DE VREEMDELING VAN
SILVERDALE
KRONIEK van den DAG.
NIVEA
ZEELAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DONDERDAG 25 OCTOBER 1934. N». 252.
MIDDELBURG.
Na Üen koningsmoord te Mar
seille Regeeringscrisis-inter-
mezzo in Zuid-SlaviëWeinig
verandering Minister-presi
dent Gombös naar Warschau
Polen blijit raar doen.
De vliegerij naar Melbourne heeft 'n
paaj dagen aaneen de belangstelling
voor wat er verder nog in de wereld
voorviel, vrijwel geheel weggeblazen.
Men zou kunnen wenschen, dat dit een
heelen tijd zoo mocht blijven. Dan kre
gen de heeren politici eens gelegenheid,
om in alle kalmte hun werk te doen,
zonder dat het voor hen noodig zou
zijn rekening te houden met een zekere
ophnbare meening; wij bedoelen die
penbare meening, die door de kranten
m.-naakt wordt, willens en wetens in
'tlbelang van sommige duistere mach
ten, wapenfabrikanten en dergelijke.
Mjisschien, dat de politici er dan meer
van terecht brachten dan tot dusver.
Al zou men daarop niet al te zeer kun
nen vertrouwen, nademaal een vos wel
zijn haren, maar gewoonlijk niet zijn
streken verliest.
Het heeft overigens weinig zin, zich
nog verder in dit soort van dingen te
verdiepen. Er zouden alleen maar uto
pieën uit te voorschijn kunnen komen
en daarmee mogen we ons hier niet
op houden.
I erwijl Scott en Black en Parmentier
en Moll naar Melbourne raasden, is er
het een en ander gebeurd, dat de moei-
te waard is, nog even naar voren ge
bracht te worden. Zoo beleefde Zuid-
Slavië in die paar dagen een kabinets
crisis, die al weer is opgelost. Zij kwam
niet onverwacht. Het lag voor de hand,
dat de regeering haar ontslag zou aan
bieden, nadat de vermoorde koning
was begraven. De regentschapsraad,
welke voor den koning-knaap Peter het
koninklijk gezag uitoefent, diende in
de gelegenheid gesteld te worden naar
zijn opvattingen een nieuw kabinet in
het leven te roepen. Men verwachtte
vrij algemeen, dat dit nieuwe kabinet
op een veel breeder leest geschoeid
zou worden, met name, dat er Kroati
sche en Sloveensche vertegenwoordigers
in zitting zouden nemen. Voor de bin-
nenlandsche situatie van Zuid-Slavië
had dat van veel belang kunnen wor
den. Het zou een grootsche poging be
duid kunnen hebben tot pacificatie: de
K.oatische en Sloveensche minderheden
j zouden er de hoop uit hebben kunnen
iputten, dat hun nu eindelijk eens recht
gedaan werd. Het offer van koning Alex-
Oder's leven ware dan niet heelemaal
voor niets gebracht. Voorloopig ziet
het er alevel niet naar uit, dat er veel
in die richting gaat geschieden. De
nieuwe regeering wijkt niet veel van de
oude ,af; er zijn maar een paar vertegen
woordigers van de zich verdrukt voe
lende Kroaten en Slovenen in opgeno
men. Misschien komt het mee te" val-
len, Men schildert den voornaamsten
regent, prins Paul, den neef des ko-
nings, af als een fijn beschaafd man,
die zeer beslist weet, wat hij wil. Het
zal dan binnenkort uit de praktijk wel
blijken.
Er is overigens weinig belangrijks
meer gebeurd in direct verband met
den moord op Alexander I. (Hier en
daar zijn nog een paar Kroatische ter
roristen gearresteerd, o.a. in België en
ongarije, maar dat lijkt niet van veel
invloed op het nog altijd voortdurende
onderzoek te zullen worden.
Omtrent de ontwikkeling der inter
nationale politieke verhoudingen na
den moord, valt ook niet veel te zeg-
door H. BINDLOSS.
63.)
