DAMMEN EN SCHAKEN.
VQOR DE JEUGD» OrHer redactie va
ZEEUWSCHE KRONIEK.
VARIA.
11.
Mevrouw C. E. DE LILLE HOOGERWAARD.
HET KINDJE IN DE
SPIEGEL.
TEKENPLAATJE.
HIJ WIST HET EVEN GOED!
oore, buten liepe om 'n bitje op te
luchten. Ze zette gezichten, die bie
ulder jaeren paste, wae da 'k uut
begreep, da ze nie liepe te tobben,
da ze pas over een jaer of tien,
twaoleve een plekke zouwe kunne
kriege. 'k Rocht daer ook nog over
an 't praoten mit 'n ouwen onder
meester. De goeie man vertelde
me nie vee nieuws. Mer ie zei ook
nog, dat er 50 jaer gelee net te
genover 'n niepend gebrek an
schoolmeesters was en dae gaf 'n
'n paer bewiezen van, die 'k joe
toch is moe schrieve. Op Urk
mochte z' op 't lest vor 'n onder
meester 1200 gulden gee. Dat was
3 mei zö vee, as de wet bepaeld
ao. Mè 't zotste was noe, dat de
bovenmeester mè 700 gulden ao
en vrie van uusure was. Oe da ze
dat dae toen verder geregeld
wist dien meneer nie. Nae mien
meênienge ao die bovenmeester
mè moete stollesteere voor onder
meester an z'n eige schole.
En op 'n durrep in Drente kon-
de ze geen ondermeester kriege.
Mè noe zat er 'n ondermeester in
't erremwerrekuus in da durrep.
Die zat dae vanself nie, omdat
zö braof was geweest. Mer»ie wier
wir in de schole gebrocht. De ge-
meenteraed was blie da z'n school
meester vor 'n koopje aode, in t
erremuus was blieschap, da ze de
man kwiet waere mit oög op de
kost en ie was vanself ook eêl blie,
dat 'n wi prontjes an 't werk kon.
'k Moe wir uuscheê. Aolebei de
groetenisse van Jikkemien en
je goeie vriend,
Jewannes
gemeester. Als lid van de Algem.
Staten werd hij verdacht de ver
heffing van Willem IV tot stad
houder in 1747 te hebben tegenge
werkt.
Toen hij op 29 Nov. 1747 van
een vergadering der 'Staten-Gene-
raal met de schuit te Zierikzee
aankwam, werd hij door 't grauw
op een stadsvuilniswagen naar de
stad gebracht en een maand lang
in gijzeling gehouden.
Hij overleed 6 Nov. 1756 en
werd in de kerk te Dreischor be
graven. Tijdens zijn leven had hij
aldaar voor zich een prachtig graf
monument laten maken, dat
12000 heeft gekost. De rijke,
kinderlooze P. Mogge vermaakte
aan Zierikzee 420.000 om in de
ze stad een hoogeschool te stich
ten, De edelmoedige man had dus
kwaad met goed vergolden. De
hoogeschool is er niet gekomen,
ook niet een armkinderhuis, dat
volgens het testament dan moest
gesticht worden. Van de rente
werden stadsschulden betaald en
in 1796 en 1797 de jaarwedden der
predikanten. In 1818 werd het le
gaat, dat door de tijdsomstandig
heden tot ongeveer een derde was
gekrompen, grootendeels gebruikt
voor de visscherij te Zierikzee,
doch na 28 jaar bleef er slechts
een tiende deel meer over.
November Zierikzee te verlaten, zijde van het kasteel Westhove al-
Op 7 November legde de magi- leen meer dan 600 stuks. In 't ge-
straat den eed van trouw af aan heele bosch 800. Te Middelburg
I Oranje en de Staten en is sedert j werd een man door een omvallen-
den boom doodelijk getroffen. Een
vrouw, die in 't water waaide, ver
dronk.
Tal van schepen strandden
de kust.
op
aan hun zijde gebleven.
