I
DE VREEMDELING VAN
SfLVERDALE
levensverzekering-bank
KRONIEK van den DAG.
Minimum kosten
Maximum verzorging
ZEELAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN MAANDAG 5 NOVEMBER 1934. No. 261.
ROTTERDAM
In totaal betaald: 774.- i Totale uitkeering: ƒ32.400.—
NATIONAAL-TMRIEF" met Opvoedingsrente
Samenvoeging
Gemeenten.
van
lond,
Pst of
ippen
cent
Jan-
Mo-
ïaat,
ƒ5.
Irtee-
Ir het
met
van
)am,
Fransche troepen aan de Saar
grens, Duitsche verontwaar
diging en een Duitsche manifes
tatie van goeden wil. Ge
meend of niet? Engeland zou
de zaak hebben uitgelokt.
Naarmate men dichter bij den 13den
Januari komt, op welke datum de volks
stemming in het Saargebied zal worden
gehouden, neemt de onrust in deze buurt
toe. De volksstemming zal moeten uit
maken, of deze Duitsche landstreek weer
bij Duitschland zal komen, of onder het
Volkenbondsrégime, dat het verdrag van
Versailles instelde, zal blijven. De Duit-
schers zijn niet geheel gerust over den
uitslag ervan. Daaraan vooral moet wor
den toegeschreven, dat de nazi's in het
Saargebied een stille terreur uitoefenen,
die de stemming ten gunste van Duitsch
land wil beïnvloeden. De Engelschman
Knox, voorzitter der commissie, die uit
naam van den Volkenbond, het Saarge
bied bestuurt, heeft al herhaaldelijk
over die terreur geklaagd. Hij acht het
zelfs noodzakelijk vreemde politie aan
te werven, om de rust te handhaven.
Vermoedelijk staat met zijn klachten
ook in direct verband, dat verleden
week Frankrijk troepen aan de Saar-
grens heeft geconcentreerd. Wij hebben
daar in het kort reeds over bericht. Met
het oog op een mogelijken staatsgreep
door de nazi's houden de Franschen zich
thans gereed het Saargebied binnen te
rukken. Men kan er van op aan, dat de
streek binnen 24 uur na zoo'n putsch vol
Fransche soldaten zou zitten.
Deze zaak veroorzaakt heel veel dei
ning in de internationale politieke are
na. De Duitsche pers spuwt er vuur en
vlam over. Ze spreekt zelfs van een
rechtstreeksche bedreiging van den vre
de. Dat is een beetje overdreven. Als er
niets in het Saargebied gebeurt, zal
Frankrijk het wel uit zijn hart laten, het
Saargebied binnen te rukken. En de
Duitschers hebben het zelf in de hand,
om te zorgen, dat het er rustig blijft.
We hebben ergens een beschouwing
gelezen, waarvan de conclusie was, dat
Duitschland dankbaar mocht zijn over de
concentratie van Fransche troepen aan
de Saargrens. Immers: Berlijn kan op zi)n
vingers natellen, dat het in elk geval
aan het kortste eind zou trekken, sis er
voor de volksstemming een poging on
dernomen zou worden, om het Saarge
bied wederrechtelijk bij Duitschland te
rug te brengen. Het zou de geheele we
reld dan tegen zich krijgen. Van de Duit
sche regeering zelf valt een dergelijke
poging dan ook allerminst te verwach
ten. Maar aldus nog altijd de bedoel
de beschouwing de Duitsche regee
ring heeft haar militante onderdanen niet
in alle opzichten in de hand. Dat is al
vaak genoeg gebleken. En dus is het
denkbaar, dat S.A.-troepen op eigen
houtje uit Duitschland een inval in het
Saargebied zouden doen. De Duitsche
regeering zou dan evenzeer gecompro
mitteerd zijn, als wanneer een putsch
met haar toestemming werd onderno
men. Door de concentratie der Fransche
troepen aan de Saargrens nu wordt de
kans op een S.A.-inval veel geringer.
Zelfs de S.A.-lieden moeten beseffen, dat
ze tegen die Fransche troepen niets kun
nen uitrichten. Zoodoende werkt de aan
wezigheid der Franschen preventief ten
gunste van Berlijn in de eerste plaats,
Wat Berlijn niet in de hand houdt, hou
den de Fransche soldaten in de hand,
Deze redeneering is nog zoo gek niet.
Maar ze vergeet één ding: is de prae-
misse, dat de Duitsche regeering de S.A.
niet in de hand heeft, op dit oogen-
b 1 i k wel juist? Sinds de Roehm-cama-
rilla heeft dit instituut immers ontzaglijk
door H. BINDLOSS.
