1935 geldige douanekaart kan ver krijgen. Bij den consul te Middelburg, jhr. F. Beelaerts van Blokland zijn hierom trent nadere inlichtingen te verkrijgen. Vanzelfsprekend worden de douane- kaarten evenals tot dusver aan gewone bondsleden kosteloos verstrekt. Het aftreden van dr, L. A. J. Burgers- dijk als voorzitter der schaakclub was een gevolg van het feit, dat hij1 aan de beurt van altreden was en niet weer in aanmerking wenschte te komen voor het voorzitterschap. De Kerk in het midden. Voor de Hervormd (Gereformeerde) staatspartij sprak gisterenavond voor een klein gehoor in het gebouw der C-J.M.V- ds. F. G, Willekes uit Spijk over „De kerk in het midden". Spr. zeide, dat men de initialen H.G.S. op verschillende wijzen heeft vertolkt- Spr. wil het lezen ais volgt: Heeft geen streken. Daarbij wil hij niet zeggen, dat andere partijen streken hebben, maar de H.G.S- wenscht de eere Gods op alle terrein des levens. Zij zit steeds in het hoekje, waar de slagen vallen. Zij wil niet het gezegde toepassen „De kerk in het midden laten", maar zij bedoelt te bestrijden de leuze, dat men de Kerk er buiten moet laten zooals bij de „christe lijke" partijen al meer en meer wordt toegepast. Dit deden zij vooral in den aanvang bij den strijd voor het bijzonder onderwijs, dat geschiedt ook bij de Christelijke verzorging van Krankzinni gen, dat blijkt nu bij de Chr- Radio Ver- eeniging. Overal spreekt men van de Christelijke beginselen, maar de afge- .Misschien al voorbij", zei hij na een poosje, doch nauwelijks waren de woor den er uit, of hij greep me bij den arm, zoodat ik schrok, en we zonderling over den weg slingerden. Ik was slechts 'n gelegenheidschauffeurtje. „Je moet stoppen", schreeuwde de Engelsche speurder, die blijkbaar tame lijk opgewonden was, „en denk er aan, laat mij het woord doen. En niet je ge zicht laten zien." Ik liet den wagen opnieuw stilstaan, en direct was Jack O'Neill op den weg Hij liep om den auto heen en bekeek dezen, alsof het een voorwereldlijk ge drocht was. Hoofdschuddend morrelde hiji hier en daar pan. Dan richtte hij zich weer uit z'n gebukte houding op, en keek den weg af, die achter ons lag. Ik zag hem met de armen zwaaien en hoorde nu, dat een auto naderde Diep boog ik me over het stuur, en ook ik deed maar, of ik den wagen In specteerde. Ik probeerde de remmen, en merkte intusschen, d,at de naderende auto vaart matigde, en vlak bij ons stopte. „Heeft U misschien een blik benzine bij U?" hoorde ik Jack O'Neill vragen. Een meisjesstem antwoordde in het Engelsch. Waarop ook m'n vriend in die taal begon te spreken. En ik had gelegenheid te constateeren, dat een ge boren Engelschman, indien hij tevens geboren tooneelspeler is, z'n taal bijzon der goed kan radbraken. „We hebben panne", verklaarde hij, „ik geloof, dat onze benzinevoorraad op is. M'n chauffeur beweert echter, dat scheiden broeders geven er den toon aan en de Hervormden worden wel tot de besturen toegelaten, doch de moeder kerk als zoodanig wordt niet als moeder erkend. De redevoeringen van hervordi- de predikanten over de afscheiding van 1834 en de doléance van 1886 worden beknot. Maar bij het eere-comité voor een ju bileum van de K.R.O. leest men de na men van de ministers De Wilde en Co- lijn. De kerk er buiten en de Chr. Actie voorop is een zoet gefluit van den vo gelaar, dat velen verschalkt. Als men hen heel de week maar heeft, dan mo gen de Hervormden Zondags nog wel zich zelf zijn. Men heeft dit alles los ge maakt van de planting Gods, de Her vormd (Gereformeerde) kerk en ge bracht in handen van de andere ver- eenigingen, die van beneden af zijn ont staan. Men wil trachten alle Gereformeerden bij een te brengen, maar ver angt dat men dan erkent dat 1834 en 1886, schei ding van doléance, overeenkomstig Gods woord waren, Spr. zegt, dat men niet moet spreken van „God, Nederland en Oranje". God moet zelf de teugels in handen hebben