7 November 1658.
Johan de Brune, raadpensiona
ris van Zeeland, overlijdt te Mid
delburg. Hij muntte uit in rechts
geleerdheid, staatkunde, geschie
denis en letterkunde. In 1589 te
Middelburg geboren, werd hij in
1634 Raad en in 1638 secretaris ,.,;;a t„~ a i
van zijn geboortestad. In 1644 werd X&a l i*P
^secretaris der Staten van Zee-
9 November 1834.
De nieuwe Hervormde kerk te
Westkapelle voor den dienst inge-
en in
1649 raadpensioimris^fn I
de Zeeuwsche Nachtegaal zijn ge- S °1 t,°renl' d,le
dichten van hen, npgeLnen'. HL ïtfcÖMLr'SS
6 November 1599.
De Raad van Vlaanderen, zijnde
de hooge rechtspleging voor
Staatsch-Vlaanderen, wordt door
de Algemeene Staten opgericht.
Ofschoon op het eind der 16de
eeuw nog maar een klein deel van
het tegenwoordige Zeeuwsch-
Vlaanderen aan de Staten behoor
de, werd toch over het veroverde
gebied een hooge rechtbank inge
steld. Zij werd te Middelburg ge
vestigd. In 't eerst bestond zij uit
6- leden, later bij uitbreiding van
het gebied, steeg dit tot 7, 8 en 9,
De leden moesten doctor of licen
tiaat (bevoegde) in de rechten zijn
en te Middelburg wonen. Zij ver
gaderden 4 maal 's weeks in de
Abdij. Hun bezoldiging werd ge
vonden uit een omslag ,over
Staatsch-Vlaanderen van 4 gr. vl.
of 0.10 van ieder gemet. Deze
omslag bedroeg jaarlijks ongeveer
10.000. De leden hadden zoo
goed als voor hun leven zitting.
Zoo was het mogelijk, dat mr.
G. van den Brande in 1746 een hal
ve eeuw voorzitter was. Mr. W.
Schorer heeft zitting gehad van
1740 tot de opheffing van den
Raad in 1795, toen Staatsch-Vlaan
deren door de Franschen is in be
zit genomen.
6 November 1756,
Te Zierikzee overlijdt mr. Pie-
ter Mogge, burgemeester van Zie
rikzee en lid der Staten Generaal.
Wij maken van dezen regent in
de Zeeuwsche Kroniek melding
om in 't kort te laten zien, wat hij
voor zijn vaderstad Zierikzee ge
weest is, ondanks ondervonden
smaad en hoon. Geboren in 1698
was hij reeds op 22 jarigen leeftijd
lid van de vroedschap, later bur-
7 November 739.
Willebrord, een der voornaam
ste evangeliepredikers op Wal
cheren en andere Zeeuwsche
eilanden sterft op 81 jarigen leef
tijd.
Hij was in 658 in 't tegenwoordi
ge Engeland geboren en werd in
695 te Rome tot aartsbisschop van
Utrecht gewijd. In de stad Utrecht
heeft hij de St. Maartenskerk ge
sticht.
Op Walcheren bij Westkapelle
heeft hij in 694 een Wodansbeeïd
stuk geslagen. Het zoogen. Markt-
putje te Zoutelande wordt naar
hem Willebrordsput genoemd, of
schoon het onzeker is, dat hij het
heeft doen graven. Een legende
zegt ook, dat de Vlissingers zijn
flesch hebben gestolen, vandaar
hun bekenden bijnaam. Ook de
flesch of beker in het wapen der
stad zou er zijn ontstaan aan te
danken hebben.
Willebrord, de apostel der Frie
zen, die destijds ook op Walche
ren woonden, overleed in de door
hem gestichte abdij te Echternach
in Luxemburg.
lii' -ïijAÜSA}.
7 November 1576.
Zierikzee kiest weer de zijde
van de Staten en van Oranje.
In 1572 behoorde Zierikzee ook
tot de vele steden, die het Spaan-
sche juk hadden afgeworpen
Na een kloekmoedige verdedi
ging' van 8 maanden moest de stad
zich op 2 Juli 1576 aan de Span
jaarden overgeven. Deze overgave,
menschelijkerwijs noodlottig, is
echter het middel van behoud voor
geheel Zeeland en Holland ge
weest. De Spaansche soldaten
toch, die recht hadden op 22
maanden achterstallige soldij, wa
ren door den buit van het verover
de Zierikzee, groot 100.000, op
verre na niet tevreden gesteld.