77.) -
„Precies de manier van rijden van
Geoffrey Courthorne, herinner je je
wel zeide ze. „Ik weet nog heel goed
dat mijn moeder hem eens gezegd
heeft, dat hij feitelijk te laat geboren
was, want dat hij wat smaak en eigen
aardigheden betrof, best een volgeling
van Prince Rupert had kunnen zijn."
Witham gaf geen antwoord; nog
steeds half van haar afgekeerd bleef hij
naar den ruiter staan kijken, die, recht
op de brug aan, voortreed; eerst leek
't, of hij hen voorbij zou rijden, maar
toen, op een paar meter afstand van
de plek, waar zij beiden stonden, hield
hij opeens de teugels in. Met een hoof-
schen armzwaai nam hij zijn hoed af en
zoo, blootshoofds met het maanlicht vol
op zijn gezicht, keek hij met een licht-
ironischen trek om zijn mond op de bei
de jonge menschen neer. Witham kneep
zijn handen krampachtig ineeni maar
meteen richtte zijn figuur zich in plot
seling zelfbedwang; al zijn krachten
zou hij de volgende paar minuten noo
dig hebben, want hij had den blik ge
zien waarmee het meisje eerst hem en
daarna Lance Courthorne aangekeken
had.
veel van zijn invloed verloren. Wat het
zich voordien veroorloofde, daar kan 't
thans niet meer aan denken. De veront
waardiging in de Duitsche pers, die ge
deeld zou worden door de regeering kan
daarom best gemeend zijn. Het staat
geenszins vast, dat men zich te Berlijn
door de concentratie der Fransche troe
pen opgelucht voelt.
Hoe dit alles intusschen zij, Berlijn
heeft een tegenzet gedaan, die zijn po
sitie zal versterken. Op instigatie van
Hitler is n.l. een proclamatie afgekon
digd, waarin wordt verklaard, dat de
geruchten over een beweerde opmarsch
van S.A. in het Saargebied niets dan de
grofste laster zijn. Als een bewijs daar
voor en tevens om aan te toonen, dat
Duitschland's vredelievendheid onver
dacht is, verbiedt de Führer nu het dra
gen van uniformen, het houden van ap
pèls en vergaderingen der S.A. binnen 'n
zóne van 40 km van de Saargrens; zulks
van 10 Januari tot 10 Februari 1935, dus
in de dagen onmiddellijk aan de volks
stemming voorafgaande en een poos
daarna. „Wij verklaren plechtig, aldus de
proclamatie verder, „dat wij nimmer
plannen tot een overval gekoesterd heb
ben. Voor terroristen is in onze regee
ring geen plaats. Wij hebben tot de on
gehoorde provocatie van het gereed hou
den van vreemde troepen tot een op
marsch naar Duitsch gebied niet de min
ste aanleiding gegeven. Indien ik nieuwe
offers van uw houding vraag, doe ik dat
terwille van den Europeeschen vrede,
dien wij eerlijk nastreven".
Het laat zich aanzien, dat deze pro
clamatie de storm, die over het geval is
opgestoken, zal doen bedaren. De Duit
sche regeering kan dat dan op haar re
kening schrijven. Haar positie wordt er
door versterkt, ook al kan men bewe
ren, dat het verbod tot het dragen van
uniformen etc. op zich zelf niet van zoo
heel veel beteekenis is. Omdat 't slechts
geldt voor de dagen der stemming, ter
wijl de vrees veeleer was (of is), dat ver
voor die stemming een staatsgreep ge
waagd zou worden.
Bij het uiten van haar verontwaardi
ging neemt de Duitsche pers louter
Frankrijk als mikpunt. Daarmee dus te
kennen gevend, dat de concentratie der
troepen geheel en al voor de verant
woordelijkheid van dat land komt. Ver
moedelijk deugt die opvatting echter
niet. Veeleer valt aan te nemen, dat de
Fransche regeering ten deze overleg met
anderen heeft gepleegd. In elk geval
met de Engelsche. Een bericht van het
„United Press"-agentschap te Londen
verklaart zelfs vernomen te hebben, dat
het Engeland is geweest, dat het initia
tief tot de zaak nam. Knox, de voorzit
ter van het Volkenbondsbestuur in het
Saargebied is immers 'n Engelschman.
Deze nu zou vooral te Londen herhaal
delijk zijn vrees voor een nazi-putsch
hebben uitgesproken. Zoo vaak, dat de
Engelsche regeering tenslotte aan de
Fransche zou hebben laten vragen, wat
daar aan te doen zou zijn. En Frankrijk,
zou zich toen bereid hebben verklaard,
aan de grens van het Saargebied troe
pen te legeren, die in staat zouden zijn,
op het eerste verzoek van Knox binnen
een etmaal tijds het geheele gebied te
bezetten.
