*2* GOESCHE COURANT^
KNIPSEL-PRIJSVRAAG
BINNENHUID.
STATEN-GENERAAL
ZEELAND.
WEER £1 «Mi.
NUMMER 269.
DRIE BLADEN.
WOENSDAG
14 NOVEMBER 1934.
EERSTE BLAD.
177e JAARGANG.
AAN DE LEZERS
MIDDELBURG.
Belangrijke verlaging der
Gssprijzen„
GOES. •-
MIDDELdURGSCHE courant
dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap VHssingen 2-30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertemtiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeeiingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. mei
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
BE VIJF WERELDBEELEN-REIS
VAN DE K XVIII.
Hedenmiddag vertrok van Nieuwe-
diep de nieuwste onderzeeboot der
Kon. Ned. Marine, de K XVIII, voor
kaar merkwaardige reis naar Soerabaja.
Be tocht van deze onderzeeboot, die
bestemd is voor de verdediging van
Ned. Indië, gaat zooals men weet
via Afrika, Zuid-Amerika, Kaap de
Goede Hoop en Australië. Gedurende
deze reis zal prof. F. A. Vening Mei-
:nesz zwaartekrachtsmetingen verrich
ten, terwijl tevens ten behoeve van prof,
Ciay van de Universiteit te Amster
dam, proeven zullen worden genomen
betreffende de kosmische straling.
Voorts zal op een bepaald punt op den
Atlantischen Oceaan een ontmoeting
plaats hebben tusschen de K XVIII en
het K.L.M.-vliegtuig „Snip", op zijn
Kerstvlucht naar West Indië. Een van
de havens, die de onderzeeboot zal
aandoen is het eiland Tristan da Cun-
ha, gelegen tusschen Buenos Aires en
Kaapstad. Dit eiland wordt slechts een
enkele maal per jaar door een schip
aangedaan; het is een Engelsche be
zitting.
Op verzoek van de Engelsche regee
ring zal de commandant van de onder
zeeboot, luitenant ter zee le kï. D. C.
M. Hetterschij, een rapport opstellen
over zijn bevindingen en het leven der
eilandbewoners.
Ook zullen nauwkeurige opmetingen
worden gedaan omtrent de juiste lig
ging dezer eilandengroep, welke niet
bekend is. In het buitenland hoopt men
voorts door het houden van lezingen
en het vertoonen van smalfilms de ken
nis over ons land te vergrooten.
De K XVIII zal op deze reis ruim
23000 mijl afleggen, waarbij trajecten
worden gemaakt van 20 tot 25 dagen.
De boot is gebouwd bij het voormalig
établissement Feijenoord te Rotterdam,
en heeft een waterverplaatsing van 865
ton. In totaal zijn er 35 opvarenden aan
boord.
Het reisplan luidt als volgt: 14 Nov.
vertrek Nieuwediep; 24 Nov. aankomst
Funchal; 3 Dec., vertrek Funchal; 10
Dec aank. St. Vincent; 14 Dec. vertr.
St. Vincent; 19 20 Dec. assisteeren
Kerstvlucht „Snip" van de K.L.M.; 29
Dec. aank. Dakar; 5 Jan. vertr. Dakar;
18 Jan. aank. Pernambuco; 26 Jan.
vertr. Pernambuco; 2 Febr. aank. Rio
de Janeiro; 15 Febr. vertr. Rio de Ja
neiro; 21 Febr. aank. Montevideo; 25
Febr. vertr. Montevideo; 26 Febri.
aank. Buenos Aires; 7 Maart vertr.
Buenois Aires; 22 Maart aank. Tristan
da Cunha; 22-23 Maart vertr. Tristan
da Cunha; 2 April aank. Kaapstad; 23
April vertr. Kaapstad; 2 Mei. aank1..
Durban; 13 Mei vertr. Durban; 22 Mei
aank. Mauritius; 31 Mei vertr. Mai^i-
hus; 20 Juni aank. Fremantle; 2 Juli
vertr. Fremnatle; 11 Juli aank. Soera-
oa;a.
