>vacte4i-VoïAli
OVERSTE SAXON
KUNSÏ m WETENSCHAP.
l'WEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIODELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN VRIJDAG 15 FEBRUARI 1935. No. 39
UMiüK van den DAG.
Historische Avonturenroman,
WALCHEREN.
Mi
I
ÉliiÉ
Ni
I
WÏMÊÊ
1
DE SUPER OLIE.
ZUID-BEVELAND.
Wahrheit und Dichtung in het
Derde Rijk. De ultra's wor
den steeds meer op den ach
tergrond gedrongen de ge
matigden komen vas,t in den
zadel te zitten.
Onze Berlijnsche correspondent zond
ons een uitvoerige beschouwing over
wat men zou kunnen noemen Wahr
heit und Dichtung van het nationaal-
socialisme in Duitschland, gezien door
het nuchter oog eens buitenlanders,
die zoo eerlijk mogelijk tegenover de
verschijnselen tracht te staan. Wij wil
len daar op deze plaats 't een en ander
aan ontleenen
De nationaal-socialistische bewe
ging van Adolf Hitler, zegt hij, is voor
het Duitsche volk de stormachtige re
actie op een hoogst onpopulaire demo
cratische ontwikkeling geweest en
heeft haar verbijsterend succes te dan
ken gehad aan een hardnekkig-koppige
voorbereiding tot in kleinste onder-
deelen, gepaard aan een tenslotte el
ke sterke protestbeweging, naar boven
persende verwarring en oneenigheid
bij de heerschende machten, niet in de
laatste plaats als gevolg van een vol
komen onbegrijpelijk gebrek aan in
zicht in die Europeesche hoofdsteden,
op welke de stervende democratie in
Duitschland haar laatste hoop gezet
had.
Nog heden, na twee jaren van nati
onaal-socialistische practijk, is dit
Duitsche volk evenmin werkelijk natio-
naal-socialistisch ,als het ooit werkelijk
marxistisch zou geworden zijn. Het is
alleen maar Duitsch. En Duitsch zijn
beteekent: veel zin voor tucht, orde,
discipline; veel neiging tot zwoegen
zonder morren; veel liefde voor uni
form en militair vertoon; groote be
reidwilligheid tot overschatting der ei
gen nationale beteekenis en in ver
band daarmee neiging tot pralen, tot
uiterlijkheid, tot superlatieven en re
cords; en vooral een merkwaardige
geneigdheid, eenmaal aanvaarde be
ginselen in de practijk zonder compro
missen door te voeren, ook al is het
goede beginsel door dogmatische hard
nekkigheid reeds lang tot onzin en ge
vaar geworden.
Stellen ons de nationaal-socialisten,
die aan de bestuurstafel zitten, de din
gen ook heden en zeker morgen, zoo
voor alsof nu werkelijk de vroeger uto
pisch genoemde eenheid bereikt is, en
de omvorming van vrijwel alle Duit-
schers tot aanhangers en verdedigers
van de Hitleriaansche „wereldbeschou
wing" nog slechts een kwestie van tijd;
schilderen ze ons 't Derde Rijk als een
snelle overgang naar den volkomen
Heilstaat, de thans opgroeiende jeugd
als „Nieuw Sparta" en het toekom
stige Duitsche Rijk als 'n voorbeeldige
gemeenschap van Nationaal-altruïsten,
weerbaar tot den laatsten man, eerlijk
als de beste „koninklijke koopman',',
dapper en opofferend, eerst volkska
meraad en dan pas eenling, dan
voelen ze in stille oogenblikken van
inkeer waarschijnlijk zelf wel, dat ze
het onmogelijke beloven om toch maar
gelijken tred te houden met een lawi
neachtige ontwikkeling, die met prac-
tische doorvoerbaarheden geen reke
ning gehouden heeft; en die nu dwingt
tot een grootspraak, waarvan men de
tweesnijdige gevaarlijheid ten deze on-
denvindt.