Momenteel valt niet uit te maken, of
men de zaak als zeer gevaarlijk dient te
beschouwen. Vermoedelijk niet. De kans,
dat er zeer binnenkort ongelukken uit
voort zullen komen, lijkt niet bijster
groot. De eventueele avonturiers zijn
immers gewaarschuwd; en aan den kant,
waar het gevaar vandaan zou moeten
komen, is men nu terdege op zijn hoede.
Een tiental seconden lang bleef deze
zwijgen, een onkieschheid, waarover
Witham zijn bloed voelde koken; maar
ondanks de groote spanning en zijn
drift, welke hem een oogenblik door
haar heftigheid verwarde viel het
hem toch op, dat Courthorne er nog
vermoeider en slechter uitzag dan den
vorigen keer. Zelfs zijn gewone, sar
castische glimlach kreeg iets gemaakts
als men die uiting van een aanmatigen
den geest vergeleek met zijn rustelooze
handen op de teugels.
„Is dieb rug al begaanbaar, pachter?"
vroeg hij.
„Ja", antwoordde Witham rustig.
„Maar niet te paard u zult 'i paard
bij den teugel moeten nemen."
Maud Barrington had onbeweeglijk
staan toeluisteren; nu was 't of ze zich
door een uiterste inspanning van haar
wil tot handelen dwong. „Ik ga meteen
door, dan kun je den vreemdeling mis
schien over de brug helpen", zei ze
vormelijk. „Ik heb je al een minuut of
vijf langer dan noodzakelijk was, op
gehouden."
Aan een beweging van Courthorne's
eenen voet zag Witham, dat hij er een
oogenblik aan dacht om van zijn paard
te springen; maar toen Witham zijn
handen vouwde om het meisje bij het
opstijgen behulpzaam te zijn, bleef hij
stil zitten. Het volgende oogenblik
reed Maud weg en keerde Witham zich
naar Courthorne, die met oogen waarin
't van drift gloeide, had zitten toekij
ken.
'>v
üté'*'--
Een jonge man betaalde van zijn 30ste
Jaar af per Jaar258.—
Hij overleed op 33-jarigen leeftijd.
Zijn gezin ontvangt ƒ12000.— ineens en
bovendien, gedurende 17 jaren, een op
voedingsrente van 1200.— per jaar.
Hij was verzekerd
volgens het yy
Een voorbeeld uit de praktijk
van Noord-Beveland Ver-
eeniging van Colijnsplaat, Kort-
gene en Kats zou zeer aan
zienlijke besparingen opleve
ren.
Men schrijft ons:
Wij hebben Zaterdag op deze plaats
in het algemeen de wenschelijkheid van
samenvoeging van gemeenten aange
toond, met vermeldding van de voor
waarden, die daarvoor te stellen zijn.
Wij besloten onze beschouwing met de
belofte een en ander aan een voorbeeld
uit de praktijk te zullen toetsen en ko
zen daartoe Noord-Beveland uit. Zie
hier hoe wij ons een samenvoeging van
gemeenten op dit eiland hebben ge
dacht en welke belangrijke bezuinigin
gen daardoor verkregen zouden worden.
Op Noord-Beveland zijn vier gemeen
ten: Wissenkerke, Colijnsplaat, Kortge-
ne en Kats. De grootte in ha en het in
wonertal op 1 Januari 1933 zijn aange
geven in het volgende staatje
Wissenkerke 5052 ha 3625 inw.
Colijnsplaat 1678 1888
Kortgene 1302 1343
Kats 1168 618
Totaal 9200 7474
De eenvoudigste en op het eerste ge-
zich het meest voor de hand liggende
oplossing zou natuurlijk zijn deze vier
gemeenten tot één samen te voegen.
Bij nader inzien blijken hieraan bezwa
ren verbonden te zijn en Ged. Staten
zijn ongetwijfeld bij hun poging in 1920,
toen zij de vorming van één gemeente
Noord-Beveland voorstonden, op deze
bezwaren gestuit. Het heeft geen zin,
waar hier niet de bedoeling voorligt
voor de samenvoeging van bepaalde
gemeenten te ijveren, maar slechts een
voorbeeld wordt gezocht om de mo
gelijkheid van bezuinigen aan te too
nen, op deze bezwaren nader in te gaan.
