HOMO'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOct.
BE VREEMDELING VAN
SILVERDALE
KRONIEK van den DAG.
HoofdfUft*, JtiufUfH
ttUfnhacettfs Poedecs
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 3 NOVEMBER 1934. No. 260.
bedaart spoedig met
Per stuk öct. Oom 46 et Bij Üw drogist
HUKT!
frobeer ze....en ook Gij zuft zeggen:
is onbetwistbaar de beste.
FINANCIEEL ECONOMISCH
WEEKOVERZICHT.
Roosevelt en de Amerikaan
sche banken Een „wapen
stilstand" en „terugkeer tot
herstel" Grootscheepsch
werkverschaffingsplan De
zooveelste wissel op de toe
komst.
Er is in den jongsten tijd in de Ameri-
kaansche pers veel ophef gemaakt vanl
een „wapenstilstand" (sommige berich- I
ten spreken zelfs van „vrede") die tot
stand zou zijn gekomen tusschen Presi
dent Roosevelt en de groote banken. „De
strijd tusschen de regeering van Roose
velt en de groote banken is thans voor
bij en de wapenstilstand beteekent het
begin van een werkelijken terugkeer
van het vertrouwen en daarmede de te
rugkeer tot herstel". Met deze woorden
wordt wel heel sterk den indruk gewekt,
alsof het de tegenkanting van de ban
ken is geweest, welke het herstel in het
zakenleven heeft tegengehouden en als
of thans, nu die tegenstand is opgehe
ven, de verbetering eerst voortgang zal
kunnen maken.
Men begrijpt onmiddellijk, dat aan
een dergelijke voorstelling van zaken
wel iets hapert. Wie heeft er eerder
belang bij dan de banken, dat de econo
mische toestand van een land zich in
gunstigen zin ontwikkelt En welke re
den zouden de banken hebben, om de
bij haar gedeponeerde gelden door het
verstrekken van credieten niet ter be
schikking van het bedrijfsleven te stel
len en daardoor rendabel te maken
Zouden zij maar uit een soort van
machtswellust geweigerd hebben, de re
geering te steunen in haar herstelpoli-
tiek door het overnemen van staatsfond
sen In werkelijkheid is de toestand
zoo, dat er geen enkele bank is, die niet
gaarne credieten verstrekt, mits de
geldnemer voldoende zekerheid kan
bieden, resp. voldoende solide is. En
wat de houding der banken ten opzich
te der regeering betreft, zoo is her
haaldelijk door cijfers aangetoond, dat
de Amerikaansche banken rejsds een
onevenredig groot bedrag van hun be
schikbare middelen in Amerikaansche
staatsfondsen hebben belegd. Wanneer
de banken zich thans, na de jongste be
sprekingen met President Roosevelt,
bereid hebben verklaard tot uitbreiding
van de credietverleening aan de nijver
heid, dan kan men slechts concludeer en,
dat dit moet gaan ten koste van de
eischen, die aan een gezonde credietver-
strekking moeten worden gesteld. In
plaats van een gunstiger perspectief zou
dit het vooruitzicht openen op een
kunstmatige uitbreiding der productie
met een onvermijdelijken terugval en
hiermede voor de banken gepaard gaan
de verliezen, welke het publiek mede
te dragen zou krijgen. Een verhooging
van het bezit aan staatsfondsen der
banken is al evenm'n in overeenstem
ming met een gezonde beleggingspoli-
tiek, vooral met het oog op den ongun-
sigen toestand der Amerikaansche
staatsfinanciën.
Nu schijnt de Amerikaansche regee
ring juist in laatstbedoeld opzicht zeke
re toezeggingen aan de banken te heb
ben gedaan en wel met betrekking tot
het bereiken van evenwicht in de staats-
begrooting. Een tijdstip, waarop het
evenwicht in de begrooting hersteld zal
moeten zijn, is wel niet aangegeven,
maar wel heeft de regeering zich eens
verklaard met de opvatting, dat de uit
gaven de inkomsten gedurende onbe-
paalden tijd niet te boven mogen gaan.
