GOESOUE COULANT -
Heem 'n "AKKERTJE"
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEER EN WIND.
NUMMER 13.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
16 JANUARI 1935.
EERSTE BLAD.
178e JAARGANG.
Om de lijkverbranding.
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
W ONZE ACTIE GAAT DOOR!
MIDDENSTAND
ONTWAAKT
m
Hoog- en Laagwaier te Weaaeldin^i:.
Januari.
niet
lh is
^oord
\g te
'ara-
vol
listen
ge-
her-
;lijke
|aan.
Ivang
teeds
gsche
roote
|ssing
ge
in.
Iken-
lijeen
'ara-
Irden
an~
roord
|ering
*e:en
sver-
Iwor-
pland
Irillen
be-
pissie
de
ne-
t>r>"-i»
uit
ühili,
HE-
in
ledu-
llern,
|eno-
ïun-
Al-
bning
login
|Bru-
|d zij
Ho-
iuari
yrug-
<ijn-
te
tuari
fenis
LLD.
|nge-
irige
we-
ge-
loor-
Ca-
dat
3rof.
lag-
Jieim
lillen
be-
lohr-
lalde
elui,
slier
Islag
met
snd-
lief-
Tot
luari.
|„De
ge
il ïns-
Ider-
ff
Jon
en
ELBURQSCHE COURANT
dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
tchap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelin^en 60 ct. p. r.
8$ contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
- —————Bag
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1-—5
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rabrisl
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. nul'
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer co»
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent.
Meermalen reeds hebben wij te dezer
plaatse het goed recht der z.g.n. lijk
verbranding in wezen een verassching
door heete lucht betoogd. Wij hebben
er op gewezen, dat tegenwoordig in Ne
derland de lijkverbranding in strijd met
de wet is; dat het echter, door een na
latigheid van den toenmaligen wetgever,
niet mogeÜjk is tegen lijkverbranding op
te treden en dat deze handeling dus oog
luikend getolereerd wordt, wij hebben
op het onwaardige van dezen toestand
gew'ezen en wettelijke regeling dezer
materie bepleit. Wij hebben ons destijds
zelfs verstout een regeling voor te slaan,
welke naar onze en naar deskundiger
meening, zonder wetswijzi
ging een oplossing zou bren-
g e n; n-1. door ingevolge de 2e en 3e
alinea van art. 1 van de Wet van 10
April 1896, met verlof van den burge
meester, en bij diens weigering, van den
Commissaris der Koningin, tot ,.o n t-
1 e d i n g" van het lijk zij 't dan door
hitte in plaats van door het ontleed
mes over te gaan.
In e'k geval, en hoe dit ook zij, ons
standpunt ten aanzien van de faculta
tieve of desgewenschte lijkverbranding
is bekend.
De (liberale) „Avondpost" heeft er de
zer dagen ook eens weer over geschre
ven en „De Zeeuw" (a.r-) neemt met in
stemming een gedeelte van dat betoog
over.
Van hetgeen de „Avondpost" schreef,
vermelden wij het volgende eveneens
met instemming:
„Thans echter is deze ongewenschte
situatie bezig toe te spitsen. Want wat
ziet men gebeuren? Reeds eenige ma
len is het voorgekomen, als een hoog
geplaatst perso.on overleden was, dat
men voor den schijn naar een be
graafplaats trok om het stoffelijk over
schot z.g. ter aarde te bestellen, maar
onmiddellijk na de plechtigheid werd
dan dit stoffelijk overschot naar het cre
matorium vervoerd en Verbrand- En
waarom ging men eerst naar de begraaf
plaats en deed men of er een teraarde-
bestel'ing plaats had? Omdat dan de
autoriteiten wè! kwamen. Men zag dan
ook op de begraafplaats een breede
schaar van hoogwaardigheidsbekleeders
aanwezig en ook de Regeering liét zich
vertegenwoordigen.