Dit nationaal-socialisme is niet in
de Duitsche massa s normaal gegroeid,
het is slechts door die massa's die er
heden om den drommel niet overal
geestdriftig mee instemmen, maar het
aan een critiek onderwerpen, die voor
de buitenlandsche nauwelijks onder
doet, aanvaard als het scherpste zwaard
dat in een wel algemeen gevoelde
door G. P. BAKKER.
43). -
Maar de dooden en de kermende ge
wonden op den grond bemoeilijkten
den aanval en het bloed maakte den
bodem glibberig. De knots velde ieder,
die binnen haar bereik kwam, neer, gaf
geen vijand gelegenheid naderbij te slui
pen.
Siixon begon steeds vechtend achter
uit te trekken. Zijn scherpe opmerkings
gave had hem een uitweg gewezen. Het
was een heel kleine kans, maar hij
moest die nemen.
Hij was onvermoeid. Zijn ademhaling
ging even regelmatig rils bij het begin
van het gevecht. Hij sprong vooruit,
slingerde den man, die het dichtst bij
hem stond het musket in het gelaat en
dan met een plotselinge onverwachte
zwenking rende hij het woud in, de aar
zelende aanvallers vol verbazing achter
latend.
Gered!
M,aar het was en bleef een ongeluks
dag. Slechts eenige passen had hij ge
daan of hij strompelde over een ver
borgen boomwortel, nog voor hij in 't
kreupelbosch was verdwenen. Hij viel
voorover. Toen stortte het geheele pak
over hem heen als de meute over het
hert.
noodzakelijkheid om zich zijn oude
plaats in het wereldgebeuren te her
overen, nu eenmaal ter beschikking
stond. Dat men daarmee het risico van
deze nieuwe ideologiën mede aan
vaardde, is den gemiddelden Duitscher
natuurlijk niet maar zoo dadelijk be
wust geworden. Hij is, als massa, gaan
meeloopen met een groepje hartstoch
telijken. En door dat massale meeloo
pen bood hij zichzelf het verlokkende
beeld van een grootsche volksbewe
ging, van een eenheid, waar hem de
voorloopers al die uiterlijkheden toon
den en al die zichtbare en hoorbare
kietelingen brachten, waarnaar zijn na-
tionaal-aangeboren ijdelheid al te lang
vergeefs gesnakt had.
De rest is allernieuwste geschiede
nis.
De massa der Duitschers rolt nog
voort in de nieuwe banen, die de Hit-
Ierbeweging gewezen heeft. In de ge
lederen der aanvoerders echter is in
deze twee korte jaren reeds meer ge
wijzigd, aangepast, gezuiverd, verscho
ven, ontmaskerd, geëxecuteerd en met
pensioen gezonden dan men voor mo
gelijk zou gehouden hebben. Maar het
ware onvoorzichtig, aan een en ander
nu weer overdreven beteekenis te
hechten. De ontwikkeling is gegroeid
in nationalistischen zin. De dikkoppen
in de hoogere leiding geraken op den
achtergrond. De gematigden komen
vaster te zitten en verheugen zich in
de hooge bescherming van de gewa
pende macht.
Nationaal Koningin-Moeder
herdenkingsfonds.
Het bestuur der Prov. Zeeuwsche
Vereeniging tot Bestrijding der Tuber
culose heeft zich met een circulaire ge
richt tot de besturen van bij haar aan
gesloten, vereenigingen. Het wijst er
daarin op, dat men overal in den lande
zich opmaakt tot het eeren van de na
gedachtenis vein wijlen H.M. de Ko
ningin-Moeder door de stichting van
het Nationaal Koningin-Moeder Her
denkingsfonds.
Naar de meening van het Bestuur
mag Zeeland niet achterblijven. Na
mens het Comité van uitvoering van
dit fonds zijn reeds aan alle gemeente
besturen en aan diverse corporaties,
welke hiervoor in aanmerking komen,
circulaires gezonden tot opwekking en
met het advies plaatselijke comité's
van actie en propaganda op te richten.