"Kom morgen liever terug", zeide hij
zonder op te kijken. ,,Zien jullie niet,
dat :k t op t oogenblik te druk heb.
Wel verduiveld, waarom donderen
jullie nu niet op."
Dane legde hem een hand op den
schouder. „We wachten op j0u. Jij gaal
met orus mee".
Ferris draaide zich om en keek hem
engeloovig-verbaasd aan. „Waar naar
toe?"
„Naar 't station in de nederzetting",
antwoordde Dane droogjes. „En van
daar uit mag je 't zelf zeggen. Maak nu
geen drukte, dat geeft je toch niets
en wat je boerderij betreft, kan ik je de
verzekering geven, dat er behoorlijk
zorg voor gedragen zal worden tot je
hem verkocht hebt. Zou je je maar
niet klaar gaan maken?"
Iets in de langzame, rustige stem gaf
Ferris de overtuiging, dat tegenwerpin
gen maken nutteloos zou zijn; hij be
greep, dat de beide mannen geen oogen
blik zouden aarzelen om kracht te ge
bruiken, wanneer dat noodig mocht zijn
en op hulp van zijn knechts behoefde hij
niet te rekenen.
gen. Daar zit weinig teekening in voor
loopig. Het heeft er nog het meest van,
dat deze er niet veel door zal verande
ren. In Duitschland schijnt men zich
weliswaar een oogenblik verbeeld te
hebben, dat minister Goering heel wat
te Belgrado gepresteerd heeft, doch
daar kan men aan twijfelen. Op den dag
na de begrafenis kwam, als gemeld, de
raad van de Kleine Entente (Benesj,
Titulescu en Jeftitsj) bijeen en na afloop
werd een commmuniqué verstrekt, dat
op de Duitschers slechts als een koude
douche gewerkt kan hebben. De drie
ministers zeiden daarin zeer nadruk
kelijk, dat Tsjecho-Slovakije, Roemenië
en Zuid-Slavië als tot dusver één lijn
zouden blijven trekken in samenwerking
met Frankrijk, Al schijnt Goering hiel
en daar te Belgrado wel eenige sym
pathie gewekt te hebben (echter ook
antipathie), het ziet er nog niet naar
uit, dat Zuid-Slavië de even ontloken
vriendschapsgevoelens voor Duitsch
land nu zoo maar tot vollen bloei zal
brengen. In tegendeel: er lijkt eerder
stilstand in dat ontluikingsproces te zijn
ingetreden.
In (verwijderd) verband met de mis
daad van Marseille heeft het tenslotte
nog al de aandacht getrokken, dat de
Hongaarsche premier Gömbös verle
den week een bezoek aan de Poolsche
hoofdstad Warschau bracht. Hongarije
is immers een beetje gecommpromit-
teerd door het feit, dat het gastvrijheid
verleende aan de ergste Kroatische ter
roristen. Men vroeg zich af. wat de Pool
sche regeering dan toch wel bezielde,
om direct na de begrafenis Gömbös te
ontvangen. Dat moest toch een heel
zonderlingen indruk maken. Het deed
dat inderdaad, maar toch eigenlijk niet
meer dan alles, wat Polen sinds een
jaar ongeveer uitspookt. Dat het een
vriendschapsverdrag met Duitschland
sloot en daarna zeer beslist een anti
Franschen koers insloeg, ondanks de
voormalige bijster hartelijke betrekkin
gen met Frankrijk, is minstens even ver
bazingwekkend als 't bezoek van Göm
bös. Dat bezoek past eigenlijk precies
in Polen's jongste politieke bedrijvig
heid. Men schijnt er te Warschau op uit
te zijn, om Parijs op alle mogelijke ma
nieren te prikkelen.
De banden tusschen Polen en Honga
rije heeten door Gömbös' bezoek nader
aangehaald. Zonderling is dat. Immers
loopen de politieke inzichten van Polen
en Hongarije geheel uiteen. Te Boeda
pest heeft men zijn gedachten perma
nent op een en 't zelfde punt gericht:
de herziening der vredesverdragen, om
verloren Hongaarsch gebied terug te
krijgen. Te Warschau daarentegen moet
men niets van die herzieningsgedachte
hebben. Polen won vreemd gebied en
wil het behouden ook. Hoe nu die
Poolsch-Hongaarsche toenadering te rij
men?