EEN FELLE REDE VAN MUSSERT.
In Nederland deugt niets.
Duitschland ten voorbeeld
gesteld.
In een besloten kringvergadering te
Utrecht heeft de leider der N. S. B., ir.
A. A. Mussert, kortelings teruggekeerd
van een reis naar Engeland en Duitsch-
een ^rede gehouden, waarvan de
F li een bek"°Pt verslag geeft,
feller dan men tot dusver van hem ge
wend was, is hij daarin tegen van alles
en nog wat van leer getrokken.
De heer Mussert deelde in den loop
6 me?e' dat den iaatsten tijd
4000 leden zijn afgevoerd, niet omdat zij
voor oe beweging als verloren worden
Deschouwd, maar omdat zij een te zware
oallast uitmaakten voor het schip, dat
de beweging moet bemannen.
Spr. zeide verder, dat de leden nu wel
worden vervolgd en van officieele zijde
worden geproclameerd tot burgers van
den derden rang, maar dat er, zoodra
een hoogere macht dat wil en de bewe
ging dat wil, een nieuwe toekomst zal
geboren worden. De regeering, en de
slaafsche pers aldus spr. -leeren,
dat er in Italië en Duitschland alleen
maar dwazen wonen, in Engeland en
Amerika slechts muntvervalschers, en
verstandige menschen alleen maar in
n ™^,en Parijs. Men vraagt waar er
sen '?nd is, dat het beter gaat dan het
onze. bpr. zou ze kunnen noemen. Maar
^pr. vraagt dan ook, waar een land is,
dat in geen honderd jaar oorlog had en
sen koloniaal bezit heeft, grooter dan
senig' land ter wereld en niettemin per
van ons blad wordt in overweging
gegeven de van Maandag 19 f/m
Zaterdag 24 Nov. a.s. verschijnende
nummers zorgvuldig te bewaren.
Zij zijn noodig, indien men aan
onze groote
waaraan belangrijke geld
prijzen verbonden zijn, wil mede
dingen.
Optimisme is in het zakenleven on
ontbeerlijk. Optimisme is niet alleen
voldoende om magere koeien in vette
om te tooveren, maar zonder optimis
me zal men zelfs zijn goede koeien tot
skeletten zien worden.
hoofd armer is dan eenig ander volk.
(Waar zijn de cijfers om deze uitspraak
te boekstaven?) Welk een wanbeheer
moet in zulk een land heerschen. Op
de manier, waarop wij thans worden ge
regeerd, gaan wij ten gronde
Ter bescherming van ons imperium,
dat twee maal zoo groot is als Duitsch
land en Frankrijk samen, voeren wij
slechts schijnvertooningen met een
schijnvloot en -leger. Wij zullen op die
rotte plek den duim leggen en blijven
waarschuwen, dat een Nederland zonder
koloniën geen natie is, die nog zelfstan
dig kan blijven.
Spr. heeft in Duitschland gevonden 'n
volk van 60 millioen zielen, dat vast aan
eengesmeed is in de beginselen van het
nationaal-socialisme, zij het ook anders
dan hier, omdat elk volk zijn eigen ziel
heeft. Maar toch hebben wij en zij vele
dingen gemeen en binnen vijf jaar zal
dit volk, naar spr.'s overtuiging, het
sterkste ter wereld zijn.
De handelsverdragen en de clearing
met Duitschland achtte spr, alle perken
te buiten gaan. (En het feit, dat Duitsch
land van ons koopt zonder te betalen?)
Scherp hekelde hij de regeering, die naar
het> anti-Semietische Duitschland ter
onderhandeling twee Joodsche ambtena
ren had afgezonden; een hoon voor
Duitschland en voor de ambtenaren zelf.