Ook het bestuur van de Prov, Ver. is
door dit Comité van Actie van een en
ander op de hoogte gebracht. Gezien
de groote belangstelling en daadwer
kelijken steun, die wijlen H.M. de Ko
ningin-Moeder altijd voor het werk
der Tuberculose-bestrijding heeft ge
toond en waarvan tallooze on- en min
vermogende lijders de vruchten hebben
mogen plukken, acht het bestuur het
zijn plicht de aangesloten vereenigin
gen, voor zoover noodig, ook zijner
zijds nog eens tot krachtige actie aan
te sporen. Het ligt niet op den weg van
het bestuur dezen arbeid zelf provinci
aal te organiseeren. Wel zal het gaar
JeeovtToi levertraan
wetenschappelijk de
beste levertraan
voor U en Uw kind
Verkrijgbaar bl|
apothekers en dro
gisten a f 0.75 per flacon»
(Ingez. Med.)
HOOFDSTUK XXVI.
Bloedende uit verscheidene wonden
werd de gevangene op een boerenwa
gen vol stroo, aan handen en voeten
gebonden, naar het kamp vervoerd.
De wagen werd bewaakt door een
dubbele haag musketiers, alsof de be-
wustelooze man in staat zou zijn tegen
stand te bieden of te ontkomen.
In het kamp werd hij op ruwe wijze
bijgebracht en voor den krijgsraad ge
leid.
Hij stond daar zwaar geboeid met ge
bogen hoofd tusschen zes hellebaardiers.
Over den rechterwang van zijn flinken
kop liep een breede bloedige streep,
waaruit langzaam bloeddroppels langs
zijn kaak naar beneden sijpelden. Zijn
kieeren waren roode, beslijkte flarden.
Hij spande zijn uiterste krachten in om
zich op de been te houden. Nu en dan
scheen er een rilling over zijn lichaam
te gaan.
Aan een lange tafel tegenover hem j
zaten een drietal officieren, terwijl een
sergeant-schrijver de besprekingen volg
de en aanteekeningen maakte.
„Hoe is je naam?" vroeg de majoor j
de middelste der officieren.
„Willem", luidde het bijna toonlooze
antwoord.
„Verder?"
De gevangene haalde de schouders
op.
„Je van."
„Ze noemden mij „de Schipper."
„Wat is je geboorteland?"
ne als tusschenpersoon tusschen de j
vereenigingen en het Comité van Ac
tie optreden, indien daaraan behoefte
mocht bestaan. Het is de oprechte
wensch van het bestuur, dat overal
plaatselijke comité's van actie worden
opgericht en dat daarbij de aangeslo
ten vereenigingen een actieve rol zul
len spelen, b.v. door het nemen van
het initiatief en het zoeken van contact
met den Burgemeester die naar de mee
ning van het bestuur van het eere
voorzitterschap in aanmerking komt.
Richt in onderling overleg aldus de
circulaire deze comité's op zoo breed
mogelijke basis op, dan moet gij verze
kerd zijn van succes.
Ook aan alle burgemeesters is zulk-
een circulaire gezonden met beleefd ver
zoek daaraan wel hun aandacht te wil-
len schenken.
MELISKERKE. Donderdagmiddag had
alhier een auto-ongeval plaats. Een
auto, welke met matige snelheid reed,
was ongeveer ter hoogte van de Baas-;
school gekomen, toen plotseling een der j
schoolkinderen den weg overstak. Hoe-
wel de bestuurder krachtig remde, kon j
niet voorkomen worden, dat het kind
tegen de auto opliep, met het gevolg,
dat zij een der wielen over haar bee-
nen kreeg. Spoedig waren politie en
dokter ter plaatse. Met eenige ontvel
lingen kwam het kind er af. Het bleek
te zijn het dochtertje van den heer A-
P. Vermoedelijk treft den bestuurder
geen schuld.
O.- EN W. SOUBURG. Woens
dagavond heeft de Vereeniging „Uit het
Volk voor het Volk" alhier in de concert
zaal „De Zwaan" een algemeene verga
dering gehouden, waarin eenigszins op
feestelijke wijze haar eenjarig bestaan
is herdacht.
