GOCSCHE COURANT^
Hotel du commerce
en.
moeilijkheden met de
garnalenvisscherij.
BINNENLAND.
amsterdam
KALVERSTRAAT 45-47
weer en wino.
NUMMER 20.IWEt, tt.LALUi.IN. DUINDfcKDALi 24 JANUARI 1935. ÈtKSlJt BLAD. 178e JAARGANG.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
24 JANUARI 1935.
EERSTE BLAD.
is
iwr 3.—
Hgg£- en Laagwater te Wemeldings.
Januari.
de
dit
der
van
2t de
eigd.
van
vlak
lock-
ko-
van
een
schil-
k de
iroot
heb-
om
teurs
een
den
>nds-
de
jodig
nden
n en
iling
10
5 c„
c.,
—3
kg;
-2,5
e ter-
mi 2
kool
1
4-8,
rdap-
ïkool
2,50
r 100
0,75,
'burg
Afrtfuinctfti# jg§ BS
MIDDELBURGSCHE COURANT
Jagbiaé Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
«wartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelinwen 60 ct. p. r.
contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
..•jrAatBgfSMiB
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17
Aangesloten by het Bureau voor Pnbliciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—1
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rnbti-«
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regt-:.~
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. raca
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer co»
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 ceaaï
Men schrijft ons:
De garnalenvisscherij kent in ons
land, sedert de afsluiting van de Zui
derzee, nog slechts twee centra, n.l. het
noorden v,in het land, met Den Helder
als voornaamste middenpunt en daar
naast de plaatsen langs den Dollart, ter
wijl als tweede centrum is aan te wijzen
de Zeeuwschhe stroomen, waar ook
weer scheiding valt aan te wijzen tus-
schen plaatsen gelegen aan die stroo-
men maar op Z. Holland's territoir, en t
Scheldegebied anderzijds.
In het afzetgebied hebben deze twee
centra slechts gedeeltelijk gelijke be
langen. Voor zoover de gewonnen gar
nalen voor export bestemd zijn, zijn bei
de ^aangewezen op de consumeerende
landen Frankrijk en Engeland.
Dat deel van de Noordercenrta dat
het meest gunstig ligt voor de voorzie
ning van de Nederlandsche groote ste
den, zocht en vond ook daar zijn voor
naamste afzetgebied en vischte slechts
gedeeltelijk voor export.
Eveneens kan dit gezegd worden van
de visschersplaatsen wier natuurlijk ach
terland de Zuid-Hollandsche groote
steden is.
Daarentegen voerde Den Helder, en
eveneens ^Valcheren en Zeeuwsch
Vlaanderen, een levendigen handel in
garnalen op Engeland en Frankrijk.
Ging de uitvoer naar Frankrijk van
het Noorden vanzelfsprekend per trein,
en misschien gedeeltelijk per bodem
over zee, van Walcheren en Zeeuwsch
Vlaanderen ging het vervoer bijna uit
sluitend per as door België. Daarbij pas
seerde men als 't ware het gebied van
de Belgische garnalenvisscherij. Het
natuurlijk gevolg hiervan was, dat de
invoer in Frankrijk in veel gevallen ge
combineerd weird. Vooral in de goede
jaren, toen men nog niet dacht ,qan de
bezwaren van contingenteering en an
dere invoerbeperking, werden de natio
nale verschillen over het hoofd gezien
!en was 't slechts de vraag om met de
kleinst mogelijke moeite, het grootst
mogelijke resulaat te bereiken.
