HOTEL DU COMMERCE
BINNENLAND.
WEES EN WIND.
ZEELAND,
NUMMER 301.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
21 DECEMBER 1934. EERSTE BLAD.
177e JAARGANG.
LSI
§23 ESI
Luchtvaartrouw.
Dit is een zwarte dag voor de Neder
landsche luchtvaart.
Een dag van zware rouw.
Want leed weegt vele malen zwaar
der dan vreugde.
Wij waren gisteren opgetogen over de
schitterend geslaagde oceaanvlucht van
de „Snip", over de treffelijke prestatie
van Hondong en zijn mannen, die met
den steun van K.L.M.-organisatie, Ko
ninklijke marine en K.N.S.M., den groo-
ten trek over den Atlantic zoo keurig"
volbracht hadden.
Deze vreugde is er nog, maar zij wordt
verre overstemd door het sombere lui
den van de doodsklok over zeven lucht-
vaarders, vier mannen van de K.L.M en
drie luchtvaarders-passagiers, wier ver
koolde lichamen thans temidden van de
resten van een verbrand vliegtuig in 3e
Syrische woestijn gevonden zijn.
Tien mijlen voorbij het kleine Engel-
sche fort Rutbah Wells, dat daar in
Noord-Arabië als een eenzame wach-
teres in de eindelooze golvende zand
vlakten ligt
Het is een vreeselijke slag, dien wij
krijgen,
Menschelijk, en nationaal.
Op de eerste plaats menschelijk: de
vrouwen en kinderen, de vaders en
moeders der zeven verongelukten zijn
natuurlijk de eersten, naar wie ons men
schelijk medegevoel uitgaat; zij betalen
den tol aan het eervolle en roemrijke,
maar toch te allen tijde nog levensge
vaarlijke beroep dat hun man en vader,
hun zoon uitoefende. Het bewustzijn,
dat zij stierven op het vredes-veld van
eer zal in latere jaren misschien luttele
troost mogen schenken, thans vermag
het zulks niet. En het past ons slechts te
zwijgen tegenover dit grootste leed, dat
den mensch kan treffen.
Ook nationaal is de katastrofe van de
„Uiver" een ramp. De Nederlandsche
luchtvaartroem was door de triomf van
de „Uiver" in de Melbourne-race tot
duizelingwekkende hoogte gestegen. Die
„Uiver" van ons kon alles, spelenderwijs
haast, twee maal sneller dan ieder an
der. en nu.wat wrak-metaal in
een verlaten zandwoestijn.
Toen de N.R.Crt. gisteravond in een
hoofdartikel de daad van de Snip prees,
zette zij daarboven als opschrift de leu
ze van Pompeïus: Navigare necesse est,
non vivere. Zij kon toen niet bevroeden,
in welke een verschrikkelijke mate die
spreuk waarheid bevatte: Varen is
noodzakelijk, leven niet
En toch geldt deze leuze, nu meer dan
ooit.
De luchtvaart is boven het stadium
der proefneming uit.
Zij is een regelmatig verkeersmiddel
geworden.
Zij is gevestigd.
Zij moet uit elk ongeluk haar leering
trekken.
Zij moet dag en nacht streven naar
vermindering van den invloed der fac
toren, die gevaar kunnen bevatten.
Zij kan en zal echter niet meer te
rug.
Brand op een stoomschip doet nie
mand terugkeeren naar de zeilvaart.
Een ramp als van de „Uiver", of van
de „Ooievaar nu enkele jaren geleden,
erg, heel erg.
Maar: navigare necesse est
geen geld, geen douglas.
goedkoope groente voor
werkloozen.
schikbaarsteliing van goedkoope groente
aan werkloozen en ondersteunden, uit
gaande van de Nederlandsche Groente
Centrale te Den Haag. De gemeente
Oostzaan is de eerste gemeente in het
land welke deze groente-distributie zoo
spoedig mogelijk heeft bevorderd.
DE „UIVER" TE PLETTER GESLAGEN EN VERBRAND.
Alle zeven inzittenden omgekomen.
ontzettende ramp voor onze
nationale luchtvaart.
