wat een KRONIEK van den DAfi. ZEELAND. rWEEBE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT) VAN DINSDAG 26 MAART 1935. No. 72. HET DRAMA OP WALCHEREN. J. P. BALJé. MIDDELBURG. WALCHEREN. Hef Zeehospitium „Zonneveld" fe Oostkapelle. Weer geruchten over een twee spalt in de Duitsche regeering. Goering zou bijna minister van oorlog geworden zijn. De strijd in de evangelische kerk. Het pleit wordt ten gunste van de belijdenisbewe ging beslecht. Er hebben den laatsten tijd weer eens vrij sensationeele geruchten de ronde gedaan over een strijd om de macht achter de coulissen te Berlijn. Het voornaamste bestanddeel er van is, dat de Pruisische minister-president Goering op 8 Maart j.l. minister van oorlog had willen worden. Generaal Von Blomberg zou zijn ontslagbrief be reids in huis gehad hebben. Voor de zaak officieel werd, hoorden generaal Von Fritsch, chef van den generalen staf, Von Neurath, minister van buiten- landsche zaken, Schwerin—Krosigk, minister van financiën en dr. Schacht, minister van economische zaken en president van de Rijksbank, die er dus eerst geheel buiten gehouden zouden zijn, er van. Onmiddellijk moeten zij zich toen naar Hitier begeven en hun portefeuilles ter beschikking gesteld hebben. Van dit laatste had de Führer echter niets willen weten; liever tee- kende hij een besluit, dat de benoeming van Goering had herroepen. Wij weten niet, wat er waar is van dit verhaal. Men kan er alleen van zeg gen, dat het wel zoowat in overeen stemming lijkt met een vermoedelijken staat van zaken: n.l. deze, dat men- schen als Goering, Goebbels en Ro senberg, rasechte nationaal-socialisten het niet in alle opzichten zullen kun nen vinden met menschen van het oude régime als Von Fritsch, Neurath, Schacht en Von Blomberg. Wellicht zal het den eersten soms innerlijk tegen staan, dat de laatsten langzamerhand zooveel in de melk te brokken krijgen, Want dat valt niet te ontkennen, een Schacht en 'n SchwerinKrosigk ne men op 't oogenblik zeer invloedrijke posities in. Voor 't overige is er moei lijk oog te krijgen op wat zich in de hoogere regionen te Berlijn afspeelt. Het dictatoriale régime zorgt er voor, dat niet veel meer, dan de heeren zelf noodig achten, naar buiten doordringt. Ook over een voorsteling van zaken, als zouden Goering en Goe"bbels be proeven Hitler over te halen tot een buitenlandsche politiek, die tenslotte alleen maar op een oorlog kan uitloo- pen, terwijl de mannen, die niet door middel van het nationaal-socialisme naar voren zijn gekomen, als Von Neu rath, Schacht etc., een gematigde koers propageeren, kan men slechts zijn schouders ophalen. Ze valt op geen en kele wijze aan de realiteit te toetsen. Mocht ze intusschen juist zijn, dan moet men hopen, dat de laatstgenoem den tenslotte de overhand zullen we ten te krijgen. Meer licht dan op deze dingen, valt er momenteel op den Duitschen kerk strijd. Wat zich een paar maanden ge leden reeds liet gissen, lijkt binnenkort verwezenlijkt te zullen worden: de op positie in de evangelische kerk zal den strijd winnen. Rijksbisschop Mül- ler, tot tot zijn hooge ambt geroepen, om een eenheidskerk te stichten, een kerk, die zeer sterk den nadruk op de begrippen „bloed" en „ras" zou laten vallen en min of meer onder curateele van den staat zou komen, rijksbisschop Müller is er niet in geslaagd zijn doel te bereiken. Of hij nu binnenkort wer kelijk van 't tooneel zal verdwijnen, weet wel men niet, maar dat doet er ook niet zoo heel veel toe. Het feit, Oorspronkelijke detective-roman door 7). Ronald Graham keek me onderzoe kend aan, en het gelukte mij ook nu, onbevangen te lijken. Hij leek een weinig verlicht en lach te nerveus. „Ik doe een beetje vreemd, niet kwam hij verlegen, en