OVERSTE SAXON van den DAG. BINNENLAND. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT) VAN VRIJDAG 8 MAART 1935. No. 57. Historische Avonturenroman, KLOETINGE. MIDDELBURG. GOES. WALCHEREN. Het bevolkingsvraagstuk in Zweden Een boek dat stof doet opjagen Dalende geboortecijfers en de even- schouwt, dan moet ongeveer de helft van de woningen der industriearbeiders overbevolkt zijn. Het wonen in te klei ne woningen is voor velen dringende noodzaak. De kosten voor een grootere, betere woning, zouden te zwaar druk- fuceie' "consequenties daar-1 ken, omdat men dan zijn levensstan- van Wat er tegen gedaan daard weer zou moeten verlagen. zou moeten worden. Over de schadelijke lichamelijke en M„ vooral geestelijke gevolgen van kleine, Een jonge Zweedse e pro essor, YJ overbevolkte woningen voor kinderen dal geheeten en zijn 'rouw, e n njej. uitgeweid te worden ^ven- onlangs een oe RescJ reven, a mjn over wa^ er onder dergelijke om- Zweden vee s o ee oen opwaai standigheden van huiselijk leven en van In dit boek dat den titel draagt Crisis gezins^pvoeding van de kinderen veelal in e evo mgsvraagsui wjz terecht komt. Men zal begrijpen, d^t het op een onrustbarende daling van net Jé* geboortecijfer in hun vaderland. Als dat niet alleen egoïstische materialist^ maar zoo doorgaat zal, volgens hun bereke- vaak juist de hun verantwoordeluk- ningen, de bevolkingstoename in Zwe- heid beseffende jonge menschen zijn, die den over een jaar of vijftien tot stilstand er onder deze hopelooze omstandigheden komen Daarna zal wanneer in de te- te.gen op zien kinderen te krijgen. genwoordige tendenz geen verandering komt, een daling van het bevolkings cijfer intreden, die er theoretisch toe Naast dit woningprobleem beinvloedcn voorts het werken door de vrouwen, zoowel op kantoor, winkel als op 't land, zou leiden, dat Zweden binnen enkele de kans op werkloos worden voor arbei- eeuwen geheel ontvolkt wordt. De Myr- ders en employés, de voortdurende dals meenen dat men reeds in deze landbouwcrisis enz., het geboortecijfer eeuw de gevolgen van de daling van ongunstig. het geboortecijfer zal ondervinden. Hun j Het echtpaar Myrdal is nu van mee- berekeningen wijzen namelijk aan, da* ning, dat verbetering in den toestand Zweden, zoo omstreeks 1970, tweemaal slechts gebracht kan worden, door een zooveel improductieve oude menschen reeks van maatregelen te treffen, waar als productieve jongeren zou hebben door het gezinsleven hervormd en ver- Het gevolg hiervan zou zijn dat de jon- beterd kan worden, waardoor kinderen ge menschen dus voor een abnormaal niet meer zoo'n financieelen last voor groot aantal ouden van dagen zouden de ouders zullen beteekenen als thans moeten zorgen. veelal het geval is. Tegen de berekeningen en beschou- Een der meest.voor de hand liggende wingen, alsmede tegen de conclusies middelen: kinderaftrek voor belastin- die de Myrdals in hun boek op schrift j gen, zou voor de min-vermogenden wei hebben gesteld, zijn bekwame economen nig directe beteekenis hebben. Verder en sociologen met 'n verweer komen op- strekkende middelen zijn: woningsteun dagen. Er werden zelfs bijeenkomsten voor groote gezinnen, algemeene en kos- belegd, waar de Myrdals spraken, en telooze zorg voor de gezondheid van waar over deze kwestie werd gedebat- j alle kinderen, korting op de prijzen teerd. j voor noodzakelijke voedingsmiddelen Het ligt voor de hand, dat men het j v00r kinderen, volkomen gratis onder doet voorkomen dat de schuld van de- j W1is- waaronder vervoer van en naar de ze onrustbarende daling van het ge- j school tot zoo mogelijk het twintigste boortecijfer is te wijten aan het mate-j Jaar5 verder