Toen gisteren 't eerste bericht kwam,
dat de „Uiver" vermist werd, maakte
men zich nog niet direct ongerust. Op
het hoofdkantoor van de K. L. M. werd
verondersteld, dat het vliegtuig op de
een of andere afgelegen plek in de
woestijn wel een noodlanding zou heb
ben gemaakt en dat de bemanning er
heelhuids afgekomen was. Toen nader
nieuws echter maar steeds uitbleef, be
gon men zich allengs minder op zijn
gemak te voelen en in den loop van den
nacht, werden de mededeelingen van
de zijde der K. L. M. voortdurend som
berder. In den loop van vanochtend
groeide de ongerustheid tot bange, ban
ge twijfel. Het leek toen nauwelijks
meer aan te nemen, dat de „Uiver en
haar bemanning zonder ongelukken
door het noodweer, dat daarginds ge
woed had, heen gekomen zouden zijn.
Helaas werd de vrees na enkele uren
bewaarheid. Om half elf kwam net
noodlottige bericht binnen: Engelsche
vliegers hadden het wr,ak van het Ne-;
derlandsche vliegtuig in de woestijn, 16
km ten Zuiden van de Engelsche po-j
litie-post Rutbah Wells in Transjorda- j
nië gezien. Het was uitgebrand. De be-
manning moest zijn omgekomen.
Ontzettend bericht, dat ondanks
de bange vermoedens in de eerste
oogenbiikken nauwelijks te re,alisëeren
viel. Na al de successen van den laat-
sten tijd, zoon schrikkelijke slag voor
onze nationale luchtvaart, 't Was haast
niet in te denken....
In de eerste kolom van deze pagina
vindt men een beschouwing aan de ca-
tostrofe gewijd. Wij laten hier de ver
schillende berichten, die ons in den
loop van den dag geseind werden, vol
gen.
Het bericht van het ongeluk veroor
zaakte een goote en diepe ontsteltenis
bij de K. L. M. Op het hoofdkantoor
van de K. L. M. aan den Hofweg te
Den Haag waren allen ten zeerste met
deze tragische ontknooping begaan en
algemeen voelde men dat dit ongeluk
voor de K. L, M. een zware slag be-
teekent. De familie van de inzittenden
is door de directie op de hoogte ge
steld van de bij de K. L, M. ontvangen
telegrammen. Op den Hofwerf was het
buitengewoon druk. Een groote menigte
verzamelde zich voor het hoofdkantoor
van de K. L. M. en zoo groot als eeni-
ge maanden geleden het enthousiasme
was toen de berichten over de glorieu
ze vlucht van de Douglas-machine bin
nenkwamen, zoo diep was thans ook He
ontroering toen men 't droevige nieuws
vernam.
Het eerste bericht d,at in den loop
van den ochtend bij de K. L. M. ont
vangen werd, was afkomstig van het
ministerie van luchtvaart te Londen.
Het vermeldde, dat eskader No. 14 van
de Royal Air Force hedenochtend te
6 h 30 Greenwich tijd, de Douglas ver
pletterd op de reeds vermelde plaats
heeft gezien. Omtrent de bemanning
kan worden meegedeeld, dat de eerste
piloot W. M. O. A. Beekman, 15 Maart
1895 te Brouwershaven is geboren; de
tweede bestuurder J. van Steenbergen
werd op 15 April 1895 te Leiden ge
boren, Hij was aanvankelijk werktuig
kundige bij de K. L. M. en werd in 1931
vliegtuigbestuurder. De marconist B.
van Zadelhoff werd 3 Mei 1908 te
Baarn geboren, terwijl de werktuigkun
dige, H. A. Waalewijn op 12 Februari
1908 te Rotterdam is geboren. Zij waren
,alle vier gehuwd.
Beekman maakte reeds 18 retour
vluchten naar Indië; Van Steenbergen
13; Van Zadelhof f 11 en Waalewijn 7.
De pasagiers van de „Uiver" waren:
prof. Walch, hoogleeraar aan de ge
neeskundige hoogeschool te Batavia;
die de vorige week met de Pelikaan
naar ons land was gekomen; de heer
Beretty, directeur van het persbureau
Aneta, die in September j.l. met de
Kwartel uit Indië is overgekomen en
de heer Kort, die voor zaken naar In
dië zou gaan.
Rutbah Wells, in de nabijheid van
wehce 'Maats de ramp zich afspeelde,
is een eenvoudig vliegveld met een ge
ringe nachtverlichting. Het wordt re
gelmatig aangedaan door de vliegt:
gen van de Royal Air Force, de mili
taire Engelsche luchtorganisatie en ook
wel eens door de Indië-vliegtuigen van
de K. L. M. Het is nog steeds onbegx-ij-
pelijk dat Beekman op zoo korten af
stand 16 km was voor dit vliegtuig
slechts enkele minuten een noodlan
ding heeft moeten maken. De eenige
verklaring is dat het weer hem totaal
elk zicht heeft benomen.