met een ver moeiden trek op zijn gezicht, die hem jaren ouder deed lijken. „Let er maar niet op, beste kerel. Er zijn een paar dingen, die ik je nu nog niet kan ver tellen. Overigens niets van belang, hoor. Je hoort dat later nog wel eens,1 Hij draaide nog wat rond en scheen verlangend te vertrekken, doch onvol daan met zijn verklaring. Bij de deur keek hij mij nog eens aan en het scheen, dat hij wat zeggen wilde. Maar hij slik te de woorden in. „Good night J" hoorde ik alleen nog. En hij liet mij achter met een ge voel, dat zeer moeilijk te beschrijven is. De verwarring in mijn hersens nam met het uur toe, en wanhopig vroeg ik mij af, of ik niet beter de Amsterdam- sche hittegolf had kunnen trotseeren.. HOOFDSTUK V. De mist wordt steeds dikker Het was een zeer zonderlinge toe dat de oppositie, de z.g. belijdeniskerk op gezag van hooger hand weer mag doen wat zij meent dat haar roeping is, daarop komt het aan. Zondag j.l. heeft men hiervan een mooi voorbeeld beleefd. Het protestee- rende manifest tegen de heidensche fi losofie van Rosenberg en consorten, mocht van de kansels af worden voorge lezen. De Gestapo, de politieke politie van den heer Himmler, die een week eerder, toen de voorlezing reeds zou ge schieden, op eigen gezag dacht te kun nen ingrijpen, had het toekijken. De re geering had haar bevolen niet opnieuw reden tot ergernis te geven. Voor dengene, wien zekere ideologi sche nationaal-socialistische uitingen een gruwel zijn, lijkt dit zeer bevredi gend. Het beteekent, dat deze uitingen niet meer officieel worden bevoorrecht. Ook ten aanzien van het politieke leven kan dit op den duur van beteekenis worden, al lijkt het oogenblik nog niet aangebroken, waarop den heer Julius Streicher, den razenden Roeland van het anti-semitisme, den muil zal worden gesnoerd. V reemdelingenverkeer. De medewerking is ingeroepen en door het voorloopig bestuur van de Provin ciale vereeniging voor Vreemdelingen verkeer reeds toegezegd om uit geheel Zeeland gegevens te verstrekken aan en een trip in elkaar te zetten voor den verzorger van een door een bekende firma in ons land uit te geven werkje over Zeeland, zooals zij dit reeds van andere deelen van het land deed- Zeker een goede inzet voor het werken der jonge Provinciale vereeniging. RADIO UITZENDING.__ De N.C.R.V. zal Vrijdagavond van 8,05 tot 10,40 via Huizen uitzenden het con cert, dat de Vereeniging voor instrumen tale muziek dien avond in de concert en gehoorzaal geeft- PER AUTOBUS ROND WALCHEREN. Zooals uit een aanvrage voor conces sie van een autobusdienst Westkapelle- Domburg door de N.V. Stoomtram Wal cheren blijkt, zal bij inwilliging van dit verzoek, in de a.s. zomermaanden van Middelburg rond gereden kunnen wor den over Koudekerke, Zoutelande, Westkape le, Domburg, Oostkapelle en Serooskerke weer naar Middelburg. Hoe het er nu uitziet. Alvorens nadere mededeelingen te doen over het verloop van de plech tigheid van Maandagmiddag, willen wij in het kort een en ander over de ver bouwing en de nieuwe inrichting mede deelen, zooals wij die gisterenmorgen onder de deskundige voorlichting van den architect, den heer C. de Groot Jr. uit Hilversum in oogenschouw hebben kunnen nemen. Aanvankelijk heeft men gedacht aan een uitbreiding in de richting van het bosch, doch daar had men voor het be oogde doel geen ruimte genoeg in den grond-eigendom der stichting en nu heeft men door ruiling van eenigen grond met den heer Sommerhoff en het dempen van een sloot een afscheiding met de bosschen ter zijde van het oude huis kunnen bereiken, en daar een ter rein waarop men den grooten nieuwen bouw tot stand heeft kunnen brengen. In het oude gebouw heeft men een stand, waarin ik mij bevond. Ik zat des ochtends weer aan