Spr. zette daarop den stand der be
weging in Duitschland uiteen. Te Bre
men en Hamburg zijn vrijwel geen Ne
derlanders meer, die niet bij de N. S. B.
zijn aangesloten. Wij moeten worden, al
dus spr., kinderen van één vader, zonen
van één volk. In Indië is het eerste dui
zendtal leden geboekt. Maar de vlag
van Nederland is ook nog nooit zoo veil
geweest als in dezen tijd. Zonder ons zal
die vlag van den aardbodem verdwijnen.
Ir. Mussert sprak daarna over de ko
mende verkiezingen. Men heeft gezegd,
dat de beweging nu haar houding te dien
aanzien veranderd heeft, maar spr. ont
kent dit ten sterkste. Met élan zullen
wij den strijd moeten voeren, teneinde
een bres te schieten in de club, die
Tweede Kamer heet. Het verkiezingsbu
reau wordt te Amsterdam gevestigd en
thans ingericht. De politieke partijen
hebben geld, wij hebben den geest. Zij
hebben hun candidatenlijsten gereed, wij
echter bekommeren ons daar nog in het
minst niet om. Want niemand onzer
heeft lust om voor candidaten te strij
den. Later zullen we wel eens enkele
namen opschrijven, omdat het nu een
maal moet.
Dit wordt de eerste stormloop al
dus besloot de leider van een serie,
die niet zal ophouden, zoolang de witte
vlag niet geheschen is.
MINISTER OUD AAN HET WOORD
De economische en financieel©
moeilijkheden stijgen met den
steg» jj^
Bij de voortzetting der algemeene be
schouwingen over de rijksbegrooting
1935 is gisteren de minister van fi
nanciën, mr. P. J, Oud aan het
woord gekomen.
Hij zette uiteen dat de economische
toestand nog aanzienlijk moeilijker is
dan een jaar geleden.
De economische en financieele moei
lijkheden stijgen met den dag. Het aan
tal werkloozen neemt nog steeds toe. De
internationale afsluiting op handelsge
bied gaat verder. Daarbij gaat de be
lastingopbrengst achteruit. Men is ge
noodzaakt, bepaalde maatregelen te ne
men, die weer moeilijkheden in het le
ven roepen. Zoo leidt salarisverlaging
tot vermindering der belastingopbrengst.
Men moet teruggaan tot den Franschen
tijd om moeilijkheden te vinden, als
waarin wij nu verkeeren. Het meeren-
deel der sprekers had oog voor de moei
lijkheden, die de regeering ontmoet.
Aanpassing beteekent niet teruggaan
naar vroegere toestanden. Aanpassing is
vooruitzien. Naarmate de crisis dieper
is, treden de structueele veranderingen
sterker op den voorgrond. Daarmee
moet men rekening houden bij de finan
cieele politiek,
Het is onmogelijk in één jaar tijds het
geheele tekort op de begrooting weg te
nemen. De regeering moest wel een be
stek maken, maar dit moest telkens
worden veranderd, omdat wij nog steeds
dieper wegzinken. Het vorige jaar was
er 190 millioen tekort, dat thans is ver
minderd tot 30 millioen als raming. Het
werkelijk tekort zal aanzienlijk meer
zijn, omdat de middelen bij de raming
achter blijven, hoofdzakelijk door om
zetbelasting, die vermoedelijk 25 milli
oen minder over 1934 zal opbrengen dan
geraamd is.
Wel werken het eerste jaar factoren,
die de opbrengst ongunstig beïnfluencee-
ren. Daardoor kan men aannemen, dat
de opbrengst niet blijvend zoo veel min
der is dan geraamd werd. Men kan voor
1935 70 millioen verwachten en waar
schijnlijk nog wat meer. De andere be
lastingen geven 10 millioen minder dan
geraamd werd. Samen wordt dit 65 mil
lioen tekort. Daarbij moet worden ge
voegd 18 millioen aan verschuiving van
lasten plus 9 millioen spoorweg-tekort.
Zoo kómt men tot 92 millioen. Het te
kort is dan 100 millioen lager dan het
vorige jaar.