Er valt voorloopig niet veel van te
begrijpen. Polen speelt een spel, waar
van de dessous onzichtbaar zijn. Mis
schien, dat men er eerlang achter komt.
Moge het dan zoo zijn, dat men vrede
met de Poolsche politiek kan hebben.
Momenteel kan men daar echter niet
gerust op zijn.
o j
qeipnmgmnandm.
.voordz
huidtvwunymfr
(Ingez. Med.)
„Dat had ik kunnen verwachten", zei-
de hij hoonend. ,,'t Is natuurlijk niet ge
oorloofd om het nichtje van onzen ge-
achten leider de waarheid te zeggen-
Weten jullie, wat ik gedaan heb?",
„We weten, wat je dien avond van
den brand gedaan hebt", -antwoordde
Dane koel. „Ik zou gedacht hebben, dat
je daarmee tevreden geweest was".
„Wel, ik heb me nu aan nog iets ern-
stigers schuldig gemaakt", zeide Ferris.
„Als je 't graag weten wil, wil ik het je
met genoegen vertellen".
De vingers van Dane sloten zich als
een schroef om zijn arm. „Als je 't
waagt", dreigde hij hem, „sla ik je bont
en blauw".
Het volgende oogenblik werd Ferris
van zijn stoel gelicht en geen tien mi
nuten later duwde Dane hem den wach
tenden wagen in, waar hij met een kame-
raadschappelijken grijns door een
derden man ontvangen werd, die daarna
bij wijze van voorzorg, vlak naast hem
ging zitten. Van de boerderij van Ferris
tot aan de nederzetting was 't meer dan
een uur rijden, maar ondanks den lan
gen duur van den rit werd er bijna
geen woord gesproken en toen ze het
kleine plaatsje bereikt hadden, bleef
een van de mannen voor het hotel, waar
ze hem zoolang ondergebracht hadden,
op wacht staan, tot de rookpluim van
den sneltrein voor Montreal boven de
boomen van de inzinking, op een mijl
afstand van het station, zichtbaar werd.
Hij werd door de beide mannen naar
het perron gebracht en toen de trein
MIDDELBURGSCHE IJSCLUB.
Woensdagavond hield de Middet-
burgscljq IJsclub haar jaarvergadering
in de bovenzaal van de „Vergenoeging
onder voorzitterschap van den heer A.
de Jonge, die fzeide, dat het bestuur
blijde is weer aan het merk te kunnen,
vooral nu er veel ijs voorspeld wordt-.
De vereeniging is met 572 leden in
bloeienden toestand en ook de finan
ciën staan er goed voor. Zij is nu Ko
ninklijk goedgekeurd en ook aangeslo
ten bij den Kon. Nederl. Schaatsenrij-
dersbond.
Spr. wilde nu reeds hen, die meenen
wel als lid te kunnen bedanken, waar
schuwen, want men moet, als er ijs komt,
en men wil weer toetreden entreegeld
betalen.
Naar aanleiding van de ingekomen
stukken besloot de vergadering bij den
Bond het mogen doen verrijden van 't
Provinciaal kampioenschap schoonrijden
aan te vragen.
Het ligt in de bedoeling, dezelfde
vest als het vorig jaar dus tusschen
Seis- en Langeviele brug te exploitee-
ren, en weer gebruik te maken van
het personeel van den heer de Wilde
voor het schoonhouden. Over den^toe-
gang nu het plantsoen bij het Seisplein
veranderd iswordt overleg met den
directeur van gemeentewerken ge
pleegd. Het bestuur rekent weer op
de medewerking van de commissaris
sen. Men zal weer drie banen aanleg
gen, opdat telkens een afgesloten en
schoongemaakt kan worden en ook het
Kinderbaantje zal weer komen, terwijl
maatregelen in voorbereiding zijn om
de banen een beter aanzien te geven.