van „Kerk, Oranje en Vaderland". De heer P. van Oyen, de lijstaanvoer der der partij in de kringen Middelburg en Tholen heeft aangetoond, dat uit de inleiding bleek, dat men niet moet kij ken naar de partij, doch naar het begin sel. Daar niemand meer vragen te stel len had, bracht de heer Van Oyen ds- Willekes dank, dat hij de moeite gedaan heelt de verre reis te maken. IS De vergunningen. Blijkens een adres verzoekt de Natio nale Commissie tegen het Alcoholisme, sub-commissie Handhaving Drankwet om, evenals is geschied in 1920 en 1925, aan H.M. de Koningin een voorstel te doen tot verlaging van het maximum aantal vergunningen voor den verkoop van sterken drank in het klein binnen deze gemeente. Tot een juist begrip van den inhoud van het adres deelen B. en W. het vol gende mede: Artikel 4 der Drankwet bepaalt o.m. dat in gemeenten beneden 10.000 zielen, het aantal vergunningen voor den ver koop van sterken drank in het klein niet meer mag bedragen dan 1 op 250 inwo ners. Laten we dit noemen: het wettelijk maximum. Gemeld artikel bepaalt echter tevens, dat om de vijf jaar, te beginnen met 1935, door de Kroon, op voorstel van den Raad en Ged. Staten gehoord, het maximum kan worden verminderd. Noe men wij dit het Kroon-mqximum. In 1920 bedroeg het wettelijk maxi mum 31; op voorstel van den Raad werd het door de Kroon verminderd met vijf, zoodat daarna het Kroonmaximum be droeg 26. Door plaats gehad hebbende mutaties is dit cijfer in den loop der volgende vijf jaar bereikt; er waren in 1925 in Goes dus 26 vergunningen. In laatstgenoemd jaar verminderde de Kroon op voorstel van den Raad ander maal het Kroon-maximum en wel met 2, zoodat dit werd teruggebracht tot 24. Het wettelijk maximum bedroeg op dit tijdstip 34. Door onderlingen handel in vergunningen is, met toepassing van art. 5, tweede lid, der Drankwet, ook het eerstgenoemde cijfer bereikt, zoodat er momenteel te Goes zijn 24 vergunningen. In 1930 heeft de Raad gemeend niet tot een verdere verlaging van het maxi mum te moeten overgaan. Tengevolge van de stijging, welke 't getal inwoners sedert 1930 heeft onder gaan, zou het wettelijk maximum thans er ook een defect aan de stuurinrictr ting moet zijn. Heeft U wellicht ben zine?" „No", hoorde ik weer de welluiden de meisjesstem. „I'm very sorry." „Jammer", zei Jack O'Neill spijtig, en hij1 legde zooveel echtheid in z'n stem, dat ik hem om z'n tooneelspelerstalent moest bewonderen, „neemt mij alstu blieft niet kwalijk, dat ik U ophield. Het was buitengewoon dom van ons, dat we op weg zijn gegaan, zonder den wagen grondig na te zien. Goeden morgen, miss, en nogmaals excuus." Ik hoorde een kort antwoord, daar na gromde een motor, en een seconde later zag ik een fraaien grijzen wagen langs ons schieten. Jack O'Neill had de motorkap open geslagen ten bestudeerde met gehui chelde interesse den motor. In de ver te werd de grijze w.agen tot een stipje Pas toen kwam de detective weer naast mij zitten. Op z'n gezicht was niets te lezen. „Rij maar kalm verder", zei hij1 alleen We reden nog even verder, en toen kwam een tegenbevel. „We kunnen nü wel terug gaan naar Vlissingen", zei m'n geheimzinnige vriend, „ik zie den grijzen aüto niet meer." „Maar je wou n.aar Middelburg", wierp ik tegen. „Zijn je plannen dan alweer veranderd? En waartoe diende deze comedie? Wat heb je ermee be reikt?" Hij antwoordde niet, er speelde slechts een fijn glimlachje om z'n mond bedragen 38 tegen 34 in 1925 en 36 in 1930. Hieruit volgt, dat het verschil tus schen het wettelijk en het Kroon-maxi mum in den loop der laatste tien jaar automatisch is gestegen. Dit verschil was in 1920 vijf, in 1925 tien, in 1930 twaalf en is thans veertien. Bedroeg dus in 1920 het Kroon-maximum 1 op 298 zielen, op heden is het gedaald tot 1 op 397. Hoe meer dus het bevolkingscijfer stijgt, des te grooter wordt automa tisch het verschil tusschen wettelijk en Kroon-maximum