Wij. zouden willen vragen aldus de
„Avp." of d i t nu getuigt van eerbied
voor de wet.
Let wel, wij hebben het hier niet over
de betrekkingen Jvan den overledene,
die aldus handelen. Zij blijven buiten
geding'. Wij leerbKèdigen hun houding.
Wij hebben het over de Regeering, met
name over rechtsche ministers, en an
dere autoriteiten. Uit „eerbied voor de
wet" weigeren zij crematies bij te wo
nen, want zeggen zij de wet eischt
het begraven, maar waarom wonen
zij dan wèl ter-aarde-bestellingen bij. die
dit niet z ij n, en waarvan zij weten,
dat zij onmiddellijk door crematie zul
len worden gevolgd? Is dit „eerbied
voor de wet", deze welbewuste deelne
ming aan handelingen, die welbewust
géén begrafenis, maar de inleiding van
crematies zijn?
Wij zullen er verder over zwijgen. Het
zijn kiesche aangelegenheden. Maar deze
houding van bewindslieden bewijst des
te sterker, hoe onzuiver de toestand van
het oogenblik is, en hoe dringend noodig
een ondubbelzinnige regeling".
Tot zoover de „Avondpost".
Hoever strekt zich nu de instemming
van „De Zeeuw" met dit betoog uit?
Ten einde toe.... alleen met een con
clusie in denkelijk omgekeerden
zin! Want al staat het niet in hetgeen
„DeZ. uit de „Avondpost" citeerde, de
conclusie van dat blad zal toch zeker,
als de onze zijn: wettelijk ondubbelzin
nig geoorloofd verklaren van wat reeds
zoo lang en zoo veelvuldig oogluikend
is toegestaan, wat zoozeer burger
recht heeft verkregen!
Echter niet aldus „De Zeeuw".
Wij citeeren:
„Met wat hier aan het slot wordt op
gemerkt, betuigen wij gaarne onze har
telijke instemming.
De toestand i s onhoudbaar.
Een afdoende regeling is dringend
noodzakelijk.
Dat is trouwens ook wel gevoeld,
want reeds in 1919 werd een wetsont
werp ingediend, waarbij lijkverbranding
onder bepaalde voorwaarden werd toe
gestaan. Dit ontwerp is echter nimmer
in behandeling gekomen.
De vraag of deze netelige kwestie
door het huidige kabinet, dat toespitsing
van de principieel-politieke tegenstel
lingen wenscht te vermijden, aan de or
de kan worden gesteld, moet o.i. toe
stemmend worden beantwoord.
Het Kabinet stelt zich toch o.m. ten
doel krachtige handhaving van het ge
zag, terwijl het openlijk heeft verklaard
in de erkenning van de christelijke volks
aspiraties een bron van kracht te zien.
Welnu, voor een goede gezagshand-
having is eerste voorwaarde, dal aan
het gesol met de Begrafeniswet een eind
wordt gemaakt.
En aangezien het begraven der lijken
tot de christelijke zeden behoort, volgt
uit de erkenning van de christelijke
volksaspiraties dat het mogelijke wordt
gedaan om aan de lijkverbran-
ding een einde te maken".
Aldus „De Zeeuw".
o
Wij zouden zeggen: ziedaar nu het
streven van rechts om zijn wil aan an
dersdenkenden op te leggen, in zijn wa
re gedaante en zijn naakte leelijkheid
onthuld.
Men zal bij een nauwgezet lezen van
het betoog van „De Zeeuw" geen enkel
argument vinden, waarin op theologische
gronden de lijkverbranding onaanvaard
baar verklaard en diensvolgens, naar
zijn inzichten, verboden moet worden-
Het blad weet natuurlijk te goed, dat
zulke argumenten, zoo zij er al zijn,
reeds lang en deugdelijk weerlegd wer
den. En bet zou beusch niet nagelaten
hebben, zulke argumenten aan te voe
ren, indien zij er geweèst waren wel
wetende dat men voor die argumenten
zwichten of althans zwijgen moet.