de ontbijttafel met Ronald Graham en Herr Richter, wij wisten blijkbaar alle drie iets van de zaak, die Walcheren op zijn kop had gezet, af, doch vermeden het, er ook maar met een woord over te spre ken. Wij maakten gezamenlijk een flinke wandeling, waarbij Herr Richter op nieuw toonde, een zeer onderhoudend prater te zijn, wij namen gedrieën een bad en wij lagen aan 't mooie strand. Ik was er van overtuigd, dat een openlijk gesprek over den moord te Valkenisse veel zou kunnen ophelde ren, doch er was iets, dat mij weer hield, daar over te beginnen. Boven dien.... ik mocht immers niet spre ken. Al had de Duitscher nergens meer op gezinsspeeld, mijn woord had hij nog altijd. 's Middags vertelde Ronald Graham, dat hij vermoedelijk niet veel meer in ons gezelschap zou kunnen zijn. „Ik verwapht een tante uit Enge land," legde hij uit, „en ik zal ver plicht zijn,, mij aan haar te wijden." Hij lachte, en voor het eerst zag ik weer even een vroolijke tinteling in zijn oogen. ,,'t Is een suikertante," knipoogde hij, „en daar moet je zuinig op zijn." Om vijf uur verdween hij, om haar van de boot te gaan halen. En 's avonds zagen wij hem aan het diner in haar gezelschap. Het was een oud menschje, zij liep kreupel, en werd aan de ééne zijde door Ronald ondersteund, terwijl zij in haar andere hand een dikke stok flinke speelzaal kunnen maken, waar vroeger het verblijf der kinderen was en tevens een flinke eetzaal, terwijl de daarvoor liggende veranda nu kon ver dwijnen en in de eerst genoemde zaal meer licht en lucht kan binnenkomen, twee belangrijke factoren voor de ge zondheid der kinderen. Ook boven is hel oude pand veranderd en o.a. konden daar twee nieuwe zusterskamers en badkamer voor het personeel gemaak worden, hier bevinden zich trouwens de kamers van al het personeel. Maar de groote verbetering is de ge heel gelijkvloersche bijbouw. Hier heeft men vier groote zalen, twee aan twee. bijeen in een der door een bin nenplaats gescheiden vleugels, telkens een voor jongens en een voor meisjes en gescheiden door een zusterkamer, van waaruit de dienstdoende zuster de beide zalen kan overzien. Kleinere ver trekken grenzen er aan voor kinderen met gewrichts-t.b.c. of dergelijke en dan ontbreken ook niet de vertrekjes voor tijdelijke afzondering van kinderen met agina of dergelijke lichte onge steldheden en een nog verder wegge- legen isolatiekamer voor een eventu eel ernstiger petiëntje. Voor een der zalencombinaties ligt de groote veranda, waarin de thans ruim 40 kleinen, grootendeels op makkelijk op vouwbare klapbedden van de buiten lucht lagen te genieten, het zij spelende of lezende. Het is wellicht hier de plaats er op te wijzen, dat de kinderen in de speel zaal ieder hun kastje hebben voor hun speelgoed. De zalen zijn alle ingericht op de meest hygiënische wijze; om zich te was- schen moeten de kinderen naar een der badkamers, waar rijen met vastwasch- tafels hun wachten en waar een rek met voor ieder een waschhandschoen en een handdoek opgeheschen kan worden en daar weer hangen tot de volgende waschpartij. Zooals uit het vorige reeds blijkt, zijn er ook verschillende baden, In de gan gen ontmoeten wij nog vertrekken met kasten, waar de eigen kleertjes van de kinderen worden bewaard tijdens hen verblijf in de stichting. Om nog even terug te komen op de zalen, deze zijn helder en vroolijk ge schilderd, voorzien van benedenlicht om het de zusters mogelijk te maken er zich te bewegen zonder dat de kinderen last hebben van het licht en dat de deu ren naar buiten, opvouwbaar zijn zoodat zij geheel open kunnen en de frissche lucht kan binnenstroomen. In de gangen zijn ook nog deuren, d toegang geven tot een dokterskamer van de oudere veel kleiner is een labo