eventueel kostelooze inter- rialisme van dezen tijd, verslapping der i naten< kostelooze en algemeene „nurse- moraal en 't door verschillende omstan- rY schools bewaarscho.en, tehuizen digheden gedaalde verantwoordelijk- 1 vooll schoolgaande kinderen om er zoo heidsbesef. Het echtpaar Myrdal is er Poodl£ dfn namiddag met handenarbeid echter van overtuigd dat de eigenlijke j brengen, vakantiekolonies, enz LANDBOUWCOÖPERATIES, DIE HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN VERKOOPEN. De Middenstandersbonden verzoeken den minister hier tegen op te treden. De drie Nederl. middenstandsbonden hebben zich verplicht geacht de aan dacht van den minister van oeconomi- sche zaken te vestigen op de neiging, welke zich bij coöperatieve inkoopor ganisaties voor den landbouw vertoont, om artikelen, vallende buiten het land bouwbedrijf aan te koopen en te leve ren. Blijkens een publicatie in het Frie- sche Landbouwblad, officieel orgaan van de Friesche Maatschappij van Landbouw, van 23 Juni 1934, in dit werktuigbureau van deze maatschap pij, naast werktuigen voor het land bouwbedrijf, sinds kort o.a. gaan leve ren: naaimachines, stofzuigers, wasch- machines, keukenfornuizen, rijwielen enz. Het mag, aldus het adres, wel over bodig worden geacht te betoogen, dat deze methoden van aankoop voor tal- looze handelsbedrijven op het platte land en in de stedelijke centra der land bouwstreken, bij voortwoekering een levensgevaar moet gaan beteekenen. oorzaken dieper gezocht moeten woi den. Volgens hen is naar de N.R.C. be richt, het geheele probleem in den grond van de zaak een gevolg van de veran deringen die de sociale en economische grondslagen voor de gezinsvorming heb ben ondergaan, vooral door industriali satie, welke juist in Zweden zulk een vlucht heeft genomen- En bovendien ook door het leven in de groote steden. In dit verband zij er op gewezen da' Zweden zoo ver-Amerikaniseerd is, dat men dit land wel eens het meest Ame- rikaansche 'land van Europa genoemd heeft. Volgens de Myrdals moet men op so ciaal en economisch gebied spoedig in grijpende maatregelen nemen, want an ders loopt de boel vast. Uit eigener be weging passen de menschen zich aan de gewijzigde omstandigheden niet aan, daar de moeilijkheden te groot zijn om door menschen afzonderlijk opgelost \r kunnen worden. Er wordt veel gesproken over den hoogen levensstandaard van het Zweed- sche volk en de Zweden zelf zijn ver rukt over hun modernen woningbouw en over hun onderwijs. Op grond van fei ten en cijfers betoogt het echtpaar Myr dal echter, dat aan dit alles nog het noodige ontbreekt; zoowel aan het on derwijs als aan de woningtoestanden, die over het algemeen vrij slecht, en niet zelden schandalig zijn. De Myrdals wijzen, wat dit laatste betreft, op het meest voorkomende wo ningtype. Het zijn veelal miniatuurwo ningen, die bestaan uit twee kamers. Wanneer men twee personen per ver trek als toelaatbaar maximum be- door G. P. BAKKER. 61). „Kniel neder", zei hij eensklaps met jongensachtige vroolijkheid en trok zijn zwaard, raakte even den schouder van oaxon aan en sprak: „Graaf van Wrena! sta op." oaxon kuste den koning de toegesto ken hand, maar Marion trad op hém toe „Neef zei ze „Buig uw hoofd" en ze kuste hem op beide wanden. „We zouden spoedig willen trouwen", sprak ze halfluid. „En waarom niet? dat kan hier in Werben. t Was immers de afspraak. Als ik, wat God verhoede, in mijn zen ding mocht falen, dan heb je altijd een veilig thuis in Zweden". ,,Maar,<- sire! Waarcm zouden wij verliezen? Wij zijn op den goeden weg. Ik heb nieuws", en generaal Saxon, graaf van Wrena, vertelde den Koning in korte woorden zijn