T
O
s. wra&co.,
binnenland.
F
E
N
A
N
ENORM
VERLAAGDE
PRIJZEN
NUMMER 293.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
12 DECEMBER 1934.
TWEE BLADEN
177c JAARGANG.
VEREENIGING SPELLINGVREDE.
ZEELAND.
ZIE ETALAGES
MIDDELBURG
MIDDELBURG.
GOES. '-m
VUSSINGEI9,
WALCHEREN.
fill II lil
Hoog- ea Laagwater te Vlissingen
Hoog- ea Laagwater te Weareldrnge.
December.
IHttuitict#!*
MiDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
chap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, lngez. mededeelingen 60 ct. p. r.
8|j contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
22* GOESCHE COURANT*^
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17-
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Ruhrhp?
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regesa
a 75 ct. bü vooruitbetaling Adv. me:
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cos
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cenê
Minister Marchant en prof.
Gerlach Royen spreken te
Amsterdam.
(Eigen berichtgevi ng).
Voor de goed bezette groote zaal in
het gebouw der A. M. V. J. te A'dam
zijn gisteravond minister mr. H. P. Mar
chant en prof. dr. Gerlach Royen O.F.
M. als sprekers opgetreden ter bevor
dering van het doel der gastvrouwe,
zooals dat in haar naam is uitgedrukt,
de „S p e 1 1 i n v r e d e
De voorzitter dezer spelling-pacifisti
sche vereeniging, mr. dr. E. W. Catz,
leidde de sprekers met een enkel woord
in.
Het aanhooren dezer twee wel zeer
uiteenloopende geesten had een bijzon
dere bekoring. Minister Marchant, de
doorgewinterde politicus, de slagvaar
dige spreker in groote of kleine verga
dering, de man van de bijtende spot en
het scherpe sarcasme, de vlotte en niets
ontziende bespeler van heel het toetsen
bord der vergaderings-emoties, de gulle
lachverwekker, en daarna de Francis-
kaan prof. Royen, de man die ontstel
lend veel weet, die door zijn opleiding
de welsprekendheid, het welverzorg'de
gebruik van de taal, ter dege geleerd
heeft, die zijn voortreffelijk gestyleerd,
vaak vlijmscherp betoog, ook met' een
grapje wist te kruiden, maar die boven
al geleerde bleef.
Minister Marchant begon met op te
merken, dat het verloop van den strijd
om de spelling hem geen reden tot be
vrediging geeft. De tegenstanders der
vereenvoudiging, die wel eens de „be
schaafde taalgebruikers" worden ge
noemd, gaan zich zelfs wel te buiten aan
het schrijven van anonyme brieven en
briefkaarten, die vaak ontsierd worden
door fouten tegen de spelling De Vries en
Te Winkel, en meer nog door onheusche
woorden aan het adres van den minis
ter. Zoo eindigde een brief aan Z.Exc.
met den heilwensch: „En teeken ik met
de diepste verachting voor Uw per
soon".... Een andere: „Het is jammer,
dat het verboden is op U te schieten"
Het wordt dus wel tijd, dat „Spelling-
vrede" zijn werk begint.
De vereenvoudigde spelling is nu in
drie maanden tijds bij geheel het lager
onderwijs in Nederland met uitzonde
ring van de gemeente van de Vooys en
Gerlach Royen, n.l. Utrecht, dat als een
eiland in de spellingzee ligt, zonder
eenige moeite is ingevoerd. Voor het
succes van de nieuwe spelling is dit be
slissend, want men heeft altijd erkend,
dat het onderwijs den doorslag zou ge
ven.
Bij spreker's optreden als minister van
Onderwijs, liet het onderwijs in de Ne
derlandsche taal veel te wenschen over,
want er bestond op het punt van de
schrijfwijze geen enkel voorschrift van
regeeringswege. Integendeel heeft de re
geering zich van oudsher onthouden van
iedere inmenging in de spelling. Van
daar dan ook, dat het met de spelling in
Nederland zöto'n janboel kon worden.
Om een einde te maken aan den chaos
kon de Regeering slechts gebruik maken
van haar bevoegdheid om de examen-
eischen zoodanig te formuleeren, dat de
scholen wel verplicht zijn de nieuwe
„spelling den. Leerlingen bij te brengen.
De Regeering heeft van dit middel ge
bruik gemaakt met het resultaat, dat na
drie maanden reeds eenheid bij het taal
onderwijs een feit is. (Applaus.) Alleen
buiten het onderwijs is de vereenvou
digde spelling nog niet algemeen aan
vaard. Maar ^>t beteekent niet, dat de
Regeering ongelijk heeft gehad. In het
verleden heeft de Regeering de spelling
De Vries en Te Winkel ingevoerd pas
18 jaar na de geboorte van die spelling.