Maar neen: het gaat hier niet
om een heilig beginsel, doch slechts
om een gewoonte. Een zede, zoo
men wil: een christelijke zede.
En omdat men het tot dusverre zoo
gewoon was daarom, en daarom al
léén moet de lijkverbranding verboden
worden.
Niemand zal het in z'n hoofd halen,
tot lijkverbranding te willen d w i n g e n.
Wij eischen slechts de vrijheid in de
zen.
Diegenen, welke aldus over hun stof
felijk hulsel wenscheji te beschikken,
moeten het volledige recht daartoe heb
ben.
Aan het gesol met de Begrafeniswet
moet inderdaad een einde komen.
Dat kan slechts op één rechtvaar
dige wijze: zonder de rechten 'van de
partijgenooten van „De Zeeuw" ook
maar een haartje te krenken, dienen de
rechten van diegenen, welke er anders
over denken, erkend te worden-
Door een wettelijke regeling van het
recht tot crematie der dooden.
HET OVERLIJDEN VAN MINISTER
KALFF.
N,aar wij vernemen zal de Koningin
zich bij de teraardebestelling van wijlen
minister ir. J, A. Kalff, op de begraaf
plaats Westerveld doen vertegenwoor
digen door Haar opperkamerheer mr.
W. J. baron van Lynden.
JHR. VAN CITTERS GEHULDIGD.
In de gisteren gehouden wekelijksche
vergadering van het d.agelijksch bestuur
van het nationaal crisiscomité, had, in
tegenwoordigheid van Prinses Juliana,
een huldiging plaats van den voorzitter,
jhr. S. v,an Citters, in verband met diens
70sten 'verjaardag. Bij monde van den
onder-voorzitter werd hem dank ge
bracht voor de energieke wijze waarop
hij steeds is voorgegaan in den moei-
zamen arbeid, door de crisisomstandig
heden geboren.
Tenslotte werd jhr. Van Citters aan
geboden een oorkonde, vervaar
digd door Coppens adviesbureau te
Amsterdam, welke opdracht ondertee
kend was door Prinses Juliana, alsmede
door alle leden en oud-leden van het
dagelijksch bestuur. De beide oud-secre
tarissen van het comité, dr. J. E. baron
de Vos van Steenwijk en mr. f. A. L.
van Ogtrop, waren speciaal voor deze
gelegenheid overgekomen.
DE WERKLOOSHEID.
Blijkens mededeeling van den rijks
dienst der werkloosheidsverzekering en
arbeidsbemiddeling, liet de werkloos
heid zich in den aanvang van het jaar
1934, in vergelijking tot den aanvang
van het jaar 1933 hoopvol aanzien. In
Ervaring is 't die spade Wijsheid
haart.
den zomer van het jaar 1934 werd de
toestand echter ongunstiger, dan in dien
van het jaar 1933. Dat de werkloosheid
in December 1934 minder was dan in
December 1933, kan worden toegeschre
ven aan het feit, dat er het vorige jaar
een strenge vorst heerschte.
Bij 1062 organen der openbare ar
beidsbemiddeling stonden op 29 Dec.
1934 in totaal 427.272 werkzoekenden
ingeschreven, waaronder 406,628 man
nen. Hiervan waren werkloos 408,811
personen, waaronder 393,417 mannen.
Op 8 Dec. 1934 bedroeg het aantal in
geschrevenen bij een ongeveer gelijk
aantal organen 401,800, waaronder
383,283 werkloozen.
Het aantal ingeschreven werkzoeken
den is van 8 Dec, ott 29 Dec. 1934 toe
genomen met 25.472; het aantal werk
loozen met 25.528.
DE VOLKSSTEMMING IN
'T SAARGEBIED.
De Nederlandsche voorzitters
van stembureaux in 't land
terug.