Een tragische bijzonderheid is nog dat
de marconist van Zadelhoff die thans
ook het slachtoffer van dit ongeluk is
geworden reeds bij een vorig ongeluk
op de Indië-route bijna het slachtoffer
is geworden.
Men z,al zich herinneren het ongeluk
met de Ooievaar bij Bangkok op 6 De
cember 1931. Men had toen' een .luik
boven de stuurhut laten openstaan en
dat heeft tengevolge gehad, dat het toe
stel eerst niet los van den grond kon
komen en toen aan het eind van het
vliegveld over een sloot is gewipt, te
gen een dijk stootte, het landingsgestel
verloor en met den neus in den grond
boorde, waarbij de motoren door de ca
bine naar binnen gedrukt werden en 't
geheele gevaarte over den kop sloeg.
De eerste bestuurder Wiersma werd
ernstig gewond en is korten tiid later
overleden. De tweede bestuurder van
Onlangs, de mecanicien Kotte en twee
passagiers, de heeren Borg en Baud,art,
werden gedood; de derde passagier ko
lonel Brinsmead werd ernstig gewond
en de marconist (en hiermede zijn we
op het punt, dat ons verband deed leg
gen tusschen Uiver en Ooievaar) Van
Zadelhoff werd gewond. Toen is hij aan
den dood ontsnapt.
Thans is hij met het nieuwste toestel
van de K. L. M. het slachtoffer van
zijn beroep geworden. Dit is 't tweede,
groote ongeluk wat de K. L. M. in de
10 jaren luchtverbinding Nederland-
Indië overkomt.
Volgens nadere berichten uit Cairo
is de „Uiver" neergestort in een rots
achtig gebied, dat zeer moeilijk te be
reiken is. Tengevolge v,an de hevigs
regens zijn bovendien de wegen vrijwel
onbegaanaar, zoodat ook de automobie
len, die naar de plaats des onheils wer
den uitgezonden, deze plaats zeer waar
schijnlijk heden niet kunnen bereiken.
Het zenden van vliegtuigen is uitgeslo
ten, daar een landing in dit gebied on
mogelijk is.
Volgens mededeelingen van de Roy-
,al Air Force moet het waarschijnlijk
worden geacht, dat de „Uiver" in een
plotselinge onweesbui is geraakt, en
door den bliksem is getroffen.
In officieele kringen te Londen en
vooral bij het Engelsche luchtvaartmi
nisterie, waar reeds vanmorgen vroeg
het bericht van het vinden van de
„Uiver" door een vliegtuig werd ont
vangen, heeft het bericht v,an de ramp
grooten indruk gemaakt. De Royal Air
Force heeft opdracht gekregen alle mo
gelijke medewerking te verleenen tot
berging van het wrak van de „Uiver.'
De pasagier Kort is oud-officier van
den Rotterd,amschen Lloyd.
Later vestigde hij zich als bouwonder
nemer te Soerabaya, alwaar hij mede
directeur van een groote pannenfabriek
was.
Uit Amsterdam wordt ons gemeld:
De spanning is voorbij, Hetgeen velen
hadden gevreesd, ook al spraken zij er
zich niet over uit, is bewaarheid ge
worden. En mag men slechts hopen dat
bemanning en passagiers een langza-
men dood bespaard is gebleven. In Am
sterdam, waar het verschrikkelijke
m
nieuws zich als 'n loopend vuurtje ver
spreidde (de extra bladen werden den
verkoopers uit de handen gerukt, ter
wijl zich voor de bulletins honderden
verdrongen) heerschte groote versla
genheid.
Uiteraard kwam de bijzonder tragi
sche kant van het gebeurde door het
roemrijke resultaat dat de „Uiver" heeft
mogen boeken in de Melbourne-race, in
het vole licht te staan, en men voelde
hoe de geheele wereld zich het lot van
vliegtuig, bemanning en passagiers en
den slag die daarmede ook de K. L. M.
heeft getroffen, heeft aangetrokken,
evenals men zich realiseerde, dat alle
vreugdebetoon over de schitterende
vlucht v,on de „Snip" abrupt zijn einde
had gevonden.