Daarvoor bestonden zeer goede redenen.
Eerst na 18 jaar n.l. was de spelling De
Vries en Te Winkel vrijwel geheel bij
het onderwijs ingeburgerd. Thans is de
toestand anders. In plaats van 18 jaar
zullen wij onder deze omstandigheden
ongeveer een tiende van dien tijd noo-
dig hebben, om ook in de officieele re-
geeringsstukken over te gaan tot de
nieuwe spelling.
Van 't benoemen eener alzijdige com
missie, die als een soort spellingparle-
ment zou moeten fungeeren, wilde spr.
niets weten. Zulk een commissie zou den
chaos slechts bestendigen en zij is over
bodig, want, aldus spr., ik kan in één
achtermiddag haar rapport wel bij voor
baat samenstellen met alle afzonder
lijke nota's er bij! (Gelach.) Als wij in
M^er^anC^ aan 'e*S zu^en kapot gaan,
aldus spr., dan is 't aan commissies.
Buiten het onderwijs begint de nieuwe
spelling reeds terrein te winnen.
België is in het spellingvraagstuk ge
kend. De veelyuldige regeeringswisselin-
gen daar te lande hebben de onderhan
delingen echter gestagneerd. De Neder-
landsch-Belgische commissie zal echter,
naar spr. vertrouwde, binnen afzienba-
ren tijd ook spellingvrede met onze Zui
derburen tot stand brengen.
Na de pauze werd niet meer over de
radio uitgezonden. Nu sprak prof. dr.
Gerlach Royen. Hij begon met 'n aper
te onwaarheid: „mijn betoog c aldus
deze spr. zal zijn dor en saai, zeer
dor en zeer saai Het een noch het an
der was waar: in treffelijk Nederlandsch
leverde deze geleerde Franciskaan zijn
slag, en met een geestige twinkeling ach
ter de brilleglazen lichtte hij zijn drie
voornaamste tegenstanders, prof. Hui-
zinga, prof. Van Ginneken S.J. en prof.
Taverne, achtereenvolgens uit den zadel.
Groote aandacht schonk hij aan den
eerstgenoemde, van wien hij stuk voor
stuk de argumenten aantastte, uiteen-
rafelde en de dunne flarden in den wind
liet verwaaien. „Het zal aan den naam
van mijn collega als cultuur-historicus,
zelfs aan zijn Europeesche vermaard
heid als zoodanig, in het minst niet scha
den, wanneer ik hier gedwongen ben
te verklaren, dat prof. Huizinga op lin
guïstisch gebied bij elke mogelijke ge
legenheid er volmaakt naast geweest is."
„En wanneer prof. Van Ginneken be
weert, dat prof. Huizinga meer cultuur
historisch besef in zijn pink heeft dan
minister Marchant en prof. Van Poelje
tezamen, dan dwingt de logica der fei
ten mij ten aanzien van prof. Van Gin
neken te verklaren, dat hij meer taal
wetenschappelijk besef in zijn duim
heeft hier maakte de spr. een duim-
zuigend manuaal dan alle gezamen
lijke taalgeleerden in hunne hoofden."
„Dan heeft men mij nog gevraagd, iets
tegen de betoogen van prof. Taverne te
zeggen. Dat kan ik niet doen want
in al die lange artikelen van dezen hoog
geleerden schrijver heb ik geen enkel
argument kunnen vinden!"
Ziehier enkele van de bloempjes uit
deze zoo weldoorwrochte rede, die aan
ving met een beschouwing van het ideo-
graphische schrift om via de hiërogly-
phen en het silbenschrift bij het letter
schrift en de spelling daarvan te belan
den.
Tijdens de paffze boden dr. J. J. B.
Elzinga en dr. A. J. de Jong den minis
ter het eerste exemplaar van hun nieu
we Nederlandsche woordenboek in de
spelling-1934 aan.
TEGEN DEN MIDDEL-
EUROPEESCHEN TIJD.
De Ondernemersraad van Ned.-Indië
heeft zich tot de Eerste Kamer ge
wend met een adres, waarin ad-
haesie wordt betuigd aan de bezwaren
door de Kamer van Koophandel van
Amsterdam reeds bij de Eerste Kamer
tegen het aannemen van den Middel-
Europeeschen Tijd voor ons land aan
gevoerd.