De extra trein met de 365 Nederland
sche voorzitters van stembureaux in het
Saargebied is gistermiddag te 13.15 uur
van het hoofdstation te Saarbrücken
vertrokken.
De Nederlandsche Spoorwegen had
den gezorgd voor een trein, bestaande
uit tien D-treinrijtuigen eerste en twee
de klasse en twee restauratiewagens.
De helft van een trein ging rechtstreeks
naar Amsterdam, de andere helft naar
Zwolle. Alle deelnemers waren ondanks
het feit, dat zij bijna geen nachtrust ge
noten hadden en zeer vermoeiend werk
achter den rug hadden, in de beste stem
ming. Zij verklaarden zich ten zeerste
voldaan over de ontvangst, die zij in het
Saargebied hadden gevonden en de in
drukken die zij hadden opgedaan. Men
had alles gedaan om het hun zoo aan
genaam mogelijk te maken.
Voor het vertrek van den trein speel
den zich opgewekte tooneelen af, die
mede hun aanleiding vonden in de geest
drift van de in feeststemming verkee-
rende bevolking, die ook de vertrekken
de Nederlanders hartelijk toejuichte.
Het resultaat was, dat er uit den trein
teruggewuifd werd en de meeste Neder
landsche reizigers uit de raampjes ble
ven wuiven toen de trein het station
reeds verlaten had.
DE ONDERHANDELINGEN
MET JAPAN.
Naar wij vernemen zal na aankomst
hier te lande van mr. P. J. A. Idenburg
secretaris v,an de Nederlandsche dele
gatie voor de te Batavia gevoerde Ne-
derlandsch-Japansche besprekingen, in
zake de handelsbetrekkingen tus
schen Japan en Ned. Indië, een rapport
worden samengesteld, d,at hierover aan
de Nederlandsche regeering zal worden
uitgebracht. Op grond van dit rs~
hetwelk in het bijzonder de aandacht
zal moeten hebben van de ministers
van koloniën, van buitenl. z,aken en van
economische zaken zal de Ned. regeering
dan eerlang hebben vast te stellen, of,
en zoo ja, hoe en waar een hervatting
van de onderhandelingen kan piaats
vinden. Met een en ander zullen, naar
verwacht kan worden, nog enkele we
ken gemoeid zijn.
AAGTEKERKE. Dinsdagavond hield
de brandstoffenvereeniging haar jaarver
gadering. Uit het verslag van den se
cretaris bleek dal het afgeloopen jaar
waren aangekocht 54360 kg stukkolen,
184000 kg eierkolen, 8000 kg antrachiet,
10000 kg bruinkolen en 10000 stuks
turf. Uit het verslag van den penning
meester bleek dat er een goed slot te
boeken viel.
Het aftredend bestuurslid, de heer G.
Janse, werd herkozen, en in plaats van
den heer Westerbeke, die wegens hoo-
gen leeftijd als zoodanig bedankte werd
gekozen de heer A- Verhage.
Tot leden van de controle-commissie
werden gekozen de heeren A. Bosselaar
en Sam Verhage.
Voor het lossen van de kolen te Mid
delburg gaven zich op 7 personen ter
wijl voor het lossen op het station te
Aagtekerke zich 2 personen opgaven.
Bij de rondvraag bracht de voorzitter
J. Jobse een woord van dank aan den
heer P. Westerbeke, secretaris-penning
meester, voor hetgeen deze gedurende
32 jaren voor de vereeniging heeft ge
daan, en bood hem namens de vereeni
ging een stoel aan, met de wensch dat
de heer Westerbeke nog vele jaren de
welverdiende rust mag genieten-
De heer Westerbeke bracht vervol
gens een woord van dank aan de leden
voor het vertrouwen, hetwelk hij als
secretaris-penningmeester heeft genoten
en tevens een woord van dank voor het
aangeboden geschenk,
OOST- EN WEST-SOUBURG. Nu de
gemeentebrandspuit een andere en be
tere bergplaats heeft gekregen, heeft
het „brandspuitkotje" op het oude
kerkhof als zoodanig uitgediend.