Wat de belastingen betreft, verde
re belastingverhooging is
in 't algemeen onmogelijk.
Er is geen sprake van een bedoeling om
de bezittende klasse te sparen. De aan-
geslagenen met 10.000 of meer inko
men zijn ruim 1 Vi pet, der totaal aange-
slagenen. Het inkomen van die 1 pet.
is 1614 pet. van het totaal van het be
lastbaar inkomen, maar zij betalen 49.16
pet. van het totaal der belastingen. Dit
zijn cijfers van 1932 tot 1933.
Tegen een heffing ineens op de ver
mogens zijn zoovele bezwaren, dat een
voorstel daartoe niet van den minister
is te verwachten.
Mr. Oud voelt evenmin iets voor op
heffing van het bankgeheim. Dat zou een
middel zijn erger dan de kwaal.
Spr- zette verder uiteen, dat het om
algemeene belangen gaal, als het Rijk
aan lagere organen (gemeenten) bepaal
de voorwaarden moet opleggen. Dit
staat buiten het beginsel dat de zelfstan
digheid van lagere organen moet wor
den gehandhaafd,
In zake herclassificatie
van gemeenten heeft de re
geering zich nog geen voor
stel gevormd.
Spr, wees op de waarde van handha
ving van den gulden voor ons staatscre-
diet. Dit laatste is de hoeksteen van al
les en moet met alle middelen worden
gehandhaafd.
Spr. bestreed de motie-V. d- Tempel
in zake een centrale indust.riebank.
We moeten den toestand onder de
oogen zien en ons er gezamenlijk over-
beraden, wat er aan te doen is.
De heer Kersten (Staatk. Geref.)
repliceerde.
Spr. handhaafde zijn critiek op de re
geering en betoogde dat de kloosters
rijk worden door jaarlijks toevloeiende
millioenen uit 's Rijks schatkist, terwijl
het volk verarmt. De onderwijzers
kloosterlingen moeten van het geven
van onderwijs worden uitgesloten.
De heer L i n g b e e k (herv. ger.), re-
pliceerend, onderstreepte wat hij in eer
ste instantie had gezegd.
De heer Vliegen (s.d.) repliceer
de in de plaats van den heer Albarda,
die in het buitenland vertoeft.
Spr. had gaarne meer concrete mede-
deelingen van de regeering vernomen.
Spr. bestreed het standpunt van de re
geering inzake toetreding van Rusland
tot den Volkenbond, en de rede van den
heer De Geer, die de politiek der s.d.
a.p. noemde een politiek van potverte
ren. De bezwaren tegen opheffing van
het bankgeheim worden overdreven
voorgesteld.
Spr. kwam op tegen de houding van
de regeering jegens de s.d.a.p.; de uit
zonderingsmaatregelen zijn volgens spr
pure willekeur.
De heer W e s t e r m a n (Nat. herstel)
repliceerde. Volgens spr, handhaaft de
regeering niet krachtig genoeg het ge
zag tegenover revolutionair optreden.
Spr. zou wel eens willen weten, waarop
de handeling van de regeering jegens de
N.S.B. Berust.
De heer v. d. Tempel (s. d.) repli
ceerde. en critiseerde de houding der re
geering inzake het werkfonds, (60 mil-
lioen-plan) den landbouw, en een cen
trale industriebank.
De heer D e G e e r (c. h.) repliceerde.
Spr. vertrouwde dat de regeering con
sequent zal zijn, wat betreft haar hou
ding jegens de s.d.a.p. Particuliere lief
dadigheid en steunverleening moeten el
kaar aanvullen,
Spr. handhaafde zijn standpunt inza
ke aantasting van het hypotheekwezen
en devaluatie.
De heer Sneevliet (rev. soc.) re
pliceerde en zegde, dat de rede van den
minister-president van Vrijdag jl. zwak
was, o.m. wat betreft cumulatie en
werkverschaffing.