en des te geringer het getal vergunningen in verhouding tot het aantal inwoners. Het wil B. en W. voorkomen, dat het verstandige politiek zal zijn, voor de volgende vijf jaar het aantal vergunnin gen op het bestaande peil te handhaven, dus op 24. De verloven. Blijkens een adres verzoekt de Na tionale Commissie tegen het Alcoholis me, sub-commissie Handhaving Drank wet om het maximum-aantal verloven A (verkoop van zwak-alcoholischen drank, ook wel „bierverloven" genoemd) zooveel te verlagen als waartoe art. 6 juncto 40 der Drankwet, met inachtne ming van art. 74, sub. 5 recht geeft. De vergelijking tusschen wettelijk en Kroon-maximum ook hier trekkende (zie „De vergunningen") vermelden B. en W., dat het wettelijk maximum in de wet bepaald op 1 op 250 inwoners, me de geldt voor de verloven A, zoodat er krachtens de wet thans 38 verloven A in deze gemeente gevestigd zouden kunnen zijn. Een Kroon-maximum be staat nog niet. Het aantal verloven A bedraagt in de ze gemeente echter slechts 21, zonder bezwaar kan derhalve eenige vermin dering worden toegepast, (op het wet telijk maximum). Terugstelling tot het bestaande getal van 21 lijkt B. en W. echter niet ge- wenscht, daar de steeds doorgaande uitbreiding der stad de vestiging van nieuwe verlofslokaliteiten met zich kan brengen, zonder dat daarvan toename per hoofd van gebruik van zwak-alco holischen drank behoeft te worden ver wacht. B. en W. geven den Raad mitsdien in overweging om aan H. M. de Koningin te verzoeken, voor deze gemeente het maximumaantal verloven A te bepalen op 25, Coöperatieve Melkinrichting en Zuivelfabriek Walcheren. Volgens het jaarverslag van de Coöpe ratieve Melkinrichting en Zuivelfabriek Walcheren is in 1934 94866 1 melk ont vangen en 10245 1 room van Zuid-Beve land, waarvoor betaald is 8088, ter wijl nog 2450 boter voor 3632 is bijge- kocht. Nog is ongeveer 2.200.000 1 melk di rect van melkleveranciers aan slijters geleverd. Verkocht zijn 5.099.121 1 melk, 53.655 heele en 59.094 halve flesschen melk, 168.299 1 karnemelk, 52.815 heele en 10.534 halve flesschen karnemelk, 11807 1 room, 111.166 fl. pap, 4.119.894 1 tap temelk, 9890 halve flesschen Yoghurt, 231.120 kg boter, 22.972 kazen, 12.869 halve flesschen fosco, 20.299^ kg poe der, alles te samen voor 764.325.38. Er werd op de producten een winst gemaakt van 752.695.29, die als volgt verdeeld is: melkgelden 589.687.51, onkosten 93711.78 en crisis-zuivel- fonds 69.296. OOST EN WEST SOUBURG. Maan dag was het 25 jaar geleden, dat de heer J. A. Louwers, waterbouwkundig op zichter bij den Polder Waléheren te Vlissingen, alhier als gemeente-opzich- en aan z'n oogen merkte ik, dat hij een ontdekking had gedaan. Wèike dat was, was mij geheel duister. Ik zag geen en kel lichtpuntje. Of.... „Ze sprak Engelsch", sprak ik, toen we gedraaid waren en op den terug weg naar Vlissingen, „was zij1 op het graf?" Weer glimlachte Jack. „Beste kerel", zei hiji, en z'n vader lijke toon hinderde me ontzettend, „het is nu nog lang geen tijd voor explica ties. Alles is nog in een embryonaal sta dium, en het zou zeer voorbarig van mij zijn, als ik nu al met hypotheses voor den dag kwam. Ik zelf ben nog nergens zeker van, en tast nog in het duister. En pas nu op, jongen, want je reed bij na die arme poes morsdood," We reden nu weer op den Konings weg en hoewel Vlissingen niet direct een wereldstad is, had ik toch af mijn aandacht voor mijn stuur noodig, zoodat ik niet verder vroeg. Toen ik mijn pogingen herhaalde, na dat de wagen weer in de garage stond, en we langs de Badhuisstraat naar ons hotel liepen, hadden ze evenmin resul taat. Jack O'Neill liet me praten, en maak te mij er alleen op attent, dat het weer tje aardig opknapte, en het nog een zonnig dagje beloofde te worden.... Zijn gedachten schenen zich niet meer met de groote zaak bezig te houden, en geërgerd deed ook ik er nu maar het zwijgen aan toe. •Ou- ■L \ingez. Med.) ter in dienst trad. 