Of deze verklaring meer dan platonische
waarde heeft, zal de toekomst moeten
leeren. In elk geval hebben de banken
er genoegen mede genomen, nadat zij
murw waren gemaakt door de belofte
der regeering, dat het apparaat van de
Overheidscredietinstellingen zal worden
verminderd, waardoor de banken weer
het geheele gebied der credietverleening
zouden kunnen gaan bestrijken.
Van den omvang der eischen,,welke in
den eerstkomenden tijd aan de banken
zullen worden gesteld, krijgt men een in
druk, wanneer men kennis neemt van 't
nieuwe grootscheepsche plan voor werk
verschaffing, dat thans door de desbe
treffende autoriteiten wordt uitgewerkt.
Voor de uitvoering van dit plan, dat ten
doel heeft de werkloozen aan arbeid te
helpen, en dat een tijdperk van vijf jaar
zou omvatten, zal een bedrag van niet
minder dan twaalf milliard dollar noodig
zijn. Hiervan zou negen milliard worden
besteed voor den bouw van openbare ge
bouwen en drie milliard voor den bouw
van particuliere huizen. De benoodigde
middelen zou men verkrijgen door de
jaarlijksche uitgifte van leeningen op lan
gen termijn ad 2.4 milliard. Onnoodig te
zeggen, dat deze leeningen door de ban
ken zullen moeten worden overgenomen.
Waaruit t.z.t. de gelden voor rentebeta
ling en aflossing dezer, meest voor on
productieve uitgaven aan te gane lee
ningen zouden moeten worden verkre
gen, daarover zal men zich voorloopig
wel niet bekommeren. Het zal een wissel
te meer zijn op de toekomst, de ergens
in een vaag verschiet liggende nieuwe
periode van „prosperity" (welvaart),
waarin de zich thans steeds ophoopende
Amerikaansche staatsschuld zou kunnen
worden afgedaan. Houd den moed er
-J-
maar in.
(Ingez. Med.)
i
RICHTLIJNEN VOOR EEN
HERSTELPOLITIEK.
De R.K. Staatspartij bepleit
o.m, verlaging der vaste lasten,
werktijdverkorting, roulee
ring en bestrijding van de cu
mulatie.
Het bestuur der R. K. Staatspartij
heeft een verklaring gepubliceerd inzake
den economischen toestand in Neder
land. Wij ontleenen daar het volgende
aan
„Het gaat in Nederland slecht, en
wat de stemming van ontmoediging nog
beter kan verklaren: het gaat in Neder
land slechter; dat behoeft geen omstan
dig bewijs door cijferreeksen en tabel
len.
Het is echter misdadig, het voor te
stellen dat eenige Regeering, welke dan
ook, ten volle aansprakelijk zou zijn voor
den toestand waarin het land is geraakt.
Maar nauwelijks minder ondermijnend is
het werk van hen, die op allerlei wijzen
den indruk trachten te wekken, dat on
der hun leiding de oplossing zou kunnen
worden gebracht,
Het is daarom plicht nauwgezet te
volgen of wel alles wordt gedaan om
zooveel mogelijk verlichting te brengen
en na te gaan of in de juiste richting ge
koerst wordt.
De eenig juiste richting van beleid is
gemakkelijk aan te geven; zij kan geen
andere zijn dan werkbehoud en werk
verruiming.
Zelfs enkel werkbehoud is niet vol
doende, alleen reeds met het oog op den
gestadigen bevolkingsaanwas. De leuze
zij dus: „Naar toonenden arbeid voor
ons volk" en met deze leuze aldus de
verklaring bedoelen wij scherp aan
te geven, dat het politieke werk zich
daarnaar moet richten. In de eerste
plaats door te bezigen middelen tegen
over het buitenland. In de internationale
verwarring zal door contingenteering en
tarief gered moeten worden, wat er nog
te redden valt. Hoe nijpend de positie
voor onzen export is, toonen de recente
clearingmoeilijkheden met Duitschland.
Het gaat niet slechts om meer export,
het gaat om export, waarvoor wij beta
ling kunnen krijgen.
Vervolgens de te bezigen middelen
van meer interne strekking en werking.