onderhoud met Peter. De volgende dagen werd er hard ge werkt aan de Werbener schansen. En Het vreemdste was, dat, hoewel er zoo weinig werkkrachten te vinden waren geweest, dat Pappenheim de vesting Maagdenburg niet had kunnen herstel en, honderden werklieden zich hier belangloos aanboden. Tegen de geopperde meening dat de Myrdals het gezin willen ontbinden, voeren zij aan dat zich een beter ge zinsleven zou kunnen ontwikkelen wan neer ouders en kinderen een deel van den dag werkelijk thuis waren; dit is thans veelal niet hei geval. Men oppert ook bezwaren dat deze ingrijpende hervormingen veel geld zou den kosten. De Myrdals stellen daarte genover de vraag, of de instandhouding van het Zweedsche volk dan geen offers waard is. De landbouwproductie zou ten deele gericht kunnen worden op de le vering van de voor kinderen noodzake lijke levensmiddelen, waardoor de cri sis voor den landbouw zou verminderen. De verbetering van de woningen zou tienduizenden arbeiders gedurende vele jaren werk verschaffen. Door deze en nog andere middelen zou men de werkloosheid doen dalen. Dit is in breede trekken het plan van prof. Myrdal en zijn vrouw tot hervor ming van de hedendaagsche Zweedsche maatschappij en tot stijging van het ge boortecijfer. Merkwaardig is nog dat dit plan onder de jongeren de meeste geest drift heeft gewekt. Maar ook conserva tieven en soc. dem. hebben reeds voor stellen in den geest van de Myrdals bij het parlement ingediend. Zoo kan het boek van deze twee jonge menschen nog vérstrekkende gevolgen hebben. ABONNEMENTEN en ADVERTEN- TIEN voor dit blad worden aangenomen door den Agent MARINUS KOLE. Marion en Saxon meenden onder de gravers vele bekende gezichten te zien en toen ze naar de vorderingen van het werk gingen kijken, waren er velen die beleefd glimlachend groet ten met een blik van herkenning in de oogen. Ze zagen Von Finkenborg, Praxiteles, Mercurius en den meester, die blijkbaar als opzichters fungeer den, maar het voorbeeld gaven, de schop in de hand. Een lange man stond met den rug naar hen toe, een groote teekening voor zich, aanwijzingen te geven, eenige sappeurs stonden om hem heen. Toen hij Saxon met den meester en de anderen hoorde spreken, draaide hij zich eensklaps om. „Kapitein Govaerts", sprak Saxon vol verwondering. „Juist, generaal." Govaerts ging naar hem toe. Ze schudden elkander krach tig de hand. „Een landgenoot, Marion!" stelde Saxon voor. ^Ingenieur Govaerts, die mij in het allerellendigste uur van mijn leven een hart onder den riem heeft ge stoken." „De man van de reigerveer", lachte Marion. I^e ingenieur beantwoordde den lach die haar mooi gezicht vervroolijkte en het hart van eiken man veroverde. „In mijn leven bracht het ook een om mekeer", vertelde hij. „Ik begreep, dat ik den keizer niet meer kon dienen en besloot naar Holland terug te keeren. Maar mijn oude vriend, de meester, j Bij Kon. besluit is aan mr. J. van der Poel, op zijn verzoek, eervol ont slag verleend uit zijn betrekking van rechter-plaatsvervanger in de arrond. j Rechtbank alhier, onder dankbetuiging j voor de als zoodanig bewezen diensten. Bij Kon. besluit is, met ingang van 10 Maart a.s., tijdelijk benoemd tot se cretaris van den Voogdijraad alhier, mr. P. van Empel, advocaat en procureur. Bij Kon, besluit is aan R. P. Brons, op zijn verzoek, met ingang van 1 April a.s. eervol ontslag verleend als com missaris van politie alhier, met dank betuiging voor de door hem bij de po litie bewezen diensten. De thermometer bij de Beurs weg. Gedurende meer dan een halven eeuw heeft geheel Middelburg geprofiteerd van den thermometer die het Zeeuwsen Genootschap der wetenschappen had doen