Voor het door ons beoogd doel kan
worden volstaan met ons te bepalen tot
de gemeenten Colijnsplaat, Kortgene en
Kats en tot de uit haar te vormen ge
meente, die Oost-Noord-Beveland zou
kunnen worden genoemd.
De gemeenten zijn klein, hebben vol
komen dezelfde belangen het mid
del van bestaan is de landbouw
terwijl aan drie zijden het water een
natuurlijke grens vormt.
„Ja", zeide Witham, nu op zijn beurt
ironisch, „wat je gehoord hebt, is waar.
Het paard van miss Barrington is kreu
pel geworden kort na haar vertrek van
een van de Silverdalesche boerderijen,
dat was de reden van haar aanwezig
heid hier op dit uur. Een oogenblik
voordat jij hier kwam had ik juist haar
paard over de brug gebracht. Zooals je
zeker wel begrijpt, vertel ik je dat
alles niet ter wille van mezelf. En nu
over jou. Wat doe je hier en waarom
heb je een van mijn voorwaarden ver
broken?''
Courthorne begon te lachen. „Ik moet
zeggen.... je begint je een merkwaar-
digen toon aan te matigen. Ik kom van
mijn hoeve, want ik moest je spreken,"
„Daarmee is mijn tweede vraag niet
beantwoord; en wat je nadruk op 't
voornaamwoord betreft ik ben je
pachter, dus op 't oogenblik is de hoeve
van mij."
„Laten we niet beginnen te kibbe
len", antwoordde Courthorne met een
schouderophalen. ,,Ik heb een van je
voorwaarden verbroken om de eenvou
dige reden, dat ik geld noodig had.
„Je hebt pas duizend dollars gekre-
gerf", zeide Witham koeltjes.
Courthorne spreidde de vingers van
ziin eene hand in een verontschuldigend
gebaar uit. ,,'t Kan zijn, maar ik heb
ze niet meer. Ze zijn den weg van alle
dollars gegaan. De quaestie is, ik heb
een week geleden het ongeluk gehad
een paar kerels te ontmoeten, die nog
meer verstand van de edele „kaart-1
(Ingez. Med.)
Bezuiniging op bestuur
Min. Max. Min.
Jaarwedden: Burgemeester Se
Colijnsplaat f 1750 f 2500 f 1750
Kortgene f 1450 f 1950 f 1450
Kats f 950 f 1450 f 950
Totaal f 4150 f 5900 f 4150
Voor de gemeente Oost-N. Bevel.
f 2400 f 3400 f 2400
(Jaarwedderegeling volgens besluit
van Ged. Staten van Zeeland van 21
Sept. 1934, no. 1891).
Gesteld dat alle functionarissen hun
aanvangsjaarwedden genoten, zou dus
op deze jaarwedden een besparing wor
den bereikt van f 4020; genoten zij hun
maximum-jaarwedden een beparing van
f 6070.
Ambtenaren van den
burgerlijken stand.
Colijnsplaat f 110
Kortgene f 90
Kats f 50
en administratie
Max. Min. Max.
cretaris. Ontvanger. Wethouders,
f 2500 f 490 f 1040 f 115
f 1950 f 390 f 690 f 90
f 1450 f 290 f 590 f 50
f 5900 f 1170 f 2320 f 255
zouden deze bedragen resp. zijn:
f 3400 f 780 f 1380 f 190
Oost-N, Bevel.
f 250
f 160
Een besparing van f 90
(Jaarwedderegeling volgens besluit
van Ged. Staten van Zeeland van 21
September 1934, no. 1892).
Secretari e-p ersoneel.
Min. Max.
Colijnsplaat één ambtenaar f 500 f 850
Kats f125 f125
Kortgene geen ambtenaar
f 625 f 975
Oost-N. Beveland
één ambtenaar f 1400 f 1700
één klerk f 400 f 400
f 1800 f 2100
De aanvangssalarissen zouden een
nadeel opleveren van f 1175, de maxi
mum-salarissen van f 1125.
Gemeentegeneesheer
belast met doodschouw enz. (geen ar
menpraktijk).
Colijnsplaat, Kats f 500
Kortgene f 1000
f 1500
Oost-N. Beveland f 750
Besparing f 750 per jaar.
Gemeenteveldwachters.
In de gemeente Oost-Noord-Beveland
zou, niettegenstaande de 3 bebouwde
kommen, met 2 veldwachters kunnen
worden volstaan. Besparing bij aan-
vangsjaarwedde f 1350 en bij maximum-
jaarwedde f 1550.
kunst" hadden dan ik en helaas heb ik
mijn naam plus m'n renommee, wat
mijn grootste bezitting was, aan jou
overgedaan.