Het is verleden jaar volledig gebleken,
dat het bestuur recht heeft niet-leden
te weigeren. Enkele zijn verbaliseerd,
en door den kantonrechter veroordeeld
en in hooger beroep ook door de
rechtbank.
Ook het vrije baantje van den Water
gang naar het eilandje zal weder wor
den aangelegd-
Uit het jaarverslag van den secretaris,
den heer H. A. Enklaar, bleek, dat men
jn December 1933 14 dagen behoorliik
heeft kunnen rijden en verschillende
wedstrijden een goed verloop hadden,
doch dat het plan voor een vaste baan
weder voorloopig moest worden opge
geven.
In verband met dit laatste deelde de
voorzitter mede, dat men van den hee'-
ihr. Boogaert, een perceel achter diens
buiten zou kunnen koopen en dat men
gemeend had, dat het aanleggen van de
baan als een object van werkverschaf
fing fcou kunnen worden aangemerkt.
Dit bleek echter volgens de bevoegde
autoriteiten niet te kunnen.
Uit het verslag van de penning-
meesteresse, mevrouw dr. G. M. Koo -
man- van Middendorp, bleek dat er een
voordeelig saldo is van f 957 tegen ver
leden jaar f 325, zulks bij een ontvangst
van f 3244 en een uitgaaf van f 2465
Voorgesteld werd weder f 260 te voegen
bij het vaste fonds voor een eigen baan,
dat reeds f 1543 grooi was. De rekening
werd goedgekeurd,
Mevrouw de LoozeWiersma en de
heer de Jonge werden bij acclamatie
als bestuursleden herkozen.
Na eenige bezwaren van een der aan
wezigen ging de vergadering mede met
het voorstel inzake de, contributie, waar
door een gezinskaart weer f 3 zal kos
ten maar voor ieder kind f 0.25 en bo
ven de 4 kinderen 10 cent er bij, gezien
de fraude die meermalen aan het licht
is gekomen. Voor een persoonlijke kaart
f 2, voor een kaart voor een geheelen
met zijn sleep van lange wagens voor
reed, nam Dane hem even afzonderlik.
„Dit wou ik je even zeggen we
weten heel goed, dat we door deze
manier van handelen met jou een ze
kere verantwoqrdelijkheid op ons ge
nomen hebben de moeite om ons
dat te vertellen, kun je dus besparen.
Maar als je "t hierbij niet wilt laten
in Winnipeg zijn meer advocaten dan
hier, dus dan ben je daar meteen aan
het goede adres en als je mij of Mac-
donald hebben moet, weet je, waar je
ons kunt vinden. En in dien tusschentijd
zoolang je 'm nog niet verkocht hebt,
zullen we er voor zorgen, dat je boer
derij behoorlijk bestierd wordt al
licht beter en zorgvuldiger dan jij 't
gedaan hebt. .Ziezoo, dat is ongeveer
alles wat ik je te zeggen hebal
leen nog dit: pas op, dat er geen on
juiste lezing over deze quaestie ver
spreid wordt, want in dat geval krijg
je öf met mij öf met Courthorne te
doen."
Een lang, schel fluiten, het sein tot
vertrek.... en de trein stoomde het
station uit, met Ferris, doodsbleek van
verbeten woede en vernedering op het
achterbalcon van den tweeden wagon.
Ondanks haar groote lichamelijke
vermoeidheid kon Maud Barrington dier.
nacht den slaap niet vatten. De be
schuldiging van Ferris had doel getrot-
fen; met een gevoel van schaamte
moest ze toegeven, dat hij de waarheid
gesproken had. En of ze het zich wilde
dag f 0,75, voor een avond of een mid
dag 50 cent. Men moet inzake de finan-
ciën niet vergeten, dat als er verleden
jaar een tweede vorstperiode was ge
komen, men geen groot overschot, maar
zeker een tekort zou hebben gehad. 1
Naar de algemeene vergadering van
den Bond werd afgevaardigd de heer de
Jonge en als zijn plaatsvervangster me
vrouw Kooiman.