aanbrengen aan de Graanbeurs, Vooral bij vriezend weer, maar ook bij heel warm weer was het een vraagbaak voor honderden. Ook de barometer werd dage'ijks geraadpleegd. Sedert een paar weken is de thermo meter met kast en al echter verdwenen- Telkens en telkens moest het genoot schap kosten maken voor het herstellen van schade, die de baldadige jeugd aan de kast had toegebracht en tot schande van die jeugd is nu alles opgeborgen. Totdat een generatie zal komen, die be ter begrijpt, dat men dergelijke zaken, die ten algemeene nutte worden ge plaatst, met rust heeft te laten? Waar is de autoped? Kort geleden miste een jongen zijn autoped, en deze bleek door verschil lende andere jongens te zijn gebruikt, doch kwam ten slotte weer bij den rechtmatigen eigenaar terug. Thans is bij de politie weer aangifte gedaan van verdwijnen van zulkeen „vervoermiddel", dat even buiten was blijven staan. Wellicht is ook deze autoped uit lo geeren, maar dan is het gewenscht, dat de gastheer of gastvrouw in zijn of haar eigen belang van de verblijfplaats van haalde mij over, den koning mijn dien sten aan te bieden. En nu ziet u mij hier bezig schansen te graven. We zul len ze zoo sterk maken, dat geen tien dubbele overmacht het kamp kan ne men". „Het is een pak van mijn hart, dat we niet meer een tegenovergestelde kanten staan, meende Saxon. „Heeren, zei Marion. „U werkt hier zoo hard, dat ik gaarne zou willen dat u mij het genoegen deed van avond met ons het avondmaal te nuttigen. Er is nog zooveel te vertellen", „Gaarne, prinses", antwoordde de schansmeester. „Maar u moet er re kening mede houden dat wij, de mees ter, Praxiteles, Mercurius en ik sloot gravers zijn". Hij boog zich voorover om Marion de handkus te geven. „Charmante man", meende Marion „Charmante vrouw", zei Saxon. „Al tijd weet jij de juiste snaar te treffen. Maar vroeg hij. „Zou jij 't goed vin den dat we voor van avond ook de an dere vrienden uitnoodigden, mijn offi cieren Von Holm, Melchior en de an deren en dan Edzke ook nog". „Dat zal een heel feest worden", zei ze lachend. In den nacht van den vierden Au gustus werden ,een aantal individuen gevangen genomen, die rondslopen bij de kanonnen. Zoo is 't geheim speelde zich alles af en zoo streng werd wacht gehouden, dat geen spion de stad kon verlaten. den autoped ten spoedigste kennis geef' aan de politie. Bocht afgesneden. De politie heeft proces-verbaal opge maakt tegen een automobilist uit Goes, die komende van de Stationsbrug met een korten bocht den Blauwendijk op reed en dus links hield. Daardoor kwam hij met een motorrijwiel in botsing, dat gehavend werd; gelukkig bleven per- soonlijke ongelukken uit- Het is weer een waarschuwing aan de weggebrui kers: Snijdt geen bochten af. Met keitjes Gooien- De politie heeft een drietal bengels aangehouden en onderhanden genomen, die het goed vonden op een dak te klim men en van daar steentjes op ruiten n de omgeving te werpen. Gisterenmiddag waren op het Molen water oudere jongens bezig elkaar met keitjes te bewerken, waarbij dan de schooltasschen als schild werden ge bruikt. Zij schenen niet te begrijpen, dat voorbijgangers zich niet tegen hen kon den wapenen, totdat zulks hun aan hel verstand was gebracht- Vergadering „Handelsbelangen". Woensdagavond hield de Midden- standsvereen. „Handelsbelangen' o.l. van haar voorz. den hr. J. Daamen, haar 31e jaarvergadering in hotel „Centraal". In zijn openingswoord wees de voorz. op de nog steeds zorgvolle tijden, ook voor den middenstand. Spr. wekte den leden op om met alle krachten mede te werken aan den opbloei van den handel. Uit het mooie jaarverslag van den secretaris den hr. J, de Kruijter