De vergadering werd hierop verdaagd.
W aterschapsbesturen.
Bij Kon. besluit zijn benoemd:
a. tot voorzitter van het bestuur der
waterkeering van de calamiteuze pol
ders Ser-Lippens, Nieuw Othene, Mar-
garetha, Klein-Huissens en Eendragt, W.
Dees, te Z a a m s 1 a g; b. tot dijkgraaf
van den Pauünapolder, R. F. M. Sturm,
te IJ z e n d ij k e; c. met ingang van 1
November tot raad van den polder Wal
cheren, L, Simonse, te B i g g e k e r k e;
d. met ingang van 19 Dec. tot plaatsver
vanger van den dijkgraaf van den Nieu-
we-Havenpolder, E, B. Wijffels, te
IJ z e n d ij k e; e. met ingang van 1 No
vember tot lid van het bestuur der wa
terkeering van den calamiteuzen Willem
Annapolder, W. van Liere, te Bieze-
1 i n g e, uiterlijk tot het einde van het
zittingsjaar, waarin hij 70 jaar zal zijn
geworden; f. met ingang van 1 Nov. tot
lid van het bestuur der waterkeering
van de calamiteuze polders Oud-Kem-
pershofstede en Moggershil, C. M. Elen-
baas Jzn., te St. A n n a 1 a n d.
Zooals eenigen tijd geleden reeds is
aangekondigd, komen B. en W. thans
met een voorstel tot verlaging van de
gasprijzen, welk voorstel in zijn geheel
is opgenomen in het derde blad van
dit nummer.
Daaruit blijkt in de eerste plaats, dat
de dikwijls reeds becritiseerde meter-
huur geheel komt te vervallen voor alle
categoriën van verbruikers.
Voor de gewone verbruikers is het
voordeel, dat, waar zij nu tot 250 m3 per
kalenderjaar 12 cent betalen en vervol
gens 8 cent, dit nu 12 cent zal zijn tot
180 m3, dan 7 cent tot 450 M3 en dan 5
cent,
Bij een verbruik van bijv. 400 m3 per
jaar betaalt men nu f 40, dit zal f 30
worden, bij 500 m3 resp. f 50 en f 43.
De vastrecht verbruikers hebben voor
deel naar gelang zij nu betaalden. Er
zijn thans vier klassen van resp. f 9, f 18,
f 21 en f 27 per jaar, met m3 prijzen
van resp. 8, 6, 5% en 5 cent.
Er komen nu twee tarieven van f 9
en f 18 per jaar met prijzen van 7 en
5 cent. Zij, die nu f 9 betalen „verdie
nen" dus 1 cent per m3.
Zij, die nu f 18, f 21 en f 27 betalen
per jaar, zullen ten dien opzichte geen,
f 3 en f 9 voordeel hebben per m3 1
cent, %*cent en nihil.
De muntgas-verbruikers profiteeren
niet (alleen van dezelfde verlaging als de
gewone verbruikers, maar zien ook hun
cent boven de vroegere tarieven ver
dwijnen. Zij betalen in geen enkel geval
meer meterhuur, doch alleen f 1,20 per
jaar voor installatie en huur.
Ten s otte mag niet vergeten worden,
dat de 4 pet. omzetbelasting, die aan
vankelijk ook op de verbruikers zou
worden verhaald, thans geheel voor re
kening der gasfabr'ek zal worden ge
nomen.
Ter voorziening in drie vacatures,
welke op 1 Januari in de Commissie van
Toezicht op het L.O. zullen ontstaan,
heeft deze de navolgende aanbevelingen
bij den Raad ingezonden: 1. de heeren:
Middelburg, 14-Xï-'34, Dinsdag: hoog
ste luchttemperatuur 8.6 °C (47 °F);
laagste 5.1 °C (41 °F). Heden 9 h: 8 °C;
12 h: 9.3 °C. 0.2 mm regen of neerslag.