De ondernemersraad dringt op grond
van -de nadeelen, welke afgezien van
andere bedenkingen, welke van dit
wetsontwerp voor handel en bedrijfs
leven zijn te duchten, op verwerping
ervan aan.
ALGEMEEN NEDERLANDSCH
PERSBUREAU.
Te 's-Gravenhage is Dinsdag, 11 de
zer, in een buitengewone algemeene,
nagenoeg voltallige, ledenvergadering
van de Vereeniging „De Nederlandsche
Dagbladpers" met algemeene stemmen
besloten tot stichting van het „Alge
meen Nederlandsch Persbureau met
zetel te Amsterdam.
De acte van oprichting van -deze
stichting is in voornoemde vergadering
ten overstaan van notaris dr. Ph. B.
Libourel verleden.
DE NEDERLANDSCHE TROEPEN
NAAR HET SAARGEBIED.
Naar wij nader vernemen zal het Ne
derlandsche contingent dat naar het
Saargebied zal worden gezonden als
deel van de internationale troepenmacht
voor handhaving van de orde tijdens
en na de volksstemming in dat gebied,
bestaan uit twee compagniën mariniers.
Vermoedelijk zal het vertrek derwaarts
plaats hebben Zaterdag 22 December.
Wilt gij omgaan met de menschen,
Zorg dan niets van hen te wenschen,
En stelt men u staag teleur,
Houdt dan nóg een goed humeur.
Onteigening,
De „Staatscourant van gisteren be
vat het Kon. besluit tot onteigening
van een aantal perceelen grond in de
gemeenten Kruiningen en Schore en
Vlake, totaal 30 van verschillende eige
naren, zulks ten behoeve van den aan
leg van het gedeelte KruiningenVlake
van weg 58 Rijkswegenplan 1932 (Ber
gen op ZoomVlissingen—Breskens
grens).
Rijkswegenlijst 1934.
In'gèvolge de bepalingen der wegen
belastingwet is in de „Staatscourant"
van gisteren opgenomen de Rijkswegen-
lijst 1934, onder a: de bij het rijk in be
heer en onderhoud zijnde, op het Rijks
wegenplan of op een goedgekeurd pro
vinciaal wegenplan voorkomende be
staande wegen, voor zoover zij in een
voldoenden staat van onderhoud ver-
keeren en niet voor motorrijtuigen zijn
gesloten verklaard of voor zoover hun
ne verbetering in het afgeloopen kalen
derjaar is ter hand genomen of voort
gezet, komen in Zeeland de volgende
wegen voor: BreskensAardenburg;
Nieuwland—Middelburg; Draaibrug—
Aardenburg—grens; HulstBelgische
grens en TerneuzenBelgische grens,
allen van het RijkswegenoGn <>n Tho-
ienScherpenisse van het provinciaal
wegenplan.
Onder b: de ontworpen wegen, op het
.rijkswegenplan voorkomende, waar
van de aanleg is ter hand genomen en
regelmatig is of wordt voortgezet, ko
men in Zeeland voor de volgende we
gen: wegval te Capelle van den weg
ZijpeZierikzee en de weg Goes
Nieuwland.
C 12,13,14en15 T\
DECEMBER
llngez. Med.
KERSTGAVE-INZAMELING,
Hieronder volgen de laatste ingeko
men giften:
M. A, v. d. L. te M. f 10,V H. te
M. f 25.Mej. v. G, te M. f 1.W. J.
C. te M. f 2.50; N. N. te M. f 1.—; IC. te
M. f 2.Mevr. Wed. mr. F. N. v. d.
B.—G te M. f 2.50; T. te M. f 5.—; Kaart
club Koffie- en Theehuis te M. f 2.50;
V. d. B. te M. f 2.—; M. D. K. te M. f 2;
Th. P. te M. f 10.—; A. Z. te M. f 2.50;
J. J. K. te M. f 1.Kleine Kerstgave
uit M. f 0.50; N. N. te M. f 1.S. H. te
M. f 5.—; J. F. v. d. P. te M. f 2.50; Ir.
A, A. B. te M. f 5.Mevr. M.H. en
mr. J. M. te M. f 25.—; N. N. te M. f 2.5Q;
A. V. te V. f 2.—; I. S. te Y. f 2.—; A.
R. te H. f 10—.; M. S. te 's H. f 5.—; Mej.
C. F. S. te D. f 2.50; N. N. te G. f 10.—,
H. J. W. te M. f 2.50; N. N. te M. f 1.—
Jhr. F. B. v. B. te M. f 10.; C. H. D.—K.
te M. f 2.50; W. R. te M. f 5.—; H. W. J.