Jz„ bleek, hoe ook in verschillende onderafdeelingen der vereeniging zoo- als de glasverzekering, verkeerswezen enz. productief werk is verricht terwijl het houden van de eerste Goesche Beurs een succes was. Van het batig saldo van deze beurs werd door „Han delsbelangen" 100 geschonken aan het plaatselijk crisis-comité- Met zijn bezielend woord drong de secretar s er op aan toch niet, zooals dit wel eens gebeurt, het hoofd te laten hangen, maar met volle overtuiging en energie zich te - geven aan zijn bedrijf en den handel in het algemeen. Het verslag van den penningmeester den hr G. den Herder wees een 'batig saldo aan. Aan den hr F. J. Thiery, die zich niet meer als bestuurslid herkiesbaar stelde, werd een woord van hartelijken dank gebracht voor zijn langdurigen arbeid in het bestuur. Het verslag van de glasverzekering wees een belangrijk batig saldo aan, maarom 50 pet reductie op de toch al voordeelige premie werd verleend. Over de Ziekenhuisverpleging werd door den hr M. van Zweeden een over zicht gegeven. Als bestuurslid werd herkozen de heer A. van Zweeden en gekozen de hr J. J. van Melle. Tot bestuursleden der glasverzekering werden herkozen de heren Ph. Wessels en J. M. Broek stra, terwijl tot leden in de financieele commissie werden herbenoemd de heeren A. J. Bleuzé, A. de Roo en A. van Zweeden. De vereeniging telt thans 214 leden. AAGTEKERKE. Woensdagavond kwam de Chr. Jongeren Boeren- en Tuinder ;bond in jaarvergadering bij een onder voorzitterschap van den heer L. Bosselaar, die in zijn openingswoord in het bijzonder het welkom toeriep aan den heer Zwagerman, Rijkszuivel- consulent. Deze hield een lezing over „Veran derde positie van den rundveestapel en Den vijfden Augustus verscheen Til ly met zijn geheele macht voor Werben. Hij rukte op tot een kwartmijl, nauwe lijks een musketschot afstand van het kamp, en bood den slag aan. Om een schermutseling uit te lok ken liet hij een gedeelte van zijn rui ters vooruit rukken, gevolgd door meerdere troepen. Eenige honderden kanonschoten liet hij op Werben af vuren. Ofschoon de koning zijn artillerie in een zeer voordeelige positie had opge steld, antwoordde hij slechts met eenige armzalige schoten en op hetzelfde oogenblik werden groote vuren in Wer ben ontstoken. Geheel Werben stond in lichtelaaie. Er scheen in de stad de grootste verwarring te heerschen. Tilly, overtuigd dat zijn slim plan gelukt was, beval onmiddellijk den aan val, zeker dat hij de Zweden zou ver nietigen. Hij trachtte met zijn troepen de buitenste barrica les binnen te drin- 1 gen. Regiment na regiment rukte voor- j waarts. De koning wachtte tot hij den vijand binnen het bereik van zijr ka nonnen zag. Toen klonk zijn comman do: Vuur: een algemeen salvo donder de in de lucht, talrijke kogels vielen telkens weer in de keizerlijke troepen, zoodat geheele rijen werden wegge maaid, als gras voor de zeis. Tilly's avantgarde bestond niet meer. De koning en zijn generaals hadden hun troepen met zorg opgesteld. Be gunstigd door den rook, die over ge heel Werben hing, viel hij plotseling Jecovitol levertraan weten» schappelijk de beste levertraan voor en Uw kind. Verkrijgoaar bij apolnekers en drogisten a f0.75 per flacon. (Ing'ez, Med.f wat dit voor de toekomst beteekent", en wees daarbij op drie punten name lijk, scheuring van weiland, inkrimping rundveestapel en beperking melksteun. Er werden eenige vragen gesteld die door spr. werden beantwoord. DOMBURG. Woensdag j.l. sprak in de Winterclub alhier de heer H, Ch. G J. van der Mandere, die als Kreis-in- spektor van Saarbrücken-Stadt een half jaar in het Saargebied werkzaam was, voor de volksstemming van 13 Jan. 