Het gebouwtje heeft 142 jaar de brand
spuit der gemeente geborgen. In 1792
toch heeft mevrouw de Chuy aan Oost-
Souburg een brandspuit en de bergplaats
geschonken. Een klein steentje met op
schrift boven den ingang van de berg
plaats houdt deze gift nog in herinne
ring. Oost-Souburg was het eerste dorp
op Walcheren, dat een brandspithad.
Het w.as destijds een dorpje van 7 a
800 personen.
De schenkster heeft aan de ingezete
nen een weldaad willen bewijzen aoor
te zorgen, dat bij brand een spuit be
schikbaar v/as. Het is echter opmerke
lijk, dat eerst 58 jaar later de brand
spuit pas heeft dienst gedaan, toen dc
land'bouwschuur van C. de Steur aan
den Abeelschen weg op 27 Juli 1850 af
brandde.
Mogelijk dat mevrouw de Chuy door
haar schenking ook aan beveiliging van
haar eigen woning heeft "gedacht!. Zij
woonde destijds op de buitenplaats De
Triton, thans een bekende hofstede on
der Souburg.
IERSEKE. Dinsdagmiddag had de be
grafenis plaats van het overleden raads
lid den heer C. Hage. De raadsleden
droegen de baar. Aan het graf sprak
de loco-burgemeester, de heer P. de
Koeijer namens den Raad en den .Afwe
zigen burgemeester. Verder spraken cie
heeren M. Scheele als collega, Osse
waarde als medebestuurslid v. d. Vrijz.
Dem. Kiesvereeniging en de afd. staats
pensioen, ds. Vis, predikant der Evang.
gemeente te Goes en den heer Jac
Hage van Dordrecht als broeder van
den overledene, die mede namens de
familie dankte voor de eer aan den
overledene bewezen. Een tweetal kran
sen dekte de baar.
De Tuinbouwvereeniging E. M.
M. heeft op voorstel van het bestuur
om organisatorische redenen zich aan
gesloten bij de Z, L. M.
KAPELLE. De landbouwvereeniging te
Kapelle kwam onder voorzitterschap
van den heer A. de Schipper in algemee-
ne vergadering bijeen. De voorzitter
sprak zijn voldoening uit over de groote
opkomst. Spr. hoopte dat 1935 een
rijk gezegend jaar mag zijn, 1934 was
nog zoo slecht niet voor den landbouw,
al werden ook de steunnormen voor biet
en tarwe verlaagd. De oogst was bui
tengewoon goed te noemen.
Spr. deelde mee, dat hij zijn herbe
noeming aanvaardde. De uitslag van de
gehouden aanbesteding kunstmest luidt
als volgt (alles franco huis met inbe-
grif van alle kosten van vervoer enz.:
Superphosfaat 14 pet. f 1,38; Ultra
super 17 pet. f 1,62; Ultra super 20 pet.
f 1,92; Thomasmeel f 2,30; Kalizout
f 2,55; Patent kali f 3,44; Chili f 6,25;
Kalksalpeter f 6,04; Zw. zure Ammoniak
f 4,77; Amm. sp. 7 x 9 f 2,83; A.S.F,
korrels f 8,11 alles per 100 kilo.
Uit de rekening en verantwoording
van den secr. bleek, dat ontvangen was
f 12644, uitgegeven f 12614; goed slot
f 30. Benoemd werd tot lid van de fi-
nancieele commissie de heer M. de
Schipper, zulks voor den tijd van 2 jaar.
Uit het jaarverslag bleek, dat de ver
eeniging thans 149 leden "telt.
Bij de rondvraag vroeg de heer J. de
Jager wat voor Super die van 17 pet.
is. Spr. hoopte toch niet van Russische.