In dit verband geeft de verklaring een
opsomming van de maatregelen, welke
een normale werkgelegenheid kunnen
bevorderen, in de eerste plaats die wel
ke kunnen strekken tot werkbehoud en
werkverruiming. Als zoodanig worden
genoemd een krachtige uitvoering van
de werkverruiming door credietvcr-
fing (zestig-millioenenplan), financieeie
steun bij de oprichting van levensvat
bare, nieuwe, of in standhouding van
gezonde bestaande industrieën, krachti
ge bevordering van het gebruik van Ne-
derïandsch fabrikaat, aanleg of verbete
ring van bruggen, wegen of kanalen.
Verder moet de aandacht gevestigd
blijven op de middelen, die ertoe kunnen
strekken de beschikbare werkgelegen
heid onder een zoo groot mogelijk aan
tal menschen te verdeelen, door werk
tijdverkorting en rouleeringsstelsel en
bestrijding van cumulatie (ophoopingi
van functies en inkomens binnen den
kring van den rijksdienst.
Voorts wordt nog aangedrongen op
verbod van arbeid van de gehuwde
vrouw als kostwinster in beroep of be
drijf, vervanging van oudere voor jon
gere arbeidskrachten en van vrouwelijke
door mannelijke arbeidskrachten.
Zeer noodzakelijk wordt verder ge
acht, dat de z.g. „vaste lasten" omlaag
worden gebracht: heeren, hypothecaire
en andere schulden en ook de prijzen
van allerhande producten.
Met den feitelijken toestand voor
oogen moeten maatregelen worden ga-
nomen en voorzieningen getroffen ten
bate der werkloozen. Het partijbestuur
ziet verlichting in de volgende midde
len:
De huren en lasten moeten worden
verlaagd, tegen sterk verminderden prijs
zullen levensmiddelen ter beschikking
moeten worden gesteld; extra hulp zal
moeten worden verleend voor kleeding,
schoeisel en dekking. Hiervoor zal on
middellijke overheidssteun niet kunnen
worden gemist.
Tenslotte wordt betoogd dat het werk
scherp moet worden geconcentreerd op
de voornaamste punten. Het partijbestuur
heeft zich niet verantwoord geacht deze
beschouwing te geven, dan nadat het
wist dat de R.K. fractie in de Tweede
Kamer met de daarin getrokken richt
lijnen instemt.
IVOftOL
(Ingez. Med.)
tavw
Gebrek aan belangstelling op
de Amsterdamsche beurs,
De komende Indische consoli-
datie-leening, Oneenigheid
over den omvang der rubber
restrictie. De petroleum-
prijzenoorlog ten einde?
De houding van Wallstreet was deze
week over 't geheel weer vrij mismoe
dig en daar heeft de Amsterdamsche
beurs zich bij aangesloten.
De omzetten zijn uiterst gering ge
bleven; in vele afdeelingen der z.g. „ac
tieve" fondsen gingen slechts enkele
stuks per dag om. Het gebrek aan be
langstelling weerspiegelt zich in de
'koersbeweging, die geen verandering
van eenige beteekenis vertoont. De on
zekere toestand in Amerika en in
Duitschland, alsmede de voortdurende
inkrimping van het handelsverkeer met
andere landen vormen een voldoende
verklaring voor den geringen onderne
mingsgeest, zoowel van het publiek als
van den beroepshandel. In de afgeloo-
pen week heeft dr. Schacht in een rede
nogmaals, zij het ook tegen zijn bedoe
ling, de mislukking van het door
Duitschland toegepaste economische sy
steem onderstreept. Zijn advies aan
obligatiehouders, om „alle coupons met
de schaar gerust twee a drie iaar in
de lade te laten liggeri", heeft opnieuw
een domper gezet op de verwachtingen,
die de transferovereenkomst voor hou
ders van Duitsche fondsen heeft ge
wekt. Met de uitvoering van de trans
ferovereenkomst gaat het inderdaad'
alles behalve vlot. Een groot deel van
de couponbetalingen over de eerste
helft van 1934, n.l. voor zoover het
dollarcoupons betreft-, heeft nog niet
plaats gevonden; de van 1 Juli 1934 tot
30 Juni 1935 geldende overeenkomst
is eerst dezer dagen van kracht ge
worden en men dient nog af te wachten,
hoe deze in de practijk zal werken. Er
gaat in Duitsche obligatiën dan o^ok
'heel weinig om en de koersen blijven
zich op het eenmaal bereikte niveau
bewegen.