Daar bovendien door den dood
van Requesens er geen hoofd van
gezag was, sloegen de soldaten
eerst op Schouwen aan het muiten,
later ook in Vlaanderen en Bra
bant. De Spaansche bevelhebber
Mondragon was genoodzaakt op 3
werd het leed des levens niet ge
spaard. In één maand verloor hij
twee volwassen zoons door den
dood. Zij werden in de Nieuwe
Kerk te Middelburg begraven. Bo
ven hun graf werd een bord opge
hangen, waarop stond:
Gij jonge en dertel liên
Komt aan dit Graf bezien
't Geen dienstig is te weten:
Twee broeders, jong en sterk,
Bedekt hier deeze zerck
Beid in één maand verbeten,
9 November 1800.
Zware storm in geheel Zeeland.
De molens van Nieuw- en St.
Joosland, Grijpskerke, Meliskerke,
Aagtekerke en een molen te Vlis-
singen waaiden om. 't Waren zoo
gen. standaardmolens.
Ook de kerkruïne van Krom-
menhoeke werd tegen den grond
geslagen. Talloos waren de hoo
rnen, die omwaaiden. Aan de zuid-
hersteld. Eerst ruim 3 jaar later is
de tegenwoordige kerk gebouwd in
de Noordstraat. Op Zondag 11 Nov.
a.s. zal ds. W, Reus in een gods
dienstoefening het 100 jarig be
staan der kerk herdenken.
R.
B. J. d. M.
(Nadruk verboden.)
Op jacht.
Hij komt glorierijk thuis met 2
eenden.
Zie je schat, zegt hij tegen
zijn vrouw, m'n buit. Twee wilde
eenden.
O, antwoordt zei, Zijn de
eenden ook wild De boer, die
hrnr hier een uurtje geleden om
schadevergoeding kwam was het
m ieder geval.
Partij gespeeld in den wedstrijd
MiddelburgGoes, Vlissingen in
combinatie op 10 Oct. j.l. te Mid
delburg.
Wit: J. BONNET, Goes.
Zwart: H. STROOBAND,
Middelburg.
Fransche opening.
1. e2e4 e7e6
2. d2d4 d7d5
3. Pbl—c3 Pg8—f6
4. Lelg5
In de door Svenonius aanbevo
len variant 4. e4Xd5, e6Xd5, 5.
Lel— g5 speelt Zwart het best.
5. Pb8c6, een zet,
die indertijd door Aljechin aanbe
volen en door Bogoljoebof in zijn
partij tegen Mieses, Berlijn 1920
in de praktijk gebracht werd.
4Lf 8—e7
5. e4e5 Pf 6—d7
6. Lg5Xe7
Nu h2h4 DiT wordt als een
sterke zet beschouwd. Het juisce
antwoord daarop is
12.
13.
14.
f7—f5
d4Xc5 Pd7Xc5
Pc3—e2 b7b5
rS?~c3 Pc5Xd3
15. Ddl><d3 Lc8—b7
1 e probeeren was ook het paard
van c6 via d8b7 en c5 naar e4 te
brengen.
c7c5 en na 7. Pc3b5 is f7
f 6! het beste
6Dd8Xe7
7- g2-g3
Veel wordt hier 7. Pc3b5 ge
volgd door 8. c2c3 gespeeld.
70—C
Ook kan 7a7a6 en
8c7c5.
8. f 2f4 a7a6
9. Pglf3 c?c5
10. Lf 1d3 Pb8c6?
1100
Nu 11. Ld3Xh7f gevolgd door
12. Pf 3g5 DiT gaf zeer kansrijk
spel. Daarom is de tiende zet van
Zwart niet sterk.
16. b2b4
17. Tf 1—cl
18. a2a4
19. Pe2d4
Iets beter is wellicht 19. ab5:
Pa7Xb5, 20. Pf 3—d4, Pb5Xd4, 21.
6i Pe2Xd4, en 22. Pd4b3 met 23.
Pb3—a5 of Pb3c5.
19b5Xa4
20. TalXa4 Pa7—c6
21. Pd4Xc6 Tc7—c6
22. Pf 3d4 Tc6—c4
23. Pd4b3 De7d7
24. Ta4—a5 Dd7—c7
25. Ta5c5 Dc7b6
26. Kglf 1 Tc4Xc5
27. Pb3Xc5 Lb7c6
28. Kf 1—el Lc6—b5
29. Dd3d4 Tf 8—c8
30. Kei—d2 Tc8c6
31. Pc5b3 Db6b8
32. Pb3c5 Lb5c4
33. Tel—al Lc4b5
Hier werd tot remise besloten.