Buitengewoon groot was de versla
genheid op Schiphol, waar, toen ov.er
het bericht van de ramp geen twijfel
meer mogelijk was, de vlaggen halfstok
werden geheschen. De telefoons op alle
afdeelingen deden onophoudelijk hun
enerveerend lawa,ai hooren en tusschen
alle vr,agen om inlichtingen of anderzius
kwamen de telegrammen binnen, die
meldden, dat van Bagdad en Rutb,ah uit
vliegtuigen en pantserauto's van de
Royal Air Force naar de plaats van de
r,amp op weg waren, om de lijken van
bemanning en passagiers zoo spoecjig
mogelijk te bergen.
De chef van de K. L, M. van Schip
hol, de heer Thomson, was diep onder
den indruk van het gebeurde. Onder
alle leed werkte echter weer de energie
om niet bij de pakken te gaan neerzit
ten. Het ergste is geschied en er valt
niets tegen te doen, zoo zeide de heer
Thomson, maar het blijft onze plicht
om moedig voorwaarts te zien.
Bij de directie van de K. L. M. te Den
Haag is in den loop van den ochtend een
telegram ontvangen van den vertegen
woordiger van de K. L. M. te Bagdad,
den heer Peters. Daarin wordt beves
tigd, dat een toestel van de „Royal Air
Force" (de Engelsche militaire lucht
macht) de Uiver verongelukt heeft ge
zien op 10 mijl, dit is 16 km, ten Zuiden
van Rutbah Wells.
Het toestel werd ontdekt door den
luitenant vlieger Stone. Het was uitge
brand, en er is geen hoop op het nog
levend aantreffen van de inzittenden.
Een dokter is per politie-auto naar de
plaats van het ongeluk vertrokken. Ook
de vertegenwoordiger van de K. L, M.
te Bagdad, de heer Peters, is er met
een toestel van de Imperial Airways
heen, terwijl een medicus van de Royal
Air Force eveneens derwaarts is ver
trokken.
Een stroom van bezoekers kwam in
den loop van den ochtend ten kantore
der K. L. M. te Den Haag om hun deel
neming te betuigen met de droeve af
loop van de Uivertocht. Minister Kalff
bracht al spoedig den directeur Plesman
een bezoek en uitte zijn diep meegevoel
met het gebeurde. De minister vond het
zeer rampzalig en zeide, dat hij, even
als ieder ander, diep besefte welke groo
te slag ons land en de nationale lucht
vaart heeft getroffen. Voorts kwamen
nog de president-commissaris, ir. Wurf-
bain, de waarnemend directeur van den
luchtvaartdienst, de heer Ede van de
Pais, de secr. generaal van de I.A.T.A.,
jhr. Van den Berch van Heemstede, de
Oostenrijksche zaakgelastigde en de
voorzitter van de Kon. Ned. Ver. voor
de luchtvaart, ir. De Vogel, en vele an
deren.
De „Zeeuwsche Vereeniging voor
Luchtvaart" verzond het volgende tele
gram aan den heer Plesman:
„Zeeuwsche Ver. voor Luchtvaart be
tuigt U oprechte deelneming met de
ramp,die onze nationale luchtvaart
trof."
(w. g.) Van Woelderen, voorz.
Smeding, vice-voorz.
Holleman, secr.
Radio-uitzendingen tijdelijk',
gestaakt,
Na 't binnenkomen van de telegram
men omtrent het noodlottige einde van
de Kerstvlucht van de „Uiver" naar
Ned.-Indië heeft de radioraad de radio
uitzendingen via Hilversum en Huizen,
ten teeken v,an rouw, onmiddellijk doen
staken. De uitzendingen werden heden
middag om 12 uur hervat, en in over
eenstemming met het gebeurde zijn de
programma's gewijzigd. Omtrent de ra
dioprogramma's voor de eerstvolgende
dagen zijn nog geen beslissingen geno-
men.
In verband met de onzekerheid om
trent het lot van de „Uiver", welke gis
teren en ook v,annacht nog bestond, is
Hoogste barometerstand in het Euro
peesche waarnemingsgebied: 768.3 mm
te Riga; laagste 746.1 mm te Reykjavik.
Zon op: 8 h 09; onder: 15 h 47. Licht
op: 16 h 17. Maan op: 16 h 10; onder:
8 h 54. L.K. 29 Dec.
m
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min, en Dombunf
December.
Hoogwater. Laagwater
Vr. 21 S 1.22 13.41 7.55 20.07
Za. 22 2.03 14.22 8.36 20.45
Zo. 23 2.37 14.57 9.14 21.20
Hoog- en Laagwater te Wemeldmjge,
December.