Binnenlandsche beleggingswaarden
zijn wederom wat in koer® aangetrok
ken, hoewel niet alle der in den jong-
sten tijd uitgegeven conversieleeningen
ten volle konden worden geplaatst. Een
van de gunstigste uitzonderingen vorm
de de nieuwe conversieleening van Am
sterdam; niet alle houders der oude
stukken maakten van de gelegenheid
tot conversie gebruik, maar het bedrag
der vrije inschrijvingen was voldoende,
om het resteerende gedeelte der lee
ning onder te brengen. Het in verhou
ding tot de vaste stemming op de be-
leggingsmarkt geringe animo voor nieu
we uitgiften houdt vermoedelijk ver
(Ingez. Med.)
band met het feit, dat voor belegging
beschikbare bedragen worden aange
houden voor inschrijving op de aange
kondigde Indische consolidatie-leening,
die waarschijnlijk omstreeks half No
vember zal worden geëmitteerd. Blij
kens mededeeling van de regeering is
,er haar veel aan gelegen, dat deze;
eerste consolidatieleening een volledig
succes zal hebben, reden waarom zij
zich niet wil binden aan een rentevoet
van 3Yi pet., zoolang deze nog als 'n
experiment moet worden beschouwd.
Aan het welslagen van een 4 pet. In
dische leening met garantie van den
Nederlandschen Staat behoeft nauwe
lijks te worden getwijfeld, vooral nu de
Nederlandsche regeering nogmaals door
een categorische verklaring inzake haar
vasten wil tot handhaving van den
gouden standaard dengenen, die door
het vele geschrijf over devaluatie wan
kelmoedig mochten zijn geworden, een
hart onder den riem heeft gestoken.
Een van de weinige afdeelingen der
aandeelenmarkt, waarop een koersbe-
lin zijn jongste vergadering niet tot
weging van eenige beteekenis viel te
constateeren, was de rubbermarkt. De
noteeringen volgden hier evenwel een
dalende richting, in overeenstemming
met de flauwe houding van het product.
Met de uitvoering van het restrictieplan
schijnt het allerminst vlot te verloopen.
Het Internationale Rubbercomité kon
overeenstemming komen inzake het
percentage der restrictie, dat voor het
eerste kwartaal van 1935 moet worden
vastgesteld, zoodat de desbetreffende
besprekingen tot nader order zijn ver
daagd. Van Engelsche zijde stuurt men
aan op een verhooging van het res
trictie-percentage, dat voor December
30 pet. bedraagt. De Ned. Indische re
gering daarentegen wenscht het percen
tage te verminderen tot 20 pet., om
dat zij vreest, dat een te sterke pro
ductiebeperking zou leiden tot een
prijsstijging, waarvan zij geen goeds
verwacht. Reeds herhaaldelijk heeft de
Indische Regeering te kennen gegeven,
dat de rubbercultuur h.i. niet gebaat
zou zijn met hooge prijzen, die de. ten-
denz hebben, het verbruik te vermin
deren, maar dat gestreefd moet wor
den naar een prijsniveau, dat een „re
delijke" winstmarge laat. Hierbij komt,
dat een prijsverhooging de regeering
zou nopen tot een verhooging van het
uitvoerrecht, op inlandsche rubber,
waaruit wellicht moeilijkheden met de
inlandsche rubberproducenten zouden
voortspruiten. De onzekerheid over de
te nemen beslissing heeft een verlam-
menden invloed op de rubbermarkt
gehad en tot een scherpe daling van
den rubberprijs geleid.
Behalve voor rubberwaarden viel er
ook eenige koersbeweging waar te ne
men in de meer speculatieve Indische
mijnwaarden, van welke Redjang Le-
bong, evenals Sarakreek goudmijnen,
een koersstijging boekten, In de leiden
de fondsen der industrieëele afdeeling
Philips, Unilever, Ford, bleven bij mi
nimale omzetten de koersveranderingen
binnen zeer beperkte grenzen. Suiker-
aandeelen en tabakken zakten bij ge
brek aan belangstelling in koers in.