De voorzitter antwoordde dat het
echt Hoilandsch fabrikaat is.
De heer C. Bayens vroeg: Moet er
geen protest uitgaan vanwege de ver
eeniging tegen het besluit van de B. W.
b. Y,, om de bebouwde eigendommen
zwaarder te belasten. De Voorz, zegeïe
dat ook het bestuur dit heeft besproken,
doch hiervoor huiverig is. De heer J.
Reeds contact met andere provincies!
De sympathiebetuigingen stroomen bin
nen! Helpt ons! Stort op giro 245120
van Accountantsbureau
Mr, Dr. SCHMIDT—DEGENER,
Middelburg.
Het comité van actie tegen het
huidige systeem van steun aan
Landbouw en Veeteelt:
J. M. MULLIé, Seisweg 181.
E. F. DE PAAUW, Kinderdijk P 116.
Middelburg.
Vrijheid voor de handeldrijvende Mid
denstand! Leest a.s. Zaterdag onze twee
de publicatie. Post onmiddellijk Uw blijk
van instemming.
(Ingez. Med.)
Middelburg, ló-I-'35. Dinsdag hoogste
lucht temperatuur 9.5 °C (49 °F); laag
ste 5.5 °C (42 °F). Heden 9 h: 8.3 °C; 12
h: 9.3 °C. 0.1 mm regen of neerslag.
Hoogste barometerstand te dezer stede,
in het afgeloopen etmaal: 780 mm; laag
ste 776 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 777.9 mm
te Le Havre; laagste 743.3 mm te Jan
Mayen.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind uit W.-rich-
tingen, nevelig tot hali bewolkt, weinig
of geen neerslag, iets kouder in 't Noor
den en Oosten.
Zon op: 8 h 05; onder: 16 h 15. Licht
op: 16 h 45. Maan op: 13 h; onder 6 h
03. V.M.: 19 Januari.
Hoog- en Lsagwater ie VHssingea.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
Januari.
Hoogwater. Laagw-> i
Wo. 16 11.11 23.44 5.05 17.39
Do. 17 12.09 6.13 18.34
Vr. 18 0.31 12.54 7.06 19.17
Hoogwater. Laagwatsi
Wo. 16 0.24 12.51 6.10 18.40
Do. 17 1.29 13.52 7.17 19,39
Vr. 18 2.21 14.41 8.09 20.23
uil zoo'n nieuw handig zakdoosja
bij Rheumaiische pijnen, Spierpijn.
(Ingez. Med,)
de Jager wijdde nog een waardeerend
woord aan het gedegen verslag van den
secretaris,
KLOETINGE. Dinsdagavond verga
derde de afdeeling Kloetinge van den
Chr. Nat. Werkmansbond onder voor
zitterschap van ds. J. A. Raams-
Uit de mededeelingen bleek ons dat
getracht wordt te komen tot geweste
lijke organisatie van af deelingen, welke
door het organiseeren van ringvergade-
ringen uitbreiding aan het streven zal
geven.
C. Blomaard Pzn- gaf in een heldere
uiteenzetting dé ontwikkeling van de
wettelijke arbeidersbescherming weer,
vanaf den tijd der gilden tot op den hui-
digen dag. Na cte pauze gaf ds. Raams
het vervolg van zijn inleiding over Kerk
geschiedenis, vanaf Constatijn de Groote
tot den tijd der kerkvaders Ambrosius en
Augustinus.
Door het verleenen van toegang, ook
aan niet-leden, wordt door den Kloeting-
schen Werkmansbond een mooie daad
verricht.
Auto in de sloot,
KLOETINGE. In den loop van den
morgen is bij den Tol een auto van den
hr. S., van Kwadendamme, in botsing
gekomen met een vrachtauto van den
heer K. van Kruiningen, die gela
den was met kunstmeststoffen. De