Nog werd de wenschelijkheid behan
deld van een \>etere verlichting op de
baan. Een idee, om bij begin van 'js in
de vest te waken tegen vernieling van
het ijs, bleek vrijwel onuitvoerbaar. De j
voorzitter sloot met den wensch, dat
men even sportief zal zijn als de koene
vliegers naar Melbourne.
DE S. D. A. P. VEERTIG JAAR,
Ter gelegenheid van het 40-jarig ju
bileum van de S.D.A.P., hield de at-
deeling Middelburg gisteravond een
feestvergader'ng in den Schouwburg
om dit feit te herdenken.
In zijn openingswoord herinnerde de
heer J. Onderdijk er aan, dat destijds
bij het 25-jarig bestaan van de afd
Middelburg in woord en geschrift be
kendheid werd gegeven aan hetgeen
de partij tot stand heeft gebracht. Nu
is het de partij zelf die jubileert en spr.
geeft in korte trekken weer hoe de
partij historisch gegroeid is.
Ook met cijfers zou die groei aan
te toonen zijn, doch liever geeft spr. 't
woord aan dr. H. Polak, één der der
twaalf apostelen" die over den Soci-
aal-Demccratischen strijd in die 40 jaar
zal spreken.
Nadat de „Volksstem" een drietal
liederen gezongen had, verkreeg dr. H.
Polak het woord. Spr. herdacht het
verschijnen van het socialistisch mani
fest en wat daar uit voortgevloeid is
Hij achtte het moment gekomen om te
rug te blikken en de vraag te stellen
of de S. D, A. P. haar taak voor de
arbeidersklasse goed heeft vervuld. En
dan moet men, aldus spr. eerst het beeld
terug roepen van de arbeidersklasse
van 40 jaar geleden. Vooral voor de
jongeren is zulks noodig en ook voor de
ouderen, omdat men snel vergeet.
Spr. schetste dan de toen bestaande
toestanden. Het loon was beneden den
huidigen werkloozensteun. De arbeidstijd
was onbeperkt. 60 a 80 uur per week
kwam meermalen voor, en de werkge
ver was dictator. Ook de woningtoe
standen waren ellendig, hetgeen spr.
eveneens met voorbeelden aantoont.
Was een sociale wetgeving onbekend;
de politieke rechten eveneens. Spr. gaat
dan na hoe het met de massa geestelijk
en intellectueel er uit zag. De kennis die
den geest Verruimt was een gesloten
boek, en het zag er in alle opzichten
zeer somber uit voor den Nederland-
schen arbeider.
Spr. zette uiteen hoe in het midden der
vorige eeuw in Engeland de eerste vak-
vereenigingen, die verbetering moesten
brengen,, opgericht werden en hoe de
eerste Internationale in Nederland
onder Domela Nieuwenhuijs, werd
opgericht. Maar ook uit de rijen der
bourgeoisie klonken stemmen die de so
ciale misstanden wilden verzachten. Zoo
o.a. in Zeeland, die van mr. Jacq. de
Witt Hamer en E. Fokker.
Domela Nieuwenhuijs sloeg den an-
archistischen weg in en concentreerde
alles op de revolutie, gebaseerd op de
algemeene werkstaking. Toen begrepen
eenige tientallen in den lande dat het
op deze wijze naar den afgrond ging en
zij streefden naar een doelbewuste Soc.
Dem. Partij en tot het stichten van vak-
vereenigingen.
De S.D.A.P. werd opgericht. Politieke
medezeggingschap was het doel. Veel
moeite, spot en hoon was het deel van
het handjevol jonge menschen, Spr.
geeft hiervan enkele staaltjes en vertelt
dan hoe het in opgaande lijn ging met
de jonge partij. De practijk leerde dat
machtsvorming noodig was. De kracht
van duizenden kiezers, heeft de par
tij opgestuwd. Niet alleen materieel (N.
V.V.) doch ook geestelijk werd er zege
behaald.
Spr. geeft aan hoeveel er ten goede
veranderd is voor de arbeiders en wijst
in dit verband op de cultureele instel
lingen, zooals het Inst. voor Arb. Ont
wikkeling, De Sportbond, A. J. C. enz.