De Voorz., de heer J. A. H. Abeleven
drukte er zijn leedwezen over uit dat
de eere-voorzitter, jhr. H. A. van Doorn
wegens ongesteldheid verhinderd was
tegenwoordig te zijn. In het bijzonder
werden welkom geheeten de eere-leden
en dames. Staande werd aangehoord en
medegezongen het door eenige leden
van de Marinekapel te Vlissingen onder
leiding van den heer Ferree gespeelde
eerste couplet van het Wilhelmus.
Daarna heeft de voorzitter een toe
spraak gehouden, waarin hij o.m. zeide,
dat het eenjarig bestaan op eenigszins
feestelijke wijze werd herdacht, omdat
het bestuur dat in een vorige vergade
ring had naar voren gebracht. De kas
laat echter grootere uitgaven voor een
feest niet toe. Gelukkig telt de vereen'-
ging leden, die zich voor feestviering
spontaan geven. Sprekr brengt dan ook
dank aan den heer Ferree, die bereid
was met eenige leden van zijn corps het
muzikale gedeelte van het programma
te verzorgen en den Commandant der
marine te Vlissingen voor zijn toestem
ming in deze.
Ook den heer Wim Abeleven, die be
reid werd gevonden een voordracht met
lichtbeelden te houden en alle anderen
die hebben medegewerkt om den avond
zoo goed mogelijk te doen slagen bracht
spr. dank.
De vereeniging werd opgericht 5 Fe
bruari 1934 en telde aanvankelijk 20 le
den, welk aantal thans tot 151 is geste
gen. Voor een gemeente als Soubuig is
dat echter niet voldoende, om een be
hoorlijk feest te vieren, cle meeste leden
betalen de minimum contributie van
0.50 per jaar.
Het bestuur ziet geen kans meer le
den te krijgen- Spr. deed-daarom een
beroep op alle leden om propaganda te
maken en nieuwe leden aan te werven
en rekende daarbij op aller medewer
king- Spr, bracht 'n woord van dank en
hulde aan het bestuur, voor de wijze
waarop in Aug. van het vorig jaar
een
garandeert ESSOLUBE U
ff even goede en volkomen
smering als midden in den
zomer. Deze buitengewone
eigenschap dankt zij aan
de groote verpompbaar-
heid" bij elke temperatuur,
één van de 5 kenmer
kende eigenschappen
ESSOLUBE.
van
PARAFflNK
BASK OUK
NAPHTEEN
BASE OLIE
fUllUMM
oue
EnoJrtel
«ÉMOUOT
VISCOSITEIT
MINIMUM
VERBRUIK
VLOEIBAAR 01J
lAGC TEMPERATUUR
GERINGE
A OOL AANSLAG
LANGE
«VENSOUUfl
£sso!ube m
AMERICAN PETROLEUM C°, GEBOUW PETROLEA/s-GRAVENHAGE
„De Nederlanden."
„Sinjeur Govaerts", sprak de majoor
tot een officier, die schuins ,achter hem
stond. „Vraag den gevangene iets in uw
moedertaal. Hij is immers een landsman
van u?"
De schansmeester knikte.
„Wat was je beroep?" Zijn Neder-
landsch had in de vele jaren, dat hij bij
de keizerlijken diende, een Duitsch tin|-
je gekregen.
„Schippersknecht", luidde het zachte
antwoord.
„In orde, majoor", klonk het oordeel
van den vestingingenieur. „Dat eene
woord is voldoende,"
In het bijna onmerkbaar lachje om
zijn lippen lag meer medelijden dan
vroolijkheid. Jammer van dien flin
ken kerel, dacht hij blijkbaar.
„Hoe kwam je in het leger?" *yroeg
de majoor verder.
„Geronseld,"
„Door dezen man?"
De gevangene keek naar den grijzen
snorrebaard en knikte.
„Wachtmeester, waar heb je hem op
geduikeld?"
Wij vonden hem gebonden en be
roofd in een hofstede in de buurt van
Maagdenburg. Hij bleek een schippers
knecht te zijn van een Hollandsche
schuit, die graan had gebracht voor 't
garnizoen. Dat staat vast. Wij namen
hem mee, omdat hij zoo flink gebguwd
was. Bij ons kurassiers kan je niet alles
gebruiken. Hij had op de vloot gediend.