1935' Daar de heer Van der Mandere deze week hetzelfde onderwerp te Middel burg heeft behandeld voor de afdeeling van de Vereen:ging voor Volkenbond en Vrede, zu.len we over den inhoud aiet in details treden- Echter willen we even aanstippen, dat de heer Van der Man dere een uitnemend spreker is, die na een helder overzicht te hebben gegeven van de geschiedenis en het karakter van land en volk in het Saargebied, uit de rijkdom van eigen ervaring een boeiend en levendig beeld ontwierp van de „Volksabstimmung" en haar voorbe reiding. Een serie uitstekend gekozen lichtbeelden van land en bevolking en met name van al 't hetgeen op de dagen van spann-ng betrekking had, gaven nog een bijzonder relief aan 'sprekers woor den. i In een slotwoord deed de heer Van der Mandere duidelijk uitkomen, van welk 'n groot Europeesch belang de uit slag der volksstemming in het Saarge bied was, en hoe de wijze waarop de Vo kenbond in deze kwestie leiding had gegeven overtuigend het praktisch nut had bewezen van dit internationaal in stituut, dat met haar neutrale troepen macht en haar internationalen staf *an civiele medewerkers, deze netelige kwestie op volstrekt eerlijke en vreed zame wijze tot oplossing had gebracht In aansluiting op de woorden van dank door den voorzitter, den heer L. J. van Voorthuysen tot spreker gericht, bewees het hartelijk applaus der aanwe zigen, hoezeer de lezing hen had ge boeid. EEN TOOROPHULDE. DOMBURG. Een comité hier rer plaatse is van oordeel, dat het goed zou zijn, in den gevel van de woning tegen over de kerk te Domburg, waarin Too- rop gewoond en gewerkt heeft, een eeo- voudigen steen aan te brengen, welks opschrift dit feit in de herinnering zal houden- Aan den teekenaar A. P. W- van der Haar te Veere werd in dit ver band reeds een opdracht gege'ven. Of schoon het aanbrengen van zulk een ge denksteen door de beroemdheid van den kunstenaar Johannes Theodorus Toorop van internationaal belang ge acht mag worden, wilden de leden an het comité deze huldiging tot een in tiemere Walchersche maken en zij ver zoeken daarom hoofdzakelijk inwoners van het dorp of hen, die er nauwe ban den mede onderhielden, in de kosten van deze daad van piëteit te willen deelen. Zij schatten deze niet zoo hoog, zoodat een gemiddelde bijdrage van eéa gulden per deelnemer voldoende kan worden geacht. Zij, die instemming met het plan willen toonen, kunnen een be- fiBSBgwwsag in het front en van beide zijden met zijn ruiters, gesteund door musketiers, op den vijand aan, met zoo'n groote woede en kracht, dat de dichtbijzijnde escadrons volkomen werden vernietigd en de andere in wilde haast hun ver schansingen trachten te bereiken. Zes duizend dooden bleven op het slag veld achter. Gustaaf Adolf had bijna geen verliezen geleden. Als Tilly niet zulk een groot veld heer geweest was, die altijd de orde wist te herstellen, zou het keizerlijke leger in groot gevaar verkeerd hebben de volslagen nederlaag te lijden, de nederlaag, die deze legermacht ruim een maand later, den 17den September bij Leipzig (Breitenbach) bijna geheel van den aarbodem deed verdwijnen 1). Dit was de eerste tegenslag, die Jo annes de Tserclaes, graaf van Tilly, de veldheer, die nooit een slag verloren had, ondervond. Was het de straf voor de onmensche- lijke verwoesting en het uitmoorden van Maagdenburg? Zeker is, dat deze overwinning van grooten invloed was op het vervolg van den strijd. Saxon was niet tevergeefs op inlichtingen uit gegaan. Een paar dagen later trok Tilly af in de richting van Saksen. 1) Spanheim, Le soldat suédois etc, f^'ordt vervolgd)*.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1935 | | pagina 5