P. te M. f 10.—; A. J. H. te M. f 5.—;
M. J. J.—W. te AT. f 10.—; E. M. te M.
f 1,—; mr. G. W. A. d. V. te M. f 10.—;
J. P. te G. f 25.—; Mej. J. J. te G. f 1.—
P. A. J. te M. f 2.50; N. N. te M. f 4.—;
J. M. O. te M. f 1.—; E. K. te M. 2.50;
H. J. K. te M. f 5.—; M. M. te M. f 0.50;
W. d. G. te M. f 2.Dames De L. te'
M. f 2.—; G. H. te M. f 2.50; M. J. te M.
f 2.—; dr. C. F. K. te M. f 10.—; N. X. te
M. f 10.—; mr. M. P. S. te M. f 5.—; A. v.
M. te M. f 2.50; N. N. te M. f 2.50; P. I.
te G. f 2.50; C. A. M. te M. f 1.—; A. F.
te K. f 1.—; A. C. S. te K. f 2,50; Mej.
M. K. te M. f 1.in de collectebus kan
toor Middelb. Crt. f 20.21; N, N. te M.
f 5.—; J. F. E. K. te V. f 5.—.
CHRIST. BESTURENBOND,
Gisteravond vergaderden de besturen
van de bij den Chr. Besturenbond aan
gesloten organisaties. De resultaten van
de in November gevoerde propaganda-
actie werden besproken, terwijl het
plan voor de winter-campagne werd
aangevuld. Steun zal worden verleend
aan de actie om de winkels op Oude
jaarsavond vroeger te doen sluiten, ten
einde ook het personeel gelegenheid te
geven de godsdienstoefeningen bij te
wonen en den avond verder in den hui-
selijken kring door te brengen.
In den breede werd besproken de
voorgenomen heffing van aanslag op het
gebouwd door het waterschap de Bree
de Watering bewesten Ierseke. Aange
zien deze belasting in hoofdzaak het
groot grondbezit ontlast en den kleinen
man treft zal hiertegen actie worden ge
voerd.
Verder zal van de P.Z.E.M. worden
verzocht over te gaan tot verlaging van
electriciteitstarieven.
Medegedeeld werd, dat in de Paascn-
week 1935 weer een huisvlijt-tentoon-
stelling zal worden gehouden.
Een taschjesdief.
Gisterenavond is mej. J. V., die op
den Oostsingel liep, door een wielrijder,
van haar taschje beroofd. Zij pakte den
man heet en riep om hulp. Toen om
wonenden kwamen toeschieten, had de
man zich losgerukt en was hij gevlucht,
doch het taschje, waarin ongeveer zes
gulden zat, is ongeschonden terug ge
vonden. De politie zoekt naar den da
der, van wien zij slechts een vaag sig
nalement heeft.
AUTO VERDUISTERD.
Jongmensch uit Middelburg
voortvluchtig.
Een jongmensch uit Middelburg huur
de alhier een auto, maar in plaats van
haar terug te brengen, verkocht hij haar
in Den Haag en: hij is nu voortvluch
tig.
Verstekelingen.
Met het op de reede gekomen Ne
derlandsche stoomschip „Bussum"
trachtten vier Polen van een Poolsche
haven uit de reis naar Brazilië mede
te maken als verstekelingen.
De kapitein wilde ze hier aan wal
zetten, maar de commissaris van poli
tie had hiertegen bezwaar, totdat na te
lefonisch onderhoud bleek, dat de ree-
derij bereid was de kosten van de reis
naar Warschau voor de mannen op zich
te nemen.
Aanrijding.
De politie heeft proces-verbaal op
gemaakt tegen een autobestuurder, die
door een verkeersovertreding oorzaak
werd van een aanrijding met een an
dere auto, waarbij beide wagens be
schadigd werden.
De afdeeling Vlissingen van den
Nieuwen Nederlandschen Bond van
Koffiehuishouders en slijters „Nienibo-
kos" heeft een adres gezonden aan den
gemeenteraad, waarin verzocht wordt
de belasting op muziek te verlagen,
daar deze veel te zwaar is voor de be
drijven.
HET VEERSCHE STADHUIS.
Naar uit 's-Gravenhage gemeld wordt
zal H. M. de Koningin zich bij de plech
tige weder ingebruikneming van het
stadhuis te Veere, op Vrijdag 14 Decem
ber a.s. doen vertegenwoordigen door
Haar Kamerheer i.b.d, mr. H. F. Lants-
heer te Oostkapelle.
RAAD VAN ZOUTELANDE.