Hoogwater. Laagwater
Vr. 21 S 3.18 15.34 8.57 21,12
Za. 22 4.00 16.15 9.36 21.49
Zo. 23 4.35 16.50 10.14 22.24
AMSTERDAM
KALVERSTRAAT 45-47
hedenmorgen half acht het K. L. M.-
vliegtuig de „Leeuwerik" van Schiphol
vertrokken, om naar het vermiste vlieg
tuig te zoeken. Onderweg zou het toe
stel, dat de gewone Indië-route volgt,
nadere instructies krijgen. Vanmiddag
zette de „Leeuwerik" de reis nog voort,
en het leek toen waarschijnlijk, dat het
toestel naar Batavia zou vliegen.
Aanvankelijk lag het in de bedoeling
hedenmorgen tusschen 5 en 6 uur te
starten, doch wegens de ongunstige
weerberichten is de start enkele uren
vertraagd. Als piloten van de „Leeuwe
rik" zijn Sillevis en Geysendorffer aan
boord. Verder de werktuigkundigen
Biesheuvel en Westrate, en de marco
nist Van der Smagt. Voorts reizen me
de de heeren Moes, inspecteur van de
Indië-route, en Behage, bedrijfsleider
van den technischen dienst op Waalha
ven.
(Men zie verder: laatste berichten),
Een gezelschap Zuid-Afrikaansche
studenten maakt onder auspiciën van
het Dietsch Verbond een reis door ons
land.
Het gezelschap is gisteren te Antwer
pen aangekomen.
Na een bezoek aan verschillende
plaatsen wordt ook een bezoek aan
Zeeland gebracht. Dan gaan de Zuid-Af-
rikaanders naar Keulen voor een drie-
weeksch verblijf in Duitschland.
Op 13 Februari zal te Amsterdam een
slot-ontvangst gegeven worden.
1IDQELBURG.
Gisteravond hield de athletiekvereeni-
ging „E.M.M." haar jaarvergadering in
„De Nieuwe Landbouw" onder voorzit
terschap van den heer R. van Roo.
De secretaris, de heer J. Lucieer, de
w
MIDDELBUROSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bi) contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
22* GOESCHE COUBANT ^2
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfhade, telefoon 17.
Aangesloten bü het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. mei
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer co»'
mnt" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cenS
Naar de Msb. verneemt, bevindt zich
T f T^ou^las-vliegtuig, dat de Duitsche
Luft-Hansa bij de Europeesche licentie
houdster, de Fokker-fabriek, gekocht
heeft, nog steeds op Schiphol. De reden
dat het toestel nog steeds niet is afge-
's 4eze, dat de kooper in casu
°e Düitsche Staat, het vliegtuig wel wil
hebben, doch voorloopig nog niet beta
len. De Fokker-fabriek vond deze ver
koopscondities niet bijster aantrekkelijk
en wil boter bij de visch. De Douglas zal
dus voorloopig nog niet in de Luft-Han-
sa-vloot schitteren.
Naar de Standaard van bevoegde zijde
verneemt zal aan het einde van deze
wee reeds worden overgegaan tot be
't Is adel van ziel, een geliefde het
meedragen van een leed te besparen,
want dan offert men de vertroosting
der deelneming op.
Verslagenheid bij de K. l. M.
De plaats van het ongeluK.
Door den bliksem getroffen?
Verslagenheid in de hoofdstad.
Nadere bijzonderheden.
Deelneming.
Zij, die zich met ingang van 1
§g Januari a.s. per kwartaal op ons
Jj blad abonneeren, ontvangen de tot
g dien datum verschijnende nummers
GRATIS, -a®
De „Leeuwerik" naar Batavia
Middelburg, 21-xii-'34. Donderdag:
hoogste luchttemperatuur 9.8 °C (50 °F);
laagste 8.6 °C (47 °F). Heden 9 h: 9.5
°C; 12 h: 10.1 °C. 1.3 mm regen. Hoogste
barometerstand te dezer stede, in het
afgeloopen etmaal 762 mm; laagste 754
mm.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige veranderlijke wind,
later uit O. richtingen, nevelig tot half
bewolkt, weinig of geen neerslag, iets
kouder.
Logies met uitgebreid ontbijt f 3.
Speciale Kerstdiners.
(Ingez. Med.)
Zuid-Afrikaansche studenten naar
Zeeland.
E. M. M.