Wilt de export naar Engeland aangaat
valt op te merken, dat zoowel de wijze
van verhandeling, nl. de commissiehan
del, als ook de valuta moeilijkheden,
belemmerend werken. Door den Com
missiehandel wordt het element dat
producent en consument het dichtst tot
elkaar brengt, n.l. het onderling prijs-
regelen, niet aangetroffen. Men weet
niet of de gemaakte, anderzijds behaal
de, prijs uiteindelijk de prijs is die in
overeenstemming is met de levensbe
hoefte. Natuurlijk nog afgescheiden van
de vraag of de commissionair, als tus-
schen schakel, noodig is. Dat de gede-
precieerde Engelsche munt, voor wie in
Hollandsche guldens rekent, op de En
gelsche markt tot teleurstelling leidt,
behoeft geen betoog. Daarenboven be
rekent de Engelsche fiscus het invoer
recht op de bruto factuur waarde, zoo
dat over alle onkosten invoerrecht be
taald moet worden en dat terwijl men
elk middel om dit onkostencijfer laag
te houden mist. Door deze omstandighe
den is de Engelsche garnalenmarkt voor
de Nederlandsche visschers niet aanlok
kelijk, meestal zelfs niet loonend.
Ten aanzien van den export naai
Frankrijk doen zich andere moeilijkhe
den voor.
Daar is in de eerste plaats het bezwaar
dat Frankrijk niet een gedetailleerd con
tingent bepaald heeft, maar de garnalen
eenvoudig samenvoegt met schaaldieren,
j Givr ,n enz' Daardoor wordt het voor
e Nederlandsche Regeering en de Ne
der andsche Visscherij een moeilijk
vraagstuk oxn een billijke verdeeling te
krijgen. Waar bovendien de statistiek
Yom' f t eene jaar een andere uitkomst
aangeeft dan voor het andere, moest ge-
zoc worden naar billijke basisjaren.
Afgescheiden van de onbillijkheid om
den crisistijd min of meer te behandelen
naar toestanden uit de goede jaren en
dus te verwaarloozen het tijdvak dat
liet meest voor billijke vergelijking ge
schikt is, n.l. dat onmiddellijk aan Ie
crisis voorafgaande, ontmoet men nu oak
de moeilijkheid dat over die jaren niet
altijd meer betrouwbare administratieve
en statistieke gegevens voorhanden zijn.
Vanzelfsprekend zal hij", die in die ja
ren gedwongen was om door de wijze
van verzending, n.l. per spoor, betere
administratie te voeren en gedocumen
teerde opgaven te doen, meer en betere
gegevens voorhandeh hebben, dan hij
die volstaan kan met eigen vervoermid
del, of althans met vervoer per as. Dat
wreekt zich nu in dubbele mate,
In de eerste plaats is het gevolg van
de straks genoemde nonchalance, dat
het werkelijk kwantum uit Nederland in
Frankrijk ingevoerde garnaien niet be
kend is. Er is een groot deel Nederland
sche garnalen als Belgische naar Frank
rijk gegaan, welk deel nu het Belgische
contingent ten goede komt. De statistiek
levert daarvan frappante voorbeelden.
Zoodra contingenteering in zich't kwam
en men gewaarschuwd werd gedetail
leerde zuivere opgaven te doen, ging
met een sprong het cijfer van den uit
voer per as naar Frankrijk vooruit.
In de tweede plaats wreekt zich nu
het niet voorhanden hebben van de juis
te administratieve gegevens hierin, dat
hij die ze niet kan vertoonen geen of een
te klein deel ontvangt en hij die ze wel
heeft een grooter aandeel krijgt dan h-.m
in billijkheid toekomt.
Hoe gaarne of Regeeringsinstanties,
die de verdeeling van de uitvoerver
gunningen in handen hebben, ook de
billijkheid betrachten, vooral ten aan
zien van het buitenland moet men met
toonbare en juiste gegevens komen. Met
losse verklaringen kan niet worden vol
staan.
Toch kan dit streeksgewijze een eco
nomische ramp worden. Immers hier
staat het zóó, dat een bepaalde streek
toevalliger wijze wel de juiste gegevens
heeft en een andere streek deze mist.
Holland's noorderkwartier verkeert in
het eerste geval, Walcheren-Zeeuwsch
Vlaanderen in het tweede.
Het zijn hier niet de kooplieden, de
exporteurs, alleen die getroffen worden,
neen achter iederen exporteur staat een
aantal visschers dat aan hem levert. Nog
sterker klemt dit wanneer, zooals
hier blijkbaar het geval is -degen n
die wel uitvoervergunning krijgen,
hetzij het volle pond, hetzij een grooter
aandeel dan waarop volgens andere ver
deeling aanspraak te maken zou zijn;
geheel voor eigen rekening verzenden.