Wanneer spr. terugziet op wat gewrocht
is, kan hij zeggen: „Wij hebben niet
voor niets geleefd".
De vooruitzichten zijn evenwel som
ber. De toekomst onzekerder dan ooit,
nu er omstandigheden zijn gekomen, die
niemand heeft voorzien. De economische
crisis, waarvan het einde nog niet te zien
is, dompelt de arbeiders in den grau
wen poel der werkloosheid. De kleine
welstand dfe bereikt was, verkeert weer
in armoede en veel wat gewonnen was,
gaat nu verloren. Er is een sterke re
actie merkbaar en een vloedgolf van
nationalistischen waanzin wordt over de
hoofden uitgestort.
Ook in ons land is het gedrochtelijk
bekennen of niet, het feit, dat haar tel
kens het bloed naar de wangen dreet,
het feit, dat zij heel wat mindr streng
en hard geweest zou zijn, als hij in
zijn behoefte aan wraak niet juist den
man, van wien ze hield, getroffen had,
bleef bestaan.
Het viel haar niet licht óm zoo iets
te moeten bekennen, maar na een he-
vigen strijd met velerlei wapens, gat
ze eindelijk kamp. Het ongewenschte
element in de Silverdalesche samenle
ving, het familielid met een obscuur
verleden, de indringer in hun prettig
gelijkmatig bestaan, had zich een man
getoond, de liefde van elke vrouw waar
dig; en ofschoon hij uiterst karig met
zijn woorden was, en die weinige woor
den dan nog dikwijls van verbittering
blijk gaven, voelde ze, dat hij ook van
haar hield. Wat hij ook gedaan mocht
hebben en tegen alle verstandelijke
redeneering in, voelde ze, dat het niets
slechts geweest kon zijn hier in Sil-
verdale had hij bewezen met de besten
onder de goeden te kunnen wedijveren:
met een gelukkigen glimlach moest ze
't zich bekennen, dat er niet één was,
die naast hem in aanmerking kwam.
Miaar toen herinnerde ze zich zijn te
rughoudendheid, zijn neerslachtige
woorden als 't gesprek bij toevallige
ontmoetingen op persoonlijk terreur
kwam hoe dikwijls had hij dan niet
bedoeld op een scheidsmuur, waarvan
hii alleen 't bestaan kende: onwillekeu
rig rilde Maud even- met een -'evoe1
van beklemming vroeg ze zich af, wa1
de toekomst brengen zou.
Het herstel van Witham ging niet zoo
voorspoedig als men verwacht had; pas
na twee weken van absolute rust mocht
hij opstaan en ioen hij, nog wat bleek
en zwak, de '-all brnnen kwam, was
Maud een van de eersten, die hem kwam
begroeten. Ze had echter de voorzorg
genomen, om haar gedragslijn var. te
voren vast te stellen, en zoo kwam het,
dat zij haar rol van vriendelijke, bezorg
de b'oedverwante volmaakt spelen kon-
Na een poosje van praten over allerlei
kleinigheden, keerde Witham zich op
eens nadrukkelijk tot haar.
„Jij en je tante hebben allebei zoo
voor me gezorgd, dat ik graag nog wal'
langer zou blijven als ik mijn zin doen
kon", zeide hij. „Maar er zijn omstan
digheden, die mijn weggaan, zoo gauw
mogelijk, noodig maken".
„Maar de eerste week nog n:et dia
verantwoordelijkheid zouden we niet op
ons mogen nemen". antwoordde het
meisje. „Heb ie dingen te doen, die geen
uitstel velen kunnen?"
„Ja", antwoordde Witham, met een
plotseling verstrakken van zijn gezicht,
dat Maud niet ontging,
„Dingen, die :eis met den brand uit te
staan hebben?"
Witham keek kaar met een eigenaar-
dig-onderzoekenden b ik aan- „Ik had
l ever, dat je rre dat niet vroeg, Maud".
(Wordt vervolgd.J