„Je hebt me het brandmerk van een
misdaad, die ik nooit begaan heb, over
gedaan", antwoordde Witham scherp,
„maar 't is waar, daarom gaat het op
Wet .oogenblik irJeï. Ni, et één doll;a)r
krijg je meer van me, voor den afge
sproken datum. En waarom ben je hier
in de kleeding van een gewonen prairie-
boer?"
Met een voldaan gezicht streek Court
horne met zijn hand over zijn bruTn
leeren tuniek. Toen trok hij zijn knie
ën wat de hoogte in, ging overdreven
wat rechtop zitten en keek Witham
met opgetrokken wenkbrauwen aan.
Wlitham begreep hem; wat hij daar voor
zich zag was een carricatuur van zijn
eigen houding te paard.
„Als ik zoo m'n beenen en zoo mijn
rug houd, lijken we heusch wel op el
kaar en ik heb ervoor gezorgd, dat een
paar mannen in de nederzetting me in
die houding goed gezien hebben", zeide
Courthorne met een veelbeteekenend
hoofd knikkn. „Ik dacht wel, dat je een
kleine aansporing noodig zou hebben,
voordat je de wenschelijkheid van een
goede verstandhouding met mij zou'
willen inzien."
„Ik houd me aan onze afspraak; voor
stel en voorwaarden zijn oorspronke
lijk van jouw kant gekomen."
„Wel", antwoordde Courthorne glim
lachend, „zelfs een contract kan ver
B o de.
Colijnsplaat
Kortgene
Kats
f 820
f 200
f 30
f 1050
Oost-N, Beveland f 500
Besparing f 550.
Opzichters.
Het gezamenlijk salaris van de ge
meenteopzichters in de 3 gemeenten,
ongeveer f 400, zou voor den functio
naris in Oost-Noord-Beveland vol-
voldoende kunnen worden geacht.
Het bovenstaande leert ons, dat door
samenvoeging op de aanvangssalarissen
een besparing wordt bereikt van f 5585
per jaar en op de maximum-salarissen
een besparing van f 7885 per jaar. De
gemeente zou tellen 3851 inwoners, dat
beteekent dus een bezuiniging per in
woner van f 1.45, resp. f 2,04 per jaar.
Men zal moeten toegeven dat het hier
om aanzienlijke bedragen gaat, terwijl
zal blijken dat de lijst der voordeelen
nog steeds niet is uitgeput.
Zoo tellen de 3 gemeenten gezamen
lijk 21 raadsleden; Oost-Noord-Beveland
zou er 11 hebben. Rekent men nu op
10 vergaderingen per jaar en het pre
sentiegeld op gemiddeld f 1 per lid per
vergadering, dan geeft dat een bespa
ring van f 100 per jaar.
Door de samenvoeging zou één dei-
gemeentehuizen Kats heeft zijn ad
ministratie te Colijnsplaat in het ge
meentehuis overbodig zijn; dit ge
bouw zou kunnen worden verkocht of
verhuurd, wat baten zou opleveren.
De bewoners van de beide dorpen,
waar het gemeentehuis niet zou worden
LEEUWARDEN -
(Ingez. Med.)
KJUaCfBlKESTTOfHJ
anderd worden als beide partijen daar
toe genegen zijn."
„Maar in dit geval is de eene partij
onwilligV, antwoorde Witham kalm.
„Je kent de voorwaarden; niets wat je
zegt of doet zal me ertoe brengen om
daar een haarbreedte van af te wijken,"
Courthorne keek hem aan met een
blik, dien menigeen hinderlijk gevonden
zou hebben, zoo wreed en hard waren
de blauwe oogen achter de half-gesloten
oogleden. Maar Witham werd er niet
door geïntimideerd; groot en rustig
hielden de grijze oogen den blik van de
blauwe uit; eindelijk keerde Courthorne
met een licht schouderophalen zijn hoofd
af.
„Dan zullen we er niet verder op
doorgaan zeide hij, „en nu, als jij het
paard bij den teugel neemt, behoef ik
zeker niet af te stijgen?"
Maar toen ze halverwege waren,
hield hij opnieuw zijn paard in en toen»
Witham het hoofd omwendde keek hij
hem weer op dezelfde eigenaardige
manier van zooeven aan.
„Je bent bruikbaar, genoeg zoolang
je je kalm houdt, maar zoo nu en dan
laat je je masker vallen en komt je ware
gezicht te voorschijn. Ik zal je je gang
laten gaan, maar denk erom, één ding
duld ik niet."
„En dat is?"
(Word! vervolgd