ratorium gemaakt die het dr. Vaan drager makkelijker maakt onderzoekin gen te doen en de kleinen te behandelen, terwijl aan de andere zijde van den gang een hoogtezon vertrek is gemaakt. Wij willen deze verre van volledige beschrijving eindigen met de mededee- ling, dat in het oude gebouw een hal kon worden vrijgehouden, die een aardig zitje heeft. Voor de reeds genoemde veranda, is een groot grasveld vrijgehouden, dat door een heg van den straatweg is ge scheiden en de toegang tot het terrein is nu alleen maar aan de zijde van den weg die naar de bosschen leidt en waarop ook Westhove uitkomt. Een model-inricht'ng voor verpleging ran zieke kinderen, o.a. ter voorko ming van t.b-c. en met een dag vev- pleegdag van f 1,50 is nu herboren. De plechtigheid. Toen gistermiddag de ongeveer 120 genoodigden, die waren gekomen, plaats hadden genomen in de voor ontvangzaal ingerichte speelzaal van het oude ge bouw, leidde mevrouw Van der Have had, waarop zij eveneens zwaar scheen te steunen. Zij dineerden apart, en daar Ronald Graham geen aanstalten maakte, zijn tante aan ons voor te stellen, wilden wij ons natuurlijk niet opdringen. Maar Richter was veel minder spraakzaam dan anders, en ik zag, dat zijn blik telkens naar Graham's tafeltje dwaalde, om zich dan weer peinzend op zijn bord te richten, En weer vroeg ik mij af, wie en wat Richter was Er hing een geheimzin nig waas om zijn persoon, de ééne vijf minuten was ik geneigd in hem een groot misdadiger te zien, terwijl ik di rect daarna door zijn charmante per soonlijkheid voor hem werd ingenomen en bijna zou gelooven, dat hij een eer lijk mensch was. Zoodoende was er steeds twijfel, en geen oogenblik kwam het tot klaarheid in mij. Tenslotte zijn de beminnelijkste personen immers vaak de grootste misdadigers, want juist hun beminnelijk masker doet hen ongevaarlijk schijnen. Na het diner rookten wij samen nog gezellig een sigaar, toen een chasseur de zaal binnenkwam. „Meneer Richter riep hij luid. Richter stond haastig op en nam een telegram van den knaap in ontvangst. Hij bleef van mij afgewend staan, toen hij de dépêche openbrak. Zijn oogen vlogen over den inhoud. Toen knikte hij tevreden en zorg vuldig deed hij het formulier in zijn por tefeuille, voor hij weer naast mij plaats nam. Ik had er een lief ding voor ge Lucieer, de secretaresse-penningmeeste- resse, de hooge gast, mevrouw Quarles van Ufford binnen en mocht deze uit handen van een der kleinen, in het ge sticht verpleegde meisjes, fraaie bloe men in ontvangst nemen. Direct daarop opende dr. O r b a a n de bijeenkomst, heette allen welkom, in de eerste plaats mevrouw Quarles, waarbij hij zijn spijt uitsprak, dat de Commissaris der Koningin niet aanwezig 'kon zijn. Ook betreurde spr. de afwezig heid van den directeur-generaal der volksgezondheid, den hr. Lietaert Peer- bolte, en den heer Eijkel, hoofdinspec teur en den inspecteur Veeger. Doch spr. kon wel verwelkomen de inspecteurs de heeren Bantjes en Putts. .Speciaal ver welkomde spr. ook de heeren uit Rot terdam overgekomen; de vertegenwoor digers van de Zeeuwsche Vereeniging tot bestrijding der t.b.c., waarvan het bestuur te beschouwen is als de Raad van Commissarissen, en de voorzAter de heer Van Woelderen, als toeziende voogd van de stichting; verder het lid van Ged. Stalen den heer v. d. Putte, burgemeesters en andere gemeentelijke bestuurders, besturen van ziekenhuizen en instellingen van weldadigheid, en van de afdeeling Walcheren van de Maat schappij tot bevordering van de genees kunde, den vertegenwoordiger van de Nederlandsche Centrale Vereeniging tot bestrijding der t.b.c. en de donateurs der stichting. Nadat dr. Orbaan zijn reeds vermelde reden had gehouden, ging men naar de hal, waar mevrouw