Prachtkerel."
(Ingez. Med.)
Koninginnefeest is gevierd. Het was een
alleraardigst kinderfeest. Een teleur
stelling is de onwil om niet als lid der
vereeniging te willen toetreden van
ouders, die drie, ja soms 4 kinderen ge
heel ten koste der vereeniging aan het
laatste feest lieten deelnemen. Ook voor
dezulken kan een contributie van f 0,50
per jaar geen beletsel zijn.
Gewenscht is het vormen van buurl-
vereenigingen, hetgeen hier niet hard
gaat. In andere plaatsen gaat dat veel
beter.
Van de twee hier bestaande buart-
vereenigingen is er één lid; de andere
staat vijandig tegenover de vereeniging.
Spr. vroeg ook de medewerking tot
de oprichting van buurtvereenigingen.
Hij hoopt ten slotte te bereiken wat er
te bereiken valt.
Hierna werden de verslagen uitge
bracht. Deze luidden gunstig. In kas is
103. Inp'aats van het eerelid -Is. Knij
per, die de gemeente heeft verlaten is
toegetreden ds, Bavinck.
Het eerelid, ir- Job ontviel de ver
eeniging door den dood. Tot bestuurslid
werd gekozen de heer J. Minderhoud.
Tenslotte heeft de heer Wim Abele
ven, aan de hand van een serie lan
taarnplaatjes, meest eigen opnamen, op
onderhoudende en geestige wijze ver
teld van de z.g. hadji-reizen, waarvan
hij er zelf negen heeft meegemaakt.
DE DEFECTE MOTOR.
Rectificatie.
's-GRAVENPOLDER. Nader vernamen
we, dat de motor van de Goesche mo
torbrandspuit geen oogenblik defect is
geweest, doch dat men niet dadelijk wa
ter geven kon, omdat de slangen niet
lang genoeg waren. Toen dit euvel, door
aanvoer uit Goes, verholpen was, werd
ook dadelijk gespoten.
NISSE. Woensdagavond vergaderde
de pi. afdeeling van het Groene Kruis
alhier tot het houden van haar jaarver
gadering- Uit het verslag van den se
cretaris-penningmeester bleek dat het
ledental 99 bedroeg. Voorts dat de in
komsten bedroegen f 943 en de uitgaven
f 65 batig saldo f 877. De inkomsten van
de afd. T.B.C.-bestrijding waren f 158 en
de uitgaven f 150 goed slot f 8. Voor
aankoop van materiaal werd f 100 toe
gestaan- Besloten werd mede te werken
aan het Nationaal Koningin-Moeder-
Herdenkingsfonds.
„Waarom ben je uit het kamp ge
vlucht?"
„Ik kreeg een waarschuwing dat ik
als spion zou worden gehangen."
„Wie heeft je gewaarschuwd?"
Er volgde geen antwoord.
„Wil je niemand verraden?"
Een groote korporaal der kurassiers
van Montecucoulie trad salueerend naar
voren.
„Wat wil je?"
„M,ajoor. Ik heb gevraagd verhoord
te worden. Ik had vernomen, dat een
wachtmeester van de musketiers, zoo'n
valsche rooie omdat hij bij het spel
aan een paar der onzen verloren had,
ofschoon hij trachtte hen er tusschen te
nemen, kurassier Willem uit wraak als
spion had aangegeven."
f,Je liegt", klonk een stem achter den
korporaal. „Hij is een spion."
Saxon keek naar den korporaal, die
voor hem gelogen had.
„Jij liegt", schreeuwde de grijze snor
rebaard tegen den vos. „Dat zou je het
leven kunnen kosten, vriendje."
„Stilte", brulde de majoor.
„Hoe weet je, dat hij een spion is?"
vroeg hij den rooden wachtmeester der
musketiers.
„Ik heb hem vroeger ergens gezien".
„Waar?"