;0fR.w,
Wat 'n regen Met stralen valt
het water uit de lucht en de goten
kunnen het water niet verzwei
gen.
,,'t Begint nog harderjuicht
Bob, die voor de rame~n naar het
neerplassende water zit te kijken.
„Kijk eens, er stroomt een beek
langs de stoep."
„Ik laat er straks mijn bootje in
varen," beweert Jaap en gaat vast
naar de speelgoedkast om het
oranje vaartuigje op te zoeken, dat
hij de vorigen zomer uit Sche-
veningen heeft meegebracht.
„Als 't ophoudt, ga ik meteen
naar buiten, hoor", zegt hij be
slist.
't Lijkt, of de regen minder
wordt, maar op eens begint 't met
verniewde kracht. Niemand waagt
zich op straat. Wie er in was,
schuilt in een portiek of onder een
zonnescherm.
,,'t Was nodig voor de tuinen en
het land, hè", zegt'Bob wijs.
„Ja, hard nodig. Maar 't gaat
nu wel een beetje te fors. De
bloesems en het jonge blad slaan
door die slagregens van de bo
men af", beweert moeder.
„Dat 's jammer", vond Jaap.
„Maar nu houdt 't toch op. Ik ga
naar buiten".
Met zijn boot in de hand loopt
hij paar het stromende water
bij de stoeprand. Bob volgt hem
Maar nauwelijks is de jongen bui
ten de deur, of hij hoort een ang
stig gepiep. Hij kijkt en zie, daar
ligt een klein vogeltje bij de muur
kletsnat. Bob raapt het vlug op,
loopt er mee naar moeder en laat
't stumperdje zien.
„Die is door de wind en de
regen uit het nest gevallen", denkt
moeder.
„Hebt u een kooitje
„Weineen, maar dat is ook niet
nodig, 't Beestje moet eerst dro
gen en dan zullen we eens zien, of
't al vliegen kan. Was de kachel
nu nog maar aan 1"
„Ik weet wat", zegt Bob op eens.
Hij loopt naar de theetafel en komt
aandragen met de warme tthee-
muts, die hij van de theepot heeft
gehaald, „Is dat niet een lekker
warm nestje
Dat is het zeker. Al gauw ligt
het bibberende diertje m het war
me holletje en heeft het naar zijn
z'n.
„Kom je roept Jaap aan de
voordeur.
Ja, Bob komt. Maar niet om
naar het varende bootje te kijken,
Hij onderzoekt, of er soms nog
meer jonge vogels uit de nesten
gevallen zijn.
Hij vindt er nog twee. En een
paar buurjongens laten even later
zien, dat ze een jonge spreeuw
hebben.
„Geef mij 'm", dringt Bob aan,
En hij vertelt, wat hij er mee gaat
doen.
Alle natte vogels komen in de
warme muts. De bui drijft hele
maal weg en na een half uurtje
schijnt de zon weer.
Bob wil zijn nest met jonge vo
gels eens even aan zijn vriendjes
aten zien en loopt voorzichtig met
de theemuts naar de voordeur.
„Floep daar vliegt meteen de
spreeuw weg, nu hij de 'ouiteMucht
ruikt en de zon ziet. Recht op de
akgoot af.
Bob gaat op 't stoepje zitten met
de muts op zijn knieën.
„Hup daar gaat er weer een.
Bob ziet, dat alle veren nu droog
zijn en de ene vogel na de andere
vertrekt. Vóór de laatste weggaat,
zegt deze „Piep, piep
Bob lacht. Want hij meent, dat
dit betekent: „Dank je wel,
hoor
J. H. Brinkgreve
Entrop.