Ongetwijfeld toch is er thans in Frank
rijk onder-consumptie van garnalen, al
thans v,an Nederlandsche garnalen, die
daar bekend staan als de beste. Van
daar dat nu goede prijzen gemaakt wor
den. Vandaar ook dat hij die nu op
volle capaciteit kan verzenden, althans
in een bevoorrechte positie verkeert,
nu flinke verdiensten maakt ten koste
van diegenen die niet mogen uitvoeren.
Dat de eene streek thans flinke afzet
heeft en de andere werkeloos zit, valt
ook nog hieruit af te leiden, dat garna-
lenhandelaren uit 't Noorden, die koo-
pen voor de binnenlandsche markt, naar
Zeeland komen om te koopen, omdat
ze in eigen territoir geen voldoenden
aanvoer vinden. De binnenlandsche
markt brengt immers minder op en men
heeft de handen vol met den uitvoer.
Dat wordt een economisch monstrum!
Hier moet een keuze gedaan worden
tusschen een administratieve moeilijk
heid en een economische onbillijkheid!
Een bijzondere aandrang is er, omdat
hier de ondergang van een nijvere
streek mee gemoeid kan zijn. Ware het
nog zoo, dat het bedrijf zonder veel
moeite of kosten kon worden omge
bouwd, dan was althans de ondergang
te voorkomen, maar dat kan niet. W,al-
icheren-Zeeuwsdh-Vlaanderen leverde in
de goede jaren naar Frankrijk ca. 70
a 80 pet. van den Nederlandschen uit
voer. Door de bovengeschetste moeilijk
heden wordt dit gereduceerd tot 20 a
30 pet. Zelfs ,al zou dit percentage weer
op het oude peil teruggebracht worden,
dan nog zou deze streek, door het ver
kleinde, het op onjuiste statistieken rus
tende, contingent de grootste moeite
hebben om het bedrijf in stand te hou
den. Zelfs met steun zou slechts een
sober bestaan mogelijk zijn, zonder
steun zou armoede geleden worden.
Maar nu gaat een geheel bedrijf ten
gronde, als niet wordt ingegrepen! Dat
is niet minder d,an een ramp!
Op welke wijze is nu een oplossing
mogelijk?
Feit is nu reeds dat van Regeerings-
wege is ingezien dat een consequent
vasthouden aan de administratieve be
palingen, dat alleen hij uitvoervergun
ning krijgt die met mathematische ze
kerheid kan aantoonen dat, en hoeveel
kg garnalen, hij in 1930 en 1931 uitvoer
de, tot al te groote onbillijkheid zou
leiden. Strikt genomen zouden slechts
enkele exporteurs voor het geheele
Nederlandsche contingent in aanmer
king komen. Vele tientallen, waarvan
eveneens vast staat dat zij ook uit
voerden, hoewel niet precies met da-
Het is gemakkelijker een parel te
grissen uit den muil van een kroko
dil of 'n nijdige slang om het hoofd
te winden als 'n bloemenkrans, zon
der eenig gevaar te loopen, dan een
onwetend en eigenwijs mensch van
meening te doen veranderen.
turns en kilogrammen is aan te toonen
wanneer en hoeveel, zouden er buiten
vallen. Om tenminste deze schreeuwen
den onbillijkheid tegen te gaan is aan
de eerstgenoemden niet het volle pond
gegeven en is aan de laatsten althans
ook een klein aandeel verstrekt.
Dit wijst in de richting waarin de op
lossing gezocht moet worden. Men heeft
het met andere crisismaatregelen ook
beproefd met een streng vast te houden
aan basistijdvakken en boekhoudkundi
ge gegevens, maar men is daarvan moe
ten terug komen. Ook in den lanbeuw
struikelde men over boekhoudkundige
onjuistheden. Men heeft andere econo
mische overwegingen moeten inschake
len om billijk te blijven. Men mag niet
vergeten dat de garnalen export tot op
den tijd van de contingenteering slechts
eenvoudige administratie vorderde en
dat deze administratie ook wettelijk
niet bewaard behoefde te worden.