's Morgens hebben B. en W- den jubilaris gehuldigd en hem een bloemstuk aangeboden. De secreta ris heeft, mede namens de overige amb tenaren, den heer Louwers geluk ge- wenscht en hem een foto in lijst ten ge schenke gegeven- De jubilaris dankte al len voor hetgeen hem, zoowel in woord, als in stoffelijke blijken vati waardeering was geworden. DOMBURG. Uit de volksbondboeke rij te Domburg zijn in 't afgeloopen win terhalfjaar ruim 2600 deelen in bruik leen gegeven. Het getal, dat zich gedu rende eenige jaren bedenkelijk in da lende richting bewoog, schijnt in de na bije toekomst weer te zullen stijgen. En nu is het eigenaardig, dat neer en opgaande lijn dezefde oorzaken heb ben: film en radio. Bioscoopbezoek en radiovoorziening hebben geruimen tijd de menschen van hun boeken afgehouden', maar tegen woordig is er juist vraag naar die wer ken, welke verfilmd zijn of voor de mi crofoon besproken of als hoorspel gege ven werden, 't Bewijs ervoor is, dat op iederen zitavond die boeken gevraagd worden, zelfs oudere, die niet meer in trek waren: Oliver Twist; Ben Hur; De Negerhut; Malle gevallen; Het meisje met de blauwe hoed om er eenige te noemen. De Domburgsche bibliothecaris hoeft een verzoek haast nimmer te stellen, al moeten de vragers wel eens een poosje wachten tot het werk „thuis" is. Ook moet wel eens een beurtlijst worden aangelegd voor een boek dat sterk in trek is, ten einde de lieden rechtvaar dig te bedienen. Na de jaarvergadering. De liberale „A vondpost" welks hoofdredacteur, de heer D. Hans, onlangs uit den Vrijheidsbond getreden is wijdt een uitvoerige beschouwing aan ons hoofdartikel „Bazuinstooten van verleden week Maandag. Het vol gende is daaraan ontleend, ....„Wij lazen Woensdagavond in eenige liberale bladen een (gelijkluidend) artikel, waarin over de [Jaar-]vergade- ring [van den V-B.] nog al uitbundig de loftrompet werd gestoken. Het was een beschouwing, waarvoor „eenige voor-, mannen in de partij" hun „indrukken" hadden medegedeeld. Daarin werd ge sproken van „een zeer opgewekt con gres", hetgeen dan nader werd toege licht. Wanneer men ook maar een klein beetje de kunst verstaat de dingen „aan te voeler", werd men dadelijk overtuigd, dat het in deze ietwat gewild-enthou- siaste beschouwing er te dik werd op gelegd. Maar ook dit, op-zich-zelf vrij onschuldige streven, zou voor ons geen aanleiding zijn geweest, over de verga dering iets te zeggen, ware het niet, dat uit de kolommen van een ander 'iberaal blad, de Prov. Zeeuwsche Middelburg- sche Courant, heel andere klanken over de gehouden vergadering ons oor had den getroffen". De „Avp." citeert dan een en ander en vervolgt: „Wij moeten die beschouwing, welke wij elders in dit nummer grootendeels HOOFDSTUK 8. Een bezoek aan Middelburg. Het was kort na de lunch, dat Jack O'Neill met een nieuw voorstel voor den dag kwam. Frits'', zei hij zonder mij aan te kij ken, een onaangename gewoonte van hem, daar ik hem hierdoor niet in de oogen kon zien, en in deze .„spiegels der ziel" niet zijn „ware" bedoelingen kon lezen, „Frits, is 't vanmiddag in Mid delburg niet de beroemde wekelijksche markt?" Even dacht ik nu. „Donderdag'1', peinsde ik, „ja, Don derdags is het in Middelburg markt. Waarom vraag je dat?" Er volgde een luchtig handgebaar en zijn oogen schenen op het strand en de Schelde bijzonder interessante dingen waar te nemen want ze bleven steeds v,an mij afgewend. „Och", zei hij luchtigjes, „ik zou het niet onaardig vinden, daar vanmiddag eens een kijkje te nemen. De Zeeuwsche kleederdrachten interesseeren mij bui tengewoon en naar men mij heeft me degedeeld, is de marktdag te Middel burg een ware tentoonstelling daarvan. Heb ik het mis, als speciaal de boeren en boerinnetjes uit het land van Goes de markt met hun tegenwoordigheid vereeren?" (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1935 | | pagina 5