Hansje verbaasd. „Ja knikt oom
Jaap en als zijn neefje hem ver
wonderd blijff aankijken, gaat hij
lachend voort.' „den veearts na
tuurlijk, jongen Dacht je soms,
dat ik om onzen huisdokter sturen
?f f
Hans knikt Ja, dat had hij in
derdaad gedachtDat er voor de
dieren een aparte dokter wezen
zou, had de kleine man nooit ge
hoord „Ha, ha schatert oom
Jaap, „jij bent me ook een grap
penmaker, hoor En hij stelt ztch
voor, hoe de huisdokter wel zou
staan te kijken, als hij op eens bij
het zieke paard geroepen werd
Hansje is het er nog niet hele
maal mee eens
„Weet die veearts het dan wel
even goed vraagt hij een beetje
weifelend. „En of verzekert
oom Jaap, „ik zou denken, een
beetje beter ook nog Je zult eens
zien, hoe gauw hij er „ouwe Bles"
weer bovenop brengen zal
Oom krijgt gelijk en Hansje heeft
van dat oogenblik af een geweldi
ge eerbied voor alles wat veearts
heet
Er is inmiddels een half jaartje
voorbij gegaan. Hans is weer bij
zijn ouders thuis, maar deze zijn
verhuisd en ze wonen nu in een
straat, waar de jongen elke dag' op
zijn weg naar school het huis van
een veearts voorbij komt Als
Hansje naar het zwarte bordje
kijkt, waarop de naam en het be
roep te lezen staan, denkt hij nog
wel eens dikwijls aan „Bles" van
oom Jaap Hoe ziek dat paard
toch is geweest en hoe de dokter
hem toen weer helemaal genezen
heeft
Op zekeren middag, als Hansje
na schooltijd de kamer binnen
stapt, zit zijn moeder met een pijn
lijk gezicht in een stoel en ze ver
telt, dat ze is gestruikeld en
waarschijnlijk haar voet wel zal
hebben verzwikt.
,,'t Zal morgen wel weer beter
zijn verzekert ze met een ilau-
we lach, maar vader, die inmiddels
ook is thuisgekomen, schudt het
hoofd. „Kun je net begrijpen
zegt hij, na de pijnlijke voet eens
even te hebben onderzocht. Hij
keert zich vervolgens naar Hans
en gaat voort: „jongen, loop jij
eens een, twee, drie naar den dok
ter en vraag, of hij vanavond ook
nog even komen kan".
Moeder stribbelt tegen, maar
Hansje is a! weg.
Geen vijf minuutjes later staat
hij echter al weer in de kamer
met de woorden: dokter zal zao
gauw mogelijk komen, Mams
Moeder kijkt hem verwonderd
aan. „Hoe ben je zoo gauw terug,
vent vraagt ze verbaasd. Ze
gaat de afstand na, die toch min
stens wel een kwartier moet zijn
en vraagt dan opnieuw: „kwam je
dokter toevallig tegen, Hans
„Nee moeder lacht Hansje
vrolijk, „maar ik ben maar even
naar den veearts gegaan, hier in
de straat Oom Jaap zei laatst,
die weet het even goed En dat is
Ook zo, hoor gaat hij dan met
overtuiging verder." „Oude Bles is
pr ook weer heelemaal door opge
knapt, Mams".
R. Winkel.
Kleine Toos kijkt in de spiegel
En.... daar ziet ze nog een
kind,
Dat als zij 'n blauw jurkje aan
heef
Of die Toos dat aardig vindt
Toosje heeft geen broertj' of zusje
En zij speelt meestal alleen,
Leuk op eens nu die verrassing..
Toosje dribbelt vlug er heen,
Dag, lief meisje zegt zij
vriend'lijk.
En kijk 't and're lacht
Toosje knikt eens, 't vreemde
meisje
Heeft daar stellig op gewacht.
Want ook zij begint te knikken.
Toosje vraagt: Ben j' altijd
zoet
Maar geen antwoord komt, al
luistert
Kleine Toosje nog zoo goed
Straks zit Toosje voor een bordje,
Dat maar steeds niet leger
wordt.
Toosje heeft geen trek en knoeit
r, wat
Op haar schone, witte schort
Even gaat Moes naar de keuken,
Laat haar kleutertje alleen....
Waar gaat me die kleine rakker
Zoo permantig eensklaps heen
Met haar bordje loopt het meisje
Naar de spiegel en vraagt dan:
Kindje, wil je mijn andijvie
Ikke hou er heus niet van
Hansje is voor zijn gezondheid
enkele maanden bij zijn oom en
tante op de boerderij gelogeerd
Op zekeren dag komt oom met
een bezorgd gezicht de kamer in
en zegt tegen zijn vrouw: „het is
met het paard niet als het wezen
moet Ik denk, dat ik den dokter
maar eens even komen laat
„Den dokter, Oom vraagt