Zelfs heeft het grootste deel geen fis
cale waarde gehad. Het gaat daarom
niet aan alleen op boekhoudkundige
gegevens de vergunningen te verstrek
ken.
De groote moeilijkheid is nu om ande
re betrouwbare bewijzen bij te brengen.
Ongetwijfeld moet het ongewenscht ge
noemd worden om de vergunningen af
te geven op een enkele verklaring van
belanghebbende. Maar er zijn t,al van
voorbeelden in het leven, waarin b.v.
een Burgemeester een verklaring af
geeft. Dat kan ook hier. Wil men nog
meer bewijzen van voorafgaand deugde
lijk onderzoek dan ware aan de ver
klaring van den Burgemeester te ver
binden een ambtseedig proces verbaal
v,an onderzoek waarvoor eventueel een
formulier zou zijn vast te stellen.
Verder kan men, vast houdende aan
de basisjaren 1930 en 1931 voor de be
paling van de hoegrootheid van het to
tale contingent en de verdeeling tus
schen garnalen en schaaldieren, kreef
ten enz., «zeker voor de verdeeling
streeksgewijze, en eventueel gedetail
leerd naar gemeentes, aantal schepen,
tonnenmaat enz., ook latere j,aren als
basis nemen.
Ook deze regeling is misschien, niet
feilloos, maar ze is dan te amendeeren.
In elk geval zou met deze regeling voor
komen worden, dat een bepaalde streek
wordt beroofd v,an een nuttig en nood
zakelijk bedrijf, waarop deze streek als
't ware is aangewezen en welk bedrijf
reeds eeuwen lang hier met succes is
gedreven.
Hier moet iets gedaan worden!
Het kan niet wachten, geen dag eri
geen nacht!
KATH. DEM. PARTIJ EN R.K.
STAATSPARTIJ.
Critiek op het politiek optre
den van geestelijken.
Het partij-bestuur van de Katholiek
Democratische partij in Nederland
(voorz. prof. J. A. Veraart) heeft zich
met een schrijven aan het Episcopaat
(de gezamenlijke bisschoppen) gewend,
waaraan wij het volgende onUeenen:
Nu wederom verkiezingen voor de
Provinciale Staten en de Gemeentera
den in aantocht zijn, constateeren wij
met evenveel ergernis als leedwezen,
dat allerlei geestelijken zich in het po
litieke strijdperk begeven door bijdragen
in kranten, speciaal parochiebladen, te
schrijven alsmede door op te treden als
verkiezingspropagandislten der R.K.
Staatspartij. Al is het verre van ons, om
maar in het minste te willen afdingen
op de staatkundige rechten dier geeste
lijke heeren. meenen wij toch met eer
bied onder de aandacht van Uwe Hoog
waardige Excellenties te moeten bren
gen, dat de politieke voorlichting van
genoemde heeren altijd een hoogst een
zijdig karakter draagt en dikwijls blijkt
gespeend te zijn van de meest elemen
taire kennis der politieke feiten en ver
houdingen in ons vaderland. Het kan
naa.r onze bescheiden meening niet uit
blijven of dergelijk optreden zal groote-
lijke schade toebrengen aan het geeste
lijk gezag met de noodlottige gevolgen
van dien voor het godsdienstig en ker
kelijk leven.
Het geeft te meer aanstoot, omdat aan
ons en onze duizenden leden stelselma
tig de gelegenheid wordt onthouden, om
daartegen, hetzij schriftelijk, hetzij mon
deling, verweer te voeren.
Het is om deze redenen, dat wij Uwen
Hoogwaardigen Excellenties met eer
bied, maar tevens met nadruk, verzoe
ken, aan dergelijk optreden een spoedig
einde te maken.
DE TOLHEFFING OP DE BRUGGEN
OVER DE GROOTE RIVIEREN.
Stappen van de gemeentebe
sturen van Arnhem en Nijme
gen met 't provinciaal bestuur
bij den minister.