Aandeelen Koninklijke zijn nagenoeg
niet beinvloed door de berichten uit
Amerika, blijkens welke de strijd op
de benzinemarkt aldaar over zijn hoog
tepunt heen is. Hier en daar is de ben
zineprijs weer iets verhoogd. Door
krachtig ingrijpen der regeering zou
zelfs aan de onwettige petroleumpro-
ductie in Oost-Texas, die de eigenlijke
oorzaak van den prijzenoorlog vormde,
een eind zijn gemaakt. Hoewel de ver
liezen, die de petroleummijen door den
prijzensfrijd geleden hebben, eerst in de
door H. BINDLOSS.
Het meisje keek hem onderzoekend
aan. £e had dikwiils gehoord hoe bui
tengewoon moeilijk de kleine prairie-
boeren het soms hadden, hoe primuieil
en armoedig de bewoners van die klei
ne huisjes midden in een stuk pas
ontgonnen land, soms moesten leven.
Een oogenklik voelde zij zich geslin
gerd tusschen verbazing en medelijden.
Dat hij een leven van zelf-verlooche-
ning in den ruimsten zin des woords
achter den rug had, was duidelük le
zien die verstilde, geduldige uit-1
drukking van z n oogen zooals geen
enkele man in Silverdale had, en zijn
ongeloofelijke zelfbeheersching waren
er de gevolgen van. Dienzelfden stem
pel droegen de kleine boeren, die m
hun plaggenhutten, jaar in iaar uit, j
zwoegden en honger ieden en de man- j
nen uit Ontario, die al hun geld in zaai-
tarwe staken, en die na bewerking van
eigen land zich elders als daglooners
verhuurden, om gedurende den tit'd tus
schen zaaien en oogsten aan den kost
te komen. Maar ze wist ook dat het
eerste jaar van Courthorne nooit zóó
geweest kon zijn, als 't verslag van den
zaakwaarnemer van haar oom waarheid
bevat had; daarom keek ze hem even
onderzoekend aan. Maar geen oogen-
blik kwam er werkelijke twijfel in haar
op. Haar vertrouwen zou een heel wat
zwaardere proef hebben kunnen door
staan.
„Gelukkig, dat je 't nu anders hebt.
Maar waar heb je zooveel verstand van
bruggenbouw gekregen? Alleen het be
hoorlijk leeren gebruiken van een bijl
duurt al jaren!"
Witham begon te lachen. „Mij heeft
het vier jaar gekost, maar bij iemand,
die geen geld heeft gaat 't gewoonlijk
heel wat vlugger dat bij een ander, ze
moeten zelf erachter zien te komen,
hoe ze een werktuig gebruiken moeten.
En wat deze brug betreft daar ben
ik maar niet zóó aan begonnen! Ik
heb er heel behoorlijk in Winnipeg
teekeningen van laten maken. En dan
is het hier in Silverdale prettig werken
je vrienden hebben me zoowel met
hun handen als met hun belangstelling
gesteund. Behalve heel in het begin,
is hun houding steeds vriendschappe
lijk en tegemoetkomend geweest en
wat dat begin aangaatveel anders
had ik toen eigenlijk ook niet kunnen
verwachten."
Maud kleurde even, maar al te goed
herinnerde ze zich nog haar eigen
houding ten opzichte van hem. ,^Zou
je dat alles nu niet kunnen vergeten?"
vroeg ze met een ongewoon zachten
klank in haar stem. ..Nü zouden zei
toch alles voor je willen doen je in
alles willen steunen?"
„Och.... een goed geheugen mag
nadeelen hebben maar 't heeft ook
tveel voordeelen en ik herinner me'
toch het duidelijkste van alles, dat ze
me daarna vertrouwd hebben; feitelijk
zonder bewijzen, dat zulk een vertrou
wen gerechtvaardigd was. Dat heeft
toen een groot verschil gemaakt, en
dat zal 't blijven maken."
Maud keek op. „Vindt je dat werke
lijk?" vroeg ze nadenkend. ,Ik dacht
niet, dat "t zooveel verschil gemaakt
had. Volgens mij zou je gebleven zijn,
ondanks alles, zelfs als ze je hadden
willen wegjagen."
„Ja", antwoordde Witham rustig.