Quarles van Ufford, de van het openluchtspel uit 1934 datee- rende Zeeuwsche vlag wegtrok van voor de door den heer Lensvelt ontworpen in roestvrij staal uitgevoerde gedenkplaat. De fraaie eenvoudige plaat bevat de volgende inscriptie: „Ter herinnering aan mejuffrouw E./D. van den Broecke, die op 15 April 1909 het zeehospitium Zonneveld heeft opge richt. Geplaatst bij de inwijding van 't nieu we gebouw op den 25 Maart 1935." Toen deze daad van piëteit was ver richt, begaf men zich weer naar de ontvangzaal, en sprak dr. Orbaan de hoop uit, dat nog vele kinderen van de inrichting zullen kunnen profiteeren. De heer G. van de Putte bracht namens de leden van het provinciaal be stuur den dank over voor de ontvangen uitnoodiging. Het heeft steeds groote be langstelling als het er om gaat leniging in 't lijden teb rengen en daarom heeft het steeds steun verleend aan de bestlij ding der t.b.c. Spr. hoopte, dat onder Gods zegen, nog vele kinderen in Zonne veld herstel van gezondheid zullen mo gen vinden. De heer C, A- van Woelderen sprak als voorzitter van de Provinciale Zeeuwsche vereeniging tot bestrijding der t.b.c. De banden tusschen de ver eeniging en de stichting zijn zeker groot en zij heeft haar beste werkers aan de stichting afgestaan: dr. Hoorweg en dr, Orbaan en mevrouw van der Have, Waar kleine geschenken de vriend schap onderhouden, bood spr- een blij vend geschenk aan als blijk van het sym bool van steeds krachtiger banden. Het betrof een voorzittershamer, waarop ge graveerd staat, dat hij door den voor zitter van de Prov. Vereeniging tot be strijding van de t.b.c. is aangeboden aan den voorzitter van Zonneveld op 25 Maart 1935. De volgende spreker was de inspecteur van de Vloksgezondheid, de heer J. G- Bantjes, die namens de in spectie dank bracht voor de prettige samenwerking, waarop ook dr. Orbaan reeds zijnerzijds gewezen had en die bij zonder op prijs wordt gesteld, omdat er geen financieele banden zijn. Spr. heeft reeds een kijkje genomen en kan verze- geven, als ik den inhoud er van had geweten, maar het was natuurlijk nut teloos er den Duitscher naar te vra gen. In ieder geval scheen het goed nieuws te zijn geweest, want zoo mo gelijk was hij nog amicaler en vrien delijker dan tot nu toe. En zooals ik reeds eerder zei, deze wonderlijke ke rel scheen de goede eigenschap te be zitten, iemands gedachten volkomen af te leiden. Met zijn geestige gesprek ken slaagde hij er tenminste in, mij den verderen avond te boeien, en eeni- ge uren het mysterie te doen vergeten. Van den volgenden dag zou zeer wei nig te melden zijn geweest, want ik zag Richter in 't geheel niet, zelfs niet bij de maaltijden, en Ronald Graham occupeerde zich uitsluitend met zijn tante, wat ik hem, gezien zijn confi dentie betreffende de te verwachlten erfenis, natuurlijk niet kwalijk kon ne men. Zélf durfde ik niets te ondernemen. Trouwens, de heele historie was mij te duister, dan dat ik zou hebben gewe ten, wat te moeten doen, om eenig licht te verkrijgen. Zoo kwam het, dat ik 's avonds al ta melijk vroeg het zal misschien een uur of elf geweest zijn mijn kamer opzocht, om mij ter ruste te begeven. Reeds toen ik mij uitkleedde, had ik in de kamer naast de mijne tamelijk luide stemmen gehoord, en toen ik ein delijk in bed lag, kon ik zelfs vrij dui delijk de stemmen onderscheiden. Er schenen twee mannen en een vrouw te zijn, die in een tamelijk onvriendschap- Neem daar nu eens een paar "AKKERTJES" voor en tol Uw verbazing en welbehagen zal de pijn verdwijnen. AKKER-CACHETS helpen uitstekend bij Rheumatiek, Rheuma- tische zenuwpijn, Lendenpijn, Spit, Spier pijn, Gevatte Koude, enz, "AKKERTJES" kosten slechts 52 cent per 12 stuks. Overal I Vraagt ook: „Laxeer-Akkertjes", de