Onder voorzitterschap van den com
missaris der Koningin in Gelderland, mr.
S. baron Van Heemstra, is gistermiddag
ten provincie-huïze te Arnhem een bij
eenkomst gehouden van het college van
Ged. Staten met de colleges van B. en
W. van Arnhem en van Nijmegen, ten
einde te beraadslagen over het gezamen
lijk in te nemen standpunt ten opzichte
van het wetsontwerp betreffende de
tolheffing op de bruggen over de groote
rivieren.
Naar de N.R.C. verneemt, bleken bij
deze bespreking alle aanwezigen getrof
fen door het feit, dat in een zaak, welke
men gemeenschappelijk had opgezet en
voorbereid, door een eenzijdig ingrijpen
van de regeering een zoo belangrijke
koerswijziging heeft plaats gehad, zon
der dat de betrokkenen in de gelegen
heid waren gesteld zelf hun bezwaren
kenbaar te maken, ofschoon daarom nog
was gevraagd en dit ook was toegezegd.
In de conferentie besloot men, in vol
komen overeenstemming, voor de beide
gemeentebesturen met het provinciaal
bestuur een bespreking aan te vragen
met den minister van waterstaat ad in
terim, Van het resultaat van deze be
spreking zal men het laten afhangen of
men ook dan in verdere samenwerking
nadere stappen zal doen en zoo ja, wel
ke.
Het provinciaal bestuur heeft boven
dien besloten ook ten aanzien van de
bruggen bij Katerveer en Westervoort,
welke eveneens onder de heffing zullen
vallen, stappen bij den minister te doen.
DE NIEUWE SPELLING.
Commissie geïnstalleerd voor
samenstelling nieuwe woorden
lijst.
Gisteren heeft de minister van on
derwijs, kunsten en wetenschappen in
het gebouw van zijn departement de
commissie geïnstalleerd, die in verband
met de vereenvoudiging van de schrijf
wijze v.an de Nederlandsche taal is be
noemd met de opdracht, een officieele
woordenlijst samen te stellen ter ver
vanging van die van De Vries en te
Winkel.
Lid en voorzitter van deze commissie
is dr. C. B. van Haeringen, leeraar aan
een gemeentelijke hoogere burgerschool
te 's-Gravenh/ige. Verder zijn leden dr.
H. J. E. Endepols, rector van het ge
meentelijk gymnasium te Maastricht, dr.
J. van Mierlo, hoogleeraar aan het Onze
Lieve Vrouwe College te Antwerpen en
dr. R. Verdeyen, hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit te Luik. Als secretaris
fungeert dr. H. E. Buiskool te Amster
dam.
Bij de installeering waren tegenwoor
dig de Belgische gezant, de heer Mas-
kens, en de heer Baert, secretaris bij de
Belgische legatie.
Minister Marchant zeide o.a. het vol
gende:
Wij zijn hier in Nederland tot invoe
ring overgegaan van de nieuwe spelling
voorschriften bij het onderwijs met Sep
tember. Men heeft ons verweten, d,at
dit geschiedde zonder dat vooraf een
woordenlijst was uitgegeven. De erva
ring heeft geleerd, dat dit voor het on
derwijs niet een hinderlijk tekort was.
De toepassing van de regels, binnen 3
maanden, op tenminste 7900 van de
8500 scholen, openbare en bijzondere,
gaf geenerlei moeilijkheid. Het onder
wijs heeft de vereenvoudiging, grooten-
deels met vreugde en overigens zonder
morren, aanvaard. In Indië en Zuid-
Afrika met onvermengde, vreugde. Bui
ten het onderwijs neemt het hand over
hand toe.
Er is dus alle aanleiding om thans
ook het verdere werk ter hand te ne
men. Dit verdere werk zou verricht
moeten worden, zoowel indien de schrijf
wijze De Vries en Te Winkel was ge
handhaafd, als na de invoering der ver
eenvoudiging. Daarom kan ook België
geheel onafhankelijk van wat, daar ten
slotte omtrent de spelling zal worden be-
1 slist, er aan medewerken.