Werkverschaffingsobjecten -
Er zal ook een steunregeling
komen Het uitbreidingsplan
vastgesteld.
ZOUTELANDE. Dinsdag vergaderde
de Raad onder voorzitterschap van den
burgemeester.
De V o o r z.. deelde o.m. mede,
Zeg Piet, ik ga Donderdag naar die
demonstratie zien, want als wij met een
Demon fornuis in onze kleine keuken
volstaan, dan hebben wij geen kolen
of gas noodig en we kunnen het uit
draaien als we willen, en dan voor 1
cent per uur. Trouwens, die niet over
kokende melkkokers wil ik wel probee-
ren en die thee en koffie volgens Miletta
wil ik wel eens proeven. We moesten
juist de tiende zijn zeg, dan krijgen we
een koker gratis.
Goed, meisje, doe dat. Als ik eenigs-
zins kan, ga ik mee. Nu, Donderdag 13
Dec, in De Zwaluw, Lange Delft 89,
Middelburg, 's middags van 24.30 en
's avonds van 6.309 uur.
Maar zeg, er zal toch wel een zaak
zijn, waar dat verkocht wordt?
Ja, dat is bij VAN ROON, in de
Langeviele; daar konden wij de kachels
en keukenuitzet wel eens gaan uitzoe
ken ook, want daar koop je iets goeds
tegen lagen prijs. Daag.
(Ingez. Med.)
Middelburg, i2-XII-'34. Dinsdag: hoog
ste luchttemperatuur 9 C (48 °F); laag
ste 6.6 °C (44 °F). Heden 9 h: 7.6 °C
12 h: 8 °C. Geen regen of neerslag.
Hoogste barometerstand te dezer stede,
in het afgeloopen etmaal: 756 mm; laag
ste 746 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro
peesche waarnemingsgebied: 765.3 mm
te Riga; laagste 728.8 mm te V. Manr-cr.
Verwachting tot morgenavond:
Matige tot krachtige, tijdelijk afne
mende Z.O. tot Z.W. wind, zwaar be
wolkt met tijdelijke opklaringen, aan
vankelijk nog kans op regen, weinig ver
andering in temperatuur.
--- m
Zon op: 8 h 02; onder: 15 h 45. Licht
op: 16 h 15. Maan op: 11 h 43; onder:
23 h 11. E.K. 13 Dec.
Wes'kapeile is 28 min. en Dombung
December.
Hoogwater. Laagwa-^t
Wo. 12 4.58 17.36 11.45 23.51
Do. 13 5.56 18.41 12.40
Vr. 14 6.59 19.50 0.54 13.47
Hoogwater. Laagwater
Wo. 12 6.56 19.25 0.09 12.43
Do. 13 7.48 20.22 1.01 13.38
Vr. 14 8.43 21.24 2.04 14.44
dat een plan voor werkverschaffing aan
den minister van sociale zaken is inge
zonden. Dit plan behelst het gelijkma
ken van het vroon liggende ten Noor
den van den weg naar Westkapelle.
B. en W. zijn van plan met ingang
van het volgende jaar de werkverschaf
fing te doen beginnen.
Vérder werd door B. en W. met den
Polder Walcheren onderhandeld om
Sprinken te doen delven in werkver
schaffing.
Daar B. en W. van meening zijn dat
niet voldoende objecten voor werkver
schaffing zullen te vinden zijn, overwe
gen zij het in het leven roepen van een
steunregeling.
Een adres van de Provinciale Com
missie voor werkloozenzorg N.V.V. en
S.D.A.P., inzake voorziening tegen
werkloosheid, werd voor kennisgeving
aangenomen.
Een adres van de afd. Middelburg en
omstreken van den Nederlandschen
Bond van Koffiehuisi, Restauranthou
ders en Slijters, waarin verzocht werd,
de personeele belasting voor koffiehuis
en restaurantlokaliteiten te verlagen,
werd niet ingewilligd.
De heer V e r h a g e was voor in
williging.
Een verzoek van'den heer P. Kop-
pejan, Meliskerke en 12 anderen om
verharding van den Jan Geertsesweg,
waarbij dan de kosten van verharding
zullen worden verhaald op de aange
landen door middel van een baatbe
lasting, werd afgewezen. B. en W. acht
ten dezen weg van te weinig beteeke-
nis voor de inwoners dezer gemeente
om daaraan eenige kosten te besteden.
Op voorstel van B. en W. werd in be
ginsel besloten om de zijkanten van den
Duinweg en een gedeelte van het Noor
dervroon te beplanten. Van de Neder
landsche Sierteeltcentrale zal voor wei-