Hoogste barometerstand te dezer stede,
in het afgeloopen etmaal: 755 mm; laag
ste 7,50 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 768.7 mm
te Sortavala; laagste 746.4 mm te La
Coruna.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind uit O. rich
tingen, nevelig tot half bewolkt, weinig
of geen neerslag, temperatuur om het
vriespunt des nachts, overdag zeilde
temperatuur,
0
Zon op: 7 h 20; onder: 16 h 08. Licht
op: 16 h 38, Maan op: 10 h 22; onder:
23 h 59. E.K. 14 Nov.
Hoog- en Laagwater te Vlissmgen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg;
23 min, vroeger; Veere is 38 min. later,
(S Springtij.)
November.
Wo.
Do.
Vr.
Hoog-
Wo.
Do.
Vr.
Hoogwater,
14 6.08 18.57
15 7.27 20.24
16 8.53 21.45
en Laagwater te
November.
Hoogwater.
14 8.01 20.40
15 9.14 22.01
16 10.33 23.18
Laagwater
0.05 12.49
1.19 14.14
2.53 15.41
Wemeldinge.
Laagwater.
1.10 13.47
2.26 15.11
4.01 16.36
mifkwm*
PASTILLES.
Bi] apothekers en drogisten verkrijgbaar.
(Ingez. Med.)
Ch. J. Bakker, aftredend en C, Zwager
man; 2. de heeren G. W. Graafhuis, af
tredend en J. W. van Swigchem; 3. me
vrouw A. Kuipers-Van Doesburgh, af
tredend en mevrouw M. Pel-Feddema.
Maandagavond werd de eerste win
tervergadering van de A.R. Kiesvereen.
„Nederland en Oranje" gehouden onder
presidium van mr. P. Dieleman. Bij dé
ingekomen stukken ontspon zich eenige
discussie, over het concept-reglement
van de Centrale A. R. Kiesvereen., Sta-
tenkieskring Middelburg. Er bleken
overwegende bezwaren te bestaan te
gen het voorgestelde in art. 12, waarbij
de Centrale A.R. Kiesvereen. te veel
macht aan zich zou trekken.
De heer J. S. Hoek leverde daai-na
een referaat over: Autonomie, middel of
doel.
Na de gebruikelijke rondvraag werd
de vergadering gesloten.
CONVERSIE GELDLEENING,
Ingevolge een raadsbesluit van 14 No
vember 1928, werd door de gemeente
met de N.V. „De Centrale Arbeiders-
Verzekerings- en Depositobank te Den
Haag een geldleening, groot 428,845,
tegen een rentevoet van 414. pet., aange
gaan, verdeeld in een gewone leening ad
318.151 per resto groot 167.771, en
een bij wijze van annuïteit aangegane
leening ad 110.693, per resto 103.920.
24 Juli 1934 deelden B. en W. aan de
geldgeefster mede, dat, gezien de daling
van den rentestandaard, wellicht ge
bruik zou moeten worden gemaakt van
de bevoegdheid tot vervroegde aflossing.
Gevraagd werd daarbij of zij bereid zou
zijn een aanbieding te doen tegen een la
ger rentepercentage. Hierop werd door
de geldgeefster geantwoord, dat zij niet
bereid was tot een dergelijke aanbieding.
Aan een viertal bemiddelaars bij het
aangaan van geldleeningen is op 28 Juli
1934 een aanbieding gevraagd. De N.V.
Administratie- en Trustkantoor v.h. J.
W. Cornegoor te 's-Gravenhage heeft
thans een aanbieding gedaan tegen een
rentevoet van 4% pet. a pari, met be
voegdheid der gemeente om vervroegd
af te lossen met betaling gedurende de
eerste 5 jaren van 1 pet. boete, terwijl
de geldgever zich het recht voorbehoudt
na 2,0 jaar het restant der leening op te
eischen.
De aanbieding van de N.V. Admini
stratie en Trustkantoor v.h, J. W. Cor-