LOGIES MET UITGEBREID ONTBIJT
(Ingez. Med.j
Middelburg, 24-I-'35, Woensdag hoogste
luchttemperatuur 7.8 °C; (46 °F); laag
ste 7.1 °C (45 °F). Heden 9 h: 7.6 °C;
12 h: 7.7 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal; 777
mm; laagste 772 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 776.3 mm
te Scilly; laagste 731.5 mm te Vardoe.
Verwachting tot morgenavond:
Matige tot krachtige, Z.W. tot W,
wind, betrokken tot zwaar bewolkt,
waarschijnlijk eenige regen, zachter.
o
Zon op: 7 h 55; onder 16 h 29. Licht
op: 16 h 59. Maan op: 22 h 09; onder
9 h 11. L.K. 27 Januari.
o
Hooff- en Haarwater te Vlissingen
Westkapelle is 28 min. en Domburg
Januari.
m water. Laagwater.
Do. 24 3.52 16.17 10.30 22.24
Vr. 25 4.25 16.51 11.03 23.00
Za. 26 5.00 17.26 11.36 23.39
Hoogwater Laagwatei
Do. 24 5.49 18.06 11.30 23.36
Vr. 25 6.18 18.36 12.03
Za. 26 6.49 19.09 0.13 12.35
Het betreft in de eerste plaats de
spelling v,an de bastaardwoorden en in
verband daarmede, die van een aantal
woorden, ten aanzien waarvan ook bij
toepassing van de regels van De Vries
en Te Winkel geen zekerheid bestaat;
al die gevallen dus waarvoor de oplos
sing niet kan worden gegeven door toe
passing van enkele eenvoudige regels,
maar w.aarvoor het aanbeveling ver
dient, dat uit de verschillende mogelijk
heden een keus wordt gedaan. Die keus
behoeft volstrekt niet altijd het aanvaar
den van m,aar één mogelijkheid te zijn.
Ik verwacht, dat wij dikwij. uw com
missie een keuze uit meer dan één mo
gelijkheid toelaatbaar zal achten.
Het woord werd verder nog gevoerd
door den Belgischen gezant en dr. Van
Haeringen.
STEUN AAN DE SCHAPENTEELT.
De minister van economische zakêu
heeft besloten uit de opbrengst der ex
tra-heffingen op den uitvoer van levende
schapen en versch schapenvleesch over
de jaren 1933 en 1934 een bedrag van
f 460.000 ter beschikking te stellen van
de Commissie voor den Uitvoer naar
Frankrijk van Vleesch en Vleeschwaren,
teneinde hieruit een uitkeering te be
werkstelligen aan hen, die van het hou
den van schapen hun hoofd- dan wel hun
nevenbedrijf maken.
De uitkeering zal gebaseerd zijn op
het aantal lammeren, dat blijkens de in
1933 gehouden inventarisatie, op 1 Jan.
van dit jaar in het bezit was van hen, die
voor deze uitkeering in aanmerking ko-
men.
Voor elk lam zal f 1 worden uitbe
taald. Binnenkort zal met de uitkeering
een aanvang worden gemaakt.
HERV. GEREF. STAATSPARTIJ.
De Hervormde (Gereformeerde)
Staatspartij heeft gisteren te Utrecht
haar jaarlijksche algemeene ledenverga
dering gehouden.
Ds. H. E. Gravemeyer, Hervormd pre
dikant te Amsterdam, voorzitter der
partij, legde in zijn openingsrede den
nadruk op de kracht van het beginsel.
Spr. zette het standpunt der H.G.S, uit
een ten aanzien van verschillende ge
beurtenissen, o.m. gispte hij de geeste
lijke verwijdering van de anti-revoluti
onairen van het Hervormd beginsel, ge
paard gaande met een geestelijke samen
vloeiing met Rome. Spr. wekte op, om
het oude beginsel trouw te blijven, en
daarbij te blijven volhouden.
Ds. A. C. G. den Hertog, ds. C. A.
Lingbeek en de heer B. G. Peereboorn
werden als bestuursleden der partij her-