„Dat kan ik me helaas niet herinne
ren, maar ik weet het zeker; zijn ge
zicht komt me bekend voor."
Even kwam er een flauw lachje op
het gelaat v,an den gevangene.
„In Praag?" vroeg hij nauwelijks ver
Ballet-avondLily Green,
(-§-) In het Grand Hotel „Britannia'
te Vlissingen werd gisteravond choreo
grafische kunst te genieten gegeven;
door het „Nederlandsch Ballet", dat 'n
schepping is van de bekende danseres
Lily Green. De belangstelling viel ons
niet mee. We hadden meer interesse
verwacht voor dezen bijzonderen ,avond.
De naam Lily Green toch waarborgde
iets heel moois en fijns; eerste klasse
danskunst, waarmee we niet bepaald
verwend worden.
De hooge verwachting is volkomen in
vervulling gegaan. Het „Nederlandsch
Ballet" heeft een prachtig programma
op uitstekende wijze tot uitvoering ge
bracht. Zulks ondanks het feit, dat het
orkest thuis was gebleven. Wegens ge
lijktijdige ziekte toevalligerwijze van
enkele van de voornaamste krachten.
De begeleidding geschiedde nu door een
pianist, die zijn vak goed verstond, of
door een gr,amofoon, die niet slecht
was, maar wel beter had kunnen zijn.
Het programma bevatte, behalve een
ballet en diverse groepsdansen, enkele
soli, die werden gegeven door Lily
Green en door de „gast" van het ge
zelschap; de Russische d,anseres Ma
ria Petrelli. De laatste heeft met veel
gratie en zeer expressief „Granada"
van Albeniz gedanst. Wat Lily Qreen
zelf presteerde was telkens van zeer
voorname en bijzondere allure. Zij be-
heerscht haar bewegingen tot in heele
fijne finesses; en daardoor ontstaat, een
maximum aan uitdrukkingsvermogen.
Men raakt#" onmiddellijk in den ban
van dit magnifieke rhythmische spel.
De diversel eden van 't ballet bleken
over nogal divergeerende kwaliteiferi
te beschikken. Sommigen waren merk
waardig goed, herinnerden in veel aan
haar bekwame leidster. Enkele anderen
leken ons niet geheel zeker van haar
zaak. Waarmee intusschen allerminst
gezegd zij, dat het maar nauwelijks door
den beugel kon. Zonder uitzondering
werd uistekend gedanst. De verschil
len lagen binnen het raam van het
waarlijk goede.
Een van de hoogtepunten van den
avond was voor ons de „Engelendans"
van Borodine (choreographic van Lily
Green). De bewegingen beantwoordden
hier aan een typische abstracte devo
tie, welke sterk ontroerde. Magnifiek
werd eveneens het menuet van Haydn
gedanst. En dan niet te vergeten die
staanbaar.
„Juist, nu weet ik het. Het was in
Praag."
„Ik ben er nooit geweest", klonk de
zachte stem van den ander.
„Wie liegt er nu?" vroeg de korpo
raal. „Hoor hem eens. Zijn gezicht komt
mij bekend voor. Daarom zou hij een
spion zijn? Vroolijk voor zijn beken
den!"
„Stilte", brulde de majoor weer.
„AJle drie afgemarcheerd of ik laat je
er uit gooien."
„Je leven is gfeen duit meer waard",
fluisterde de snorrebaard tegen den
musketier, maar zoo luid, dat de ma
joor het hoorde.
„Stilte. Die oude veteranen van Mon-
tecucouli zijn brutaal als de beul'
„Heb je iets te bekennen?" vroeg hij
den gevangene nog steeds boos, ««Als
je belangrijke medfedeelingen hebt te
doen, nieuws, dat voor den staf van be
lang is, kan je misschien je leven red
den. Dan zou genade gaan boven recht.'
De gevangene verwaardigde zich niet
antwoord te geven.
„Je hebt tien kerels neergeslagen.
Den dood heb je in elk geval ruim;
schoots verdiend. Wat zegt u heeren
„De strop", sprak de kapitein.
De luitenant knikte toestemmen.
(Wordt vervolgd).