„Dat zou ik zeker; maar wat ik bedoel
is dit: het feit dat ze een totaal vreemd
iemand, die daarbij nog een slechten
naam had, in hun midden opgenomen
hebben en hem de kans gegeven heb
ben om te toonen, wie hij was, heeft
me een groote verplichting opgelegd.
Dat en de houding van je tante hebben
heel wat dingen mogelijk gemaakt, die
me anders misschien te sterk geweest
waren."
De meest voor de hand liggende ge
volgtrekking was, dat de verloren zoon
in het rechte spoor gehouden was, door
op zijn eergevoel te werken, maar geen
oogenblik kwam het bij Maud Barring
ton op, om aan zijn woorden die uit-'
legging te geven. Ze had haar wantrou
wende houding dikwijls genoeg be
treurd, daarom besloot ze om van deze
gelegenheid om haar Gevoelens onder
woorden te brengen, gebruik te maken.
„Lance", zeide ze, terwiil ze hem)
open en eerlijk aankeek, ,Jn vele op
zichten is tante verstandeer geweest
dan ik, maar toch heeft zij evenals ik
een fout begaan. Wat zij je uit goedheid
en edelmoedigheid gegeven heeft, was
iets, waar je door je persoonlijkheid
recht op had."
Door die woorden maakte ze haar
overgave volkomen, want daardoor gaf
ze Witham te verstaan, dat ze hem
niet alleen nu haar vertrouwen waar
dig keurde, maar dat ze hem, ook wat
het verleden betrof, van alle schuld
vrijsprak. Haar vertrouwen trof hem
als een zweepslag; het was hem onmo
gelijk iets te antwoorden, en toen hij
zich, om zijn beheersching te herwin
nen, van haar afkeerde, ontsnapte hem
even een gekreun van wanhoop. Ver
vuld van een eigenaardig gevoel van
verwachting, bleef Mhud onbeweeglijk
staan, maar juist op dat oogenblik kwam
er een onderbreking een naderbij
komende hoefslag in het berkenboschje
en even daarna een hooge mannenstem,
die een Fransch liedje zong. Met een
verwonderden blik keek Maud haar
metgezel aan.
„Hoor je dat, Lance?" zeide ze. „Hoe
lang is t geleden, dat jij dat liedje
gezongen hebt?"
„Dat?" antwoordde Wlitham, strak
door het besef van wat hij deed, „dat
ken ik niet nooit van mijn leven
gehoord".
Met groote oogen staarde het meisie
hem aan. „Denk eens na," zeide ze. ,,'t
Is heel lang geleden, maar ie kunt 't
onmotfelijk vergeten zijn. Je herinnert
je madame Aubert, mijn Fransche gou
vernante, toch wel, en dien dag in de
schoolkamer, toen ze mij dat liedje
probeerde te leeren en dat jij t toen
stil bent komen afluisteren! Ik kon de
melodie maar niet te pakken krijgen
en toen naderhand wat heb ik toen
gehuild jij in de biljartkamer uit
volle borst dat liedje aan 't zingen en
oom Geoffrey, die op jou de vijf gulden
gaf, die hij mij beloofd had!"
„Ik weet er niets van", antwoordde
Witham heesch, terwijl hij zich afkeer
de. Zoo, met zijn rug naar haar toe,
keek hij het pad af, dat van 't berken
boschje naar de bjrug liep.
Duideljjk zichtbaar in het heldere
maanlicht zag Witham een man te paard
aankomen. H;i was gekleed in de ge
wone met kralen versierde tuniek van
een prairiebewoner en ofschoon Hij nu
niet meer zong en de groote breede
rand van zijn hoed zijn gezicht over
schaduwde, was er iets in zijn houding
iets aanmatigends en toch sierlijks, dat
Witham van het eerste oogenblik af
bekend voorkwam. Het was niet de ge
wone brutale, onbeschaamde houd"1'
van de Amerikaansche comboys, die
dikwiils de grens overkwamen, maar
iets, dat oneindig meer verfijnd en ge
distingeerd was, iets dat aan de galante
ridders van vervlogen dagen denken
deed. En naar haar woorden te oordee-
len, was dat 't ook. wat Maud Barring
ton het eerste opviel.
fWord? vp«-vo!gdJ