nieuwe vinding van Apotheker Dumont tegen ver stopping, hardlijvigheid, enz.Werken zacht.' Vingez. Med.) keree, dat de inrichting de verwachtin gen der inspectie in alle opzichten over treft. Spr. wenschte het bestuur van harte geluk, en hoopte, dat het nog vele jaren voor de stichting werkzaam zal mogen zijn. Dr. C. F. K o c h, vice-voorzitter van de afdeeling Walcheren van de maat schappij tot bevordering der genees kunst, zeide, dat de Walchersche dokto ren het prettig vinden, dat er nu meer plaatsen op Zonneveld beschikbaar zijn. Het is goed dichtbij zulk een stich ting te hebben. Ook de doktoren zijn onder den indruk v,an de huldiging van de nagedachtenis van wijlen mejuffrouw van den Broecke. De heer M. Fernhout, bur gemeester van Middelburg, zeide, dat ook het gemeentebestuur van Middel burg het zeer waardeert, dat er zoo dichtbij zulk een instelling is. Spr. wees er verder op, dat Oostkapelle zoo be voorrecht is door de heerlijke natuur. Spr. wenschte het bestuur geluk na mens het gemeentebestuur en naar hij meende te kunnen doen ook namens vele ouders, wier kinderen hier herstel van gezondheid vonden. De heer L. J. van Voorthuy- s e n wenschte als burgemeester van Domburg 't bestuur geluk. Destijds was het dr. Mezger, die bezwaar had tegen de vestiging dicht bij Domburg en vlak naast zijn villa van 'n inrichting en uit brieven bleek, dat er angstige had- gasten waren, maar toen bleek, dat de huidige plaats gekozen was, hield het verzet op en de vrees is thans reeds lang voorbij. Spr. hoopte, dat de stichting nog jaren lang en steeds meer aan het doel mag beantwogrden. De burgemeester van Oostkapelle, jhr. W. Z. van T e ij 1 i n g e n, ging terug naar 1909 toen op dezelfde plaats de opening van Zonneveld plaats had„ Er was wel verschil minder aanwezi gen, een stichting van heel wat be scheidener proportie, maar men had toen nog de nobele stichster in het mid den, juffrouw van den Broecke, stra lend van geluk, dat eindelijk was be reikt hetgeen zij zich reeds jaren had voorgesteld, en zoo gehoopt, het tot stand komen harer eigen stichting, waar voor zij reeds een paar jaar lang zoo dapper had gestreden. Spr. ziet haar de toenmaals 38-jarige hare groote plannen maken. Bewogen door het lot der kinderen, had zij de mooie gedach te een groot deel van haar fortuin te besteden voor de bereiking van haar pelijk gesprek gewikkeld schenen, want telkens weer hoorde ik, dat één der stemmen luider werd, en soms zelfs praatten zij alle drie door elkaar, Mees tal volgde direct daarna een gefluister dat mij nog meer intrigeerde. Ik kon geen woord verstaan, en waarschijn lijk zou ik op dit twistgesprek ook geen acht hebben geslagen, als het mij niet uit den slaap had gehouden. In normale omstandigheden slaap ik zeer vast, en moeten er minstens twee muziekkorpsen voor mijn bed spelen, wil ik wakker worden. Maar de gebeurtenissen der laatste dagen hadden mij uitermate ner veus gemaakt, en het twistgesprek werkte bepaald op mijn zenuwen. Maar tenslotte het zal zeker wel tegen half één zijn geloopen werd ook in de kamer naast mij alles stil, en kon ik den slaap vatten. Het bezoek van Graham's tante duur de maar kort. In den loop van den mor gen sloot Graham zich weer bij mij en Herr Richter, die er zich niet over uit liet, waar hij den vorigen dag was ge weest, aan, en hij vertelde, dat zijn tante weer was vertrokken. Hoewel hij verder over zijn tante niet sprak, scheen haar bezoek toch een goeden invloed op hem te hebben uitgeoefend, want hij was heel wat op- g wekter, dan ik hem de laatste dagen gezien had, en bijna herkende ik in hem weer den prettigen kameraad der eer ste vacantie-dagen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1935 | | pagina 5